فهرست مقالات برحسب موضوع هنر و معماری
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - جایگاه زن و موسیقی در عصر صفوی وبازنمود آن در نگاره‌های شاهنامه شاه تهماسبی
فاطمه صغری غضنفری زهره طباطباییهدف پژوهش حاضر، بررسی نگارههایی از شاهنامه تهماسبی است که به شیوه زندگی زنان و موسیقی در این دوره می‌پردازد.این پژوهش، بنیادی و روش، توصیفی–تاریخی بوده و با استفاده از تحلیل اجتماعی به مطالعه نگارههایی از عصر صفوی و نقش و جایگاه زن و موسیقی در این دوره پرداخته اس چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، بررسی نگارههایی از شاهنامه تهماسبی است که به شیوه زندگی زنان و موسیقی در این دوره می‌پردازد.این پژوهش، بنیادی و روش، توصیفی–تاریخی بوده و با استفاده از تحلیل اجتماعی به مطالعه نگارههایی از عصر صفوی و نقش و جایگاه زن و موسیقی در این دوره پرداخته است. جمع‌آوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای است. تجزیه و تحلیل سه نگاره از شاهنامه تهماسبی نشان از مهارت نوازندگی زنان هنرمند در عصر صفوی به ویژه شاه تهماسب دارد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که با توجه به اهمیت شاهنامه شاه تهماسبی، توبه شاه تهماسب تأثیرفراوانی بر اوضاع سیاسی اجتماعی و فرهنگی ایران گذاشت و محدودیت‌های زنان نسبت به دوره‌های قبل بیشتر شد؛ از این رو؛ موسیقی تحریم گردید و موسیقی‌دانان سختی‌های فراوانی را تحمل کردند. با توجه به توبه شاه تهماسب که مانع از فعالیت موسیقی‌دانان و بالطبع فعالیت بانوان می‌گشت؛ با این حال نگارههایی با نقش زنان درحال چنگ‌نوازی و دف‌نوازی اجرا شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - تأثیر اصل حریم زنان بر معماری خانه‌های ایرانی براساس آموزه‌های اسلامی
حامد حیاتی احمد امین پور رامین مدنیهدف این پژوهش، تبیین مفهوم اصل محرمیت و حریم زنان براساس آموزه‌های اسلامی، و تطبیق شاخصه‌های محرمیت‌ساز در خانه‌ی سنتی آل یس براساس آموزه‌های اسلامی می‌باشد.زنان به واسطه سرشت خاص خود، ویژگی‌ها و نیازهای خاص خود را دارند. توجه به زن در ارتباط با شکل‌گیری فضاهای معماری گ چکیده کاملهدف این پژوهش، تبیین مفهوم اصل محرمیت و حریم زنان براساس آموزه‌های اسلامی، و تطبیق شاخصه‌های محرمیت‌ساز در خانه‌ی سنتی آل یس براساس آموزه‌های اسلامی می‌باشد.زنان به واسطه سرشت خاص خود، ویژگی‌ها و نیازهای خاص خود را دارند. توجه به زن در ارتباط با شکل‌گیری فضاهای معماری گذشته تاکنون دارای اهمیت فراوان است. آموزه‌های اسلامی بر اصل محرمیت و رعایت آن در خانه، تأکید ویژه‌ای داشته است.تجلی عینی این موضوع در معماری خانه با تعریف و تحلیل خانه‌های سنتی قابل بررسی و مطالعه است. معماران سنتی ایران محرمیت را به عنوان اصلی اساسی در ساخت بناها به ویژه مسکن، رعایت نموده‌اند. بنابراین این سوال مطرح می‌گردد که آیات و روایات اسلامی چگونه بر ایجاد اصل محرمیت برای زنان در خانه تأکید دارند و نمود اصل محرمیت و تطبیق آن با آیات و روایات اسلامی در فضاهای خانه چگونه است؟ در جهت پاسخ به سوال مزبور، تحقیق حاضر بر روی خانه آل یس کاشان به عنوان نمونه موردی شاخص در شهر کاشان، متمرکز گردیده است.روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی – تحلیلی است، به گونه‌ای که با بررسی آیات و روایات و تطبیق آن با مصداق‌های محرمیت‌ساز در معماری خانه‌ی آل یس می‌توان گفت اصل محرمیت در کالبد بنا به صورت دیداری تجلی می‌یابد و از طریق سلسله-مراتب و درون‌گرایی ایجاد شده است. این اصول منطبق بر آیات قرآن و روایات اسلامی می‌باشند. معماران در گذشته با استفاده از این راهکارها، محرمیت در بنا را نه تنها برای زنان بلکه برای اهل خانه نیز تآمین می‌کرده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - ادراک معنایی بانوان از فضاهای شهری پس از طرح توسعه با استفاده از نظریه زمینه ای
حمید پورحسین روشن هاشم داداش پورهدف اصلی این پژوهش، شناسایی ابعاد موثر ادراکی بانوان در استفاده از فضا و تبیین نظریه ای بر درک زنان از پیامدهای برنامه ریزی توسعه جدید حرم خواهر امام رضا(ع) بود. پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و روش آن مردم نگاری می باشد. داده ها با استفاده از روش های مشاهده مشارکتی و تکن چکیده کاملهدف اصلی این پژوهش، شناسایی ابعاد موثر ادراکی بانوان در استفاده از فضا و تبیین نظریه ای بر درک زنان از پیامدهای برنامه ریزی توسعه جدید حرم خواهر امام رضا(ع) بود. پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و روش آن مردم نگاری می باشد. داده ها با استفاده از روش های مشاهده مشارکتی و تکنیک مصاحبه گردآوری شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه نظریه نهایی از روش"نـــظریــه زمینه ای" استفاده شده است. بر اساس روش نمونه گیری کیفی ـ هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، سی و هفت نفر از بانوان 20 تا 40 سال محله ساغری سازان رشت در این مطالعه شرکت کردند. با استفاده از روش “نظریه زمینه ای”و کدگذاری داده ها، 10مقوله هسته نهایی از یافته های اولیه استخراج شدند. نتیجه نهایی این بررسی بر “بازگشت به امنیت و آسایش پیشین مجموعه” تاکید داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - سیر تطور سرجامه‌های اندرونی و بیرونی زنان بر اساس روان شناسی فرهنگی در عصر قاجار
آمنه مافی تبار سید عبدالمجید شریف زادههدف پژوهش حاضر، بررسی سیر تطور سرجامه های اندرونی و بیرونی زنان بر اساس روان شناسی فرهنگی در عصر قاجار بود. جامعة پژوهش، کلیة متون روان شناسی فرهنگی و تاریخ نگاری مربوط به سرجامگان زنان عصر قاجار بود. نمونة پژوهش، انواع سرجامة زنانه عصر قاجار بود که به صورت هدفمند ب چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، بررسی سیر تطور سرجامه های اندرونی و بیرونی زنان بر اساس روان شناسی فرهنگی در عصر قاجار بود. جامعة پژوهش، کلیة متون روان شناسی فرهنگی و تاریخ نگاری مربوط به سرجامگان زنان عصر قاجار بود. نمونة پژوهش، انواع سرجامة زنانه عصر قاجار بود که به صورت هدفمند بر تاج، تاج کلاه، سربند، عرقچین، لچک و چارقد، چادر، چادر گل دار، روبنده و پیچه مشتمل شد. روش پژوهش کیفی به شیوة توصیفی ـ تحلیلی است. جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای، به صورت فیش برداری و بررسی تصاویر ازمیان منابع روان شناسی فرهنگی و تاریخ نگاری موجود، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در طول تاریخ حکومت قاجاریان، در باب سرجامگان زنانة فضای اندرونی؛ تاج و تاج کلاه در طبقات فرادست جای خود را به چارقد و لچک سپرد؛ اما درمقابل پوشش سر در فضای بیرونی تقریباً ثابت باقی ماند و سرجامة اندرونی در مرور ایام، کامل تر و کم تکلف تر شد. از سوی دیگر؛ در برابر این دگرگونی در فضای داخلی، سرجامة بیرونی یعنی چادر، روبنده و پیچه بود که تقریباً به سنت پیشین خود وفاداری نشان داد و در طول حیات خود، با تغییر جزیی در جنس، پیچه های بافته شده از موی اسب جایگزین روبنده های پارچه ای شد. درمجموع می توان نتیجه گرفت درمقابل تنوع و دیگرگونی در انواع سرجامگان زنانة اندرونی در عصر قاجار ازیک سو و منسوجات کاربردی در تهیة آن ها از سوی دیگر؛ پوشش سر در بیرون، محدود و ثابت ماند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - الزامات در طراحی لباس بانوان نوازنده مسلمان
پریا منظوری زهرا احمدیهدف از این پژوهش شناسایی نیازهای ضروری پوشش بانوان مسلمان نوازنده ی سازهای زهی(ویلن و ویولا)، مطالعه و شناخت عوامل تاثیرگذار بر انتخاب لباس نوازندگان و بررسی چگونگی پذیرش لباس نوازندگان از سوی مخاطبان عام و کارشناسان موسیقی بود، چرا که پاسخگویی به نیازهای بانوان نوازنده چکیده کاملهدف از این پژوهش شناسایی نیازهای ضروری پوشش بانوان مسلمان نوازنده ی سازهای زهی(ویلن و ویولا)، مطالعه و شناخت عوامل تاثیرگذار بر انتخاب لباس نوازندگان و بررسی چگونگی پذیرش لباس نوازندگان از سوی مخاطبان عام و کارشناسان موسیقی بود، چرا که پاسخگویی به نیازهای بانوان نوازنده برای داشتن لباس مناسب یکی از چالشهای مطرح بین طراحان لباس و کارشناسان حوزه‌ی منسوجات است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی وگردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام گرفت. بانوان نوازنده‌ی سازهای زهی (ویولن و ویولا) جامعهی آماری پژوهش را تشکیل می‌دهند. نمونه‌گیری به روش هدفمند و غیر تصادفی طبقه ای بوده و حجم نمونه براساس روش‌های آماری از بین بانوان نوازنده انتخاب شد. تحقیقات میدانی با استفاده از توزیع پرسشنامه بین 55 نفر و مصاحبه نیمه ساختارمند با 15 نفر انجام پذیرفت. تجزیه و تحلیل نتایج حاصله و پاسخگویی به سوالات پژوهش، مبنای طراحی لباس قرار گرفت. طرح نهایی لباس بانوان نوازنده، از طریق اعتبارسنجی از نوازندگان، مخاطبین اجرای موسیقی و یک متخصص در حوزه ی آموزش و نوازندگی ویلون و ویولا از بین طراحی های انجام شده، انتخاب شد. نتایج نشان داد بانوان نوازنده معیارهای دقیقی از جمله تمایز بصری، رسمی بودن و راحتی لباس را برای انتخاب لباس خود، شروط اصلی می دانند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - نقش زنان در شکل گیری فضاهای شهری
محمد مهدی مولایی آرزو لطفیهدف از انجام پژوهش حاضر تعیین ضوابط و چهارچوب طراحی یا مدول از فضاهای شهری جهت زنان بود. جامعه مورد بررسی زنان است که نیازهای شهری معضلات و کمبودهای فضا در اجتماع آنان در گذر تاریخ مورد توجه قرار نگرفته بود. طرح پژوهشی کاربردی است. ابزار گردآوری با استفاده از داده های ک چکیده کاملهدف از انجام پژوهش حاضر تعیین ضوابط و چهارچوب طراحی یا مدول از فضاهای شهری جهت زنان بود. جامعه مورد بررسی زنان است که نیازهای شهری معضلات و کمبودهای فضا در اجتماع آنان در گذر تاریخ مورد توجه قرار نگرفته بود. طرح پژوهشی کاربردی است. ابزار گردآوری با استفاده از داده های کتابخانه ای و پایگاه های پژوهشی مرتبط به حوزه معماری و شهرسازی زنان بود. مبانی نظری جمع آوری شده با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که درگذشته جایگاه و فعالیت زنان در عرصه های شهری بیشتر بوده وتعریف مشخص تری داشته است و زنان در آسایش و امنیت به فعالیت های روزمره خود رسیدگی می کردند. برخلاف گذشته در جوامع امروزی عدم توجه به بافت فضای عمومی و اختصاص دادن مکانی اجتماعی مناسب بانوان، فقدان امنیت را به ارمغان آورده است. در دنیای مدرن حاکم بر جامعه نیاز های زنان از برنامه های شهرسازی و معماری کامل حذف شده و محیط به فضای کاملاً مردانه ای تبدیل شده است. مؤلفه های نیاز روحی، جسمی، امنیت و تفاوت های فیزیولوژیکی بین زنان و مردان از عوامل اصلی و بسیار تأثیرگذار در کیفیت فضاهای شهری مناسب بانوان محسوب می شوند. ارتباط این مؤلفه ها با ضوابط طراحی شهری می تواند کمک شایانی به ساخت شهر همسو با بانوان و محرک حضور بیشتر آنها در جامعه باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تبیین جایگاه زن در روایت‌های ازدواج شاهنامه تهماسبی با تکیه بر تحلیل بینامتنیت متن و نگاره
شهره دوستی فرزانه فرخ فر آرمان یعقوب پورهدف پژوهش حاضر تبیین جایگاه زن در روایت‌های ازدواج شاهنامه تهماسبی با تکیه بر تحلیل بینامتنیت متن و نگاره در ایران‌زمین بود. جامعه پژوهش حاضر شامل تمام نگاره‌های شاهنامۀ تهماسبی می باشند. نمونه پژوهش را 29 نگاره تشکیل می‌دهند که در تمام آنها زنان نقش مهم و کلیدی بر عهد چکیده کاملهدف پژوهش حاضر تبیین جایگاه زن در روایت‌های ازدواج شاهنامه تهماسبی با تکیه بر تحلیل بینامتنیت متن و نگاره در ایران‌زمین بود. جامعه پژوهش حاضر شامل تمام نگاره‌های شاهنامۀ تهماسبی می باشند. نمونه پژوهش را 29 نگاره تشکیل می‌دهند که در تمام آنها زنان نقش مهم و کلیدی بر عهده دارند. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی است. شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای ـ اسنادی، مشاهده و خوانش بینامتنیت نگاره‌ها و تحلیل عناصر بصری موجود در آثار منتخب بود. دادهها با استفاده از مطالعات بینارشته‌ای و روش تحلیل محتوا ارزیابی شدند. نتایج یافته‌ها نشانگر این است که جایگاه زن در روایت‌های ازدواج شاهنامه، ریشه در باورهای اسطوره‌ای ایرانیان دارد و از این حیث، دارای اعتبار ویژه‌ای است؛ چرا که در ساختار اسطوره‌ای شاهنامة فردوسی امانت داری و پای بندی به اصول متون اولیه کاملا واضح و هویداست؛ لیکن در تصویرسازی نگاره‌های شاهنامة تهماسبی به طور آشکار، اختلافاتی با متن دیده می‌شود که منشا این اختلافات، فرهنگ حاکم بر جامعة صفوی و اعتقادات جامعة مردسالار آن دوره است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - نشانه‌شناسی تصویر زن در سینمای عباس کیارستمی
پدرام رستمی محمدجواد گهربخش بابک سعداللهی مجتبی مدنیهدف پژوهش حاضر بررسی نشانه شناسی تصویر زن در سینمای کیا رستمی می باشد. جامعه آماری فیلم های معطوف به نشانه شناسی زنان ساخته کیارستمی می باشد. روش نمونه گیری هدفمند و نمونه پژوهش فیلم های گزارش و ده بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی است. شیوه به‌دست آوردن اطلاعات از طریق مناب چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی نشانه شناسی تصویر زن در سینمای کیا رستمی می باشد. جامعه آماری فیلم های معطوف به نشانه شناسی زنان ساخته کیارستمی می باشد. روش نمونه گیری هدفمند و نمونه پژوهش فیلم های گزارش و ده بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی است. شیوه به‌دست آوردن اطلاعات از طریق منابع کتابخانه‌ای و مشاهده فیلم‌ها بود. فیلم ها مورد تحلیل نشانه‌شناسی قرار گرفتند. نشانه‌شناسی بر اساس دو سنت عمده سنت فردیناند دوسوسور و سنت چارلز سندرس پیرس صورت گرفت. مطالعه و بررسی آثار بلند کیارستمی نشان داد که وی در طول دوران کاری خود نسبت به زنان و دغدغه‌های آنان اشراف داشته و بخش عمده‌ای از دوران متاخر فیلم‌سازی‌‌اش را به بازنمایی زنان و مشکلات آنها اختصاص داده‌است. وی به‌خصوص در آثار متاخر خود، زنان را در کانون توجه فیلم‌هایش قرار داده است. نتایج بررسی مبتنی بر نشانه‌شناسی فیلم گزارشو ده نشان داد که کیارستمی در تلاش بوده تا ضمن بازتاب مشکلات زنان، نگاه جامعه به زن و انتظاراتی که از وی می‌رود را نیز نشان دهد و بر این مهم تاکید نماید که این نگاه سنتی و کلیشه‌ای، علیرغم گذشت سال‌ها، هم چنان در جامعه وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - نقش مصالح نوین و معماری داخلی در بهبود کیفیت فضای داخلی با تأکید بر نیازهای روان‌شناختی زنان
محمد مهدی مولایی آرزو لطفیهدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش مصالح‌نوین و معماری داخلی در بهبود کیفیت فضای داخلی با تأکید بر نیازهای روان‌شناختی زنان بود. جامعه پژوهش شامل کلیه منابع و متون مصالح نوین و معماری داخلی می باشد. نمونه پژوهش، معماری داخلی با تأکید بر نیازهای روان‎شناختی زنان بو چکیده کاملهدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش مصالح‌نوین و معماری داخلی در بهبود کیفیت فضای داخلی با تأکید بر نیازهای روان‌شناختی زنان بود. جامعه پژوهش شامل کلیه منابع و متون مصالح نوین و معماری داخلی می باشد. نمونه پژوهش، معماری داخلی با تأکید بر نیازهای روان‎شناختی زنان بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی است. گردآوری اطلاعات از طریق روش کتابخانه‌ای و پایگاه‌های پژوهشی مرتبط با حوزه معماری داخلی‌نوین گردآوری شد. سپس داده‌های استخراج شده با توجه به نیازهای روان‌شناختی زنان تفسیر و توصیف شد. نتایج دادهها نشان داد در گذشته مسکن ایرانی، نیاز‌ها و تمایلات روحی زنان را بیشتر مورد توجه قرار داده بود و زنان با آزادی کامل و آسایش فکری به فعالیت‌های روزمره خود می‌پرداختند. امروزه با پیشرفته‌ترشدن زندگی و تأثیر‌گذاری هزینه معاش بر زیبایی، روح و تنوع از خانه‌ها از بین رفته و یک نواختی و روزمرگی جایگزین آن شده است. تأثیر دوگانه رویکرد معماری داخلی برکیفیت فضاهای داخلی از طریق طراحی درست و منطقی منطبق بر فیزیک زنان و انتخاب معقول مصالح متناسب با روحیه و ذهنیت آنها، می تواند محیطی مناسب و منطبق با نیازهای روان‌شناختی زنان در فضاهای مسکونی را فراهم آورد. از این رو می‌توان با استفاده از رنگ‌های روشن و گرم (رنگ‌های نشاط‌آور نارنجی، قرمز روشن، لیمویی) درسطوح وسیع و عدم استفاده از رنگ‌های تیره و کدر در فضاهای کوچک به نیازهای روان‌شناختی زنان دست یافت. هم چنین رعایت تناسبات ارتفاعی، ابعاد فضا و شکستن قرینه‌سازی به منظور جلوگیری از‌یک‌نواختی در فضا، می تواند کمک کننده باشد. استفاده از مصالح نوین در کف، سقف و دیوار‌ها به منظور کنترل حرارت و تنوع در بافت، رنگ و شکل، تغییر در اشکال و مبلمان منزل امکان پویایی و تسهیل در امور زندگی روزمره در زنان را تسهیل بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - بازشناسی مفهوم مد و طراحی لباس اسلامی در پوشش زنان
زهرا اکبرزاده نیاکی اعظم نعمتی چرمهینی ربابه تقی زاده بروجنیهدف پژوهش حاضر بازشناسی مفهوم مد و طراحی لباس اسلامی در پوشش زنان بود. جامعه پژوهش شامل کلیه مجموعه‌های طراحی لباس می‌باشد. نمونه پژوهش لباس و پوشش اسلامی زنان بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی بود. گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام گرفت. نتایج حاصل از ت چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بازشناسی مفهوم مد و طراحی لباس اسلامی در پوشش زنان بود. جامعه پژوهش شامل کلیه مجموعه‌های طراحی لباس می‌باشد. نمونه پژوهش لباس و پوشش اسلامی زنان بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی بود. گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام گرفت. نتایج حاصل از تحلیل دادهها نشان داد، چهار اصطلاح پوشش مختلف به نام‌های حجاب، مد عفیفانه، لباس‌های قومی-محلی و لباس‌های غیر اسلامی با نقوش اسلامی در بین طراحی‌هایی که با مد اسلامی ارتباط دارند شناسایی شدند. طراحان فعلی لباس هنوز موفق به ساختن یک مد اسلامی جهانی که متمایز از مد غربی باشد و حتی مستقیماً با آن مخالفت کند نشده‌اند. تصویر ذهنی طراحان از مد اسلامی، بیشتر بر شاخصه‌های زیبایی‌شناختی مد استوار است تا رعایت شرعی حجاب و همچنین مد اسلامی هنوز تابعی از سیستم غربی پنداشته می‌شود و نتوانسته هویت مستقل خویش را بیابد. مداسلامی دارای ماهیتی واقعی است و برای مؤثر بودن، نیازمند بازتعریف و تدوین چارچوب‌های مشخص طراحی است. می‌توان چنین تحلیل کرد که سبک مد اسلامی موجود، هنوز هویت کاملاً مستقل به‌عنوان مد جهانی را نیافته است. مصرف‌کنندگان مسلمان خود نیز قابل‌جمع در یک دسته‌بندی واحدنیستند. سبک‌های خاص لباس ازنظر زیبایی‌شناسی فرهنگی، اقتصاد، الگوهای تجاری، آرمان‌ها و نحوه نمایش یا بیان ایمان، شکل‌گرفته است. درنتیجه می‌توان گفت که به تعداد شکل‌های حجاب، پوشش‌های متفاوتی از طراحی لباس اسلامی وجود دارد. مد اسلامی دارای سبک طراحی خاصی است و دارای ماهیت واقعی است، اما لازم است در طراحی و سایر فرآیندهای این صنعت تغییراتی ایجاد شود و تعاریف آن به‌روزرسانی و اجرا گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - مطالعه تطبیقی اوضاع اجتماعی زنان در دوره ساسانی و قاجار
صبریه محمدیهدف پژوهش حاضر تطبیق نقش اجتماعی زنان در ادوار ساسانی و قاجار بود. جامعه پژوهش نقوش زنان در آثار هنری، چون سکه‌ها و نقاشی‌ها را شامل می‌شود. نمونه پژوهش پوشش زنان ساسانی و قاجاری در داده‌های فرهنگی این ادوار بود. طرح پژوهش از نظر ماهیت، توصیفی ـ تاریخی و تطبیقی است. گر چکیده کاملهدف پژوهش حاضر تطبیق نقش اجتماعی زنان در ادوار ساسانی و قاجار بود. جامعه پژوهش نقوش زنان در آثار هنری، چون سکه‌ها و نقاشی‌ها را شامل می‌شود. نمونه پژوهش پوشش زنان ساسانی و قاجاری در داده‌های فرهنگی این ادوار بود. طرح پژوهش از نظر ماهیت، توصیفی ـ تاریخی و تطبیقی است. گرد آوری اطلاعات برمبنای جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای ، اسناد و مدارک موجود و فیش‌برداری انجام گرفت. پس از جمع آوری داده ها برای تحلیل آن ها از روش کیفی استفاده شد. نتایج یافته ها نشان داد، زنان در هر دو دوره، با قرائت‌ها و خوانش‌های فقهی خاص از دین رسمی زمان خود مواجه بوده و در هر دو مرحله نیز مهیای پذیرش تغییرات کلان بُرونی بودند. در مورد نخستین، اسلام و در مورد دومین، موج جهانی‌سازی و مدرنیسم وارد شد و جایگاه زنان را با تغییراتی روبروکرد. زنان با این‌که در دو دوره ساسانی و قاجار محدودیت‌هایی داشتند، اما در لایه های نامرئی اجتماع، به کنش‌گری، فعالیت اجتماعی و حتی اثرگذاری در امور مهم حکومتی می‌پرداختند. در دوره ساسانیان، این نقش تا حدود زیادی آشکار و شفاف بود؛ اما در دوره قاجار، آنان برای انجام خواسته‌های خویش ناگزیر بودند که خواسته خود را با واسطه مردان و اثرگذاری نقش جنسیتی خود اجرا کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - ارزیابی مولفه های زنانه در معماری بر اساس دیدگاه مکتب اسلام
مینا مرادی سعید علی تاجرهدف پژوهش حاضر، بررسی مؤلفه های زنانه در معماری بر اساس رویکرد روان شناختی و فرهنگ اسلامی بود. جامعه پژوهش شامل متون مرتبط با روان شناسی زن، معماری و چگونگی نگرش به زن در فرهنگ اسلامی می باشد. نمونه پژوهش مؤلفه های زنانه در معماری بر اساس رویکرد روان شناختی و فرهنگ اسلا چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، بررسی مؤلفه های زنانه در معماری بر اساس رویکرد روان شناختی و فرهنگ اسلامی بود. جامعه پژوهش شامل متون مرتبط با روان شناسی زن، معماری و چگونگی نگرش به زن در فرهنگ اسلامی می باشد. نمونه پژوهش مؤلفه های زنانه در معماری بر اساس رویکرد روان شناختی و فرهنگ اسلامی بود. روش پژوهش تحلیلی-توصیفی است. جهت گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای استفاده شد. نتایج بررسی و تحلیل نشان داد که مؤلفه های زنانه مؤلفه هایی هستند که با روحیات زنانه همسوتر بوده و موجب ایجاد رضایتمندی بیشتر برای زنان می شوند. مولفه های زنانه شامل زمینه گرایی، افقی گرایی، بی‌مرز بودن، نفی مرکزیت، شفافیت، سیالیت، اقتصادی بودن، مقیاس انسانی، عملکردگرایی، کاربرد تزیینات، کل نگری، طراحی ارگانیک، ساختارشکنی، کاربر محوری، آرگونومیک بودن، پرداختن به جزییات خاص و درهم پیچیدگی فضایی می باشد. اما زنان معمار، بیشتر از مؤلفه های کاربر محوری ، آرگونومیک ، عملکردگرا ، منعطف ، ارگانیک و تزییناتی استفاده می کنند. هم چنین نتایج بررسی مؤلفه ها از نقطه نظر روان شناسی زنانه و فرهنگ اسلامی نشان داد که مؤلفه های زنانه در معماری با روحیات و ویژگی های زنانه ی اسلامی منطبق است و می توان با به کار گیری مؤلفه ها، فضاهایی طراحی کرد که با روان زنان سازگارتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - مؤلفه های روان شناختی و فرهنگی طراحی فضای شهری مختص بانوان
پدرام حصاریهدف پژوهش حاضر، بررسی مؤلفه های روان شناختی و فرهنگی طراحی فضای شهری مختص بانوان بود. جامعه پژوهش تمام متون و اسناد فضاهای شهری بود. نمونه پژوهش مطالب مربوط به فضاهای شهری مختص بانوان شهر تهران بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از روش کتابخان چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، بررسی مؤلفه های روان شناختی و فرهنگی طراحی فضای شهری مختص بانوان بود. جامعه پژوهش تمام متون و اسناد فضاهای شهری بود. نمونه پژوهش مطالب مربوط به فضاهای شهری مختص بانوان شهر تهران بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از روش کتابخانه ای انجام گرفت. یافته ها نشان داد که پارک ها و فضاهای سبز مختص بانوان یکی از مراکز مهم خدمات رفاهی و تفریحی است که علاوه بر جنبة بهداشتی و روانی، در توسعه پایدار شهری و بهبود کیفیت زندگی بانوان اهمیت بسزایی دارد. ایجاد بازارچه‌های کارآفرینی، استفاده نیروهای آموزش دیده در نگهداری پارک و برخی مسائل فنی آنان و اداره مکان ها موقعیت مناسب و امنی در اختیار تعدادی از زنان جویای کار قرار خواهد داد. پارک های ویژه زنان با اختصاص مکانی سرسبز و آزاد برای استفاده از نور خورشید و امکانات ورزشی و تفریحی مسئله سلامت روانی و جسمانی را مد نظر قرار داده و با متمرکز کردن تعداد زیادی از زنان در محل پارک و برگزاری کلاس های آموزشی- بهداشتی و ورزشی به این ضرورت اصلی جامعه خواهد پرداخت. با توجه به آداب و رسوم و فرهنگ مردم، نیاز به احداث فضایی باز مخصوص بانوان جهت تفریح، ورزش و تخلیه هیجانات روحی وجود دارد. در نظر گرفتن فضایی مختص بانوان با طراحی خاص، که منطبق با فرهنگ جامعه باشد بسیار ضروری است. با توجه به دین اسلام، که محور فرهنگ جامعه است احداث پارک بانوان نه تنها موجب کاهش ارزش زن نمی شود بلکه نشان از توجه به زنان می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - تطبیق آرای روانکاوانه ی لَکان با ویژگی های ناخودآگاه زنان فرمانروا در دو داستان از نظامی گنجه ای
منوچهر تشکری سیده سمانه صالحینوشته های روانکاوانه ی"ژک لَکان"،امکان فرضیه سازی درباره ی ناخودآگاه اجتماعی و سیاسی را که در متون ادبی جلوه گر می شوند، دراختیار منتقدان قرار می دهد. لَکان، با بازنویسی فرآیند اُدیپی"فروید" به کمک اصطلاحات زبانی، سه مرحله را در رشد روانی سوژه، دخیل می داند: مرحله ی اوّ چکیده کاملنوشته های روانکاوانه ی"ژک لَکان"،امکان فرضیه سازی درباره ی ناخودآگاه اجتماعی و سیاسی را که در متون ادبی جلوه گر می شوند، دراختیار منتقدان قرار می دهد. لَکان، با بازنویسی فرآیند اُدیپی"فروید" به کمک اصطلاحات زبانی، سه مرحله را در رشد روانی سوژه، دخیل می داند: مرحله ی اوّل، تحت عنوان"امر واقع"با خصیصه ی تمامیت، یک-پارچگی و فراسوی دسترسی، از زبان بی نیاز است."امر خیال" با توهّم تمامیّت و انسجام(سوء شناخت) در مرحله ی دوم قرار دارد. مرحله ی سوم با شکل گیری قانون و تمدّن توسّط پدر، کودک را وارد نظام از پیش ساخته ی "قلمرو نظم نمادینِ" متشکل از دال ها می کند. نظامی گنجه ای درعالم خیالی داستان های خود، ماجراهایی را از زنان فرمانروا در"خسرو و شیرین" و "هفت پیکر"می آفریند که می تواند در تقسیم بندی روند رشد روانی سوژه، مورد توجّه قرار گیرد. در این مقاله، نگارندگان می کوشند تا با استفاده از مباحث لَکانی، دو داستان را در مورد زنان فرمانروا از خمسه ی نظامی به عنوان نمونه ای از اندیشه ی اجتماعی وی، با آرای لکان ، مورد بررسی و تطبیق قرار دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - تأثیر موسیقی فعال بر حافظه و توجه بیماران اسکیزوفرن زن
غلامرضا پاشا سعید بختیارپور گیتی اخوانهدف این پژوهش بررسی تأثیر موسیقی فعال بر حافظه و توجه بیماران اسکیزوفرنیای مرکز شفاء دزفول بود. نمونه ی این پژوهش 28 نفر زن بود که بصورت تصادفی ساده انتخاب شدند. آزمودنی ها به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی(15 نفره) و گروه کنترل( 13نفره )گمارده شدند. طرح تحقیق از نوع پی چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی تأثیر موسیقی فعال بر حافظه و توجه بیماران اسکیزوفرنیای مرکز شفاء دزفول بود. نمونه ی این پژوهش 28 نفر زن بود که بصورت تصادفی ساده انتخاب شدند. آزمودنی ها به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی(15 نفره) و گروه کنترل( 13نفره )گمارده شدند. طرح تحقیق از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. گروهای آزمایشی در 12 جلسه 2 ساعته موسیقی درمانی شرکت داشتند. ابزارهای اندازه گیری این پژوهش آزمون حافظه کیم کاراد و آزمون مربع دنباله دار بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری(MANCOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش موسیقی فعال بر حافظه و توجه بیماران اسکیزوفرن تأثیر دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - جایگاه زن ایرانی در شعر معاصر
عیسی داراب پورپس از عهد مشروطه با توجّه به تحولاتی که در ممالک پیشرفته و جامعهی ایرانی صورت گرفته بود، زنان نیز به عرصه ی روابط اجتماعی وارد شدند و ارزش های انسانی و اجتماعی خود را درک کردند و هویت خویش را با نوشته هایشان به تصویر کشیدند. ایشان برای شکسته شدن قفل اسارت زن ایرانی و رس چکیده کاملپس از عهد مشروطه با توجّه به تحولاتی که در ممالک پیشرفته و جامعهی ایرانی صورت گرفته بود، زنان نیز به عرصه ی روابط اجتماعی وارد شدند و ارزش های انسانی و اجتماعی خود را درک کردند و هویت خویش را با نوشته هایشان به تصویر کشیدند. ایشان برای شکسته شدن قفل اسارت زن ایرانی و رسیدن به برابری حقوق زنان و مردان، بر حضور زنان در عرصههای گوناگون اجتماعی و فرهنگی تأکید می کردند. در این راستا، بانوانِ شاعر، با ابزار شعر راجع به وضعیت زنان در جامعهی ایران دادِ سخن دادند و ضمن ریشه یابی علل تنزّل زن در جامعه، به بانوان معاصر خویش راه حل ها و راهکارهایی را جهت احراز هویت و منزلت اصلی خود پیشنهاد دادند. از میان بانوان سخنور، ژاله قائم مقامی، پروین اعتصامی و سیمین بهبهانی در باب زن و مسائل بانوان، نظرات ژرفتری دارند و بیشتر به آن پرداخته اند؛ بنابراین در این مقاله ابعاد این موضوع با تکیه بر اشعار سه شاعر مزبور، مورد بررسی قرار می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - زن آیینه دار اندیشه های شاعرانه
آیت شوکتیبررسی اوضاع اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و دینی یک کشور از ادبیات آن جامعه متمایز نیست. شاعران نیز مانند مورخان جنگ ها را به تصویر کشیده اند و باورهای مذهبی را که از فرهنگ آن جامعه نشات گرفته در قالب کلمات ادبی بازگو کرده اند. ادبیات ما سرشار از نمونه های ارزنده ای است که از چکیده کاملبررسی اوضاع اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و دینی یک کشور از ادبیات آن جامعه متمایز نیست. شاعران نیز مانند مورخان جنگ ها را به تصویر کشیده اند و باورهای مذهبی را که از فرهنگ آن جامعه نشات گرفته در قالب کلمات ادبی بازگو کرده اند. ادبیات ما سرشار از نمونه های ارزنده ای است که از ارزش زن حکایت می کند و هر گوشه ای زا این گنجینه ی غنی طرحی از چهره ی متعالی زن ارائخخ می دهد. از این که مردم به این باور رسیده اند که زن به عنوان یک مهره اصلی می تواند در اوضاع مختلف جامعه همپای مردان نقش اساسی داشته باشد، موجب شدتا در این مقاله با بررسی آثار ارزشمندی از این ادبیات غنی، به نگرش این نظام فرهنگی در مورد زن پرداخته شود تا ذهنیت جامعه ی ایرانی در رابطه با زن و نحوه اندیشیدن به او و حقوق و حضور و موقعیت او در فرهنگ ایرانی متجلی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - شعر زنان و ویژگیهای آن در صدر اسلام
محمد جواد اسماعیل غانمی جواد سعدون زاده علی سپهیاراین پژوهش به ادبیات زنان و ویژگیهای آن در عصر صدر اسلام پرداخته است. از آنجایی که نگارش تاریخ ادبیات عرب مرد سالار بوده ، یافتن آثار ادبی و شعری زنان در مواردی با مشکلات فراوانی روبرو بوده است . لیکن در دوران معاصر و در نتیجه ی مطالعات و پژوهشهای متعدد ، نقش زنان در ساح چکیده کاملاین پژوهش به ادبیات زنان و ویژگیهای آن در عصر صدر اسلام پرداخته است. از آنجایی که نگارش تاریخ ادبیات عرب مرد سالار بوده ، یافتن آثار ادبی و شعری زنان در مواردی با مشکلات فراوانی روبرو بوده است . لیکن در دوران معاصر و در نتیجه ی مطالعات و پژوهشهای متعدد ، نقش زنان در ساحت شعر و ادبیات تا حدودی متجلی شده و تعداد قابل توجهی از منابع به بررسی شعر زنان پرداخته اند. با بررسی شعر زنان می توان دریافت که این نوع شعر در مقایسه با شعر مردان تفاوتهای ویژه ای داشته است. از جمله این تفاوتها این است که زنان شعر خویش را به بهای ناچیز نفروختند و با آن تکسب نکردند. عاطفه در شعر زنان از قوت خاصی برخوردار بوده است. اغراض شعری زنان با مردان تفاوت چندانی نداشت، گرچه زنان بیشتر در اغراض خاصی چون رثاء به سرودن شعر پرداختند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - حضور زن به صورت آنیما در ابیات مولوی
صبا بیوک زاده حمید صمصاممولوی شاعر و عارف فرزانه در قرن هفتم در ادب ایران زمین است، که شاهکار ادبی آن، مثنوی را قرآن عجم نامیده اند، و کلیات شمس که تجلی روح مولاناست. مولانا در بخش هایی از این کتاب ها، به جلوه گری سیمای زن، از حلال حکایت های مختلف پرداخته است. در بین تمام شخصیت ها و زنانی که د چکیده کاملمولوی شاعر و عارف فرزانه در قرن هفتم در ادب ایران زمین است، که شاهکار ادبی آن، مثنوی را قرآن عجم نامیده اند، و کلیات شمس که تجلی روح مولاناست. مولانا در بخش هایی از این کتاب ها، به جلوه گری سیمای زن، از حلال حکایت های مختلف پرداخته است. در بین تمام شخصیت ها و زنانی که در مثنوی یا دیوان تأثیر دارند، آنیما، روان زنانه روح مرد، یکی از اصل های مهم اندیشه اوست. آنیما، در غزل های مولوی، ویژگی هایی مثل تسخیرکنندگی و فریبندگی، سرچشمه زندگی بودن، تقدس و میانجی گری بین خود آگاه و ناخود آگاه دارد، و با نمادهای پرندگانی چون طوطی و سیمرغ، و دیگر رموز همچون پری، آهو، هما، آب و باد و واژگانی مثل صنم وبت نمودار شده است. آنیما دو جنبه مثبت و منفی دارد، که البته جنبه منفی آن چندان در اشعار مولانا حضور ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - بررسی سیمای زن در آثار احمد عزیزی
سعید حاتمی فاطمه محققیاحمد عزیزی به دلیل خلق سبک و زبانی نو و مخصوص به خود، آفرینش مضامین وترکیبات مبتکرانه و سرشار بودن آثارش از موضوعات اجتماعی متنوع، در میان شعرایپس از انقلاب، چهره ای شاخص و ممتاز به شمار می آید. یکی از مهمترین موضوعاتاجتماعی مطرح در آثار عزیزی، موضوع زن و مسائل مرتبط با چکیده کاملاحمد عزیزی به دلیل خلق سبک و زبانی نو و مخصوص به خود، آفرینش مضامین وترکیبات مبتکرانه و سرشار بودن آثارش از موضوعات اجتماعی متنوع، در میان شعرایپس از انقلاب، چهره ای شاخص و ممتاز به شمار می آید. یکی از مهمترین موضوعاتاجتماعی مطرح در آثار عزیزی، موضوع زن و مسائل مرتبط با زنان است. هدف اینجستار آن است که با رویکردی توصیفی – تحلیلی به تبیین جنبه های گوناگون اینموضوع در گسترة آثار ادبی منظوم و منثور این شاعر می باشد. بر اساس نتایج اینپژوهش، رویکرد عزیزی به زن از سویی کاملاً متأثّر از عقاید و آموزه های اسلامی،فرهنگ تشیع و ارزشهای انقلابی است و از سوی دیگر جنبۀ تعلیمی دارد؛ یعنی او بابازآفرینی سیما و منزلت زن در جهان نگری و انسان شناسی اسلام و مکتب تشیع، درهیأت جذّاب هنر و تصاویر و تلمیحات شاعرانه، کوشیده است تا نگاه جامعه به زن ونگاه زن به خودش را با تعالیم قرآن، سیرة اهل بیت (علیهم السلام) و ارزشهای انقلاباسلامی منطبق سازد. او برای نیل به این هدف، از دو ابزار آموزشی الگو سازی و ایجادتقابل سود جسته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - رابطه صفات فرهنگی- شخصیتی بانوان و اولویت در انتخاب سبک افزونه ها
مریم مونسی سرخه کوثر صالحی مورکانیهدف پژوهش حاضر، رابطه صفات فرهنگی - شخصیتی بانوان و اولویت در انتخاب سبک افزونه‌ها بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان 20 تا 35 ساله در دو محدوده نیمه شمالی و جنوبی شهر تهران در سال 1402 بود. نمونه پژوهش شامل 369 زن بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب ش چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، رابطه صفات فرهنگی - شخصیتی بانوان و اولویت در انتخاب سبک افزونه‌ها بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان 20 تا 35 ساله در دو محدوده نیمه شمالی و جنوبی شهر تهران در سال 1402 بود. نمونه پژوهش شامل 369 زن بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. روش پژوهش تحلیلی- پیمایشی بود. برای جمع آوری داده ها از سیاهه(چک لیست) سبک افزونه‌ها و صفات شخصیتی استفاده شد. نتایج نشان داد که افراد با صفت برون‌گرایی از سبک کژوال به‌دلیل سادگی استقبال می‌کنند و اولویت دوم آن¬ها سبک کلاسیک است. و افراد با صفت توافق و سازگاری چون نمی خواهند از سنت ها فاصله بگیرند، با سبک کلاسیک و کژوال در اولویت های اولیه احساس راحتی بیشتری می‌کنند. افراد با صفت وظیفه شناسی بالا، سبک کلاسیک و رسمی، الویت اول وسبک رمانتیک اولویت دوم آن ها می باشد و به‌دلیل اهمیت نظم و اصول مشخص، استفاده از سبک آوانگارد در اولویت آخر قرار دارد. افراد با صفت روان رنجوری بالا، سبک کژوال را به دلیل راحتی در پوشش و رمانتیک را به سبب ظرافت بیشتر مورداستقبال آن هاست و افراد با صفت پذیرش تجربه‌های جدید سبک کژوال و وینتیج را انتخاب کردند. با توجه به یافته ها می توان گزارش کرد که جامعه و به ویژه بانوان و دختران توجه روز افزونی به استفاده از افزونه ها دارند. پرونده مقاله