• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارزیابی فیتوشیمیایی جمعیت‌های مختلف گونه‌ Tanacetum pinnatum در رویشگاه‌های طبیعی با استفاده از روش‌های چند متغیره
        فاطمه السادات سری محمدباقر رضایی عباس قمری زارع حسنعلی نقدی بادی علی مهرآفرین
        گیاهTanacetum pinnatum Boiss. چند ساله و بومی ایران از خانواده ستاره آسا (Asteraceae) می‌باشد. این گیاه به عنوان ضد آلرژی و ضد التهاب و برای درمان برخی از مشکلات گوارشی استفاده می شود. همچنین اسانس این گیاه دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی و ضد باکتری می باشد. در این تحقیق ا چکیده کامل
        گیاهTanacetum pinnatum Boiss. چند ساله و بومی ایران از خانواده ستاره آسا (Asteraceae) می‌باشد. این گیاه به عنوان ضد آلرژی و ضد التهاب و برای درمان برخی از مشکلات گوارشی استفاده می شود. همچنین اسانس این گیاه دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی و ضد باکتری می باشد. در این تحقیق ابتدا اندام هوایی گیاه در مرحله گلدهی کامل به‌طور تصادفی از چهار استان تهران، البرز، همدان و کرمانشاه از اواسط خرداد تا اواسط مرداد ماه سال 1395 جمع آوری شدند. پس از خشک شدن، عمل اسانس گیری با استفاده از روش تقطیر با آب به کمک دستگاه کلونجر انجام شد. در نهایت پس ازآب گیری از اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنجی جرمی تجزیه شیمیایی انجام شد. اثر جمعیت بر میزان اسانس برگ و گل (P<0.01) معنی دار بود که به نظر می‌رسد به‌دلیل فاکتورهای جغرافیایی و نوع اقلیم بوده است. تعداد 50 ترکیب با توجه به نتایج GC/MS در اسانس گل و برگ جمعیت‌ها شناسایی شد که 13 ترکیب دارای بیشترین فراوانی در بین جمعیت‌ها و بیشترین درصد در اسانس برگ و گل بودند. گروه‌بندی جمعیت‌ها بر اساس ارزیابی فیتوشیمایی آنها با پراکنش جغرافیایی آنها مطابقت نداشت. اما در هر حال مناطقی که جمعیت ها دارای میزان ژرانیل استات[1]، بتا اودسمول[2] و کوبنول بالاتری در گل و برگ بودند، از متوسط بارندگی سالیانه و ارتفاع بیشتر، متوسط ساعت آفتابی و درجه حرارت سالیانه کمتری برخوردار بودند (جمعیت 1 و 4). در حالی که در مناطقی که جمعیت ها دارای میزان بالاتری آلفا کادینن[3] در گل بودند، دارای بیشترین متوسط رطوبت نسبی، کمترین میزان بارندگی و درجه حرارت سالیانه بودند. جمعیت 1 دارای بیشترین میزان بتا اودسمول گل و جزو جمعیت هایی بود که بین میزان اسانس گل و برگ و اجزای اسانس همبستگی مثبت نشان داد. در نتیجه بهترین جمعیت در رویشگاه طبیعی جمعیت 1 بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی و مقایسه فیتوشیمیایی ترکیبات طبیعی موجود در اسانس و عصارۀ گیاه دارویی Epilobium hirsutum L. به روش‌های مختلف کروماتوگرافی و طیف سنجی
        فاطمه السادات تفریشی محبوبه طاهرخانی
        جنسEpilobium در طب سنتی دارای خواص دارویی ضد التهابی، ضد اکسیدانی، ضد میکروبی، ضد توموری، ضد درد و ضد آندروژنیک می‌باشد. در این تحقیق اندام‌های هوایی گونه بید علفی کرکی Epilobium hirsutum L. در مرحلۀ گلدهی از ارتفاعات البرز مرکزی استان مازندران، بین سیاه بیشه و پل زنگول چکیده کامل
        جنسEpilobium در طب سنتی دارای خواص دارویی ضد التهابی، ضد اکسیدانی، ضد میکروبی، ضد توموری، ضد درد و ضد آندروژنیک می‌باشد. در این تحقیق اندام‌های هوایی گونه بید علفی کرکی Epilobium hirsutum L. در مرحلۀ گلدهی از ارتفاعات البرز مرکزی استان مازندران، بین سیاه بیشه و پل زنگوله در تاریخ 28 تیرماه 1396 جمع آوری و از نظر ترکیبات موثرۀ فرار در اسانس و ترکیبات طبیعی موجود در عصاره مورد بررسی فیتوشیمیایی قرار گرفت. اسانس این گیاه به روش تقطیر با آب با ستفاده از دستگاه کلونجر استخراج و توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی کوپل شده با طیف سنج جرمی (GC-MS) مورد ارزیابی کیفی و کمی قرار گرفت. نتایج نشان داد در اسانس این گیاه عمده‌ترین ترکیبات مربوط به آلفا- پینن با مقدار 65/21 درصد، دلتا-کادینن (29/15 درصد) و 1و8- سینئول (24/12 درصد) بوده است. ترپن‌های هیدروکربنی بیشترین غلظت را در روغن اسانسی این گیاه به خود اختصاص داده بودند. ترکیب طبیعی موجود در عصارۀ گیاه E. hirsutum توسط تکنیک‌های کروماتوگرافی ستونی، صفحه‌ای و لایۀ نازک (TLC) خالص‌سازی و در نتیجه یک ترکیب طبیعی به نام اِپی گالو کاتچین گالات از عصارۀ این گیاه استخراج و توسط تکنیک‌های طیف‌ سنجی C-NMR13، H-NMR1 و DEPT شناسایی و تعیین ساختار مولکولی شد. عصارة گیاه، به روش خیساندن در حلال استخراج و از لحاظ وجود ترکیبات فلاونوئیدی (روش شینودا)، تاننی (معرف فریک کلراید)، آلکالوئیدی (تست مایر)، گلیکوزیدی (روش کلر کیلیانی) و ساپونینی (روش فورث) مورد بررسی فیتوشیمیایی قرار گرفت. درنتیجه وجود ترکیبات طبیعیِ فلاونوئیدی (ایجاد رنگ قرمز)، آلکالوئیدی (تشکیل رسوب زرد)، کاتکول تانن‌ها (رنگ سبز تیره)، ساپونین (لایه کفی پایدار) و گلیکوزیدی (ایجاد لایه سبز-آبی) در عصارۀ این گیاه اثبات شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی تنوع فیتوشیمیایی ترکیبات اسانس گونه دارویی Salvia sharifii Rech. f. & Esfand. در رویشگاه‌های مختلف استان هرمزگان
        علیرضا یاوری
        مریم گلی جنوبی با نام علمی Salvia sharifii Rech. f. & Esfand. یکی از گونه های چندساله و معطر اندمیک متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) می باشد که به صورت خودرو در جنوب ایران رویش یافته و به طور سنتی به‌عنوان ضدعفونی کننده، ضد اسهال، ضد التهاب، بادشکن، هضم کننده و مسکن چکیده کامل
        مریم گلی جنوبی با نام علمی Salvia sharifii Rech. f. & Esfand. یکی از گونه های چندساله و معطر اندمیک متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) می باشد که به صورت خودرو در جنوب ایران رویش یافته و به طور سنتی به‌عنوان ضدعفونی کننده، ضد اسهال، ضد التهاب، بادشکن، هضم کننده و مسکن استفاده می شود. در این تحقیق، در بهار سال 1398 و در مرحله گلدهی کامل، اندام هوایی سه جمعیت مختلف این گیاه از رویشگاه های طبیعی آن در استان هرمزگان شامل آبماه، قطب آباد و سیرمند، در محدوده ارتفاع از سطح دریا 760 تا 1210 متر، جمع‌آوری شده و نمونه ها در سایه و دمای محیط، خشک شدند. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب به‌وسیله دستگاه کلونجر با سه تکرار صورت پذیرفت و پس از اندازه گیری بازده اسانس (درصد وزنی به وزنی)، نوع و میزان ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس جمعیت ها با استفاده از دستگاه های گاز کروماتوگرافی گازی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مشخص شد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین بازده اسانس به ترتیب مربوط به جمعیت سیرمند (14/1 درصد) و جمعیت قطب آباد (65/0 درصد) بود. ترکیب غالب و مشترک در جمعیت‌های آبماه و سیرمند، لینالول و در جمعیت قطب آباد، المول بود. دومین ترکیب غالب در اسانس آبماه، قطب آباد و سیرمند به ترتیب اسکلارئول اکساید، آگاروسپیرول و هگزیل-2- متیل بوتیرات بودند. در حالی که سومین ترکیب غالب در جمعیت آبماه، هگزیل-2- متیل بوتیرات بود، در دو جمعیت قطب آباد و سیرمند به ترتیب ترکیب های هگزیل کاپریلات و هگزیل ایزو والرات به عنوان سومین ترکیب غالب مشاهده گردید. وجود تنوع شیمیایی در بین جمعیت های طبیعی مریم گلی جنوبی نشان داد ضمن تاثیر وراثت، این گونه دارای پتاسیل سازگاری بالایی نیز می باشد؛ به طوری که دامنه وسیعی از شرایط اقلیمی از قبیل درجه حرارت، ارتفاع و بارندگی در بین جمعیت های مختلف وجود دارد که می تواند در راستای حفاظت و اهلی کردن درون و خارج از محل رویش این گونه در نظر گرفته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی مقایسه‌ای خواص فیتوشیمیایی، آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی عصاره گیاهان شوید، زیره سیاه، بومادران و میخک
        روح الله فرامرزی دوزین افشین کریمی احسان کریمی‌ احسان اسکوئیان محسن قاسمی
        این آزمایش به منظور مقایسه و ارزیابی خاصیت فیتوشیمیایی، آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی عصاره های شوید[1]، زیره سیاه[2]، بومادران[3]، و میخک[4] در قالب یک طرح کامل تصادفی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مشهد در سال 1400 انجام شد. عصاره متانولی گیاهان به روش رفلا چکیده کامل
        این آزمایش به منظور مقایسه و ارزیابی خاصیت فیتوشیمیایی، آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی عصاره های شوید[1]، زیره سیاه[2]، بومادران[3]، و میخک[4] در قالب یک طرح کامل تصادفی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مشهد در سال 1400 انجام شد. عصاره متانولی گیاهان به روش رفلاکس استخراج و با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) ترکیبات شیمیایی آنها آنالیز شد. فنل کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی عصاره ها به ترتیب از طریق فولین-سیکالتو و رادیکال های آزاد DPPH و نیتریک اکسید (NO) بررسی و سپس پتانسیل عصاره ها در مهار آنزیم های زانتین اکسیداز، هیالورونیداز، استیل کولین استراز، الاستاز و تیروزیناز بررسی گردید. نتایج نشان داد که بیشترین میزان فنل کل (40/9 mg GAE/g.DW ) و ساپونین (94/8 mg diosgenin /g.DW) در عصاره میخک و کمترین میزان فنل کل ( mg GAE/g.DW 2/7) و ساپونین (mg diosgenin /g.DW 7/72) در عصاره بومادران مشاهد شد. نتایج ارزیابی HPLC نشان داد که غلظت ترکیبات فنولیکی در عصاره گیاه میخک در مقایسه با بقیه عصاره های گیاهی بیشتر بود. عصاره گیاه میخک در مقایسه با بقیه عصاره _های مورد بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی قویتری داشت به طوری که مقادیرIC50 بدست آمده برای عصاره میخک از دو روش DPPH و NO به‌ترتیب برابر μg/ml 82/95 وμg/ml 104/34 بود. سه عصاره میخک، بومادران و زیره سیاه به‌ترتیب در غلظت‌های 55/3 μg/ml ، 98/5 μg/ml و 198 μg/ml بیشترین اثر گذاری را بر روی مهار آنزیم زانتین اکسیداز داشتند. نتایج حاصل از خاصیت ضدالتهابی نشان داد که که عصاره گیاه میخک با بیش از 61 درصد، بالاترین مهار نیتریت اکساید را نشان داد. به نظر می رسد عصاره میخک این پتانسیل را دارد که به عنوان ماده ضدالتهاب، روشن کننده پوست و جلوگیری کننده از چروک پوست مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی فیتوشیمیایی اسانس و اثر تیمارهای مختلف بر شکستن خواب و تحریک جوانه‌زنی بذر .Salvia sahendica Boiss. & Buhse
        احد هدایتی فاطمه آقامحسنی الناز نوروزی سیاوش همتی میرسجاد میریوسف زاده زهرا باقری شبنم میر یوسف زاده محمد حسین میرجلیلی
        مریم گلی سهندی (Salvia sahendica Boiss. & Buhse) گونه ای انحصاری از خانواده نعناعیان است که در دامنه ارتفاعات سهند در استان آذربایجان شرقی رویش دارد. این گیاه دارای اثرات ضد میکروبی، آنتی اکسیدانتی و ضد تشنج می باشد. هدف از این آزمایش با هدف ارزیابی کمیت و کیفیت اسا چکیده کامل
        مریم گلی سهندی (Salvia sahendica Boiss. & Buhse) گونه ای انحصاری از خانواده نعناعیان است که در دامنه ارتفاعات سهند در استان آذربایجان شرقی رویش دارد. این گیاه دارای اثرات ضد میکروبی، آنتی اکسیدانتی و ضد تشنج می باشد. هدف از این آزمایش با هدف ارزیابی کمیت و کیفیت اسانس و تاثیر تیمارهای مختلف بر درصد و سرعت جوانه زنی گونه مریم گلی سهندی به دلیل پایین بودن درصد جوانه زنی بذور گیاه انجام گرفت. اندام هوایی این گیاه در مرحله تمام گل در تابستان سال 1391 از رویشگاه کسایی تبریز جمع آوری و اسانس آن به روش کلونجر بدست آمد و آنالیز اسانس با دستگاه GC/MS انجام شد و آزمایش آزمون بذر نیز بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار انجام شد. تیمارها شامل هورمون جیبرلین در سه سطح غلظت (100، 150 و 200 پی پی ام)، سه سطح زمان شستشو (12، 24 و 48 ساعت)، سرمادهی در سه سطح مدت زمان (24، 48 و 72 ساعت) و تیمار مغناطیس 50 و 130 میلی تسلا (به‌مدت 5، 10، 20، 25 و 30 دقیقه) و شاهد بوده است. مطابق نتایج بازده اسانس این گونه 8/0 درصد وزنی بدست آمد و وجود 23 ترکیب از جمله ترنس- متا- منتا-2و8 دین، اسپاتولنول، آلفا- پینن، 1 و 8 سینئول، بای سیکلوجرماکرن و بتا- پینن در اجزای اسانس این گیاه به اثبات رسید. نتایج آزمون بذر نیز نشان داد که بذور تحت تیمار 100 پی پی ام جیبرلین دارای بالاترین میزان درصد جوانه زنی (47 درصد) و بذور تحت تیمار مغناطیس 130 میلی تسلا به مدت 20 دقیقه بالاترین میزان سرعت جوانه زنی (83/5) را در این گونه دارویی نسبت به شاهد (16درصد) و (99/1 درصد) داشتند. نتایج حاکی از این است که بذر این گونه دارای خواب فیزیولوژیک بوده و با تیمارهای مختلف به طور معنی داری می توان درصد و سرعت جوانه زنی آن را افزایش داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی پاسخ‌های رشدی، عملکردی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی .Valeriana officinalis L به کاربرد کود‌های اوره، نیتروکسین و فسفات بارور-2
        مهدی حیدری رهنی محمد نصری یوسف فیلی زاده پورنگ کسرایی پژمان آزادی
        در این تحقیق به منظور مطالعه پاسخ های رشدی، عملکردی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis L.) به کاربرد غلظت های مختلف کود اوره (صفر، 30، 60، 90 و 150 کیلوگرم در هکتار) و کودهای زیستی نیتروکسین و فسفات بارور-2، آزمایشی در مزرعه گیاهان دارویی، تهران چکیده کامل
        در این تحقیق به منظور مطالعه پاسخ های رشدی، عملکردی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis L.) به کاربرد غلظت های مختلف کود اوره (صفر، 30، 60، 90 و 150 کیلوگرم در هکتار) و کودهای زیستی نیتروکسین و فسفات بارور-2، آزمایشی در مزرعه گیاهان دارویی، تهران به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. کشت نشاء در اواسط اردیبهشت و اعمال تیمار کود اوره در دو مرحله انجام شد. برای اندازه گیری عملکرد ریشه و بیولوژیک، یک مترمربع از هر کرت برداشت و وزن اندام هوایی و ریشه خشک اندازه گیری و مجموع این دو به‌عنوان عملکرد بیولوژیک محاسبه شد. استخراج اسانس ریشه و ریزوم از روش تقطیر با آب (کلونجر) و میزان والرنیک اسید با کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) صورت گرفت. همچنین عملکرد اسانس براساس درصد اسانس و عملکرد خشک ریشه محاسبه شد. میانگین قطر ریشه از 97/7 (90 کیلوگرم اوره در هکتار) تا 14/5 میلی متر (شاهد) متغیر بود. بیشترین عملکرد ریشه در 150 و 90 کیلوگرم اوره در هکتار به همراه تلقیح با نیتروکسین و فسفات بارور-2 (به ترتیب 88/4 و 1/5 تن در هکتار) به دست آمد. کاربرد 90 کیلوگرم اوره در هکتار همراه با نیتروکسین، افزایش محتوای کلروفیل b و کل را در پی داشت. افزایش غلظت اوره منجر به کاهش محتوای اسانس و افزایش عملکرد اسانس شد. محتوای اسانس از 93/0 (90 کیلوگرم اوره به همراه نیتروکسین و فسفات بارور-2) تا 94/1 درصد (عدم کاربرد کود) متغیر بود. بیشترین محتوای والرنیک اسید (46/0 درصد عصاره) و عملکرد والرنیک اسید (27/220 میلی گرم بر هکتار) در استفاده از 30 کیلوگرم اوره به همراه فسفات بارور-2 و عدم کاربرد نیتروکسین مشاهده شد. به طور کلی، کاربرد کودهای زیستی نیتروکسین و فسفات بارور-2 به همراه 90 کیلوگرم اوره با بهبود صفات رشدی، عملکردی و فیزیولوژیکی منجر به تولید عملکرد اسانس و والرنیک اسید قابل قبولی شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - بررسی فیتوشیمیایی، آنتی‌اکسیدانی و مهارکنندگی آنزیمی عصاره‌های مختلف گیاه دارویی .Salvia hypoleuca Benth
        بهور اصغری سودابه مفاخری مجید قربانی نهوجی
        گونه های مختلف جنس مریم گلی (Salvia)، گیاهانی هستند که از اسانس ها و عصاره های آنها در صنایع مختلف دارویی، غذایی و آرایشی به شکل گسترده ای استفاده می شود. Salvia hypoleuca Benth. یک گونه بومی این جنس در ایران است که اندام هوایی آن در مرحله گلدهی در تابستان 1399 از اطر چکیده کامل
        گونه های مختلف جنس مریم گلی (Salvia)، گیاهانی هستند که از اسانس ها و عصاره های آنها در صنایع مختلف دارویی، غذایی و آرایشی به شکل گسترده ای استفاده می شود. Salvia hypoleuca Benth. یک گونه بومی این جنس در ایران است که اندام هوایی آن در مرحله گلدهی در تابستان 1399 از اطراف شهرستان الموت استان قزوین جمع آوری شد. در مطالعه حاضر محتوای فنل کل، فلاونوئید، ساپونین و تانن، چهار عصاره هگزانی، اتیل استاتی، متانولی و آبی که با استفاده از روش ماسراسیون تهیه شده بودند، مورد بررسی قرار گرفته است. خواص آنتی اکسیدانتی این عصاره ها نیز با استفاده از روش های DPPH، ABTS، فسفومولیبدنیوم و کیلیت کنندگی آهن و قدرت مهارکنندگی آنزیم های آلفا-آمیلاز، آلفا-گلوکوزیداز و تیروزیناز با استفاده از روش اسپکتروفتومتری اندازه گیری شد. بر اساس نتایج به دست آمده عصاره اتیل استاتی به ترتیب با مقادیر 07/87 و 84/163 میلی گرم معادل گالیک اسید و ساپونین کوئیلاجا بر گرم عصاره دارای بالاترین مقدار محتوای فنلی و ساپونینی بود. عصاره آبی این گیاه نیز با دارا بودن به ترتیب 97/33 و 34/5 میلی گرم معادل کوئرستین و کتچین برگرم عصاره دارای بالاترین محتوای فلاونوئیدی و تاننی متراکم بود. عصاره اتیل استاتی بالاترین قدرت به دام اندازی رادیکال های آزاد ABTS، فعالیت آنتی اکسیدانتی تام، قدرت کلیت کنندگی یون فروس و قدرت بازدارندگی فعالیت آنزیم های آلفا-آمیلاز، آلفا-گلوکوزیداز و تیروزیناز را از خود نشان داد. پتانسیل بالای عصاره اتیل استاتی در خواص بیولوژیکی نظیر آنتی اکسیدانتی و ضدرادیکالی، می تواند به محتوای بالای متابولیتی آن به ویژه، ترکیبات فنولی و ساپونینی مربوط باشد. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت که این گیاه منبعی غنی از متابولیت های ثانویه فعال است که بهترین حلال استخراجی برای این ترکیبات اتیل استات می باشد. نتایج این تحقیق پتانسیل احتمالی گیاه S. hypoleuca را برای استفاده های دارویی، به ویژه برای مقابله با دیابت و بیماری های پوستی تأیید کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - ارزیابی و مقایسه فعالیت آنتی‌اکسیدانی، محتوای فنل و فلاونوئید عصاره گیاه ‌دارویی Artemisia annua L. تحت تاثیر روش‌های مختلف خشک‌کردن
        آتنا محمدی نیا سماکوش حسین مرادی مجتبی اسماعیل زاده فاطمه دواتگر
        خشک‌کردن یکی از مهم‌ترین فرآیندهای پس از برداشت گیاهان دارویی است. در این تحقیق جهت مطالعه تاثیر روش‌های مختلف خشک‌کردن بر فعالیت آنتی اکسیدانی و فیتوشیمیایی سرشاخه‌های گلدار و برگ‌های درمنه‌خزری، آزمایشی بر پایه طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و ده تکرار در دانشگاه علوم چکیده کامل
        خشک‌کردن یکی از مهم‌ترین فرآیندهای پس از برداشت گیاهان دارویی است. در این تحقیق جهت مطالعه تاثیر روش‌های مختلف خشک‌کردن بر فعالیت آنتی اکسیدانی و فیتوشیمیایی سرشاخه‌های گلدار و برگ‌های درمنه‌خزری، آزمایشی بر پایه طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و ده تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری‌ در سال 1398 اجرا شد. اندام‌های‌هوایی گیاه درمنه‌خزری در دی ماه از رویشگاه طبیعی از منطقه شیرگاه مازندران (ارتفاع 238 متر از سطح دریا‌) تهیه شد. بخش‌های مختلف گیاه با استفاده از چهار روش سایه‌–‌آفتاب، آون (دمای 45 درجه سانتی‌گراد)، حرارت غیر‌مستقیم (دمای 28-32 درجه‌سانتی‌گراد) و ماکروویو‌، توان 520 وات خشک شدند. استخراج عصاره به روش خیساندن با متانول صورت گرفت. در مرحله اول آزمایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی (DPPH)، فنل‌کل (فولین سیوکالتو) و فلاونوئید (آلومینیوم‌کلرید) تمام نمونه‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد تفاوت معنی‌داری بین روش‌های مختلف خشک‌کردن وجود دارد. بالاترین محتوای آنتی‌اکسیدان‌کل در سرشاخه‌های گلدار (92/70 درصد) وبرگ (66/70 درصد) در تیمار حرارت غیر‌مستقیم مشاهده گردید. بیش‌ترین میزان فنل‌کل (به‌ترتیب 56/2و 09/3 میلی‌گرم گالیک‌اسید در 100 گرم ماده خشک) متعلق به نمونه خشک شده توسط روش‌های سایه-آفتاب و حرارت غیر‌مستقیم بود. بالاترین میزان فلاونوئید‌کل (به‌ترتیب 45/1 و 73/3 میلی‌گرم کوئرستین در100 گرم ماده خشک) مربوط به نمونه حرارت غیر‌مستقیم و ماکروویو بود. کم‌ترین میزان فنل، فلاونوئید و فعالیت آنتی‌اکسیدانی سرشاخه‌های‌گلدار و برگ در نمونه‌های خشک شده در آون با دمای 45 درجه مشاهده شد. در مرحله دوم آزمایش، بهترین نمونه از نظر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، فنل و فلاونوئید انتخاب شده و خصوصیات آن توسط کروماتوگرافی بررسی شد. بیشترین ترکیب موجود در عصاره شامل Arteannuic acid (63/15درصد) بود. به‌طور کلی خشک‌کردن به روش حرارت غیرمستقیم باعث حفظ ترکیبات آنتی اکسیدانی شده و روش های دیگر ممکن است باعث کاهش و یا حتی تخریب این‌گونه ترکیبات شوند. پرونده مقاله