مناطق روستایی

دسترسی آزاد مقاله

1 - تحلیل نابرابری فضاهای جغرافیایی توسعه بین مناطق روستایی مرکزی ایران
مسعود مهدوی حاجیلویی یعقوب زارعی مهدی رحمانیان کوشکی اسماء رخشانی

فضاهای نابرابر جغرافیایی که درصد وسیعی از سرزمین کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده است بی شک یکی از تبعات توسعه نابرابر و نامتوازن است که ریشه در توزیع ناعادلانه امکانات دارد. عدم برخورداری از فرصت های فضایی برابر می تواند منجر به شکافی عمیق بین استان ها، شهر ه چکیده کامل

فضاهای نابرابر جغرافیایی که درصد وسیعی از سرزمین کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده است بی شک یکی از تبعات توسعه نابرابر و نامتوازن است که ریشه در توزیع ناعادلانه امکانات دارد. عدم برخورداری از فرصت های فضایی برابر می تواند منجر به شکافی عمیق بین استان ها، شهر ها و حتی مناطق روستایی کشور گردد که پیامد آن ظهور فقر ، مهاجرت های روستا- شهری و به دنبال آن حاشیه نشینی، افزایش جرم، فساد، فحشا و غیره خواهد بود. این پژوهش سعی دارد به تحلیل نابرابری فضاهای جغرافیایی در روستاهای مناطق مرکزی ایران با استفاده از مقالات علمی، کتب و اسناد مرتبط با مساله تحقیق با روشی توصیفی- تحلیلی بپردازد. استان های، تهران، قزوین، همدان، یزد و چهارمحال و بختیاری نمونه مورد مطالعه و اطلاعات مربوط به 83 دهستان که با روش تصادفی سیستماتیک انتخاب و جمع آوری گردیده اند، بعنوان جامعه آماری نمونه مورد بررسی قرار گرفته اند تا روند تغییراتی طی مقاطع 1365، 1375 و 1385 با استفاده از مدل ضریب جینی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. یافته های پ&zwj;ژوهش حاکی از آن است که نابرابری فضاهای جغرافیایی در مقطع 65 در مناطق روستایی استان یزد با 42/0، در مقطع 75 در مناطق روستایی همدان با 36/0 و در سال 1385 در روستاهای استان قزوین با بیشترین ضریب نابرابری طی سه دهه برابر با 79/0 بوده است. همچنین نتایج نشان می دهد از شاخص های مورد بررسی، بیشترین ضریب نابرابری در سال 1365 مربوط به شاخص های اجتماعی، در سال 75 به شاخص های ارتباطی و در سال 1385 بیشترین عدم تعادل در دسترسی به خدمات بهداشتی مشاهده گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - ارزیابی اثرات توسعه گردشگری بیابانی بر جوامع روستایی، مطالعه موردی: روستاهای بخشهای جرقویه علیا و بن رود شهرستان اصفهان
نرگیس وزین حمید برقی سید محمد طباطبایی

هدف تحقیق حاضر شناخت اثرات گردشگری بیابانی بر جوامع روستایی دو بخش جرقویه علیا و بنرود شهرستان اصفهان میباشد. منطقه مورد مطالعه از موقعیت جغرافیایی مناسب، سابقه تاریخی، تنوع بناهای تاریخی و چشم‌اندازهای گوناگون طبیعی و منحصربه‌فرد برخوردارند یکی از مناطق جذاب گردشگری ای چکیده کامل

هدف تحقیق حاضر شناخت اثرات گردشگری بیابانی بر جوامع روستایی دو بخش جرقویه علیا و بنرود شهرستان اصفهان میباشد. منطقه مورد مطالعه از موقعیت جغرافیایی مناسب، سابقه تاریخی، تنوع بناهای تاریخی و چشم‌اندازهای گوناگون طبیعی و منحصربه‌فرد برخوردارند یکی از مناطق جذاب گردشگری ایران و اصفهان به‌حساب می‌آیند. روش تحقیق توصیفی‌ - تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات به روش پیمایشی و از طریق تکنیک پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش 360 نفر از روستاییان از 12 روستای منطقه مورد مطالعه است که با روش نمونهگیری تصادفی ساده متناسب با حجم جامعه انتخاب شدند. سطح پایایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 73/. دست آمد. برای آزمون فرضیات از نرمافزار SPSS و آزمونهای آماری T-tes تک نمونهای و تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که در منطقه مورد مطالعه توسعه گردشگری بیابانی بر توسعه مناطق روستایی اثرگذار بوده است با استفاده از روش تحلیل عاملی و 29 متغیر، تأثیر گردشگری بیابانی بر جوامع روستایی منطقه مورد مطالعه تحلیل شد که متغیرها به پنج عامل تقلیل یافته و عامل اول بهنام توسعه اقتصادی و رفاه با واریانس 30.61 درصد، بعنوان مهمترین عامل متأثر از گردشگری بیابانی در مناطق روستایی مورد مطالعه شناخته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - بررسی پایداری امنیت روستاهای مرزی استان سیستان و بلوچستان
حسین مختاری هشی نرگیس وزین مصطفی قادری حاجت

امنیت مفهومی است که تمامی شئونات و ابعاد زندگی انسان را در بر می‌گیرد. واقعیت یافتن امنیت در محیط جغرافیایی، مستلزم اقدامات و برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای است و با مسائل زیادی از قبیل امنیت اقتصادی، امنیت سیاسی نظامی، امنیت اجتماعی، امنیت بهداشتی، امنیت زیست محیطی و ... ارت چکیده کامل

امنیت مفهومی است که تمامی شئونات و ابعاد زندگی انسان را در بر می‌گیرد. واقعیت یافتن امنیت در محیط جغرافیایی، مستلزم اقدامات و برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای است و با مسائل زیادی از قبیل امنیت اقتصادی، امنیت سیاسی نظامی، امنیت اجتماعی، امنیت بهداشتی، امنیت زیست محیطی و ... ارتباط دارد. امنیت پایدار معطوف به توسعه پایدار در سطوح منطقه‌ای، شهری و روستایی و تا سطح فردی است. استان سیستان و بلوچستان از نظر امنیت آسیب‌پذیری‌ زیادی دارد و در سالهای اخیر شاهد افزایش خشونت و منازعات مسلحانه توسط گروههای ستیزه‌جو بوده است. نمی‌توان اثر محرومیت اقتصادی و پایین بودن شاخصهای توسعه را در ناامنی نادیده گرفت. هنوز بیش از 50 درصد جمعیت این استان در مناطق روستایی زندگی می‌کنند و رشد جمعیت روستایی در این استان نیز بالاست، لذا برای دستیابی به امنیت پایدار استان ضروری است که کاهش آسیب‌ها و تهدیدات امنیتی مناطق روستایی استان مورد توجه واقع شود، از این رو مقاله حاضر به استفاده از روش توصیفی - تحلیلی زمینه‌های ناپایداری امنیتی مناطق روستایی استان سیتان و بلوچستان را مورد توجه قرار داده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که برای ایجاد امنیت پایدار در مناطق روستایی استان باید راهبرد توسعه روستایی مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - بررسی شاخص‌های توسعه انسانی در مناطق روستایی ایران بر اساس مدل UNDP
شادعلی توحیدلو غلامرضا مجردی

این پژوهش کاربردی، در قالب یک تحقیق اسنادی و تحلیل ثانویه اطلاعات و با هدف ارزیابی و تحلیل شاخص توسعه انسانی و مولفه‌های آن بر اساس داده‌های رسمی ثانویه جمعیت‌شناختی، اقتصادی و آموزشی در مناطق روستایی ایران به انجام رسید. در این پژوهش بر اساس معیارهایUNDP، ابتدا نسبت به چکیده کامل

این پژوهش کاربردی، در قالب یک تحقیق اسنادی و تحلیل ثانویه اطلاعات و با هدف ارزیابی و تحلیل شاخص توسعه انسانی و مولفه‌های آن بر اساس داده‌های رسمی ثانویه جمعیت‌شناختی، اقتصادی و آموزشی در مناطق روستایی ایران به انجام رسید. در این پژوهش بر اساس معیارهایUNDP، ابتدا نسبت به طبقه‌بندی استان‌های مختلف کشور از لحاظ شاخص توسعه انسانی و مولفه‌های آن بر اساس داده‌های رسمی کشور در سال 1395 و سپس پهنه‌بندی این مناطق اقدام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که از لحاظ شاخص توسعه انسانی، استان‌ها به دو طبقه متوسط(30 استان) و پایین(سیستان و بلوچستان) تقسیم شدند. یافته‌های پژوهش در بخش مولفه‌های توسعه انسانی نیز نشان داد که‌ از لحاظ شاخص امید زندگی استان‌های مختلف کشور در دو طبقه بسیار بالا و بالا قرار گرفتند. در گروه اول استان تهران با امتیاز 840/0 رتبه نخست بود و در گروه دوم 24 استان قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش در ارتباط با شاخص آموزش هم مناطق روستایی کشور را به دو طبقه خیلی بالا و بالا تقسیم کرد. در طبقه اول 11 استان قرار داشتند که استان البرز با کسب بالاترین مقدار شاخص یعنی 891/0 در جایگاه نخست قرار گرفت و در طبقه دوم نیز 20 استان دیگر قرار گرفتند. اما بر خلاف شاخص امید زندگی و شاخص آموزش، شاخص درآمد سرانه وضعیت مطلوبی نداشت و از این لحاظ همه مناطق روستایی ایران در یک گروه قرار گرفتند. حداکثر مقدار این شاخص به استان مازندران با امتیاز 485/0 و حداقل آن به استان سیستان و بلوچستان با امتیاز 270/0 تعلق گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - تبیین سازوکارها و راهبردهای توسعه کشاورزی در مناطق روستایی شهرستان عقره/ئاکره، استان دهوک اقلیم کردستان عراق
زهیر عبدارحمان ایوب علیرضا جمشیدی وحید محمدنژاد

10.30495/jaeer.2022.69260.10940

هدف از مطالعه حاضر، که از نوع توصیفی ـ تحلیلی بوده، تبیین سازوکارها و راهبردهای توسعه کشاورزی در مناطق روستایی شهرستان عقره/ئاکره، استان دهوک اقلیم کردستان عراق است. ابزار گردآوری داده‌ها شامل واکاوی اسنادی، مشاهده و پرسشنامه بودند. در این مطالعه روایی محتوایی با استفاد چکیده کامل

هدف از مطالعه حاضر، که از نوع توصیفی ـ تحلیلی بوده، تبیین سازوکارها و راهبردهای توسعه کشاورزی در مناطق روستایی شهرستان عقره/ئاکره، استان دهوک اقلیم کردستان عراق است. ابزار گردآوری داده‌ها شامل واکاوی اسنادی، مشاهده و پرسشنامه بودند. در این مطالعه روایی محتوایی با استفاده از پنل متخصصان و پایایی آن نیز با استفاده از روش مثلث‌سازی تایید شد. جامعه آماری این مطالعه شامل کلیه کارشناسان و متخصصان شاغل در وزارت کشاورزی اقلیم کردستان عراق (شاغل در چهار ناحیه بجیل، چینا، ظاکرد و گرچئسین) که در زمینه توسعه کشاورزی فعال بوده و همچنین با شهرستان ئاکره نیز آشنا باشند، بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدف‌مند و از طریق شیوه گلوله‌برفی 32 نفر انتخاب شدند. طبق نتایج تحلیل سوات، راهبرد تهاجمی (میانگین وزنی نسبی عوامل داخلی = 14/3 و عوامل خارجی = 26/3)، برای گذار از شرایط کنونی و رفتن به سمت شرایط مطلوب تعیین شد. در این راستا راهبردهایی مانند کشت محصولات تجاری باتوجه به اقلیم مناسب، اصلاح و به‌نژادی نهاده بذری جهت افزایش عملکرد، بکارگیری نیروهای متخحصص جهت آموزش برای تجاری‌سازی بخش کشاورزی، استفاده از دام‌های اصلاح نژاد شده جهت افزایش بهره‌وری و نیازسنجی بازار جهت تولید محصولات تجاری استخراج گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - طراحی الگوی کاربست انرژی‌های نو در مناطق روستایی استان زنجان
سویل حاتمی سید جمال فرج اله حسینی سید مهدی میردامادی

10.30495/jaeer.2023.68698.10931

امروزه استفاده از انرژی نو به عنوان یکی از مهمترین راهکارهای حفظ محیط زیست و دستیابی به توسعه پایدار مورد توجه قرار گرفته است. لذا این پژوهش با هدف بررسی طراحی الگوی کاربست انرژی‌های نو در مناطق روستایی استان زنجان صورت پذیرفت. جامعه آماری پژوهش خانوارهای روستایی بودند چکیده کامل

امروزه استفاده از انرژی نو به عنوان یکی از مهمترین راهکارهای حفظ محیط زیست و دستیابی به توسعه پایدار مورد توجه قرار گرفته است. لذا این پژوهش با هدف بررسی طراحی الگوی کاربست انرژی‌های نو در مناطق روستایی استان زنجان صورت پذیرفت. جامعه آماری پژوهش خانوارهای روستایی بودند که تحت پوشش تکنولوژی انرژی نو در استان زنجان قرار داشتند که با استفاده از جدول کرجیسی و مورگان تعداد 210 خانوار از آنها به عنوان نمونه انتخاب شد. برای گردآوری داده‌ها از ابزار پرسشنامه استفاده گردید. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه با نظر پانلی از متخصصان و کارشناسان قبل از پیش آزمون مورد تایید قرار گرفت. پایایی ابزار تحقیق نیز از طریق انجام آزمون اولیه بین 30 نفر خارج از نمونه آماری و محاسبه آلفای کرونباخ برای مقیاس‌های اصلی پرسشنامه (در دامنه بین 72/0 تا 90/0) ارزیابی و تصحیح گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS24 و AMOS22 انجام گرفت. داده‌های گردآوری شده با استفاده از تکنیک مدل-سازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل گردید. نتایج مدل ساختاری مستقیم نشان داد بین عوامل آموزشی، اجتماعی فرهنگی، سیاست‌گذاری و زیست‌محیطی رابطه مثبت و معنی‌داری با کاربست انرژی نو وجود دارد و این متغیرها 37 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می‌نمایند. اما رابطه معنی‌داری بین عوامل اقتصادی و فنی با کاربست انرژی نو مشاهده نگردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - بررسی سطح توسعه‌یافتگی دهستان‌های شهرستان رشت با استفاده از مدل‌های AHP و TOPSIS
سیده مونا S.Mona زهرا دقیقی ماسوله محمد محمدی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و سنجش سطح توسعه یافتگی و تبیین شکاف بین مناطق روستایی شهرستان رشت به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه روستایی است. پژوهش در 18 دهستان شهرستان رشت با استفاده از روش تاپسیس و وزن دهی 35 شاخص مورد مطالعه بر اساس تکنیک تحلیل سلسله مراتبی انجام شد چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و سنجش سطح توسعه یافتگی و تبیین شکاف بین مناطق روستایی شهرستان رشت به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه روستایی است. پژوهش در 18 دهستان شهرستان رشت با استفاده از روش تاپسیس و وزن دهی 35 شاخص مورد مطالعه بر اساس تکنیک تحلیل سلسله مراتبی انجام شد. داده‌های موردنیاز از طریق مطالعه کتابخانه‌ای، میدانی (تکمیل پرسشنامه) و از نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 شهرستان رشت و نیز گزارش های آماری سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان رشت استخراج گردیده است. طبق نتایج به‌دست‌آمده، از مجموع 18 دهستان در شهرستان رشت، به لحاظ سطح توسعه روستایی، 4 دهستان در حد کمتر توسعه‌یافته و 14 دهستان در حد توسعه‌نیافته می باشند. این امر حاکی از آن است که سکونتگاه های روستایی شهرستان رشت توسعه‌یافته نبوده و توسعه روستاهای منطقه با چالش ها و موانع جدی مواجه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - تحلیل نقش گردشگری در توسعه اقتصادی مناطق روستایی شهرستان رودسر در دو دهه اخیر
هوشنگ درویشی عیسی پور رمضان نصرالله مولائی هشجین

گردشگری بعنوان یکی از راهکارهای نجات روستاها از فقر، مهاجرت، مشکلات اقتصادی، ایجاد رفاه، حفظ ازشهای فرهنگ سنتی و در مجموع حفظ منابع طبیعی قلمداد می‌شود. این مقاله با هدف تعیین نقش گردشگری در تغییرات اقتصادی نواحی روستایی شهرستان رودسر در دو دهه اخیر می‌باشد. مقاله از نو چکیده کامل

گردشگری بعنوان یکی از راهکارهای نجات روستاها از فقر، مهاجرت، مشکلات اقتصادی، ایجاد رفاه، حفظ ازشهای فرهنگ سنتی و در مجموع حفظ منابع طبیعی قلمداد می‌شود. این مقاله با هدف تعیین نقش گردشگری در تغییرات اقتصادی نواحی روستایی شهرستان رودسر در دو دهه اخیر می‌باشد. مقاله از نوع توصیفی- تحلیلی بوده. اطلاعات داده‌های تحقیق از طریق منابع اسنادی و مطالعات میدانی در قالب، مشاهده، مصاحبه، و پرسش‌نامه بدست آمده است. برای تعیین نمونه با استفاده از روش کوکران از بین 4354 خانوار، تعداد 384 خانوار روستایی و 63 نفر از مدیران محلی به عنوان حجم نمونه انتخاب شد و در 27 روستا که زمینه های بیشتری برای گردشگری داشتند پرسشنامه بین مدیران و روستائیان توزیع گردید سپس روایی از طریق متخصصین و پایایی گویه ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ 82/0 محاسبه شد.جهت بررسی کمی داده ها از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج نشان می دهد گردشگری در مناطق روستایی شهرستان رودسر بر اشتغال با شدت میانگین 83/3 تاثیر گذار بوده که این میزان نشان دهنده شدت اثر گذاری است و میزان افزایش درآمد خانوارها دارای میانگین 61/3 می باشد ساخت خانه‌های دوم با میانگین 54/3 و کاهش بیکاری با میانگین 45/3 حاکی از تاثیرات مثبت گردشگری است؛ که توانسته است موجب رونق درآمد،جلوگیری از مهاجرت و تنوع فعالیت اقتصادی گردد در واقع گردشگری در مناطق روستایی موجب توسعه اقتصادی نواحی روستایی گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - تحلیل فضایی شاخص‌های توسعه در مناطق روستایی شهرستان دشتستان
یعقوب زارعی مسعود مهدوی‌حاجیلویی علیرضا استعلاجی رحیم سرور

چکیده ضرورت شناخت و تحلیل علل نابرابری ها و شکاف های منطقه ای، برنامه ریزان را بر آن داشته که تکنیک ها و روش‌هایی را ابداع کنند تا از طریق تعیین درجه توسعه یافتگی مناطق بتوانند به تفاوت های منطقه ایی دست یابند. از همین رو در دهه‌های اخیر، برای تصمیم گیری های پیچیده ت چکیده کامل

چکیده ضرورت شناخت و تحلیل علل نابرابری ها و شکاف های منطقه ای، برنامه ریزان را بر آن داشته که تکنیک ها و روش‌هایی را ابداع کنند تا از طریق تعیین درجه توسعه یافتگی مناطق بتوانند به تفاوت های منطقه ایی دست یابند. از همین رو در دهه‌های اخیر، برای تصمیم گیری های پیچیده توسعه در سطح مناطق، توجه محققین به مدل‌های تصمیم گیری چند معیاره معطوف گردیده است . بر همین اساس بررسی حاضر نیز بعنوان یک پژوهش بنیادی با بهره جویی از روش‌های تصمیم گیری چندشاخصه و با هدف تبیین وضعیت توسعه در مناطق روستایی شهرستان دشتستان به انجام رسیده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ایی و ابزار جمع آوری با توجه به اهداف پژوهش مبتنی بر داده‌های آمارنامه سال 1390 استان بوشهر بوده است که طی آن 40 شاخص در ابعاد مختلف استخراج و با استفاده از تکنیک ویکور فازی، سطح بندی میزان توسعه یافتگی دهستان های شهرستان دشتستان به انجام رسید. یافته‌های پژوهش ضمن ترسیم سیمایی نامتعادل از توسعه مناطق روستایی، حکایت از وجود یک شکاف منطقه ای عمیق در شهرستان دشتستان دارد. به طوری که روند توزیع و دسترسی به منابع در 12 دهستان شهرستان دشتی حاکی از آن است دهستان های زیارت با ضریب 06/0 دارای بیشترین میزان توسعه و دهستان های اسماعیل خانی با ضریب 1، وحدتیه با ضریب 968/0، ارم با ضریب 897/0، پشتکوه با ضریب 811/0، دهرود با ضریب 782/0 و زیارت با ضریب 702/0 در رده مناطق روستایی محروم قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد توسعه متوازن مناطق روستایی شهرستان دشتستان مستلزم بازنگری در تخصیص منابع و توزیع برابر فرصت ها با رویکرد برنامه ریزی فضایی در مناطق محروم می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - سنجش سطح توسعه اجتماعی مناطق روستایی(مطالعه موردی شهرستان داراب )
ناصر مطیعی حسین خوشبخت مسعود ساجدی ابوالفضل رنجبر

چکیده مسئله توسعه اجتماعی همواره یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز برای انتخاب جهت گیری ها و سیاست های مناسب در عرصه عمل بوده است. غفلت از جنبه های اجتماعی توسعه نقش بسیاری را در استمرار توسعه نیافتگی در مناطق روستایی داشته است. هدف این پژوهش، سنجش سطح توسعه اجتماعی منا چکیده کامل

چکیده مسئله توسعه اجتماعی همواره یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز برای انتخاب جهت گیری ها و سیاست های مناسب در عرصه عمل بوده است. غفلت از جنبه های اجتماعی توسعه نقش بسیاری را در استمرار توسعه نیافتگی در مناطق روستایی داشته است. هدف این پژوهش، سنجش سطح توسعه اجتماعی مناطق روستایی شهرستان داراب استان فارس بود. این تحقیق به لحاظ هدف کاربری که به روش میدانی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل 79262 نفر از ساکنان مناطق روستایی (بالای 15 سال) شهرستان داراب استان فارس بودند. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 364 نفر از آنها به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده‌ها و اطلاعات از پرسشنامه و داده‌ها و اطلاعات مرکز آمار ایران استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از پانل متخصصان تایید شد و به منظور سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای پرسشنامه مذکور 74/0 به دست آمد. به منظور محاسبه شاخص ترکیبی برای هر یک از معیار ها از روش تحلیل مؤلفه های اصلی استفاده گردید، همچنین برای محاسبه شاخص ترکیبی کل و رتبه بندی دهستان ها از روش تاکسونومی عددی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از لحاظ توسعه اجتماعی به ترتیب دهستان‌های هشیوار، پاسخن، قریه الخیر، فورگ، بالش، بختاجرد، رستاق، قلعه بیابان، فسارود، آبشور، کوهستان و نصروان قرار دارند. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که هفت دهستان در گروه سطح توسعه اجتماعی بالا، سه دهستان در گروه سطح توسعه اجتماعی متوسط و دو دهستان در گروه محروم از لحاظ سطح توسعه اجتماعی طبقه بندی شده اند. همچنین ضریب تغییرات بدست آمده بیانگر این است که تفاوت زیادی در سطح توسعه‌یافتگی اجتماعی در دهستان‌های شهرستان داراب در معیارهای مختلف وجود دارد. لذا برای توسعه اجتماعی هماهنگ و یکپارچه دهستان‌های شهرستان داراب، تمرکز زدایی در هر یک از معیارهای توسعه اجتماعی ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - ارزیابی وضعیت شاخص‌های اجتماعی مسکن در نواحی روستایی استان گیلان
محمدرضا پورغفار مغفرتی عیسی پوررمضان

چکیده شاخص‌های مسکن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی مسکن می باشند. بررسی شاخص‌های اجتماعی مسکن یکی از وسایل و شیوه‌های شناخت ویژگی‌های مسکن به شمار می‌رود که می‌توان به کمک آن پارامترهای مؤثر در امر مسکن را شناخت و هرگونه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را آسان نمود. چکیده کامل

چکیده شاخص‌های مسکن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی مسکن می باشند. بررسی شاخص‌های اجتماعی مسکن یکی از وسایل و شیوه‌های شناخت ویژگی‌های مسکن به شمار می‌رود که می‌توان به کمک آن پارامترهای مؤثر در امر مسکن را شناخت و هرگونه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را آسان نمود. هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی وضعیت شاخص‌های کمی و کیفی اجتماعی مسکن مناطق روستایی استان گیلان و مقایسه تطبیقی آن با مساکن شهری می باشد. از این‌رو پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ماهیت روش آن توصیفی- تحلیلی است که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق منابع اسنادی حاصل از نتایج سرشماری استان در سال 1390 به‌دست‌آمده است. نتایج بررسی و مقایسه شاخص‌های اجتماعی مسکن در مناطق روستایی استان گیلان در سال 1390 نشان می دهد که از نظر شاخص‌های اجتماعی کمی مسکن (تراکم خانوار در واحد مسکونی، تراکم نفر در واحد مسکونی و توزیع واحدهای مسکونی برحسب تعداد اتاق و خانوار)، در وضعیت مناسب‌ و مطلوبی قرار دارد و هم چنین از نظر شاخص‌های اجتماعی کیفی (میانگین سطح زیربنای واحد مسکونی، دوام مصالح ساختمانی، مالکیت و نحوه تصرف و امکانات زیرساختی و تسهیلات)، واحدهای مسکونی در شرایطی به نسبت مناسب هستند اما در مقایسه با شاخص های کمی و کیفی مناطق شهری استان، گواه این استه که کماکان مشکلات و کاستی‌هایی نیز وجود دارد و با وضعیت مناسب و مطلوب فاصله دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - بررسی وضعیت شاخص‌های کمّی و کیفی اجتماعی مسکن در مناطق روستایی (مورد مطالعه: شهرستان ممسنی استان فارس)
سعید ملکی محمدرضا امیری فهلیانی

شاخص های مسکن ابزار کلیدی و تعیین کننده در توصیف، تحلیل و تصمیم گیری محسوب می شوند که می توانند به عنوان راهنما در برنامه ریزی بخش مسکن مورد استفاده سیاست گذاران و برنامه ریزان کلان بخش مسکن قرار گیرند به شرط آنکه شناخت آنها کامل بوده، بررسی و تجزیه و تحلیل آنها از چکیده کامل

شاخص های مسکن ابزار کلیدی و تعیین کننده در توصیف، تحلیل و تصمیم گیری محسوب می شوند که می توانند به عنوان راهنما در برنامه ریزی بخش مسکن مورد استفاده سیاست گذاران و برنامه ریزان کلان بخش مسکن قرار گیرند به شرط آنکه شناخت آنها کامل بوده، بررسی و تجزیه و تحلیل آنها از طریق انجام تحقیقات و پژوهش های بنیادی و کاربردی صورت گیرد و به درستی در برنامه ها به کار گرفته شوند.متغیرهـا و پارامترهـای گونـاگونی در تعیـین وضعیت توسعة مسکن هر منطقه دخالت دارند که مقایسة جداگانة هر متغیر، جایگاه آن را مشخص می کند. در میان شاخص های مسکن، شاخص های اجتماعی، مناسب ترین ابزار اندازه گیری پیشرفت و تحقق هدف های کلی مسکن به شمار می روند.این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی سعی در شناخت وضعیت شاخص های کمی و کیفی اجتماعی مساکن روستایی شهرستان ممسنی دارد. نتایج این مقاله در رابطه با شاخص های کمّی و کیفی مساکن مناطق روستایی شهرستان ممسنی طی دهه های 1345 تا 1385 نشان می دهد که به طور کلی از لحاظ بعد کمّی، بیانگر وضعیت نامناسب و تراکم بالای افراد در واحد مسکونی می باشد. لیکن از نظر دیگر شاخص های کیفی اجتماعی، خدمات و تسهیلات اساسی و دوام مصالح ساختمانی مساکن مناطق روستایی این شهرستان روند بهبود یافته ای داشته اند. از این رو تدوین یک برنامه جامع بخش مسکن نیازمند شناسایی کامل و تجزیه و تحلیل عمیق ابعاد گسترده مسکن و عوامل موثر بر آن است و در این میان پرداختن به شاخص های اجتماعی مسکن به عنوان یکی از مهم ترین شاخص های مسکن در بهبود کیفیت مساکن و نقش این شاخص ها در پیشرفت برنامه ریزی توسعه مسکن الزامی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - تحلیل نقش گردشگری در توسعه اقتصادی مناطق روستایی شهرستان رودسر در دو دهه اخیر
هوشنگ درویشی عیسی پور رمضان نصرالله مولائی هشجین

گردشگری بعنوان یکی از راهکارهای نجات روستاها از فقر، مهاجرت، مشکلات اقتصادی، ایجاد رفاه، حفظ ازشهای فرهنگ سنتی و در مجموع حفظ منابع طبیعی قلمداد می‌شود. این مقاله با هدف تعیین نقش گردشگری در تغییرات اقتصادی نواحی روستایی شهرستان رودسر در دو دهه اخیر می‌باشد. مقاله از نو چکیده کامل

گردشگری بعنوان یکی از راهکارهای نجات روستاها از فقر، مهاجرت، مشکلات اقتصادی، ایجاد رفاه، حفظ ازشهای فرهنگ سنتی و در مجموع حفظ منابع طبیعی قلمداد می‌شود. این مقاله با هدف تعیین نقش گردشگری در تغییرات اقتصادی نواحی روستایی شهرستان رودسر در دو دهه اخیر می‌باشد. مقاله از نوع توصیفی- تحلیلی بوده. اطلاعات داده‌های تحقیق از طریق منابع اسنادی و مطالعات میدانی در قالب، مشاهده، مصاحبه، و پرسش‌نامه بدست آمده است. برای تعیین نمونه با استفاده از روش کوکران از بین 4354 خانوار، تعداد 384 خانوار روستایی و 63 نفر از مدیران محلی به عنوان حجم نمونه انتخاب شد و در 27 روستا که زمینه های بیشتری برای گردشگری داشتند پرسشنامه بین مدیران و روستائیان توزیع گردید سپس روایی از طریق متخصصین و پایایی گویه ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ 82/0 محاسبه شد.جهت بررسی کمی داده ها از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج نشان می دهد گردشگری در مناطق روستایی شهرستان رودسر بر اشتغال با شدت میانگین 83/3 تاثیر گذار بوده که این میزان نشان دهنده شدت اثر گذاری است و میزان افزایش درآمد خانوارها دارای میانگین 61/3 می باشد ساخت خانه‌های دوم با میانگین 54/3 و کاهش بیکاری با میانگین 45/3 حاکی از تاثیرات مثبت گردشگری است؛ که توانسته است موجب رونق درآمد،جلوگیری از مهاجرت و تنوع فعالیت اقتصادی گردد در واقع گردشگری در مناطق روستایی موجب توسعه اقتصادی نواحی روستایی گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - تحلیل فضایی شاخص‌های توسعه در مناطق روستایی شهرستان دشتستان
یعقوب زارعی مسعود مهدوی‌حاجیلویی علیرضا استعلاجی رحیم سرور

چکیده ضرورت شناخت و تحلیل علل نابرابری ها و شکاف های منطقه ای، برنامه ریزان را بر آن داشته که تکنیک ها و روش‌هایی را ابداع کنند تا از طریق تعیین درجه توسعه یافتگی مناطق بتوانند به تفاوت های منطقه ایی دست یابند. از همین رو در دهه‌های اخیر، برای تصمیم گیری های پیچیده ت چکیده کامل

چکیده ضرورت شناخت و تحلیل علل نابرابری ها و شکاف های منطقه ای، برنامه ریزان را بر آن داشته که تکنیک ها و روش‌هایی را ابداع کنند تا از طریق تعیین درجه توسعه یافتگی مناطق بتوانند به تفاوت های منطقه ایی دست یابند. از همین رو در دهه‌های اخیر، برای تصمیم گیری های پیچیده توسعه در سطح مناطق، توجه محققین به مدل‌های تصمیم گیری چند معیاره معطوف گردیده است . بر همین اساس بررسی حاضر نیز بعنوان یک پژوهش بنیادی با بهره جویی از روش‌های تصمیم گیری چندشاخصه و با هدف تبیین وضعیت توسعه در مناطق روستایی شهرستان دشتستان به انجام رسیده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ایی و ابزار جمع آوری با توجه به اهداف پژوهش مبتنی بر داده‌های آمارنامه سال 1390 استان بوشهر بوده است که طی آن 40 شاخص در ابعاد مختلف استخراج و با استفاده از تکنیک ویکور فازی، سطح بندی میزان توسعه یافتگی دهستان های شهرستان دشتستان به انجام رسید. یافته‌های پژوهش ضمن ترسیم سیمایی نامتعادل از توسعه مناطق روستایی، حکایت از وجود یک شکاف منطقه ای عمیق در شهرستان دشتستان دارد. به طوری که روند توزیع و دسترسی به منابع در 12 دهستان شهرستان دشتی حاکی از آن است دهستان های زیارت با ضریب 06/0 دارای بیشترین میزان توسعه و دهستان های اسماعیل خانی با ضریب 1، وحدتیه با ضریب 968/0، ارم با ضریب 897/0، پشتکوه با ضریب 811/0، دهرود با ضریب 782/0 و زیارت با ضریب 702/0 در رده مناطق روستایی محروم قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد توسعه متوازن مناطق روستایی شهرستان دشتستان مستلزم بازنگری در تخصیص منابع و توزیع برابر فرصت ها با رویکرد برنامه ریزی فضایی در مناطق محروم می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - سنجش سطح توسعه اجتماعی مناطق روستایی(مطالعه موردی شهرستان داراب )
ناصر مطیعی حسین خوشبخت مسعود ساجدی ابوالفضل رنجبر

چکیده مسئله توسعه اجتماعی همواره یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز برای انتخاب جهت گیری ها و سیاست های مناسب در عرصه عمل بوده است. غفلت از جنبه های اجتماعی توسعه نقش بسیاری را در استمرار توسعه نیافتگی در مناطق روستایی داشته است. هدف این پژوهش، سنجش سطح توسعه اجتماعی منا چکیده کامل

چکیده مسئله توسعه اجتماعی همواره یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز برای انتخاب جهت گیری ها و سیاست های مناسب در عرصه عمل بوده است. غفلت از جنبه های اجتماعی توسعه نقش بسیاری را در استمرار توسعه نیافتگی در مناطق روستایی داشته است. هدف این پژوهش، سنجش سطح توسعه اجتماعی مناطق روستایی شهرستان داراب استان فارس بود. این تحقیق به لحاظ هدف کاربری که به روش میدانی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل 79262 نفر از ساکنان مناطق روستایی (بالای 15 سال) شهرستان داراب استان فارس بودند. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 364 نفر از آنها به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده‌ها و اطلاعات از پرسشنامه و داده‌ها و اطلاعات مرکز آمار ایران استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از پانل متخصصان تایید شد و به منظور سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای پرسشنامه مذکور 74/0 به دست آمد. به منظور محاسبه شاخص ترکیبی برای هر یک از معیار ها از روش تحلیل مؤلفه های اصلی استفاده گردید، همچنین برای محاسبه شاخص ترکیبی کل و رتبه بندی دهستان ها از روش تاکسونومی عددی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از لحاظ توسعه اجتماعی به ترتیب دهستان‌های هشیوار، پاسخن، قریه الخیر، فورگ، بالش، بختاجرد، رستاق، قلعه بیابان، فسارود، آبشور، کوهستان و نصروان قرار دارند. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که هفت دهستان در گروه سطح توسعه اجتماعی بالا، سه دهستان در گروه سطح توسعه اجتماعی متوسط و دو دهستان در گروه محروم از لحاظ سطح توسعه اجتماعی طبقه بندی شده اند. همچنین ضریب تغییرات بدست آمده بیانگر این است که تفاوت زیادی در سطح توسعه‌یافتگی اجتماعی در دهستان‌های شهرستان داراب در معیارهای مختلف وجود دارد. لذا برای توسعه اجتماعی هماهنگ و یکپارچه دهستان‌های شهرستان داراب، تمرکز زدایی در هر یک از معیارهای توسعه اجتماعی ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - ارزیابی وضعیت شاخص‌های اجتماعی مسکن در نواحی روستایی استان گیلان
محمدرضا پورغفار مغفرتی عیسی پوررمضان

چکیده شاخص‌های مسکن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی مسکن می باشند. بررسی شاخص‌های اجتماعی مسکن یکی از وسایل و شیوه‌های شناخت ویژگی‌های مسکن به شمار می‌رود که می‌توان به کمک آن پارامترهای مؤثر در امر مسکن را شناخت و هرگونه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را آسان نمود. چکیده کامل

چکیده شاخص‌های مسکن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی مسکن می باشند. بررسی شاخص‌های اجتماعی مسکن یکی از وسایل و شیوه‌های شناخت ویژگی‌های مسکن به شمار می‌رود که می‌توان به کمک آن پارامترهای مؤثر در امر مسکن را شناخت و هرگونه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را آسان نمود. هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی وضعیت شاخص‌های کمی و کیفی اجتماعی مسکن مناطق روستایی استان گیلان و مقایسه تطبیقی آن با مساکن شهری می باشد. از این‌رو پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ماهیت روش آن توصیفی- تحلیلی است که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق منابع اسنادی حاصل از نتایج سرشماری استان در سال 1390 به‌دست‌آمده است. نتایج بررسی و مقایسه شاخص‌های اجتماعی مسکن در مناطق روستایی استان گیلان در سال 1390 نشان می دهد که از نظر شاخص‌های اجتماعی کمی مسکن (تراکم خانوار در واحد مسکونی، تراکم نفر در واحد مسکونی و توزیع واحدهای مسکونی برحسب تعداد اتاق و خانوار)، در وضعیت مناسب‌ و مطلوبی قرار دارد و هم چنین از نظر شاخص‌های اجتماعی کیفی (میانگین سطح زیربنای واحد مسکونی، دوام مصالح ساختمانی، مالکیت و نحوه تصرف و امکانات زیرساختی و تسهیلات)، واحدهای مسکونی در شرایطی به نسبت مناسب هستند اما در مقایسه با شاخص های کمی و کیفی مناطق شهری استان، گواه این استه که کماکان مشکلات و کاستی‌هایی نیز وجود دارد و با وضعیت مناسب و مطلوب فاصله دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - تحلیل ارتباط کشاورزی با توسعه روستایی در شهرستان زرین دشت، فارس
محسن شایان احمد تقدیسی

امروزه بسیاری از محققان و دانشمندان، توسعه کشاورزی را به مثابه راهبرد اصلی توسعه روستا قلمداد کرده و معتقدند که کشاورزی به عنوان منبع اصلی تامین درآمد فرصت های اشتغال، نقش اساسی در توسعه روستایی ایفا می کند. از اینرو هدف مطالعه حاضر تحلیل و ارزیابی توسعه روستایی با توجه چکیده کامل

امروزه بسیاری از محققان و دانشمندان، توسعه کشاورزی را به مثابه راهبرد اصلی توسعه روستا قلمداد کرده و معتقدند که کشاورزی به عنوان منبع اصلی تامین درآمد فرصت های اشتغال، نقش اساسی در توسعه روستایی ایفا می کند. از اینرو هدف مطالعه حاضر تحلیل و ارزیابی توسعه روستایی با توجه به وضعیت بخش کشاورزی است که به صورت مطالعه موردی در مناطق روستایی شهرستان زرین دشت صورت گرفته است. روش تحقیق در این بررسی از نوع توصیفی – تحلیلی و پیمایشی بوده است. جامعه آماری این تحقیق سرپرستان خانوارهای روستایی تمام روستاههای شهرستان زرین دشت می باشد که با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای به حجم 348 نفر از بین آنها به روش نمونه گیری طبقه ای انجام گردید. به منظور سنجش ضریب اعتبار پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد و ضریب اطمینان آلفای آن 75/0 بدست آمد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل های به عمل آمده نشان می دهد که تأثیر بر وضعیت اقتصادی،تفریحی و مسکونی مهمترین اثر کشاورزی بر توسعه روستایی و عامل خدمات و فناوری کشاورزی مهمترین تأثیر توسعه روستایی بر وضعیت کشاورزی بوده است. همچنین بین توسعه روستایی، توسعه کشاورزی و سطح اطلاعات کشاورزان ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد به این معنا که بهبود یکی از عاملها، بهبود وضعیت سایر عوامل را به دنبال دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - ارزیابی وضعیت شاخص‌های اجتماعی مسکن (مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان رشت)
محمدرضا پورغفار مغفرتی عیسی پوررمضان

شاخص‌های مسکن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی مسکن می‌باشد. بررسی شاخص‌های اجتماعی مسکن یکی از شیوه‌های شناخت ویژگی‌های مسکن به شمار می‌رود که می‌توان به کمک آن پارامترهای مؤثر در امر مسکن را شناخت و هرگونه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را آسان نمود. هدف این پژوهش بر چکیده کامل

شاخص‌های مسکن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی مسکن می‌باشد. بررسی شاخص‌های اجتماعی مسکن یکی از شیوه‌های شناخت ویژگی‌های مسکن به شمار می‌رود که می‌توان به کمک آن پارامترهای مؤثر در امر مسکن را شناخت و هرگونه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را آسان نمود. هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی وضعیت شاخص‌های کمی و کیفی اجتماعی مسکن مناطق روستایی شهرستان رشت می‌باشد. از این‌رو پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ماهیت روش آن توصیفی- تحلیلی است که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق منابع اسنادی حاصل از نتایج شش دوره سرشماری در طی سال‌های 1345 تا 1390 به‌دست‌آمده است. نتایج بررسی و مقایسه شاخص‌های اجتماعی مسکن در مناطق روستایی شهرستان رشت طی سال‌های 1345 الی1390 نشان می‌دهد که از نظر شاخص‌های اجتماعی کمی مسکن (تراکم خانوار در واحد مسکونی، تراکم نفر در اتاق، تراکم نفر در واحد مسکونی و توزیع واحدهای مسکونی برحسب تعداد اتاق و خانوار)، در وضعیت مناسب‌تر و مطلوب‌تری نسبت به گذشته قرار دارد و هم چنین از نظر شاخص‌های اجتماعی کیفی (میانگین سطح زیربنای واحد مسکونی، دوام مصالح ساختمانی، مالکیت و نحوه تصرف و امکانات زیرساختی و تسهیلات)، واحدهای مسکونی روند رو به رشدی را شاهد بوده و بهبود نسبی داشته‌اند اما کماکان مشکلات و کاستی‌هایی نیز وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - تاثیر رسانه های تصویری در ترویج مصرف گرایی روستایی (مطالعه موردی:روستاهای دهستان تبادکان شهرستان مشهد)
حمداله سجاسی قیداری حمیده محمودی علیرضا داورزنی

یکی از خصیصه های بنیادی انسان نیازمند بودن و بر همین اساس مصرف کننده بودن است که عوامل متعددی به آن دامن می زنند. در این میان رسانه های ارتباط جمعی امروزه نقش بسیار مهمی در شکل دادن به نگرش ها و تمایلات مردم به مصرف در جامعه ی معاصر دارند. تغییرات در سطح مصرف گرایی در ج چکیده کامل

یکی از خصیصه های بنیادی انسان نیازمند بودن و بر همین اساس مصرف کننده بودن است که عوامل متعددی به آن دامن می زنند. در این میان رسانه های ارتباط جمعی امروزه نقش بسیار مهمی در شکل دادن به نگرش ها و تمایلات مردم به مصرف در جامعه ی معاصر دارند. تغییرات در سطح مصرف گرایی در جوامع متفاوت از یکدیگر می باشد که به نظر می رسد در جامعه روستایی شدیدتر از سایر جوامع انسانی باشد. لذا تحقیق حاضر به بررسی تأثیر رسانه های تصویری بر مصرف گرا شدن روستاییان می‌پردازد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش انجام تحقیق توصیفی– تحلیلیاست که در 10 روستای دهستان تبادکان شهرستان مشهد انجام شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 210 نفر تعیین شد. اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه با استفاده از روش‌های تجزیه و تحلیل آماری در دو نرم افزار SPSS و GISو مدل ویکور مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد که در روستاهای نمونه از بین 6 شاخص مصرف گرایی در شاخص لذت گرایی بیشترین و در شاخص تجمل گرایی کمترین میانگین را دارا بوده و در بین روستاهای نمونه روستای خوش هوا دارای بیشترین و روستای اندرخ دارای کمترین میانگین شاخص مصرف گرایی بوده اند همچنین بین شاخص های مصرف گرایی و متغیر رسانه تصویری بیشترین همبستگی، متعلق به شاخص لذت گرایی و در مراتب بعد شاخصهای تظاهر فردی و مدگرایی می باشند. در عین حال تبلیغات رسانه های تصویری هم موجب تغییر مصرف گرایی در روستاهای نمونه گردیده است. همچنین بر اساس نتایج حاصل از رتبه بندی مدل ویکور دو روستای خوش هوا و علی آباد بیشترین و دو روستای اندرخ و فرخند کمترین میزان مصرف گرایی را دارا بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - اولویت بندی نواحی روستایی براساس شاخص های زیست پذیری (مطالعه مورد: بخش زاغه، شهرستان خرم‌آباد)
علی منظم اسماعیل پور حدیث شاهوردی احمد رومیانی الیاس چهرازی

امروزه ارزیابی و سنجش زیست پذیری مناطق روستایی یکی از مفاهیم نوین در ادبیات برنامه ریزی سکونتگاه های روستایی تلقی می شود و دسترسی به خدمات و امکانات برای ارتقای زیست پایدار از اصولی است که توجه برنامه ریزان و جامعه شناسان را به خود جلب کرده است و بر آن تاکید زیاد کرده ا چکیده کامل

امروزه ارزیابی و سنجش زیست پذیری مناطق روستایی یکی از مفاهیم نوین در ادبیات برنامه ریزی سکونتگاه های روستایی تلقی می شود و دسترسی به خدمات و امکانات برای ارتقای زیست پایدار از اصولی است که توجه برنامه ریزان و جامعه شناسان را به خود جلب کرده است و بر آن تاکید زیاد کرده اند. هدف از این پژوهش اولویت بندی مناطق روستایی براساس شاخص های زیستپذیری روستایی در بخش زاغه می باشد و سعی دارد با تدوین و تکمیل پرسش نامه و استخراج شاخص های مربوطه، سطح زیست پذیری مناطق روستایی را مورد بررسی قرار دهد. نوع تحقیق کاربردی و روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل کوپراس استفاده شده است. یافته تحقیق نشان داد که تفاوت های زیادی بین شاخص های 14 گانه در بین مناطق روستاهای بخش مورد مطالعه وجود دارد، به طوری که روستایی قلعه جهانبخش و طالقان با مجموعه N (00/100 و64/86 ) به بدلیل پذیرش جمعیت زیاد، داشتن امکانات و خدمات زیربنایی مانند ( بهداشت و درمان، مخابرات و دسترسی های مناسب ) دارای بهترین وضعیت زیست پذیری و روستای غیبی و میر احمدی با مجموعه N(63/56 و72/65 ) به دلیل نبود زیرساخت های خدماتی، فاصله از مراکز دهستان و جمعیت کمتر نسبت به دیگر روستاهای مورد مطالعه در بدترین وضعیت زیست پذیری قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - تحلیل مولفه های موثر بر رضایت مندی اسکان روستائیان عشایری از کیفیت محیط سکونتی: مطالعه موردی: مناطق اسکان دشت بکان
امین دهقانی

ارتقاء کیفیت محیط و به تبع آن کیفیت زندگی، یکی از رویکردهایی است که در زمینه اصلاح و تکامل مفهوم توسعه بوجود آمده است . لذا توجه به معیارهای موثر بر میزان رضایتمندی و نارضایتی ساکنین می تواند در درک وضعیت موجود کیفیت سکونت، موثر واقع گردد.تحقیق حاضر با هدف بررسی متغیرها چکیده کامل

ارتقاء کیفیت محیط و به تبع آن کیفیت زندگی، یکی از رویکردهایی است که در زمینه اصلاح و تکامل مفهوم توسعه بوجود آمده است . لذا توجه به معیارهای موثر بر میزان رضایتمندی و نارضایتی ساکنین می تواند در درک وضعیت موجود کیفیت سکونت، موثر واقع گردد.تحقیق حاضر با هدف بررسی متغیرهای موثر بر رضایتمندی ساکنان از کیفیت محیط زندگی از دیدگاه ساکنان چهار شهرک اسکان در دشت بکان استان فارس انجام شده است.این پژوهش از نظر هدف از نوع کاربردی و توسعه ای، از لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی – تحلیلی بوده و بر اساس ماهیت داده ها از نوع کمی می باشد.. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برای محدوده مورد نظر 384 نفر محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های حاصل از عملیات میدانی از دو روش آمار توصیفی و استباطی ( آزمون t ، و تست دانکن) استفاده شده استیافته های پژوهش حاکی از این است که بین متغیرهای جنسیت، تاهل، سن، تحصیلات، درآمد خانوار با رضایت مندی از کیفیت محیط سکونتی ارتباط معنادار وجود دارد و در محدوده مورد مطالعه بین دو متغیر میزان تحصیلات و میزان درآمد با میزان رضایتمندی از کیفیت محیط زندگی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تست دانکن نشان داد که سکونتگاه ایگدر و صفی خانی به طور کلی به لحاظ سطح رضایتمندی روستائیان از محیط سکونتی خود، در بالاترین و پایین ترین سطح رضایت در سکونتگاه آردکپان قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - تحلیل وضعیت مناطق روستایی براساس شاخص های برنامه ریزی فضایی گردشگری (مطالعه موردی: شرق استان مازندران)
احمد رومیانی حمید شایان حمدالله سجاسی قیداری محمدرضا رضوانی

برنامه‌ریزی فضایی گردشگری، یکی از رویکردهایی است که در دهه‌های اخیر در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و سیاسی گردشگری موثر واقع شده است و مانند یک سیستم بر فضاهای گردشگری یک منطقه تسلط پیدا کرده و زمینه را برای مدیریت خردمندانه از فضا، انسان و فعالیت ف چکیده کامل

برنامه‌ریزی فضایی گردشگری، یکی از رویکردهایی است که در دهه‌های اخیر در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و سیاسی گردشگری موثر واقع شده است و مانند یک سیستم بر فضاهای گردشگری یک منطقه تسلط پیدا کرده و زمینه را برای مدیریت خردمندانه از فضا، انسان و فعالیت فراهم کرده است. لذا هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت مناطق روستایی براساس شاخص‌های برنامه‌ریزی فضایی گردشگری در شرق استان مازندران می باشد. نوع تحقیق کاربردی و برای گر‌آوری داده‌ها از روش‌های میدانی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و رتبه‌بندی روستاها از روش-های آماری و مدل‌WASPAS ، GIS بهره گرفته شد. جامعه آماری این تحقیق 21 روستای مقصد گردشگری در سه گروه مردم محلی، گردشگران و کارشناسان در نظر گرفته شده است. یافته های آماره tتک نمونه‌ای نشان دهنده سطح معنی‌داری شاخص‌های ‌برنامه‌ریزی فضایی گردشگری روستای در محدوده مورد مطالعه است. همچنین بالاتر رتبه در بین مردم محلی، گردشگران و کارشناسان متعلق به روستای التپه(‌عباس آباد) با Qi برابر با 856/0 می‌باشد و در رتبه دوم روستای شهید‌آباد با Qi برابر با 129/0 و در رتبه سوم روستای نیالا با Qi برابر با 126/0 می باشد. روستاهای تیله نو با Qi برابر با 101/0، روستای اطراب با Qi برابر با 103/0 و لمراسک با Qi برابر 105/0 در رتبه‌های آخر قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - نگرش روستاییان نسبت به تغییر پذیری اقلیم و و راهکارهای سازگاری با آن (مورد: روستائیان هیرمند)
حبیب الله سارانی محسن حمیدیان پور سیدهادی طیب نیا

مقدمه: دانش و درک صحیح کشاورزان و بومیان یک منطقه از تغییر اقلیم و پیامدهای آن کمک شایانی به اتخاذ رویکردها و استراتژی‌های سازگاری با تغییر اقلیم خواهد نمود.هدف پژوهش: هدف تحقیق حاضر ارزیابی میزان آگاهی کشاورزان نسبت به تغییرپذیری اقلیم و پیامدها و راهکارهای سازگاری با چکیده کامل

مقدمه: دانش و درک صحیح کشاورزان و بومیان یک منطقه از تغییر اقلیم و پیامدهای آن کمک شایانی به اتخاذ رویکردها و استراتژی‌های سازگاری با تغییر اقلیم خواهد نمود.هدف پژوهش: هدف تحقیق حاضر ارزیابی میزان آگاهی کشاورزان نسبت به تغییرپذیری اقلیم و پیامدها و راهکارهای سازگاری با آن در شهرستان هیرمند است.روش‌شناسی تحقیق: این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی انجام‌شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل16 روستای بالای 20 بهره‌بردار کشاورزی (1034 خانوار) است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 363 خانوار کشاورز به‌عنوان نمونه انتخاب شد و طیف گسترده‌ای از شاخص ها با ابعاد آگاهی از تغییرپذیری اقلیم، اثرات منفی تغییرپذیری اقلیم و استراتژی های سازگار با تغییرات اقلیمی موردبررسی قرار گرفت. برای تجزیه‌وتحلیل داده ها از ضریب همبستگی اسپیرمن و T تک نمونه ای در نرم‌افزار SPSS استفاده گردیده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه موردمطالعه شامل نواحی روستایی شهرستان هیرمند در شمال استان سیستان و بلوچستان و از توابع منطقه سیستان است.یافته‌ها و بحث: متن یافته‌های پژوهش مؤید آن است که، کشاورزان منطقه نسبت به تغییرپذیری اقلیم آگاه بوده و بارها اثرات منفی آن را تجربه کرده اند. از دیدگاه پاسخ دهندگان گرایش یافتن ساکنین منطقه به شغل های کاذب از پیامدهای منفی اثرات تغییر اقلیم است که نسبت به آن کشاورزان هم نظر بودند. برخلاف آگاهی آن‌ها نسبت به راهکارهای سازگار با تغییر اقلیم؛ ولی معیشت ساکنین این مناطق هنوز وابسته به کشاورزی آبی است و به‌هیچ‌عنوان از کشت‌ مبنی بر سازگاری با محیط فراخشک و سازگار با شوری و کم‌آبی بهره نمی‌برند. لذا به دلیل نرخ وابستگی بالای آن‌ها به کشاورزی و همچنین نرخ بالای رشد جمعیت نشان می‌دهد که از آسیب پذیری بالای برخوردار می باشند. نتایج حاصل از آزمون اسپیرمن نشان داد بین متغیر میزان درآمد ماهیانه کشاورزان و شناخت آن‌ها نسبت به متغیرها افزایش سازگاری با برابر تغییر اقلیم با ضریب همبستگی 663/0 رابطه معناداری وجود داردنتایج: ساکنین منطقه هیرمند از آگاهی مناسبی نسبت به راهکارهای سازگار با تغییر اقلیم برخوردار می‌باشند اما بر اساس مشاهدات صورت گرفته به‌هیچ‌عنوان از کشت‌های مقاوم به کم‌آب و خشکی و شوری بهره نمی‌گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - ارزیابی مدیریت محلی در نواحی روستایی غرب و جنوب غرب استان گیلان
محمود قاسم نژاد نصرالله مولائی هشجین محمد باسط قریشی عیسی پوررمضان

مدیریت روستایی مجموعه ای از اطلاعات و مهارتها و رکن اساسی سیاست گذاری، برنامه ریزی و اجرای برنامه های توسعه روستایی بوده و از محورهای اساسی در تحلیل مسایل روستایی به شمار می رود. مدیریت محلی با ماهیت مدیریت مرکزی، شکل سازمان یافته، تابع حکومت مرکزی یکی از نمودهای مدیریت چکیده کامل

مدیریت روستایی مجموعه ای از اطلاعات و مهارتها و رکن اساسی سیاست گذاری، برنامه ریزی و اجرای برنامه های توسعه روستایی بوده و از محورهای اساسی در تحلیل مسایل روستایی به شمار می رود. مدیریت محلی با ماهیت مدیریت مرکزی، شکل سازمان یافته، تابع حکومت مرکزی یکی از نمودهای مدیریت روستایی است که به علت قدرت تصمیم گیری قابل ملاحظه از اهمیت بسیاری در نواحی روستایی برخوردار است. به همین علت تحقیق حاضر با هدف ارزیابی مدیریت محلی و با شیوه توصیفی-تحلیلی در مناطق روستایی غرب و جنوب غربی استان گیلان (7 شهرستان) به مطالعه موضوع پرداخته است. جامعه آماری تحقیق شامل فرمانداران، بخشداران، کارشناسان فرمانداریها، کارشناسان بخشداریها، کارشناسان بنیاد مسکن، کارشناسان جهاد کشاورزی، کارشناس امور روستایی استانداری، دهیاران و اعضای شورای اسلامی(156 پاسخگو)و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل رگرسیون استفاده است. ابتدا به کمک تکنیک دلفی سه مولفه آگاهی و نگرش، قوانین و ضوابط و شاخص های محلی ( شامل 54 متغیر) انتخاب شده و جهت ارزیابی موضوع از نظر جامعه محلی مورد سنجش قرار گرفته اند. سپس به کمک تحلیل رگرسیون مشخص شد این سه مولفه بر مدیریت محلی تاثیرگذار بوده است. همچنین با مشاهده حد مثبت بالا و پایین حاصل از آزمون تی تک نمونه می توان ادعا نمود هر سه شاخص در وضعیت مطلوبی قرار دارند و با توجه به آماره T به ترتیب شاخص محلی، آکاهی و نگرش و سپس قوانین و ضوابط بیشترین تا کمترین تاثیر را بر مدیریت محلی در محدوده مورد مطالعه داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - تدوین و اعتبارسنجی شاخص‌های توسعه کارآفرینی اکوتوریستی در مناطق روستایی
حمدالله سجاسی قیداری عبدالرضا رکن الدین افتخاری مهدی پورطاهری

شاخص های توسعه کارآفرینی اکوتوریستی، یکی از معیار های راهبردی برای فرآیند، برنامه ریزی و ارزیابی طرح های توسعه کارآفرینی اکوتوریستی در مناطق روستایی بشمار می رود، لذا با بهره گیری از این معیارها می توان میزان تدوین، پیشرفت و یا تاثیر طرح ها و پروژه های کارآفرینی ا چکیده کامل

شاخص های توسعه کارآفرینی اکوتوریستی، یکی از معیار های راهبردی برای فرآیند، برنامه ریزی و ارزیابی طرح های توسعه کارآفرینی اکوتوریستی در مناطق روستایی بشمار می رود، لذا با بهره گیری از این معیارها می توان میزان تدوین، پیشرفت و یا تاثیر طرح ها و پروژه های کارآفرینی اکوتوریستی را در رسیدن به اهداف در هر مرحله، ارزیابی نمود. شکاف موجود در این زمینه باعث گردیده است تا فرآیند تدوین برنامه های توسعه کارآفرینی اکوتوریستی به دور از شاخص های دقیق بومی شده انجام گیرد و هدف گذاری برنامه ها و ارزیابی آن ها با مشکل مواجه شوند. از اینرو این مقاله در صدد است به تدوین و اعتبار سنجی شاخص های بومی سازی شده توسعه کارآفرینی اکوتوریستی در مناطق روستایی ایران بپردازد تا برنامه ریزان و محققان کارآفرینی اکوتوریستی بتوانند در مطالعات کارآفرینی اکوتوریستی روستایی و حتی کارآفرینی گردشگری روستایی یا ارزیابی چنین پروژه هایی از این شاخص ها که به تأیید کارشناسان و خبرگان مرتبط با حوزه کارآفرینی اکوتوریستی روستایی رسیده ، استفاده کنند.روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی با استفاده از پرسش نامه در سطح خبرگان می باشد.از این رو، 36 شاخص از ادبیات نظری استخراج و از طریق پرسش نامه در معرض قضاوت و داوری 42 نفر از خبرگان و کارشناسان قرار گرفت. برای اعتبارسنجی و دستیابی به اجماع نظر متخصصان علاوه بر آماره های میانگین از تکنیک اولویت بندی تاپسیس و توان رتبه ای استفاده شده است. همچنین برای مقایسه نظرات دو گروه خبرگان دانشگاهی و کارشناسی نیز از آزمون من ویتنی کمک گرفت شد. نتایج نشان می دهد که به لحاظ میانگینی همه شاخص ها بالاتر از حد متوسط می باشند و در بین ابعاد مختلف، بعد مربوط به سیاست ها و رویه های قانونی از اهمیت بالاتری نسبت به ابعاد دیگر در زمینه کارآفرینی اکوتوریستی برخوردار هستند. از سوی دیگر وزن هر یک از شاخص ها هم به صورت جداگانه محاسبه گردید که بیشترین آن مربوط به شاخص تشخیص فرصت های اکوتوریستی با مقدار 0/112 می باشد و در عین حال کمترین مقدار وزنی نیز متعلق به شاخص زیرساخت های فیزیکی سبز با مقدار 0/001 می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - An Investigation into Income Distribution in Zanjan Province: A Case Study of Rural Households in Abhar ‍County
Mostafa Teimoori Nina Rajaee Mohammad hadi Hajian

The present study aims to investigate income distribution in Zanjan Province, for which the statistics of cost-income of the households in rural areas of Abhar County were used. They were available in the Statistical Center of Iran. In order to measure income distributi چکیده کامل

The present study aims to investigate income distribution in Zanjan Province, for which the statistics of cost-income of the households in rural areas of Abhar County were used. They were available in the Statistical Center of Iran. In order to measure income distribution, the indicators of Lorenz curve, the Gini coefficient, the proportion of high-income groups to low-income groups, as well as the comparison of decades and quintiles are described below. The results indicated that 20% of the richest households in the rural community of Abhar County had more than half of the revenue, and four poor decades had less than 10% of revenue. The richest farmer docile had an income about 28 times as high as the poorest decade, and the richest non-farmer docile had an income about 74 times as high as the poorest non-farmer docile. The results of the Gini coefficient of the two occupational groups suggested that the Gini coefficient of people working in the agricultural sector was equal to 0.55, and that it was 0.56 for non-agricultural workers by comparison. The results of correlation analysis indicated a negative relationship between the age of household’s head and their annual income. Moreover education level of household’s head had a positive relationship with their annual income. In addition, there was no significant difference among annual incomes of households heads with different occupational groups. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - business opportunities for rural areas in Ilam province
همایون مرادنژادی مرجان واحدی

The rural areas of Ilam province are facing many problems in the field of employment and production, and the development of entrepreneurial activities in these areas is very necessary. Opportunity identification has a very fundamental role in entrepreneurial activities. چکیده کامل

The rural areas of Ilam province are facing many problems in the field of employment and production, and the development of entrepreneurial activities in these areas is very necessary. Opportunity identification has a very fundamental role in entrepreneurial activities.The study was carried out to home business opportunities for rural areas in Ilam province. The research used a combined qualitative and quantitative methodology. The methodology was qualitative in the first phase using semi-structured interviews and focus group discussions. The second phase was run by a descriptive-survey methodology. Participants were purposefully selected from village administrators, experts of the Coordination Office of Economic Affairs Governor, experts of the Jahad-e Agriculture organization, experts of the Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization, and experts of the Industry, Mining and Trade Organization. Data were collected from 72 participants in nine sessions as focus group discussion attended by 6-11 people. They were qualitatively analyzed by Strauss and Corbin’s constant comparison method in three coding phases. They were quantitatively analyzed with SPSS Software Package. In the end, the home businesses in priority in each Township were introduced for agricultural sector, processing industries, and handicraft industries. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - اهمیت بررسی و مطالعه شهر و روستا در توسعه پایدار مناطق جغرافیایی کشور
علی اصغر رضوانی

مطالعه و تحقیق پیرامون روابط شهر و روستا به منظور دستیابی به راه حلهایی که بتواند موجب توسعه یکپارچه کشور شود از اهمیت خاصی برخوردار است.توجه به مطالعات روستایی در رابطه با شهرها به دنبال انقلاب صنعتی اروپا رد قرن 18 و هم زمان با گسترش شهر شنینی آغاز شد.روابط ناعادلانه چکیده کامل

مطالعه و تحقیق پیرامون روابط شهر و روستا به منظور دستیابی به راه حلهایی که بتواند موجب توسعه یکپارچه کشور شود از اهمیت خاصی برخوردار است.توجه به مطالعات روستایی در رابطه با شهرها به دنبال انقلاب صنعتی اروپا رد قرن 18 و هم زمان با گسترش شهر شنینی آغاز شد.روابط ناعادلانه بین جوامع شهری و روستایی در ابتدا موجب شد که محققین در این خصوص چاره اندیشی کنند و روش هایی را بیازمایند تا بتوانند به رابطه ای عادلانه بین جوامع شهری و روستایی دست یابند.شهرها و روستاهای ایران نیز طی سالیان دراز با چنین تحولاتی روبرو بوده اند.اثرات ناشی از انقلاب صنعتی تغییرات عمده ای را در چشم انداز شهری و روستایی ایران بر جای نهاده بطوریکه منجر به افزایش روند مهجرت روستایی و گسترش بی رویه شهرها شده است.تعداد مراکز شهری نیز از 199شهر در سال 1335 به 1018 شهر در سال1386 رسید و با افزایش بیش از حد جمعیت در تعداد معدودی از شهرها توسعه ای ناموزون را بوجود اورد.افزایش روزافزون جاذبه شهری تمرکز گرایی شهری و کمبود امکانات و تسهیلات معیشتی در روستاها نیز چنین حرکت نامتعادلی را تشدید خواهد نمود.از اینرو ضروریست روند توسعه متقابل را برای شهر و روستا به گونه ای فراهم کرد که توسعه یکی از انها به بهای رکود و افول آن دیگری تمام نشود و با برنامه ریزیهای علمی-کاربردی با تاکید بر اهمیت نقش حوزه های نفوذ شهری و پتانسیلهای موجود در انها به رابطه ای عادلانه بین شهر و روستا رسید و شرایط لازم و کافی را برای دستیابی به توسعه پایدار مناطق جغرافیایی کشور فراهم نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - رتبه بندی مناطق روستایی استان فارس براساس سطح توسعه یافتگی با استفاده از منطق فازی
رضا شاهدی حمید محمدی محمدرضا رضایی

این مطـالعه با هدف رتبه بندی مناطق روستایی شـهرستانهای اسـتان فارس بر اسـاس سطح توسعه‌یافتگی صورت گرفت. مجموعه شاخصهای مورد استفاده در شاخص تلفیقی توسعهیافتگی شامل شاخصهای جمعیتی، بهداشت و سلامت، ارتباطات، آموزش تسهیـلات عمومـی و تفریحی و شاخص‌های اقتـصادی و رفاهی چکیده کامل

این مطـالعه با هدف رتبه بندی مناطق روستایی شـهرستانهای اسـتان فارس بر اسـاس سطح توسعه‌یافتگی صورت گرفت. مجموعه شاخصهای مورد استفاده در شاخص تلفیقی توسعهیافتگی شامل شاخصهای جمعیتی، بهداشت و سلامت، ارتباطات، آموزش تسهیـلات عمومـی و تفریحی و شاخص‌های اقتـصادی و رفاهی است. گروه‌های یاد شده مشتمل بر چند شاخص جزیی می‌باشد. اطلاعات مورد استفاده مربوط به سرشماری سال 1385 در استان فارس است.در میان مناطق روستایی استان بالاترین تفاوت به شاخص‌های اقتصادی و رفاهی مربوط بود که بیش از 37 درصد از وزن شاخص تلفیقی را شامل شد. در مورد ویژگی‌های جمعیتی و آموزش نیز تفاوت بالایی دیده شد. به گونه‌ای که این دو گروه بیش از 36 درصد از وزن شاخص تلفیقی را به خود اختصاص دادند. اما از نظر شاخص‌های بهداشت و سلامت، ارتباطات و تسهیلات عمومی و تفریحی تفاوت میان مناطق مختلف اندک بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - عوامل مؤثر بر پذیرش بیمه محصولات کشاورزی (مطالعه موردی: کشت پسته درمناطق روستایی شهرستان ابرکوه)
علیرضا استعلاجی ابراهیم فتحی‌نیا وحیده اکرمی ابرقویی

امروزه رشد روز ‌افزون جمعیت و تقاضا برای محصولات کشاورزی و غذایی متنوع و بیشتر، ضرورت سرمایه گذاری و حمایت بیمه ای از کشاورزی و تولید کنندگان محصولات کشاورزی را دو چندان نمود. چرا که کشاورزی به عنوان بخش اول فعالیت های اقتصادی بشر همواره نقش اساسی در حیات و توسعه جوامع چکیده کامل

امروزه رشد روز ‌افزون جمعیت و تقاضا برای محصولات کشاورزی و غذایی متنوع و بیشتر، ضرورت سرمایه گذاری و حمایت بیمه ای از کشاورزی و تولید کنندگان محصولات کشاورزی را دو چندان نمود. چرا که کشاورزی به عنوان بخش اول فعالیت های اقتصادی بشر همواره نقش اساسی در حیات و توسعه جوامع از جمله جوامع روستایی دارد. که در این بین محصول پسته به دلیل دارا بودن ارزش غذایی بالا، مورد تقاضای بازار های بین المللی، و مطابق با شرایط آب و هوایی کشور باید مورد توجه قرار گیرد. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی، از نوع تحلیلی- توصیفی و با رویکرد پیمایشی بود. در این مقاله به موضوع سازه های موثر بر پذیرش بیمه (مورد پژوهش: کشت پسته در مناطق روستایی شهرستان ابرکوه) پرداخته شـد و نحـوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (استفاده از مقالات، کتاب ها، پایان نامه ها، سازمان های مختلف، نرم افزار های، Minitabو SPSS) و با استفاده از رگرسیون لجستیک بررسی گردید. جامعه آماری پژوهش آن دسته از ساکنان روستایی شهرستان ابرکوه بودند که به کشت پسته مشغول هستند (چه به صورت فعالیت اصلی یا به عنوان فعالیت فرعی در کنار سایر مشاغل یا سایر کشت ها). داده های مورد نیاز با استفاده از 141پرسشنامه و از طریق نمونه گیری تصادفی در فصل زراعی 1394-1395 گردآوری شد. به منظور سنجش روایی پرسشنامه از تحلیل عاملی و برای سنجش پایایی آن از آماره آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن در حد 85% تعیین گردید. نتایج این پژوهش نشان داد، سازه هایی مانند: سطح تحصیلات پسته کاران، عملکرد محصول، وضعیت شغلی، میزان ارائه بموقع خدمات، رضایت از غرامت دریافتی، ارتباط با کارشناسان و مروجان ترویج، شرکت در کلاس ها و میزان عضویت در تشکل ها رابطه مثبت و معنی داری با میزان پذیرش بیمه محصول پسته دارند. همچنین میزان رضایت از غرامت دریافتی، مهم ترین سازه در پذیرش بیمه محصول پسته در بین پسته کاران روستایی شهرستان ابرکوه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - بررسی توزیع درآمد خانوارهای روستایی شهرستان ابهر و عوامل مؤثر بر آن
سمیرا محمودی سمیه جنگ چی کاشانی مجید یاسوری

فقر و نابرابری درآمد دو عامل مهم نگران‌کننده در راه رسیدن به توسعه در کشورهای در حال توسعه است. در این راستا با عنایت به اهمیت بخش کشاورزی و روستایی در اقتصاد کشور و با توجه به اینکه قسمت عمده ای از جمعیت ایران در مناطق روستایی زندگی می کنند، پژوهش حاضر به بررسی و مقایس چکیده کامل

فقر و نابرابری درآمد دو عامل مهم نگران‌کننده در راه رسیدن به توسعه در کشورهای در حال توسعه است. در این راستا با عنایت به اهمیت بخش کشاورزی و روستایی در اقتصاد کشور و با توجه به اینکه قسمت عمده ای از جمعیت ایران در مناطق روستایی زندگی می کنند، پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه توزیع درآمد در بین خانوارهای روستایی شاغل در فعالیت های کشاورزی و غیرکشاورزی و شناسایی عوامل تأثیرگذار بر آن در روستاهای شهرستان ابهر می پردازد. اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش از داده های آماری هزینه و درآمد خانوارهای روستایی شهرستان ابهر در سال 1392 بدست آمده است. یافته های تحقیق نشان می دهد، ضریب جینی افراد شاغل در بخش کشاورزی برابر با 0/55 و شاغلین غیرکشاورزی 0/56بوده است. همچنین 3 دهک بالای جامعه روستایی شهرستان ابهر، 73/4 درصد از هزینه ی کل و سه دهک فقیر 3/5 درصد هزینه ها را به خود اختصاص داده اند. از سوی دیگر، یافته های تحقیق مؤید این است که خانوارهای با سرپرست مسن تر از سطح درآمد کمتری برخوردار بوده و خانوارهای با سرپرست مرد، بیشترین هزینه را داشته اند. نتایج، حکایت از درآمد بالای خانوارهای با سرپرست با سطح تحصیلات بالاتر دارد. همچنین بین هزینه ناخالص سالانه خانوارهای با وضعیت شغلی مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - رتبه بندی مناطق روستایی ایران ازنظر دستیابی به امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات با بهره‌گیری از روش TOPSIS
عادله اسمعیلی دستجردی محمد چیذری محمود متوسلی حسن صدیقی

امروزه فناوری های پیشرفته به‌عنوان یکی از شاخص های اصلی رشد، توسعه و اعتلای کشورها محسوب می شوند. بااین‌حال، وجود شکاف دیجیتالی بین مناطق شهری و روستایی یکی از نگرانی های عمده در خصوص توسعه فناوری‌های ارتباطی است زیرا چنین شکافی مناطق روستایی را از مزایای سیاست های توسع چکیده کامل

امروزه فناوری های پیشرفته به‌عنوان یکی از شاخص های اصلی رشد، توسعه و اعتلای کشورها محسوب می شوند. بااین‌حال، وجود شکاف دیجیتالی بین مناطق شهری و روستایی یکی از نگرانی های عمده در خصوص توسعه فناوری‌های ارتباطی است زیرا چنین شکافی مناطق روستایی را از مزایای سیاست های توسعه، بی بهره و یا کم‌بهره کرده و فاصله بین شهر و روستا را افزایش می دهد. به‌منظور دستیابی به رشد متوازن و همه جانبه در مناطق روستایی لازم است وضعیت روستاهای مختلف ازنظر دستیابی به امکانات مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات، ارزیابی و نقاط ضعف شناسایی و سیاست‌گذاری‌های لازم برای بهبود و اصلاح شرایط آن‌ها انجام گیرد. رتبه بندی مناطق روستایی ازنظر دسترسی به امکانات فوق می تواند در دستیابی به این مهم مؤثر باشد. در تحقیق حاضر، دو هدف دنبال شده است. اول، بررسی تأثیر عامل فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه بخش کشاورزی و دوم، رتبه بندی مناطق روستایی ازنظر دستیابی به امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات با استفاده از تکنیک TOPSISو روش موزون جمع پذیر سلسله مراتبی است. برای دستیابی به هدف اول، شاخص مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات محاسبه‌شده، سپس تأثیر آن بر تابع رشد بخش کشاورزی ارزیابی گردیده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می دهد فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شاخص های مربوط به توسعه، تأثیر مثبت و معنی دار داشته است. بر اساس رتبه بندی های انجام‌شده، استان های تهران، خراسان رضوی و فارس به ترتیب بیشترین دسترسی را به امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - ارزیابی تنوع درآمدی روستاییان شهرستان زابل
ماشاالله سالارپور سید مهدی خدادادی حسینی

روستائیان تأمین کننده مواد غذایی خود و دیگران هستند ولی مهمتر از همه بقای خود روستائیان و کسب حداقل درآمد از فعالیت‌های کشاورزی و غیرکشاورزی است که مورد توجه روستائیان و دولت‌ها است. ادامه حیات روستا وابسته به کسب درآمد کافی روستائیان وکاهش فقر بخصوص در مناطقی است که از چکیده کامل

روستائیان تأمین کننده مواد غذایی خود و دیگران هستند ولی مهمتر از همه بقای خود روستائیان و کسب حداقل درآمد از فعالیت‌های کشاورزی و غیرکشاورزی است که مورد توجه روستائیان و دولت‌ها است. ادامه حیات روستا وابسته به کسب درآمد کافی روستائیان وکاهش فقر بخصوص در مناطقی است که از فقر رنج می‌برند. خانوارهای روستایی به منظور مدیریت ریسک، ایجاد جریان درآمدی و تخصیص نیروی کار مازاد، نیاز به تنوع در منابع درآمدی خود دارند. بر این اساس، در این مطالعه ابتدا تابع مطلوبیت روستاییان شهرستان زابل با استفاده از مدل خانوار کشاورز (AHM) برآورد شد. سپس، تابع تنوع درآمد روستائیان تخمین زده شد. در پایان نیز برای تعیین احتمال تعلق هر خانوار به ترکیب خاصی از گروه های درآمدی، از مدل لوجیت استفاده شد. داده های مورد نیاز برای این مطالعه مربوط به سال 91-1390 می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری جمع آوری شد. حل مدل های مذکور نیز در محیط نرم‌افزاری Eviews و SHAZAM صورت گرفت. نتایج نشان‌داد که منابع درآمدی روستاییان شهرستان زابل شامل درآمد حاصل از فعالیت‌های کشاورزی، دامی و جنبی می باشد و سهم درآمد بخش کشاورزی بیش از سایر بخش ها است. مدل لوجیت ارائه شده نیز برای بخش‌‌های مختلف درآمدی در سطح بالایی معنی دار شد. بیشترین ارزش احتمال نیز پس از تخمین مدل برای بخش درآمد زراعی به‌دست آمد. به منظور ایجاد تنوع درآمدی بین خانوارهای روستایی شهرستان زابل و کاهش فقر نیاز به سرمایه گذاری در حمل و نقل و امر آموزش و افزایش دسترسی روستائیان به بازار فروش می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - سنجش سطح توسعه یافتگی دهستانهای شهرستان بروجرد با استفاده از روشهای تصمیم گیری چندمعیاره (MADM) و GIS
فضل اله اسمعیلی مهدی خداداد

امروزه آگاهی از روند توسعه‌ روستایی و درجه توسعه‌یافتگی این نواحی پیش‌نیاز طرح‌ها و برنامه‌های توسعه روستایی محسوب می‌شود. از این رو، اهمیت سطح‌بندی با توجه به وضع موجود و مطلوب، آن است که با شناخت تنگناها و قابلیت‌‌ها و سطوح توسعه نواحی می‌توان سطح زندگی مردم یک ناحیه چکیده کامل

امروزه آگاهی از روند توسعه‌ روستایی و درجه توسعه‌یافتگی این نواحی پیش‌نیاز طرح‌ها و برنامه‌های توسعه روستایی محسوب می‌شود. از این رو، اهمیت سطح‌بندی با توجه به وضع موجود و مطلوب، آن است که با شناخت تنگناها و قابلیت‌‌ها و سطوح توسعه نواحی می‌توان سطح زندگی مردم یک ناحیه را به خوبی نشان داد و به ارایه برنامه‌هایی جهت کاهش محرومیت آن نواحی پرداخت و شرایط مناسب برای توسعه‌یافتگی را مهیا نمود. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و سنجش سطح توسعه یافتگی دهستان‌های شهرستان بروجرد و با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره MADM و مدل SAW صورت گرفته است. روش تحقیق در پژوهش حاضر ترکیبی از روش‌های تحلیلی و اکتشافی و مطالعات میدانی و پیمایشی است که ابتدا با استفاده از 10 شاخص در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و کالبدی زیست‌محیطی به بررسی پخشایش و ضریب پراکندگی (CV) این معیارها در سطح دهستان‌های شهرستان‌های بروجرد (شامل هفت دهستان) پرداخته سپس با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه (MODM) به رتبه‌بندی دهستان‌ها با استفاده از میزان برخورداری هریک از از این دهستان‌ها از شاخص‌های توسعه‌پایدار پرداخته شده است. در مدل SAW (از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره) هرچه مجموع به دست آمده کمتر باشد دهستان دارای سطح توسعه بالاتری نسبت به سایر دهستان‌های شهرستان بروجرد می‌باشد. در این پژوهش دهستان گودرزی با ضریب 20/15 ‌دارای سطح توسعه بالاتر و دهستان دره حیدری با ضریب 42/25 دارای سطح توسعه پایین‌تری می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - بررسی اعتبار عاملی پرسشنامه "ایجاد سیستم آموزش از راه دور در مناطق روستایی" با تاکید بر تحلیل عاملی تاییدی
امیرحسین اورکی محبوبه سادات فدوی نرگس سعیدیان

هدف این پژوهش بررسی اعتبار عاملی پرسشنامه "ایجاد سیستم آموزش از راه دور در مناطق روستایی" با تاکید بر تحلیل عاملی تاییدی بود. روش پژوهش ترکیبی متوالی اکتشافی بود. در بخش کیفی مطالعه از تحلیل محتوا با رویکرد استقرایی استفاده گردید. محیط پژوهش در این بخش، 84 مورد مستندات چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی اعتبار عاملی پرسشنامه "ایجاد سیستم آموزش از راه دور در مناطق روستایی" با تاکید بر تحلیل عاملی تاییدی بود. روش پژوهش ترکیبی متوالی اکتشافی بود. در بخش کیفی مطالعه از تحلیل محتوا با رویکرد استقرایی استفاده گردید. محیط پژوهش در این بخش، 84 مورد مستندات شامل 67 مقاله و کتب، 17 متن مصاحبه در حوزه آموزش از راه دور که به عنوان نمونه انتخاب گردید، مولفه های به دست آمده در این پژوهش شامل 7 مولفه اصلی مشتمل بر زیرساخت مدیریت و رهبری، زیرساخت اقتصادی، زیرساخت فنی، زیرساخت آموزشی، زیرساخت فرهنگی- اجتماعی و ارزشی، زیرساخت سازمانی و زیرساخت انسانی و 25 مولفه فرعی بودند. برای سنجش روایی از ضریب نسبی روایی محتوایی و برای تعیین پایایی مضامین از ضریب هولستی استفاده گردید که ضریب پایایی استخراج شده 98/0 بود که نشان دهنده پایایی بالای مضامین بود. در بخش کمی تعداد 290 نفر از اعضای نمونه به روش کوکران و روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه 70 گویه ای محقق ساخته بود. برای بررسی روایی پرسشنامه از روایی صوری، محتوایی و سازه، و جهت سنجش پایایی آن از آلفای کرونباخ با مقدار 90/0 استفاده شد. با توجه به شاخص های برازش کای اسکوئر نسبی، برازش تطبیقی، برازش تطبیقی مقتصد و هلتر، مدل از برازش مطلوبی برخوردار بود. در نهایت اعتبار عاملی پرسشنامه "ایجاد سیستم آموزش از راه دور در مناطق روستایی" با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفت. پرونده مقاله

فهرست مقالات مناطق روستایی

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی