• فهرس المقالات شهر همدان

      • حرية الوصول المقاله

        1 - هویت بخشی به شهر از طریق بهره‌گیری از عناصر طبیعی(نمونه موردی شهر همدان)
        علی اصغر رحیمیون
        نبود رابطه منطقی بین کالبد شهر و عناصر سازنده هویت آن یک مسئله عام در شهرهای امروز است. هدف این تحقیق حل بحران هویتی شهرهای معاصر ایران از طریق شناسایی عناصر و پدیده‌‌های طبیعی و تعیین روشی برای چگونگی اثربخشی آنها در هویت شهرها است. فرضیه تحقیق بیان می‌کند که عناصر طبی أکثر
        نبود رابطه منطقی بین کالبد شهر و عناصر سازنده هویت آن یک مسئله عام در شهرهای امروز است. هدف این تحقیق حل بحران هویتی شهرهای معاصر ایران از طریق شناسایی عناصر و پدیده‌‌های طبیعی و تعیین روشی برای چگونگی اثربخشی آنها در هویت شهرها است. فرضیه تحقیق بیان می‌کند که عناصر طبیعی شهرها در ارتقاء کیفیت کالبدی شهرها میتوانند اثربخش باشند و هویت شهر به شدت متأثر از نحوه ترکیب این عناصر در یکدیگر است. این پژوهش با به‌کارگیری روش توصیفی و از طریق مطالعه اسنادی، به تدوین چهارچوب نظری مفاهیم هویت و طبیعت می‌پردازد و با روش مقایسه تطبیقی و تحلیلی معیارهای هویت‌بخش شهر، که شامل معیارهای برنامه‌ریزی و طراحی شهری می‌گردد را استخراج می‌نماید. نتایج تحقیق در شهر نمونه مورد آزمون نشان‌دهنده این است که عناصر طبیعی نقش مهمی در ایجاد هویت در شهر داشته و برای ایجاد هویت های جدید ضرورت دارد از آنها الهام گرفته شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - ارزیابی عوامل ساختاری- نهادی مؤثر بر مشارکت روستاییان در فرایند اجرای طرح‌های هادی روستایی(نمونه موردی: روستاهای واقع در حریم کلانشهر همدان)
        امیر رحمانی محمد رحمانی
        هدف از این تحقیق ارزیابی تاثیرگذاری عوامل ساختاری- نهادی مؤثر بر مشارکت روستاییان در فرایند اجرای طرح‌های هادی روستایی می‌باشد. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. جامعه‌ی آماری در این تحقیق، 25 روستای واقع در حریم کلانشهر همدان می‌ أکثر
        هدف از این تحقیق ارزیابی تاثیرگذاری عوامل ساختاری- نهادی مؤثر بر مشارکت روستاییان در فرایند اجرای طرح‌های هادی روستایی می‌باشد. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. جامعه‌ی آماری در این تحقیق، 25 روستای واقع در حریم کلانشهر همدان می‌باشد که در آنها طرح هادی اجرا شده و از بین آنها 10 روستا به روش نمونه‌گیری انتخاب گردید. در سطح روستاهای مورد مطالعه با روش نمونه‌گیری کوکران، 200 خانوار روستایی‌ انتخاب و به روش نمونه‌گیری تصادفی مورد پرسش‌گری قرار گرفتند. یافته‌های تحقیق بر اساس نتایج به‌دست آمده از آزمون‌های همبستگی تیپ پیرسون نشان می‌دهد که ارتباط معنی‌دار و نسبتاً قوی با ضریب 488/0 بین عوامل ساختاری- نهادی مؤثر بر مشارکت و فرایند اجرای طرح‌های هادی روستایی وجود دارد، به‌نحوی‌که عوامل ساختاری- نهادی مؤثر بر مشارکت حدود 25 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌نماید و در بین عوامل ساختاری- نهادی، متغیر نقش تشکل‌های مردم نهاد در مشارکت‌آفرینی به میزان 5/26 درصد بر روند اجرای طرح هادی تأثیرگذار بوده‌است. در توزیع فضایی رابطه‌ی بین عوامل ساختاری- نهادی مؤثر بر مشارکت و روند اجرای طرح‌های هادی در شش روستا، همبستگی مستقیم و نسبتاً کاملی وجود دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - ارزیابی ردپای بوم‌شناختی و ظرفیت‌زیستی اکوسیستم شهری ( مطالعه موردی: شهر همدان)
        پریسا فرهادی علیرضا ایلدرمی میرمهرداد میرسنجری
        زمینه و هدف: اطلاع ازشرایط اکولوژی حاکم بر منطقه جهت دستیابی به توسعه پایدار و کاهش روند تخریب روزافزون منابع طبیعی و محیط زیست ضروری است. شاخص ردپای بوم شناختی، به عنوان روشی برای اندازه گیری سطوح پایداری مورد توجه بسیاری است. در این مطالعه با استفاده از شاخص ردپای بو أکثر
        زمینه و هدف: اطلاع ازشرایط اکولوژی حاکم بر منطقه جهت دستیابی به توسعه پایدار و کاهش روند تخریب روزافزون منابع طبیعی و محیط زیست ضروری است. شاخص ردپای بوم شناختی، به عنوان روشی برای اندازه گیری سطوح پایداری مورد توجه بسیاری است. در این مطالعه با استفاده از شاخص ردپای بوم شناختی اکوسیستم شهری همدان در سال 1393 مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: در این پژوهش ردپای بوم شناختی مصرفی در دو بخش مصرف و تولید شهر مورد ارزیابی قرار گرفت. ردپای بوم شناختی بخش مصرف در هر کدام از چهار منطقه شهری برآورد و با استفاده از نرم افزار SPSS اختلاف معنی دار بین مناطق مشخص شد.یافته ها: نتایج نشان داد که سرانه ی ردپای بوم شناختی در بخش مصرف شامل بخش های مسکن، حمل و نقل، خدمات، کالا و غذا، 13/0 هکتار جهانی است. بیشترین ردپای بوم شناختی در این بخش، ردپای حمل و نقل با 39/49980 هکتار جهانی و کمترین ردپا در این بخش ردپای غذا با 41/386 هکتار جهانی، ظرفیت زیستی شهر59/0 هکتار جهانی بدست آمد.نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان دهنده این است که ردپای بوم شناختی بخش مصرف سبب ناپایداری اکوسیستم شهری نمی شود و با ایجاد مازاد اکولوژیکی در این بخش شهر همدان به عنوان طلبکار اکولوژی معرفی می شود. که نشاندهنده ی تقاضای کمتر از عرضه در این بخش است همچنین بین ردپای بوم شناختی مصرفی بخش مصرف در چهار منطقه شهری تفاوت معنی داری وجود ندارد. همچنین در بخش تولید کمبود اکولوژی حاصل شد که نشاندهنده مصرف بیش از ظرفیت زیستی اکوسیستم است و سبب برهم زدن پایداری اکولوژیکی اکوسیستم شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تببین شرایط آسایش اقلیمی در الگوهای فضایی – کالبدی بافت محلات سنتی (مطالعه موردی: محلات سنتی شهر همدان)
        محمد معتقد حسن سجادزاده
        زمینه و هدف: گسترش شهرها طی دهه های اخیر، موجب افت میزان آسایش اقلیمی در آنها شده است. یکی از اهداف این پژوهش تحلیل هندسه فضایی و الگوهای ساختاری فضایی محلات سنتی اقلیم سرد و خشک در راستای بهره گیری از این الگو در توسعه بافت های مسکونی جدید و همچنین بررسی نقش و الگوی ک أکثر
        زمینه و هدف: گسترش شهرها طی دهه های اخیر، موجب افت میزان آسایش اقلیمی در آنها شده است. یکی از اهداف این پژوهش تحلیل هندسه فضایی و الگوهای ساختاری فضایی محلات سنتی اقلیم سرد و خشک در راستای بهره گیری از این الگو در توسعه بافت های مسکونی جدید و همچنین بررسی نقش و الگوی کاشت و گونه های فضاهای سبز در محلات گذشته می باشد.روش بررسی: در ابتدا مولفه های موثر بر آسایش اقلیمی با مطالعه و بررسی دیدگاه صاحب نظران به دست آمده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش شبیه سازی و نرم افزار Ecotect Autodesk در سه محله سنتی شهر همدان مورد تحقیق قرار گرفت. تحلیل ها در ساعات صبح و عصر روزهای 1 تیر و 1 دی ماه سال 98 ، انجام شده است.یافته ها: الگوی محله های مرکزگرا نسبت به محله های خطی در فصول سرد سال از شرایط بهره گیری بیشتر از آفتاب در ساعات صبح و عصر برخوردار است ، اما در الگوی محلات خطی در فصول سرد باید تمهیدات بیشتر را برای بهره گیری از میزان نور خورشید به کار گرفت. با توجه به آن که میزان سایه اندازی در الگوی محلات خطی در فصل سرما به میزان بیشتری از محله های مرکزگرا می باشد ، برای ایجاد شرایط آسایش اقلیمی نیازمند تمهیدات ویژه ای هستند.بحث و نتیجه گیری: استفاده از الگوهای مرکز گرا در ایجاد محلات می تواند باعث بالا رفتن میزان آسایش اقلیمی در محلات گردد. همچنین با توجه به نوع اقلیم سرد و خشک محلات یاد شده، وجود درختان کهنسال در مراکز محله ضمن فراهم کردن موجبات عدم نفوذ بادهای سرد غالب در محیط پیرامون، بستری برای ایجاد خنکی و آسایش اقلیمی به خصوص در فصول گرم در این مناطق شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - بررسی اثر آبیاری با فاضلاب بر انباشت فلزات کادمیوم و سرب در خاک و سبزیجات کشت شده (مطالعه موردی: شهر همدان)
        سید علی وقار عیسی سلگی
        زمینه و هدف: به دلیل برخورداری شهر همدان از پتانسیل بالا برای تولیدات کشاورزی و متعاقباً تاثیر فاضلاب های شهری و فعالیت های کشاورزی، نظیر استفاده از کودها و سموم شیمیایی مختلف روی کیفیت خاک، گیاه و نهایتاً سلامت انسان، لزوم انجام پژوهش را آشکار می سازد. این پژوهش با هدف أکثر
        زمینه و هدف: به دلیل برخورداری شهر همدان از پتانسیل بالا برای تولیدات کشاورزی و متعاقباً تاثیر فاضلاب های شهری و فعالیت های کشاورزی، نظیر استفاده از کودها و سموم شیمیایی مختلف روی کیفیت خاک، گیاه و نهایتاً سلامت انسان، لزوم انجام پژوهش را آشکار می سازد. این پژوهش با هدف بررسی اثر فاضلاب بر تجمع فلزات سرب و کادمیوم در خاک و سبزیجات صورت گرفت. روش بررسی: برای این منظور نمونه برداری به صورت تصادفی از خاک و سبزیجات در محدوده شهر همدان صورت گرفت. نمونه برداری از یک منطقه آبیاری شده با آب چاه و یک منطقه آبیاری شده با آب فاضلاب صورت گرفت. نمونه های گیاه پس از شسته شدن و خشک شدن، آسیاب شده و آماده انجام آزمایش گردیدند. نمونه های خاک نیز پس از هوا خشک شدن، الک شده و آماده انجام آزمایش گردیدند. سپس نمونه ها با ترکیبی از اسیدها هضم شدند و فلزات سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفتند. در نهایت داده های به دست آمده با نرم افزار20 SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که فاضلاب اثر قابل توجهی بر میزان تجمع فلزات سرب و کادمیوم در خاک و سبزیجات دارد بطوری که میانگین غلظت این فلزات در خاک و سبزیجات مناطق آبیاری شده با فاضلاب بیش تر از مناطق آبیاری شده با آب چاه بود. همچنین مشخص شد که مقادیر فلزات سرب و کادمیوم در سبزیجات مطالعه شده برابر یا بیشتر از حد استاندارد بوده است و فلز کادمیوم در خاک هر دو منطقه شاهد و تیمار برابر با حد استاندارد و فلز سرب در خاک هر دو منطقه شاهد و تیمار کم تر از حد استاندارد قرار دارد. نتیجه گیری: از آنجایی که در منطقه تیمار متوسط غلظت فلز کادمیوم در سبزی پیازچه و متوسط غلظت فلز سرب در سبزی تره بالاتر از حد استاندارد قرار دارد. بنابراین به منظور جلوگیری از بروز مشکلاتی توسط آنها برای سلامتی شهروندان از آبیاری مزارع کشاورزی می بایست خودداری شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - بررسی وتبیین مؤلفه‌های برندینگ شهری با تأکید بر ابعاد گردشگری (نمونه موردی؛ کلان شهر همدان)
        مریم وهابیان نوذر قنبری سید علی نوری بیژن کلهرنیا
        امروزه شهرها با پیشرفت تکنولوژیکی، افزایش سطح آگاهی و اطلاعات و ارتقا سطح زندگی، در حال تغییرند. یکی از راهکارهای مدیریت شهری جهت پیشرفت در بازار رقابتی جهان، برنامه ریزی جهت دستیابی به برندینگ شهری پایدار است که باعث معرفی قابلیت های شهر و دستیابی به منافع اقتصادی برند أکثر
        امروزه شهرها با پیشرفت تکنولوژیکی، افزایش سطح آگاهی و اطلاعات و ارتقا سطح زندگی، در حال تغییرند. یکی از راهکارهای مدیریت شهری جهت پیشرفت در بازار رقابتی جهان، برنامه ریزی جهت دستیابی به برندینگ شهری پایدار است که باعث معرفی قابلیت های شهر و دستیابی به منافع اقتصادی برندینگ شهری، عواملی چون قطب گردشگری، فضای فیزیکی شهر و... می باشد. در این پژوهش کلانشهر همدان به عنوان یک مقصد گردشگری با گونه تاریخی و گردشگری و پایتخت تاریخ و تمدن ایران، جهت برند، برای شهر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق کاربردی و از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه ای است که بر مبنای چارچوب مفهومی تحقیق مطالعات مرتبط طراحی و با تأکید بر ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی وکالبدی شناسایی و با استفاده از نظر 30 نفر از متخصصان شهری (دانشگاهی، اجرایی و تصمیم ساز) و با استفاده از تحلیل نرم افزاری SPSS25 درسطح معناداری استفاده شده است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که در برندسازی کلانشهر همدان: مقوله‌های؛ بازار قدیمی همدان و آب و هوای کوهستانی مناسب در تابستان و پیاده راه خیابان بوعلی و اکباتان، قطب گردشگری و کانون اصلی گردشگری و سابقه تولید صنایع دستی و خانگی، قطب علمی و دانشگاهی غرب کشور، پارک علم و فناوری، کاربری صنعتی مراکز و قطب‌های تجاری فراشهری، میدان مرکزی و خیابان‌های ششگانه، بازارهای مرکزی، راسته بازار و ابنیه تاریخی وگردشگری در همدان دراولویت هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - تبیین شاخص‌های سرمایه اجتماعی در راستای ارتقاء نشاط اجتماعی و سلامت روان شهروندان (مطالعه موردی: شهر همدان)
        سمیه منصوری مرادیان مجید شمس عباس ملک حسینی
        چکیده در دوران جدید توسعه، جامعة مدرن به خصوص شهرها تحولاتی در ساختارهای اجتمـاعی و روابـط و مناسبات جمعی به وجود آورده که تمامی شئونات زندگی فردی و اجتماعی را متـأثر سـاخته اسـت. سرمایه اجتماعی با فراهم نمودن حمایت‌های عاطفی و روانی نقش مؤثری در ارتقای نشاط اجتماعی و أکثر
        چکیده در دوران جدید توسعه، جامعة مدرن به خصوص شهرها تحولاتی در ساختارهای اجتمـاعی و روابـط و مناسبات جمعی به وجود آورده که تمامی شئونات زندگی فردی و اجتماعی را متـأثر سـاخته اسـت. سرمایه اجتماعی با فراهم نمودن حمایت‌های عاطفی و روانی نقش مؤثری در ارتقای نشاط اجتماعی و سلامت روان شهروندان دارد، شهر همدان نیز از این قائده مستثنی نمی‌باشد. هدف تحقیق حاضر تبیین شاخص‌های سرمایه اجتماعی در محله‌های شهر همدان در راستای ارتقاء نشاط اجتماعی و سلامت روان شهروندان می‌باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی و تبیینی و با شیوه همبستگی است. نمونه‌ای مشتمل بر 384 نفر ساکنین شهر همدان از جامعه آماری 525794 نفری با استفاده از فرمول کوکران به نسبت جمعیت محله‌های شهر همدان و به روش تصادفی ساده انتخاب گردید و اطلاعات لازم توسط پرسشنامه‌های سرمایه‌های اجتماعی، نشاط و سلامت روان که میزان پایایی آن‌ها به ترتیب 849/0، 960/0 و 967/0 بود، نتایج گویای آن است که به نظر می‌رسد بین میزان سرمایه اجتماعی و سطح تحصیلات افراد، سطح اقتصادی (درآمد) و سلامت روان، نشاط و سرزندگی در افراد محله رابطه وجود داشته باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - ارزیابی توان اکولوژیک شهر همدان به منظور توسعه پایدار شهری با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی
        جواد نگاهداری مجید شمس
        چکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهم‌ت أکثر
        چکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهم‌ترین ویژگی های شهر در روند توسعه آن، خصوصیات اکولوژیکی و اقلیمی است که متأثر از شرایط مکانی منطقه است. نقشه های توسعه شهری به عنوان یکی از ملزومات در مدیریت و برنامه ریزی کلان‌شهری است. بر این اساس، در این پژوهش ابتدا با بررسی مطالعات پیشین به شناسایی و دسته بندی معیارهای مؤثر و ضریب تأثیر آن‌ها در تعیین توسعه شهری پرداخته شده است که معیارهای فاصله از آب های جاری سطحی (رودخانه ها)، دسترسی به راه های اصلی، فاصله از گسل های اصلی و فرعی، نزدیکی به توسعه فیزیکی فعلی شهر، نوع کاربری اراضی، مشخصات زمین شناسی، جنس خاک، شیب، ارتفاع، جهت شیب و پارامترهای اقلیمی (شرایط آب و هوا) مورد توجه قرار گرفت. پس از آن، محققین با استفاده از معیارهای مذکور، سعی در ارزیابی توان اکولوژیکی در توسعه شهری در شهر همدان نموده اند. در این راستا، از یک مدل تحلیلی بر پایه سیستم اطلاعات مکانی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. با تلفیق معیارها در محیط نرم افزار ArcGIS، نقشه توسعه شهری شهرستان همدان در چهار کلاس بسیار مناسب، مناسب، نامناسب و بسیار نامناسب تولید شد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که %43/8 (حدود 18040 هکتار) از مساحت کل شهر همدان در طبقه بسیار مناسب جهت توسعه شهری قرار دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - تدوین سیاست‌های مؤثر بر ایجاد شبکه فضاهای سبز شهری با تأکید بر عدالت فضایی (مطالعه موردی: نواحی دوازده‌گانه ‌شهر همدان)
        کیانوش ذاکرحقیقی معراج َعاشورلو
        دسترسی عادلانه به کاربری‌های شهری و استفاده بهینه از آن‌ها به‌خصوص فضای سبز شهری یکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعه پایدار و عدالت اجتماعی است. عمدتاً شهرها به‌ویژه شهرهای بزرگ با کمبود فضای سبز و عدم تعادل در توزیع این نوع از کاربری مواجه هستند. هدف این پژوهش بررسی وضعیت أکثر
        دسترسی عادلانه به کاربری‌های شهری و استفاده بهینه از آن‌ها به‌خصوص فضای سبز شهری یکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعه پایدار و عدالت اجتماعی است. عمدتاً شهرها به‌ویژه شهرهای بزرگ با کمبود فضای سبز و عدم تعادل در توزیع این نوع از کاربری مواجه هستند. هدف این پژوهش بررسی وضعیت توزیع فضای سبز با تأکید بر عدالت فضایی در نواحی 12گانه شهر همدان می‌باشد. این پژوهش، کاربردی و مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی می‌باشد و به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های مختلف کتابخانه‌ای و میدانی، بررسی و گردآوری آمار و اطلاعات از طرح تفصیلی شهر همدان اخذ گردیده است. نتایج حاصل از مدل تحلیل شبکه نشان داده که با توجه به توزیع و شعاع عملکردی پارک‌ها در نواحی شهر، مراکز جمعیتی دسترسی عادلانه‌ای به خدمات این پارک‌ها ندارند. با توجه به جمعیت 525791 نفری شهر، برای پارک‌ منطقه‌ای 58 درصد، پارک ناحیه‌ای 44 درصد و پارک محله‌ای 85 درصد و پارک همسایگی 6 درصد از مساحت شهر در شعاع دسترسی به خدمات‌رسانی این پارک‌ها می‌باشند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش پیشنهاد می‌شود با توجه به بالا بودن سهم تملک و هزینه آن در احداث پارک‌های شهری، اراضی دولتی واقع در سطح شهر در اولویت واگذاری برای فضاهای سبز و پارک‌ها قرار گیرد تا مشکلات مربوط به تملک اراضی یا مالکیت خصوصی و هزینه‌های آن کاهش یابد. همچنین در احداث پارک‌های جدید شهری، پهنه‌های شهری نابرخوردار از فضای سبز مورد توجه قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - آسیب شناسی مدیریت بحران شهری در بافت های فرسوده شهری همدان
        امیرحسین ملکی عباس ملک حسینی
        گسترششهروشهرنشینیوافزایشتدریجیتعدادشهرهایبزرگدرایرانازیکطرفورشدشهرها،تمرکزوتجمعجمعیت از طرف دیگر افزایشبارگذاریهایمحیطیواقتصادیبربسترشهرها را موجب شده است. متاسفانه به دلیل رشد لجام گسیخته شهر نشینی در ایران هیچکدام از فضاهای شهری نتوانسته مسائل و مشکلات موجود در فضای خ أکثر
        گسترششهروشهرنشینیوافزایشتدریجیتعدادشهرهایبزرگدرایرانازیکطرفورشدشهرها،تمرکزوتجمعجمعیت از طرف دیگر افزایشبارگذاریهایمحیطیواقتصادیبربسترشهرها را موجب شده است. متاسفانه به دلیل رشد لجام گسیخته شهر نشینی در ایران هیچکدام از فضاهای شهری نتوانسته مسائل و مشکلات موجود در فضای خود را حل نماید از این رو در زمان بحران تدابیر لازم اتخاذ نشده و شهر سیر قهقرایی خود را به سرعت طی خواهد کرد. یکی از این مشکلات بافت های فرسوده شهری می باشد که در زمان بحران ها به ویژه بحران های طبیعی توانایی تطبیق با دگرگونی ناگهانی سیستم را نداشته و علاوه بر مشکلات در خود بافت کل سیستم شهری را مختل می نماید. شهر همدان نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تاثیرات مدیریت بحران شهری بر اصلاح بافت های فرسوده همدان می باشد. این رو در پژوهش حاضر سعی شده است تا با استفاده از مطالعات پیمایشی، سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و مدل سوات (SWOT) به بررسی و تحلیل بخشی از بافت فرسوده همدان - که به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است- پرداخته شود و کالبد محدوده، تاثیرات مدیریت بحران شهری و نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای موثر بر آن مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج تحقیق گویای آن است که بافت های فرسوده شهر همدان در برابر آسیب های ناشی از وقوع بحران آسیب پذیر بوده و نیازمند بازنگری است همچنین عملکرد ساکنین و مسئولین در برابر آسیب های ناشی از وقوع بحران در سطح مطلوبی نمی باشد از این رو سعی شده بهترین راهکارها را در جهت مدیریت بحران مؤثر بر بافت فرسوده محدوده مورد مطالعه ارائه شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - ارزیابی مکان یابی پادگانهای شهر همدان بر اساس شاخصهای پدافند غیرعامل
        محمد جمور عباس ملک حسینی
        به دنبال رشد جمعیت شهرها و گسترش کالبدی آنها موضوع چگونگی استفاده از زمین برای فعالیتهای مختلف شهری، با توجه به محدودیت عرضه زمین به یکی از مباحث و مسائل مهم بدل گردیده است. در این میان پادگانها به عنوان یکی از کاربریهای موجود در شهرها به دلایل مختلف اعم از تعارضات کالب أکثر
        به دنبال رشد جمعیت شهرها و گسترش کالبدی آنها موضوع چگونگی استفاده از زمین برای فعالیتهای مختلف شهری، با توجه به محدودیت عرضه زمین به یکی از مباحث و مسائل مهم بدل گردیده است. در این میان پادگانها به عنوان یکی از کاربریهای موجود در شهرها به دلایل مختلف اعم از تعارضات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و ... به عنوان کاربری ناسازگار با محیط شهری درآمده و مشکلات عدیده ای را ایجاد کرده اند. بطوریکه نیاز به خروج آنها از شهرها به ضرورتی اجتنابناپذیر تبدیل شده است. اما این مهم نیازمند برنامه ریزی و مطالعه همه جانبه برای ایجاد پادگانها در خارج از شهرها می باشد. از جمله این فعالیتها که تأثیر بسزایی در آمایش سرزمین دارد، مرحله مکانیابی سایت مناسب است. هدف اصلی در این پژوهش شناسایی شاخصها و زیرشاخصهای مؤثر در مکانیابی پادگانهای نظامی شهر همدان با عنایت به مبحث پدافند غیرعامل می باشد.نتایج حاصله این تحقیقی حاکی از عدم تبعیت از اصول و فرامین مباحث پدافند غیرعامل در مکان گزینی پادگان شهید قهرمان همدان می باشد. همچنین بین پادگانهای 5 گانه شهر همدان از لحاظ میزان برخورداری از شاخصهای پدافند غیرعامل اختلاف وجود دارد.روش کار در این تحقیق ترکیبی از روشهای میدانی و توصیفی با رویکرد کاربردی و مطالعه تطبیقی است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - ارزیابی معیارهای شهر سبز در مناطق 2 و 4 شهر همدان
        منا گمار عباس ملک حسینی مجید شمس
        امروزه با ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻣﻄﺮح ﺷﺪن اﺻﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺳﺒﺰ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺳﻮال و ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎی ﭘﺎﯾﺪاری در آﻧﻬﺎﺳﺖ، ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎﯾﯽ و اﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄ أکثر
        امروزه با ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻣﻄﺮح ﺷﺪن اﺻﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺳﺒﺰ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺳﻮال و ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎی ﭘﺎﯾﺪاری در آﻧﻬﺎﺳﺖ، ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎﯾﯽ و اﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﭘﺎﯾﺪاری در ﻣﻨﺎﻃﻖ و ﺣﻮزه ﻫﺎی ﺷﻬﺮی، ﺑﻮده و ﺳﻌﯽ دارد ﺗﺎ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺷﻬﺮی ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را ﺑﺮای ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ. همدان از جمله شهر هایی است که در دهه های اخیر به دلیل تمرکز شدید و ازدحام ترافیک و افزایش منابع آلوده کننده محیط زیست، فشار اکولوژیکی گسترده ای را بر طبیعت وارد کرده است. تحقیق حاضر در پی تبیین مولفه های شهر سبز و ارزیابی این مولفه ها در دو منطقه از شهر همدان می باشد. روش تحقیق براساس هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است. داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده و جهت سنجش روایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. تعداد حجم نمونه 380 پرسشنامه است که به صورت تصادفی ساده در دو منطقه از شهر همدان ، هر منطقه 190پرسشنامه پخش شده است و آمار و اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار (spss) تجزیه و تحلیل شده و توسط آزمون فریدمن تأثیر هر یک از مولفه ها بر روی منطقه مورد بررسی قرار گرفته است .یافته ها حاکی از آن است که مولفه های شهر سبز در منطقه 2 به نسبت منطقه 4 از وضعیت مطلوبتری برخوردار هستند و برخورداری از یک مدیریت صحیح می تواند در رسیدن به این مطلوبیت بسیار تأثیر گذار باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - استخراج و تحلیل مولفه‌های خلوت در فضاهای باز مجموعه‌های مسکونی شهر همدان
        سوده محمدی منوچهر فروتن سارا جلالیان نصراله عرفانی
        فضاهای بیرونی و باز مجموعه‌های مسکونی محل تعامل و ارتباط بین افراد با محیط پیرامونی است. از سویی دیگر خلوت مولفه ای موثر بر مطلوبیت فضاهای جمعی در مجتمع‌های مسکونی است. در مجموعه‌های مسکونی جدید شهری، تامین خلوت در دو بعد اصلی خود، یعنی حفظ حریم خانوادگی و حریم خصوصی، ب أکثر
        فضاهای بیرونی و باز مجموعه‌های مسکونی محل تعامل و ارتباط بین افراد با محیط پیرامونی است. از سویی دیگر خلوت مولفه ای موثر بر مطلوبیت فضاهای جمعی در مجتمع‌های مسکونی است. در مجموعه‌های مسکونی جدید شهری، تامین خلوت در دو بعد اصلی خود، یعنی حفظ حریم خانوادگی و حریم خصوصی، به‌عنوان مولفه‌ای موثر در تامین آرامش و آسایش ساکنان، در اولویت قرارگرفته است. این پژوهش با هدف استخراج مولفه‌های خلوت، سعی دارد میزان سهم هر یک از مولفه ها در پدید آوردن مفهوم خلوت در فضاهای باز مجموعه های مسکونی شهر همدان را تبیین نماید. ازاین‌رو روش تحقیق در این پژوهش، ترکیبی از نوع تودرتو (کیفی در کمی) با وزن دهی تحلیلی در بخش کمی است. در بخش کیفی به تدقیق‌سازی مولفه‌های متناسب با محدوده مطالعاتی با مصاحبه نیمه ساختاریافته از متخصصان و کارشناسان صورت پذیرفته است؛ برای تقلیل داده‌ای متنوعی که از مصاحبه به‌دست‌آمده با استعانت از تکنیک‌های گراند تئوری به کدگذاری باز و محوری کدهای مفهومی در نرم‌افزار Atlasti نسخه 23.1.1.0 پرداخته شد. در بخش کمی پس از تدوین پرسشنامه از مولفه‌های به‌دست‌آمده و توزیع آن در بین کاربران فضایی نتایج وارد نرم‌افزار Originpro نسخه 2022 شده و مورد تحلیل با آماره‌های استنباطی قرار گرفت. نمونه‌گیری در بخش کیفی با هیات دلفی در سه فاز و با مشخص نمودن ضریب کندال صورت گرفت. در بخش کمی حد بالای جدول مورگان به تعداد 384 نفر مشخص ‌شد. نتایج نشان می‌دهند که کمترین همبستگی مربوط به متغیر فرم کلی ساختمان با مقدار (246/0) است و بیشترین مربوط به عدم اشرافیت با مقدار (883/0) با دیگر متغیرها است. طبق برداشت های صورت گرفته، در مجتمع های مسکونی موردمطالعه، مجتمع هایی که بعد از سال 1370 ه.ش. ساخته شده بودند، دارای خلوت بهینه هستند. فضاهای باز در مجتمع هایی که قبل از این سال احداث شده بودند به صورت فشرده ساخته شده بودند و به ایجاد خلوت توجه چندانی نشده بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - تحلیل اثر هندسه‌ی پنجره بر عملکرد حرارتی جبهه شمالی و جنوبی مسکن شهری اقلیم سرد شهر همدان
        حجت قیاسوند
        در اقلیم سرد، تعیین صحیح پارامترهای هندسه‌ی پنجره جهت دسترسی به نور خورشید و ارتقای عملکرد حرارتی ضروری است لذا هدف، بررسی اثر پارامترهای هندسه‌ی پنجره(WWR, U, SHGC, Shading) بر مصرف انرژی جهت تعیین مقدار سطح بهینه‌ی پنجره مسکن شهری اقلیم سرد همدان است. نوع تحقیق کمّ أکثر
        در اقلیم سرد، تعیین صحیح پارامترهای هندسه‌ی پنجره جهت دسترسی به نور خورشید و ارتقای عملکرد حرارتی ضروری است لذا هدف، بررسی اثر پارامترهای هندسه‌ی پنجره(WWR, U, SHGC, Shading) بر مصرف انرژی جهت تعیین مقدار سطح بهینه‌ی پنجره مسکن شهری اقلیم سرد همدان است. نوع تحقیق کمّی و بر اساس داده‌های عددی سطح پنجره به دیوار(WWR) و شبیه‌سازی انرژی است و در تحلیل یافته‌ها از روش‌های آماری استفاده شده است. این مطالعه در چهار مرحله‌ی؛ بررسی نسبت سطح پنجره به دیوار(WWR) خانه‌های سنتی، اثر WWR جبهه رو به شمال و جنوب مسکن معاصر بر انرژی ساختمان، بهینه‌سازی WWR بر اثر متغیرهای(U, SHGC, SHADING) و تعیین سطح بهینه انجام شده است. یافته‌ها نشان داد؛ در بافت معاصر همدان، افزودن پنجره‌ها به دیوارهای روبه جنوب باعث کاهش انرژی گرمایشی، روشنایی‌و نهایی و دیوارهای روبه شمالی افزایش انرژی سرمایشی، گرمایشی و نهایی می‌گردد. جبهه‌ی رو به جنوب نسبت به جبهه رو به شمال با کاهش انرژی نهایی(55/21%-) عملکرد حرارتی بهتری دارد. در اقلیم سرد هرچه مقدار U و SHGC کمتر باشد، مصرف انرژی کمتر و نوع رابطه مستقیم است. برای جبهه شمالی ایجاد سایه‌بان(Shading) تاثیری در میزان مصرف انرژی ندارد. اما برای جبهه جنوبی سایه‌بان ثابت افقی و ترکیبی موثر بوده و باعث کاهش انرژی سرمایشی می‌شود. نتایج مشخص کرد در جبهه جنوبی سطح بهینه پنجره به دیوار برابر 60%=WWR دارای کاهش بار نهایی به مقدار 52/18- درصد و در جبهه‌ی رو به شمال 40%=WWR دارای کاهش بار نهایی 38/8 درصد است. براساس نتایج، پیشنهاد بازنگری در پیوست 10 مبحث 19 مقررات ملی ساختمان ارایه شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - تبیین رابطه متقابل الگوهای رفتاری و مورفولوژی خیابان‌های شهری نمونه موردی: خیابان‌های مرکزی بافت تاریخی شهر همدان
        حسن سجاد زاده مریم فرخی
        یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین ابعادی که در طراحی محیط باید به آن توجه شود؛ فرایند احساس، ادراک و شناخت محیطی است که تجربه مکان و در نتیجه بازنمایش آن به صورت رفتار در فضاهای شهری را برای انسان هموار می‌سازد. لذا برای ساختن محیط‌های سازگار و متناسب با نیازهای ادراکی-رفتار أکثر
        یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین ابعادی که در طراحی محیط باید به آن توجه شود؛ فرایند احساس، ادراک و شناخت محیطی است که تجربه مکان و در نتیجه بازنمایش آن به صورت رفتار در فضاهای شهری را برای انسان هموار می‌سازد. لذا برای ساختن محیط‌های سازگار و متناسب با نیازهای ادراکی-رفتاری شهروندان باید شناخت صحیح و دقیق از رابطه بین انسان و محیط بدست آورد . در این میان خیابان‌های تجاری به عنوان فضاهای شهری به یاد ماندنی، قابل دسترسی و معنی‌دار نقش مهمی در شکل‌گیری الگوهای رفتاری به عهده دارند. با مروری بر ویژگی‌های کیفی و نقش‌های خیابان شهری از گذشته تا به حال، می‌توان به وضوح، کاهش کیفیت‌های محیطی و در نتیجه کاهش کیفیت حضورپذیری را که عامل مهمی در زمینه تعامل انسان و محیط، به شمار می‌آید را مشاهده نمود. در چنین موقعیتی، ارزیابی و سنجش نمونه‌هایی از خیابان‌های شهری و بررسی اینکه این فضاها در حال حاضر چرا و چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرند از اهمیت بسزایی برخوردار است. پژوهش پیش رو با مطالعه ویژگی‌های فیزیکی خیابان‌های شهری و فعالیت‌های انسانی (فعالیت‌های منفعل – فعال) از طریق پرسشنامه، و با بررسی رابطه متقابل انسان و فضا در فضاهای شهری مورد مطالعه (خیابان‌های مرکزی شهر همدان) با استفاده از تکنیک Space Syntax و مدل تصمیم‌گیری چند شاخصه TOPSIS، به تبیین این نکته می‌پردازد که، الگوهای رفتاری کاربران به صورت مشخص، از ویژگی‌های مورفولوژیک خیابان‌های مورد مطالعه تبعیت می‌نماید. به گونه‌ای که خیابان‌های مورد مطالعه، با وجود ویژگی‌های مشترکی از جمله زمان و سبک ساخت، طول و عرض محور، موقعیت قرارگیری، به فراخور ویژگی‌های متفاوت مورفولوژیکی از جمله همپیوندی و اتصال فضایی، تنوع و تراکم فعالیتی و نیز ویژگی‌های کیفی مکان شهری، بستر شکل‌گیری و زمینه‌ساز الگوهای رفتاری متفاوتی هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - رتبه بندی مناطق شهر همدان بر اساس شاخص های حکمروایی خوب شهری
        صادق حسنی پروانه زیویار محسن رنجبر
        شهر همدان به عنوان يكي از كلان شهرهاي جديد كشور ، امروزه با چالش های گسترده ای در فرآيند مديريت شهري از تمامی جنبه های درون سازماني و برون سازماني مواجه است. در طی سال های اخیر سوء مديريت در ارائه خدمات در بين مناطق شهري ، عدم عدالت فضایی ، ناهمگونی های کالبدی – فضایی ، أکثر
        شهر همدان به عنوان يكي از كلان شهرهاي جديد كشور ، امروزه با چالش های گسترده ای در فرآيند مديريت شهري از تمامی جنبه های درون سازماني و برون سازماني مواجه است. در طی سال های اخیر سوء مديريت در ارائه خدمات در بين مناطق شهري ، عدم عدالت فضایی ، ناهمگونی های کالبدی – فضایی ، عدم شفافيت در ارائه طرح‌ها و برنامه‌ها و افزایش مشکلات شهروندی در ارتباط با این حوزه سبب افزایش مشکلات شهر همدان شده و به طوری که ادامه روند حاضر می تواند شهر را در سطوح منطقه ای نیز با بحران هایی جدی مواجه کند .با توجه به اهمیت موضوع حاضر و لزوم مطالعات منطقه ای در این حوزه ، پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کمی شاخص های حکمروایی خوب شهری همدان به تفکیک مناطق را مورد مطالعه قرار می دهد.جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه کارشناسان خبره و عالی مجموعه مدیریت شهر همدان تشکیل می دهند که حجم نمونه آن تعداد 35 نفر تخمین زده شد.تحلیل یافته های پژوهش بر اساس مدل های آزمون میانگین در نرم افزار spss و مدل تصمیم گیری چندشاخصه تاپسیس در نرم افزار Matlab انجام گرفت. نتایج نشان داد شاخص های حکمروایی خوب شهری در شهر همدان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و در این میان مناطق 3 و 2 این شهر با وضعیت کمبود شدید شاخص های حکمروایی شهری مواجه می باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - بررسی تأثیر سبک زندگی دیجیتال بر هویت اجتماعی (مورد مطالعه: دانش‏ آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان شهر همدان)
        صفی اله صفایی
        هدف: هدف تحقیق حاضر، بررسی سبک زندگی دیجیتال و تأثیر آن بر هویت اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان شهر همدان می باشد. روش مطالعه: روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ ماهیت توصیفی از نوع همبستگی و به لحاظ روش پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان أکثر
        هدف: هدف تحقیق حاضر، بررسی سبک زندگی دیجیتال و تأثیر آن بر هویت اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان شهر همدان می باشد. روش مطالعه: روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ ماهیت توصیفی از نوع همبستگی و به لحاظ روش پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره متوسطه دختر و پسر مدارس دولتی و غیر دولتی شهر همدان بود (11891 نفر) که حجم نمونه براساس فرمول کوکران 377 نفر برآورد شد و به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه هویت اجتماعی صفاری نیا و روشن (1390) و پرسشنامه سبک زندگی دیجیتال مهاجری و فرقانی (1397) استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه ها با نظر کارشناسان جامعه‌شناسی تأیید شد. همچنین ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس ها بالاتر از 7/0 برآورد شد که بیانگر هماهنگی درونی گویه ها و تأیید پایایی بود. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با کاربرد نرم افزار SPSS تحلیل شد. یافته ها: بین مؤلفه های متغیر سبک زندگی دیجیتال (مصرف فرهنگی، نحوه گذراندن اوقات فراغت، الگوهای خرید و فروش، الگوهای یادگیری و آموزش از راه دور، مدیریت بدن از طریق رسانه‌ها) و هویت اجتماعی در بین دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان در شهر همدان رابطه وجود داشت و این رابطه معکوس است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - بررسی تأثیر سبک زندگی دیجیتال بر هویت اجتماعی (مورد مطالعه: دانش‏ آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان شهر همدان)
        صفی اله صفایی
        هدف تحقیق حاضر، بررسی سبک زندگی دیجیتال و تأثیر آن بر هویت اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان شهر همدان می باشد. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ ماهیت توصیفی از نوع همبستگی و به لحاظ روش پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره متوسطه دختر و أکثر
        هدف تحقیق حاضر، بررسی سبک زندگی دیجیتال و تأثیر آن بر هویت اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان شهر همدان می باشد. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ ماهیت توصیفی از نوع همبستگی و به لحاظ روش پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره متوسطه دختر و پسر مدارس دولتی و غیر دولتی شهر همدان بود (11891 نفر) که حجم نمونه براساس فرمول کوکران 377 نفر برآورد شد و به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه هویت اجتماعی صفاری نیا و روشن (1390) و پرسشنامه سبک زندگی دیجیتال مهاجری و فرقانی (1397) استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه ها با نظر کارشناسان جامعه شناسی تأیید شد. همچنین ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس ها بالاتر از 7/0 برآورد شد که بیانگر هماهنگی درونی گویه ها و تأیید پایایی بود. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با کاربرد نرم افزار SPSS تحلیل شد. یافته‌ها نشان می‌دهد بین مؤلفه های متغیر سبک زندگی دیجیتال (مصرف فرهنگی، نحوه گذراندن اوقات فراغت، الگوهای خرید و فروش، الگوهای یادگیری و آموزش از راه دور، مدیریت بدن از طریق رسانه‌ها) و هویت اجتماعی در بین دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان در شهر همدان رابطه وجود داشت و این رابطه معکوس است. بنابراین، هرچه افراد به سمت زندگی دیجتالی سوق پیدا کرده اند، هویت اجتماعی آنها کمرنگتر شده است و این نشان میدهد، که در این مطالعه ما با چالش این رابطه سرو کار داریم، یعنی تاثیری که سبک زندگی دیجیتال بر روی هویت اجتماعی داشته مثبت نبوده است و جنسیت هم متغیری مهمی در این رابطه ارزیابی نگردید. در تبیین این نتیجه می توان گفت، به زعم بوردیو و گیدنز شرایط عینی زندگی و موقعیت فرد در ساختار اجتماعی به تولید منش خاص منجر میشود و می تواند هویت فرد را بازنمایی یا باز تولید نماید. لذا، لازم است متناسب با امکاناتی که در جامعه برای افراد قرار میدهیم، بسترهای لازم برای احیای هویت اجتماعی نیز فراهم شود، اگر این تقدم و تاخر فرهنگی فاصله زیادی داشته باشند، موجب گسست اجتماعی و سردرگمی هویتی برای جوانان شود که عواقب آن جبران ناپذیر باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - بررسی وتبیین مؤلفه‌های برندینگ شهری با تأکید بر ابعاد گردشگری (نمونه موردی؛ کلان شهر همدان)
        مریم وهابیان نوذر قنبری سید علی نوری بیژن کلهرنیا
        امروزه شهرها با پیشرفت تکنولوژیکی، افزایش سطح آگاهی و اطلاعات و ارتقا سطح زندگی، در حال تغییرند. یکی از راهکارهای مدیریت شهری جهت پیشرفت در بازار رقابتی جهان، برنامه ریزی جهت دستیابی به برندینگ شهری پایدار است که باعث معرفی قابلیت های شهر و دستیابی به منافع اقتصادی برند أکثر
        امروزه شهرها با پیشرفت تکنولوژیکی، افزایش سطح آگاهی و اطلاعات و ارتقا سطح زندگی، در حال تغییرند. یکی از راهکارهای مدیریت شهری جهت پیشرفت در بازار رقابتی جهان، برنامه ریزی جهت دستیابی به برندینگ شهری پایدار است که باعث معرفی قابلیت های شهر و دستیابی به منافع اقتصادی برندینگ شهری، عواملی چون قطب گردشگری، فضای فیزیکی شهر و... می باشد. در این پژوهش کلانشهر همدان به عنوان یک مقصد گردشگری با گونه تاریخی و گردشگری و پایتخت تاریخ و تمدن ایران، جهت برند، برای شهر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق کاربردی و از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه ای است که بر مبنای چارچوب مفهومی تحقیق مطالعات مرتبط طراحی و با تأکید بر ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی وکالبدی شناسایی و با استفاده از نظر 30 نفر از متخصصان شهری (دانشگاهی، اجرایی و تصمیم ساز) و با استفاده از تحلیل نرم افزاری SPSS25 درسطح معناداری استفاده شده است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که در برندسازی کلانشهر همدان: مقوله‌های؛ بازار قدیمی همدان و آب و هوای کوهستانی مناسب در تابستان و پیاده راه خیابان بوعلی و اکباتان، قطب گردشگری و کانون اصلی گردشگری و سابقه تولید صنایع دستی و خانگی، قطب علمی و دانشگاهی غرب کشور، پارک علم و فناوری، کاربری صنعتی مراکز و قطب‌های تجاری فراشهری، میدان مرکزی و خیابان‌های ششگانه، بازارهای مرکزی، راسته بازار و ابنیه تاریخی وگردشگری در همدان دراولویت هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - تبیین شاخص‌های سرمایه اجتماعی در راستای ارتقاء نشاط اجتماعی و سلامت روان شهروندان (مطالعه موردی: شهر همدان)
        سمیه منصوری مرادیان مجید شمس عباس ملک حسینی
        چکیده در دوران جدید توسعه، جامعة مدرن به خصوص شهرها تحولاتی در ساختارهای اجتمـاعی و روابـط و مناسبات جمعی به وجود آورده که تمامی شئونات زندگی فردی و اجتماعی را متـأثر سـاخته اسـت. سرمایه اجتماعی با فراهم نمودن حمایت‌های عاطفی و روانی نقش مؤثری در ارتقای نشاط اجتماعی و أکثر
        چکیده در دوران جدید توسعه، جامعة مدرن به خصوص شهرها تحولاتی در ساختارهای اجتمـاعی و روابـط و مناسبات جمعی به وجود آورده که تمامی شئونات زندگی فردی و اجتماعی را متـأثر سـاخته اسـت. سرمایه اجتماعی با فراهم نمودن حمایت‌های عاطفی و روانی نقش مؤثری در ارتقای نشاط اجتماعی و سلامت روان شهروندان دارد، شهر همدان نیز از این قائده مستثنی نمی‌باشد. هدف تحقیق حاضر تبیین شاخص‌های سرمایه اجتماعی در محله‌های شهر همدان در راستای ارتقاء نشاط اجتماعی و سلامت روان شهروندان می‌باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی و تبیینی و با شیوه همبستگی است. نمونه‌ای مشتمل بر 384 نفر ساکنین شهر همدان از جامعه آماری 525794 نفری با استفاده از فرمول کوکران به نسبت جمعیت محله‌های شهر همدان و به روش تصادفی ساده انتخاب گردید و اطلاعات لازم توسط پرسشنامه‌های سرمایه‌های اجتماعی، نشاط و سلامت روان که میزان پایایی آن‌ها به ترتیب 849/0، 960/0 و 967/0 بود، نتایج گویای آن است که به نظر می‌رسد بین میزان سرمایه اجتماعی و سطح تحصیلات افراد، سطح اقتصادی (درآمد) و سلامت روان، نشاط و سرزندگی در افراد محله رابطه وجود داشته باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - ارزیابی توان اکولوژیک شهر همدان به منظور توسعه پایدار شهری با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی
        جواد نگاهداری مجید شمس
        چکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهم‌ت أکثر
        چکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهم‌ترین ویژگی های شهر در روند توسعه آن، خصوصیات اکولوژیکی و اقلیمی است که متأثر از شرایط مکانی منطقه است. نقشه های توسعه شهری به عنوان یکی از ملزومات در مدیریت و برنامه ریزی کلان‌شهری است. بر این اساس، در این پژوهش ابتدا با بررسی مطالعات پیشین به شناسایی و دسته بندی معیارهای مؤثر و ضریب تأثیر آن‌ها در تعیین توسعه شهری پرداخته شده است که معیارهای فاصله از آب های جاری سطحی (رودخانه ها)، دسترسی به راه های اصلی، فاصله از گسل های اصلی و فرعی، نزدیکی به توسعه فیزیکی فعلی شهر، نوع کاربری اراضی، مشخصات زمین شناسی، جنس خاک، شیب، ارتفاع، جهت شیب و پارامترهای اقلیمی (شرایط آب و هوا) مورد توجه قرار گرفت. پس از آن، محققین با استفاده از معیارهای مذکور، سعی در ارزیابی توان اکولوژیکی در توسعه شهری در شهر همدان نموده اند. در این راستا، از یک مدل تحلیلی بر پایه سیستم اطلاعات مکانی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. با تلفیق معیارها در محیط نرم افزار ArcGIS، نقشه توسعه شهری شهرستان همدان در چهار کلاس بسیار مناسب، مناسب، نامناسب و بسیار نامناسب تولید شد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که %43/8 (حدود 18040 هکتار) از مساحت کل شهر همدان در طبقه بسیار مناسب جهت توسعه شهری قرار دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - ارزیابی پایداری ‌اجتماعی ذهنی در میان شهروندان سکونتگاه غیررسمی حصار امام شهر همدان
        احد مؤمن پورعلی‌آباد کیانوش ذاکرحقیقی
        نواحی شهری به عنوان مراکز اصلی رشد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در هر کشور با چالش‌های مهمی در زمینه های تخریب محیطی، محرومیت اجتماعی، ناامنی، بیکاری، کمبود مسکن، ترافیک و حاشیه نشینی روبرو هستند. بیشتر این کلان‌شهرها شاهد پدیده سکونتگاه‌های غیررسمی هستند که معلول فقر در هر أکثر
        نواحی شهری به عنوان مراکز اصلی رشد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در هر کشور با چالش‌های مهمی در زمینه های تخریب محیطی، محرومیت اجتماعی، ناامنی، بیکاری، کمبود مسکن، ترافیک و حاشیه نشینی روبرو هستند. بیشتر این کلان‌شهرها شاهد پدیده سکونتگاه‌های غیررسمی هستند که معلول فقر در هر کشور می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی پایداری اجتماعی سکونتگاه‌ غیررسمی حصار امام خمینی شهر همدان، با توجه به ادراک ساکنان آن ها، انجام پذیرفته است. روشمطالعه، توصیفیتحلیلی می باشد. و با مشاهدهومطالعهاسنادی در باب موضوع مورد پژوهش، از ابزار اندازه گیری پرسش نامه برای گردآوری اطلاعات تعداد 384 نفر به صورت تصادفی،و همچنین از مدل‌های معادلات ساختاری برای ارزیابی روابط میان متغیرها و تحلیل پرسش نامه‌ها استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می‌دهند مؤلفه "آموزش"، "بهداشت" و"کیفیت زندگی"دارای میزان پایداری اجتماعی بیشتری از نظر ساکنان هستند. همچنین حذف مؤلفه مشارکت، نشان می‌دهد که محدوده مورد بررسی نیازمند اقدامات مختلف در جهت توانمندسازی شهروندان به منظور استفاده از ظرفیت‌های موجود در محدوده در جهت ارتقا وضعیت این سکونتگاه است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - سنجش متغیرهای موثر در گسترش شهر و شبیه سازی توسعه کالبدی شهر همدان
        سعید حاجی بابایی کرامت اله زیاری کیانوش ذاکرحقیقی
        توسعه شهرنشینی و مهاجرت های بی رویه جمعیت روستایی به مناطق شهری از پدیده های قابل توجهی است که موجب تخریب اراضی کشاورزی، مناظر طبیعی و فضاهای باز عمومی گردیده است. پژوهش حاضر رشد شهر همدان را از سال 1375 تا 1398 ارزیابی و سپس تا سال 1420 شبیه سازی می نماید. روش تحقیق تو أکثر
        توسعه شهرنشینی و مهاجرت های بی رویه جمعیت روستایی به مناطق شهری از پدیده های قابل توجهی است که موجب تخریب اراضی کشاورزی، مناظر طبیعی و فضاهای باز عمومی گردیده است. پژوهش حاضر رشد شهر همدان را از سال 1375 تا 1398 ارزیابی و سپس تا سال 1420 شبیه سازی می نماید. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و از مدل اتوماسیون سلولی جهت شبیه سازی توسعه کالبدی، از رگرسیون لجستیک برای تحلیل تاثیر متغیرهای مختلف در رشد کالبدی و از زنجیره مارکوف جهت تحلیل تغییرات کاربری بهره گرفته شده است. صحت سنجی تصاویر ماهواره لندست نیز با توجه به میزان کاپا و میزان دقت کلی قابل قبول ارزیابی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد متغیر مرکزیت شهر و اراضی کشاورزی به ترتیب با میزان ROC، 873/0 و 881/0 دارای بیشترین تاثیر در رشد شهری همدان طی 23 سال اخیر داشته است. مساحت مناطق ساخته شده (شهری) در سال 1375 در مقایسه با 1390 بیش از دو برابر شده است و در مقایسه با سال 1398 تقریبا 5/2 برابر شده است. از طرف دیگر رشد جمعیت در طول این 23 سال 48/1 برابر شده است. این مساله نشان می دهد نسبت رشد مناطق ساخته شده(شهری) از نسبت رشد جمعیت در شهر همدان به شدت پیشی گرفته است. نتایج حاصل از ارزیابی مدل نشان گر این است که مدل تلفیقی موردنظر قادر است درک دقیقی از فرآیندها و تحولات شهری از قبیل ارزیابی توسعه های گذشته و پیشبینی جهات و میزان توسعه کالبدی آتی فراهم آورد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - شهر خلاق و نقش آن در توسعه گردشگری (مطالعه موردی: شهر همدان)
        میترا رفاهی دهر مجید شمس
        مقدمه: با توجه به موضوع مورد پژوهش که شهر خلاق و نقش آن در توسعه گردشگری شهر همدان است، هدف این پژوهش، بررسی شاخص های شهر خلاق در وضعیت کنونی گردشگری و آینده گردشگری در شهر همدان می باشد.هدف: هدف این پژوهش، بررسی شاخص های شهر خلاق در وضعیت کنونی گردشگری و آینده گردشگری أکثر
        مقدمه: با توجه به موضوع مورد پژوهش که شهر خلاق و نقش آن در توسعه گردشگری شهر همدان است، هدف این پژوهش، بررسی شاخص های شهر خلاق در وضعیت کنونی گردشگری و آینده گردشگری در شهر همدان می باشد.هدف: هدف این پژوهش، بررسی شاخص های شهر خلاق در وضعیت کنونی گردشگری و آینده گردشگری در شهر همدان می باشد.روش‌شناسی پژوهش: در این پژوهش ابتدا مهم ترین شاخص های موثر در ایجاد شهر خلاق به منظور جذب گردشگر از طریق مطالعه سوابق در این زمینه، نمونه های اجرا شده، نیازها و ترجیحات گروه استفاده کننده تعیین شده و سپس مورد تحلیل و ارزیابی قرار می گیرند و بهترین ایده های قابل تعمیم در شرایط تحقیق تعیین می شوند. نوع پژوهش با توجه به ماهیت کاربردی و براساس روش تحلیلی- پیمایشی بوده است. جامعه آماری پژوهش را مدیران و کارشناسان شهری و متخصصین گردشگری شهر همدان، گردشگران و مردم شهر همدان تشکیل داده اند.قلمرو جغرافیایی پژوهش: این پژوهش بر روی شهر همدان و شاخص های خلاق آن در زمان حال صورت گرفته است.یافته‌ها: یافته های تحقیق نشان می دهد همدان با توجه به شاخص های یونسکو و سازمانهای بین المللی و تحلیل دیدگاه های متخصصان می تواند به عنوان یک مقصد گردشگری خلاق مطرح گردد. با بررسی تواناییها و محدودیتهای کشور در حوزه ی گردشگری و با توجه به روند تکامل گردشگری و بخش هایی از گردشگران بین المللی که از لحاظ فرهنگی و اقتصادی برای ما مطلوب و سودآور محسوب می شوند، در حال حاضر می توان، گردشگری فرهنگی خلاق را مطلوبترین نوع گردشگری و گردشگران خلاق را بازار هدف مناسبی برای کشور به شمارآورد.نتایج: نتایج نشان داد شاخص های مشارکت بانوان در فعالیت های اجتماعی بافت تاریخی شهر همدان، اهمیت مراکز خدماتی دانـش بنیـان، حوادث، رویدادها، وقایع تاریخی شهرهمدان، لزوم استفاده از فناوری های نـوین و دانش بنیان و حمایت از کارآفرینان شهری و مشارکت مردم در فعالیت های اجتماعی از مهم ترین شاخص ها در تحقق پذیری رویکرد شهر خلاق در بافـت تـاریخی شهر همدان می باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - تحلیل محدودیت های حکمروایی مطلوب شهری و ارائه راهبردهای کاربردی(مطالعه موردی:شهر همدان)
        صادق حسنی پروانه زیویار محسن رنجبر
        مقدمه: همدان به عنوان یکی از کلان شهرهای جدید کشور، با چالش‌های گسترده‌ای در فرآیند مدیریت شهری مواجه است. سوء مدیریت در ارائه خدمات در بین مناطق شهری، عدم عدالت فضایی، ناهمگونی‌های کالبدی-فضایی، عدم شفافیت در ارائه طرح‌ها و برنامه‌ها و افزایش مشکلات شهروندی در ارتباط ب أکثر
        مقدمه: همدان به عنوان یکی از کلان شهرهای جدید کشور، با چالش‌های گسترده‌ای در فرآیند مدیریت شهری مواجه است. سوء مدیریت در ارائه خدمات در بین مناطق شهری، عدم عدالت فضایی، ناهمگونی‌های کالبدی-فضایی، عدم شفافیت در ارائه طرح‌ها و برنامه‌ها و افزایش مشکلات شهروندی در ارتباط با این حوزه سبب افزایش مشکلات شهر همدان شده است.هدف پژوهش: به طوری که ادامه روند حاضر می‌تواند شهر را در سطوح مختلفی نیز با بحران‌هایی جدی مواجه کند که در این زمینه پرداختن به مساله چالش ها و محدودیت های حکمروایی شهری امری ضروری به نظر می رسدروش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی و توسعه ای ، تبیین چالش ها و محدودیت های حکمروایی مطلوب شهری قرار می دهد و به ارائه راهبردهای کاربردی می پردازد.جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه کارشناسان خبره و عالی مجموعه مدیریت شهر همدان تشکیل می دهند که حجم نمونه آن ها تعداد 35 نفر تخمین زده شد.قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر همدان می باشد.یافته ها و بحث : تحلیل یافته های پژوهش بر اساس مدل های آزمون میانگین در نرم افزار spss و مدل ارائه استراتژی swot مورد پردازش قرار گرفت.نتایج : نتایج نشان داد مهمترین چالش های حکمروایی مطلوب شهری شهر همدان شامل عوامل مشارکتی ، اثربخشی و کارایی و عوامل فسادزا می باشد که راهبرد so به عنوان مهمترین راهبرد حکمروایی مطلوب شهری شهر همدان به دست آمد. مهمترین فرصت‌های شهر همدان در راستای استفاده از راهبردهای مطلوب حاکمیت شهری شامل عواملی نظیر تغییر رویکرد شهرداری از یک نهاد خدماتی به یک نهاد اجتماعی، ایجاد و ارتقاء فناوری نوین در شهرداری مناطق مختلف شهر همدان و اهمیت و توجه به همدان به عنوان یک شهر بزرگ با پیشینه تاریخی و گردشگری، و برگزاری دوره‌های آموزشی در راستای تکریم ارباب رجوع در منطقه می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - تحلیل نظام سکونتگاهی در قالب مجموعه شهری همدان با استفاده از قاعده رتبه- اندازه
        محمد رحمانی
        این تحقیق از نوع کاربردی است که با مطالعه اسنادی و روش مشاهده غیر مستقیم از طریق نقشه های موجود و عکس های هوایی پژوهش شده است. محقق هر 27 شهر که جامعه آماری تحقیق محسوب می گردد را در غالب سه ناحیه شمالی، جنوبی و میانی در یک نظام فضایی و سکونتگاهی مورد مطالعه قرار داده ا أکثر
        این تحقیق از نوع کاربردی است که با مطالعه اسنادی و روش مشاهده غیر مستقیم از طریق نقشه های موجود و عکس های هوایی پژوهش شده است. محقق هر 27 شهر که جامعه آماری تحقیق محسوب می گردد را در غالب سه ناحیه شمالی، جنوبی و میانی در یک نظام فضایی و سکونتگاهی مورد مطالعه قرار داده است در این پژوهش برای تحلیل نظام سکونتگاهی معیارهای مجموعه شهری با استفاده از قاعده رتبه - اندازه در سطوح ناحیه ای بررسی گردید که نتایج این تحلیل نشان می دهد بجز ناحیه میانی استان هیچ یک از نواحی سکونتگاهی قادر به تشکیل یک مجموعه شهری در مقیاس کلان شهری بدلیل عدم وجود یک شهر مرکزی هماهنگ با معیارهای شورای عالی شهرسازی و معماری و نبود پیوند در ناحیه نشدند و لذا جهت ایجاد یک نظام سکونتگاهی متعادل و مجموعه دیگر شهری می بایست در ایجاد پیوند و ارتباط بین شهرها درنواحی شمالی و جنوبی با کاهش مهاجرت روستا شهرها و شهرهای کوچک و تقویت شهرهای نخست این ناحیه از تمرکز بی قاعده در ناحیه میانی با مرکزیت همدان ممانعت بعمل آورد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - مطالعه جامعه شناختی رابطه میان مدیریت بدن و سرمایه جنسی زنان (مورد مطالعه: زنان متولد دهة 40 شهر همدان)
        سهیلا صادقی فسائی رضا فاضل حسین رضایی
        موضوع مقالة حاضر،مطالعه جامعه شناختی رابطه میان مدیریت بدن و سرمایه جنسی زنانمتولد دهة 40 شهر همداناست.روش پژوهش در این تحقیق، پیمایشی و از نوع توصیفی‌ـ‌تحلیلی بوده و برای جمع‌آوری داده های مورد نیاز از پرسش‌نامه محقق‌ساخته در قالب طیف لیکرت استفاده شده است.جامعه آماری أکثر
        موضوع مقالة حاضر،مطالعه جامعه شناختی رابطه میان مدیریت بدن و سرمایه جنسی زنانمتولد دهة 40 شهر همداناست.روش پژوهش در این تحقیق، پیمایشی و از نوع توصیفی‌ـ‌تحلیلی بوده و برای جمع‌آوری داده های مورد نیاز از پرسش‌نامه محقق‌ساخته در قالب طیف لیکرت استفاده شده است.جامعه آماری تحقیق نیز شامل تمامی زنانمتولد دهة 60 درهمدان می باشد که در زمان انجام تحقیق ( شهریور، 1394) در این شهر سکونت داشته اند. حجم نمونهبر اساس فرمول کوکران400 نفربرآورد گردیده،و شیوه ی نمونه گیری هم خوشه ای چند مرحله ای بوده است.چارچوب نظری استفاده‌شده در این مقاله، نظریة سرمایه جنسی کاترین حکیم می باشد. برای سنجش پایایی ابزار پژوهش نیز از آلفای کرونباخ استفاده شده است که میزان ضریب آن برای ابعاد مدیریت بدن (9/.) و برای ابعاد سرمایه جنسی (92/.) بوده است. اطلاعات جمع‌آوری‌شده از طریق پرسش‌نامه‌ بعد از کدگذاری با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد میانگین میزان پرداختن به مدیریت بدن از سوی زنان جامعه مورد مطالعه برابر با ( 9/1 از 5) می باشد که رقم قابل توجهی نبوده و آمار نسبتا پائین اما قابل توجهی را به ما نشان می دهد و در این میان بعد سر و صورت با میانگین (06/2 از 5) از وزن بالاتری نسبت به سایر ابعاد مدیریت بدن نزد جامعه موورد مطالعه برخوردار است.میانگین ارزش سرمایه جنسی در بین پاسخگویان برابر با ( 74/2 از 5 ) می باشد که از میانگین نسبتا بالایی برخوردار می باشد. همچنین نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده آنست که متغیر مستقل سرمایه جنسی در سطح معناداری sig = 0/00و با بتای (558/0) بر میزان انجام مدیریت بدن زنان متولد دهة 40 تاثیر داشته است. تفاصيل المقالة