هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات شرایط اقلیمی دو منطقه مختلف از استان خوزستان (مسجدسلیمان و ایذه) و مراحل فنولوژیکی (رشد رویشی، گلدهی و بذردهی) بر خصوصیات کمی و کیفی اسانس سرشاخه هوایی سه گونه از جنسArtemisia (دشتی sieberi، کوهی aucheri و معمولی vulgaris) از خانواده ک چکیده کامل
هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات شرایط اقلیمی دو منطقه مختلف از استان خوزستان (مسجدسلیمان و ایذه) و مراحل فنولوژیکی (رشد رویشی، گلدهی و بذردهی) بر خصوصیات کمی و کیفی اسانس سرشاخه هوایی سه گونه از جنسArtemisia (دشتی sieberi، کوهی aucheri و معمولی vulgaris) از خانواده کاسنی بود. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی به‌صورت فاکتوریل در 3 تکرار انجام شد. پس از جمع‌آوری سرشاخه هوایی گیاهان در مراحل مختلف، اسانس‌گیری به روش تقطیر با بخار آب توسط دستگاه کلونجر صورت گرفت و پس از آماده‌سازی، جهت شناسایی ترکیبات به دستگاه GC و GC/MS تزریق گردید. بیشترین ترکیبات مؤثره اسانس شامل آلفا-پینن، کامفن، سابینن، لیمونن، آرتمیزیا-کتون، بورنئول، کاریوفیلن، ژرماکرن-دی و بتا-اودسمول بود. نتایج نشاندهنده اثرگذاری معنی‌دار مناطق و مراحل فنولوژیکی بر کمیت و کیفیت اسانس بود. بیشترین میزان اسانس (57/2 درصد) در گونه A.aucheri L. تحت اقلیم مسجد سلیمان و در مرحله گلدهی و کمترین میزان اسانس (61/1 درصد) در گونه A.vulgaris L. تحت اقلیم ایذه و در مرحله بذردهی حاصل گردید. بیشترین میزان ترکیبات معطر مانند آلفا-پینن، سابینن و بورنئول (گروه مونوترپن‌های هیدروکربنه) و کاریوفیلن (سزکوئی ترپن هیدروکربنه) در اسانس گونه های درمنه در مرحله انتهای رشد رویشی به‌دست آمد. با تغییر منطقه از سردسیر (ایذه) روبه گرمسیر (مسجدسلیمان)، میزان ترکیبات معطر موجود در اسانس مانند آلفا-پینن و لیمونن از گروه مونوترپن‌های هیدروکربنه کاهش، ولی ترکیبات سزکوئی‌ترپن مانند کاریوفیلن افزایش یافت. پیشنهاد می‌شود در جهت استحصال اسانس بیشتر در سه گونه مورد مطالعه درمنه، در مرحله گلدهی و در مناطق گرمسیر اقدام به بهره‌برداری نمود.
پرونده مقاله
گل محمدی (Rosa damascena Mill.) گیاهی درختچه‌ای، متعلق به تیره گل سرخیان است که مصارف متعددی در صنایع غذایی و دارویی دارد. پژوهش حاضر جهت بررسی اثر محلول پاشی محرک‌های متیل جاسمونات و نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم بر خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی گل محمدی چکیده کامل
گل محمدی (Rosa damascena Mill.) گیاهی درختچه‌ای، متعلق به تیره گل سرخیان است که مصارف متعددی در صنایع غذایی و دارویی دارد. پژوهش حاضر جهت بررسی اثر محلول پاشی محرک‌های متیل جاسمونات و نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم بر خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی گل محمدی در دو سال زراعی 1399-1398 و 1400-1399 در قالب دو آزمایش مستقل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان فارسان انجام شد. محلول‌پاشی با سطوح متیل جاسمونات (0، 5/0، 1 و 2 میلی مولار) و نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم (0، 100، 200 و 300 میلی گرم در لیتر) هر چهار روز یک بار قبل از باز شدن غنچه‌ها در سه نوبت صورت گرفت. اسانس گیری به روش تقطیر با بخار آب (طرح کلونجر) و ارزیابی فیتوشیمیایی گیاه با استفاده از روشهای اسپکتروفوتومتری و عملکرد آنتی اکسیدانی از طریق آزمون DPPH ارزیابی گردید. براساس نتایج حاصل محلول پاشی با محرک های رشد، موجب افزایش معنی دار عملکرد گلبرگ خشک در واحد سطح و رنگیزه های فتوسنتزی گردید. مقادیر ترکیبات فنلی در برگ و گلبرگ‌های گیاه گل محمدی در واکنش به تیمار محرک های رشد، افزایش معنی داری داشتند و بیشترین افزایش این ترکیبات در گیاهان محلول پاشی شده با متیل جاسمونات (1 میلی مولار) و نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم (100 میلی گرم در لیتر) بوجود آمد. بررسی غلظت عناصر پرمصرف (نیتروژن، پتاسیم، فسفر، منیزیم) و کم مصرف (آهن، منگنز، روی) در برگ گیاه گل محمدی اثر معنی دار محرک‌ها بر بهبود مقدار عناصر غذایی را نشان داد. متیل جاسمونات (1 میلی مولار) با افزایش 34/32 درصدی، مقدار اسانس را از 0/037 به 0/05 درصد افزایش داد. با توجه به نتایج دو ساله تحقیق حاضر، محلول‌پاشی متیل جاسمونات با غلظت 1 میلی مولار جهت بهبود خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه گل محمدی در مناطق مشابه پیشنهاد می‌گردد.
پرونده مقاله
باتوجه به نقش بسیار ارزشمند و مهم کودهای آلی در تولید کمی و کیفی گیاهان دارویی و نقش ارزشمند این گیاهان در صنایع غذایی، این تحقیق جهت بررسی اثرات کودهای آلی و شیمیایی بر میزان تولید اسانس و ترکیبات مؤثره اسانس گیاه دارویی آویشن باغی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار چکیده کامل
باتوجه به نقش بسیار ارزشمند و مهم کودهای آلی در تولید کمی و کیفی گیاهان دارویی و نقش ارزشمند این گیاهان در صنایع غذایی، این تحقیق جهت بررسی اثرات کودهای آلی و شیمیایی بر میزان تولید اسانس و ترکیبات مؤثره اسانس گیاه دارویی آویشن باغی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سال زراعی 1399 و 1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد انجام شد. تیمارها شامل تیمار شاهد (عدم کود دهی)، کودهای اسبی، گوسفندی، گاوی، مرغی، ورمی‌کمپوست و کود کامل شیمیایی بود. هر کدام از کودهای دامی و ورمی‌کمپوست به میزان 20 تن در هکتار در زمان تهیه بستر و کود کامل یوروسالید به میزان 5/1 گرم در یک لیتر آب، به‌صورت محلول‌پاشی دوبار با فاصله زمانی 3 هفته بعد از مرحله 10 برگی شدن گیاه؛ استفاده شدند. شاخسار هوایی نمونه‌های گیاهی، قبل از زمان گلدهی در زمان اوج رویش (252-270 برگی) و ابتدای گلدهی به طور جداگانه از هر کدام از تیمارهای مورد بررسی در انتهای مرداد ماه تهیه شدند. 1000 گرم از ساختار هوایی در هر تکرار با آب ترکیب گردیده و اسانس‌گیری به روش تقطیر با بخار آب توسط دستگاه کلونجر و شناسایی ترکیبات اسانس توسط کروماتوگرافی گازی صورت گرفت. بیشترین میزان وزن خشک (1/17±352 گرم در مترمربع در سال نخست و 9/18±04/359 گرم در مترمربع در سال دوم) و اسانس (1/0±91/0 درصد در سال اول و 01/0 ±1/1 درصد در سال دوم) متعلق به تیمار کود کامل بود که هم‌گروه با کود مرغی و ورمی‌کمپوست قرار گرفت. چهار ترکیب کارواکرول، پاراسیمن، گاماترپینن و تیمیل استات از دسته مونوترپن‌های حلقوی در تیمارهای مختلف بیش از 60 درصد از ترکیبات اسانس را به خود اختصاص دادند. تعداد 29 ترکیب مؤثره در اسانس تمام نمونه‌های گیاهی تحت تیمارهای مختلف بدست آمد.
پرونده مقاله
