• فهرس المقالات رقابت‌پذیری

      • حرية الوصول المقاله

        1 - تاثیر پویایی و رقابت پذیری محیط بر عملکرد کسب و کار؛ تحلیل نقش راهبردهای نوآوری محصول و فرایند
        سعید جعفری تیتکانلو نفیسه ذوالفقاری امید بهبودی محمد ضیا محسنی
        زمینه: اخیراً عملکرد چشم‌گیرتری از شرکت‌های دانش‌بنیان انتظار می‌رود. برخی عوامل درون سازمانی (مانند راهبردهای نوآوری) و دسته‌ای از عوامل برون سازمانی (مانند رقابت‌پذیری و پویایی محیط) در عملکرد این شرکت ها می توانند نقش آفرینی کنند. هدف: این پژوهش درصدد سنجش نحوه تعام أکثر
        زمینه: اخیراً عملکرد چشم‌گیرتری از شرکت‌های دانش‌بنیان انتظار می‌رود. برخی عوامل درون سازمانی (مانند راهبردهای نوآوری) و دسته‌ای از عوامل برون سازمانی (مانند رقابت‌پذیری و پویایی محیط) در عملکرد این شرکت ها می توانند نقش آفرینی کنند. هدف: این پژوهش درصدد سنجش نحوه تعامل متغیرهای پویایی و رقابت پذیری محیط با متغیرهای راهبرد نوآوری محصول و نوآوری فرایند است. همچنین هدف دیگر مقاله حاضر بررسی تأثیر این عوامل بر عملکرد کسب‌وکار می‌باشد. روش‌ها: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق از نوع توصیفی همبستگی می‌باشد. جامعه آماری شامل 170 مدیر شرکت‌های دانش‌بنیان استان خراسان رضوی است که از بین آن‌ها 115 نفر به طور تصادفی انتخاب شده‌اند. ابزار جمع آوری داده‌ها پرسشنامه‌ای است که روایی و پایایی آن تایید شد. سنجش روابط علّی بین متغیرها با استفاده از نرم افزار PLS انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج تحقیق حاکی از آن است که رقابت‌پذیری محیط بر نوآوری فرایند و نیز بر نوآوری محصول تأثیر می‌گذارد. همچنین این متغیر از طریق نوآوری بر عملکرد کسب‌وکار مؤثر است. از طرفی پویایی محیط نیز بر نوآوری محصول و نوآوری فرایند مؤثر است و از طریق آن ها بر عملکرد کسب و کار اثر می‌گذارد. نتیجه‌گیری: شرکت‌های دانش‌بنیان باید به‌طور ویژه شرایط محیط را رصد نموده و بر اساس رقابت‌پذیر و نیز پویا بودن آن، راهبردهای نوآوری را تدوین نمایند تا به عملکرد مطلوبی دست یابند. کلیدواژه‌ها: عملکرد کسب‌وکار، نوآوری محصول، نوآوری فرایند، پویایی محیط، رقابت‌پذیری محیط تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - رابطه‌ی تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی پایدار مورد مطالعه: شرکت سیمان بجنورد
        مرضیه استادی ایرج محبوبه سلیمان پورعمران
        پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه‌ی بین تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی پایدار در شرکت سیمان بجنورد، انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان مشغول به خدمت در شرکت سیمان بجنورد 600 نفر بود که با فرمول نمونه گیری کوکران و به أکثر
        پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه‌ی بین تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی پایدار در شرکت سیمان بجنورد، انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان مشغول به خدمت در شرکت سیمان بجنورد 600 نفر بود که با فرمول نمونه گیری کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 234 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد تاب‌آوری سازمانی برگرفته از مدل مک مانوس(2008)، پرسشنامه‌ی محقق ساخته‌ی بررسی نیروهای پنج‌گانه رقابت پورتر در سازمان و پرسشنامه مزیت رقابتی پایدار هیل و جونز(2010)، که به ترتیب دارای 54، 20 و 16 گویه می‌باشند استفاده شد. بعد از تایید روایی پرسشنامه ها، اعتبار هر یک از پرسشنامه ها به ترتیب، 87/0، 76/0، 84/0 گزارش شد. جهت تحلیل داده ها از تحلیل عاملی و مدل معادلات ساختاری به وسیله نرم‌افزار آماری Spss 21 و 8.5 Lisrel، استفاده گردید. نتایج حاکی از این بود که بین متغیر مستقل تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی پایدار و بین دو متغیر وابسته‌ی رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی پایدار با اطمینان 95% رابطه وجود دارد. همچنین نتایج مؤید این بود که بار کلی تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی 94/0 محاسبه شده است که مقدار قابل توجهی است. مقدار آماره آزمون (t-value) نیز 47/10 به دست آمده است که نشان می‌دهد این رابطه معنادار است؛ بنابراین بین تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی ارتباط معناداری وجود دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بهبود کارایی در توانمندی‌های نوآوری فناورانه و رقابت‌پذیری شرکت‌های داروسازی با اعمال هوشمندی فناوری با استفاده از تحلیل پوششی داده‌ها
        علی بنیادی نائینی مهناز احدزاده نمین علی امینی
        مقدمه: شرکت‌های داروسازی به عنوان شرکت‌هایی راهبردی با ماهیت رقابت‌پذیری از سهمی قابل توجه در مزیت رقابتی کشور برخوردار هستند. بنابراین مسئله رقابت‌پذیری در چنین شرکت‌هایی در عصر حاضر به موضوعی مهم و چالشی تبدیل شده است. در محیط‌های پیچیده رقابتی، تنها سازمان‌هایی می‌تو أکثر
        مقدمه: شرکت‌های داروسازی به عنوان شرکت‌هایی راهبردی با ماهیت رقابت‌پذیری از سهمی قابل توجه در مزیت رقابتی کشور برخوردار هستند. بنابراین مسئله رقابت‌پذیری در چنین شرکت‌هایی در عصر حاضر به موضوعی مهم و چالشی تبدیل شده است. در محیط‌های پیچیده رقابتی، تنها سازمان‌هایی می‌توانند به رقابت‌پذیری خود ادامه دهند که عملکرد خود را در توانمندی‌های نوآوری فناورانه تقویت نمایند. توانمندی‌های نوآوری فناورانه نیز از داده‌ها و اطلاعات جدید و بروز در حوزه فناوری بهره می‌برد که خود نیازمند هوشمندی فناوری می‌باشد. از این‌رو در این پژوهش به دنبال ارزیابی اثرات هوشمندی فناوری بر کارایی توانمندی‌های نوآوری فناورانه و رقابت‌پذیری شرکت‌های داروسازی می‌باشیم. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نوع توصیفی- تحلیلی است و برای جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. داده‌های این پژوهش از 55 شرکت فعال در صنعت داروسازی استخراج گردیده و به کمک روش تحلیل پوششی داده‌های شبکه‌ای به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شده و کارایی شرکت‌های مورد نظر، با و بدون هوشمندی فناوری ارزیابی شده است. یافته‌ها: در این پژوهش مشخص شد که بکارگیری هوشمندی فناوری بر کارایی توانمندی‌های نوآوری فناورانه و رقابت‌پذیری این شرکت‌ها تأثیری مثبت داشته و در اغلب موارد کارایی آن‌ها را را افزایش داده است. این پژوهش نشان داد که قبل از بکارگیری هوشمندی فناوری، تنها 54/34 درصد از شرکت‌ها تحت بررسی نمره کارآیی کامل را کسب کردند. نتیجه‌گیری: رویکرد این پژوهش، بررسی نقش هوشمندی فناوری بود که مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهند که این نقش معنادار بوده و نقش مؤثر هوشمندی فناوری بر کارایی توانمندی‌های نوآوری فناورانه و رقابت‌پذیری را به اثبات می‌رساند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تحلیل تأثیر هوشمندی فناوری بر مزیت رقابتی در بنگاه (مطالعه موردی: شرکت‌های دارویی)
        علی امینی
        مقدمه: امروزه، قابلیت استفاده سریع و به موقع از اطلاعات و دانش فناورانه، نه تنها یک چالش بزرگ برای سازمآنها است بلکه نخستین اولویتی است که برای سازمان‌ها ایجاد مزیت می‌کند. هوشمندی فناوری فرآیندی است که با جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات و دانش فناورانه، آگاهی لازم را برای اخذ أکثر
        مقدمه: امروزه، قابلیت استفاده سریع و به موقع از اطلاعات و دانش فناورانه، نه تنها یک چالش بزرگ برای سازمآنها است بلکه نخستین اولویتی است که برای سازمان‌ها ایجاد مزیت می‌کند. هوشمندی فناوری فرآیندی است که با جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات و دانش فناورانه، آگاهی لازم را برای اخذ تصمیمات در حوزه فناوری فراهم آورده و به کسب مزیت رقابتی در بنگاه کمک می‌کند. روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی -علی و جامعه آماری آن کلیه شرکت‌های ایرانی در دومین نمایشگاه ایران فارما در تهران در سال 1395 است (193 شرکت). پرسشنامه این تحقیق در میان همه شرکت‌کنندگان ایرانی نمایشگاه توزیع و از میان پرسشنامه‌های توزیع شده، تعداد 98 پرسشنامه صحیح دریافت شد. روایی محتوایی پرسشنامه به تأیید متخصصین رسید و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها ابتدا از نرم‌افزار SPSS و سپس برای مدل‌سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی از نرم‌افزار Smart-PLS استفاده شد. یافته‌ها:بر اساس نتایج این تحقیق، هوشمندی فناوری، تأثیری مثبت (0/774=β) و معنی‌دار (1/96< 18/742T=رT برمزیت رقابتی در شرکت‌های دارویی داشت. این نتایج علاوه بر تأیید مدل، نشان می‌دهد که متغیر هوشمندی فناوری با ضریب اثر 0/774، توانسته است 59/8 درصد از کل تغییرات متغیر مزیت رقابتی را در این شرکت‌ها تبیین نماید. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های تحقیق می‌توان گفت با بهره‌گیری از هوشمندی فناوری و هم‌چنین تأثیر مثبت و معنادار آن بر مزیت رقابتی، می‌توان شاهد کسب، بهبود و ارتقای مزیت رقابتی در سازمان بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر در رقابت‌پذیری بر رشد و توسعه بازار صادراتی به کمک تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی
        سمیه حضوری محمد علی عبدالوند
        هدف اصلی این پژوهش ارزیابی عوامل مؤثر در رقابت‌پذیری بر رشد و توسعه بازار صادراتی در شرکت‌های بازرگانی و صادرات می‌باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی، پیمایشی و همبستگی می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق که با استفاده از فرمولQ تعدا أکثر
        هدف اصلی این پژوهش ارزیابی عوامل مؤثر در رقابت‌پذیری بر رشد و توسعه بازار صادراتی در شرکت‌های بازرگانی و صادرات می‌باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی، پیمایشی و همبستگی می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق که با استفاده از فرمولQ تعداد نمونه230 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی در نظر گرفته شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه ضریب آلفای کرونباخ برابر 86/0 محاسبه گردید که حاکی از پایایی در سطح عالی می‌باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های کلموگروف- اسمیرنوف، آزمون اسپیرمن و آزمون T به کمک نرم افزارSpss و سایر آزمون‌های مربوطه که به طور مفصل در این پژوهش شرح داده شده است،تجزیه و تحلیل گردید تا هر یک از مؤلفه‌های تأثیرگذار و زیر مؤلفه‌ها مشخص گردد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که این پژوهش شامل 4 مؤلفه اصلی عوامل محیطی (با 3 سوال)، عامل درون‌سازمانی (با 7 سوال)، عامل رویکرد مبتنی بر منابع (با 4 سوال)، عامل ظرفیت‌های تولیدی (با 3 سوال) و در مجموع 17 زیرمعیار بود. با به کارگیری روش تاپسیس فازی و طراحی پرسشنامه مخصوص به آن، عوامل مؤثر رقابت‌پذیری بر رشد و توسعه بازار صادراتی صنایع غذایی رتبه بندی و اولویت‌بندی شدند که در نهایت، از میان 17 زیرمعیار موجود مشتری گرایی، گرایش‌های مصرف‌کنندگان،توانایی بنگاه در بازاریابی محصولات وقدرت رقابت‌پذیری بالاترین رتبه‌ها را به خود اختصاص دادند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - ارزیابی رقابت‌پذیری اجتماعی و زیست‌محیطی شهری (نمونه موردی: استان‌های کشور)
        حسین نظم فر علی عشقی چهاربرج سعیده علوی
        زمینه و هدف: در حال حاضر رقابت‌پذیری یک موضوع محوری در سطح دنیاست و از آن به‌عنوان وسیله‌ای جهت دست‌یابی به توسعه پایدار یاد می‌شود. بسیاری از پژوهش گران، رقابت‌پذیری را مساوی با موفقیت در بعد اقتصادی می‌دانند، اما رقابت‌پذیری شهری باید از دیدگاه وسیع‌تری مورد بررسی قرا أکثر
        زمینه و هدف: در حال حاضر رقابت‌پذیری یک موضوع محوری در سطح دنیاست و از آن به‌عنوان وسیله‌ای جهت دست‌یابی به توسعه پایدار یاد می‌شود. بسیاری از پژوهش گران، رقابت‌پذیری را مساوی با موفقیت در بعد اقتصادی می‌دانند، اما رقابت‌پذیری شهری باید از دیدگاه وسیع‌تری مورد بررسی قرار گیرد و باید علاوه بر ابعاد اقتصادی بر ابعاد غیراقتصادی زندگی شهری نیز تأکید کند. با توجه به خلأ موجود در این زمینه پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و سطح‌بندی استان‌های ایران با تأکید بر ابعاد اجتماعی و زیست‌محیطی انجام‌شده است. روش بررسی: این پژوهش با استفاده از 36 شاخص مربوط به بعد اجتماعی و زیست‌محیطی به دنبال ارزیابی رقابت‌پذیری اجتماعی و زیست محیطی شهری با استفاده از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره(MCDM) است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه ی آماری تحقیق شامل کلیه ی استان‌های کشور در سال 1390 می‌باشد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها ابتدا از مدل‌های HAW و SAW استفاده‌شد و در نهایت با روش کاندرست ادغام‌ گردید و به 5 گروه با توان رقابت‌پذیری بسیار بالا، بالا، متوسط و پایین و بسیار پایین تقسیم گردید. برای پیدا کردن ضریب اهمیت هریک از شاخص‌ها از مدل آنتروپی شانون استفاده‌شده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق بر اساس مدل کاندرست، نشان می‌دهد که بین استان‌های کشور ازلحاظ برخورداری از شاخص‌های اجتماعی و زیست‌محیطی رقابت‌پذیری شهری اختلاف فراوانی وجود دارد به طوری که اختلاف بین استان تهران(رتبه اول) با امتیاز 30 و استان سمنان(رتبه آخر) با امتیاز 25-، خیلی زیاد بوده(55) و این اختلاف زیاد ناشی از عدم تعادل در آمایش سرزمین است. رتبه‌بندی نهایی نشان می‌دهد که استان‌های تهران، البرز، خوزستان، خراسان جنوبی، اصفهان و خراسان رضوی توان رقابت‌پذیری بسیار بالایی داشته و استان‌های کهکیلویه و بویراحمد، اردبیل، یزد، گلستان، چهارمحال بختیاری و سمنان از توان رقابت‌پذیری بسیار پایینی برخوردار می‌باشند تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - تأثیرپذیری غیرخطی رقابت‌پذیری و نوآوری بنگاه از سخت‌گیری در مقررات زیست‌محیطی؛ آزمون فرضیه پورتر
        امیدعلی عادلی یزدان گودرزی فراهانی علی اکبر ابراهیمی نژاد رفسنجانی
        زمینه و هدف: یکی از برجسته‌ترین فرضیات حوزه اقتصاد محیط‌زیست، فرضیه پورتر است که توسط مایکل پورتر (1995) مطرح شد. این فرضیه بدین مسئله اشاره دارد که اگر کشوری مقررات محیط‌زیستی (ER) سخت‌گیرانه‌ای را نسبت به رقبایش به کار گیرد، در بلندمدت به صادرکننده فنّاوری‌های نوین زی أکثر
        زمینه و هدف: یکی از برجسته‌ترین فرضیات حوزه اقتصاد محیط‌زیست، فرضیه پورتر است که توسط مایکل پورتر (1995) مطرح شد. این فرضیه بدین مسئله اشاره دارد که اگر کشوری مقررات محیط‌زیستی (ER) سخت‌گیرانه‌ای را نسبت به رقبایش به کار گیرد، در بلندمدت به صادرکننده فنّاوری‌های نوین زیست‌محیطی بدل خواهد شد. با توجه به اهمیت این فرضیه برای سیاست‌گذاران و بنگاه‌ها، مطالعات بسیاری برای اثبات یا رد این فرضیه انجام‌شده است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر آزمون فرضیه پورتر (تأثیر پذیری رقابت پإیری و نوآوری بنگاه از سختگیری در مقررات زیست محیطی) است روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از روش رگرسیون انتقال ملایم پنلی برای دوره زمانی 2000- 2015 فرضیه پورتر برای 25 کشور عضو OECD آزمون شد. یافته‌ها: نتیجه به‌دست‌آمده بیانگر این بوده است که متغیر شاخص وزنی سخت‌گیری سیاست‌های زیست‌محیطی در بخش خطی و غیرخطی مدل دارای اثرات مثبت و معنی‌داری برافزایش در تعداد فنّاوری‌های منتخب حوزه محیط‌زیست بوده است. ضریب متغیر برآورد شده به این صورت بوده که شدت اثرگذاری این متغیر در بخش خطی برابر با 142/0 و در بخش غیرخطی برابر با 213/0 بوده است. همچنین سرعت گذار بین دو رژیم رشد شاخص وزنی سخت‌گیری سیاست‌های زیست‌محیطی، با توجه به پارامتر گذار تخمین زده‌شده معادل 17/3 است. بحث و نتیجه‌گیری: تحلیل نتایج نشان می‌دهد زمانی که رشد شاخص وزنی سخت‌گیری سیاست‌های زیست‌محیطی پایین باشد شدت اثرگذاری متغیرهای مستقل و کنترلی بر تعداد فنّاوری‌های منتخب حوزه محیط‌زیست متفاوت خواهد شد. با توجه به تجربه کشورهای توسعه‌یافته، بهبود وضعیت نظام قانونی و حقوق مالکیت، افزایش کمک‌های رسمی و دولتی برای توسعه در حوزه محیط‌زیست و افزایش بودجه دولتی تحقیق و توسعه در حوزه محیط زیست می تواند نقش مؤثری بر بهبود رقابت‌پذیری و افزایش در نوآوری بنگاه در کنار سخت گیری در قوانین زیست محیطی ایفا کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - تبیین نقش ویژگی‌های شخصیتی و ساختاری مدیریت بر توان رقابت‌پذیری در بازار محصولات شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران: تاکیدی بر مدل‌های داده کاوی و تحلیل پوششی داده‌ها
        امیر فریدنیا محسن لطفی بهروز اسکندرپور
        این پژوهش به بررسی تاثیر مجموعه‌ای از ویژگی‌های شخصیتی و ساختاری مدیریت (شامل کوته‌بینی، خوش‌بینی، محافظه‌کاری، استقلال، تنوع جنسیت هیئت مدیره، ثبات و توانایی مدیریت) بر توان رقابت‌پذیری در بازار محصولات شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. این پ أکثر
        این پژوهش به بررسی تاثیر مجموعه‌ای از ویژگی‌های شخصیتی و ساختاری مدیریت (شامل کوته‌بینی، خوش‌بینی، محافظه‌کاری، استقلال، تنوع جنسیت هیئت مدیره، ثبات و توانایی مدیریت) بر توان رقابت‌پذیری در بازار محصولات شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. این پژوهش با استفاده از نمونه‌ای شامل 144 شرکت پذیرفته شده در‌ بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی سال‌های 1386 تا 1397 و بکارگیری روش‌های آماری همچون تحلیل پوششی داده‌ها، مدل رگرسیونی مبتنی بر داده‌های پانلی و روش‌های داده‌کاوی(مدل شبکه‌های عصبی و درخت تصمیم) انجام گرفته است. یافته‌های روش‌های رگرسیونی نشان داد که از بین متغیرهای مورد بررسی متغیرهای کوته‌بینی، استقلال هیئت مدیره، ثبات و توانایی مدیریت تاثیری معنادار بر توان رقابت‌پذیری در بازار محصولات را داشته است. مقایسه‌ نتایج روش‌های رگرسیونی و مدل‌های داده‌کاوی نشان داد که از میان ویژگی‌های مدیریت، تنها متغیرهای کوته‌بینی، توانایی و استحکام مدیریت تاثیری معنادار بر رقابت‌پذیری در بازار محصولات شرکت‌ها داشته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - بررسی تطبیقی چارچوب تنظیمی سفر و گردشگری در کشورهای حاشیه خلیج فارس، با تاکید بر جمهوری اسلامی ایران
        رسول افضلی سیدعباس احمدی محمود واثق منوچهر جهانیان
        چکیده گردشگری گسترده ترین صنعت خدماتی دنیاست. این صنعت متنوع به عنوان منبع اصلی اشتغال زایی، درآمد، شکوفایی اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می آید و از اینرو، اکثر کشورها امروزه در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای حاصل از توسعه این أکثر
        چکیده گردشگری گسترده ترین صنعت خدماتی دنیاست. این صنعت متنوع به عنوان منبع اصلی اشتغال زایی، درآمد، شکوفایی اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می آید و از اینرو، اکثر کشورها امروزه در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای حاصل از توسعه این صنعت می باشند. از سوی دیگر، توجهبهمقرراتحقوقیامروزه یکیازعواملاساسیدرتوسعهصنعتگردشگریاست که در کنار امنیت از نقش بی بدیلی در این زمینه برخوردار می باشد.قانونمداریمبتنیبرتدوینقوانینومقرراتیاستکهوظایفوحقوقدوسویهگردشگرانوجامعهمیزبانراروشنمی نمایدوهدفآنسامان بخشیبهفعالیتهایعرضهگردشگریدرجهتیپایداراست. نظر به اهمیت منطقه ی خلیج فارس از نقطه نظر ژئوپلیتیکی، بحث امنیت و قانونمندی در این منطقه نه تنها برای توسعه ی صنعت گردشگری، بلکه در تمامی جنبه ها و در راستای دستیابی کشورهای منطقه به ثبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، حیاتی است. بنابراین توجه به مسائل امنیتی، زیست محیطی و قوانین و مقررات ناظر بر سفر و گردشگری در کشورهای حاشیه نشین خلیج فارس ، می تواند زمینه ساز دستیابی به توسعه پایدار گردشگری در منطقه باشد. در مقالهحاضر، چارچوب‌های تنظیمی گردشگری در کشورهای حاشیه ی خلیج فارس با تاکید بر جمهوری اسلامی ایران، مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. روشانجام اینپژوهشتوصیفی- تحلیلیو مبتنیمطالعاتاسنادیوکتابخانه ای است. در این مقاله از داده های مربوط به گزارش مجمع جهانی اقتصاد، پیرامون شاخص جهانی رقابت پذیری سفر و گردشگری در سال 2013 استفاده شده است. از یافته هایتحقیق چنین بر می آید که به زعم گزارش منتشر شده، ایران در مجموع از نظر چارچوبهای تنظیمی سفر و گردشگری، در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس، از جایگاهی آنچنان که می بایست برخوردار نیست. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری با رویکرد رقابت‌پذیری مطالعه موردی : شهر دو گنبدان
        جلال کامران کرامت الله زیاری
        بافت‌های فرسوده اغلب در محدوده‌های قدیمی ، محروم شهری ازنظر اجتماعی ، اقتصادی و کالبدی قرار دارند . این عامل عدم پویایی و رونق اقتصادی حیات شهری در آن‌هاست . بافت‌های فرسوده به خاطر مشکلات ، معضلات پاسخگوی نیازهای فعلی شهروندان نبوده و دچار افول عملکردی می‌باشند. روش پژ أکثر
        بافت‌های فرسوده اغلب در محدوده‌های قدیمی ، محروم شهری ازنظر اجتماعی ، اقتصادی و کالبدی قرار دارند . این عامل عدم پویایی و رونق اقتصادی حیات شهری در آن‌هاست . بافت‌های فرسوده به خاطر مشکلات ، معضلات پاسخگوی نیازهای فعلی شهروندان نبوده و دچار افول عملکردی می‌باشند. روش پژوهشی با توجه به ماهیت موضوع ،معیارهای رقابت‌پذیری ، رویکرد حاکم بر این پژوهش ، روش توصیفی –تحلیلی و پیمایشی با استفاده از مشاهده و مصاحبه است و به لحاظ هدف کاربردی است . علاوه بر این ، به‌منظور تقویت پایه‌های نظری ، دقت در گردآوری اطلاعات از روش‌های مطالعه اسناد و مدارک نیز بهره گرفته‌شده است . جامعه‌ی آماری کل شهر دو گنبدان در ارتباط نمونه‌ی آماری 200نفر ساکنان بافت فرسوده شهر دو گنبدان تعیین گردید . بعد از طراحی پرسشنامه با توجه به متغیرهای تحقیق(استراتژی و توان رقابتی ، شرایط تقاضا و شرایط عوامل تولید ) تعیین‌شده مورد پرسش قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می‌دهد : عوامل مربوط به مشارکت در صرفه‌جویی در مقیاس ۳۰/۳درصد نزدیکی به دفاتر نوسازی و بهسازی با ضریب ۷۹/۲ درصد ، عوامل دسترسی به نیروی انسانی متخصص برنامه‌ریزی شهری با ضریب ۸۲/۲ درصد بیشترین امتیاز بین شاخص های رقابت پذیری جهت تحقق بازآفرینی بافت های فرسوده شهر دوگنبدان کسب کرده اند ؛ بدین ترتیب پیشنهادهایی هم چون تخفیف عوارض نوسازی ، تشکیل دفاتر نوسازی و معافیت‌های مالیاتی به‌منظور افزایش تمایل بخش خصوصی به مشارکت در پروژه ها ، حمایت و برنامه‌ریزی برای ایجاد نهادها و انجمن‌های اجتماعی مرتبط با مباحث بازآفرینی شهری در کلیه گروه‌ها و طبقات اجتماعی و... ارائه شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - رهیافتی فراروش؛ در حوزه‌های معناداری پژوهش‌های مطالعات برند شهری در عرصه رقابت‌پذیری
        پردیس پاکان تکتم حنایی
        امروزه شهرها در زمینه‌های مختلفی با یکدیگر در حال رقابت هستند،رقابتی که دیگر در میان شهرهای هم‌جوار مطرح نیست؛بلکه در شبکه‌ای از شهرهای جهانی اتفاق می‌افتد که برندسازی شهری یکی از مهم‌ترین ابزارهای رقابت‌پذیری در مقیاس های مختلف شهری تا جهانی می‌باشد، ولیکن چند‌بعدی بود أکثر
        امروزه شهرها در زمینه‌های مختلفی با یکدیگر در حال رقابت هستند،رقابتی که دیگر در میان شهرهای هم‌جوار مطرح نیست؛بلکه در شبکه‌ای از شهرهای جهانی اتفاق می‌افتد که برندسازی شهری یکی از مهم‌ترین ابزارهای رقابت‌پذیری در مقیاس های مختلف شهری تا جهانی می‌باشد، ولیکن چند‌بعدی بودن مفهوم برند شهری و ارتباط آن با حوزه‌ها و علوم مختلف از یک سو و بستر وقوع آن در محیط و سیستمی به پیچیدگی شهر از سوی دیگر،پژوهش در این عرصه را با چالش‌های مواجه می‌کند که چالش معنا در فهم موضوع و روش‌مندی علمی جامع و کارآمد از جمله مهمترین آنهاست.پژوهش حاضر با رویکرد ترکیبی هم زمان و با هدف ارائه مدل مفهومی با تاکید بر روش‌مندی علمی انجام شده که از نظر جهت‌گیری فلسفی عمل‌گرایانه، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت اکتشافی توصیفی است و با بررسی پژوهش‌های پیشین به دنبال پاسخ به این سؤال که در بستر مطالعات شهری چگونه و با چه فرآیندی،روش و ابزاری می‌توان برند شهرها را در حوزه رقابت‌پذیری شهرها محقق ساخت،آغاز شده و ضمن تلخیص پیکره دانش به تحلیل روشی پژوهش‌های پیشین پرداخته و برای تحلیل و ترکیب یافته‌ها از شیوه فراروش بهره گرفته است.نتایج حاکی از آن است که به‌کارگیری روش‌های صرفاً کمی و یا کیفی همراه با نارسایی‌هایی جدی در دستاوردهای نهایی شده و نگرشی تک‌بعدی به موضوع را همراه داشته و در نهایت باتوجه به ماهیت میان‌رشته‌ای مفهوم برندسازی شهری،مناسب‌ترین رویکرد در جهت برنامه‌ریزی مطالعات آتی برای تبیین جایگاه علوم شهری در مفهوم برند شهرها، از لحاظ روش شناختی رویکرد ترکیبی و از لحاظ تخصصی اتخاذ رویکرد میان‌رشته‌ای است چراکه امکان بهره‌گیری از مدل‌ها و ابزارهای علمی رشته‌های مختلف را فراهم می‌آورد و منجر به کاربست خلاق روش‌های علمی از رشته‌های مطالعات شهری میشود و می‌تواند گامی موثر در جهت ایجاد ادبیات مشترک در فضای گفتمان علمی این عرصه باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - نقش‌آفرینی شهرهای جدید دانائی محور در ارتقاء رقابت‌پذیری ملی: مطالعه موردی شهر جدید اندیشه
        رحیم سرور میترا انصاری نوبخت سبحانی
        شهر دانایی محور از مفاهیم خلق ‌شده‌ی هزاره‌ی جدید است. هرچند نشانه‌هایی از مفهوم شهر دانایی را می‌توان تا یک دهه‌ی پیش نیز جستجو کرد، امّا این از پگاه سده‌ی بیست و یکم است که شهرهایی از گوشه و کنار جهان، به ‌سوی مفهوم توسعه‌ی دانایی محور میل نمودند. پژوهش حاضر با رویکرد أکثر
        شهر دانایی محور از مفاهیم خلق ‌شده‌ی هزاره‌ی جدید است. هرچند نشانه‌هایی از مفهوم شهر دانایی را می‌توان تا یک دهه‌ی پیش نیز جستجو کرد، امّا این از پگاه سده‌ی بیست و یکم است که شهرهایی از گوشه و کنار جهان، به ‌سوی مفهوم توسعه‌ی دانایی محور میل نمودند. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی نقش‌آفرینی شهرهای جدید دانائی محور در ارتقاء رقابت‌پذیری ملی پرداخته ونمونه موردی نیز شهر جدید اندیشه انتخاب شده است. یافته‌ها حول سه محور اصلی دانائی محور، رقابت‌پذیری و پیشرفته می‌باشد و جهت تجزیه و تحلیل آنها از روش چندمعیاره (تاپسیس) استفاده شده است. با توجه به یافته های حاصل از مدل تاپسیس، در توسعه یافته زیرمعیار کیفیت زندگی، در مؤلفه رقابت‌پذیری زیرمعیار عوامل تولید و در مولفه دانایی محور زیرمعیار توجه به پتانسیل شهروندان توانسته اند به ترتیب در جایگاههای نخست قرار بگیرند. لذا با ترکیب و ادغام زیرمعیارها نتایج حاکی از ان است که توجه به پتانسیل شهروندان، کیفیت بالای زندگی و دسترسی به فناوری اطلاعات به ترتیب با کسب امتیازهای (1)، (0.377) و (0.324) جایگاه‌های اول تا سوم را به خود اختصاص دهند و سایر زیرمعیارها مانند فعالیت‌های پژوهشی، شرایط تقاضا و شبکه‌های تجاری در رتبه‌های آخر قرار دارند و اثرگذاری آن‌ها نسبت به مؤلفه‌های دیگر کمتر می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - رقابت‌پذیری گردشگری شهری در ایران(با استفاده از مدل یکپارچه دوآیر)
        اسماعیل قادری سید سپهر اعرابی
        رقابت‌پذیری بالای مقاصد در بازار گردشگری بین‌المللی یکی از اصلی‌ترین عوامل موفقیت در صنعت گردشگری به ویژه گردشگری شهری و بهره‌مندی از مزایای آن است. بر این اساس، پژوهش حاضر با بهره‌گیری از مدل یکپارچه دوآیر در پی آن است تا به ارزیابی تعیین‌کننده‌های اصلی رقابت‌پذیری گرد أکثر
        رقابت‌پذیری بالای مقاصد در بازار گردشگری بین‌المللی یکی از اصلی‌ترین عوامل موفقیت در صنعت گردشگری به ویژه گردشگری شهری و بهره‌مندی از مزایای آن است. بر این اساس، پژوهش حاضر با بهره‌گیری از مدل یکپارچه دوآیر در پی آن است تا به ارزیابی تعیین‌کننده‌های اصلی رقابت‌پذیری گردشگری شهری ایران مبادرت ورزد. در این پژوهش پیمایش-مبنا پس از انتخاب نماگرها و دسته‌بندی آن‌ها در شش گروه با حجم نمونه 129 نفر، پرسشگری و پیمایشی آنلاین و با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی-در دسترس انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارکنان بخش‌های خصوصی، دولتی گردشگری و اساتید و دانشجویان رشته گردشگری شده است. با شناسایی تعیین‌کننده‌های رقابت‌پذیری گردشگری، رقابت‌پذیری گردشگری شهری ایران نیز با استفاده از چهار شاخص اصلی OECD مورد تحلیل قرار گرفته است. برای آزمون پایایی پرسش‌نامه از آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که از شش تعیین‌کننده اصلی رقابت‌پذیری گردشگری شهری، منابع ارثی (با میانگین کل 17/4) و شرایط موقعیتی (با میانگین کل 55/3) می‌توانند به عنوان تعیین‌کننده‌های رقابت‌پذیری گردشگری شهری ایران در نظر گرفته شوند. علاوه بر این از نظر این شاخص‌ها، رقابت‌پذیری گردشگری شهری ایران در وضعیت نسبتاً نامناسبی قرار گرفته است. همچنین تحلیل رابطه بین رقابت‌پذیری گردشگری شهری و شش تعیین‌کننده نشان داد که منابع ارثی و منابع ایجاد شده نسبت به سایر تعیین‌کننده‌ها با شدت بالاتر و به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر رقابت‌پذیری گردشگری شهری اثرگذارند بر این اساس، حفظ و ارتقای کیفیت محیط‌زیست کشور، تنوع‌بخشی و توسعه فعالیت‌های تفریحی، برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها، گسترش کمی و کیفی راهنماها و اطلاعات گردشگری و همچنین بازاریابی و تبلیغات گسترده، از پیشنهادهای اصلی این پژوهش به شمار می‌رود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - رقابت‌پذیری شهرهای جدید (نمونه مطالعاتی: شهر جدید پرند)
        سعید صابونی مصطفی بهزادفر حمیدرضا صارمی
        هدف مقاله شناخت مؤثرترین عوامل رقابت پذیری شهر جدید پرند و میزان اثرگذاری هر کدام می‌باشد. بدین منظور، از روش کیفی و رویکرد نظریه‌پردازی داده‌بنیاد بر اساس رهیافت نظری استراوس و کوربین (1998) استفاده شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و روش گردآوری أکثر
        هدف مقاله شناخت مؤثرترین عوامل رقابت پذیری شهر جدید پرند و میزان اثرگذاری هر کدام می‌باشد. بدین منظور، از روش کیفی و رویکرد نظریه‌پردازی داده‌بنیاد بر اساس رهیافت نظری استراوس و کوربین (1998) استفاده شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و روش گردآوری اطلاعات، نمونه‌گیری هدفمند با 31 نفر از خبرگان آشنا به مباحث شهر جدید پرند (استادان دانشگاه‌ها و کارفرمایان مسکن و پروژه‌های شهری) تا حد اشباع نظری و کفایت مقوله‌ها بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد و براساس آن، مدل کیفی پژوهش طراحی گردید. در مرحله کیفی، در کد گذاری باز 61 مفهوم به دست آمد که در کدگذاری محوری به 19 مفهوم اصلی تقلیل یافت. یافته‌ها نشان داد از بعد اقتصادی، مولفه سرمایه‌گذاری و از بعد سیاسی – نهادی، مولفه حاکمیت قانونی و سازمانی با ضریب یک بیش‌ترین تاثیر و در بعد اجتماعی، عدالت با ضریب (383/0) کم‌ترین تاثیر را بر رقابت‌پذیری شهر جدید پرند دارند. دیگر نشانگرها دارای ضریب تعیین در محدوده متوسط بوده‌اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - تأثیر مقررات زیست‌محیطی بر رقابت‌پذیری صنایع: شواهدی از صنایع کارخانه‌ای کشورهای امریکا، انگلستان و کانادا
        سمیه اعظمی مجتبی الماسی افسانه گل محمدی
        این مقاله با بهره‌گیری از فرضیه پورتر و پارادایم ساختار ـ رفتار ـ عملکرد، با درنظر گرفتن سیستم معادلات همزمان و لحاظ ارتباطات متقابل میان عناصر بازاری، تأثیر مقررات زیست‌محیطی را بر رقابت‌پذیری صنایع کارخانه‌ای کشورهای منتخب OECD (امریکا، کانادا و انگلستان) در فاصله زما أکثر
        این مقاله با بهره‌گیری از فرضیه پورتر و پارادایم ساختار ـ رفتار ـ عملکرد، با درنظر گرفتن سیستم معادلات همزمان و لحاظ ارتباطات متقابل میان عناصر بازاری، تأثیر مقررات زیست‌محیطی را بر رقابت‌پذیری صنایع کارخانه‌ای کشورهای منتخب OECD (امریکا، کانادا و انگلستان) در فاصله زمانی 2013-1970 بررسی می‌کند. مخارج صرف شده صنایع برای کاهش آلودگی و ابداعات زیست‌محیطی به ترتیب، متغیرهای جانشین برای مقررات زیست‌محیطی و رقابت‌پذیری هستند. نتایج نشان داد افزایش مخارج صرف شده صنایع برای کاهش آلاینده‌ها به طور معناداری میزان ابداعات و به تبع آن رقابت‌پذیری صنایع را افزایش می‌دهد که این نتیجه فرضیه ضعیف بودن پورتر مبنی بر تأثیر مثبت مقررات زیست‌محیطی بر رقابت‌پذیری صنایع را تایید می‌کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - بررسی تطبیقی چارچوب تنظیمی سفر و گردشگری در کشورهای حاشیه خلیج فارس، با تاکید بر جمهوری اسلامی ایران
        رسول افضلی سیدعباس احمدی محمود واثق منوچهر جهانیان
        چکیده گردشگری گسترده ترین صنعت خدماتی دنیاست. این صنعت متنوع به عنوان منبع اصلی اشتغال زایی، درآمد، شکوفایی اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می آید و از اینرو، اکثر کشورها امروزه در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای حاصل از توسعه این أکثر
        چکیده گردشگری گسترده ترین صنعت خدماتی دنیاست. این صنعت متنوع به عنوان منبع اصلی اشتغال زایی، درآمد، شکوفایی اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می آید و از اینرو، اکثر کشورها امروزه در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای حاصل از توسعه این صنعت می باشند. از سوی دیگر، توجهبهمقرراتحقوقیامروزه یکیازعواملاساسیدرتوسعهصنعتگردشگریاست که در کنار امنیت از نقش بی بدیلی در این زمینه برخوردار می باشد.قانونمداریمبتنیبرتدوینقوانینومقرراتیاستکهوظایفوحقوقدوسویهگردشگرانوجامعهمیزبانراروشنمی نمایدوهدفآنسامان بخشیبهفعالیتهایعرضهگردشگریدرجهتیپایداراست. نظر به اهمیت منطقه ی خلیج فارس از نقطه نظر ژئوپلیتیکی، بحث امنیت و قانونمندی در این منطقه نه تنها برای توسعه ی صنعت گردشگری، بلکه در تمامی جنبه ها و در راستای دستیابی کشورهای منطقه به ثبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، حیاتی است. بنابراین توجه به مسائل امنیتی، زیست محیطی و قوانین و مقررات ناظر بر سفر و گردشگری در کشورهای حاشیه نشین خلیج فارس ، می تواند زمینه ساز دستیابی به توسعه پایدار گردشگری در منطقه باشد. در مقالهحاضر، چارچوب‌های تنظیمی گردشگری در کشورهای حاشیه ی خلیج فارس با تاکید بر جمهوری اسلامی ایران، مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. روشانجام اینپژوهشتوصیفی- تحلیلیو مبتنیمطالعاتاسنادیوکتابخانه ای است. در این مقاله از داده های مربوط به گزارش مجمع جهانی اقتصاد، پیرامون شاخص جهانی رقابت پذیری سفر و گردشگری در سال 2013 استفاده شده است. از یافته هایتحقیق چنین بر می آید که به زعم گزارش منتشر شده، ایران در مجموع از نظر چارچوبهای تنظیمی سفر و گردشگری، در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس، از جایگاهی آنچنان که می بایست برخوردار نیست. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - عوامل مؤثر در رقابت‌پذیری گردشگری (مطالعه موردی: شهرستان سرعین )
        حسن افراخته حمید جلالیان ابراهیم آرامی
        ازجمله مشکلات مهم امروز صنعت گردشگری کشور فقدان رقابت پذیری می باشد. یکی از ارکان این مشکل نبود یک رویکرد مشخص به منظور افزایش رقابت پذیری است و همچنین ارتباط مستقیمی بین افزایش توان رقابتی یک کشور و توان رقابتی بنگاه وجود دارد.رقابت پذیری مقصد گردشگری به عنوان یکی از گ أکثر
        ازجمله مشکلات مهم امروز صنعت گردشگری کشور فقدان رقابت پذیری می باشد. یکی از ارکان این مشکل نبود یک رویکرد مشخص به منظور افزایش رقابت پذیری است و همچنین ارتباط مستقیمی بین افزایش توان رقابتی یک کشور و توان رقابتی بنگاه وجود دارد.رقابت پذیری مقصد گردشگری به عنوان یکی از گونه های مهم رقابت پذیری مکانی و یک صنعت رشد و توسعه درون زا در بسیاری از شهرهای دنیا مورد توجه قرار گرفته است.ناحیه سرعین ترکیبی از جاذبه های انسانی وطبیعی را در خود جای داده و از نظر اکوتوریستی دارای قابلیتهای فراوانی است. تا کنون مدل های مختلفی برای رقابت پذیری مقاصد گردشگری ارائه شده است. هدف مقاله حاضر بررسی والویت بندی عوامل موثردر رقابت پذیری گردشگری منطقه سرعین با بهره گیری و تلفیق دو مدل کراچ - ریچی و کانو می باشد .پژوهش به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه به تعداد 573 برگ در بین گردشگران،کسبه و مردم محلی در بازه زمانی 15خرداد تا 15 مرداد سال 1396انجام گرفته است. نتایج کسب شده با روش تحلیل عاملی و نرم افزار LISREL تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها حاکی از آن است که از میان 6 شاخص در مدل تلفیقی مذکور،به ترتیب منابع وجاذبه های محوری، مدیریت مقصد، عوامل تقویت کننده، برنامه ریزی خط مشی و توسعه مقصد، رضایت گردشگران، عوامل و منابع پشتیبان از اولویت برخوردارند . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - تحلیل ساختاری پیشرانهای موثر بر وضعیت آینده رقابت پذیری شهری (مورد مطالعه: کلانشهر تهران)
        الناز بهزادپور محمدرضا فرزاد بهتاش زهرا سادات سعیده زرآبادی
        مقدمه: رقابت‌پذیری شهری به‌عنوان رویکردی نوین در برنامه‌ریزی شهری می‌کوشد با داشتن وجود نوعی از رقابت بین شهرها بر سر جذب سرمایه‌های مؤثر در توسعه و با تأکید بر مزیت رقابتی، از منظری جدید به بحث توسعه شهری بپردازد.هدف پژوهش: هدف مقاله فوق ارائۀ تحلیل اثرات ساختاری پیشرا أکثر
        مقدمه: رقابت‌پذیری شهری به‌عنوان رویکردی نوین در برنامه‌ریزی شهری می‌کوشد با داشتن وجود نوعی از رقابت بین شهرها بر سر جذب سرمایه‌های مؤثر در توسعه و با تأکید بر مزیت رقابتی، از منظری جدید به بحث توسعه شهری بپردازد.هدف پژوهش: هدف مقاله فوق ارائۀ تحلیل اثرات ساختاری پیشران‌های مؤثر بر وضعیت آینده رقابت‌پذیری شهری در کلان‌شهر تهران است.روش‌شناسی تحقیق: پژوهش ازنظر هدف کاربردی، گردآوری اطلاعات از نوع مطالعات اسنادی در قالب تحلیل محتوا و مصاحبه‌های تخصصی با 20 نفر از خبرگانو به‌صورت دلفی است. 43 پیشران مؤثر بر آینده وضعیت رقابت‌پذیری کلان‌شهر تهران در 7 بعد اقتصادی، نهادی، کالبدی- مکانی، زیست‌محیطی، فردی- انسانی، اجتماعی- فرهنگی و فناوری و ارتباطات انتخاب‌شده که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MICMAC پردازش‌شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: کلان‌شهر تهران بر اساس نتایج سرشماری سال 1395، در محدوده مناطق 22 گانه 8679936 نفر جمعیت دارد که در پهنه معادل 716 کیلومترمربع اسکان‌یافته‌اند.یافته‌ها و بحث: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که از مجموع 1359 محرک قابل ارزیابی، 548 رابطه با عدد 2 دارای روابط اثرگذاری نسبتاً قوی است، بعلاوه 196 رابطه عدد 3 دارد و این بدان معنا است که روابط پیشران‌های کلیدی بسیار زیاد بوده و از تأثیرگذاری و تأثیرپذیری زیادی برخوردارند. نظام خوشه‌بندی پیشران‌ها حاکی از تمرکز بر پیشران‌های مستقل است و در حدود 20 پیشران دارای میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری پایینی هستند.نتایج: نتایج نشان می‌دهد که از میان 43 پیشران، 9 پیشران، کلیدی‌ترین پیشران‌های مؤثر بر وضعیت آینده رقابت‌پذیری کلان‌شهر تهران شناخته‌شده است، به ترتیب: حکمروایی شهری، کیفیت دانشگاه‌ها و نهادهای پژوهشی، دولت الکترونیک، فرم و تراکم شهری، ثبات اقتصادی، سیستم کاربست حمل‌ونقل هوشمند، ایجاد نوآوری از طریق تخصصی شدن اقتصاد منطقه، وجود کسب‌وکار دانش‌بنیان و نوآور، برنامه‌ریزی مدیریت شهر و مدیریت بازار محور شناسایی‌شده است، لذا بایستی اولویت‌دهی به این پیش برنده‌های کلیدی در تدوین راهبرد اصلی آینده رقابت‌پذیری کلان‌شهر تهران از طریق شالوده اسناد فرادست و محتوی طرح برنامه‌ریزی رقابت‌پذیری شهری فراهم آید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - تاثیر شاخص رقابت‌پذیری بر تجهیز منابع مالی در بورس‌های منتخب
        مهدی جعفری ابوالفضل شاه آبادی وحید امیدی
        کارایی و عملکرد بورس اوراق بهادار در تجهیز منابع مالی به دلیل تاثیرگذاری بر میزان و کیفیت سرمایه‌گذاری به عنوان یکی از ارکان اصلی رشد و توسعه اقتصادی، از اهمیت بالایی در اقتصاد برخوردار است. از آن‌جا که رقابت‌پذیری به عنوان مجموعه‌ای از نهادها، سیاست‌ها و عواملی است که أکثر
        کارایی و عملکرد بورس اوراق بهادار در تجهیز منابع مالی به دلیل تاثیرگذاری بر میزان و کیفیت سرمایه‌گذاری به عنوان یکی از ارکان اصلی رشد و توسعه اقتصادی، از اهمیت بالایی در اقتصاد برخوردار است. از آن‌جا که رقابت‌پذیری به عنوان مجموعه‌ای از نهادها، سیاست‌ها و عواملی است که یک کسب‌وکار، صنعت و کشور می‌تواند با حفظ و تعمیق آن‌ها نرخ بازگشت بالایی برای عوامل تولید از جمله سرمایه ایجاد کند. لذا رقابت‌پذیری از عوامل تعیین‌کننده بازدهی شرکت‌های بورسی و در نتیجه تجهیز منابع مالی در بورس اوراق بهادار است. بدین منظور این مطالعه به بررسی تاثیر مولفه‌های رقابت‌پذیری بر تجهیز منابع مالی در بورس‌های عضو فدراسیون جهانی بورس‌ها با استفاده از با رهیافت داده‌های تابلویی و به روش گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM) طی دوره 2007 تا 2019 پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد عوامل نوآوری محور، عوامل کارایی محور و عوامل بنیان محور بر تجهیز منابع مالی بورس اوراق بهادار تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین نقدشوندگی بازار سهام و نرخ بهره واقعی تاثیر مثبت و معناداری بر تجهیز منابع مالی بورس اوراق بهادار دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - عوامل موثر بر تغییرات نرخ ارز واقعی و تاثیر آن بر شاخص رقابت پذیری در اقتصاد ایران (۹۲-۱۳۵۸)
        وحید منافی انور فرهاد خداداد کاشی جهانگیر بیابانی فاطمه پاسبان
        چکیده نرخ ارز واقعی، از جمله عواملی است که انحراف آن از مقادیر تعادلی و همچنین بی‌ثباتی در آن می‌تواند عملکرد اقتصاد کلان به ویژه رقابت‌پذیری کشورها را تحت تأثیر قرار دهد. نوسان های نرخ ارز واقعی نشان‌دهنده بی‌ثباتی وعدم قطعیت در روند قیمت‌های نسبی بین کشورهاست. این نو أکثر
        چکیده نرخ ارز واقعی، از جمله عواملی است که انحراف آن از مقادیر تعادلی و همچنین بی‌ثباتی در آن می‌تواند عملکرد اقتصاد کلان به ویژه رقابت‌پذیری کشورها را تحت تأثیر قرار دهد. نوسان های نرخ ارز واقعی نشان‌دهنده بی‌ثباتی وعدم قطعیت در روند قیمت‌های نسبی بین کشورهاست. این نوسان ها موجب ایجاد فضایی بی‌ثبات و نامطمئن در اقتصاد می‌گردند. از سویی دیگر فراهم نمودن فضای رقابتی و ارتقای سطح رقابت‌پذیری ملی، زمینه‌ساز ورود به فرایند جهانی شدن است. رقابت‌پذیری از طریق حاکمیت بازار و شکل‌گیری فعالیت‌ها بر پایه مزیت نسبی و رقابتی حاصل می‌شود. هدف اصلی مقاله حاضر شناسایی عوامل موثر بر نرخ ارز واقعی و بررسی تأثیر آن‌ها بر شاخص رقابت‌پذیری در اقتصاد ایران است. نتیجه تخمین معادله ها به روش VAR نشان می دهد که در کوتاه مدت درآمدهای نفتی، نقدینگی و محصول ناخالص داخلی دارای تأثیر مثبت و کسری بودجه دارای تأثیر منفی بر نرخ ارز واقعی می‌باشند. در بلندمدت درآمدهای نفتی و کسری بودجه دارای تأثیر منفی و حجم نقدینگی و محصول ناخالص داخلی دارای تأثیر مثبت بر نرخ ارز واقعی هستند. بر اساس محاسبه‌ها پژوهش نرخ ارز واقعی در اقتصاد ایران از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۲ همواره در حال افزایش بوده و کاهش ارزش پول ملی به موازات آن باعث کاهش شاخص رقابت‌پذیری شده است. Abstract In every country the value of money is closely related to economic power, continual and stable growth of physical commodities and the more production stability would continue, the cost index is more steady.One country that has desirable and fast economic growth, as compared with other countries , its money will be strengthened. Growth of each economic factors such as gross domestic product and partial sale and employment result in demand increasing for that foreign currency and consequently its strengthening.On other hand, some policies can increase the international competition power for one country in clued micro economics and macro economics.The purpose of this research would be considering the change real exchange rate and its effects on the competition indices in Iran’s economy during the period of 1979-2013 The equations are estimated by VAR test and using eviews6. Estimation results show that oil incomes and budget deficits had negative effects on real exchange rate, and GDP and liquidity had positive effects on real exchange rate. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - رقابت‌پذیری و فضای کسب و کار
        محمد کمالی پور رضا زینل زاده
        سطح رقابت‌پذیری کشورهای جهان یکی از معیارهای مهمی است که بسیاری از متغیرهای اقتصاد خرد و کلان را در نظر می‌گیرد. این شاخص در راستای حفظ بقای هر کشوری، نقش مهمی را بازی می‌کند و به عنوان ابزاری برای رسیدن به رشد مطلوب اقتصادی و توسعه پایدار محسوب می‌گردد، لذا بررسی عوامل أکثر
        سطح رقابت‌پذیری کشورهای جهان یکی از معیارهای مهمی است که بسیاری از متغیرهای اقتصاد خرد و کلان را در نظر می‌گیرد. این شاخص در راستای حفظ بقای هر کشوری، نقش مهمی را بازی می‌کند و به عنوان ابزاری برای رسیدن به رشد مطلوب اقتصادی و توسعه پایدار محسوب می‌گردد، لذا بررسی عواملی که می-تواند زمینه مناسب برای رقابت در میان عاملان اقتصادی، جهت رقابتی‌تر شدن فعالیت شرکت‌ها در صنعت و بازارها را ایجاد نماید، ضروری می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی اثر رقابت‌پذیری بر فضای کسب و کار در منتخبی از کشورهای اسلامی است. در این مطالعه اثر شاخص‌های الزامات اساسی، افزایش کارایی، نوآوری، مخارج مصرفی دولت، نقدینگی و تغییرات نرخ ارز بر فضای کسب و کار 16 کشور اسلامی برای بازه زمانی(2017-2000) مورد بررسی قرار گرفته، و از روش داده های تابلویی با اثرات ثابت برای برآورد مدل استفاده شده است. داده‌های جمع‌آوری شده به کمک نرم‌افزار Eviews10 تجزیه و تحلیل شده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شاخص‌های الزامات اساسی، افزایش کارایی و نوآوری بر فضای کسب و کار اثر مثبت و معناداری دارند. پیشنهاد می‌شود دولت با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم و بهبود فضای اقتصاد کلان و دیگر مؤلفه‌های مرتبط، بازار را به سمت رقابتی سالم سوق دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - بررسی نقش شدت کارآفرینی و گرایش استراتژیک بر ایجاد قابلیت‌های رقابت‌پذیری و عملکرد صادراتی
        رضا روستایی زهرا شیرازیان
        مطالعه‌ی پیش‌رو با هدف بررس بررسی نقش شدت کارآفرینی و گرایش استراتژیک در ایجاد قابلیت‌های رقابت‌پذیری و عملکرد صادراتی صورت پذیرفت. این تحقیق در نوع خود یک مطالعه‌ی کاربردی، کمّی و پیمایشی بود که به صورت مقطعی اجرا شد. جامعه‌ی آماری این تحقیق کارکنان شرکت پتروشیمی ایلام أکثر
        مطالعه‌ی پیش‌رو با هدف بررس بررسی نقش شدت کارآفرینی و گرایش استراتژیک در ایجاد قابلیت‌های رقابت‌پذیری و عملکرد صادراتی صورت پذیرفت. این تحقیق در نوع خود یک مطالعه‌ی کاربردی، کمّی و پیمایشی بود که به صورت مقطعی اجرا شد. جامعه‌ی آماری این تحقیق کارکنان شرکت پتروشیمی ایلام به تعداد 1900 نفر بودند که نمونه‌ای 372 عضوی از میان آنها به صورت تصادفی ساده و بدون جایگذاری انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌های این تحقیق پرسشنامه‌ی استاندارد بود که روایی و پایایی‌ آنها مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزئی بهره گرفته و با نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس اجرا شد. یافته‌ها نشان می‌دهند که شدت کارآفرینی بر گرایش استراتژیک، قابلیت‌های رقابت‌پذیری و عملکرد صادراتی تأثیر معناداری دارد. همچنین یافته‌ها مؤید آن هستند که گرایش استراتژیک بر قابلیت‌های رقابت‌پذیری و عملکرد صادراتی تأثیر معناداری دارد. نتایح همچنین نشان داد که قابلیت‌های رقابت‌پذیری بر عملکرد صادراتی تأثیر معناداری دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - هوشمندی رقابتی و کسب مزیت رقابتی
        وحیدرضا میرابی فریده حق شناس کاشانی مریم شریعتی
        هدف از این پژوهش ، بررسـی رابطه میان هوشـمندی رقابتی با کسب مزیت رقابتی در شرکـت زمزم است. پس از مروری بر مفاهیم هوشمندی رقابتی و مزیت رقابتی، دو پرسشنامه مجزا برای متغیرهای پژوهش طراحی و پس از تائید روایی و پایایی آن ها، میان 52 نفر از مدیران، کارشناسان و متخصصان شرکت أکثر
        هدف از این پژوهش ، بررسـی رابطه میان هوشـمندی رقابتی با کسب مزیت رقابتی در شرکـت زمزم است. پس از مروری بر مفاهیم هوشمندی رقابتی و مزیت رقابتی، دو پرسشنامه مجزا برای متغیرهای پژوهش طراحی و پس از تائید روایی و پایایی آن ها، میان 52 نفر از مدیران، کارشناسان و متخصصان شرکت زمزم توزیع گردید. نتایج حاصل از بکارگیری آزمون رتبه‌یی اسپیرمن، بیانگر رابطه مستقیم و معنادار هوشمندی رقابتی و ابعاد آن با کسب مزیت رقابتی شرکت زمزم است . در ادامه با بکارگیری آزمون فریدمن، ابعاد هوشمندی رقابتی رتبه‌بندی شدند که متغیرهای هوشمندی تکنولوژیک، هوشمندی بازار و سیستم‌های اطلاعاتی و هوشمندی اجتماعی به عنوان مهمترین معیار هوشمندی رقابتی انتخاب گردید . در پایان نیز، نتایج حاصل از بکارگیری آزمون دوجمله یی نیز نشان داد که تمام متغیرهای پژوهش در سطح مطلوبی قرار دارند . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - تأثیر حقوق سهام‌داران اصلی بر کارایی تخصیص سرمایه داخلی، نقش رقابت و تأمین مالی خارجی
        فرشته فیض آبادی
        چکیده هدف از این مطالعه بررسی حقوق صاحبان سهام اصلی بر کارایی تخصیص سرمایه داخلی، نقش رقابت و تأمین مالی خارجی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این تحقیق، حقوق سهام‌داران اصلی متغیر مستقل و کارایی تخصیص سرمایه داخلی متغیر وابسته در نظر گرفته ش أکثر
        چکیده هدف از این مطالعه بررسی حقوق صاحبان سهام اصلی بر کارایی تخصیص سرمایه داخلی، نقش رقابت و تأمین مالی خارجی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این تحقیق، حقوق سهام‌داران اصلی متغیر مستقل و کارایی تخصیص سرمایه داخلی متغیر وابسته در نظر گرفته شد. بر اساس روش حذف سیستماتیک تعداد 100 شرکت به‌عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. از آزمون رگرسیون چند متغیره برای تأیید رد و فرضیه‌های تحقیق (نرم‌افزار ایویوز) استفاده گردیده است. نتایج نشان می دهد که حقوق سهام‌داران اصلی، کارایی تخصیص سرمایه داخلی را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. رقابت اثر تعدیل‌کننده بر حقوق سهامدارن ندارد، در صورتی‌که تأمین مالی خارجی بر حقوق سهامداران قابل‌توجه نیست. به سرمایه‌گذاران نیز پیشنهاد می‌شود قبل از هر تصمیمی به شرایط بازار برای شرکت‌های مختلف و رقابت‌پذیری آنها در بازارهای داخلی و خارجی و ارزش شرکت توجه لازم را مبذول نمایند تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - بازاریابی مکان با رویکرد کارآفرینی شهری (مورد پژوهی: محور تاریخی فرهنگی شهرداری رشت)
        وحید فیض خواه بهزاد ملک پور اصل
        در عصر جهانی شدن و اطلاعات و به سبب آن ظهور جامعه شبکه ای، امروزه شهرها به عنوان محل اصلی تولید و مصرف در جهان شناخته می شوند. از این رو رقابت گسترده‌ای برای جذب سرمایه‌های مالی و انسانی میان شهرهای جهان در جریان است. بدین سبب انگاشت‌هایی نو و بدیع مانند "بازاریابی مکان أکثر
        در عصر جهانی شدن و اطلاعات و به سبب آن ظهور جامعه شبکه ای، امروزه شهرها به عنوان محل اصلی تولید و مصرف در جهان شناخته می شوند. از این رو رقابت گسترده‌ای برای جذب سرمایه‌های مالی و انسانی میان شهرهای جهان در جریان است. بدین سبب انگاشت‌هایی نو و بدیع مانند "بازاریابی مکان" و "برندسازی مکان" مطرح شده تا از حداکثر ظرفیت‌های مکان برای جذب سرمایه‌های سیال بهره‌برداری شود. این پژوهش در پی آن برآمده تا با مطالعه متون نظری و تجارب جهانی به چیستی بازاریابی مکان با رویکرد کارآفرینی شهری پی برده و با ارائه ی یک مدل نظری با استفاده از روش "مدل‌یابی معادلات ساختاری" برای دستیابی به بازاریابی مکان با رویکرد کارآفرینی شهری در شهر رشت و بررسی الزامات فضایی آن در نمونه مطالعاتی منتخب یعنی "محور تاریخی فرهنگی شهرداری رشت" با تأکید بر انگشت تجمعی‌سازی، چگونگی دستیابی به بازایابی مکان با رویکرد کارآفرینی شهری را تبیین کند. نتایج نشان داد بر اساس همبستگی پیرسون مفاهیم ارتقاء برند مکان برای جذب سرمایه، مشارکت بخش خصوصی در حوزه کارآفرینی، سرمایه خلاقیت، دانش‌پایگی مکان و سرزندگی اقتصاد محلی به ترتیب دارای بیشترین میزان همبستگی با متغیر وابسته یعنی بازاریابی مکان با رویکرد کارآفرینی شهری در سطح 05/0 هستند. آزمون پایایی مدل پیشنهادی از دو روش بررسی شد. بار عاملی هر یک از شاخص‌ها بالای 5/0 بوده که در سطح 50/0 معنی دار بودند و پایایی مدل را تایید می‌کنند و آزمون آلفای کرونباخ برای متغیرها که اعداد 7/0 به دست آمد که تأییدکننده پایایی مدل هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - بررسی ساختار رقابت‌پذیری در بازار جهانی سیب
        نازنین یوسفیان فرشید اشراقی فرهاد شیرانی بیدآبادی
        سیب یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی در جهان است که کشورهای زیادی در زمینه تولید و صادرات آن فعالیت می کنند، که ایران هم در زمینه تولید و صادرات این محصول قابلیت لازم را دارد. هدف از این مقاله بررسی ساختار رقابت پذیری در بازار جهانی سیب و همچنین جایگاه ایران در این بازار أکثر
        سیب یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی در جهان است که کشورهای زیادی در زمینه تولید و صادرات آن فعالیت می کنند، که ایران هم در زمینه تولید و صادرات این محصول قابلیت لازم را دارد. هدف از این مقاله بررسی ساختار رقابت پذیری در بازار جهانی سیب و همچنین جایگاه ایران در این بازار با استفاده از رویکرد رگرسیونی و همچنین شاخص هرفیندال است. به همین منظور و برای تعیین عوامل مؤثر، از داده های سری زمانی برای دوره زمانی (2011-1974) استفاده گردیده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد قیمت صادراتی، مقدار تولید داخلی تأثیر منفی معنی دار و نرخ ارز واقعی تأثیر مثبت و معنی دار در بر دارد. همچنین نتایج شاخص هرفیندال برای محصول سیب در دوره مورد بررسی بازار رقابتی را نشان می دهد. با توجه به پتانسیل ایران در زمینه تولید و صادرات سیب، می تواند با برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های مناسب در راستای تولید و صادرات این محصول جایگاه مناسبی در بازارهای جهانی کسب کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - تحلیل جایگاه ایران در تجارت جهانی سیب و عوامل مؤثر بر آن
        فرشید اشراقی نازنین یوسفیان فرهاد شیرانی بیدآبادی
        توسعه صادرات غیر نفتی یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی کشور محسوب می شود. بخش کشاورزی به دلیل دارا بودن پتانسیل لازم در زمینه تولید و صادرات محصولات کشاورزی توانسته است، بخشی از صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص دهد. سیب یکی از محصولات باغی است که بخش مهمی از صادرات غیر نف أکثر
        توسعه صادرات غیر نفتی یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی کشور محسوب می شود. بخش کشاورزی به دلیل دارا بودن پتانسیل لازم در زمینه تولید و صادرات محصولات کشاورزی توانسته است، بخشی از صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص دهد. سیب یکی از محصولات باغی است که بخش مهمی از صادرات غیر نفتی جهان را تشکیل می دهد و ایران هم قابلیت لازم را در زمینه صادرات و تولید این محصول دارد. این مطالعه به بررسی جایگاه ایران در بازار جهانی سیب پرداخته و همچنین عوامل مؤثر بر این جایگاه را مورد بررسی قرار داده است. برای تعیین عوامل مؤثر بر این جایگاه از داده های سری زمانی و الگوی رگرسیونی برای دوره ی زمانی 2011-1974 استفاده گردیده است. نتایج نشان می دهد که عوامل نرخ ارز حقیقی و تولید نسبی تأثیر معنی دار و مثبت اما قیمت نسبی، تأثیر منفی معنی دار بر این جایگاه دارد. تفاصيل المقالة