تغییرات اقلیمی

حرية الوصول المقاله

1 - شناسایی و مقایسه ادراک اقلیمی شهروندان در طبقات مختلف دمایی شهر اصفهان
محسن ویسی مژگان احمدی ندوشن

چکیده: شناسایی ادراک اقلیمی شهروندان یکی از ارکان مهم برای تدوین سیاست‌های مرتبط با کاهش اثر جزیره حرارت است. در این مطالعه به بررسی برخی از جنبه‌های مؤثر بر ادراک اقلیمی و ارتباط آن با خصوصیات فردی در شهر اصفهان پرداخته شده است. برای این منظور، هستة مرکزی شهر اصفهان به أکثر

چکیده: شناسایی ادراک اقلیمی شهروندان یکی از ارکان مهم برای تدوین سیاست‌های مرتبط با کاهش اثر جزیره حرارت است. در این مطالعه به بررسی برخی از جنبه‌های مؤثر بر ادراک اقلیمی و ارتباط آن با خصوصیات فردی در شهر اصفهان پرداخته شده است. برای این منظور، هستة مرکزی شهر اصفهان به 4 طبقه دمایی بین دو حد 27 تا 43 درجه سانتیگراد تفکیک گردید. تعداد 100 فرد از هر طبقه به‌صورت اتفاقی غیر تصادفی انتخاب و اطلاعات فردی به همراه ادراک آن‌ها از افزایش دما، بروز اختلال در زندگی، تفاوت‌های دمایی وابسته به مکان و تمایل داوطلبانه برای تغییر رفتار جمع‌آوری گردید. نتایج نشان داد که با افزایش دما در هر یک از طبقات دمایی، نظر شهروندان بر افزایش دشواری زندگی و تلاش برای انطباق با دماهای بالا بیشتر است. آن‌ها نشان دادند که دمای هوا در داخل شهر اصفهان به‌صورت نسبی از دمای هوا در نواحی روستایی پیرامون شهر بیشتر است. در خصوص ادراک جزیره حرارت شهری، همبستگی معنی‌داری بین شدت جزیره حرارت با سن و سطح سواد به دست آمد. افزایش دما پاسخی مشابه بین تمامی مصاحبه‌شوندگان در تمامی بخش‌های شهر بوده و وجود جزیره حرارتی شهری باعث بروز اختلال‌های متفاوت (از نظر شدت) در زندگی افراد مختلف ساکن در طبقات دمایی متفاوت شده است. به‌طورکلی، افرادی که در سن پایین هستند و همچنین دارای تحصیلات بالاتری هستند می‌توانند به عنوان گروه‌های هدف در بهبود شرایط خود اقلیمی و مشارکت حداکثری شهروندان به عنوان مبنا قرار گیرند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - ارائه مدل ساختاری سیاستگذاری مدیریت بحران آب کشور
سید حسن مهدوی فر بهارک شیرزاد فاطمه حمیدی فر عباس خورشیدی

10.30495/jisds.2023.74352.11920

کاهش بارندگی، افزایش دما و مصرف بی رویه و بالای آب در سال 1402 منجر به ایجاد بزرگترین بحران قرن در حوزه آب شده است. این مهم ضرورت توجه به موضوع سیاستگذاری مدیریت بحران در آب کشور را بیش از پیش نموده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نو أکثر

کاهش بارندگی، افزایش دما و مصرف بی رویه و بالای آب در سال 1402 منجر به ایجاد بزرگترین بحران قرن در حوزه آب شده است. این مهم ضرورت توجه به موضوع سیاستگذاری مدیریت بحران در آب کشور را بیش از پیش نموده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نوع پژوهش کمی است. تکنیک یا روش مورد استفاده در بخش کمی، پیمایش است. جامعه‌‌ آماری این تحقیق شامل کلیه کارشناسان و مدیران حوزه آب در کشور می باشند که به دلیل گستردگی جامعه مورد تحقیق حجم جامعه نامحدود و بالاتر از یکصد هزار نفر مشخص گردید. مطابق جدول مورگان تعداد 384 نفر نمونه مورد نیاز می باشد که تعداد 397 پرسشنامه به محقق عودت داده شد.روش نمونه گیری بصورت غیر تصادفی در دسترس می باشد. در پژوهش حاضر برای پاسخ به سوالات تحقیق از پرسشنامه 21 گویه ای استفاده شده است.جهت سنجش میزان پایایی گویه ها یا سنجه های تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ بالای 0.70 به عنوان ضریب آلفای قابل قبول است و نشان می دهد که بین گویه ها یا سئوالات هر متغیر ارتباط و پیوستگی وجود دارد. نتایج حاصل از اجرای مدل پژوهش نشان می دهد بالاترین ضریب مسیر مربوط به بعد سیاسی با ضریب 0.889 و در جایگاه دوم بعد قانونی با ضریب مسیر 0.766 می باشد. و کمترین ضریب مسیر مربوط به بعد اقلیمی با ضریب 0.504 می باشد. نتایج حاصل از اجرای آزمون t نشان می دهد در سطح اطمینان 99 % ابعاد مدیریتی، اقتصادی ، سیاسی، فرهنگی و اقلیمی در وضعیت ضعیف قرار دارند و تن ها از مجموع ابعاد مورد بررسی از نظر نمونه مورد پژوهش تن ها دو بعد قانونی و اجتماعی در وضعیت مطلوب قرار دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - تحلیل ماهیت تعهدات دولت‌ها در توافقنامه پاریس 2015 درباره تغییرات اقلیمی
سید عباس پورهاشمی مجتبی سبحانی نیا سید علی حسینی آزاد

10.30495/jest.2022.32952.4075

یکی از مهمترین اسناد بین‌المللی لازم‌الاجرا برای واکنش در برابر تغییرات اقلیمی، موافقتنامه پاریس 2015 است. بیش از سه دهه است که دولت‌ها مذاکرات طولانی در خصوص تغییرات اقلیمی را آغاز نموده‌اند و همواره این موضوع در دستور کار دولت‌ها قرار داشته است. از مهمترین دلایل ناکام أکثر

یکی از مهمترین اسناد بین‌المللی لازم‌الاجرا برای واکنش در برابر تغییرات اقلیمی، موافقتنامه پاریس 2015 است. بیش از سه دهه است که دولت‌ها مذاکرات طولانی در خصوص تغییرات اقلیمی را آغاز نموده‌اند و همواره این موضوع در دستور کار دولت‌ها قرار داشته است. از مهمترین دلایل ناکامی‌ برای تدوین و اجرای یک سند بین‌المللی لازم‌الاجرا، عدم تمایل بسیاری از دولت‌ها به پذیرش اهداف کاهش انتشار الزام‌آور بوده است. تجربه ناموفق پروتکل کیوتو 1997، نشان دهنده این رویکرد دولت‌ها به عدم پذیرش تعهدات الزام‌آور است. در این مقاله تلاش شده است تا ماهیت تعهدات دولت‌ها در توافقنامه پاریس 2015 درباره تغییرات اقلیمی مورد تحلیل حقوقی قرار گیرد. این تحقیق مبتنی بر روش تجزیه و تحلیل استقرایی حقوقی است. بر اساس این روش، موافقتنامه پاریس 2015 و برخی از اسناد قبل از آن در خصوص برخورد با تغییرات اقلیمی، مورد بررسی حقوقی قرار گرفته است. نهایتاً این پژوهش، ضمن بررسی فرصت ها و ظرفیت های حقوقی توافقنامه پاریس 2015، به این نتیجه نائل شده است که علیرغم این که موافقتنامه پاریس به عنوان یک معاهده بین‌المللی گامی مهم و اساسی در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ارزیابی می‌شود، ولی همچنان دارای برخی ناکارآمدی‌های حقوقی و اجرایی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - ارائه مدل بهینه سازی ساختمان جهت مقابله با اثرات منفی تغییرات اقلیمی در جهت کاهش مصرف انرژی
اردا زارعی سینا فرد مرادی نیا

10.22034/jest.2021.54204.5122

زمینه و هدف: امروزه کلان شهر ها نقش بسیار مهمی در آلایندگی محیط زیست دارند، افزایش روزافزون جمعيـت بـا افـزایش مصـرف سوخت هاي فسيلي و منابع انرژي همراه است که این موضوع باعث افزایش انتشارات گازهاي گلخانه اي در اتمسفر ميشود. اثـرات افـزایش گازهاي گلخانه اي با بروز پدیده أکثر

زمینه و هدف: امروزه کلان شهر ها نقش بسیار مهمی در آلایندگی محیط زیست دارند، افزایش روزافزون جمعيـت بـا افـزایش مصـرف سوخت هاي فسيلي و منابع انرژي همراه است که این موضوع باعث افزایش انتشارات گازهاي گلخانه اي در اتمسفر ميشود. اثـرات افـزایش گازهاي گلخانه اي با بروز پدیده گلخانه اي سبب تغييـرات اقليمـي مي شود. با توجه به اتلاف زياد انرژي در ساختمان هـاي مسکونی موجـود، هدف این تحقیق انتخاب راهكار مناسب براي بهینه سازی ساختمان و كاهش مصـرف انرژی در اين بخش است. روش بررسی: در این تحقيق، در تاریخ 1/10/1398 ابتدا مقدار انرژی مصرفی سالانه یک تیپ ساختمان مسکونی 8 طبقه در تبریز با استفاده از نرم افزار انرژی پلاس شبیه سازی شد. سپس مقدار انرژی مصرفی سالانه ساختمان یاد شده با شرایط آب و هوای دو اقلیم متفاوت یزد و رشت نیز شبیه سازی شد تا میزان مصرف انرژی ساختمان در هر 3 شهر مقایسه شود. سپس با کمک نرم افزار شبیه سازی JePlus، انرژی مصرفی حالت های مختلف ساختمان (جهت گیری، موقعیت، دما، اقلیم)، درهر 3 شهر شبیه سازی شد تا رفتار ساختمان از لحاظ مصرف انرژی بررسی شود. در نهایت مقدار انرژی مصرفی گرمایشی و سرمایشی ساختمان به عنوان توابع هدف انتخاب شده و توسط نرم افزار JePlus + EA بهینه سازی انجام گرفت. يافته ها: با توجه به متغیرهای تعریف شده در ورودی نرم افزار JePlus، 432 حالت مصرف انرژی برای ساختمان به¬دست آمد. و با توجه به انتخاب انرژی مصرفی گرمایشی و سرمایشی ساختمان به عنوان توابع هدف، توسط نرم افزار JePlus + EA بهینه سازی انجام گرفت. نتایج بهینه سازی نشان داد با توجه به پارامترهای یکسان در نظر گرفته شده برای هر سه اقلیم، مصرف انرژی ساختمان در شهر رشت 16 درصد، یزد 14 درصد و تبریز 12 درصد کاهش یافته است. بحث و نتیجه گیری: بررسی نتایج این مطالعه نشان داد اگر ساختمان¬ در جهت و موقعیت صحیح با توجه به نوع اقلیم و وضعیت آب و هوا (جهت تابش خورشید، دما، رطوبت و...) احداث شود و دمای گرمایش و سرمایش داخل ساختمان در حد آسایش تنظیم گردد، مصرف انرژی ساختمان نیز درحد قابل ملاحظه ای کاهش می¬یابد؛ در نتیجه از سهم هر ساختمان در میزان انتشار گاز دی اکسید کربن در اتمسفر که اثرگذارترین گاز در تغییرات اقلیمی است، کاسته می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - تأثیر ابعاد زیست محیطی تغییرات اقلیمی بر امنیت ملی
محمد جلالی مریم افشاری زینب مزینانیان

10.22034/jest.2021.31956.4005

با وجود این که اثرات تغییرات آب و هوایی شرایط زندگی در بخش‌های بزرگی از جهان را تهدید می کند، گروه‌های مختلف کنشگران در بهبود رژیم آب و هوایی ناکام مانده‌اند. این طبیعی است که آن دسته از کشورهایی که بیشتر از تغییرات آب و هوایی آسیب می بینند باید به دنبال راه هایی جهت به أکثر

با وجود این که اثرات تغییرات آب و هوایی شرایط زندگی در بخش‌های بزرگی از جهان را تهدید می کند، گروه‌های مختلف کنشگران در بهبود رژیم آب و هوایی ناکام مانده‌اند. این طبیعی است که آن دسته از کشورهایی که بیشتر از تغییرات آب و هوایی آسیب می بینند باید به دنبال راه هایی جهت بهبود رژیم آب و هوایی هم از طریق روشهای قانونی و هم سایر روشهایی کمتر رسمی، مانند شناساندن تغییرات آب و هوایی به عنوان یک مسئله امنیتی و مشکل محیط زیستی باشند. شرایط تغییر آب و هوا و گرمایش جهانی به عنوان ضریب تهدید امنیت بشری مطرح می‌شود، چراکه کمبود مواد غذایی و کمبود آب، تخریب محیط زیست، فقر، گسترس بیماری، مهاجرت توده ای را ایجاد می‌کند که هر کدام ازاین‌ها می‌توانند به تنهایی به امنیت ملی خدشه وارد و به سناریو دولت شکست خورده کمک کنند. در عرصه داخلی و در عرصه جهانی امنیت دولت مدرن، زمانی معنا می‌یابد که دارای قدرت برتر باشد در اینصورت، حتی اگر با فقدان تهدید مواجه باشد، جامعه ای ناامن تلقی می‌شود. در گفتمان مدرن امنیت ملی، شاهد افزوده شدن وجه نرم افزاری امنیت علاوه بر وجه سخت افزاری آن هستیم. در پی توسعه مفهوم امنیت و خصوصاً توسعه طیف تهدیدات مربوط به امنیت ملی منتقدان برآمدند و مدعی شدند که تهدیدات غیر نظامی مانند تهدیدات زیست محیطی و اقتصادی می‌تواند به نوبه خود به اندازه تهدیدات نظامی جدی باشند و لذا این تهدیدات نیز باید به عنوان تهدیدات امنیتی در نظر گرفته شوند. در این مقاله سعی برآن بوده با توسل به رویکرد میان رشته ای، تحلیلی از تأثیر ابعاد زیست محیطی تغییرات اقلیمی بر امنیت ملی از منظر حقوق بین الملل محیط زیست ارائه گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - پیش‌بینی اثرات تغییرات اقلیمی بر دما و بارش با استفاده از مدل‌های گردش عمومی جو، راهکاری برای کشاورزی پایدار (مطالعه‌ی موردی: شهرستان کرمانشاه)
سمیره صی محمدی محسن توکلی کیومرث زرافشانی حسین مهدی زاده فرزاد امیری

10.30495/jest.2018.22114.3137

زمینه و هدف: نگرانی در مورد تغییرات آب و هوا و اثرات آن بر جنبه های مختلف زندگی انسان در تولید به طور کلی و کشاورزی به طورخاص در حال رشد است، لذا هدف اصلی این مطالعه بررسی و پیش بینی اثرات تغییرات اقلیمی بر دما و بارش در شهرستان کرمانشاه است. روش بررسی: واسنجی و اعتبارس أکثر

زمینه و هدف: نگرانی در مورد تغییرات آب و هوا و اثرات آن بر جنبه های مختلف زندگی انسان در تولید به طور کلی و کشاورزی به طورخاص در حال رشد است، لذا هدف اصلی این مطالعه بررسی و پیش بینی اثرات تغییرات اقلیمی بر دما و بارش در شهرستان کرمانشاه است. روش بررسی: واسنجی و اعتبارسنجی داده ها با استفاده از مدل HadCM3 برای داده های روزانه دما و بارش از سال 1961 تا 2001 انجام شد، بدین صورت که از داده های سال 1961 تا 1990 برای دوره واسنجی و از سال 1991 تا 2001 برای اعتبارسنجی استفاده شد. به منظور ریزمقیاس نمایی آماری داده های بزرگ مقیاس مدل گردش عمومی هوا از نرم افزار SDSM4.2 استفاده شد. یافته ها: اختلاف کم بین داده های مشاهداتی و شبیه سازی شده در دوره واسنجی و اعتبارسنجی نشان داد که انطباق قابل قبولی بین داده های مشاهداتی و شبیه سازی شده توسط مدل وجود دارد. لذا با توجه به این مورد، قابلیت و توانایی مدل در داده سازی مورد تأیید قرار گرفت. در این مطالعه از سناریوی انتشار A2 برای مدل سازی تغییرات اقلیمی در سه دوره سی ساله (2020، 2050 و 2070) استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: طبق مدل شبیه سازی شده، بارش روند کاهشی و دما روند افزایشی خواهد داشت، لذا نتایج این مطالعه می تواند برای مدل های بهینه تخصیص کاربری اراضی کشاورزی به کار رود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - الگوی باززنده سازی منظر باغ‌های تاریخی ایرانی در مناطق گرم و خشک بر مبنای اصول خشک منظر سازی
نسرین نخعی مجتبی انصاری مهدی زندیه

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی که یکی از ابعاد آن کمبود آب ناشی از کاهش بارندگی، افت سطح آب های زیرزمینی و خشک شدن قنات ها می باشد، موجب نابودی پوشش گیاهی برخی از باغ های تاریخی ایران در نواحی گرم و خشک شده است. در این پژوهش تلاش شده تا با ادغام اصول خشک منظرسازی و باغ ایر أکثر

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی که یکی از ابعاد آن کمبود آب ناشی از کاهش بارندگی، افت سطح آب های زیرزمینی و خشک شدن قنات ها می باشد، موجب نابودی پوشش گیاهی برخی از باغ های تاریخی ایران در نواحی گرم و خشک شده است. در این پژوهش تلاش شده تا با ادغام اصول خشک منظرسازی و باغ ایرانی، الگویی برای باززنده سازی پوشش گیاهی در این باغ ها، با حفظ اصالت استخراج گردد تا به دنبال اجرای این الگو، این باغ های تاریخی از نابودی نجات یافته و موجب حفظ این آثار ارزشمند تاریخی شود. روش بررسی: در این پژوهش مؤلفه های باغ ایرانی و خشک منظرسازی مورد مطالعه قرار گرفت و اجتماع همسویی از این مؤلفه ها حاصل شد. بنابراین این پژوهش بر اساس روش راهبردهای ترکیبی صورت پذیرفت. یافته ها: در این پژوهش اصول باغ ایرانی با اصول خشک منظرسازی تلفیق گردید و در ادامه الگویی با تأکید ویژه بر مصرف کم و بهینه آب از طریق انتخاب گیاهان کم نیاز به آب، اصلاح خاک، استفاده از سیستم های نوین آبیاری، استفاده از مالچ ها برای پوشاندن سطح خاک و هم چنین نگهداری مناسب در باغ ایرانی ارایه شد. نتیجه گیری: اگرچه استفاده از اصول خشک منظرسازی در دهه های اخیر رونق بسیاری در کشورهای مختلف داشته است، اما در کشور ایران تمامی اصول آن به طور هم زمان مورد استفاده قرار نمی گیرد. نتایج این پژوهش در ایجاد یک الگوی جامع برای استفاده از خشک منظرسازی در باغ ایرانی، می تواند پوشش گیاهی یک باغ تاریخی ایرانی را که به دلیل کمبود آب از دست رفته، مجددا به شکلی جدید احیاء نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - کاهش آلودگی محیط زیست با تبدیل پسماندهای آلی به هیدروچار و مصرف آن در خاک
یاسر عظیم زاده نصرت اله نجفی

زمینه و هدف: آلودگی محیط زیست با انواع آلاینده های آلی و معدنی، عوامل بیماری زا، سموم و آفت کش ها و گرم شدن کره زمین از مهم ترین مسائل زیست محیطی امروز بشر به شمار می روند. فرآیند تبدیل انواع زیست توده به هیدروچار فن آوری نوینی است که به علت ظرفیت آن در کاهش آلودگی محی أکثر

زمینه و هدف: آلودگی محیط زیست با انواع آلاینده های آلی و معدنی، عوامل بیماری زا، سموم و آفت کش ها و گرم شدن کره زمین از مهم ترین مسائل زیست محیطی امروز بشر به شمار می روند. فرآیند تبدیل انواع زیست توده به هیدروچار فن آوری نوینی است که به علت ظرفیت آن در کاهش آلودگی محیط زیست در دهه اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش تبدیل انواع پسماندهای آلی به هیدروچار در کاهش آلودگی‌های محیط زیست بود.روش بررسی: در این بررسی برای جمع‌آوری اطلاعات از روش مرور و بررسی منابع استفاده شد؛ به‌طوری که جدیدترین یافته‌های علمی در منابع مختلف به صورت مروری بررسی شد. یافته‌ها: نتایج بررسی‌ها نشان داد که تبدیل پسماندهای آلی به هیدروچار و کاربرد آن در خاک موجب ترسیب کربن و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از خاک، افزایش حاصلخیزی خاک و کاهش مقدار آب و کود مورد استفاده در کشاورزی می‌شود.بحث و نتیجه‌گیری: با افزودن هیدروچار به خاک، دی اکسیدکربن اتمسفر در ساختمان هیدروچار تثبیت می شود (ترسیب کربن). علاوه برآن، انتشار گازهای گلخانه ای مهم نظیر اکسید نیتروژن (N2O) و متان (CH4) از خاک کاهش می یابد. هیدروچار با بهبود ویژگی های فیزیکی خاک، نفوذپذیری و ظرفیت نگهداری آب خاک را افزایش داده و با نگهداری عناصر غذایی و آلاینده‌ها در خاک و کاهش فرسایش از هدررفت و ورود عناصر غذایی و آلاینده‌ها به آب های سطحی و زیرسطحی جلوگیری می کند. همچنین، هیدروچار به علت داشتن سطح ویژه و گروه های عاملی زیاد می تواند به عنوان جاذب انواع آلاینده ها به‌ویژه فلزات سنگین در تصفیه آب، پساب و فاضلاب ها مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - مقایسه میزان و روند غلظت ذرات گرد و غبار در ارتباط با متغیر های اقلیمی در نیمه غربی ایران
ناهید محمودی مه پاش بابک سوری

زمینه و هدف: امروزه یکی از مشکلات و بحران های اساسی جوامع بشری وقوع پدیده گرد و غبار است. بنابراین در پژوهش حاضر به مقایسه غلظت گردوغبار در ارتباط با متغیرهای اقلیمی در سه شهر سنندج، خرم آباد و اندیمشک واقع در عرض های جغرافیایی مختلف در نیمه غربی ایران پرداخته شده است.ر أکثر

زمینه و هدف: امروزه یکی از مشکلات و بحران های اساسی جوامع بشری وقوع پدیده گرد و غبار است. بنابراین در پژوهش حاضر به مقایسه غلظت گردوغبار در ارتباط با متغیرهای اقلیمی در سه شهر سنندج، خرم آباد و اندیمشک واقع در عرض های جغرافیایی مختلف در نیمه غربی ایران پرداخته شده است.روش بررسی: به منظور سنجش غلظت گرد و غبار از روش نمونه برداری غیر فعال استفاده شد. جهت ارزیابی روند تغییرات و ارتباط آنها با برخی از پارمترهای هواشناسی به ترتیب از روش آزمون من کندال و همبستگی پیرسون استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد بیشترین میانگین غلظت گرد و غبار شهرهای سنندج، خرم آباد و اندیمشک به ترتیب به میزان (48/45±0/1،84/14±0/1 و07/1±65/1) میلی گرم بر متر مربع بدست آمد. بررسی روند تغییرات غلظت گرد و غبار نشان داد در میان ایستگاه های مختلف ایستگاه سنندج دارای روند کاهشی در سطح معنی داری 95 درصد (047/0=P-value) می باشد. نتایج ارزیابی همبستگی بین مقادیر گرد و غبار سه ایستگاه با پارامترهای هواشناسی نشان داد، در ایستگاه سنندج بین غلظت گرد و غبار و میانگین دما رابطه مثبت وجود دارد (05/0 p <، 61/0 r =). اما بین غلظت گرد و غبار با رطوبت نسبی (05/0 p <،71/0=r) و بارش (05/0 >p،61/0=r) رابطه منفی مشاهده شد. بین غلظت گرد و غبار و سرعت باد در ایستگاههای خرم آباد (05/0 p <، 61/0=r) و اندیمشک (001/0 p <، 72/0=r) رابطه مثبت و معنادار وجود داشت.بحث و نتیجه گیری: براساس یافته هامی توان نتیجه گرفت مقادیر گرد و غبار در مناطق مختلف بسته به موقعیت جغرافیایی، شرایط توپوگرافی، اقلیمی، پارامترهای هواشناسی و همچنین منشاء آن ها نیز متفاوت است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - تحلیل اجلاس COP26 با تاکید بر وضعیت کشور ایران
سوسن حایری یزدی مریم رباطی نسیم پورسینا عذرا کریمی

زمینه و هدف: با توجه به اینکه تغییرات اقلیمی از یک موضوع حاشیه ای به یک اولویت جهانی تبدیل شده است، نزدیک به سه دهه است که سازمان ملل بیشتر کشورهای روی زمین را برای اجلاس‌های جهانی آب و هوا به نام COP گرد هم می‌آورد. هدف از این مطالعه، بررسی اهداف و دستاوردهای COP26 و ت أکثر

زمینه و هدف: با توجه به اینکه تغییرات اقلیمی از یک موضوع حاشیه ای به یک اولویت جهانی تبدیل شده است، نزدیک به سه دهه است که سازمان ملل بیشتر کشورهای روی زمین را برای اجلاس‌های جهانی آب و هوا به نام COP گرد هم می‌آورد. هدف از این مطالعه، بررسی اهداف و دستاوردهای COP26 و تاثیر آن بر تصمیمات کلان ایران بوده است.روش بررسی: این پژوهش مطالعه ای بر COPهای گذشته، و COP26 بوده است. در این راستا مقالات پیشین و فعلی به همراه سخنرانیها و دستاوردهای کاپها مطالعه گردید و سیر حرکت و تحول این اجلاس، قدرتها و ضعفها و نتایج آن مطالعه شد. در نهایت تاثیر این اجلاس بر تصمیمهای کشور ایران تحلیل شده است و بعضا پیشنهادهایی برای بهبود فرایند سیاستگذاری در ایران ارائه شده است.یافته ها: با توجه به اینکه بیشتر نیروگاه های برق ایران و صنعت فولاد به طور معمول از سوختهای فسیلی به عنوان منابع انرژی ورودی استفاده می کنند، مساله کاهش انتشار کربن از صنایع با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر و استفاده از کمکهای جهانی کمک به کاهش نشر گازهای گلخانه ای خواهد داشت.بحث و نتیجه گیری: زمینه های کاری داخل و خارج از ایران در دو بخش کاهش انتشار و سازگاری با تغییر اقلیم است و در این راستا، سازمانهای متعدد جهانی برای تخصیص کمکهای مالی وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - مروری نظام‌مند بر مقالات منتشر شده در تحلیل اثر تغییرات اقلیمی و فرم‌شهرها
علی ملک‌عباسی شیرین طغیانی خوراسگانی امیرحسین شبانی سروش مدبری دیوید ویانا

طی چند دهه گذشته رشد فزایندة شهرها سبب تحولات گسترده‌ای در مناطق مختلف جهان شده است. به طوری که این روند در شهرهای صنعتی و کلان‌ شهرها با فراهم شدن امکانات رفاهی موجب گسترش ابعاد فیزیکی آنها شده و تبعات مختلفی را به همراه داشته است. یکی از اثرات مهم رشد فیزیکی شهرها تحو أکثر

طی چند دهه گذشته رشد فزایندة شهرها سبب تحولات گسترده‌ای در مناطق مختلف جهان شده است. به طوری که این روند در شهرهای صنعتی و کلان‌ شهرها با فراهم شدن امکانات رفاهی موجب گسترش ابعاد فیزیکی آنها شده و تبعات مختلفی را به همراه داشته است. یکی از اثرات مهم رشد فیزیکی شهرها تحول در فرم اولیه آنهاست که تأثیر مستقیم بر محیط اطراف خود دارد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل روند نظریه‌های متمرکز بر فرم شهرها و تغییرات اقلیمی، با روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از مرور نظام‌مند داده‌ها و خروجی ۳۹ منبع برگزیده از مجموع ۷۰۵ مقاله منتخب از پایگاه‌های داده Google Scholar ، Scopus، Web of Science و علم‌نت است که مشخص می‌کند کدام یک بر دیگری ارجحیت دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که پژوهش‌های صورت گرفته در زمینة فرم شهرها سابقة طولانی‌تری نسبت به تغییرات اقلیمی داشته اما این مطالعات همسو با تقابل این دو متغیر نبوده و هیچ برنامه‌ریزی‌ منسجمی در این خصوص صورت نگرفته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در نظریات مطرح شده، توسعه فیزیکی شهرها رابطه‌ای معکوس با اقلیم داشته، به مرور طی ۳۰ سال گذشته جدی‌تر ‌شده، و نظریات فرم شهری از ابتدا عاملی بازدارنده در تغییر فرم فیزیکی شهرها برای بهبود شرایط اقلیمی نبوده است. همچنین مشخص گردید که مهم‌ترین عوامل در بررسی اثرات متقابل تغییر فرم شهرها و تغییرات اقلیمی شامل شناخت موقعیت جغرافیایی، شکل و اندازه فیزیکی شهرها، فاصله شهرها از یکدیگر، فرایندها و چالشهای توسعه می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - سنجش عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی (نمونه موردی: شهر تبریز)
ساناز منافلویان زهرا سادات سعیده زرآبادی مصطفی بهزادفر

چکیده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر، پدیده تغییر اقلیم می‌باشد. افزایش تعداد و شدت بروز بلایای طبیعی تحت تأثیر این تغییرات، منجر به پیامدهای ناگوار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در شهرها شده است. از طرفی دیگر، در دهه‌های اخیر، تلاش‌های جهانی و دید أکثر

چکیده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر، پدیده تغییر اقلیم می‌باشد. افزایش تعداد و شدت بروز بلایای طبیعی تحت تأثیر این تغییرات، منجر به پیامدهای ناگوار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در شهرها شده است. از طرفی دیگر، در دهه‌های اخیر، تلاش‌های جهانی و دیدگاه‌های مختلفی برای کاهش عواقب مخرب تغییرات اقلیمی ارائه شده است. یکی از مهم‌ترین راهکارها در مقابله با این مسائل، رویکرد تاب‌آوری شهری در پاسخ به تغییرات اقلیمی است که تحت عنوان تاب‌آوری اقلیمی مطرح می‌باشد. مطالعات محققان شهری نشان‌دهنده آن است که تاب‌آوری اقلیمی در چهار بعد بوم شناسانه، اجتماعی، کالبدی و نهادی می‌تواند به این چالش‌ها پاسخ دهد. شهرهای ایرانی نیز در سال‌های اخیر تحت تأثیر این تغییرات قرار گرفته‌اند، از جمله شهر تبریز که با افزایش شدید دما و تشدید رویدادهای آب‌وهوایی نظیر سیل مواجه شده است و این امر ضرورت پاسخ به این تغییرات را افزایش داده است. ازاین‌رو، هدف تحقیق حاضر تعیین مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری در پاسخ به تغییرات اقلیمی (به ویژه رویدادهای آب‌وهوایی) در تبریز می‌باشد. روش این تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی، به صورت کیفی و مبتنی بر مطالعات اسنادی است و از آنجا که به دنبال شناخت و حل مشکل می‌باشد، در حوزه پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد. همچنین برای تحلیل عوامل، از روش تاپسیس استفاده می‌شود. نتایج بیانگر آن است که مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری اقلیمی در شهر تبریز عبارت‌اند از: بهره‌مندی از نیروی متخصص و ماهر در مدیریت بلایا، حفاظت از زیرساخت آبی، استفاده از حمل‌ونقل عمومی و همچنین تأمین امنیت غذایی. از این‌رو عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی در شهر تبریز، حائز هر دو ویژگی انطباقی و کاهشی هستند و باید جهت تاب‌آوری ساختن تبریز در برابر مخاطرات طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی، مورد استفاده قرار گیرند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - بررسی تغییرات مؤلفه های فنولوژی پوشش گیاهی ایران در پاسخ به تغییرات اقلیمی با استفاده از NDVI سنجنده AVHRR در دوره زمانی 1982 تا 2018
هادی زارع خورمیزی حمیدرضا غفاریان مالمیری

10.30495/girs.2020.675970

پیشینه و هدف تغییرات آب و هوایی تأثیر منفی بر تولید محصولات کشاورزی و سیستم های زیست ‌محیطی کشور های مختلف داشته است. فنولوژی پوشش گیاهی زمان وقوع رخدادهای تکرارپذیر گیاهان را در رابطه با عوامل زنده و غیرزنده توصیف می کند. فنولوژی یکی از حساس ترین شاخص های زیستی برا أکثر

پیشینه و هدف تغییرات آب و هوایی تأثیر منفی بر تولید محصولات کشاورزی و سیستم های زیست ‌محیطی کشور های مختلف داشته است. فنولوژی پوشش گیاهی زمان وقوع رخدادهای تکرارپذیر گیاهان را در رابطه با عوامل زنده و غیرزنده توصیف می کند. فنولوژی یکی از حساس ترین شاخص های زیستی برای بررسی تأثیر گرمایش جهانی بر اکوسیستم های زمینی است، زیرا نشان‌دهنده تبادل انرژی، کربن و بخارآب بین سطوح پایین جو و بیوسفر است. تغییرات در فنولوژی گونه های گیاهی می تواند طیف گسترده ای از تأثیرات را در فرآیندهای زیست محیطی و کشاورزی به همراه داشته باشد. دو رویکرد متداول برای نظارت بر فنولوژی پوشش های گیاهی وجود دارد. اولین رویکرد که در بسیاری از مطالعات قبلی فنولوژی استفاده‌شده است، مبتنی بر مطالعات میدانی و ثبت تغییرات سالانه رخدادهای فنولوژی در پاسخ به متغیرهای محیطی است. این رویکرد برای مقیاس های کوچک با تعداد سایت های برداشت زمینی محدود مناسب است و برای مطالعات در مقیاس وسیع نه‌تنها کارا و دقیق نیست بلکه هزینه‌بر و در برخی مناطق غیر ممکن است. دومین رویکرد استفاده از فن آوری سنجش‌ازدور است. تاکنون تغییرات مؤلفه‌های فنولوژی پوشش گیاهی ایران در پاسخ به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی موردبررسی قرار نگرفته است. هدف از مطالعه، تعیین تغییرات هرکدام از مؤلفه‌های فنولوژی پوشش های گیاهی با استفاده ازسری‌های زمانی NDVI سنجنده AVHRR است.مواد و روش هادر این مطالعه از محصول NDVI روزانه سنجنده AVHRR باقدرت تفکیک مکانی 0.05 در 0.05 درجه بانام AVH13C1 استفاده شد. به ‌منظور بررسی تغییرات مؤلفه‌های فنولوژی پوشش های گیاهی ایران از چهار سری زمانی یک‌ساله مربوط به سال های زمان گذشته (1982-1985) و زمان حال (2015-2018) استفاده شد. استخراج مؤلفه‌های فنولوژی ازسری‌های زمانی شاخص های پوشش گیاهی در ابتدا نیازمند یک سیگنال رشد پیوسته و بدون داده های ازدست‌رفته و دورافتاده است. برای بازسازی داده های ازدست‌رفته و دورافتاده در منحنی رشد از الگوریتم HANTS استفاده شد. به ‌منظور استخراج مؤلفه‌های مختلف فنولوژی از نرم‌افزارTimesat استفاده شد. پارامترهای زمان شروع فصل رشد، زمان پایان فصل رشد، ارزش پایه، زمان وسط فصل رشد، حداکثر ارزش، دامنه فصل رشد، ارزش در نقطه شروع فصل رشد، نرخ افزایش در دوره شروع رشد و نرخ کاهش در دوره پایان رشد با استفاده از Timesat در هر سری زمانی یک‌ساله استخراج شد و سپس میانگین چهارساله مقادیر این پارامتر ها در سری های زمانی گذشته با سری های زمانی حال مقایسه شد.نتایج و بحثمقایسه میانگین چهارساله مؤلفه‌های فنولوژی زمان شروع فصل رشد، پایان فصل رشد، طول فصل رشد و زمان وسط فصل رشد در سطح کل ایران نشان داد این شاخص ها به ترتیب به میزان 12، 19، 7، 13 روز کاهش‌یافته است. تغییرات این مؤلفه‌ها در مناطق پست با ارتفاع کمتر از 1500 متر با مناطق مرتفع که شامل سلسله جبال البرز و زاگرس است؛ کاملاً متفاوت است. به‌طوری‌که زمان پایان فصل رشد، طول فصل رشد و زمان وسط فصل رشد در ارتفاعات البرز و زاگرس تقریباً از ارتفاع 1500 متر به بالا به ترتیب به‌طور میانگین به میزان 38، 46 و 19 روز کاهش‌یافته است. در مناطق پست در حاشیه خلیج‌فارس و دریای خزر مؤلفه های فنولوژی زمان پایان فصل رشد و طول فصل رشد تقریباً به ترتیب به میزان 40 و 44 روز افزایش‌یافته است. طولانی شدن فصل رشد به عوامل مختلف اقلیمی به‌ویژه گرم شدن کره زمین ناشی از افزایش گازهای گلخانه ای و یا در دسترس بودن آب نسبت داده‌شده است. در ایران در اکثر مناطق زمان شروع فصل رشد به‌ویژه در ارتفاعات البرز و زاگرس که دما عامل محدودکننده در شروع رشد است، کاهش‌یافته است. همچنین زمان پایان فصل رشد و طول فصل رشد و زمان وسط فصل رشد نیز کاهش‌یافته است. این امر نشان‌دهنده این است که در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران در مراحل میانی و پایانی رشد گیاهی، رطوبت و بارندگی عامل محدودکننده برای رشد است. در مناطقی مانند حاشیه خلیج‌فارس و دریای خزر که رطوبت کمتر عامل محدودکننده بوده است، زمان پایان فصل رشد و طول فصل رشد نیز افزایش‌یافته است. بر اساس نتایج مؤلفه‌های فنولوژی نظیر دامنه فصل رشد، حداکثر میزان رشد، ارزش پایه، ارزش در نقطه شروع رشد، نسبت افزایش در شروع فصل رشد و نسبت کاهش در پایان فصل رشد در ارتفاعات البرز و زاگرس افزایش‌یافته است و در سایر مناطق که عموماً مناطق با ارتفاع کمتر از 1500 را شامل می شود این مؤلفه کاهش‌یافته است. به نظر می رسد در مناطق خشک و نیمه‌خشک، فراوانی موج گرما می تواند تبخیر و تعرق گیاه را نیز افزایش دهد که سبب کمبود رطوبت در خاک می شود. بنابراین در ارتفاعات که در ابتدای فصل رویش دما عامل کنترل‌کننده است، افزایش دما در سری های زمانی جدید منجر به افزایش رشد گیاهان و قابلیت تولید اکوسیستم شده و پارامترهای فنولوژی نظیر دامنه فصل رشد، حداکثر میزان رشد، ارزش پایه و ارزش در نقطه شروع رشد افزایش‌یافته است. اما در مناطق پست و دشتی و همچنین در اواخر دوره رشد گیاهی در ارتفاعات، افزایش دما منجر به افزایش تبخیر و تعرق شده و دامنه فصل رشد، حداکثر میزان رشد، ارزش پایه و ارزش در نقطه شروع رشد را کاهش داده است.نتیجه گیری تغییرات پارامترهای فنولوژی نظیر زمان شروع فصل رشد، زمان پایان فصل رشد و طول فصل رشد می تواند تأثیر منفی بر تولید محصولات کشاورزی و سیستم های زیست‌محیطی کشور داشته است. شروع زودتر فصل رشد در سری های زمانی سال های اخیر نسبت به 35 سال گذشته می تواند تهدید مهمی برای تولید محصولات کشاورزی و باغی باشد، زیرا سرما و یخبندان از مهم‌ترین پارامترهای اقلیمی در زمینه اقلیم کشاورزی است که آسیب های ناشی از آن‌ها، امکان تولید بسیاری از محصولات کشاورزی و باغی را در مناطق آسیب‌پذیر کاهش می دهد. به‌طورکلی نتایج پژوهش حاضر یک زنجیره وقایع به‌هم‌پیوسته، ناشی از تغییرات اقلیمی و افزایش دما را در مؤلفه‌های مختلف فنولوژی در ارتفاعات البرز و زاگرس و همچنین در مناطق پست و دشتی به‌ویژه در حاشیه خلیج‌فارس و دریای خزر نشان می دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - ارزیابی تخریب اراضی با استفاده از داده‌های سنجش‌از‌دور ماهواره لندست در بازۀ زمانی 1400-1390 (مطالعۀ موردی: شهرستان اصفهان)
هادی اسکندری دامنه حامد اسکندری دامنه حسن خسروی میثم چراغی محسن عادلی ساردوئی

10.30495/girs.2023.686944

پیشینه و هدف تخریب اراضی یکی از پدیده‌های مخرب است که ثبات و امنیت اکوسیستم‌ها به‌ویژه در مناطق خشک را تهدید می‌کند. تخریب اراضی می‌تواند منجر به کاهش حاصلخیزی و بهره‌وری خاک، مهاجرت و جابه جایی جمعیت، ناامنی غذایی و نابودی اکوسیستم‌ها شود. علیرغم اقدامات گسترده در زمین أکثر

پیشینه و هدف تخریب اراضی یکی از پدیده‌های مخرب است که ثبات و امنیت اکوسیستم‌ها به‌ویژه در مناطق خشک را تهدید می‌کند. تخریب اراضی می‌تواند منجر به کاهش حاصلخیزی و بهره‌وری خاک، مهاجرت و جابه جایی جمعیت، ناامنی غذایی و نابودی اکوسیستم‌ها شود. علیرغم اقدامات گسترده در زمینه مقابله با تخریب اراضی، این مشکل در دهه‌های اخیر نه‌تنها کاهش نیافته است، بلکه به تدریج تشدید شده است. بنابراین، پایش تخریب اراضی و آشکارسازی ویژگی‌های آن برای مدیریت و بازیابی کیفیت اراضی ضروری است و این پایش در مناطق خشک امکان مدیریت صحیح و مبارزه با این پدیده را تسهیل می‌کند. پایش تخریب اراضی در این مناطق با استفاده از داده‌های سنجش از دور امکان پذیر است، به نحوی که این دانش به‌طور گسترده‌ای برای پایش تخریب اراضی منطقه‌ای مورد استفاده قرار خواهد گرفت. باتوجه به اهمیت موضوع تخریب اراضی و نیاز به پایش اراضی جهت دستیابی به درک درستی از وضعیت شهرستان اصفهان و به‌دنبال آن ایجاد مدیریت مناسب و به موقع جهت جلوگیری از گسترش تخریب، این تحقیق با هدف بررسی وضعیت تخریب اراضی در این شهرستان با استفاده از مدل‌سازی شاخص‌های محیطی حاصل از داده‌های ماهواره‌ای در بازه زمانی 1390-1400، انجام شد.مواد و روش ها در این تحقیق به‌منظور بررسی روند تغییرات کاربری اراضی در حوزۀ مطالعاتی، از تصاویر ماهواره‌ای لندست، سنجنده‌های TM و OLI استفاده گردید و همچنین از داده‌های حاصل از بازدید میدانی به عنوان اطلاعات جانبی استفاده شد. پردازش و تحلیل تصاویر ماهواره‌ای در محیط نرم‌افزار ENVI صورت گرفت. به‌منظور تهیۀ نقشۀ تغییرات کاربری اراضی، روش طبقه‌بندی نظارت ‌شده حداکثر احتمال بکار گرفته شد. سپس تمامی کاربری‌های منطقۀ مورد مطالعه در چهار کاربری اراضی کشاورزی، مراتع، اراضی بایر و شوره‌زار و مناطق شهری و انسان ساخت تقسیم‌بندی شدند. در نهایت لایه‌های بدست آمده، جهت محاسبۀ مساحت کاربری‌ها و تهیۀ نقشۀ خروجی مناسب به نرم‌افزار ArcGIS منتقل گردید. پس از بررسی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش حداکثر احتمال شاخص‌های شوری خاک SI و شاخص اقلیمی Albedo، شاخص پوشش گیاهی NDVI و LSM تهیه شدند. شاخص‌ شوری خاک SI یکی از شاخص‌های اصلی ارزیابی تخریب سرزمین است؛ این شاخص استخراج شده از تصاویر ماهواره‌ای، قادر به ارزیابی شوری خاک در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد که با استفاده از رابطۀ SI=√(ρ_Blue×ρ_Red ) (ρBlue و ρRed به‌ترتیب باند قرمز و آبی در سنجنده‌های TM و OLI در ماهواره لندست) محاسبه گردید. شاخص آلبیدو سطحی بدست آمده از داده‌های سنجش از دور یک پارامتر فیزیکی است که ویژگی‌های بازتاب سطح و طول موج‌های کوتاه خورشید را بیان می‌کند. این پارامتر فیزیکی تحت تأثیر پوشش گیاهی، رطوبت خاک و سایر شرایط سطح زمین می‌باشد. بنابراین، با بررسی تغییرات آلبیدو می‌توان تغییرات در سطح زمین و نتیجه تخریب اراضی را به‌خوبی مورد بررسی قرار داد. برای محاسبه آلبدو سطح در سنجنده‌های TM و OLI در این مطالعه از رابطۀ AIbedo=0.356 ρ_Blue+0.130ρ_Red+0.373ρ_NIR+0.085ρ_SWIR1+0.072ρ_SWIR2-0.018 (ρ باند مربوط به تصاویر سنجنده TM و OLI ماهواره لندست) استفاده شد. برای بررسی پوشش گیاهی در این پژوهش، از شاخص NDVI که از تصاویر ماهواره لندست، سنجنده‌های TM و OLI به‌دست می‌آید، استفاده شد. این شاخص بیشترین حساسیت را به تغییرات پوشش گیاهی داشته و در مقابل اثرات جوی و زمینه خاک، به جز در مواردی که پوشش گیاهی کم باشد، حساسیت کمتری دارد. یکی دیگر از پارامتر‌های بسیار مهم برای بررسی تخریب اراضی، بررسی رطوبت سطحی خاک است که در این مطالعه با استفاده از تغییرات شاخص LSM مورد مطالعه قرار گرفت.در نهایت برای برآورد تخریب اراضی (LD) درسال‌های 1390، 1395 و 1400 از روش آنالیز مؤلفه‌های اولیه (PCA) بین شاخص‌های Albedo، SI، NDVI و LSM استفاده شد. ابتدا شاخص‌های مورد نظر نرمال‌سازی شدند و سپس مقدار تخریب اراضی برای هر سال برآورد گردید. به طوری که مقادیر زیاد تخریب اراضی نشان دهنده حداکثر تخریب اراضی می‌باشد.نتایج و بحث بررسی روند تغییرات کاربری اراضی شهرستان اصفهان در چهار کاربری اراضی کشاورزی، مراتع، اراضی بایر و شوره‌زار و مناطق شهری و انسان ساخت در بازه زمانی 1400-1390 نشان داد که بین سال‌های 1395-1390 اراضی کشاورزی و مراتع به ترتیب 7/5 و 06/5 درصد کاهش داشت؛ در حالی‌که اراضی بایر و شوره‌زار و مناطق شهری و انسان ساخت به ترتیب 10.45 و 1.51 درصد افزایش داشتند. ازطرفی، در بازه زمانی 1400-1395 اراضی کشاورزی و مراتع به‌ترتیب 0.75 و 1.25 درصد کاهش و اراضی بایر و شوره‌زار و مناطق شهری و انسان ساخت 1.51 و 0.5 درصد افزایش نشان داده‌اند. همچنین در باز زمانی 1400-1390 اراضی کشاورزی و مراتع به‌ترتیب کاهش 6.45 و 6.32 درصدی و کاربری‌های اراضی بایر و شوره‌زار و مناطق مسکونی و انسان ساخت به ترتیب افزایش 11.96 و 0.8 درصدی داشتند. بررسی روند تغییرات کاربری اراضی نشان داد که در این بازه زمانی 10 ساله، روند تخریب اراضی کشاورزی و مراتع، کاهشی بوده و اراضی بایر و شوره‌زار و همچنین مناطق شهری و انسان ساخت در حال افزایش بود. بررسی تغییرات کلاس‌های بیابان‌زایی نشان داد که در بازه زمانی مورد مطالعه، کلاس‌های متوسط، شدید و خیلی شدید بیابان‌زایی افزایش یافته به‌طوری‌که مساحت زمین‌های بیابانی به‌ترتیب از 3428، 2817 و 1340 در سال 1390 به 4079، 4276 و 4302 کیلومتر‌مربع در سال 1400 افزایش یافته است. کلاس‌های کم و خیلی کم نیز از 2826 و 5295 در سال 1390 به 574 و 2475 کیلومتر‌مربع در سال 1400 رسیده است. این تغییرات نشان دهنده افزایش بیابان‌زایی در شهرستان اصفهان است.نتیجه گیری با استفاده از شاخص‌های برآورد شده از تصاویر سنجش دور، می‌تواند با دقتی مناسب روند تخریب و بیابان‌زایی را پایش کرد و اقدامت لازم برای مقابله با این پدیده مخرب را در دستور کار قرار داد. با استفاده از نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان روند تخریب اراضی شهرستان اصفهان را در گذر زمان برآورد کرد و برنامه‌ها و سیاست‌های لازم برای مقابله با این پدیده را اعمال نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - تغییر اقلیمی، طراحی پایدار محله
فاطمه رهبری

پدیده ی تغییر اقلیم به دلایل گوناگونی چون نوسانات درون اقلیم زمین، فرآیندهای طبیعی و فعالیت های بشر رخ داده است؛ در پی آن با انتشار بیش از حد گازهای گلخانه ای در اثر مصرف سوخت های فسیلی، نسبت جذب به بازتاب اشعه ی خورشید افزایش یافته، کره ی زمین گرم تر شده و این تغییر، ز أکثر

پدیده ی تغییر اقلیم به دلایل گوناگونی چون نوسانات درون اقلیم زمین، فرآیندهای طبیعی و فعالیت های بشر رخ داده است؛ در پی آن با انتشار بیش از حد گازهای گلخانه ای در اثر مصرف سوخت های فسیلی، نسبت جذب به بازتاب اشعه ی خورشید افزایش یافته، کره ی زمین گرم تر شده و این تغییر، زندگی نسل کنونی و آینده را با خطر جدی مواجه ساخته است. از آنجا که شاید مهمترین دستاورد بشر، تمدن و شهرنشینی است و محله رکن اصلی کالبد شهری است؛ در پیوند عوامل فوق در این مقاله، ابتدا تغییر اقلیم و عوامل آن شرح داده می شود و سپس با مشخص نمودن مفاهیم پایداری و محله، ساختار یک محله پایدار در جهت جلوگیری از ادامه ی روند تغییر اقلیم بررسی می شود. تحقق اصول و معیارهای طراحی محله، نیازمند مشارکت همه‌ی متخصصان امر به ویژه معماران، شهرسازان و مردم است تا نسل آینده نیز بتواند نیازهای خود را برآورده سازد و این یعنی طراحی پایدار: آینده گرایی، محیط گرایی و مشارکت گرایی. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - بررسی آثار یخچال‌های دوران کواترنر در ارتفاعات بینالود و تاثیر آن در توسعه مدنیت دشت نیشابور
ابولقاسم امیراحمدی لیلی گلی مختاری مهناز ناعمی تبار

در این پژوهش جهت شناسایی آثار یخساری از شاخص های مرفیک، آثار و شواهد اقلیمی استفاده شده است. تعیین خط برف دائمی در منطقه به روش رایت انجام شد و نشان داد که در عصر حاضر دمای متوسط سالانه صفر درجه سانتی گراد در ارتفاع 2543 متری قرار گرفته است و وجود 65 سیرک در منطقه موید أکثر

در این پژوهش جهت شناسایی آثار یخساری از شاخص های مرفیک، آثار و شواهد اقلیمی استفاده شده است. تعیین خط برف دائمی در منطقه به روش رایت انجام شد و نشان داد که در عصر حاضر دمای متوسط سالانه صفر درجه سانتی گراد در ارتفاع 2543 متری قرار گرفته است و وجود 65 سیرک در منطقه موید آن است که سیرک ها به عنوان یکی از منابع تغذیه کننده بسیار غنی برای تشکیل یک پوشش یخی در منطقه به شمار می رفته اند. شواهد اقلیمی نشان می دهد که در منطقه مورد مطالعه نه تنها دما در کواترنر حدود 13 درجه نسبت به زمان فعلی سرد بوده، بلکه مقدار بارش آن نیز در مقایسه با زمان حال، کمابیش دو برابر بیشتر بوده است. شهر نیشابور دشتی است که از یک طرف دور تا دور آنرا ارتفاعات فرا گرفته است که وجود سیرک های یخچالی در ارتفاعات منطقه بعنوان عامل مهمی در تغذیه منابع آب و شرایط برودتی در زمان گذشته در منطقه در گسترش شهر نشینی شهر نیشابور بی تاثیر نبوده است. آثار ژئومورفیک از جمله خط برف دائمی، تیل، مورن، تور یخچالی و سیرک ها نشان دهنده این است که در منطقه مورد مطالعه توسعه و مدنیت تحت تاثیر عوامل یخچالی بوده است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - تاب آوری مقاصد گردشگری در مقابل آسیب‌های ناشی از تغییرات اقلیمی (مورد مطالعه: استان همدان)
مصطفی شایگان محسن رنجبر رضا برنا آزاده اربابی سبزواری

پدیده گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی نه تنها ممکن است منجر به تغییرات اقلیمی شود و بلکه می‌تواند تغییرات عمده در وضعیت گردشگری مناطق و پایداری آن نیز ایجاد کند که عواقب گسترده‌ای را خواهد داشت و این صنعت را ناپایدار خواهد ساخت. این پژوهش با هدف بررسی ت بررسی تاثیر آسیب پ أکثر

پدیده گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی نه تنها ممکن است منجر به تغییرات اقلیمی شود و بلکه می‌تواند تغییرات عمده در وضعیت گردشگری مناطق و پایداری آن نیز ایجاد کند که عواقب گسترده‌ای را خواهد داشت و این صنعت را ناپایدار خواهد ساخت. این پژوهش با هدف بررسی ت بررسی تاثیر آسیب پذیری در مقابل تغییرات اقلیمی و تاب آوری مقاصد گردشگری بر پایداری توسعه گردشگری انجام شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی می‌باشد. حجم نمونه منطبق بر جامعه آماری برابر با 185 نفر بود. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز به صورت کتابخانه‌ای و میدانی جمع آوری شد. در جهت بررسی و آزمون فرضیه‌های پژوهش از نرم افزار pls استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد آسیب پذیری در مقابل تغییرات اقلیمی تاثیر منفی بر پایداری توسعه گردشگری و تاب آوری مقاصد گردشگری تاثیری منفی بر آسیب پذیری در مقابل تغییرات اقلیمی دارد. همچنین نتایج این پژوهش نشان دهنده آن بود که تاب آوری مقاصد تاثیر مثبتی بر پایداری توسعه گردشگری دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - بررسی‌ تغییرات ‌دمایی‌ سواحل جنوبی دریای خزر با استفاده از سه مدل LARSWG،SDSM و مدل شبکه عصبی مصنوعی
الهام قاسمی فر بهلول علیجانی محمد سلیقه

تغییرات اقلیمی که عمدتا منشأ انسانی دارد، پدیده‌ای است که طی 150سال اخیر بشر را تهدید می‌کند. سواحل دنیا یکی از آسیب پذیرترین نقاطی هستند که از این پدیده به شدت دگرگون شده ‌‌‌‌‌اند. تحقیق حاضر میزان تغییرات دمای حداقل و حداکثر برای پنج ایستگاه سواحل جنوبی دریای خزر شامل أکثر

تغییرات اقلیمی که عمدتا منشأ انسانی دارد، پدیده‌ای است که طی 150سال اخیر بشر را تهدید می‌کند. سواحل دنیا یکی از آسیب پذیرترین نقاطی هستند که از این پدیده به شدت دگرگون شده ‌‌‌‌‌اند. تحقیق حاضر میزان تغییرات دمای حداقل و حداکثر برای پنج ایستگاه سواحل جنوبی دریای خزر شامل انزلی، رشت، بابلسر، رامسر و گرگان را با استفاده از دو مدل LARS_WG, SDSM و یک مدل شبکه عصبی مصنوعی، طی دوره اقلیمی پایه 1990-1961 و آینده 2039- 2010 با استفاده از سه سناریوی A2,B2 وB1 مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد دما طی دوره آماری 1990-1961 افزایش داشته است و هر پنج ایستگاه مورد بررسی دستخوش این تحول و دگرگونی شده ‌اند. بر اساس نتایج مدل LARS_WG ، طی دوره آماری آینده، افزایش دما تا یک درجه سانتیگراد برای همه ‌ی ماهها و هر پنج ایستگاه تشخیص داده شد اما مدل SDSM علاوه بر افزایش دما طی دوره‌ ی آینده (حدود یک درجه سانتیگراد و گاهی بیشتر)، حاکی از کاهش دما برای ایستگاهها در ماههای‌ آوریل، می و نوامبر بود. مدل شبکه عصبی مصنوعی همانند مدل SDSM نشان داد دما برای ایستگاهها و همه‌ی ماهها به جز ماههای آوریل، می و نوامبر افزایش خواهد داشت. مقایسه ‌ی نتایج مدل ‌ها نشان داد که خطای مدل SDSM ‌( 01/0تا 06/0 درجه سانتیگراد) کمتر از مدل های دیگر است، مدل LARS_WG بعد از مدل SDSM کمترین خطا را داشته است و سپس مدل شبکه عصبی مصنوعی قرار می گیرد. همچنین دو آزمون ویلککسون و کلموگروف اسمیرنوف که به ترتیب برای میانگین و واریانس دو سری بکار گرفته شد مشخص کرد مدل SDSM مقادیر P بالای سطح معنی دار 0.05 دارد. در نتیجه صحت محاسبات مدل SDSM بیشتر است و با اطمینان بیشتری می‌توان به نتایج آن اعتماد کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر الگوی توزیع زمانی ومکانی خشکسالی درایران با استفاده از شاخص تبخیر وتعرق گیاه مرجع(ETo )
شهمراد علیزاده حسین محمدی پرویز کردوانی

عوامل متعددی درپیدایش خشکسالی موثرند،که تغییر ودخالت درآنهابه منظورجلوگیری ازیروز ووقوع آنها،از توان بشر خارج وغیرممکن است.روی همین اصل،امکان داردکه این شرایط درهرمنطقه از سطح کره زمین درکشور های غنی وفقیر ،مرطوب وخشک ،پیشرفته ودرحال توسعه وغیره اتفاق افتد.در این تحقیق أکثر

عوامل متعددی درپیدایش خشکسالی موثرند،که تغییر ودخالت درآنهابه منظورجلوگیری ازیروز ووقوع آنها،از توان بشر خارج وغیرممکن است.روی همین اصل،امکان داردکه این شرایط درهرمنطقه از سطح کره زمین درکشور های غنی وفقیر ،مرطوب وخشک ،پیشرفته ودرحال توسعه وغیره اتفاق افتد.در این تحقیق داده‌های هواشناسی جمع‌آوری‌شده از 19ایستگاه‌های هواشناسی در طی 2003-1961ایرانو با استفاده از یک شاخص مرکب (CI) از خشکسالی‌های هواشناسی به تجزیه‌وتحلیل ویژگی‌های زمانی و مکانی خشکسالی در ایران پرداخته شد. فرکانس وقوع، حوزه و شدت خشکسالی هواشناسی محاسبه و برای آشکار ساختن الگوهای وقوع زمانی و مکانی در بخش‌های مختلف موردبررسی قرارگرفتند و سپس با رویکرد پویایی سیستم اقدام به شبیه‌سازی اثرات در جنبه‌های مختلف گردید.مقادیر ETo در همه ایستگاه ها در ماه ژولای به بیشترین مقدار خود رسیده است. همچنین در تمامی ایستگاه ها، مقادیر ETo از ماه ژانویه تا ژولای افزایش و سپس تا ماه دسامبر کاهش‌یافته است.متوسط سالانه کل EToایران در دوره 1961 تا 2003 حدود 1154 میلی متر می باشد. متوسط سالانه ETo در ایران روندی صعودی با 9/2 میلی متر بر سال (mm/yr) در طول این دوره را نشان داد. بیشترین مقدار EToدر سال 1970 (mm/yr 1309) و سپس در سال‌های 1999 و 2001 (mm/yr 1308) اتفاق افتاده است و کمترین مقدار آن در سال‌های 1979 (mm/yr 893) و 1990 (mm/yr 974) مشاهده گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - بازسازی شرایط اقلیمی دوره‌هاییخچالی پلیوستوسن الوند همدان بر اساس شواهد ژئومورفولوژی
غلام حسن جعفری زینب براتی

تغییرات اقلیمی پلئیستوسنبا توجه به زمان وقوع و نقش آن در شکل‌گیریچشم‌اندازهای فعلی کره زمین، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی، تصاویر ماهواره‌ای و بازدیدهای متعدد میدانی شواهد ژئومورفولوژیکی تغییرات آب‌وهوایی پلیوستوسن فوقانی در أکثر

تغییرات اقلیمی پلئیستوسنبا توجه به زمان وقوع و نقش آن در شکل‌گیریچشم‌اندازهای فعلی کره زمین، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی، تصاویر ماهواره‌ای و بازدیدهای متعدد میدانی شواهد ژئومورفولوژیکی تغییرات آب‌وهوایی پلیوستوسن فوقانی در توده الوند شناسایی گردید. ازجمله شواهد ژئومورفولوژیکی تغییرات آب‌وهوایی پلیوستوسن فوقانی می‌توان بهآثار کاوشی سیرک‌ها و دره‌های یخچالی، مواریث تراکمی مانند سنگ‌های سرگردان اشاره کرد. بر اساس بررسی‌های میدانی، آثار مورفولوژیکی کاوشی یخچال در دامنه شمال شرقی الوند از ارتفاع بالای 2000 متر و در دامنه‌های جنوب غربی از ارتفاع 1700 متر به بالا به‌خوبیقابل‌تشخیص و تفکیک است. آثار تراکمی یخچالی موجود در منطقه به‌اندازه‌ای بزرگ است که حتی‌الامکان حمل آن‌ها در حالت سیلابی شدید در دوره‌های بارانی گذشتهقابل‌تصور نیست. با برآورد و استفاده از روابط گرادیان دمایی (دما- ارتفاع) و بارشی (بارش- ارتفاع) و ارتفاع برف مرز کواترنری الوند (سه روش رایت، شیب- جهت و ضریب خمیدگی)، نقشه هم‌دما وهم بارش دوران چهارم ترسیم شد. بررسی‌های صورت گرفته حاکی از آن است که در آخرین دوره یخچالی دمابا توجه به استفاده از روش ترکیبی برآورد برف مرز، 26/9 درجه سانتی گراد سردتر و میزان بارش 317میلی‌متر بیشتر از زمان کنونی بوده است. وجود سنگ‌های سرگردان نشان‌گر این است که؛ زبانه‌های یخچالی تا ارتفاعی که این سنگ‌ها وجود دارند،پیشروی کرده‌اند (دامنه شمال غربی 1780 و دامنه جنوب شرقی 1680 متری). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - مقایسه میزان ترسیب کربن در توده های طبیعی سوزنی برگ و پهن برگ (مطالعه موردی: مرزن آباد -چالوس)
علی شیخ الاسلامی نه رمین حسینی

افزایش گازهای گلخانه‌ای منجر به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی شده است که یکی از چالش‌های مهم‌ در بحث توسعه پایدار بوده و اثرات زیانباری بر حیات انسان در روی کره زمین گذاشته است. ترسیب کربن در اکوسیستم‌های خشکی مانند جنگل‌ها، ساده‌ترین و به لحاظ اقتصادی عملی‌ترین راهکار أکثر

افزایش گازهای گلخانه‌ای منجر به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی شده است که یکی از چالش‌های مهم‌ در بحث توسعه پایدار بوده و اثرات زیانباری بر حیات انسان در روی کره زمین گذاشته است. ترسیب کربن در اکوسیستم‌های خشکی مانند جنگل‌ها، ساده‌ترین و به لحاظ اقتصادی عملی‌ترین راهکار ممکن جهت کاهش ‌کربن اتمسفری محسوب می‌گردد این تحقیق در توده‌های سوزنی‌برگ خالص زربین و پهن‌برگ آمیخته در منطقه حسن‌آباد چالوس انجام گرفته و مقدار کربن ترسیب شده در بایومس (برگ و شاخه)، خاک (در دو عمق 15-0 و 30-15 سانتیمتری) و لاشبرگ برآورد گردید. نتایج نشان داد که مقدار ترسیب کربن در هر یک از توده‌های سوزنی‌برگ و پهن‌برگ به ترتیب 184/57 و 222/30 تن در هکتار بود که ارزش اقتصادی آن به ازای هر هکتار به ترتیب 11437 و 60445 دلار محاسبه گردید. مقادیر قطر برابر سینه، ارتفاع، سطح مقطع برابر سینه، حجم تنه، حجم تاج‌پوشش نیز در توده خالص زربین به طور معنی‌داری (p < 0.01) بیشتر از توده‌ پهن‌برگ آمیخته بود. همچنین نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که نیتروژن و درصد رطوبت اشباع خاک مهم‌ترین فاکتورهای مؤثر بر کربن آلی خاک بودند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - نقض حقوق نسل‌های آینده با تغییرات اقلیمی حاصله از فناوری هارپ
مهدی عمانی جمال بیگی بابک پور قهرمانی

ورود به عصر تکنولوژی و دست یابی بشر به پروژه های جدید، جهان را دستخوش تغییراتی کرده است. یکی از این پروژه های تحقیقاتی، پروژه جدید و نوظهور هارپ می باشد. این پروژه با تغییراتی که در لایه یونوسفر و میدان مغناطیسی زمین ایجاد می کند، بر فرایند طبیعی آن اثر گذاشته و شرایط ا أکثر

ورود به عصر تکنولوژی و دست یابی بشر به پروژه های جدید، جهان را دستخوش تغییراتی کرده است. یکی از این پروژه های تحقیقاتی، پروژه جدید و نوظهور هارپ می باشد. این پروژه با تغییراتی که در لایه یونوسفر و میدان مغناطیسی زمین ایجاد می کند، بر فرایند طبیعی آن اثر گذاشته و شرایط اقلیمی را در زمین تغییر می دهد. ایجاد طوفان، سیل و سونامی، زلزله، خشکسالی و بارش باران های اسیدی که به وسیله فناوری هارپ ایجاد شده و شرایط اقلیمی را تغییر می دهد، آثار زیانباری را باعث شده و می تواند حقوق نسل های آینده را نقض کند. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی تغییرات اقلیمی حاصله از فناوری هارپ و نقض حقوق نسل های آینده به وسیله آن می باشد. روش تحقیق در این نوشتار به صورت توصیفی و تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات نیز به صورت فیشبرداری میباشد. نحوه انجام پژوهش کیفی بوده و یافته های تحقیق حاکی از این مطلب است که تغییرات اقلیمی حاصله از فناوری هارپ که باعث ایجاد طوفان، سیل و سونامی، زلزله، خشکسالی و بارش باران های اسیدی می شود، حقوق نسل های آینده را نقض می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - مروری نظام‌مند بر مقالات منتشر شده در تحلیل اثر تغییرات اقلیمی و فرم‌شهرها
علی ملک‌عباسی شیرین طغیانی خوراسگانی امیرحسین شبانی سروش مدبری دیوید ویانا

طی چند دهه گذشته رشد فزایندة شهرها سبب تحولات گسترده‌ای در مناطق مختلف جهان شده است. به طوری که این روند در شهرهای صنعتی و کلان‌ شهرها با فراهم شدن امکانات رفاهی موجب گسترش ابعاد فیزیکی آنها شده و تبعات مختلفی را به همراه داشته است. یکی از اثرات مهم رشد فیزیکی شهرها تحو أکثر

طی چند دهه گذشته رشد فزایندة شهرها سبب تحولات گسترده‌ای در مناطق مختلف جهان شده است. به طوری که این روند در شهرهای صنعتی و کلان‌ شهرها با فراهم شدن امکانات رفاهی موجب گسترش ابعاد فیزیکی آنها شده و تبعات مختلفی را به همراه داشته است. یکی از اثرات مهم رشد فیزیکی شهرها تحول در فرم اولیه آنهاست که تأثیر مستقیم بر محیط اطراف خود دارد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل روند نظریه‌های متمرکز بر فرم شهرها و تغییرات اقلیمی، با روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از مرور نظام‌مند داده‌ها و خروجی ۳۹ منبع برگزیده از مجموع ۷۰۵ مقاله منتخب از پایگاه‌های داده Google Scholar ، Scopus، Web of Science و علم‌نت است که مشخص می‌کند کدام یک بر دیگری ارجحیت دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که پژوهش‌های صورت گرفته در زمینة فرم شهرها سابقة طولانی‌تری نسبت به تغییرات اقلیمی داشته اما این مطالعات همسو با تقابل این دو متغیر نبوده و هیچ برنامه‌ریزی‌ منسجمی در این خصوص صورت نگرفته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در نظریات مطرح شده، توسعه فیزیکی شهرها رابطه‌ای معکوس با اقلیم داشته، به مرور طی ۳۰ سال گذشته جدی‌تر ‌شده، و نظریات فرم شهری از ابتدا عاملی بازدارنده در تغییر فرم فیزیکی شهرها برای بهبود شرایط اقلیمی نبوده است. همچنین مشخص گردید که مهم‌ترین عوامل در بررسی اثرات متقابل تغییر فرم شهرها و تغییرات اقلیمی شامل شناخت موقعیت جغرافیایی، شکل و اندازه فیزیکی شهرها، فاصله شهرها از یکدیگر، فرایندها و چالشهای توسعه می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - سنجش عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی (نمونه موردی: شهر تبریز)
ساناز منافلویان زهرا سادات سعیده زرآبادی مصطفی بهزادفر

چکیده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر، پدیده تغییر اقلیم می‌باشد. افزایش تعداد و شدت بروز بلایای طبیعی تحت تأثیر این تغییرات، منجر به پیامدهای ناگوار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در شهرها شده است. از طرفی دیگر، در دهه‌های اخیر، تلاش‌های جهانی و دید أکثر

چکیده یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن حاضر، پدیده تغییر اقلیم می‌باشد. افزایش تعداد و شدت بروز بلایای طبیعی تحت تأثیر این تغییرات، منجر به پیامدهای ناگوار در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در شهرها شده است. از طرفی دیگر، در دهه‌های اخیر، تلاش‌های جهانی و دیدگاه‌های مختلفی برای کاهش عواقب مخرب تغییرات اقلیمی ارائه شده است. یکی از مهم‌ترین راهکارها در مقابله با این مسائل، رویکرد تاب‌آوری شهری در پاسخ به تغییرات اقلیمی است که تحت عنوان تاب‌آوری اقلیمی مطرح می‌باشد. مطالعات محققان شهری نشان‌دهنده آن است که تاب‌آوری اقلیمی در چهار بعد بوم شناسانه، اجتماعی، کالبدی و نهادی می‌تواند به این چالش‌ها پاسخ دهد. شهرهای ایرانی نیز در سال‌های اخیر تحت تأثیر این تغییرات قرار گرفته‌اند، از جمله شهر تبریز که با افزایش شدید دما و تشدید رویدادهای آب‌وهوایی نظیر سیل مواجه شده است و این امر ضرورت پاسخ به این تغییرات را افزایش داده است. ازاین‌رو، هدف تحقیق حاضر تعیین مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری در پاسخ به تغییرات اقلیمی (به ویژه رویدادهای آب‌وهوایی) در تبریز می‌باشد. روش این تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی، به صورت کیفی و مبتنی بر مطالعات اسنادی است و از آنجا که به دنبال شناخت و حل مشکل می‌باشد، در حوزه پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد. همچنین برای تحلیل عوامل، از روش تاپسیس استفاده می‌شود. نتایج بیانگر آن است که مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری اقلیمی در شهر تبریز عبارت‌اند از: بهره‌مندی از نیروی متخصص و ماهر در مدیریت بلایا، حفاظت از زیرساخت آبی، استفاده از حمل‌ونقل عمومی و همچنین تأمین امنیت غذایی. از این‌رو عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اقلیمی در شهر تبریز، حائز هر دو ویژگی انطباقی و کاهشی هستند و باید جهت تاب‌آوری ساختن تبریز در برابر مخاطرات طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی، مورد استفاده قرار گیرند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - اثرات تغییرات بارندگی بر روی جریانات آبهای سطحی و دائمی استان تهران (مطالعه موردی رودخانه جاجرود)
علیرضا شکیبا بتول باهک زری منوریان

یکی از اثرات احتمالی تغییرات اقلیمی، بررسی میزان تاثیر تغییرات بارندگی بر مقادیر رواناب های سطحی در یک منطقه مطالعاتی می باشد. بر این اساس در این تحقیق جهت مطالعه تاثیر این دو پارامتر، حوضه آبخیز جاجرود انتخاب گردید. ابتدا داده های مربوط به باران و رواناب از طریق روشهای أکثر

یکی از اثرات احتمالی تغییرات اقلیمی، بررسی میزان تاثیر تغییرات بارندگی بر مقادیر رواناب های سطحی در یک منطقه مطالعاتی می باشد. بر این اساس در این تحقیق جهت مطالعه تاثیر این دو پارامتر، حوضه آبخیز جاجرود انتخاب گردید. ابتدا داده های مربوط به باران و رواناب از طریق روشهای آماری متداول مورد آزمون همگنی قرار گرفته، سپس دوره آماری مشترک مشخص گردید. جهت بررسی پراکندگی داده ها، متغیرهای آماری متعددی چون واریانس، ‌انحراف معیار و... محاسبه گردید. همچنین از طریق محاسبه میانگین متحرک، دوره های کم آبی و پرآبی و به تبع از آن میزان رواناب های حاصله در دو دوره مذکور، مورد بررسی قرار گرفت و نهایتا به واسطه برازش توزیع های مختلف مقادیر دبی و بارندگی در دوره های بازگشت مختلف محاسبه گردیده است. در بررسی میزان و شکل ارتباط بین دو متغیر بارندگی و دبی از معادله همبستگی مشترک رگرسیون استفاده گردید. نتایج این تحقیق وجود دوره های کم آبی و پر آبی را در منطقه مطالعاتی نشان داد، با این تفاوت که فاصله زمانی حاکمیت دوره های کم آبی نسبت به دوره های پر آبی بیشتر بوده است. همچنین در نتایج این تحقیق ارتباط معنی داری بین بارندگی و دبی در منطقه مطالعاتی مشاهده گردید. ضریب همبستگی و میزان برای حوضه رودخانه جاجرود به ترتیب 0.797 و 0.636می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - Factors Affecting Farmers’ Adaptation to Climate Change: A case of Wheat Farmers in Gachsaran, Iran
محسن موسایی

Climate change is one of the most important challenges that affect different parts of human life on the earth. Due to its very close relationship with natural resources and climatic conditions, the agricultural sector is the most affected by this change. Thus, this stud أکثر

Climate change is one of the most important challenges that affect different parts of human life on the earth. Due to its very close relationship with natural resources and climatic conditions, the agricultural sector is the most affected by this change. Thus, this study aimed to identify the factors affecting the capacity of wheat farmers to adapt their careers to climate change in Gachsaran County, Iran. The research was an applied study in which field data were used in a descriptive-correlational and causal-correlation design to analyse the relationships of the variables. The research population was composed of 1845 wheat farmers working in Gachsaran. Using Cochran’s formula, 318 farmers were selected for the study through simple randomization. A questionnaire, which included personal and professional features, the factors affecting the farmers’ adaptation capacity, and the farmers’ perceptions of climate change, was developed by the researcher. An expert panel was used to address the validity of the developed questionnaire. Using Cronbach’s alpha, the reliability of the questionnaire was measured to be at the acceptable level of 0.72. The results of the multivariate regression showed that social capital, quality of life, the number of people aging over 60 in the family, the number of family members contributing to agriculture, income from agriculture, access to educational services, age, academic degree, total agricultural land, level of experience, and wheat yield per hectare accounted for the bulk of variance in the dependent variables (39.77%). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - تغییرات آب و هوایی و تاثیر آن بر زیستگاههای سخت میکروبی و شیوع بیماریها
سپیده میدانی نیکجه پریسا محمدی افسانه خان باباخانی

10.30495/jmw.2021.690435

امروزه تغییرات اقلیمی یکی از موضوعاتی است که مورد توجه بسیار قرار گرفته و مشکلات زیادی را در حوزه سلامت و اقتصاد جهانی به همراه آورده است. بررسیها نشان دادهاند که در تغییرات اقلیمی، میکروارگانیسمها نیز دچار تغییرات عمدهای میشوند که در پی آن جوامع انسانی را با مشکلا أکثر

امروزه تغییرات اقلیمی یکی از موضوعاتی است که مورد توجه بسیار قرار گرفته و مشکلات زیادی را در حوزه سلامت و اقتصاد جهانی به همراه آورده است. بررسیها نشان دادهاند که در تغییرات اقلیمی، میکروارگانیسمها نیز دچار تغییرات عمدهای میشوند که در پی آن جوامع انسانی را با مشکلات متعددی از جمله بروز دوباره برخی عفونتها و یا انتشار بیماریهای عفونی نوپدیدی مانند پاندمی کووید-19 و مقاومتهای جدید آنتی بیوتیکی رو به رو نموده است. تغییرات اقلیمی منجر به قحطی، خشکسالی، سیل و گرم شدن کره زمین شده است که جان بسیاری از مردم را با خطر جدی مواجه میکند. کاهش گازهای گلخانهای به خصوص استفاده کمتر از سوختهای فسیلی در صنعت میتواند تا حدی پیشگیری کننده باشد. بنابراین، داشتن برنامه برای رویارویی با پیامدهای محیطی تغییرات اقلیمی از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این مقاله مروری، 71 مقاله در بازه زمانی سالهای 1992 تا 2020 از پایگاههای اطلاعاتی با استفاده از کلمات کلیدی اشاره شده جستجو و مورد بررسی قرار گرفت. از آنجاییکه تغییر در الگوهای اقلیمی میتواند تنوع جمعیت میکروارگانیسمها را تغییر دهد، در این مقاله به محیطهای خاص که سرشار از متابولیتهای ثانویه و میکروارگانیسمهای با ارزش کره زمین هستند و نسبت به تغییرات اقلیمی بسیار آسیب پذیر هستند، توجه شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - بررسی و ارزیابی تاثیرات تغییر اقلیم بر توریسم شهر یزد با استفاده از مدل‌های برآورد آسایش اقلیمی
حسین محمدی سعید نگهبان جبار سلیم منش ابوالقاسم محمودی

صنعت گردشگری امروزه در چارچوب طرح های آمایشی اعم از ملی ، منطقه ای ، و محلی به عنوان یکی از ابزارها و مؤلفه های مهم توسعه و محرومیت زدایی به شمار می رود . گردشگری که از مهم ترین عوامل عمران ناحیه ای است ، فعالیتی است که موجب توسعه اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه و توزیع أکثر

صنعت گردشگری امروزه در چارچوب طرح های آمایشی اعم از ملی ، منطقه ای ، و محلی به عنوان یکی از ابزارها و مؤلفه های مهم توسعه و محرومیت زدایی به شمار می رود . گردشگری که از مهم ترین عوامل عمران ناحیه ای است ، فعالیتی است که موجب توسعه اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه و توزیع عادلانه درآمد شده و همچنین بالا رفتن سطح اشتغال رابه همراه دارد. امروزه یکی از پدیده‌های که تاثیرات بسیار زیادی بر توریسم و بر نامه‌ریزی توریسم گذاشته و خواهد گذاشت، پدیده تغییرات اقلیمی است. این مقاله سعی دارد که به بررسی تاثیرپذیری توریسم شهر یزد از اقلیم و تغییرات اقلیمی، با استفاده از مدل‌های آسایش اقلیمی بپردازد. روش تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روشهای میدانی و کتابخانه‌ای است، بدین صورت که از داده های آب و هوایی 50 ساله(2006-1957) دما و رطوبت نسبی شهر یزد و نیز بهره گیری از مدل های اقلیم آسایش اوانز[1] و ماهانی[2]، ماههای مطلوب برای آسایش فیزیولوژی انسان در 5 دوره ده ساله تعیین و روند خطی آنها، تحت تاثیر تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی، برای ده سال بعد که مقارن با سال 2016 می باشد پیش بینی گردیده است. نتایج نشان می‌دهد که ماههای آسایش اقلیمی شهر یزد بیشتر در فصول معتدل مانند پاییز و بهار قرار دارند، اما به دلیل اینکه روند دمایی در شهر یزد در حال افزایش بوده، و اکثر ماهها روند گرمایش دارند، انتظار می رود در آینده نزدیک، ماههای سرد شرایط مساعدتری جهت آسایش و راحتی فیزیولوژی برای انسان داشته باشند و در تمرکز جمعیت توریسم در این شهر نیز به سمت ماههای فصل سرد پیش خواهد رفت. Evanz .[1] [2]. Mahani تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - جایگاه مفهوم امنیت زیست محیطی در امنیت بین المللی و جهانی
سید امین حبیبی دیدخت صادقی حقیقی کیهان برزگر

بحران تغییرات‌اقلیمی، تهدید نوین پیش‌روی بشریت و جامعه‌جهانی می‌باشد، که منجر به پدید‌آمدن مفهوم امنیت‌زیست‌محیطی گردیده است. تحولات تاریخی، تکنولوژیک، روند جهانی‌شدن، همچنین ظهور بازیگران فرادولتی به پیدایش مفهوم امنیت‌جهانی در مقابل امنیت‌بین‌الملل، منجر گشته است. هر أکثر

بحران تغییرات‌اقلیمی، تهدید نوین پیش‌روی بشریت و جامعه‌جهانی می‌باشد، که منجر به پدید‌آمدن مفهوم امنیت‌زیست‌محیطی گردیده است. تحولات تاریخی، تکنولوژیک، روند جهانی‌شدن، همچنین ظهور بازیگران فرادولتی به پیدایش مفهوم امنیت‌جهانی در مقابل امنیت‌بین‌الملل، منجر گشته است. هر یک از دو مفهوم امنیت‌بین‌الملل و جهانی، نگرش متفاوتی نسبت به موضوع محیط‌زیست و مسائل پیرامونی آن داشته، که از هستی‌شناسی متمایز هر یک نشات می‌گیرد. تمایز در شناسایی نوع مسائل امنیتی، تنوع در عناصر امنیتی، تفاوت در نگرش نسبت به عوامل تهدید و تهدید‌زدا، از این جمله‌اند. می‌توان چرایی و چگونگی این تمایزات را در امنیت‌بین‌المللی با کمک رهیافت خرد‌گرا و نظریات لیبرالیسم، همچنین در امنیت‌جهانی با کمک رهیافت هنجاری و نظریه سازه‌انگاری، بهتر و کاربردی‌تر تبیین نمود. تنوع و گستردگی‌ در تصمیم‌سازی‌ و اتخاذ استراتژی‌ در سیاست‌جهانی نسبت به محیط‌زیست و تغییرات‌اقلیمی، ناشی از تمایز در جایگاه مفهوم امنیت-زیست‌محیطی در هر یک از دو رویکرد کلان امنیتی در روابط‌بین‌الملل است. این تحقیق بر آن است تا حدود معنایی امنیت‌بین‌الملل و جهانی را با امنیت‌زیست‌محیطی، تبیین نماید، تا به تعریفی کاربردی از هر یک از این مفاهیم دست یافته، و با بررسی هستی‌شناسانه هر یک از مفاهیم امنیت‌بین‌المللی و جهانی، به صورت-بندی مفهوم امنیت‌زیست‌محیطی در آنها، بپردازد؛ از این رو بتواند به سوال اصلی خود یعنی: امنیت‌زیست-محیطی در امنیت‌بین‌المللی و جهانی از چه جایگاهی برخوردار است؟ پاسخ داده، و به اثبات فرضیه خود مبنی بر هم‌پیوندی هستی‌شناختی امنیت‌جهانی با امنیت‌زیست‌محیطی و اولویت‌دهی به مسائل زیست-محیطی در امنیت‌جهانی، و حاشیه‌ای بودن امنیت‌زیست‌محیطی در مسائل امنیتی در امنیت‌بین‌المللی، بپردازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - شناسایی عوامل موثر بر بازاریابی سبز با استفاده از تئوری داده بنیاد در صنعت هتل داری
مجید علی زاده سینا نعمتی زاده حسن اسماعیل پور

بازاریابی سبز به‌دلیل افزایش نگرانی‌های زیست محیطی و فشار ذی‌نفعان به یک راهبرد جذاب، مورد توجه سازمان‌ها قرار گرفته است. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر بازاریابی سبز در صنعت هتل‌داری می‌باشد. روش پژوهش کیفی بوده و از نظر هدف بنیادی است. جامعه آماری پژوهش، ۱۰ نفر أکثر

بازاریابی سبز به‌دلیل افزایش نگرانی‌های زیست محیطی و فشار ذی‌نفعان به یک راهبرد جذاب، مورد توجه سازمان‌ها قرار گرفته است. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر بازاریابی سبز در صنعت هتل‌داری می‌باشد. روش پژوهش کیفی بوده و از نظر هدف بنیادی است. جامعه آماری پژوهش، ۱۰ نفر از خبرگان دانشگاهی و هتل بودند که بصورت هدفمند انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختاریافته و بررسی متون، گردآوری شدند. تحلیل داده‌ها بر اساس روش داده‌بنیاد انجام شد که شامل کد‌گذاری باز، محوری و انتخابی می‌باشد. روایی پرسشنامه توسط خبرگان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ سنجیده و تأیید گردید. روایی همگراAVE برای تمامی سازه‌های پژوهش در حد مناسب می‌باشد. در نهایت با برقراری ارتباط بین مقوله‌ها، مدل پارادایمی پژوهش، مشتمل بر ۱۸عامل مؤثر بر بازاریابی سبز و ۶۹ مفهوم ارائه شد. مقدار ضریب کاپا برابر با ۶۹۶/۰ است که بیانگر معتبر بودن سطح توافق مدل می‌باشد. عامل محصول سبز (هتل سبز) به‌عنوان پدیده اصلی تعیین گردید. نتایج پژوهش بیانگر تأثیر محصول سبز، پاسخ رفتاری مشتریان، سواد اکولوژیکی، اعتماد و آمیخته بازاریابی سبز بر تصویر شرکتی، انگیزه و بهبود عملکرد هتل‌ها می‌باشد.همچنین مقوله اعتماد، به‌عنوان یک عامل مداخله‌گر و مهم‌ترین عامل مؤثر بر بازاریابی سبز شناسایی گردید. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات تغییرات اقلیمی

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية