تحلیل اثر بحران آب بر امنیت غذایی در ایران:رویکرد مبتنی بر معادلات همزمان
صلاح الدین نیک پی
1
(
دانشجوی دکترای گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران
)
بیتا رحیمی بدر
2
(
گروه اقتصاد کشاورزی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
)
نیو نوذری
3
(
استاد و هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج و دانشگاه هوستون آمریکا
)
شکوفه رضائی
4
(
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
)
الکلمات المفتاحية: امنیت غذایی, عرضه آب, کشاورزی, تغییرات اقلیمی,
ملخص المقالة :
بحران آب یکی از چالش های اساسی در ایران است که اثرات گسترده ای بر تولید کشاورزی و امنیت غذایی دارد. این پژوهش با هدف تحلیل روابط متقابل بین بحران آب، تولید کشاورزی و امنیت غذایی با استفاده از مدل معادلات همزمان انجام شد.داده های مورد استفاده شامل آمارهای سری زمانی در بازه 1400-1360 بوده که از منابع رسمی گردآوری شده اند. مدل شامل سه معادله است: بحران آب به‌عنوان تابعی از تغییرات اقلیمی، سیاست‌های مدیریتی و تولید کشاورزی؛ تولید کشاورزی به‌عنوان تابعی از بحران آب، نیروی کار، سرمایه و انرژی مصرفی؛ و امنیت غذایی به‌عنوان تابعی از شاخص قیمت مواد غذایی، واردات کشاورزی، تولید کشاورزی و بحران آب.نتایج نشان داد که بحران آب تأثیر منفی و معنی‌داری بر تولید کشاورزی و امنیت غذایی دارد. همچنین، تولید کشاورزی نقش واسطه‌ای کلیدی در تعدیل اثرات بحران آب بر امنیت غذایی ایفا می‌کند. شاخص قیمت مواد غذایی و میزان واردات نیز به‌عنوان عوامل تعیین‌کننده امنیت غذایی شناسایی شدند. یافته‌ها بر اهمیت مدیریت بهینه منابع آب، افزایش بهره‌وری کشاورزی و کنترل قیمت مواد غذایی تأکید دارد.این پژوهش نشان داد که بحران آب تنها یک چالش زیست محیطی نیست، بلکه از طریق تاثیر گذاری بر تولید کشاورزی، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی گسترده ای دارد. بنابراین سیاست گذاری های جامع نگر که همزمان به مدیریت منابع آب، افزایش بهره وری کشاورزی و کنترل قیمت مواد غذایی توجه کنند، برای دستیابی به امنیت غذایی پایدار ضروری است. این یافته ها می توانند به تصمیم گیری بهتر در شرایط تغییرات اقلیمی و محدودیت منابع کمک کنند.
1. Zarei A, Rezaee F, Mohammadi M.An analysis of the economic and social impacts of drought in rural areas of Bijar county (Chang Almas district). Geography and Human Relations.2021 fall 4;2: 319-335.
2. Kiani M, Madani M, Elmi M. Examining the attention to Bakhtegan lake drought and its role in environmental behavior and individualism among the people of Estahban county. Environment and Development.2017 summer 8; 15: 41-50.
3. Beydokhti IJ, Faghfour Maghrebi M, Jaefarzadeh MR. Iranian Hydraulic Association Cellular Automata Model for Simulating Surface Runoff. Journal of Hydraulics [Internet]. 2022;17(3):121. Available from: https://doi.org/10.30482/jhyd.2022.326587.1582
4. Moosaei M, Hosseinzadeh M, Moradi M. Valuation of Underground Waters in Agricultural Stakeholders The study of rice farmers of Ramhormoz city, Khuzestan province. Water Resources Engineering Journal Summer 2024. 17:61.
5. Ahmadi S.The water crisis in the country: economic and security impacts. Economic Strategy2021.
6. Ghafari Z, Moradi E, Hashemi M, Sardar A.Optimal allocation of water resources in the agricultural sector between selected crops in rural area in Sistan. Rural Development Strategies 2022 fall 9;3:393-410.
7. Cansino-Loeza B, Munguía-López A del C, Ponce-Ortega JM. A water-energy-food security nexus framework based on optimal resource allocation. Environ Sci Policy. 2022 Jul 1;133:1–16.
8. Hao L, Yu J, Wang P, Han C, Gojenko B, Qu B, et al. A comprehensive assessment indicator of the water-energy-food nexus system based on the material consumption relationship. J Hydrol (Amst). 2024 Apr 1;633:130997.
9. Arrow K, Debreu G.Existance of an Equilibrium for a competitive economy.Econometrica 1954 Jul 22;3:256-290.
10. Beattie BR., Taylor CR., Watts MJ. The economics of production. Krieger Pub.; 2009. 299 p.
11. Mohamadjani E, Yazdanian N.Analysis of water crisis situation in the country and the requirements for its management. Ravand. 2014 21;65,66:117-144.Available from: www.SID.ir]
12. Islami R, Rahimi A. Policymaking and Water Crisis in Iran. Quarterly Journal of the Macro and Strategic Policies. 2019 Dec 30:410–35.
13. Esfandiari S, Sepahvand E, Mehrabi H.Examining the impact of agricultural mechanization on the food security of rural households in Iran. Iranian Journal of Agricultural Economic and Development Research. 2019. 47;3:609-618.
14. Bouteska A, Sharif T, Bhuiyan F, Abedin MZ. Impacts of the changing climate on agricultural productivity and food security: Evidence from Ethiopia. J Clean Prod. 2024 Apr 10;449.
15. Ajjur SB, Al-Ghamdi SG. Towards sustainable energy, water and food security in Qatar under climate change and anthropogenic stresses. Energy Reports. 2022 Jun 1;8:514–8.
16. Zarei M. The water-energy-food nexus: A holistic approach for resource security in Iran, Iraq, and Turkey. Water-Energy Nexus. 2020 Jan 1;3:81–94.
17. Amolegbe KB, Upton J, Bageant E, Blom S. Food price volatility and household food security: Evidence from Nigeria. Food Policy. 2021 Jul 1;102:102061.
18. Liu Y, Zhou Y. Reflections on China’s food security and land use policy under rapid urbanization. Land use policy. 2021 Oct 1;109:105699.
19. Sun C, Hao S. Research on the competitive and synergistic evolution of the water-energy-food system in China. J Clean Prod. 2022 Sep 10;365:132743.
