ارزیابی توان اکولوژیک شهر همدان به منظور توسعه پایدار شهری با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی
الموضوعات :
جواد نگاهداری
1
(دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران)
مجید شمس
2
(استاد گروه جغرافیا، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران)
الکلمات المفتاحية: فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, توسعه پایدار شهری, شهر همدان, واژگان کلیدی: سیستم اطلاعات مکانی, ارزیابی اکولوژیکی,
ملخص المقالة :
چکیده امروزه با توجه به رشد صعودی جمعیت و پیشرفت صنعت شهرسازی، یکی از مسائلی که مدیران و برنامه ریزان شهری با آن مواجه هستند توسعه پایدار شهری است. خصوصیات مهمی مانند مشخصات فیزیکی، اقلیمی، اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوب شکل گیری یک شهر را ایجاد می کنند. از مهم‌ترین ویژگی های شهر در روند توسعه آن، خصوصیات اکولوژیکی و اقلیمی است که متأثر از شرایط مکانی منطقه است. نقشه های توسعه شهری به عنوان یکی از ملزومات در مدیریت و برنامه ریزی کلان‌شهری است. بر این اساس، در این پژوهش ابتدا با بررسی مطالعات پیشین به شناسایی و دسته بندی معیارهای مؤثر و ضریب تأثیر آن‌ها در تعیین توسعه شهری پرداخته شده است که معیارهای فاصله از آب های جاری سطحی (رودخانه ها)، دسترسی به راه های اصلی، فاصله از گسل های اصلی و فرعی، نزدیکی به توسعه فیزیکی فعلی شهر، نوع کاربری اراضی، مشخصات زمین شناسی، جنس خاک، شیب، ارتفاع، جهت شیب و پارامترهای اقلیمی (شرایط آب و هوا) مورد توجه قرار گرفت. پس از آن، محققین با استفاده از معیارهای مذکور، سعی در ارزیابی توان اکولوژیکی در توسعه شهری در شهر همدان نموده اند. در این راستا، از یک مدل تحلیلی بر پایه سیستم اطلاعات مکانی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. با تلفیق معیارها در محیط نرم افزار ArcGIS، نقشه توسعه شهری شهرستان همدان در چهار کلاس بسیار مناسب، مناسب، نامناسب و بسیار نامناسب تولید شد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که %43/8 (حدود 18040 هکتار) از مساحت کل شهر همدان در طبقه بسیار مناسب جهت توسعه شهری قرار دارد.
References
Ashrafi, F., Abasi, M., Raofi, S. and Sarafrazian, H.R., 2016. “The evaluation of the impact of the destructive factors on the archeological site in order to protect them using Geographic information system”, First National Conference on Information Technology Engineering, Tehran, Surveying engineering faculty of K.N. Toosi University of Technology. [In Persian]
Bahmanpoor, H. and Laghaei, H., 2014. “The evaluation of the ecological power of land in order to sustainable tourism development using integration of geographic information system (GIS) layering overlay method (IO) (case study: Shahrood city)”, Sustainable development and environment, 1(2), 71-87. [In Persian]
Baker, THW. and Lacasse, M.A., 1997. “Innovations in urban infrastructure”, APWA’97 international public works congress, 1-8.
Bidel, H., Aleshykh, A.A., Khorasani, N. and Hajizadeh, A., 2016. “Study on the change of use and modeling of urban development using Cellular Stomatology and Genetic Algorithm in Mashhad”, Quarterly Journal of Environmental Science and Technology, 20(2), 159-174. [In Persian]
Chen, Sh., Zeng, Sh. and Xe, Ch., 2000. “Remote Sensing and GIS for Urban Growth Analysis in China”, Photogrammetric Engineering & Remote Sensing, 66(5), 593-598.
Collins, J.P., Kinzig, A., Grimm, N.B., Fagan, W.F., Hope, D., Wu, J. and Borer, E.T., 2000. “A new urban ecology: modeling human communities as integral parts of ecosystems poses special problems for the development and testing of ecological theory”, American scientist, 88(5), 416-425.
Farhodi, R., Rahnamaei, M. and Timori, I., 2011. “Measuring the Sustainable Development of Urban Neighborhoods Using Fuzzy Logic and Spatial Information System (Case Study: District 17 of Tehran Municipality)”, 43(3), 89-111. [In Persian]
Hall, P., 1988. “Cities of tomorrow: An intellectual history of urban planning and design in the twentieth century”, Oxford: Blackwell Publishers, 313-318.
Jalali, M., Moghimi, E., Jafarpoor, Z. and Kardoani, P., 2016. “The effects of physical expansion and urban application change on the river's privacy, (case study: The dry river in Shiraz)”, Journal of Human Geographic Research, 48(3), 591-602. [In Persian]
Karami, S., Fakhrayee, A. and Karami, S., 2015. “Studying the effect of accessibility and vitality on urban space efficiency in Iran, (case-study: Hamadan city)”, International journal of architecture and urban development, 5(1), 33-40.
Kenworthy, J.R., 2006. “The eco-city: ten key transport and planning dimensions for sustainable city development”, Environment and urbanization, 18(1), 67-85.
Mahdavi, M, 1998. “An overview of the spatial location of Hamadan”, Journal of Spatial Research, 34(0), Successive No. 1424. [In Persian]
Movahed, S., Laghaei, H. and Habib, F., 2016. “Ecological Park Design; A Stage for Environmental Sustainability in Cities (Case Study: Southwest height of Mashhad)”, Urban Design and Management Special Issue, 4(3), 203-221. [In Persian]
Naghdi, A. and Babaei, H., 2015. “A Review on Indexes and Parameters of Urban Life Quality (Case Study of Hamadan City)”, Journal of Urban Management Studies, 7(23), 1-14. [In Persian]
Nami, M. and Aghataher, R., 2007. “Management of earthquake crisis, Urban Environment Priority”, Sepehr Scientific Journal of Geographic Information Journal, 64(16), 11-18. [In Persian]
Nazarian, A., Karimi, B. and Roshani, A., 2009. “Evaluation of physical development of Shiraz city with emphasis on natural factors”, Zagros Spatial Planning Quarterly, 1(1), 5-18. [In Persian]
Negahdari, J., Rangzan, K., Ghobadi, M.H., Asefpour Vakilian, A., 2013. “Pathway routing between Hamdan and Markazi based on environmental geology using remote sensing and geographical information systems”, Geospatial Engineering Journal (GEJ), 4(1), 15-26. [In Persian]
Salehi, M., 2014. “The importance of the spatial information system and measuring the sustainable development of the city”, the second international conference on environment, energy and biotechnology, Tehran, Higher Education Institute of Mehr Arvand, a group promoting environmental lovers in cooperation with the country's biological defense base, 3(1), 105-108. [In Persian]
Sepahi, A., 2006. “The exact study of the morphology and chemistry of garnet crystals and the suggestion of new subcategories for them: data from polytheism schist, hornfels and applets of Hamedan region”, Journal of Iranian Science and Technology A, 31(3), 281-289. [In Persian]
Shikhi, H., 2018. “Analysis of Environmental Abilities for Urban Development (Case Study: Ilam City)”, Human Geographic Research, 50(1), 127-144. [In Persian]
Zahedi, S. and Najafi, GH., 2006. “Conceptual expansion of sustainable development” 10(4), 43-76.
Zangeneh, M., 2016. “Assessing and analyzing the hazards and passive defense strategies in the Alborz province network using the method ihwp and swat”, Sepehr Scientific Journal, 25(98), 113-128. [In Persian]
