• فهرست مقالات ادبیات کودک

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تحلیل محتوای تصاویر کتاب‌های داستانی کودکان رده سنی ب و ج در دهه 80
        زهره میرحسینی زهرا اباذری فاطمه معدنی
        هدف: هدف از این پژوهش تحلیل محتوای تصاویر کتاب‌های داستانی تالیفی گروه سنی ب و ج در دهه‌ی 80 می‌باشد تا مشخص شود که تصویرگری آن‌ها در چه وضعیت و جایگاهی قرار دارد. روش: نگارش این پژوهش بر اساس روش تحلیل محتوای مفهومی است. در این راستا ابتدا معیار‌های ارزیابی تصاویر و شر چکیده کامل
        هدف: هدف از این پژوهش تحلیل محتوای تصاویر کتاب‌های داستانی تالیفی گروه سنی ب و ج در دهه‌ی 80 می‌باشد تا مشخص شود که تصویرگری آن‌ها در چه وضعیت و جایگاهی قرار دارد. روش: نگارش این پژوهش بر اساس روش تحلیل محتوای مفهومی است. در این راستا ابتدا معیار‌های ارزیابی تصاویر و شرایط ظاهری کتاب، از شورای کتاب کودک و همین طور کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانانگردآوری شد و پس از تهیه سیاهه وارسی از روی این معیارها و ادغام آن‌ها بر اساس نظر متخصصان کتابداری و ادبیات کودکان، به تحلیل محتوای 335 عنوان کتاب ( بطور تصادفی) که بین سال‌های80 تا 89 چاپ شده بودند، پرداخته شد. یافته‌ها: در این پژوهش چهار عامل 1. توجه به عوامل ظاهری 2. مرتبط‌بودن تصاویر با محتوای داستان 3. مرتبط‌بودن تصاویر با نیازهای گروه سنی ب و ج 4. وضعیت کیفیت تصاویر، مورد بررسی قرار گرفت؛ نتایج نشان می‌دهد که در مورد عامل اول 38/55% وضعیت مطلوب و 7/30% نامطلوب داشتند، در عامل دوم 70% وضعیت مطلوب و 2% نامطلوب بودند، در عامل سوم 3/60% وضعیت مطلوب و 16% نامطلوب داشتند و در عامل چهارم 73/44% وضعیت مطلوب و 27% نامطلوب بودند. نتیجه‌گیری: با توجه به آمار بدست‌آمده، کتاب‌های چاپ شده در دهه 80، وضعیت نسبتا مناسبی در زمینه‌های "توجه به عوامل ظاهری" و " مرتبط‌بودن تصاویر با نیازهای گروه سنی" داشتند و به "مرتبط‌بودن تصاویر با محتوی داستان" بیش از مسائل دیگر توجه شده بود و به مقوله "کیفیت تصاویر " کمتر از بقیه موارد توجه شده بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی تطبیقی عناصر داستان در دو داستان خرگوش باهوش اثر عبدالتواب یوسف و گرگ و خرگوش اثر مصطفی رحماندوست
        احمد امیدعلی اسماعیل اسلامی
        داستان و قصه نقش بسیار مهمی در تکوین شخصیت کودک دارد. کودک از طریق قصه ها و داستان های خوب، به بسیاری از ارزش های اخلاقی پی می برد. با بررسی و تحلیل عناصر داستان کودک می توان در راستای ارتقای کیفیت این نوع ادبی به نویسندگان کمک کرد تا جهت تأثیر گذاری بیشتر بر نقاط قوت ع چکیده کامل
        داستان و قصه نقش بسیار مهمی در تکوین شخصیت کودک دارد. کودک از طریق قصه ها و داستان های خوب، به بسیاری از ارزش های اخلاقی پی می برد. با بررسی و تحلیل عناصر داستان کودک می توان در راستای ارتقای کیفیت این نوع ادبی به نویسندگان کمک کرد تا جهت تأثیر گذاری بیشتر بر نقاط قوت عناصر داستان تکیه کنند. هدف از انجام این پژوهش در مرحله اول، آشنایی با ادبیات کودک، و معرفی تطبیقی دو نویسنده مهم مصری و ایرانی، عبدالتواب یوسف و مصطفی رحماندوست است و همچنین معرفی عناصر داستان و بررسی آنها در دو داستان خرگوش باهوش اثر نویسنده مصری و گرگ و خرگوش اثر نویسنده ایرانی است. برای رسیدن به این هدف از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. نتیجه بررسی این موضوع این شد که این دو نویسنده در حوزه هنری و استفاده از عناصر داستان بسیار شبیه یکدیگرند و اختلاف آنان بسیار اندک است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بیان مشکلات روانشناختی کودکان در ادبیات ایرانی و اروپایی
        زهرا اباذری الهه خسروی رشخوار
        این مقاله به تحلیل محتوای کتاب‌های داستانی کودکان می‌پردازد و میزان پرداختن این کتاب‌ها را به مشکلات روانشناختی کودکان مورد بررسی قرار می‌دهد؛ مشکلاتی همچون پرخاشگری، کمی اعتماد به نفس، ترس و اندوه. این مقاله همچنین ضمن مقایسه این مبحث در کتاب‌های ایرانی و اروپایی به تع چکیده کامل
        این مقاله به تحلیل محتوای کتاب‌های داستانی کودکان می‌پردازد و میزان پرداختن این کتاب‌ها را به مشکلات روانشناختی کودکان مورد بررسی قرار می‌دهد؛ مشکلاتی همچون پرخاشگری، کمی اعتماد به نفس، ترس و اندوه. این مقاله همچنین ضمن مقایسه این مبحث در کتاب‌های ایرانی و اروپایی به تعریف ادبیات کودکان اشاره می‌کند و اهداف و انواع آن‌ها را مورد تحلیل قرار می‌دهد. محیط مورد پژوهش در این مقاله، ٥١ کتاب داستانی منتشرشده بین سال‌های ٧٥-٨٥ است که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آن‌ها را منتشر کرده است. نتایج کلی مقایسۀ کتاب‌های مورد بررسی نشان می‌دهد که مشکل روانشناختی کمی اعتماد به نفس، بیشتر از سایر مشکلات روانشناختی مورد توجه نویسندگان اروپایی است و نویسندگان ایرانی، بیشتر از همۀ موضوعات به اندوه کودکان توجه دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - سیری در ادبیات تعلیمی کودکان ایران و برخی شباهت‌ها و تفاوت‌های آن با آلمان
        پونه قائم‌دوست مسعود سلامی
        گرچه ادبیات تعلیمی کودکان واژه‌ای متأخر به حساب می‌آید و به طریق اولی نزد پیشینیان نیز جایگاهی نداشته است، اما ردّ پای کودکان و نوجوانان در مباحث مربوط به ایشان چه در دوران کهن و چه در دوران نو کاملاً مشهود است. آرای تربیتیِ حاکم بر ادبیات امروزین ایران و دیگر کشورها وا چکیده کامل
        گرچه ادبیات تعلیمی کودکان واژه‌ای متأخر به حساب می‌آید و به طریق اولی نزد پیشینیان نیز جایگاهی نداشته است، اما ردّ پای کودکان و نوجوانان در مباحث مربوط به ایشان چه در دوران کهن و چه در دوران نو کاملاً مشهود است. آرای تربیتیِ حاکم بر ادبیات امروزین ایران و دیگر کشورها وامدار عقاید بزرگانی در عرصه‌های عقلی و ادبی می‌باشد. هدف ما بررسی شکل‌گیری و نشو و نمای نظام تربیتی از دوران کهن تا کنون، و نیز بررسی برخی مایه‌های مشترک در ادبیات کودکان ایران و آلمان می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی ادبیات کودکان در دو اثر از نادر ابراهیمی و لینا کیلانی
        امید مجد میروت سلمان
        این مقاله به بررسی و مقایسه داستان نویسی نادر ابراهیمی و لینا کیلانی نویسنده بنام سوری، در حوزه ادبیات کودک می‌پردازد. خلاصه دو داستان آدم وقتی حرف می‌زند، چه شکلی می‌شود؟ از نادر ابراهیمی و ثوب الدمیهًْ سلمی(لباس عروسکی به نام سلمی) از لینا کیلانی شرح شده و بر اساس معی چکیده کامل
        این مقاله به بررسی و مقایسه داستان نویسی نادر ابراهیمی و لینا کیلانی نویسنده بنام سوری، در حوزه ادبیات کودک می‌پردازد. خلاصه دو داستان آدم وقتی حرف می‌زند، چه شکلی می‌شود؟ از نادر ابراهیمی و ثوب الدمیهًْ سلمی(لباس عروسکی به نام سلمی) از لینا کیلانی شرح شده و بر اساس معیارهای طرح‌شده مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. مقاله حاضر از رساله کارشناسی ارشد استخراج شده که طی آن تمام داستان‌های دو نویسنده بررسی شده‌اند و نتایج مقاله برگرفته از تمام آثار داستانی آن‌ها می‌باشد؛ اما به ضرورت حجم محدود مقاله، فقط یکی از داستان‌های هر کدام از نویسندگان در این نوشته بررسی شده تا بیانگر روش پژوهش باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسى تطبیقى آثار صمد بهرنگى و شل سیلورستاین
        نسترن نصرت زادگان
        ادبیات تطبیقى نوعى فعالیت در حوزه نقد نقد ادبى محسوب م ىشود که در آن، ادبیاتدر مفهوم کلى آن مقایسه و درباره تلاقى ادبیات در دو یا چند فرهنگ و زبان مختلف پژوهش می شود. در بررسى تطبیقى آثار، مى توان به چگونگى تأثیر و تأثر دیدگاه هاىفکرى و نقاط وحدت اندیشه بشرى در زمینه ها چکیده کامل
        ادبیات تطبیقى نوعى فعالیت در حوزه نقد نقد ادبى محسوب م ىشود که در آن، ادبیاتدر مفهوم کلى آن مقایسه و درباره تلاقى ادبیات در دو یا چند فرهنگ و زبان مختلف پژوهش می شود. در بررسى تطبیقى آثار، مى توان به چگونگى تأثیر و تأثر دیدگاه هاىفکرى و نقاط وحدت اندیشه بشرى در زمینه هاى مختلف پى برد. در مقاله حاضر نخست مفاهیم و تعاریف کلى ادبیات تطبیقى و مبانى آن بیان شده است.سپس از دیدگاه محتوایى و ساختارى، درون مایه هاى آثار صمد بهرنگى، منتقد و نویسنده ادبیات کودک در ایران و شل سیلورستاین، شاعر و نویسنده ادبیات کودک در امریکا رابررسى کرده ایم. نقاط اشتراک و افتراق این دو نویسنده از لحاظ فضاى زمانى و مکانى، نگرش قالب، تطابق ساختارى، شخصیت پردازى و دیگر عوامل به اجمال بررسى و تحلیلشده است. گرچه ممکن است این دو نویسنده اثر مستقیم بر یکدیگر نداشته باشند، از نظر توارد مى توان وجوهى مشترک در بین آنها یافت و این امر سبب می شود تا ما دو نویسندهرا دریابیم و تلاقى افکار آن دو را در حوزه هاى خاص بررسى کنیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - نقد ساختارگرایانۀ رمان «دشتبان» بر پایۀ نظریۀ کلود برمون
        طیبه فرهادی مریم خلیلی جهانتیغ محمد بارانی
        جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با وجود تبعات ناخوشایندی که به دنبال داشت، روندی مثبت در ادبیات ما به جا گذاشت و باعث شکل گیری یک ژانر ادبی با عنوان ادبیات دفاع مقدس شد که به مقتضای نیاز جامعه ادبیات کودک و نوجوان دفاع مقدس نیز از دل آن برخاست.رمان دشتبان از احمد دهقان یکی چکیده کامل
        جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با وجود تبعات ناخوشایندی که به دنبال داشت، روندی مثبت در ادبیات ما به جا گذاشت و باعث شکل گیری یک ژانر ادبی با عنوان ادبیات دفاع مقدس شد که به مقتضای نیاز جامعه ادبیات کودک و نوجوان دفاع مقدس نیز از دل آن برخاست.رمان دشتبان از احمد دهقان یکی از این آثار در حوزۀ ادبیات کودک و نوجوان است. در پژوهش حاضر، ساختار این رمان برپایۀ نظریۀ کلود برمون بررسی شده است. روش تحقیق تحلیل ساختاری متن داستان و هدف پژوهش، پاسخ به این پرسش اصلی است که آیا ساختار رمان مذکور براساس نظریۀ کلود برمون قابل تحلیل است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که این رمان منطبق بر نظریۀ مذکور بوده و از یک پی رفت اصلی و چندین پی رفت فرعی تشکیل شده و انواع توالی های زنجیره ای،انضمامی و پیوندی در آن به کار رفته است. همچنین هر سه کارکرد امکان، فرایند و پیامدی که در نظریۀ برمون مطرح شده است، با ساختار این رمان کاملا هم خوانی دارد. دهقان با آشنایی کامل از مخاطب نوجوان و هنر روایت گری، داستانی ساختارمند خلق کرده است که نقش به سزایی در انتقال مفاهیم ارزشمند دفاع مقدس به کودکان و نوجوانان امروز ایران دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - بازنمایی تمثیل و نماد در چند اثر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
        ماندانا علیمی ملیحه حفظ الصحه
        داستان پردازی در ادبیات امروز به دو صورت حقیقی و مجازی صورت می گیرد. حقیقی یعنی کاربرد کلمه در فضای حقیقی و دقیق خود است و مجازی به معنای کاربرد کلمه در معنی غیر حقیقی آن است. در این مقاله با روش تحقیق موردی و گزینش چند داستان، پس از بیان کلیات، به بررسی دو عنصر مهم تمث چکیده کامل
        داستان پردازی در ادبیات امروز به دو صورت حقیقی و مجازی صورت می گیرد. حقیقی یعنی کاربرد کلمه در فضای حقیقی و دقیق خود است و مجازی به معنای کاربرد کلمه در معنی غیر حقیقی آن است. در این مقاله با روش تحقیق موردی و گزینش چند داستان، پس از بیان کلیات، به بررسی دو عنصر مهم تمثیل و نماد در داستان های کودکان و نوجوانان پرداخته است. تحقیقات انجام شده، نشانگر این حقیقت است:که با توجه به دنیای عاطفی و پر احساس کودکان در عنصر تمثیل و نماد، جایگاه ویژه و گسترده ای در ادبیات کودکان به دست می آورد. کاربرد انواع نمادها و تمثیل ها، به ویژه نویسندگان عرصه ی ادبیات داستانی کودکان، در گنجاندن اهداف آموزشی و پرورشی غیر مستقیم خود در داستان ها کمک شایانی می کند. استفاده از کاراکترها (یا شخصیت های) متعلق به دنیای حیوانات، اشیاء، مکان و زمان برای بازتاب مناسبت ها، انسان ها و انتقال پیام های اخلاقی، به شکل عمده ی ادبیات کودکان در ایران تبدیل شده است. و بخش عمده ی از کتاب های منتشره یا ترجمه شده توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به ویژه کتاب های گروه سنی کودکان، از نوع داستان حیوانات است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - ساختار تمثیل در همة آن قایق‌های کاغذی از احمدرضا احمدی
        سمیه آورند اعظم ایزدی راضیه احمدی
        هر خالق ادبی در آفرینش اثر خود از شگردهای زبانی و ادبی بهره می برد که موجب زیبایی و بلاغت آن اثر می شود. به کارگیری شگردهای زبانی و ادبی نه تنها در برجسته تر کردن زبان اثر از جایگاه ویژه ای برخوردار است بلکه این مهم تبدیل به سبک نویسنده یا شاعر نیز می‌شود که با تحلیل و چکیده کامل
        هر خالق ادبی در آفرینش اثر خود از شگردهای زبانی و ادبی بهره می برد که موجب زیبایی و بلاغت آن اثر می شود. به کارگیری شگردهای زبانی و ادبی نه تنها در برجسته تر کردن زبان اثر از جایگاه ویژه ای برخوردار است بلکه این مهم تبدیل به سبک نویسنده یا شاعر نیز می‌شود که با تحلیل و بررسی آن، می‌توان به زیر ساخت‌های زبانی اثر دست یافت. احمدرضا احمدی به عنوان یک شاعر نوگرا در مجموعه آثار خود، از ترکیب رنگ‌ها و واژه‌ها، تمثیل‌هایی را برای کودکان و نوجوانان خلق کرده که نه تنها آن‌ها را به لذت خوانش سوق می‌دهد بلکه توجه مخاطب را به سمت زیر ساخت متن جلب می‌کند. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی تحلیلی-محتوا انجام شده، سعی برآن بوده تا ابتدا شیوه‌های تمثیل‌پردازی در کتاب همة آن قایق های کاغذی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد و سپس به تفسیر تمثیل‌های خلق شده در آن کتاب پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن است که این کتاب سرشار از تمثیل‌های متنوع است که در کلمات، جملات و حتی کل متن متبلور شده و ضمن گره‌گشایی از آن ها، لذت خوانش را دوچندان می‌کند؛ همچنین تمثیل های احمدرضا احمدی، که ابتدا در کلمات از بسامد بیشتری برخوردار است و سپس در جمله و کل متن، رابطه معنا داری با روساخت داستان دارد؛ از طرفی سمبل‌هایی مثل رنگ ها، زمان و عناصر طبیعت نقش مهمی در ساخت تمثیل اصلی داشته اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - بررسی عناصر روایت داستانی «24 ساعت خواب و بیداری» صمد بهرنگی
        علی دهقان وحید امیری
        امروزه داستان کوتاه بعد از شعر، مهم‌ترین نوع ادبی شمرده می شود که به طور گسترده در میان مردم رواج پیدا کرده است. داستان کوتاه به عنوان یک داستان فنّی، دارای عناصری مانند طرح و پیرنگ، شخصیّت، جدال، زمان و مکان، زاویه دید، و... می‌باشد که همه آنها به صورت هماهنگ و سازمان چکیده کامل
        امروزه داستان کوتاه بعد از شعر، مهم‌ترین نوع ادبی شمرده می شود که به طور گسترده در میان مردم رواج پیدا کرده است. داستان کوتاه به عنوان یک داستان فنّی، دارای عناصری مانند طرح و پیرنگ، شخصیّت، جدال، زمان و مکان، زاویه دید، و... می‌باشد که همه آنها به صورت هماهنگ و سازمان یافته، پیرامون عنصر درون مایه و در خدمت آن در حال حرکت هستند. پژوهش حاضر به بررسی عناصر داستانی در داستان 24 ساعت خواب و بیداری صمد بهرنگی پرداخته است. بیشتر داستان های بهرنگی سبک رئالیستی دارد. او به یاری شگرد داستان نویسی و به شیوة واقع‌گرایانه، مسائل عینی و زندگی فقرزده و مشکلات طبقات فرودست جامعه را به تصویر کشیده است. در این مقاله، پس از شرح مختصر عناصر فنّی موجود در داستان 24 ساعت خواب و بیداری، نمونه های مربوط به آن عناصر ارائه می شود. نتایج این مطالعه حکایت از این دارد که داستان 24 ساعت در خواب و بیداری، به عنوان یکی از تأثیرگذارترین و برجسته‌ترین داستان‌های بهرنگی توانسته است با بهره‌گیری مناسب از عناصر داستانی، به خلق تصویری تحسر برانگیز از نحوة زندگی و امرار معاش کودکان خیابانی و بی‌سرپناه موفق شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - داستان هایی برای برنامه فلسفه بزای کودکان مبتنی بر تفکر انتقادی
        جواد فرزانفر علی اکبر اعجم
        مقاله حاضر برای این که نشان دهد برنامه فلسفه برای کودکان می‌تواند جهت دستیابی به یکی از اهداف اصلی خویش، یعنی پرورش تفکر انتقادی، از داستان‌های موجود در ادبیات کودک بهره گیرد، به تحلیل محتوایی از نوع تأملی یا فکری چند داستان در این گستره پرداخت. محقق سعی نمود تا آنجا که چکیده کامل
        مقاله حاضر برای این که نشان دهد برنامه فلسفه برای کودکان می‌تواند جهت دستیابی به یکی از اهداف اصلی خویش، یعنی پرورش تفکر انتقادی، از داستان‌های موجود در ادبیات کودک بهره گیرد، به تحلیل محتوایی از نوع تأملی یا فکری چند داستان در این گستره پرداخت. محقق سعی نمود تا آنجا که برای او میسر بود، داستان‌هایی را انتخاب کند که برای مخاطبان این حوزه نام آشنا بوده و از سوی منتقدان و دست اندرکاران ادبیات کودک و نوجوان و جنبش آموزش فلسفه به کودکان مورد پذیرش قرار گرفته باشند. برای نمونه، پژوهشگر از نظریات مرتضی خسرونژاد و یحیی قائدی استفاده نمود و برای بالاتر بردن بار فلسفی داستان‌ها از راهنمایی میرعبدالحسین نقیب‌زاده نیز بهره برد. نمونه‌گیری این پژوهش از نوع هدفمند بود و پس از رسیدن محقق به نقطه اشباع، مطالعه داستان‌ها به اتمام رسید. دراین تحقیق، متن داستان به عنوان واحد تحلیل انتخاب شد. یافته‌های این پژوهش، نشان دادکه آثار مورد تحلیل به کفایت و زیبایی پتانسیل آن را دارند که باعث رشد و پرورش تفکر انتقادی در خواننده شوند. از این رو مطالعه این داستان‌ها در اجتماع کاوشگر از سوی کودکان و سپس بحث و گفتگو در مورد آنان می‌تواند به یاری برنامه فلسفه برای کودکان بشتابد و این برنامه را به نتایج بهتری برساند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - زیبا‌‌‌‌یی‌شناسی آثار ناصر کشاورز
        ناصر کاظم خانلو حسین آریان نسرین بیرانوند
        در زیبایی‌شناسی شعر عناصر شکل، صورت و محتوا در ارتباط متقابل با یک دیگر قرار دارند. در نقد زیبایی‌شناختی شعر کودک موزون و آهنگین بودن، صریح و گویا بودن اندیشه‌ساز و خیال پرداز بودن از عناصر اصلی است. برای رسیدن به یک بینش درست و شناخت کامل از سرایندگان، می‌توان از ابزار چکیده کامل
        در زیبایی‌شناسی شعر عناصر شکل، صورت و محتوا در ارتباط متقابل با یک دیگر قرار دارند. در نقد زیبایی‌شناختی شعر کودک موزون و آهنگین بودن، صریح و گویا بودن اندیشه‌ساز و خیال پرداز بودن از عناصر اصلی است. برای رسیدن به یک بینش درست و شناخت کامل از سرایندگان، می‌توان از ابزار و دریچه‌ زیبا‌‌شناسی، به کنه و عمق افکار و عوالم درونی و احساسی سرایندگان دست پیدا کرد و از این طریق به زوایا و خبایای ذهن آنها وارد شد و با درک و بصیرت بیشتری در اشعارشان تأمّل کرد. پژوهش حاضر با عنوان زیبایی شناسی در آثار ناصر کشاورز و با هدف شناخت و معرفی جنبه‌های زیبا‌شناسی شعر کودک ناصر کشاورز تدوین شده است. روش این پژوهش از نظر ماهیّت، توصیفی ـ تحلیلی و از نظر هدف نظری است و مطالب آن از طریق مطالعات کتابخانه‌ای فراهم شده است. مهم‌ترین جنبه‌های زیباشناسی اشعار ناصر کشاورز در انواع موسیقی: بیرونی، کناری، درونی و معنوی مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که ناصر کشاورز به صنعت بیانی و بدیعی (آرایه‌های لفظی و معنوی) در شعر کودک اهمیت ویژه‌ای داده‌ است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - مسأله لحن در ترجمه آثار ادبی کودک‌و‌نوجوان (موردپژوهی: شازده کوچولو با ترجمه های محمد قاضی و احمد شاملو)
        شجاع نی نوا
        بسیاری بر این باورند که ترجمه‌ آثار ادبی کودک و نوجوان، کاری بس سهل است که تنها با جایگزین کردن کلمات و رعایت نسبی ساختار جمله‌بندی‌ها می‌توان ترجمه‌ا‌ی خوب از آثار کودک و نوجوان ارائه کرد. اما این امر درست نیست چرا که ترجمه فرآیندی بسیار پیچیده و متاثر از عوامل بسیاری چکیده کامل
        بسیاری بر این باورند که ترجمه‌ آثار ادبی کودک و نوجوان، کاری بس سهل است که تنها با جایگزین کردن کلمات و رعایت نسبی ساختار جمله‌بندی‌ها می‌توان ترجمه‌ا‌ی خوب از آثار کودک و نوجوان ارائه کرد. اما این امر درست نیست چرا که ترجمه فرآیندی بسیار پیچیده و متاثر از عوامل بسیاری از قبیل نوع و شیوه‌ بیان متن اصلی، قابلیت مترجم در انتقال مفهوم و از همه مهم‌تر لحن است. از اینرو، در پژوهش حاضر سعی شده است تا با مقایسه ترجمه‌های‌ کتاب شازده کوچولو با قلم محمد قاضی و احمد شاملو، مسأله‌ لحن در ترجمه‌ آثار کودک و نوجوان بررسی شود. نتایج نشان می‌دهد که مترجمان در انتخابِ لحنِ مناسب برای مخاطبِ کودک و نوجوان، دچار ضعف بوده‌اند. چرا که در اکثر جمله‌ها قاضی از جملات بسیار رسمی و مناسب رده‌ سنی بزرگسال استفاده کرده‌ است. از طرف دیگر، شاملو از جملات شکسته و زبان محاوره استفاده کرده است که مناسب رده‌ سنی کودک و نوجوان نیست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - بررسی تطبیقی مفهوم طبیعت در شعر کودک
        توران عفری رحیمه چولانیان صادق ابراهیمی کاوری
        ادبیات کودک عبارت است از هر گونه متنی که با کمک اصول فنی و ادبی خاص و محتوایی متناسب با ردۀ سنّی کودک نوشته یا سروده می‌شود، به طوری که کودک بتواند به خوبی با آن ارتباط برقرار کند. در نتیجه باید گفت آثاری که برای کودکان نوشته یا سروده می شوند هم باید اصول فنی خاصی در چکیده کامل
        ادبیات کودک عبارت است از هر گونه متنی که با کمک اصول فنی و ادبی خاص و محتوایی متناسب با ردۀ سنّی کودک نوشته یا سروده می‌شود، به طوری که کودک بتواند به خوبی با آن ارتباط برقرار کند. در نتیجه باید گفت آثاری که برای کودکان نوشته یا سروده می شوند هم باید اصول فنی خاصی در آن ها رعایت گردد و هم اینکه از نظر بُعد عاطفی و روانی به گونه ای باشند که روح زیبایی طلب کودک را تحت تأثیر قرار دهند و عواطف و احساسات وی را برانگیزند. در ادبیات عربی سلیمان العیسی و در ادبیات فارسی مصطفی رحماندوست از جمله شاعرانی هستند که بخش اعظمی از اشعار خود را به موضوعات مربوط به کودکان اختصاص دادند و آثار ارزشمندی را در این زمینه از خود بر جای نهادند. پژوهش حاضر که با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتاب‌خانه ای نوشته شده است، مظاهر طبیعت آسمانی و زمینی را در اشعار کودک دو شاعر مذکور مورد بررسی قرار داده و چنین استنتاج کرده است که هر دو شاعر پدیده هایی مانند آسمان، باران، باد، دریا، رودخانه، درخت و ... را در اشعار خود مورد توجه قرار دادند و ضمن ترسیم آن ها، به ذکر پاره ای اصول اخلاقی و تربیتی متناسب با آن ها برای کودکان نیز پرداخته اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - بررسی سفرقهرمان در رمان جایی که کوه بوسه می زند بر ماه نوشته ی گریس لین با رویکرد سفر قهرمان جوزف کمبل
        ناهید امانی ایوب دبیری
        چکیده ادبیات کودک و نوجوان در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به طوری که می توان رمان های کودک و نوجوان را به عنوان روایات های اسطوره ای معاصر در نظر گرفت که معمولا قهرمانان آنان جویندگانی در سفر هستند. بنابراین مفاهیمی همچون قهرمان، سفر قهرمان و شکل گیری چکیده کامل
        چکیده ادبیات کودک و نوجوان در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به طوری که می توان رمان های کودک و نوجوان را به عنوان روایات های اسطوره ای معاصر در نظر گرفت که معمولا قهرمانان آنان جویندگانی در سفر هستند. بنابراین مفاهیمی همچون قهرمان، سفر قهرمان و شکل گیری شخصیت قهرمان در سفر مورد توجه محققان جهان قرار گرفته است. در میان محققان می توان به جوزف کمبل اشاره کرد. او به بیان نظریه تک اسطوره و تدوین ساختار سفر قهرمان طی سفر می پردازد. هدف از مطالعه حاضر، تحلیل سفر قهرمان و بررسی این موضوع است که چگونه مراحل سفر قهرمان باعث تکامل شخصیت قهرمان طی سفر می شود. به عبارت دیگر این تحقیق نشان می دهد که گریس لین ساختار و عناصر روایت اسطوره ای کمبل را در رمان جایی که کوه بوسه می زند بر ماه دنبال می کند. همچنین محقق به بیان این مساله می پردازد که چگونه قهرمان پس از عبور از خوان های سفر، به هدف سفر خودکه بلوغ فکری و کمال است می رسد. کلید واژه ها: ادبیات کودک و نوجوان، تک اسطوره، جوزف کمبل، سفر قهرمان، قهرمان، گریس لین. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - تحلیل ساختاری و محتوایی «حَدا» (لالایی منطقۀ سـرکویر)
        سید حسین طباطبایی سمیه سادات طباطبایی
        یکی از کهن ترین جنبه‌ های ادب شفاهی هر سرزمین، ترانه های کودکان و به ویژه لالایی است. این سروده ها نمایان گر بخشی از آرمان های جمعی و عواطف ملی است که از گذشته های دور ریشه دوانیده، نسل به نسل ادامه یافته و تا زمان ما دوام یافته و جایگاه خود را حفظ کرده است. استفاده از چکیده کامل
        یکی از کهن ترین جنبه‌ های ادب شفاهی هر سرزمین، ترانه های کودکان و به ویژه لالایی است. این سروده ها نمایان گر بخشی از آرمان های جمعی و عواطف ملی است که از گذشته های دور ریشه دوانیده، نسل به نسل ادامه یافته و تا زمان ما دوام یافته و جایگاه خود را حفظ کرده است. استفاده از سه هنر شعر و موسیقی و رقص، به همراه چاشنی عاطفه و مهر مادرانه، به این سنت بومی جنبه هایی شگفت بخشیده است. در تداول مردم سرکویر استان سمنان ، به لالایی مادر برای فرزند به منظور خوابانیدن وی، حَدا می گویند. این نوشتار می کوشد با گردآوری و جمع بندی مهم ترین حَداهای رایج و شنیده شده در این منطقۀ کویری، به تحلیل و بررسی ساختار و مضامین به کار رفته در آن و پیوند این سروده ها با زندگی اجتماعی، وضعیت معیشتی، عقاید مذهبی و بافت فرهنگی گویشوران بپردازد و از این رهگذر، افزون بر شناساندن گوشه ای از ادبیات نانوشتاری ایران، برای نخستین بار به معرفی و بررسی درون مایۀ حَدا بپردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - بررسی کارکرد تعلیمی فانتزی در داستان‌های کودکان و نوجوانان
        فاطمه سلطانی
        به‌دلیل اهمیت فراوان مسئلۀ تعلیم و تربیت، آثار تعلیمی فراوانی برای کودکان و نوجوانان نوشته شده‌ است. اصولاً آثار ادبی کودکان ماهیتی آموزشی دارند و هستۀ مرکزی ادبیات کودک را در نزد همۀ ملل، تعلیم تشکیل می‌دهد. یکی از مهم‌ترین کارکردهای فانتزی در داستان‌های کودکان و نوجوا چکیده کامل
        به‌دلیل اهمیت فراوان مسئلۀ تعلیم و تربیت، آثار تعلیمی فراوانی برای کودکان و نوجوانان نوشته شده‌ است. اصولاً آثار ادبی کودکان ماهیتی آموزشی دارند و هستۀ مرکزی ادبیات کودک را در نزد همۀ ملل، تعلیم تشکیل می‌دهد. یکی از مهم‌ترین کارکردهای فانتزی در داستان‌های کودکان و نوجوانان، کارکرد تعلیمی و تربیتی آن است؛ با وجود این، تأثیر داستان‌های فانتزی در تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان از نظر آموزش و پرورش و مؤلفان مغفول مانده است. این پژوهش به شیوۀ توصیفی‌تحلیلی در پی آن است بعد از تبیین نقش تعلیمی و تربیتی داستان‌های فانتزی به این پرسش پاسخ دهد که مهم‌ترین مفاهیم تعلیمات اجتماعی و اخلاقی داستان‌های فانتزی مدرن در داستان‌های حوزۀ کودکان و نوجوانان کدام است. بدین‌ منظور کارکردهای اجتماعی و اخلاقی داستان‌های فانتزی در هیجده داستان فانتزی که درون‌مایه‌هایی اجتماعی، محیط‌زیستی و عشق و دوستی دارند، بررسی شد. تنهایی، سنت‌ها و باورهای خرافی، جدایی والدین و پیامدهای آن‌ها، آموزش مهارت‌های حل مشکلات، دوست‌یابی، نحوۀ استفاده از تکنولوژی‌های جدید، پیدا کردن خودِ واقعی، عشق به همۀ موجودات هستی و تأکید بر خِرد جمعی مهم‌ترین آموزه‌های اجتماعی و مفاهیمی چون لزوم اعتماد به بزرگ‌ترهای خانواده، توجه به امدادهای خداوند، مبارزه با پلیدی و زشتی و ایثار و فداکاری در راه رسیدن به هدف والا مهم‌ترین آموزه‌های اخلاقی و تربیتی است که فانتزی‌نویسان معاصر بر آن تأکید دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - تحلیل مهارت‌های شناختی رمان رضوی بیدارم کن بر پایۀ تفکّر انتقادی لیپمن
        پریسا احمدی خلیل بیگ‌زاده
        رمان‌های برگرفته از فرهنگ اسلامی در ادب فارسی با هدف پردازش جنبه‌هایی از آموزه‌های تربیتی و گونه‌هایی از مهارت‌های گونه‌های تفکّر ‌پدید آمده‌اند که می‌توان از آنها در اجتماع‌پژوهی استفاده کرد و به یاری آنها به جنبه‌های بیشتری از فلسفة وجودی انسان و گونه‌های تفکّر دست یا چکیده کامل
        رمان‌های برگرفته از فرهنگ اسلامی در ادب فارسی با هدف پردازش جنبه‌هایی از آموزه‌های تربیتی و گونه‌هایی از مهارت‌های گونه‌های تفکّر ‌پدید آمده‌اند که می‌توان از آنها در اجتماع‌پژوهی استفاده کرد و به یاری آنها به جنبه‌های بیشتری از فلسفة وجودی انسان و گونه‌های تفکّر دست یافت. رمان رضوی بیدارم کن از فریبا کلهر با الگوی شخصیت امام رضا(ع) مبتنی بر بایدها و نبایدهای اخلاقی و آموزه‌های شناختی است که مهارت‌های تفکّر انتقادی را مانند خوداصلاحی، دگراصلاحی، داوری صحیح و تأثیر و تفسیر زمینة متن در بر دارد. پژوهش حاضر با هدف تبیین مهارت‌های تفکّر انتقادی در رمان رضوی بیدارم کن بر‌پایة تفکّر انتقادی لیپمن با رویکردی توصیفیـتحلیلی انجام شده ‌است. دستاورد پژوهش، دستیابی به مهارت‌های تفکّر انتقادی است که می‌تواند مخاطب را با بیان استدلال‌های منطقی، برخورداری از انعطاف در برخورد با روش‌های جدید و تکیه بر شرایط نامتعارف به درک صحیحی از متن برساند. فراشناخت متن، مرهون پرسش از تفکّر مخاطب است که وی را به شناختی فراتر از شناخت معمولی رسانده‌ است. زوایایی از داوری‌های صحیح در متن رمان مشاهده می‌شود که تفکّر انتقادی و اصلاحی نویسنده دلیل اصلی آن است؛ چنانکه تفکّر و استدلال مخاطب (نوجوان) را به چالش کشیده است و وی را به درکی صحیح از داوری نسبت‌به شخصیت امام رضا(ع) و تأثیر این داوری بر پرورش مهارت‌های تفکّر انتقادی او در دنیای معاصر رسانده‌ است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - بررسی مؤلفه‌های رشد اخلاقی کودک در داستان‌های احمدرضا احمدی (با رویکرد به نظریة یادگیری اجتماعی)
        سارا نوعی رضا اشرف زاده بتول فخراسلام
        احمدرضا احمدی چهره‌ای شاخص در گسترة شعر موج نو و شعر حجم است؛ اما با وجود آثار برجسته در عرصة ادبیات کودک معاصر، به این بخش از ظرفیت‌های ادبی وی، آن‌طور که باید پرداخته نشده است. او در داستان‌های خود به مسائل گوناگون تعلیمی و اخلاق‌بنیاد اشاره کرده و برای بازنمایی این م چکیده کامل
        احمدرضا احمدی چهره‌ای شاخص در گسترة شعر موج نو و شعر حجم است؛ اما با وجود آثار برجسته در عرصة ادبیات کودک معاصر، به این بخش از ظرفیت‌های ادبی وی، آن‌طور که باید پرداخته نشده است. او در داستان‌های خود به مسائل گوناگون تعلیمی و اخلاق‌بنیاد اشاره کرده و برای بازنمایی این موضوعات به‌طور مطلوب از تکنیک‌های متنوع بهره برده که تأکید بر یادگیری محیطی و اجتماعی کودک از آن جمله است. در این پژوهش، با استناد به منابع کتابخانه‌ای، روش توصیفی ـ تحلیلی و مبانی نظریة یادگیری اجتماعی، این تکنیک‌ها در داستان‌های منتخب احمدرضا احمدی بررسی و تحلیل شده است. نتایج بیانگر آن است که نویسنده با کاربست مؤلفه‌هایی مانند سرمشق‌دهی و معرفی الگوی عملی، مقابلة شخصی کودک با موقعیت‌های اخلاقی/ غیراخلاقی، تقویت و تثبیت رفتار اخلاقی و به‌کارگیری بازی وانمودی، مجموعه‌ای متنوع از مسائل اخلاقی و تعلیمی ـ مانند تعاون و کمک به یکدیگر، احترام به حیوانات، صلح‌جویی، محبت‌ورزیدن به همنوع، هویّت‌جویی و بازگشت به خویشتن واقعی ـ را برای مخاطبان کودک خود، ترسیم و بازگویی کرده است. در این بین، آموزة تعلیمی احترام به حیوانات بارها در داستان‌های مختلف تکرار شده است که بیانگر دغدغة اصلی نویسنده برای فرهنگ‌سازی در این موضوع است. احمدی در بازنمایی رویکردهای تعلیمی خود بر اثرگذاری محیط اطراف بر فرایند رشد و فردیّت اخلاقی و شخصیتی کودکان تأکید کرده و نقش عوامل بیرونی را در جهت‌گیری سویه‌های تربیتی این گروه سنی برجسته کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - بررسی مفهوم فرهنگ وجایگاه مفهوم صلح در کتابهای کودکان در ایران در سالهای 85-70
        زهره میرحسینی نیر ترقی خواه دیلمقانی
        پژوهش حاضر به معرفی مولفه های گوناگون مفهوم فرهنگ در 52 عنوان از کتابهای کودکان (کتابهای تالیفی و ترجمه) در ایران با روش تحلیل محتوای کیفی در سالهای 85-70 پرداخته است. مفهوم صلح به عنوان یکی از مولفه های مفهوم فرهنگ که نقش مهمی را درایجاد ارتباط میان کودکان فرهنگهای ملل چکیده کامل
        پژوهش حاضر به معرفی مولفه های گوناگون مفهوم فرهنگ در 52 عنوان از کتابهای کودکان (کتابهای تالیفی و ترجمه) در ایران با روش تحلیل محتوای کیفی در سالهای 85-70 پرداخته است. مفهوم صلح به عنوان یکی از مولفه های مفهوم فرهنگ که نقش مهمی را درایجاد ارتباط میان کودکان فرهنگهای ملل مختلف بر عهده دارد وبا این هدف که تا چه اندازه و با چه نگرشی به این مقوله در کتابهای کودکان اشاره شده است ، مورد توجه خاص قرار گرفته است. در کل 25 مدخل اساسی برای معرفی فرهنگ در کتابهای کودکان استخراج شد. نتایج نشان میدهد که شاخص ترین مقوله یا مدخل اصلی برای معرفی یک فرهنگ در کتابهای مورد مطالعه اعم از تالیف وترجمه، مدخل اصلی "نظام های سیاسی" با فراوانی 139 مورد تکراراز میان 1158مورد داده های مورد تحلیل وبه میزان 12% بوده است. در کتابهای تالیفی شاخص ترین مقوله یا مدخل اصلی برای معرفی فرهنگ ،مقوله یا مدخل "آثار تاریخی" با 44 مورد تکرار ومیزان 14% از کل 314 مورد اشاره به فرهنگ ایران می باشد. "مفهوم صلح" تنها با30 مورد اشاره ومیزان 025% از کل داده های تحلیل شده از سهم بسیار ناچیزی در میان دیگر مولفه های معرف فرهنگ برخورداراست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - بررسی مشاغل در کتاب های داستان اجتماعی و دانش اجتماعی کودکان90-1380
        زهره میرحسینی زهرا اباذری مهسا امیری
        هدف: هدف اصلی در این پژوهش بررسی و تعیین نوع و فراوانی مشاغل مطرح شده در کتاب‌های داستان اجتماعی و دانش اجتماعی کودکان (گروه سنی الف، ب و ج) طی سال‌های 90-1380 می باشد. همچنین تعیین فراوانی مردان و زنان در مشاغل مطرح شده در این کتاب ها مورد نظر است. روش پژوهش: برای تعی چکیده کامل
        هدف: هدف اصلی در این پژوهش بررسی و تعیین نوع و فراوانی مشاغل مطرح شده در کتاب‌های داستان اجتماعی و دانش اجتماعی کودکان (گروه سنی الف، ب و ج) طی سال‌های 90-1380 می باشد. همچنین تعیین فراوانی مردان و زنان در مشاغل مطرح شده در این کتاب ها مورد نظر است. روش پژوهش: برای تعیین جامعه پژوهش، لیست عناوین کتاب‌های داستان اجتماعی از سایت کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و لیست عناوین کتاب‌های دانش اجتماعی از کتابشناسی های توصیفی و تحلیلی تهیه شده توسط شورای کتاب کودک، استخراج شد. تعداد کتاب های داستان اجتماعی 219 عنوان و کتاب‌های دانش اجتماعی 359 عنوان بود. بر اساس نمونه گیری به وسیله جدول مورگان، 140 کتاب داستان اجتماعی و 186 کتاب دانش اجتماعی انتخاب شد. به عبارتی نمونه آماری متشکل از 326 کتاب می باشد. با توجه به ماهیت موضوع تحقیق، روش تحلیل محتوای توصیفی به کار گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از طبقه بندی استاندارد بین المللی مشاغل، استفاده شد و مشاغل استخراج شده از کتاب های مورد پژوهش، در گروه های عمده شغلی این طبقه بندی قرار گرفت. یافته ها: به طور کلی نتایج حاصل نشان می دهد؛ در کتاب های داستان اجتماعی، گروه شغلی متخصصان با 38.9 درصد دارای بیشترین فراوانی و گروه کارکنان امور اداری و دفتری با 4.1 درصد و دارای پایین ترین فراوانی می باشند.همچنین در کتاب های دانش اجتماعی، گروه شغلی متخصصان با 48.2 درصد دارای بیشترین فراوانی و گروه های کارکنان امور اداری و دفتری و کارگران ساده با 2.1 درصد دارای پایین ترین فراوانی هستند. (گروه نیروهای مسلح در همه جداول دارای فراوانی صفر بود). نتیجه گیری: بررسی ها حاکی از آن است که در این کتاب ها به همه مشاغل به یک میزان توجه نشده و تأکید بیش از حد بر روی گروه متخصصان، فراوانی بیشتر مشاغل نیازمند به تحصیلات دانشگاهی را در این گروه از کتاب ها به دنبال دارد. فراوانی بیشتر گروه متخصصان، به علت فراوانی بالای مشاغل مربوط به معلم و پزشک می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - Translation Strategies in English to Persian Translation of Children's Literature based on Klingberg's Model
        Alireza Bahremand
        This research sought to identify the translation strategies adopted by the translator in Persian translation of 'whatever after, Fairest of all' written by 'Sarah Mlynowski' based on Klingberg's model (1986). To achieve the objectives of the study, a qualitative content چکیده کامل
        This research sought to identify the translation strategies adopted by the translator in Persian translation of 'whatever after, Fairest of all' written by 'Sarah Mlynowski' based on Klingberg's model (1986). To achieve the objectives of the study, a qualitative content analysis design was selected for it. The corpus of the study consisted of 60 pages of the novel 'whatever after, Fairest of all' written by 'Sarah Mlynowski' and its Persian translation by Sara Farazi (2019). This work was representative of children's literature. The pages were randomly selected as the corpus of the study. For data collection purposes, after the selec- tion of the English novel and its Persian translation, the researcher and an expert in translation qualitative- ly analyzed the English texts and translations to identify the strategies used in the Persian translations of the selected pages. They did this by comparing the English and Persian texts based on Klingberg‟s model (1986). Finally, they identified the most frequent translation strategy used in the English to Persian trans- lation of the novel by calculating the frequency and percentages of the identified translation strategies. Having analyzed the data, the researcher found that the following strategies were used in the Persian translation of “Whatever after, Fairest of all” written by 'Sarah Mlynowski' based on Klingberg‟s model (1986): added explanation, deletion, localization, and substitution. Moreover, it was found that the most frequent strategy used in the Persian translation of 'whatever after, Fairest of all' written by 'Sarah Mly- nowski' based on Klingberg‟s model (1986) was substitution. The main implication of the study is that translators use different strategies when translating children's literature, as an attempt to convey the cor- rect meaning of the source text through adapting source culture with target culture. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - اسطوره در متل‌ کودکان (با نگاهی به متل دویدم و دویدم)
        حافظ حاتمی نغمه شکرانه
        اسطوره‌ها یا همان سلوک و مذاهب منسوخ اقوام و ملّت‌ها ـ که خواب و خیال‌گونه در ذهن و رفتار ناخودآگاه فردی و جمعی حاضرند ـ پیوندهایی عمیق و دیرپا با ادبیات و هنر دارند. در حقیقت، اسطوره ادبیاتی است غیر تاریخی که در انواع ادبی؛ یعنی شفاهی و مکتوب، سرود‌ه‌ها و نوشته‌ها، حما چکیده کامل
        اسطوره‌ها یا همان سلوک و مذاهب منسوخ اقوام و ملّت‌ها ـ که خواب و خیال‌گونه در ذهن و رفتار ناخودآگاه فردی و جمعی حاضرند ـ پیوندهایی عمیق و دیرپا با ادبیات و هنر دارند. در حقیقت، اسطوره ادبیاتی است غیر تاریخی که در انواع ادبی؛ یعنی شفاهی و مکتوب، سرود‌ه‌ها و نوشته‌ها، حماسه‌ها و مانند آن به چشم می‌خورد. ادبیات کودک و نوجوان نیز از شاخ و برگ‌های انبوه و در هم تنیده و در عین حال استواری است که ریشه در فرهنگ و ادبیات عامّه دارد. ردّ پای گذر اسطوره از گذرگاه این بخشِ ادبیات، در پیکرة ترانه‌ها، متل‌ها، حکایات و قصّه‌ها عمیق و ماندگار است. متل‌ها با درون‌مایه‌های لطیف و سرگرم‌کننده به شعر و یا نثرِ خوش‌آهنگ، بخشی از این ادبیات خوانده می‌شوند. در این پژوهش اسنادی ـ کتابخانه‌ای برای نشان دادن وابستگی میان اسطوره و ادبیات کودک و نوجوان، به بررسی و تحلیل متل دویدم و دویدم و عناصر اساطیری آن پرداخته شده‌ است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - فرایند تحول انواع خودمیان‏ بینی براساس تحلیل محتوای کتابهای کودکان و نوجوانان
        رقیه بلالی
        در پژوهش حاضر، به تحلیل محتوای کتابهای کودکان و نوجوانان در سالهای 76-1374، در چهار گروه سنی، به منظور بررسی مراحل تحول انواع خودمیان بینی غیرمستقیم بر اساس نظریة پیاژه پرداخته شد. سی عنوان کتاب، از کتابهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نمونة پژوهش را تشکیل داد. چکیده کامل
        در پژوهش حاضر، به تحلیل محتوای کتابهای کودکان و نوجوانان در سالهای 76-1374، در چهار گروه سنی، به منظور بررسی مراحل تحول انواع خودمیان بینی غیرمستقیم بر اساس نظریة پیاژه پرداخته شد. سی عنوان کتاب، از کتابهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نمونة پژوهش را تشکیل داد. برای دسته بندی داده ها و تنظیم جدولها، از آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها نشان دادند: 1) در اکثر کتابها، به ویژه در آثار نویسندگان ایرانی، از انواع خودمیان بینی غیرمستقیم استفاده شده است. 2) نویسندگان خارجی بیش از نویسندگان ایرانی، کودکان و نوجوانان را در راه خروج از خودمیان بینی یاری کرده اند. 3) میزان همخوانی نتایج این پژوهش با نظرات شورای عالی پژوهشنامة ادبیات کودک و نوجوان، پایین است و این امر به تفاوت دیدگاه داوران، نسبت دادنی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - ارائه شاخص های مطلوب بازنویسی و داستان گزینی آثار حماسی در ادبیات کودک و نوجوان با تاکید بر شاهنامه فردوسی
        پریا انصاری عبدالحسین فرزاد
        گفتار پیش رو، نتیجۀ پژوهش کتاب خانه‌ای است که به منظور ارتقای کیفیت متون بازنویسی‌شده از آثار حماسی با تأکید بر مشخّصه‌های رشد ادراکی، عاطفی و اجتماعی برای کودک و نوجوان صورت گرفته است. برای دست‌یابی به این هدف، در گام نخست مبانی نظری بازنویسی آثار حماسی ادبیات کودک و ن چکیده کامل
        گفتار پیش رو، نتیجۀ پژوهش کتاب خانه‌ای است که به منظور ارتقای کیفیت متون بازنویسی‌شده از آثار حماسی با تأکید بر مشخّصه‌های رشد ادراکی، عاطفی و اجتماعی برای کودک و نوجوان صورت گرفته است. برای دست‌یابی به این هدف، در گام نخست مبانی نظری بازنویسی آثار حماسی ادبیات کودک و نوجوان ارائه و تاریخچۀ مختصری از آثار بازنویسی شده در عرصۀ ملّی با تأکید بر شاهنامه فردوسی بررسی شده است. سپس مشخّصه‌های رشد کودک در سنین مختلف طبقه‌بندی شده و براساس آن قواعد عمومی و تخصصی بازنویسی آثار کهن حماسی ارزیابی شده است. بر مبنای این ارزیابی، شاخص‌های مطلوب داستان گزینی و بازنویسی آثار حماسی سازگار با قابلیت‌های ذهنی و توان‌مندی‌های مختلف ادراکی مخاطبان کودک و نوجوان در سنین مختلف جمع‌بندی و پیش‌نهاد شده است. در پایان، نمونه‌هایی از این شاخص‌های مطلوب در مقایسه با بازنویسی های ناکارآمد از داستان‌های شاهنامه فردوسی به منظور ارائه مصداق‌های کاربردی آورده شده است. پژوهش حاضر شیوه‌ای علمی برای ارائه شاخص‌های مطلوب و انتخاب داستان های‌مناسب در سایر انواع ادبی نیز هست. پرونده مقاله