زمینه و هدف: در میان 37 چالش مهم جهانی؛ تغییر اقلیم، بیابانزایی و کمبود آب شیرین، سه چالش اصلی فَراروی بشر در قرن 21 محسوب می شوند. در این پژوهش از مدل ESAs در راستای ارزیابی اثر تغییرات اقلیم بر خطر بیابانزایی منطقه اسفراین- سبزوار در سه دوره 1992-1981، 2004- 1993 و 20 چکیده کامل
زمینه و هدف: در میان 37 چالش مهم جهانی؛ تغییر اقلیم، بیابانزایی و کمبود آب شیرین، سه چالش اصلی فَراروی بشر در قرن 21 محسوب می شوند. در این پژوهش از مدل ESAs در راستای ارزیابی اثر تغییرات اقلیم بر خطر بیابانزایی منطقه اسفراین- سبزوار در سه دوره 1992-1981، 2004- 1993 و 2016-2005 استفاده شد.روش بررسی: به دلیل آمار و پراکنش نامناسب ایستگاه های هواشناسی منطقه، از داده های بازتحلیل ERA-Interim و دوازده ایستگاه هواشناسی منطقه استفاده شد. داده های اقلیمی پروژه ERA-Interim برای منطقه اسفراینسبزوار به صورت 53 سلول به ابعاد 125/0×125/0 درجه در دسترس است. در گام اول با استفاده از رابط وب، کدهایPython و همچنینECMWF WebAPI، داده های اقلیمی روزانه برای دوره آماری 1979 تا 2016 دریافت و برای هر یک از سلول ها استخراج شد. داده های NetCDF دریافت شده با استفاده از نرم افزار ArcGIS برای 53 سلول به فرمت پایگاه داده خروجی گرفته شد و مورد طبقه بندی قرار گرفت. سپس تطابق داده های ERA-Interim با داده های دوازده ایستگاه هواشناسی در دوره 2016-2007 مورد بررسی قرار گرفت. اُریبی ماهانه به دست آمده به طور ماهانه به سال های فاقد آمار دیدبانی و سلول های فاقد ایستگاه هواشناسی اعمال شد و در نهایت با تصحیح اُریبی، داده های تلفیقی بارش برای 53 سلول استخراج شد. استمرار خشکسالی نیز با استفاده از نرم افزار R و شاخص SPI برای دوره مورد مطالعه محاسبه شد. پس از تهیه نقشه های پایه بارش، خشکی و خشکسالی برای سه دوره مورد مطالعه، با استفاده از ابزار مدل سازی GIS نقشه خطر بیابانزایی بر اساس مدل ESAs به دست آمد.یافته ها: نتایج نشان داد که استفاده از داده های تلفیقی (بازتحلیل و ایستگاهی) توانسته ضریب NSE را به 1 افزایش، bias را از 39/0 به 24/0 و RMSE را از 69/6 به 32/0 کاهش دهد. در دوره 36 ساله مورد مطالعه بارش به طور میانگین برای کل منطقه بیش از 10 میلی متر کاهش و دما نزدیک به دو درجه افزایش یافته است که اثرات این تغییر بر خطر بیابانزایی ارزیابی شد. به طوری که در دوره دوم کلاس F2 جای خود را به کلاس C1 و در دوره سوم کلاس C1 جای خود را به کلاس C3 داده است.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: در سالهای اخیر با توجه به گسترش آلودگی منابع آب و با وجود گزارشات و تکنیکهای مختلف، مدلهای هیدرولوژیکی بهواسطه توانمندی بسیار زیاد آنها در تجزیه و تحلیل اطلاعات و صرفه جوییهای اقتصادی ناشی آز آنها به ابزارهای مناسبی برای مدیریت و برنامهریزی منابع آب تبد چکیده کامل
زمینه و هدف: در سالهای اخیر با توجه به گسترش آلودگی منابع آب و با وجود گزارشات و تکنیکهای مختلف، مدلهای هیدرولوژیکی بهواسطه توانمندی بسیار زیاد آنها در تجزیه و تحلیل اطلاعات و صرفه جوییهای اقتصادی ناشی آز آنها به ابزارهای مناسبی برای مدیریت و برنامهریزی منابع آب تبدیل شدهاند. در این مطالعه با استفاده از مدل نیمهتوزیعی SWAT، که بر اساس پدیدههای فیزیکی وغیر فیزیکی حاکم برمحیط آب عمل مینماید، نسبت به مدلسازی کمی و کیفی آب رودخانه ارداک مشهد که بخش قابلتوجهی از آب مورد نیاز در بخشهای شرب و کشاورزی این کلان شهر را تامین می نماید اقدام گردیده و وسیله مناسبی برای برنامهریزی و تصمیمگیریهای آتی را فراهم مینماید.
روش بررسی: پس از ورود اطلاعات و ساخت مدل در فضای Swat، برای واسنجی و صحت سنجی کمیتهای دبی، NO3، MINP، TSS، DO و CBOD در مدل SWAT-CUP، عمل نمونهبرداری و آزمایش پارامترهای مختلف کیفی آب در 12 دوره یک ماهه در طول سال آبی 98-99 انجام شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که به غیر از نیترات میزان سایر پارامترهای کیفی آب مانند فسفر، رسوب و مواد آلی در فصول پرآب سال بیشتر است.
بحث و نتیجهگیری: مدل ساختهشده توانایی مناسبی در شبیهسازی وضعیت واقعی رودخانه دارد و میتوان از آن برای تعریف و اجرای انواع سناریوهای موثر بر کیفیت آب استفاده و با آزمودن گزینههای مختلف بهترین شیوهها را شناسایی نمود.
پرونده مقاله