برنامه‌ریزی شهری

حرية الوصول المقاله

1 - سیر تحول در اندیشه مرمت شهری
ناصر بنیادی

پرداختن به مرمت شهرهاى تاریخى در دوره هاى مختلف، با توجه به شرایط اقتصادى- اجتماعى و تاریخى و با اهداف گوناگونى صورت گرفته است. ارتقا و تشویق صنعت گردشگرى، حل معضلات و کمبودهاى مناطق تاریخى شهر، بازآفرینى شهرى و حتى کمک به قرارگیرى در زمره شهرهاى جهانى، از اهدافى است که أکثر

پرداختن به مرمت شهرهاى تاریخى در دوره هاى مختلف، با توجه به شرایط اقتصادى- اجتماعى و تاریخى و با اهداف گوناگونى صورت گرفته است. ارتقا و تشویق صنعت گردشگرى، حل معضلات و کمبودهاى مناطق تاریخى شهر، بازآفرینى شهرى و حتى کمک به قرارگیرى در زمره شهرهاى جهانى، از اهدافى است که مرمت هاى شهرى بر مبناى آنها انجام شده است. از طرف دیگر دو رویکرد حفاظت و توسعه همواره در انجام مداخلات شهرى حاکم بوده و به تعادل رساندن این دو رویکرد چشم انداز اصلى مرمت در بافت هاى تاریخى گردیده است. نگاه به مرمت شهرى در کشورهاى در حال توسعه، به علت مشکلات موجود در آن شهرها، عمدتاً از زاویه حل معضلات و کمبودهاى مناطق تاریخى صورت گرفته و شهرهاى ایران هم از این قاعده مستثنى نبوده است. بر این اساس با استفاده از مطالعات اسنادى به گردآورى و تدوین مبانى و بیانیه هاى نشست هاى بین المللى اقدام و تلاش گردیده تا یک دوره بندى تاریخى بر مبناى تأثیرگذارى اهداف توسعه و حفاظت ارائه گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - خصوصی‌سازی خدمات شهری فرصت‌ها و چالش‌های فراروی آن در اقتصاد شهری
علی عسگری علی حاجی‌نژاد

خصوصی‌سازی یک پدیده جهانی و فراگیر است. در سالیان اخیر تمامی دولت‌ها جهت کاهش میزان هزینه‌ها شروع به واگذاری فعالیت‌هایی به بخش خصوصی کرده‌اند که تا قبل از این توسط نهادهای دولتی صورت می‌گرفت. سرعت خصوصی‌سازی بسته به تعاملات موجود در جامعه، تابعی از وضعیت عمومی حاکم بر أکثر

خصوصی‌سازی یک پدیده جهانی و فراگیر است. در سالیان اخیر تمامی دولت‌ها جهت کاهش میزان هزینه‌ها شروع به واگذاری فعالیت‌هایی به بخش خصوصی کرده‌اند که تا قبل از این توسط نهادهای دولتی صورت می‌گرفت. سرعت خصوصی‌سازی بسته به تعاملات موجود در جامعه، تابعی از وضعیت عمومی حاکم بر اقتصاد جامعه و میزان اجازه‌ای است که حکومت به مشارکت مردم و نهادهای خصوصی می‌دهد. هرچند در عمل ملاحظاتی نظیر کیفیت خدمات، عدالت اجتماعی و شرایط اشتغال، جریان خصوصی‌سازی را مورد تردید قرار می‌دهند لیکن اغلب تجارب جهانی حکایت از تحرک بیشتر اقتصاد شهری و ایجاد کارایی و بهره‌وری بیشتردولت در جریان خصوصی‌سازی دارد. در این میان خصوصی‌سازی خدمات شهری به‌عنوان یکی از زمینه‌های مشارکت بخش خصوصی در نظام مدیریت شهری، چند دهه‌ای است که به ادبیات برنامه‌ریزی شهری نیز وارد شده است و کشورهای مختلف (توسعه‌یافته یا در حال توسعه) به نوعی آن را تجربه کرده‌اند. در این مقاله تلاش می‌شود ضمن ارائه مفاهیم پایه خصوصی سازی، فرایند خصوصی‌سازی خدمات شهری (بعنوان یکی از وظایف دولت‌های محلی) مورد بررسی قرار گرفته و فرصت‌ها و چالش‌های فراروی آن، با توجه به تجارب صورت گرفته ارائه شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - کاربرد پدافند غیر عامل در جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری (مطالعه موردی: شهرستان شهریار)
حسن کامران حسن حسینی امینی

مقدمه و هدف پژوهش: بحث پدافند غیر عامل خصوصاً کاربرد آن در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای تاریخچه‌ای طولانی دارد. صحت این ادعا را می‌توان در جنگ‌های صدر اسلام (سلمان فارسی) و تدابیر دفاعی همچون حفر خندق، حصار و در ایران باستان (کوروش) در ساخت: کند، شارستان، رباط، دیوار و . أکثر

مقدمه و هدف پژوهش: بحث پدافند غیر عامل خصوصاً کاربرد آن در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای تاریخچه‌ای طولانی دارد. صحت این ادعا را می‌توان در جنگ‌های صدر اسلام (سلمان فارسی) و تدابیر دفاعی همچون حفر خندق، حصار و در ایران باستان (کوروش) در ساخت: کند، شارستان، رباط، دیوار و .... جستجو نمود، اما با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تغییرات بنیادین در تسلیحات نظامی؛ لزوم بکارگیری پدافند غیر عامل نوین در کاهش تلفات و خسارات جنگ‌های نوین به خصوص در شهرها بیش از پیش احساس می‌گردد. ایران به عنوان یک بازیگر مستقل بین‌المللی با اهداف ایدئولوژیک مثل: مردم سالاری دینی، اقتدارگرایی (عزت طلبی)، ضد هژمونی، حفظ تمامیت ارضی، استقلال سیاسی، الگوی پیشرفت بومی و .... همچنین به دلیل قرارگیری در خاورمیانه و موقعیت‌های منحصر به فرد ژئوپولیتیک، ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک، ژئوکالچر، ژئو راهبردی، ژئوایدئولوژیک، هیدروپلیتیک، تجربه هزار سال پیش قراولی تمدنی دنیا و رسالت جهانی؛ مورد طمع، ترس و تهدید هژمونی (سلطه) جهانی به سرکردگی امریکا و سربازش اسرائیل می‌باشد. روش پژوهش: این پژوهش از نظر ماهیت، کاربردی است و روش پژوهش در آن، به صورت توصیفی- تحلیلی می‌باشد. روش جمع آوری اطلاعات عمدتاً کتابخانه‌ای بوده و با توجه به نوع تحقیق از مطالعات میدانی (مصاحبه) نیز استفاده شده است و در آن به بررسی شهرک اداری شهریار از نظر انطباق با اصول پدافند غیرعامل و شناسایی شهرک اداری شهریار و تبعات تمرکز بیش از 40 مرکز در این شهرک پرداخته شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که شهر شهریار به دلیل نزدیکی به شهر تهران، در صورت وقوع جنگ، در معرض حملات دشمن می‌باشد و از سوی دیگر، شکل گیری شهرک اداری شهریار با تمرکز بیش از 40 مرکز در یک مکان، برخلاف اصول پدافند غیرعامل می‌باشد و باید حداقل مراکز حیاتی این شهرک (فرمانداری و ....) تمرکز زدایی شوند. نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیر عامل در شهرک اداری شهریار می‌باشد. بدین طریق می‌توان قبل از وقوع جنگ برای کاهش خسارات جانی و مالی نقاط استراتژیک شهر، جایی که ادامه حیات شهر و مقاومت آن وابسته به این مراکز است اقدام نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - ساخت مدل مفهومی تاب‌آوری کاربری اراضی شهری در برابر بلایا با رویکرد توسعه پایدار
یاسر معرب اسماعیل صالحی محمدجواد امیری جهانبخش بالیست

10.22034/jest.2019.14549

زمینه و هدف: شهر، با شکل و شمایل کنونی اش، با توجه به تاریخ سکونت گاهی انسان (حداقل ده هزار سال)، موجودیتی نو- زاده- شده است. این موجود نو ظهور، اگر چه وسعت اندکی از کل سرزمین را اشغال کرده است، اما اکثریت جمعیت انسانی را درون خویش بلعیده است. از سوی دیگر انسان همواره أکثر

زمینه و هدف: شهر، با شکل و شمایل کنونی اش، با توجه به تاریخ سکونت گاهی انسان (حداقل ده هزار سال)، موجودیتی نو- زاده- شده است. این موجود نو ظهور، اگر چه وسعت اندکی از کل سرزمین را اشغال کرده است، اما اکثریت جمعیت انسانی را درون خویش بلعیده است. از سوی دیگر انسان همواره با بلایا و بحران های طبیعی و انسان ساخت روبه رو است. هر چند اجتناب از بحران ممکن نیست اما با طراحی مناسب می توان از صدمات این بحران ها کاست. لذا بررسی تاب آوری شهری یکی از موارد حیاتی برای آمادگی شهر در برابر بلایای طبیعی و انسان ساخت است. با افزایش میزان تاب آوری شهرها می توان خسارات ناشی از مخاطرات را به حداقل ممکن رساند. اهمیت این موضوع تا جایی است که، برخی از آن به عنوان الگوی جدیدی در تحولات شهرسازی یاد می کنند. روش بررسی: در پژوهش حاضر سعی بر آن است تا از روش قیاسی همراه با نگرش سیستمی استفاده شود. یافته‌ها: به منظور تعیین ابعاد و مولفه های پیشنهادی تاب آوری کاربری اراضی شهری، مطالعات فراوان و متعددی در این زمینه صورت گرفته است. تا در نهایت ابعاد و معیارهای که از لحاظ کارشناسان(خبرگان متخصص در حوزه برنامه ریزی محیط زیست، شهرسازی، جغرافیا و برنامه ریزی شهری) شاخص تر بوده اندبرای تاب آوری کاربری زمین پیشنهاد شده اند. بحث و نتیجه‌گیری: ابعاد و معیارهای تاب آوری کاربری اراضی شهری با رویکرد توسعه پایدار شناخته و تعیین شد و مدل مفهومی آن ترسیم گردید تا بتوان در راستای کاهش آسیب پذیری و تقویت تا ب آوری شهرها و ساماندهی آن ها گام های موثری برداشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - چالش های شهر خلاق از منظر سیاستگذاری‌ و برنامه‌ریزی شهری (مطالعه موردی: شهر اصفهان)
خسرو مطلبیان بیژن رحمانی مجید شمس

مفهوم شهر خلاق، اغلب به عنوان مشکلی از برنامه‌ریزی راهبردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از میانه دهه‌‌ی 1990 به بعد، ابتدا در بریتانیا و سپس در آمریکا، مفهوم شهر خلاق به یک پارادایم معمول و یک مدل جدید از گرایش به برنامه‌ریزی و سیاست‌های شهری تبدیل شده است. اما چالش‌های پ أکثر

مفهوم شهر خلاق، اغلب به عنوان مشکلی از برنامه‌ریزی راهبردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از میانه دهه‌‌ی 1990 به بعد، ابتدا در بریتانیا و سپس در آمریکا، مفهوم شهر خلاق به یک پارادایم معمول و یک مدل جدید از گرایش به برنامه‌ریزی و سیاست‌های شهری تبدیل شده است. اما چالش‌های پیش روی شهرها از موانع مهم در پیوستن به شهرهای خلاق می‌باشد. در شهر اصفهان سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های نامناسب شهری و نبود شیوه‌های کاری هماهنگ و منسجم و به روز و عدم تشریک مساعی میان بخش‌های دولتی در سطوح مختلف حکومتی، فعالان بخش خصوصی و نهادهای اجتماعی و شهری یکی از چالش‌های عمده شهر اصفهان به عنوان شهرخلاق است. به همین منظور این پژوهش به بررسی و مطالعه این چالش می‌پردازد. جامعه آماری پژوهش، شهروندان شهر اصفهان و حجم نمونه 384 نفر، که به روش تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران تعیین شده است. جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای SPSS، Amos و GISاستفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که شاخص وضعیت سیاستگذاری و برنامه‌ریزی شهری و نیز رهبری خلاق در شهر اصفهان با توجه به برآورد آزمون (T) تک نمونه‌ای مطلوب نمی‌باشد، اما شاخص خلاقیت شهری با توجه به برآورد آزمون تی (t) تک نمونه‌ای مطلوب ارزیابی می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - اثرسنجی گردهمایی‌های انسانی بر خزش شهری با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور
محسن سلطان آبادی بهمن کارگر رحیم سرور

گسترش و خزش فضاهای شهری از جمله حوزه‌های مهم در حوزه‌ی پژوهش‌های شهری است که سیاست-گذاری و برنامه‌ریزی خاص خود را می‌طلبد. سرشت خزش شهری، تا اندازه‌ی زیادی نوع و نحوه‌ی برنامه‌ریزی آنرا تعیین می‌کند. از این رو، شناسایی نوع و جهت خزش شهری با استفاده‌های از تکنیک‌ها و روش أکثر

گسترش و خزش فضاهای شهری از جمله حوزه‌های مهم در حوزه‌ی پژوهش‌های شهری است که سیاست-گذاری و برنامه‌ریزی خاص خود را می‌طلبد. سرشت خزش شهری، تا اندازه‌ی زیادی نوع و نحوه‌ی برنامه‌ریزی آنرا تعیین می‌کند. از این رو، شناسایی نوع و جهت خزش شهری با استفاده‌های از تکنیک‌ها و روش‌های کارآمد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا، تحقیق حاضر با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور (RS) به بررسی تاثیر گردهمایی‌های انسانی بر خزش شهری در کشور عراق پرداخته است. از میان تجمعات و گردهمایی‌های انسان‌ساخت، راهپیمایی اربعین به دلیل اهمیت و کیفیت فزاینده‌ی آن انتخاب شده است. یافته‌ها نشان داد که خزش شهری در عراق در فضاهایی که در معرض مستقیم و غیرمستقیم پیاده‌روی اربعین قرار دارند، از سال 2003 به این سو افزایش یافته است؛ این افزایش هم در بعد مساحت و هم در بعد تراکم شهری رخ داده است. در این میان، گردهمایی اربعین یکی از عوامل مهم در رشد و گسترش شهری در عراق و به‌ویژه کربلا به‌شمار می‌رود؛ رشد شهری از منظر مساحت و تراکم در این شهر، خزش شهری چهار برابری را نشان داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - نقش متغیرهای جغرافیایی منطقه از نظر کرامت انسانی در برنامه‌ریزی شهری (نمونه مطالعاتی: محله‌ی حکیمیه و محله خیابان ایران شهر تهران)
رضا مطهر سید عبدالهادی دانشپور محمدصالح شکوهی بیدهندی

محلات قدیمی و سنتی ایران با نوسازی‌های بی‌برنامه و تقلیدی و بدون توجه به توانمندسازی آنان در طرح‌های فرادست برخی کیفیات خود را از دست داده‌اند. بسیاری از این محلات از هسته‌های اولیه شکل‌گیری شهرها در طول تاریخ بوده‌اند اما امروزه به نظر می‌رسد می‌توان شاهد تنزل معیارهای أکثر

محلات قدیمی و سنتی ایران با نوسازی‌های بی‌برنامه و تقلیدی و بدون توجه به توانمندسازی آنان در طرح‌های فرادست برخی کیفیات خود را از دست داده‌اند. بسیاری از این محلات از هسته‌های اولیه شکل‌گیری شهرها در طول تاریخ بوده‌اند اما امروزه به نظر می‌رسد می‌توان شاهد تنزل معیارهای کرامت انسانی در محلات و به دنبال آن بروز مشکلات در آن‌ها داد. این پژوهش با بررسی یک نمونه محله‌ی قدیمی و یک نمونه محله‌ی نوساز به‌دنبال آن است که بتواند به این پرسش‌ها پاسخ دهد که متغیرهای جغرافیایی منطقه از نظر کرامت انسانی در برنامه‌ریزی شهری چه نقشی دارند و آیا برنامه‌ریزی‌ نوسازی محلات در تحقق حفظ و ارتقاء معیارهای این مهم نسبت محلات قدیمی در حفظ موفق باشند؟ با توجه به موضوع و هدف، این پژوهش توسعه‌ای بوده و روش تحقیق آن تطبیقی است. جهت تدوین چارچوب نظری از روش اسنادی استفاده شده است. بدین منظور، ابتدا معیارهای کرامت انسانی با استناد به آثار اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان تبیین می‌گردد. سپس جهت سنجش هر یک از متغیرها، تعدادی گویه و سوال تدوین شده که پرسشنامه‌ای نیمه ساخت‌یافته تشکیل می‌دهند. پس از تأیید روایی و پایایی، این پرسش‌نامه در دو محله به صورت تطبیقی سنجیده می‌شود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد؛ محله جدید حکیمیه که بر اساس الگوی ساخت و ساز معاصر نوسازی شده است به اعتلای هیچ یک از این معیارها منجر نشده است و معیارهای کرامت انسانی در محله سنتی و قدیمی خیابان ایران بیشتر از محله نوساز حکیمیه محقق شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - تحلیل احساس امنیت گردشگران با تأکید بر برنامه‌ریزی شهری (مطالعه موردی زائران کلانشهر مشهد)
محمد حسن شربتیان پویا طوافی

چکیده هدف این تحقیق شناخت میزان احساس امنیت زائران در کلانشهر مشهد با تأکید بر نقش برنامه‌ریزی شهری در حوزه گردشگری است. در این نوشتار با توجه به رهیافت‌های جامعه شناختی امنیت، احساس امنیت گردشگران با تاکید بر عواملی مانند(اعتماد، کیفیت خدمات شهری، عملکرد پلیس و سلامت م أکثر

چکیده هدف این تحقیق شناخت میزان احساس امنیت زائران در کلانشهر مشهد با تأکید بر نقش برنامه‌ریزی شهری در حوزه گردشگری است. در این نوشتار با توجه به رهیافت‌های جامعه شناختی امنیت، احساس امنیت گردشگران با تاکید بر عواملی مانند(اعتماد، کیفیت خدمات شهری، عملکرد پلیس و سلامت معنوی و روانی) مورد نظر است. روش تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه زائران هتل آپارتمان‌های مستقر در منطقه ثامن شهرداری مشهد بوده، است؛ که حجم نمونه آماری 375 نفر براساس فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شده است. نتایج تحقیق بیانگر این است که احساس امنیت در بین گردشگران حریم رضوی دارای کارکردهای اثرگذاری بر توسعه گردشگری دینی در کلانشهر مشهد خواهد بود. تحلیل یافته‌ها حاکی از آن است که متغیر کیفیت خدمات شهری و سلامت معنوی بیشترین تأثیر را بر احساس امنیت گردشگران (زائران) داشته‌اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - کاربرد و تحلیل فضای سبز منطقه 10 کلان شهر تهران (با تاکید بر ارائه مدل علمی کاربردی)
محمود وارسته ناصر اقبالی

چکیده با افزایش جمعیت شهرها، کاربری‌های فضای سبز شهری مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. از این رو هر چه شهرها بزرگ‌تر می‌شوند احساس نیاز به وجود فضای سبز برای بهره برداری مستقیم و نقش پالایش محیط روزبروز بیشتر می‌شود. در این پژوهش فضای سبز منطقه ده شهر تهران مورد بررسی أکثر

چکیده با افزایش جمعیت شهرها، کاربری‌های فضای سبز شهری مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. از این رو هر چه شهرها بزرگ‌تر می‌شوند احساس نیاز به وجود فضای سبز برای بهره برداری مستقیم و نقش پالایش محیط روزبروز بیشتر می‌شود. در این پژوهش فضای سبز منطقه ده شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از مهمترین اولویت‌های منطقه با توجه به کمبود سرانه فضای سبز و وجود بافت فرسوده و متراکم منطقه، اجرای طرح‌ها و برنامه‌های مختلف برای توسعه فضای سبز است یافته‌های پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از شیوه پیمایش میدانی به دست آمده است و بر اساس نتایج بدست آمده از مدل swot می‌توان گفت که فضای سبز منطقه ده از کمبود سرانه برخوردار است و از طرف دیگر جمعیت این منطقه در حال افزایش است و میزان فضای سبز منطقه با فضای سبز استاندارد مطابقت ندارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - آمایش فضایی- جغرافیایی مکان‌یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت: مطالعه موردی مؤلفه‌های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه‌ریزی شهری
حیدر لطفی کیومرث یزدان پناه درو مهدی پزشکی زین العابدین کرمی

چکیده به دنبال مشکلات عدیده ی شهری و جغرافیایی تهران مبحث انتقال پایتخت به عنوان راه حل سروصدای زیادی در محافل آکادمیک و نهادهای دولتی به راه انداخت و در این میان یکی از بحث‌ها یافتن مکان مناسب برای نقل مکان پایتخت و سنجش و اندازه‌گیری مؤلفه‌های مورد نیاز برای این مکان أکثر

چکیده به دنبال مشکلات عدیده ی شهری و جغرافیایی تهران مبحث انتقال پایتخت به عنوان راه حل سروصدای زیادی در محافل آکادمیک و نهادهای دولتی به راه انداخت و در این میان یکی از بحث‌ها یافتن مکان مناسب برای نقل مکان پایتخت و سنجش و اندازه‌گیری مؤلفه‌های مورد نیاز برای این مکان جدید بوده است. هدف این مقاله آمایش فضایی جغرافیایی مکان‌یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت با تأکید بر مؤلفه‌های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری است. سؤال اصلی مقاله این است که در آمایش فضایی جغرافیایی مکان‌یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت از لحاظ مؤلفه‌های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه‌ریزی شهری چگونه بایستی انجام گیرد؟ علاوه بر این سؤال اصلی، سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می‌شود از جمله این که آمایش شهری چیست و این که از نظر جغرافیایی و علم برنامه‌ریزی شهر دلایل مطرح شدن طرح انتقال پایتخت چیست؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که آمایش فضایی فضای جغرافیایی و شهری با تأکید بر مؤلفه‌های جغرافیای طبیعی و نیز ویژگی‌های نظام مطلوب برنامه‌ریزی شهری مهم‌ترین و پر چالشت رین بخش‌های طرح انتقالی پایتخت در آینده به شما می‌روند. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی به تبیین و تحلیل آمایش فضایی جغرافیایی مکان‌یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت با تأکید بر مؤلفه‌های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری پرداخته شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - بررسی پدافند غیرعامل در منطقه 4شهرداری، شهر تهران
رضا پنام آزیتا رجبی بختیار عزت پناه

چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و أکثر

چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل گفته می شود. این تحقیق با هدف تحلیل و ارزیابی مراکز مهم ،حیاتی و حساس منطقه 4 شهر تهران از منظر پدافند غیرعامل انجام شده است. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی می باشد. متغیرهای مورد بررسی شامل شناسایی مکان‌های حیاتی، حساس و مهم منطقه 4 شهر تهران، به منظور کاهش خسارت‌های ناشی از حملات دشمن، بالا بردن قدرت دفاعی‌، آستانه مقاومت ملی، بازدارندگی و شهرسازی دفاعی است. روش جمع‌آوری اطلاعات عمدتاً کتابخانه‌ای بوده و با توجه به نوع تحقیق از مطالعات میدانی(مصاحبه) نیز استفاده شده است. در تحلیل و تهیه نقشه های مربوطه، از نرم افزار ARC_GIS و EXCEL استفاده شده است. در این مقاله از تکنیک ماتریسی برای بررسی انطباق نظام شهری منطقه 4شهر تهران با اصول پدافند غیرعامل استفاده شده است که به شناسایی مراکز مهم، حیاتی و حساس منطقه پرداخته شده است. نتایج پژوهش بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل در این منطقه است. بدین طریق می‌توان قبل از وقوع جنگ برای کاهش خسارات جانی و مالی نقاط استراتژیک شهر، جایی که ادامه حیات شهر و مقاومت آن وابسته به این مراکز است اقدام نمود. * نویسنده مسئول [1] - Passive Defense تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - رویکرد شهروندی فضایی؛ چهارچوبی برای مشارکت شهروندان در فرآیندهای برنامه ریزی شهری
احسان اصلانی اسماعیل شیعه مریم اصلانی

شهروندی فضایی، رویکردی برای آموزش شهروندان به منظور بهره گیری از فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی مدرن است. بر این اساس یک شهروند فضایی باید قادر به تفسیر اطلاعات فضایی و واکنش منتقدانه به آن‌ها باشد، به کمک نقشه‌ها و سایر نمایه‌های فضایی ارتباط برقرار کند و نظرات مشخص مکا أکثر

شهروندی فضایی، رویکردی برای آموزش شهروندان به منظور بهره گیری از فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی مدرن است. بر این اساس یک شهروند فضایی باید قادر به تفسیر اطلاعات فضایی و واکنش منتقدانه به آن‌ها باشد، به کمک نقشه‌ها و سایر نمایه‌های فضایی ارتباط برقرار کند و نظرات مشخص مکانی را با استفاده از جغرافیای رسانه‌ای بیان نماید. با توجه به گستردگی فضای ارتباطات و اطلاعات، نیاز مبرمی به درک ویژگی‌های این مفهوم نوظهور و راهکارهای خاص فرآیند برنامه‌ریزی شهری مشارکتی، مبتنی بر رویکرد شهروندی فضایی وجود دارد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی بوده و از شیوه‌های اسنادی و مرور متن در بستر مطالعات کتابخانه‌ای استفاده‌شده است، به این صورت که با مراجعه به منابع معتبر، اطلاعات موردنظر گردآوری گردید. شهروندی فضایی از لحاظ مفهومی از تصاحب فردی و جمعی فضای اجتماعی، سرچشمه می گیرد و از افراد برای دستیابی به صلاحیت های لازم حمایت می کند تا از این طریق، مشارکت فعال تری در جامعه داشته باشند. شهروندی فضایی با ترکیب مفاهیم مطلق، ادراکی و مفاهیم وابسته به فضا، یک دامنه فضایی را به آموزش شهروندی می افزاید. در این رویکرد، دارا بودن مهارت و توانایی ضرورت دارد. صلاحیت های لازم برای شهروندی فضایی، عبارت اند از: ساختارشکنی اطلاعات فضایی قابل‌دسترس از منابع مختلف؛ ارتقاء بینش شخصی افراد، نسبت به فضای اجتماعی در کنار توانمندسازی آن ها جهت تفسیر و برقراری ارتباط با کمک اطلاعات جغرافیایی. با توجه به مورد پژوهشی، رویکرد پیشنهادی می تواند با آموزش شهروندان، نقش مؤثری را در تحقق اهداف برنامه ریزی راهبردی ایفا کند به‌گونه‌ای که ماهیت برنامه ریزی شهری مشارکتی را دگرگون سازد. شهروندی فضایی، چهارچوبی نوین را برای مشارکت عموم مردم در فرایندهای برنامه ریزی شهری ترویج می کند که بر تعامل بی واسطه و دائم بین برنامه ریزان و شهروندان استوار است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - بررسی و سنجش میزانِ آگاهیِ شهروندان از حقوق شهروندی و قوانین شهری با هدفِ دستیابی به زندگی شایسته (مطالعۀ موردی: شهر سنندج)
ژیلا سجادی فرید واحدی یگانه

یکی از مهمترین عوامل موثر بر پیشرفت و توسعه جامعه، و نیز دستیابی به زندگی شایسته، میزان آگاهی شهروندان آن جامعه (در معنای عام) از حقوق شهروندی و قوانین شهری است، زیرا این آگاهی موجب می‌شود که مشارکت شهروندان در امور شهری،از پایداری،استمرار، و مسئولیت‌پذیری بیشتری برخورد أکثر

یکی از مهمترین عوامل موثر بر پیشرفت و توسعه جامعه، و نیز دستیابی به زندگی شایسته، میزان آگاهی شهروندان آن جامعه (در معنای عام) از حقوق شهروندی و قوانین شهری است، زیرا این آگاهی موجب می‌شود که مشارکت شهروندان در امور شهری،از پایداری،استمرار، و مسئولیت‌پذیری بیشتری برخوردار شوند. در همین راستا، تحقیق حاضر با هدفِ سنجشِ میزانِ آگاهی عمومی شهروندان سنندج از حقوق شهروندی و قوانین شهری صورت گرفته است. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی – تحلیلی است وبنابر نوع هدف، کاربردی است. روش جمع‌آوری داده‌ها نیز متکی بر اسناد کتابخانه‌ای و برداشت‌های میدانی با استفاده از پرسش‌نامه بوده است. حجم نمونۀ این تحقیق از طریق فرمول کوکران، 383 نفر (اعم از زن و مرد) محاسبه شد، که برای جلوگیری از اشتباهات احتمالی و نیز دستیابی به نتایج دقیق‌تر، به 400 پرسش‌نامه افزایش پیدا کرد. در تجزیه و تحلیل پرسش‌نامه‌ها نیز از نرم‌افزار SPSS، همچون آزمون T Test، آزمون One – Way ANOVA (F) یا تحلیل واریانس، و برای آزمون فرضیات از ضریب همبستگی اسپرمن استفاده شده است. و نیز پایایی پرسش‌نامه از طریق آلفای کرونباخ عدد 0.889 بدست آمد که نشان از مطلوبیت و همبستگی کامل بین سوالات است، و روایی پرسش‌نامه نیز به تایید اساتید و افراد آگاه رسیده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که، میزان آگاهی جامعۀ آماری شهر سنندج در زمینۀ حقوق شهروندی و قوانین شهری، در سطح متوسط به پایین قرار دارد و شاخص مذکور (آگاهیِ شهروندان)، با جنسیت، شغل و تحصیلات، رابطه معناداری دارد (با توجه به تجزیه و تحلیل پرسش‌نامه). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - ارزیابی مولفه‌های شهر سالم در مواجه با بیماری‌های پاندمیک مطالعه موردی: تحلیل تطبیقی مناطق پنج‌گانه شهر ارومیه
میثم ساکت حسنلوئی شاهین آقابگلو عاطفه قنبری علی رضایی

10.30495/jisaud.2023.1989156.1075

امروزه رویکرد شهر سالم به دنبال گسترش بی‌رویه و فزاینده جمعیت جوامع شهری و ظهور تبعات منفی سلامت عمومی شهروندان، به طور مداوم و مستمر سعی در آفرینش و بهبود بخشی به محیط‌های کالبدی و اجتماعی متنوعی را دارد که از این طریق مردم را قادر می‌سازد تا یکدیگر را در راستای اجرای أکثر

امروزه رویکرد شهر سالم به دنبال گسترش بی‌رویه و فزاینده جمعیت جوامع شهری و ظهور تبعات منفی سلامت عمومی شهروندان، به طور مداوم و مستمر سعی در آفرینش و بهبود بخشی به محیط‌های کالبدی و اجتماعی متنوعی را دارد که از این طریق مردم را قادر می‌سازد تا یکدیگر را در راستای اجرای مطلوب عملکردهای مختلف زندگی و به حداکثر رساندن توان شهروندان جهت مقابله با بحران‌های پاندمیک پشتیبانی نماید. مطالعه حاضر با هدفی کاربردی و روشی توصیفی-تحلیلی، سعی در ارزیابی تطبیقی مولفه‌های مفهوم شهر سالم در مناطق پنج‌گانه شهر ارومیه با تأکید بر مقابله با بیماری‌های پاندمیک را دارد. جامعه آماری و حجم نمونه تحقیق مبتنی بر دو گروه متخصصین و مدیران شهری و شهروندان ساکن در شهر می‌باشد که با بهره‌گیری از ابزار پرسشنامه به گردآوری داده‌های موردنیاز پرداخته شده است. داده‌های حاصل جهت تجزیه و تحلیل در روش‌ها و آزمون‌های کمی سوارا و کوکوسو پیاده شده است تا از این طریق اهمیت و اولویت هر یک از مولفه‌های پیشنهادی و رتبه‌بندی گزینه‌های مطالعاتی تحقیق مشخص گردد. یافته‌های حاصل حاکی از آن است که مولفه‌های عملکرد نهادها و ارگان‌های زیربط در حوزه بهداشت و سلامت و میزان مطلوبیت امنیت شغلی ساکنان، به ترتیب بیشترین و کمترین سطح اهمیت و ارزش را کسب نموده‌اند. همچنین منطقه پنج و دو شهر ارومیه به ترتیب در مطلوب‌ترین و نامطلوب‌ترین شرایط محیطی نسبت به برخورداری از سطوح کیفی مولفه‌های مفهوم شهر سالم جای گرفته‌اند. به علاوه، منطقه 5 شهر ارومیه در ابعاد امنیت عمومی و آسایش و منطقه 2 شهر نیز در ابعاد زیبایی و بهداشت عمومی به ترتیب مناسب‌ترین و نامناسب‌ترین وضعیت محیطی را کسب نموده‌اند. در نهایت جهت بهبود وضع موجود به ارائه راهبردها، برنامه‌ها و پیشنهاداتی کارساز و موثر اقدام شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - مدل ارزیابی تحقق پذیری برنامه ریزی راهبردی در شهرسازی ایران
گشتاسب کیانی کوروش افضلی کرامت ا... زیاری

ارزیابی تحقق‌پذیری طرح‌های شهری، قبل از اجرای آنها مهم است. تحقق‌پذیری طرح‌های شهری، یکی از چالش‌های بزرگ برنامه‌ریزی شهری در ایران است. پژوهش‌های شهری نشان می‌دهد که"توسعه شهری" در جهان امروز فرآیندهای پیچیده‌ای را طی می‌کند و گذرگاه اصلی آن از پیچ و خم‌های "اقتصاد سیا أکثر

ارزیابی تحقق‌پذیری طرح‌های شهری، قبل از اجرای آنها مهم است. تحقق‌پذیری طرح‌های شهری، یکی از چالش‌های بزرگ برنامه‌ریزی شهری در ایران است. پژوهش‌های شهری نشان می‌دهد که"توسعه شهری" در جهان امروز فرآیندهای پیچیده‌ای را طی می‌کند و گذرگاه اصلی آن از پیچ و خم‌های "اقتصاد سیاسی "و از میان رویکردهای مختلف ایدیولوژیک می‌گذرد. این نظریه در برخورد با برنامه‌ریزی ناگزیر درگیر مباحث مربوط به قدرت دولت سالاری، منابع مالی و حمایت از مردم یا شهروندان می‌شود. زیرا برنامه‌ریزی شهری از آغاز ابزاری در دست دولت بوده تا با خصلتی آمرانه به ساماندهی شهرها بپردازد و امروز در رقابت با بخش خصوصی، روز به روز از اقتدار آن کاسته شده است. در این میان مردم، یعنی ساکنان شهرها با جامعه شهری اغلب ناظر سلطه سرمایه بر عرصه شهرها می‌باشند و اعتراض آنها به جایی نمی‌رسد. این تحقیق از روش توصیفی، بررسی اولیه و مصاحبه‌های ساختاریافته با کارشناسان در پروژه‌های توسعه شهری برای شناسایی معیارها و شاخص‌های تحقق‌پذیری برای ارزیابی تحقق‌پذیری برنامه‌ریزی راهبردی استفاده کرده است. داده‌های این تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS و Amos تجزیه و تحلیل شده اند.. یافته‌های به دست آمده نشان می‌دهد که عامل کالبدی بیشترین بار عاملی را با 98/0 به خود اختصاص داده است و بیشتر از سایر عوامل بر تحقق پذیری طرح راهبردی موثر بوده است. بعد از عامل بودجه بندی قرار دارد که با بار عاملی 94/0 در رتبه دوم قرار گرفته است. عامل های سیاسی و محیطی نیز با بارهای عاملی 93/0 و 88/0 در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. بنابراین می‌توان گفت عامل کالبدی بیشترین تأثیر را در تحقق پذیری طرح‌های راهبردی داشته است. همچنین عامل اقتصادی با بار عاملی 34/0 کمترین اثرگذاری را داشته است. مدل ارزیابی تحقق‌پذیری چند بعدی که در این مطالعه ارائه شده است می‌تواند برای افزایش امکان اجرای برنامه‌ریزی‌های راهبردی شهری موجود در آینده مورد استفاده قرار گیرد و از این رو مزایایی برای نسل آینده در ایران داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - اندیشه حق به شهر؛ تحولی مفهومی و بنیادین در مبارزات شهری برای زندگی خوب شهری مطالعه موردی: تحلیل تطبیقی مناطق پنج‌گانه شهر ارومیه
مرتضی بخشی گرمی میثم ساکت حسنلوئی عاطفه قنبری مریم حیدری فنونی

امروزه مفهوم حق به شهر واکنشی به روند پرشتاب توسعه شهری نامتعادل و طرح‌های کمتر اندیشیده شده برنامه‌ریزی شهری جهت تحقق پذیری و دستیابی به شهری قابل زیست، پویا و پایدار می‌باشد. شهروندمدارتر کردن بستر زندگی شهری، عدالت شهری، شهرسازی عدالت محور و دموکراسی شهری مسائل اساسی أکثر

امروزه مفهوم حق به شهر واکنشی به روند پرشتاب توسعه شهری نامتعادل و طرح‌های کمتر اندیشیده شده برنامه‌ریزی شهری جهت تحقق پذیری و دستیابی به شهری قابل زیست، پویا و پایدار می‌باشد. شهروندمدارتر کردن بستر زندگی شهری، عدالت شهری، شهرسازی عدالت محور و دموکراسی شهری مسائل اساسی برنامه‌ریزی شهری امروزی بوده که رویکرد حق به شهر از طریق اعمال تغییرات اجتماعی-فضائی شهر به تحقق آن‌ها می‌پردازد. پژوهش حاضر با هدفی کاربردی-توسعه‌ای و ماهیتی توصیفی-تحلیلی سعی دارد تا با اتخاذ پیش‌زمینه‌ای انسان‌مدارانه، به ارزیابی میزان تحقق شاخص‌های حق به شهر در هر یک از مناطق پنج‌گانه شهر ارومیه بپردازد. شیوه‌های مورد استفاده در گردآوری و تحلیل اطلاعات، بهره‌گیری از روش‌های سندگزینی و کتابخانه‌ای، شناسایی میدانی و مصاحبه (حجم نمونه هدفمند) و استفاده از تکنیک‌های آنتروپی شانون و کوپراس در تحلیل کمی می‌باشد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل حاکی از آن است که مناطق 2 و 4 شهر ارومیه به ترتیب بیشترین و کمترین سطح سازگاری و مطلوبیت را به خود اختصاص داده‌اند. در نهایت جهت دستیابی به شرایطی مناسب در حوزه برنامه‌ریزی شهری، به ارائه پیشنهاداتی منسجم و هدفمند پرداخته شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - برنامه‌ریزی و رهبری خلاق در شهر ایرانی اسلامی و ارتباط آن با خلاقیت شهری
خسرو مطلبیان بیژن رحمانی

یکی از متغیرهای تأثیرگذار در بهبود عملکرد و حیات شهرها خلاقیت است. از میان این عوامل رهبری یکی از مهم‌ترین آنهاست. هدف این مقاله بررسی رابطه رهبری خلاق با خلاقیت شهری می‌باشد. این تحقیق نشان می‌دهد که رهبری خلاق یکی از عوامل مؤثر و مهم در شکل‌گیری شهر خلاق و خلاقیت شهرو أکثر

یکی از متغیرهای تأثیرگذار در بهبود عملکرد و حیات شهرها خلاقیت است. از میان این عوامل رهبری یکی از مهم‌ترین آنهاست. هدف این مقاله بررسی رابطه رهبری خلاق با خلاقیت شهری می‌باشد. این تحقیق نشان می‌دهد که رهبری خلاق یکی از عوامل مؤثر و مهم در شکل‌گیری شهر خلاق و خلاقیت شهروندان است. در واقع رابطة رهبری خلاق با متغیرهای تفکر خلاق،‌ خلاقیت محیط‌های شهری، برنامه‌ریزی شهری خلاق و حمایت از ایده‌های نو و خلاق بررسی می‌گردد و نقش مثبت آن را در قالب مدل ارتباط چند سطحی رهبری خلاق با نوآوری و خلاقیت شهری را به بحث می‌گذارد. همچنین اهمیت و ضرورت برنامه‌ریزی از دیدگاه اسلام و نقش جایگاه مدیران و رهبران از منظر معصومین در جوامع بررسی و بر اهمیت آن در برقراری شهر خلاق ایرانی اسلامی تأکید می‌گردد و نیز نقش چالش‌های برنامه‌ریزی شهری خلاق و مدیریت شهری و اثرات نبود سیاست‌گذاران و مدیران خلاق پویا و نوآور در سازمان‌ها و نیز عدم هماهنگی و انسجام در برنامه‌ریزی‌های مربوط به حوزه شهری بررسی می‌گردد و بر اهمیت یکپارچه‌سازی و هماهنگی در مقام حکمروایی شهری خلاق تأکید می‌گردد. در این تحقیق از روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی این نقش‌ها و اهمیت برنامه‌ریزی و رهبری خلاق در بروز زمینه شهر خلاق پرداخته شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - سیر تحول در برنامه‌ریزی شهری ایران نمونه موردی: شهر ارومیه
محمد علی پورعلی جواد شریف نژاد میرسعید موسوی

با پیشرفت جوامع و گسترش شهرها، روش‌های برنامه‌ریزی شهری دیگر پاسخگوی نیازها و مشکلات شهرها نبوده و نیاز به توسعه این روش‌ها بیشتر می‌شود. این تحقیق به عنوان یک تحقیق تحلیلی، به روش توصیفی، مقایسه‌ای- تطبیقی انجام شده است. جهت جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و روش دل أکثر

با پیشرفت جوامع و گسترش شهرها، روش‌های برنامه‌ریزی شهری دیگر پاسخگوی نیازها و مشکلات شهرها نبوده و نیاز به توسعه این روش‌ها بیشتر می‌شود. این تحقیق به عنوان یک تحقیق تحلیلی، به روش توصیفی، مقایسه‌ای- تطبیقی انجام شده است. جهت جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و روش دلفی و ابزارهای مشاهده، مطالعات میدانی، پرسشنامه متخصصان استفاده شده است. بررسی‌ها نشان داد که روند توسعه برنامه‌ریزی شهری در شهر ارومیه از کشور تبعیت می‌کند و از نظر تنوع و سلسله مراتب طرح‌های تهیه شده، در تمامی سطوح اقدام به تهیه برنامه شده است. همچنین با وجود اینکه در بسیاری از موارد برنامه‌های تهیه شده از برنامه‌های فرادست خود تبعیت می‌کنند، ولی این تبعیت در برخی موارد با نقایصی مواجه است. از سوی دیگر بررسی‌ها نشان داد با وجود اینکه برنامه‌ریزی شهری در طول چند دهه اخیر از نظر تهیه برنامه‌های مختلف پیشرفت داشته است، ولی به دلیل عدم دقت و تمرکز کافی در بررسی نیازها، مسائل و مشکلات شهر، این برنامه‌ها نتوانسته‌اند به اندازه کافی مؤثر واقع شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - تبین مدل NBS در برنامه‌ریزی شهری برای تاب‌آور نمودن مناطق شهری
حسین شیرمحمدی مجید شمس

شهرها با چالش‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی فزاینده‌ای مواجه بوده که در کنار هم تاب‌آوری شهری را تهدید می‌کنند. مناطق شهری و ساکنانی که در آنجا زندگی و کار می‌کنند، همواره در معرض استرس‌های مزمن، حاد و شوک‌ها، بوده که با تأثیرات محیط طبیعی از جمله تغییر اقلیم، زلزله أکثر

شهرها با چالش‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی فزاینده‌ای مواجه بوده که در کنار هم تاب‌آوری شهری را تهدید می‌کنند. مناطق شهری و ساکنانی که در آنجا زندگی و کار می‌کنند، همواره در معرض استرس‌های مزمن، حاد و شوک‌ها، بوده که با تأثیرات محیط طبیعی از جمله تغییر اقلیم، زلزله، سیل و... تقویت می‌شوند و از آن جایی که جمعیت جهان در حال افزایش است و از 7.7 میلیارد در سال 2020 به 9.7 میلیارد در سال 2050 تخمین زده می‌شود، مشکلات و چالش‌های بی‌شمار دیگری نیز از جمله شیوع اپیدمی‌های فرگیر را پیش رو خواهد داشت. در این بین برنامه‌ریزی شهری در پی آن است که با تغییر رویکرد به تاب‌آوری شهری کمک نماید. لذا تاب‌آوری شهری مفهومی است که با برنامه‌ریزی شهری تقویت می‌شود. یکی از این راه حل‌های افزایش تاب‌آوری مجموعه اقداماتی با عنوان راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت NBS ست این راه حل‌ها برگرفته از یک رویکرد سیستمی برای تقویت نگهداری، بهبود و احیای تنوع زیستی و اکوسیستم‌ها در مناطق شهری، گسترش منابع زیرساخت سبز و سازگاری اقلیم مبتنی بر اکوسیستم است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - تحلیل نقش کنشگران طرح‌های توسعه شهری در ساماندهی و توسعه کالبدی-فضایی شهری با مدل مکتور (مطالعه موردی: منطقه 3 شهر زنجان)
مجید حضرتی محمدتقی حیدری جعفر مهدیون

یکی از اهرم‌های اصلی در موفقیت طرح‌ها و برنامه‌های توسعه شهری، هماهنگی میان سازمان‌ها و کنشگران توسعه شهری است. چرا که، تمرکزگرایی یا تعدد سازمان‌ها و نهادهای اداره کننده شهری موجب سردرگمی و اتلاف منابع شهری و ناموفق بودن تهیه و اجری طرح‌های توسعه شهری خواهد شد. این مقا أکثر

یکی از اهرم‌های اصلی در موفقیت طرح‌ها و برنامه‌های توسعه شهری، هماهنگی میان سازمان‌ها و کنشگران توسعه شهری است. چرا که، تمرکزگرایی یا تعدد سازمان‌ها و نهادهای اداره کننده شهری موجب سردرگمی و اتلاف منابع شهری و ناموفق بودن تهیه و اجری طرح‌های توسعه شهری خواهد شد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی بدنبال تحلیل نقش کنشگران طرح‌های توسعه شهری در ساماندهی و توسعه کالبدی-فضایی در منطقه3 شهر زنجان است. گردآوری داده‌ها با مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای انجام شد. جامعه آماری با روش نمونه‌گیری گلوله برفی 30نفر انتخاب شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل عاملی، مدل معادلات ساختاری و مدل چندموضوع-چندبازیگر با نرم‌افزارSPSS، SmartPLS و Mactor استفاده شد. نتایج نشان داد که شاخص‌های الگوی توسعه شهری مطلوب با ضریب 824/0؛ آلودگی با ضریب 833/0 ؛ توسعه گردشگری با ضریب 837/0؛ و تقویت امنیت با ضریب 829/0 بیشترین ارتباط و همبستگی را با تهیه و اجرای طرح‌های توسعه شهری داشته است. همچنین، بیشترین تأثیر کنشگران برای سازه اجتماعی با ضریب تأثیر 801/0 و سازه‌ زیست‌محیطی با ضریب 592/0 است. علاوه‌براین، شهرداری رابطه مستقیم با اداره راه‌و‌شهرسازی و شرکت‌های مهندسین مشاور در تهیه و اجرای طرح‌های شهری دارد و نهادهای محلی و شهروندان چندان مورد توجه قرار نگرفته‌اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - بررسی مفهوم «پراکسیس» در کاهش شکاف میان نظریه و عمل: ضرورت توسعه مهارت‌های «نرم/سیاسی» در کنار مهارت‌های «سخت/تکنیکی» بر پایه آموزش‌های نوین برنامه‌ریزی شهری
فرشاد نوریان محسن اسماعیلی

شکاف میان تئوری و عمل، به یکی از چالش های اساسی نظام آموزش برنامه ریزی شهری در دو دهه اخیر جهان تبدیل شده است. تحقیقات دونالد شون[1]، جان فارستر[2]، بنت فلوبرگ[3]، جین هیلیر[4]، ‌هاو و لنگدون[5] و دیگران به واکاوی این شکاف از منظرگاه سیاسی پرداخته و ریشه اصلی آن را نا أکثر

شکاف میان تئوری و عمل، به یکی از چالش های اساسی نظام آموزش برنامه ریزی شهری در دو دهه اخیر جهان تبدیل شده است. تحقیقات دونالد شون[1]، جان فارستر[2]، بنت فلوبرگ[3]، جین هیلیر[4]، ‌هاو و لنگدون[5] و دیگران به واکاوی این شکاف از منظرگاه سیاسی پرداخته و ریشه اصلی آن را نادیده گرفتن زمینه های سیاسی و روابط قدرت از سوی برنامه ریزان تکنیکی می داند. در این مقاله کوشیدیم در ابتدا به الزامات مهارتی مورد توجه نظریه های فوق در برنامه ریزی پرداخته و سپس با رویکردی توصیفی-تحلیلی رهیافت های جدید آموزش برنامه ریزی در دانشگاه های مطرح جهان را مورد بررسی قرار دهیم و در مرحله نهایی راهکارهای توسعه مهارت های جدید در سرفصل های آموزش کارشناسی ارشد کشورمان ارائه گردد. به منظور دستیابی به این اهداف داده های مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، پرسشنامه و مصاحبه ساختاریافته با حرفه مندان و اساتید دانشگاهی جمع آوری شده و تحلیل داده ها با روش کمی و با استفاده از آزمون کروسکال ولیس[6] صورت گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد آموختن مهارت های نرم چون مذاکره، میانجی گری، مدیریت تعارضات و تسهیل گری علاوه بر مهارت های سخت یا تکنیک های برنامه ریزی می تواند به کاهش این شکاف کمک نماید.1John Forester2 Bent Flyvbjerg3 Jean Hillier4 Howe and Langdon5 Kruskal Wallis test تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - چالش های شهر خلاق از منظر سیاستگذاری‌ و برنامه‌ریزی شهری (مطالعه موردی: شهر اصفهان)
خسرو مطلبیان بیژن رحمانی مجید شمس

مفهوم شهر خلاق، اغلب به عنوان مشکلی از برنامه‌ریزی راهبردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از میانه دهه‌‌ی 1990 به بعد، ابتدا در بریتانیا و سپس در آمریکا، مفهوم شهر خلاق به یک پارادایم معمول و یک مدل جدید از گرایش به برنامه‌ریزی و سیاست‌های شهری تبدیل شده است. اما چالش‌های پ أکثر

مفهوم شهر خلاق، اغلب به عنوان مشکلی از برنامه‌ریزی راهبردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از میانه دهه‌‌ی 1990 به بعد، ابتدا در بریتانیا و سپس در آمریکا، مفهوم شهر خلاق به یک پارادایم معمول و یک مدل جدید از گرایش به برنامه‌ریزی و سیاست‌های شهری تبدیل شده است. اما چالش‌های پیش روی شهرها از موانع مهم در پیوستن به شهرهای خلاق می‌باشد. در شهر اصفهان سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های نامناسب شهری و نبود شیوه‌های کاری هماهنگ و منسجم و به روز و عدم تشریک مساعی میان بخش‌های دولتی در سطوح مختلف حکومتی، فعالان بخش خصوصی و نهادهای اجتماعی و شهری یکی از چالش‌های عمده شهر اصفهان به عنوان شهرخلاق است. به همین منظور این پژوهش به بررسی و مطالعه این چالش می‌پردازد. جامعه آماری پژوهش، شهروندان شهر اصفهان و حجم نمونه 384 نفر، که به روش تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران تعیین شده است. جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای SPSS، Amos و GISاستفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که شاخص وضعیت سیاستگذاری و برنامه‌ریزی شهری و نیز رهبری خلاق در شهر اصفهان با توجه به برآورد آزمون (T) تک نمونه‌ای مطلوب نمی‌باشد، اما شاخص خلاقیت شهری با توجه به برآورد آزمون تی (t) تک نمونه‌ای مطلوب ارزیابی می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - اثرسنجی گردهمایی‌های انسانی بر خزش شهری با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور
محسن سلطان آبادی بهمن کارگر رحیم سرور

گسترش و خزش فضاهای شهری از جمله حوزه‌های مهم در حوزه‌ی پژوهش‌های شهری است که سیاست-گذاری و برنامه‌ریزی خاص خود را می‌طلبد. سرشت خزش شهری، تا اندازه‌ی زیادی نوع و نحوه‌ی برنامه‌ریزی آنرا تعیین می‌کند. از این رو، شناسایی نوع و جهت خزش شهری با استفاده‌های از تکنیک‌ها و روش أکثر

گسترش و خزش فضاهای شهری از جمله حوزه‌های مهم در حوزه‌ی پژوهش‌های شهری است که سیاست-گذاری و برنامه‌ریزی خاص خود را می‌طلبد. سرشت خزش شهری، تا اندازه‌ی زیادی نوع و نحوه‌ی برنامه‌ریزی آنرا تعیین می‌کند. از این رو، شناسایی نوع و جهت خزش شهری با استفاده‌های از تکنیک‌ها و روش‌های کارآمد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا، تحقیق حاضر با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور (RS) به بررسی تاثیر گردهمایی‌های انسانی بر خزش شهری در کشور عراق پرداخته است. از میان تجمعات و گردهمایی‌های انسان‌ساخت، راهپیمایی اربعین به دلیل اهمیت و کیفیت فزاینده‌ی آن انتخاب شده است. یافته‌ها نشان داد که خزش شهری در عراق در فضاهایی که در معرض مستقیم و غیرمستقیم پیاده‌روی اربعین قرار دارند، از سال 2003 به این سو افزایش یافته است؛ این افزایش هم در بعد مساحت و هم در بعد تراکم شهری رخ داده است. در این میان، گردهمایی اربعین یکی از عوامل مهم در رشد و گسترش شهری در عراق و به‌ویژه کربلا به‌شمار می‌رود؛ رشد شهری از منظر مساحت و تراکم در این شهر، خزش شهری چهار برابری را نشان داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - نقش متغیرهای جغرافیایی منطقه از نظر کرامت انسانی در برنامه‌ریزی شهری (نمونه مطالعاتی: محله‌ی حکیمیه و محله خیابان ایران شهر تهران)
رضا مطهر سید عبدالهادی دانشپور محمدصالح شکوهی بیدهندی

محلات قدیمی و سنتی ایران با نوسازی‌های بی‌برنامه و تقلیدی و بدون توجه به توانمندسازی آنان در طرح‌های فرادست برخی کیفیات خود را از دست داده‌اند. بسیاری از این محلات از هسته‌های اولیه شکل‌گیری شهرها در طول تاریخ بوده‌اند اما امروزه به نظر می‌رسد می‌توان شاهد تنزل معیارهای أکثر

محلات قدیمی و سنتی ایران با نوسازی‌های بی‌برنامه و تقلیدی و بدون توجه به توانمندسازی آنان در طرح‌های فرادست برخی کیفیات خود را از دست داده‌اند. بسیاری از این محلات از هسته‌های اولیه شکل‌گیری شهرها در طول تاریخ بوده‌اند اما امروزه به نظر می‌رسد می‌توان شاهد تنزل معیارهای کرامت انسانی در محلات و به دنبال آن بروز مشکلات در آن‌ها داد. این پژوهش با بررسی یک نمونه محله‌ی قدیمی و یک نمونه محله‌ی نوساز به‌دنبال آن است که بتواند به این پرسش‌ها پاسخ دهد که متغیرهای جغرافیایی منطقه از نظر کرامت انسانی در برنامه‌ریزی شهری چه نقشی دارند و آیا برنامه‌ریزی‌ نوسازی محلات در تحقق حفظ و ارتقاء معیارهای این مهم نسبت محلات قدیمی در حفظ موفق باشند؟ با توجه به موضوع و هدف، این پژوهش توسعه‌ای بوده و روش تحقیق آن تطبیقی است. جهت تدوین چارچوب نظری از روش اسنادی استفاده شده است. بدین منظور، ابتدا معیارهای کرامت انسانی با استناد به آثار اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان تبیین می‌گردد. سپس جهت سنجش هر یک از متغیرها، تعدادی گویه و سوال تدوین شده که پرسشنامه‌ای نیمه ساخت‌یافته تشکیل می‌دهند. پس از تأیید روایی و پایایی، این پرسش‌نامه در دو محله به صورت تطبیقی سنجیده می‌شود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد؛ محله جدید حکیمیه که بر اساس الگوی ساخت و ساز معاصر نوسازی شده است به اعتلای هیچ یک از این معیارها منجر نشده است و معیارهای کرامت انسانی در محله سنتی و قدیمی خیابان ایران بیشتر از محله نوساز حکیمیه محقق شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - تحلیل احساس امنیت گردشگران با تأکید بر برنامه‌ریزی شهری (مطالعه موردی زائران کلانشهر مشهد)
محمد حسن شربتیان پویا طوافی

چکیده هدف این تحقیق شناخت میزان احساس امنیت زائران در کلانشهر مشهد با تأکید بر نقش برنامه‌ریزی شهری در حوزه گردشگری است. در این نوشتار با توجه به رهیافت‌های جامعه شناختی امنیت، احساس امنیت گردشگران با تاکید بر عواملی مانند(اعتماد، کیفیت خدمات شهری، عملکرد پلیس و سلامت م أکثر

چکیده هدف این تحقیق شناخت میزان احساس امنیت زائران در کلانشهر مشهد با تأکید بر نقش برنامه‌ریزی شهری در حوزه گردشگری است. در این نوشتار با توجه به رهیافت‌های جامعه شناختی امنیت، احساس امنیت گردشگران با تاکید بر عواملی مانند(اعتماد، کیفیت خدمات شهری، عملکرد پلیس و سلامت معنوی و روانی) مورد نظر است. روش تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه زائران هتل آپارتمان‌های مستقر در منطقه ثامن شهرداری مشهد بوده، است؛ که حجم نمونه آماری 375 نفر براساس فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شده است. نتایج تحقیق بیانگر این است که احساس امنیت در بین گردشگران حریم رضوی دارای کارکردهای اثرگذاری بر توسعه گردشگری دینی در کلانشهر مشهد خواهد بود. تحلیل یافته‌ها حاکی از آن است که متغیر کیفیت خدمات شهری و سلامت معنوی بیشترین تأثیر را بر احساس امنیت گردشگران (زائران) داشته‌اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - کاربرد و تحلیل فضای سبز منطقه 10 کلان شهر تهران (با تاکید بر ارائه مدل علمی کاربردی)
محمود وارسته ناصر اقبالی

چکیده با افزایش جمعیت شهرها، کاربری‌های فضای سبز شهری مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. از این رو هر چه شهرها بزرگ‌تر می‌شوند احساس نیاز به وجود فضای سبز برای بهره برداری مستقیم و نقش پالایش محیط روزبروز بیشتر می‌شود. در این پژوهش فضای سبز منطقه ده شهر تهران مورد بررسی أکثر

چکیده با افزایش جمعیت شهرها، کاربری‌های فضای سبز شهری مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. از این رو هر چه شهرها بزرگ‌تر می‌شوند احساس نیاز به وجود فضای سبز برای بهره برداری مستقیم و نقش پالایش محیط روزبروز بیشتر می‌شود. در این پژوهش فضای سبز منطقه ده شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از مهمترین اولویت‌های منطقه با توجه به کمبود سرانه فضای سبز و وجود بافت فرسوده و متراکم منطقه، اجرای طرح‌ها و برنامه‌های مختلف برای توسعه فضای سبز است یافته‌های پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از شیوه پیمایش میدانی به دست آمده است و بر اساس نتایج بدست آمده از مدل swot می‌توان گفت که فضای سبز منطقه ده از کمبود سرانه برخوردار است و از طرف دیگر جمعیت این منطقه در حال افزایش است و میزان فضای سبز منطقه با فضای سبز استاندارد مطابقت ندارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - آمایش فضایی- جغرافیایی مکان‌یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت: مطالعه موردی مؤلفه‌های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه‌ریزی شهری
حیدر لطفی کیومرث یزدان پناه درو مهدی پزشکی زین العابدین کرمی

چکیده به دنبال مشکلات عدیده ی شهری و جغرافیایی تهران مبحث انتقال پایتخت به عنوان راه حل سروصدای زیادی در محافل آکادمیک و نهادهای دولتی به راه انداخت و در این میان یکی از بحث‌ها یافتن مکان مناسب برای نقل مکان پایتخت و سنجش و اندازه‌گیری مؤلفه‌های مورد نیاز برای این مکان أکثر

چکیده به دنبال مشکلات عدیده ی شهری و جغرافیایی تهران مبحث انتقال پایتخت به عنوان راه حل سروصدای زیادی در محافل آکادمیک و نهادهای دولتی به راه انداخت و در این میان یکی از بحث‌ها یافتن مکان مناسب برای نقل مکان پایتخت و سنجش و اندازه‌گیری مؤلفه‌های مورد نیاز برای این مکان جدید بوده است. هدف این مقاله آمایش فضایی جغرافیایی مکان‌یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت با تأکید بر مؤلفه‌های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری است. سؤال اصلی مقاله این است که در آمایش فضایی جغرافیایی مکان‌یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت از لحاظ مؤلفه‌های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه‌ریزی شهری چگونه بایستی انجام گیرد؟ علاوه بر این سؤال اصلی، سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می‌شود از جمله این که آمایش شهری چیست و این که از نظر جغرافیایی و علم برنامه‌ریزی شهر دلایل مطرح شدن طرح انتقال پایتخت چیست؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که آمایش فضایی فضای جغرافیایی و شهری با تأکید بر مؤلفه‌های جغرافیای طبیعی و نیز ویژگی‌های نظام مطلوب برنامه‌ریزی شهری مهم‌ترین و پر چالشت رین بخش‌های طرح انتقالی پایتخت در آینده به شما می‌روند. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی به تبیین و تحلیل آمایش فضایی جغرافیایی مکان‌یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت با تأکید بر مؤلفه‌های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری پرداخته شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - بررسی پدافند غیرعامل در منطقه 4شهرداری، شهر تهران
رضا پنام آزیتا رجبی بختیار عزت پناه

چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و أکثر

چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل گفته می شود. این تحقیق با هدف تحلیل و ارزیابی مراکز مهم ،حیاتی و حساس منطقه 4 شهر تهران از منظر پدافند غیرعامل انجام شده است. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی می باشد. متغیرهای مورد بررسی شامل شناسایی مکان‌های حیاتی، حساس و مهم منطقه 4 شهر تهران، به منظور کاهش خسارت‌های ناشی از حملات دشمن، بالا بردن قدرت دفاعی‌، آستانه مقاومت ملی، بازدارندگی و شهرسازی دفاعی است. روش جمع‌آوری اطلاعات عمدتاً کتابخانه‌ای بوده و با توجه به نوع تحقیق از مطالعات میدانی(مصاحبه) نیز استفاده شده است. در تحلیل و تهیه نقشه های مربوطه، از نرم افزار ARC_GIS و EXCEL استفاده شده است. در این مقاله از تکنیک ماتریسی برای بررسی انطباق نظام شهری منطقه 4شهر تهران با اصول پدافند غیرعامل استفاده شده است که به شناسایی مراکز مهم، حیاتی و حساس منطقه پرداخته شده است. نتایج پژوهش بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل در این منطقه است. بدین طریق می‌توان قبل از وقوع جنگ برای کاهش خسارات جانی و مالی نقاط استراتژیک شهر، جایی که ادامه حیات شهر و مقاومت آن وابسته به این مراکز است اقدام نمود. * نویسنده مسئول [1] - Passive Defense تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - ارزیابی ساختار کالبدی- فضایی شهرهای ایران از دیدگاه مدرنیسم و پست مدرنیسم (مطالعه موردی: کلانشهر تهران)
یوسف زین العابدین نوبخت سبحانی فرانک سعیدی فرد مجید اکبری

بررسی مراحل رشد و توسعه کالبدی شهرهای جهان حاکی از تأثیر دو پارادایم مدرنیسم و پست‌مدرنیسم بر سازمان و ساختار فضایی شهرها می‌باشد. به‌گونه‌ای که تأثیرات این دو پارادایم منجر به توسعه شهرها، ایجاد و توسعه شبکه ارتباطی و بزرگراه‌ها، ایجاد شهرک‌های اقماری و حومه شهرها شده أکثر

بررسی مراحل رشد و توسعه کالبدی شهرهای جهان حاکی از تأثیر دو پارادایم مدرنیسم و پست‌مدرنیسم بر سازمان و ساختار فضایی شهرها می‌باشد. به‌گونه‌ای که تأثیرات این دو پارادایم منجر به توسعه شهرها، ایجاد و توسعه شبکه ارتباطی و بزرگراه‌ها، ایجاد شهرک‌های اقماری و حومه شهرها شده و بیش‌ترین تأثیر را در حوزه فضایی و کالبدی شهرها برجای گذاشته است. مدرنیسم و اثر آن مدرنیته، تأثیراتی بنیادی در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی فضایی داشته است و بیش از همه، تحول جامعه شهری، آن‌هم در ابعاد کالبدی-فضایی شهر، را هدف قرار داده و مفاهیم کهن شهرسازی را به‌شدت دگرگون کرده است. از سویی دیگر پست‌مدرنیسم نیز در زمینه ی اقتصادی، اجتماعی، سیاست و درزمینه روش‌شناسی نیز تأثیراتی بر سازمان فضایی شهر داشته است. در همین راستا هدف از پژوهش حاضر ارزیابی ساختار فضایی کلان‌شهر تهران از دیدگاه مدرنیسم و پست‌مدرنیسم می‌باشد. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و جمع‌آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی تدوین‌شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که در مدرنیسم مؤلفه‌های دیدگاه کالبدی و شهرسازی تک‌بعدی، ایجاد فضاخورها نظیر؛ ایجاد بزرگراه‌ها، شبکه‌های هوایی و معماری و ساخت‌وساز بلند مرتبه و دانه‌دار به ترتیب در جایگاه‌های اول تا سوم و در پست‌مدرنیسم مؤلفه‌های؛ ترکیب کاربری‌ها و وجود تنوع در ساخت مسکن، وجود اصل اختیار در کالبد شهر و تراکم متوسط و کاربری ترکیبی اشاره کرد که در جایگاه‌های اول تا سوم ازلحاظ تأثیرگذاری بر ساختار فضایی بر کلان‌شهر تهران نقش داشته‌اند. بنابراین تلفیق دانش و تجربیات بومی، مدرن و پسامدرن می‌تواند ضمن حفظ هویت شهری، ایمنی، زیبایی، توسعه پایدار شهری را تحقق بخشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - نقش آرام سازی ترافیک در برنامه ریزی شهرهای دوستدار– کودک و انسان محور(مورد مطالعه: زنجان)
سعید امانپور سمیرا مرادی مفرد اکبر حسین زاده

با رشد سریع شهرنشینی، سلامت کودکان یکی از مهمترین مشکلات در بسیاری از کشورها است که از آن به عنوان یکی از دلایل اصلی فقدان محیط دوستدار کودک در شهر یاد شده است. یک شهر دوست داشتنی برای همه ساکنان آن دوستانه است. ایجاد یک شهر دوستدار کودک شامل تخصیص زیرساخت ها و امکانات أکثر

با رشد سریع شهرنشینی، سلامت کودکان یکی از مهمترین مشکلات در بسیاری از کشورها است که از آن به عنوان یکی از دلایل اصلی فقدان محیط دوستدار کودک در شهر یاد شده است. یک شهر دوست داشتنی برای همه ساکنان آن دوستانه است. ایجاد یک شهر دوستدار کودک شامل تخصیص زیرساخت ها و امکانات عمومی (فضای سبز، زمین بازی، فضاهای مشارکتی) به نفع کودکان است. هدف این تحقیق، شناسایی و برنامه ریزی برای فضاهای دوستدار کودک شهری زنجان می‌باشد. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. به منظور تحلیل داده ها و نمایش نتایج از سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. نتایج نشان داد که محلاتی چون بهارستان، امیرکبیر، زیبا شهر و اراضی پایین کوه به دلیل وجود معابر فرعی و محلی مسدود(بن بست) همراه با دوربرگردان جهت گردش وسایل نقلیه، درصد تصادفات کمتری داشته و از سویی کودکان بیشتری از فضای خیابان به عنوان زمین بازی استفاده می‌کنند. از طرف دیگر، محله اسلام آباد با داشتن شبکه معابر شطرنجی بیشترین درصد تصادفات در خیابان‌های محلی را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که این محله به دلیل داشتن تراکم بالای جمعیت، اشغال و حاکمیت طبقه کم درآمد در آن، همچنان از خیابان‌ها به عنوان فضای اصلی بازی کودکان استفاده می‌کنند که این امر نیاز به توجه و بازنگری اساسی دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - تحلیلی بر توان‌های بالقوّه برندسازی بندرانزلی، با تأکید بر مؤلفه‌های کالبدی و فضایی، از منظر تصاویر ذهنی سهامداران برند مکانی
آرین مینائی حمید ماجدی زهراالسادات زرآبادی

در دو دهه اخیر، برندسازی شهری، به عنوان راهبردی کلان جهت مدیریت حُسن شهرت شهری و اصلاح تصاویر مکانی، در راستای نیل به ارتقاء جوانب متنوع رقابت‌پذیری شهری، از سوی مدیران و سیاست‌گذاران شهری مورد توجه قرار گرفته است. لیکن بنا به دلایل متعدد، این رویکرد کمتر در مدیرت شهرها أکثر

در دو دهه اخیر، برندسازی شهری، به عنوان راهبردی کلان جهت مدیریت حُسن شهرت شهری و اصلاح تصاویر مکانی، در راستای نیل به ارتقاء جوانب متنوع رقابت‌پذیری شهری، از سوی مدیران و سیاست‌گذاران شهری مورد توجه قرار گرفته است. لیکن بنا به دلایل متعدد، این رویکرد کمتر در مدیرت شهرهای ایران تجلّی یافته است. تحقیق پیش‌رو، در روش توصیفی - تحلیلی، همراه با مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی، کوششی جهت سنجش ظرفیت‌های بالقوه برندسازی شهر بندرانزلی از منظر مخاطبان بیرونی برند احتمالی مکانی می‌باشد. در اثبات فرضیه اصلی و پرسش نخست این تحقیق، مبتنی بر آزمون فریدمن با مقدار آماره X2محاسبه شده (435/73) و درجه آزادی 4، با 95 درصد اطمینان، نتایج نشان از آن داشت که ظرفیت‌ها و توان‌های بندرانزلی، از منظر تصاویر ذهنی مخاطبان بیرونی، قابلیت مبدل شدن به یک فرایند برندسازی شهری را دارد. در پاسخ به پرسش دوم این تحقیق نیز، این نتیجه حاصل شد که عناصر کالبدی و فضایی بندرانزلی، از منظر میزان یادآورسازی نام بندرانزلی، در تصاویر ذهنی مخاطبان بیرونی دارای اثرات همسان نیستند. لذا تأثیرات آن ها نیز در فرایند برندسازی بندرانزلی یکسان نخواهد بود. پاسخ به پرسش دوم با روش تاپسیس، نشان از آن داشت که عناصر طبیعی یا مصنوع مرتبط با سواحل دریا و تالاب از مهمترین مؤلفه‌های کالبدی و فضایی می‌باشند که تصاویر ذهنی مخاطبان بالقوّۀ برند بندرانزلی را از نام این شهر، شکل داده‌اند. همچنین هویت رقابتی برند بندرانزلی منطبق بر سه فعالیت کلان اقتصادی با اولویت‌های "بازرگانی و حمل‌ونقل دریایی"، "گردشگری" و "صید و صنعت شیلات" است که امکان رقابت با سایر برندهای شهری را می‌یابد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - تدوین چارچوب برنامه‌ریزی و طراحی توسعه‌ی فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: شهر تبریز)
مسعود توپچی خسروشاهی آرش ثقفی اصل داریوش ستارزاده حسن ستاری ساربانقلی

مقدمه: امروزه طراحی و مدیریت مناسب فضاهای عمومی شهری با توجه به نقش تأثیرگذار آنها در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سلامت روحی-جسمی، سرزندگی و به‌طور کلی ارتقاء کیفیت زندگی به‌عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ی شهری تبدیل شده است.هدف: هدف از پژوهش حاضر شناس أکثر

مقدمه: امروزه طراحی و مدیریت مناسب فضاهای عمومی شهری با توجه به نقش تأثیرگذار آنها در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سلامت روحی-جسمی، سرزندگی و به‌طور کلی ارتقاء کیفیت زندگی به‌عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ی شهری تبدیل شده است.هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی معیارهای تأثیرگذار برنامه‌ریزی و طراحی بر توسعه‌ی فضاهای عمومی در شهر تبریز و تدوین چارچوبی استاندارد می‌باشد.روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق در پژوهش حاضر کاربردی- توسعه‌ای و روش گردآوری اطلاعات پیمایشی و پرسشگری از مدیران، مسئولان و کارشناسان مسائل شهری و همچنین نخبگان دانشگاهی می‌باشد. قابل ذکر است با توجه به مشخص نبودن حجم جامعه‌ی آماری، با استفاده از روش نمونه‌گیری دلفی هدفمند، 100 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین شده است که نحوه‌ی دسترسی به آنها بر مبنای روش گلوله‌برفی می‌باشد. همچنین به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات تحقیق از مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: فضاهای عمومی شهری شهر تبریز در گونه‌های مختلف و مناطق 10گانه‌ی آن قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر محسوب می‌شوند.یافته ها: یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که بیشترین اثرگذاری در توسعه‌ی فضاهای عمومی شهر تبریز مربوط به مؤلفه‌های توجه به محتوای طرح‌ها و برنامه‌ها در برنامه‌ریزی‌ها و طراحی مناسب عملکردی فضاهای عمومی به ترتیب با ارزش 92/0 و 78/0 بوده است. همچنین در بین متغیرهای فرعی، موضوع شناسی و بررسی دقیق متغیرهای تأثیرگذار بر ارتقای فضاهای عمومی؛ انسجام و ارتباط مناسب بین اجزا و عناصر برنامه‌ریزی فضاهای عمومی در ابعاد مختلف اجتماعی، کالبدی، زیست‌محیطی و عملکردی؛ همه‌شمولی و طراحی بر مبنای گروه‌های سنی و جنسی؛ و قابلیت شخصی‌سازی (حس تعلق مکانی) به ترتیب با ارزش 91/0، 87/0، 84/0 و 83/0 دارای بیشترین تأثیرگذاری بر توسعه‌ی فضاهای عمومی شهر می‌باشند.نتایج: متأسفانه در شهر تبریز و سایر شهرهای ایران توجه به ارتقای کیفی فضاهای عمومی از رویکرد برنامه‌ریزی نامناسبی برخوردار است و بایستی محتوای طرح‌ها و برنامه‌ها، فرایند برنامه‌ریزی‌ها و اجرای طرح‌ها و برنامه‌ها مورد بازنگری اساسی قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - بومی‌سازی فرآیند برنامه‌ریزی شهری با رویکرد شهرسازی دانش‌بنیان مطالعه موردی: شهر ارومیه
میثم ساکت حسنلوئی هیوا اسدی شاهین آقابگلو عاطفه قنبری

طی چند دهه اخیر مفهوم شهر دانش‌بنیان به عنوان یکی از مهم‌ترین مفاهیم در حوزه شهرسازی مطرح شده است. تحقیق حاضر با هدف کاربردی و توسعه‌ای و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی سعی دارد از طریق ارزیابی قابلیت بومی‌سازی شاخص‌های برنامه‌ریزی شهری در شهر ارومیه و تعیین سطح مطلوبی أکثر

طی چند دهه اخیر مفهوم شهر دانش‌بنیان به عنوان یکی از مهم‌ترین مفاهیم در حوزه شهرسازی مطرح شده است. تحقیق حاضر با هدف کاربردی و توسعه‌ای و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی سعی دارد از طریق ارزیابی قابلیت بومی‌سازی شاخص‌های برنامه‌ریزی شهری در شهر ارومیه و تعیین سطح مطلوبیت شاخص‌های شهر دانش‌بنیان، به ارائه سیاست‌ها و راهبردهای منسجم جهت تحقق‌پذیری ابعاد توسعه پایدار و نیل به شهری دانش‌بنیان اقدام نماید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق، از طریق آزمون t تک نمونه‌ای در نرم‌افزار SPSS برای سنجش قابلیت بومی‌سازی ابعاد برنامه‌ریزی شهری در شهر ارومیه استفاده شده است و به منظور بررسی میزان همبستگی و بار عاملی هر یک از شاخص‌های برنامه‌ریزی شهری از تحلیل عاملی تاییدی توسط نرم‌افزار PLS Smart بهره گرفته شده است. همچنین با استفاده از تکنیک Swara به ارزیابی و تحلیل سطح مطلوبیت و ارجحیت شاخص‌های شهر دانش‌بنیان پرداخته شده است. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر این است که هر یک از ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، زیست‌محیطی و مدیریتی برنامه‌ریزی شهری قابلیت بومی‌سازی را در شهر ارومیه دارد. همچنین وضعیت شهر ارومیه در برخی از جنبه‌ها از نظر میزان تحقق‌پذیری سیاست‌های شهر دانش‌بنیان در شرایط ناسازگاری قرار دارد که جهت بهبود وضع موجود و تحقق‌پذیری اهداف مورد نظر به ارائه پیشنهاد‌اتی در ابعاد مختلف پرداخته شده است. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات برنامه‌ریزی شهری

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية