جایگاه و موقعیت استراتژیک ایران به سبب وجود چاههای نفت در شمال و جنوب ایران و اهمیت بالای آن در عرصهی جهانی همواره این کشور را مورد طمع استعمارگران قرار داده است. پس از پایان جنگ جهانی دوم، انگلستان نیروهای خود را از ایران خارج کرد ولی شوروی به بهانه هایی در پی کسب ام چکیده کامل
جایگاه و موقعیت استراتژیک ایران به سبب وجود چاههای نفت در شمال و جنوب ایران و اهمیت بالای آن در عرصهی جهانی همواره این کشور را مورد طمع استعمارگران قرار داده است. پس از پایان جنگ جهانی دوم، انگلستان نیروهای خود را از ایران خارج کرد ولی شوروی به بهانه هایی در پی کسب امتیاز بود. در این زمان بود که نقش قوام به عنوان نخستوزیر ایران که رابطه نسبتاً خوبی با شوروی داشت در تخلیه قوای شوروی به چشم خورد. سئوال اصلی این است که نقش قوامالسلطنه در واگذاری امتیاز نفت شمال چه بود و چه هدفی داشت؟ سیاست قوام در این موضوع بسیار پیچیده بود، چرا که وی میبایست هم به عنوان نخستوزیر، حافظ منافع ایران باشد و از طرفی دیگر منافع شوروی، که از او حمایت کرده بود را باید حفظ میکرد. این مقاله با هدف بررسی روابط ایران و شوروی در این دوره و چرایی واگذاری نفت شمال به شوروی توسط قوام، سعی کرده است تا چگونگی مذاکرات و حل مسئله تخلیه نیروهای شوروی از خاک ایران را بررسی کند. روش تحقیق نیز کیفی است و به صورت تاریخی به توصیف و تحلیل وقایع پرداخته شده است. یافته ها نشان میدهد؛ نیت و هدف اصلی قوام از واگذاری این امتیاز، نه از بعد خیانت به کشور، بلکه این امر فقط وسیله و ابزاری جهت بیرون راندن نیروهای شوروی از خاک ایران بوده است.
پرونده مقاله
با مطالعه اسناد عرایض به عنوان یکی از منابع مطالعه تاریخ اجتماعی در دوران معاصر، میتوان نگاهی نو به زندگی اجتماعی و حیات فرهنگی و اقتصادی جامعه ایرانی داشت که شاید تاکنون مغفول مانده بود. مسائل پیروان ادیان، مذاهب و آیینهای غیررسمی نیز به عنوان یکی از لایههای حیات اج چکیده کامل
با مطالعه اسناد عرایض به عنوان یکی از منابع مطالعه تاریخ اجتماعی در دوران معاصر، میتوان نگاهی نو به زندگی اجتماعی و حیات فرهنگی و اقتصادی جامعه ایرانی داشت که شاید تاکنون مغفول مانده بود. مسائل پیروان ادیان، مذاهب و آیینهای غیررسمی نیز به عنوان یکی از لایههای حیات اجتماعی مردم ایران، نیازمند بررسی بیشتر در دورههای مختلف تاریخی است و از این منظر، این اسناد، میتواند کمک شایانی به شناخت زندگی و مشکلات این گروههای اجتماعی داشته باشد. در این پژوهش، اسناد عرایض دوره ناصری، طی سالهای 1301 تا 1303هـ.ق مورد بررسی قرار گرفته است. مذاهب ذکر شده در این اسناد عمدتا شامل دو گروه مذهبی مسیحی و یهودی است. روش تحقیق در این مقاله، روش تاریخی (استقرائی) و شیوه نگارش و تدوین آن به صورت توصیفی-تحلیلی می باشد. استخراج اطلاعات و دادهها نیز به صورت کتابخانهای و اسنادی صورت گرفته است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که جز در مسائل مذهبی، در سایر امور، مسائل پیروان ادیان، مذاهب و آیینهای رسمی و غیررسمی مشترک بوده است. در مورد مسائل مذهبی نیز به جرأت میتوان گفت که عمدتا مستمسک و بهانه-های اربابان و صاحبان قدرت برای رسیدن به اهداف مادیشان بوده است
پرونده مقاله
تاریخنگاری محلی سبکی از تاریخنگاری است که مورخان به آن توجه خاصی دارند. تاریخنگاری محلی دارای جنبههای محلی بوده و با نگاه جزئی و دقیقتری به بررسی گذشته دور و نزدیک منطقه جغرافیائی موردنظر میپردازد. در مازندران، تواریخ محلی مختلفی به رشته تحریر درآمدهاند که از آن چکیده کامل
تاریخنگاری محلی سبکی از تاریخنگاری است که مورخان به آن توجه خاصی دارند. تاریخنگاری محلی دارای جنبههای محلی بوده و با نگاه جزئی و دقیقتری به بررسی گذشته دور و نزدیک منطقه جغرافیائی موردنظر میپردازد. در مازندران، تواریخ محلی مختلفی به رشته تحریر درآمدهاند که از آن جمله میتوان به تاریخ طبرستان ابن اسفندیار، تاریخ رویان اولیاءالله آملی، تاریخ طبرستان و رویان و مازندران و تاریخ گیلان و دیلمستان سیدظهیرالدین مرعشی اشاره کرد. تاریخنگار بازتاب دهنده نوع نگرش و تفکر خود و یک قوم و ملت نسبت به محیط اطراف خود و جامعه پیرامونی آن است و بدون تردید میان دوران حیات مورخ و تاریخ-نگاری او ارتباط مستقیمی وجود دارد.مسأله اساسی پژوهش حاضر این است که تناقضگوییها و اشتباهات سیدظهیرالدین مرعشی در تاریخنگاری محصول چه عواملی بوده است؟ به نظر میرسد وی در تبیین وقایع تاریخی، تحتتأثیر تعلقات دوگانه محل و مذهب(شیعه دوازده امامی) بوده است. روش تحقیق در این مقاله، روش تاریخی و شیوه نگارش آن به صورت توصیفی-تحلیلی میباشد. استخراج اطلاعات نیز به صورت کتابخانهای صورت گرفته است. این مقاله سعی دارد به تشریح و تبیین تاریخنگاری سیدظهیرالدین مرعشی، با رویکرد محلی-مذهبی بپردازد.
پرونده مقاله
جغرافیای تاریخی به عنوان یک علم دربرگیرنده دو دانش جغرافیا و تاریخ است و تاریخ علم بررسی زندگی انسان هاست که در بستر جغرافیا تحقق مییابد. تاریخنگاری محلی دارای جنبههای محلی بوده و با نگاه جزئی و دقیقتری به بررسی گذشته دور و نزدیک منطقه جغرافیائی موردنظر میپردازد. ت چکیده کامل
جغرافیای تاریخی به عنوان یک علم دربرگیرنده دو دانش جغرافیا و تاریخ است و تاریخ علم بررسی زندگی انسان هاست که در بستر جغرافیا تحقق مییابد. تاریخنگاری محلی دارای جنبههای محلی بوده و با نگاه جزئی و دقیقتری به بررسی گذشته دور و نزدیک منطقه جغرافیائی موردنظر میپردازد. تاریخنگار بازتابدهنده نوع نگرش و تفکر خود و یک قوم و ملت نسبت به محیط اطراف خود و جامعه پیرامونی آن است . هدف این پژوهش، واکاوی جایگاه ابعاد گوناگون جغرافیایی در تاریخنگاری مرعشی است. مرعشی، حوادث و رویدادهای تاریخی و اجتماعی را در بستر جغرافیایی روایت میکند که خود شاهد و ناظر آن بوده است. تأثیرات متقابل انسان و جغرافیا و نیز ارتباط بین بینش و نگرش مورخ و فهم تاریخی او بحث اصلی پژوهش حاضر است. مساله اصلی پژوهش حاضر این است که چرا سیدظهیرالدین مرعشی در تاریخنگاری خود، از میان همه ابعاد جغرافیایی، صرفا به جغرافیای طبیعی، سیاسی و نظامی تبرستان، عنایت و التفات ویژهای داشته است؟ در این تحقیق، فرضیهای متصور نبوده و مسأله به صورت اکتشافی مورد پژوهش قرار گرفته است.موقعیت خاص جغرافیایی، استقلال اقتصادی و سیاسی، ناکامیهای طولانی و مستمر مهاجمان ایرانی و انیرانی در فتح تبرستان و مأمن بودن آن برای پناهندگان سیاسی و مذهبی، مهمترین عوامل توجه ویژه مرعشی به جغرافیای طبیعی، سیاسی و نظامی تبرستان در تاریخنگاری محلی بوده است.
پرونده مقاله