زمینه و هدف: آلودگی خاک به عناصر سنگین بهعنوان یکی از عوارض مهم بههم خوردن تعادل و توازن طبیعت، در چند دهه گذشته مورد توجه پژوهشگران زیادی قرار گرفته است. لذا، این پژوهش بهمنظور بررسی احتمال آلودگی برخی عناصر سنگین در خاک محدوده کارخانه ام دی اف سازی واقع در شهرستان چکیده کامل
زمینه و هدف: آلودگی خاک به عناصر سنگین بهعنوان یکی از عوارض مهم بههم خوردن تعادل و توازن طبیعت، در چند دهه گذشته مورد توجه پژوهشگران زیادی قرار گرفته است. لذا، این پژوهش بهمنظور بررسی احتمال آلودگی برخی عناصر سنگین در خاک محدوده کارخانه ام دی اف سازی واقع در شهرستان ساری و تأثیر آن بر عملکرد گیاه سویا انجام انجام گرفته است.
روش بررسی: این پژوهش در تابستان 1393 در یک مزرعه سویا با وسعت 3600 متر مربع در مجاورت کارخانه امدیافسازی (آرین سینا) شهرستان ساری انجام شد. برای این منظور، در منطقهای به وسعت 3600 متر مربع، 32 نمونه خاک از 16 نقطه (عمق 15-0 و 30-15 سانتیمتر) و 48 نمونه گیاهی جمعآوری شد. پس از انتقال نمونهها به آزمایشگاه مقادیر قابل جذب عناصر سنگین خاک اندازهگیری گردید. همبستگی بین عملکرد و اجزای عملکرد با مقادیر عناصر سنگین نیز صورت گرفت.
یافتهها: با توجه به نقشه پراکنش عناصر و رگرسیون گام به گام، مشخص شد عنصر کادمیوم تأثیر معنیداری بر افزایش تعداد غلاف پوک در بوته داشت بهگونهای که با افزایش هر واحد کادمیوم، تعداد غلاف پوک در بوته بهمیزان 5/0 عدد در هر واحد افزایش یافت. همچنین برهمکنش معنی داری بین دو عنصر کادمیوم و آهن در کاهش وزن هزار دانه مشاهده شد. بر همین اساس، بیشترین وزن هزار دانه (131 گرم) در نقاطی با کمترین غلظت کادمیوم و آهن مشاهده شد. همچنین با رویهم اندازی نقشه پراکنش عنصر روی و تعداد دانه پوک در بوته مشخص گردید که این صفت بیشتر تحت کنترل عنصر روی قرار دارد، بهطوریکه با افزایش هر واحد روی در خاک، تعداد دانه پوک در بوته 53/0 واحد افزایش نشان داد.
بحث و نتیجهگیری: در مجموع، با تعیین نقشه پراکنش عناصر سنگین و تطبیق آن با عملکرد و اجزای عملکرد گیاه میتوان به شناسایی مناطق آلوده و عوامل مؤثر در کنترل و گسترش فلزات سنگین در خاکها و بررسی اثرات آنها بر عملکرد گیاه پرداخت.
پرونده مقاله