مدیریت تغییرات اقلیمی در اتحادیه اروپا در بستر پیمان سبز اروپایی و ارائه الگویی برای ایران

الموضوعات : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

هاجر اکبری ¹ , مالک ذوالقدر ² , سیدفرشید جعفری پابندی ³

1 - حقوق بین‌الملل، علوم انسانی، آزاد اسلامی واحد زنجان، زنجان، ایران / دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، زنجان، ایران
2 - روابط بین‌الملل، علوم انسانی، زنجان، ایران / دانشگاه آزاد اسلامی زنجان، زنجان، ایران
3 - روابط بین‌الملل، علوم انسانی، زنجان، ایران / دانشگاه آزاد اسلامی زنجان، زنجان، ایران

تاريخ الإرسال : 02 الإثنين , محرم, 1446 تاريخ التأكيد : 13 الأربعاء , ربيع الثاني, 1446 تاريخ الإصدار : 04 الإثنين , ربيع الثاني, 1446

الکلمات المفتاحية: تغییرات اقلیمی, پیمان سبز اروپایی, اتحادیه اروپا, ایران, الگوسازی بومی.,

ملخص المقالة :

در دهه‌های اخیر تلاش‌هایی از سوی جامعه بین‌المللی و نیز در سطوح منطقه‌ای و ملی برای مدیریت تغییرات اقلیمی صورت گرفته است. اتحادیه اروپا با لحاظ مدیریت این پدیده در فهرست اولویت‌های خود برنامه جامعی (پیمان سبز اروپایی) را در این‌خصوص دنبال می‌کند. هدف نهایی و نوآوری این مقاله توصیفی ـ تحلیلی، ارائه الگویی بومی براساس پیمان فوق، در ایران است. با این سئوال اصلی که آیا با توجه به شرایط اقلیمی و سایر شرایط خاص ایران، پیمان سبز از قابلیت بومی‌سازی در کشورمان برخوردار است یا خیر؟ و این فرض که گرچه پیمان سبز از قابلیت اجرای فراسرزمینی برخوردار است و چارچوب‌های حقوقی کشورمان چنین الگویی را برای مقابله با تغییرات اقلیمی حمایت می‌کند، اما به‌واسطه شرایط متفاوت حاکم بر اتحادیه اروپا و ایران، الگوگیری از آن در کشورمان، به سادگی ممکن نیست. در نتیجه علیرغم جامعیت این طرح نمی‌توان آن را به‌عنوان یک نسخه ایرانی مورد استفاده قرار داد. تفاوت‌های اقلیمی، سطح تکنولوژی، منابع اروپا با ایران و در نهایت هزینه‌های هنگفت الگوگیری  اجرای این طرح در کشورمان، به‌ویژه به دلیل محدودیت‌های مالی و فنی ناشی از تحریم‌ها، اجرای آن را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند. با این وجود به‌نظر می‌رسد این طرح می‌تواند به‌عنوان یک افق ایده‌آل قابل جرح و تعدیل در شرایط بومی ایران، مد نظر قرار گیرد.

المصادر:

تقوی، لعبت؛ طیبی، سبحان (1392). «چالش‌های جانی حقوق بین‌الملل محیط زیست تغییرات آب‌وهوائی، تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی»، دومین همایش ملی حفاظت و برنامه‌ریزی محیط زیست، همدان.
حاج‌زاده، هادی «تحلیلی بر الزامات حقوقی مقابله با تغییرات اقلیمی از منظر معاهدات بین‌المللی و قوانین داخلی»، پژوهش‌های تغییرات آب‌وهوایی، دوره1، شماره2، سال 1399، صص 78-55.
خوش‌منش، بهنوش و همکاران «بررسی پیامدهای تغییر اقلیم از دیدگاه حقوق بشر»، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره17، شماره4، سال 1394، صص 234-223.
رضوی‌فرد، بهزاد؛ صفائی آتشگاه، حامد «مطالعه جرم‌شناختی: تحولات بزهکاری در پرتو بحران اقلیمی»، آموزه‌های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی و رضوی، دوره هیجدهم، شماره22، پاییزـ زمستان 1400، صص 86-59.
سلیمی ترکمانی، حجت «از مسئولیت حقوقی دولت‌ها تا مسئولیت اخلاقی آن‌ها در زمینه مقابله با تغییرات آب‌وهوایی»، مطالعات حقوقی، دوره10، شماره2، سال 1397، صص 105-133.
صادقی، مرتضی و همکاران «راهکارهای مقابله با تأثیرات تغییرات آب‌وهوایی و گازهای گلخانه‌ای بر محیط ‌زیست ایران از منظر حقوق بین‌الملل و حقوق ایران»، نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، دوره12، شماره4، سال 1399، صص 324-298.
عبداللهی، محسن «تغييرات آب و هوايي: تأملي بر راهبردها و تدابير حقوقي سازمان ملل متحد»، مطالعات حقوق خصوصی، دوره40، شماره1، سال 1389، صص 213-139.
ماسلین، مارک (1392). گرمایش جهانی، ترجمه ماندانا فرهادیان، تهران: فرهنگ معاصر.
مشهدی، علی، رستگار؛ آزاده، «تغييرات آب و هوايي، حقوق بشر و لزوم تأسيس ديوان بين‌المللي محيط زيست»، تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، دوره10، شماره35، سال 1397، صص 141-162.
Climate change and environment, united nation Human Rights Office of High Commissioner, Last visited 8 Feb 2023, https://www.ohchr.org/en/topic/climate-change-and-environment
Climate Change: Regional Impacts, center for sciene education (UCAR), last visited 11 December 2023 https://scied.ucar.edu/learning-zone/climate-change-impacts/regional
EU policy, strategy and legislation for 2050 environmental, energy and climate targets, EU, last visited 9 September 2023, https://ec.europa.eu/info/energy-climate-change-environment/overall-targets-and-reporting/2050-targets_en.
European Council conclusions, EU, last visited 9 September 2023, https://www.consilium.europa.eu/en/european-council/conclusions
GA, Promotion and protection of human rights in the context of climate change, A/77/226, 26 July 2022
GA, Protection of global climate for present and future generations of humankind, Res No. 43/53, 6 December 1988.
GA, Resolution adopted by the General Assembly on 10 December 2007: Protection of global climate for present and future generations of humankind, Undock. A/RES/62/86, 31 January 2008.
GA, Resolution adopted by the General Assembly on 17 December 2021, Protection of global climate for present and future generations of humankind, Undock. A/RES/76/205, 5 January 2022, P.5-6. Para.1.
GA, Resolution adopted by the General Assembly on 26 November 2008: Protection of global climate for present and future generations, Undock. A/RES/63/32, 3 April 2009.
GA, Resolution adopted by the Human Rights Council on 12 July 2019: Human rights and climate change, Undock. A/HRC/RES/41/21, 23 July 2019, PP.4-5.
GA, Resolution adopted by the Human Rights Council on 8 October 2021: Mandate of the Special Rapporteur on the promotion and protection of human rights in the context of climate change, Undock. A/HRC/RES/48/14, 13 October 2021, P.3, Para.2.
Michelle Bachelet, The human implications of currently projected levels of global heating are catastrophic. 9 September 2019, Opening Statement to the 42nd session of the Human Rights Council, https://www.ohchr.org/en/climate-change.
Special Rapporteur on climate change: Overview, OHCHR, last visited 10 September 2023, https://www.ohchr.org/en/specialprocedures/sr-climate-change.
The European Commission’s priorities, European Union, Last visited 24 June 2023, https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024_en
UN Sustainable Development Group, Human Rights-Based Approach, last visited 10 September 2023, https://unsdg.un.org/2030-agenda/universal-values/human-rights-based-approach.
What Is Climate Change? Climate Kids, last visited 15 September 2023, https://climatekids.nasa.gov/climate-change-meaning.