یکی از راهها جهت دستیابی به ساختمان با کارایی بالاتر در مصرف انرژی و نیل به یک سامانه کارآمد، بهره گیری ازتجربیات معماری بومی میباشد.در این بین بادگیر یکی از المانهایی است که درگذشته به منظور ایجاد آسایش در اقلیم های گرم و خشک کاشان استفاده می شدند. این مطالعه رفتار هیدرودینامیکی باد دراین المان را تحت تاثیر سطوح نم دار،دارای حوضچه و دارای فواره آب در میانگین دمای داخلی سکونتگاههای این اقلیم با هدف کارآیی بیشتر این عنصر توسط نرم افزار سی اف دی، انرژی پلاس و اپن استودیو با روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار داده و سپس نتایج حاصله را مورد تحلیل قرار داده است.ودرنهایت مشخص میکندکه بیشترین افت دما در بادگیرهای دارای فواره آب می باشد و از عوامل اصلی افت دما در این بادگیرها، متناسب بودن ابعاد - دریچه ورود هوا به بادگیر، دمای آب، ابعاد و ارتفاع ستون بادگیر می باشد . تفاصيل المقالة

مجتمع های مسکونی به عنوان پیچیده ترین و اساسی ترین عملکرد، در عرصة معماری قرن بیستم به حساب آمده و می توانند تأثیرات بسیار زیادی بر رفتار ساکنین و روابط آنها در پی داشته باشند، در این رابطه بررسی میزان رضایت از یک مجتمع و تأثیر آن بر روابط افراد و با اهداف : 1) شناخت عوامل مؤثر بر رضایت، 2) بررسی میزان رضایت از یک محیط،3) کشف رابطة بین میزان رضایت از یک محیط و تأثیر آن محیط بر روابط افراد مد نظر قرار گرفته است که به نوعی جزو تحقیقات بنیادین - کاربردی بوده و بر اساس این فرضیه تدوین گردیده است که احساس رضایت از یک محیط می تواند سبب تأثیرات مثبت محیط در روند روابطی که در آن محیط درحال شکل گیری و انجام است گردد. در ادامه جهت آزمون فرض مربوطه اطلاعات در قالب 2520 داده آماری جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده، حاکی از وجود رابطة قوی بین میزان رضایت از یک مجتمع و تأثیر آن بر روابط افراد بود. تفاصيل المقالة

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه بسیاری از فضاهای شهری به دلیل ناکارآمدی و رکود حیات شهری با کاهش جذابیت مواجهند؛ لذا به نظر می‌رسد فرآیند احیای فضاهای شهری فرهنگ محور، قادر است تا چالش‌های موجود را برطرف نموده و تا حدودی منجر به کاهش خطراتِ یکسانی فضاهای شهری شود. اینپژوهشسعیداردبابررسیاندیشه‌هاینظری،اصولدخیل درموفقیتفراینداحیای فضاهای شهری فرهنگ محور رااستخراجوتحلیلکند. روش پژوهش: روشتحقیقبر حسبهدف توسعه‌ای- کاربردیوازحیثگردآوریداده‌هاتوصیفی-تحلیلی است. اینپژوهشبااستفادهازروشتحلیلمحتوایکیفی،مصاحبه عمیقبه عنوانابزارگردآوریداده‌ها،روشنمونه‌گیریهدفمند و برآورد اثر براساس مدل خطی تعمیم‌یافتهانجامشدهاست. یافته‌ها و نتایج پژوهش: دست‌آوردهایپژوهشنشانمی‌دهدکهفرآیند احیای شهری با تمرکز بر فرهنگ،سعیداردتاازطریقپنجمؤلفۀ اصلی ارتقاء هویت مدنی، پایداری توسعه، برندسازی شهری(ارتقاء رقابت‌پذیری)، غنی‌سازی سرمایه و آفرینش مکان،فضاهای شهریرابرایرویارویی با پدیده جهانی‌سازی و رسیدن به وضعیتی پایدار آمادهکند. براساس یافته‌ها،اینامرازطریقپایبندیبهاصولهفت‌گانه: توسعه گردشگری و رویدادمداری، شکوفایی فرهنگی، ارتقاء دارایی‌های شهری، تصویر ذهنی و خلق مزیت متمایز مکانی، کیفیت محیط شهری، جامعه مدنی، ساختار اقتصادی بهینه ممکن می‌شود تفاصيل المقالة

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف شناسائی مولفه‌ها و شاخص‌های مناسب در سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران و ترسیم مدل مفهومی‌سنجش سرمایه‌های فرهنگی در شهر تهران انجام شده است.روش پژوهش:‌این تحقیق، براساس هدف، یک تحقیق کاربردی است و در گردآوری داده‌های مورد نیاز تحقیق از روش‌های کتابخانه‌ای و تکنیک طوفان فکری استفاده شده است.یافته‌ها: با مرور ادبیات تخصصی مربوطه و هم‌چنین پژوهش‌های کاربردی و مدل‌های عملیاتی شاخص بین‌المللی، مولفه‌ها و شاخص‌های متعددی برای سنجش سرمایه‌های فرهنگی در محیط‌های مختلف، بویژه شهر، شناسائی گردید، سپس با ارائه مولفه‌ها و شاخص‌های مستخرج از مطالعات کتابخانه‌ای به گروه تخصصی پژوهش، با روش طوفان فکری و بحث و جدل و جمع‌بندی حاصل از آنها، 39 شاخص در پنج گروه مولفه، به عنوان شاخص‌های پیشنهادی آنها برای سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران شناسائی و مناسب دانسته شدند. در انتها، مدل سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران متشکل از مولفه‌ها و شاخص‌های مربوطه ترسیم گردید.نتیجه‌گیری: با استفاده از مولفه‌ها و شاخص‌های مناسب می‌توان مدل مناسبی برای سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران ارائه داده و به سیاست‌گذاران و برنامه ریزان شهری برای ارزیابی و سنجش وضعیت‌این سرمایه در شهر تهران معرفی کرد. تفاصيل المقالة

چکیده : پردازه‌های محرک توسعه یکی از رویکردهای متأخر ادبیات بازآفرینی شهری در جهان و ایران هست. در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی سعی بر آن است تا با بهره گیری ازتجارب علمی و عملی در شهرهای منتخب جهان (انگلیس، هلند و ایران ) ودر راستای دستیابی به هدف مقاله عوامل موفقیت اجرای پردازه های یاد شده را بیان دارد. برای این منظور پنج نمونه از اجرای پردازه های محرک توسعه انتخاب انتخاب گردید. با استفاده از روش ANP در نرم افزار super desicion نسبت به مقایسه زوجی معیار ها ، زیر معیار ها و گزینه ها اقدام شده و در نهایت پس از بدست آوردن اوزان مرتبط با آنها ، این نتیجه حاصل شده است که در سطح معیار ها مهمترین عوامل موفقیت پردازه های موصوف تکیه بر معیارهای اجتماعی و اقتصادی است. اما به صورت جزئی تر عواملی چون بهبود محیطی( معیار زیست محیطی) ، فضای همگانی (معیار اجتماعی) ، بازیگران اقتصادی ، برند سازی و بهبود مسکن (معیار اقتصادی) ، خدمات عمومی ، توجه به زمینه و بافت و در نهایت بهره برداری از زمین (معیار کالبدی) از مهمترین عوامل اجرای بهینه پردازه های محرک توسعه است. کلمات کلیدی : بازآفرینی ،پردازه های محرک توسعه ، روشANP تفاصيل المقالة

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه با توجه به ضرورت توسعه پایدار و اهمیت روزافزون آن در مسائل شهری، در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان توسعه فضاهای شهری بر مبنای رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی انجام می‌گیرد.این رویکردنقش مهمی را در بهبود کیفیت زندگی شهروندان و ایجاد جوامعی پویا و سرزنده ایفا می‌کند. مجتمع‌های ایستگاهی از جمله اجزای این نوع توسعه می‌باشند که با تمرکز و جانمایی بهینه کاربریهای مختلف در ایستگاه‌ها و محدوده پیرامون آن‌ها سهم به سزایی در کاهش جابجایی‌های متعدد مسافران و تامین خدمات موردنیاز آنها دارند. در پژوهش حاضر نمونه مطالعاتی ایستگاه متروی دروازه دولت می‌باشد که یک ایستگاه تقاطعی در بخش مرکزی شهر تهران است و سهم به سزایی در جابجایی مسافران دارد. از این رو هدف از ارائه این پژوهش، ارزیابی و تعیین نقش مجتمع ایستگاهی دروازه دولت با رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی به منظور تمرکز فعالیتها و تأمین نیازهای جمعیتی می‌باشد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، توصیفی - تحلیلی است و از جمله تحقیقات کاربردی می‌باشد. در این راستا در تبیین ادبیات و مبانی نظری از مطالعات کتابخانه ای و به منظور مطالعه ی نمونه موردی از روش میدانی استفاده شده است. همچنین به منظور تحلیل و ارزیابی از تکنیک فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) و نرم افزار Super Decisions استفاده شده است. در واقع این تکنیک با ارائه رویکرد تصمیم گیری چند معیاره، ضمن اولویت بندی زیرمعیارهای موثر در هدف پژوهش، به تعیین نقش مجتمع ایستگاهی دروازه دولت می‌پردازد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که احداث مجتمع ایستگاهی دروازه دولت گرچه سبب ارتقاء کیفیت عرصه‌های عمومی و کاهش آلودگی‌های زیست محیطی می‌شود اما بیشترین نقش را در ارتقاء حمل و نقل عمومی ایفا می‌کند. در پایان نیز با توجه به نتایج ارزیابی، راهکارها و پیشنهاداتی به تفکیک گزینه‌های مورد بررسی ارائه می‌گردد. تفاصيل المقالة

هدف مفهوم رقابت پذیری تا حدودی مشخص و قابلیت برتری یافتن بر سایر رقبا می‌باشد. با توجه به پدیده‌های معاصر جهانی شدن و اطلاعات و ارتباطات، اهمیت توجه به بحث رقابت پذیری شهری آشکار می‌شود. رقابت پذیری مولفه‌ها مختلفی دارد. هدف پژوهش حاضرتوجه بر مولفه‌های مکانی رقابت پذیری شهری جهت ارائه به مدیران شهری می‌باشد. پس از تعیین فرضیه‌ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری، با رویکرد حداقل مربعات جزئی به وسیله نرم افزار Smart PLS برازش مدل برای تحقق فرضیه‌ها انجام می‌شود. برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از 110 نفر به عنوان جامعه آماری، ابتدا آمار توصیفی و سپس آمار استنباطی مطرح می گردد. کل فرضیه‌های پژوهش تایید گردیدند. همچنین، نظریه پژوهش عبارت است از: رقابت پذیری شهری را می‌توان با مشارکت مردم و فناوری اطلاعات و ارتباطات ارتقا داد. تفاصيل المقالة

مقاله حاضر ارائه بخشی از مطالعات و پژوهش تفصلیلی انجام شده ناظر بر شناسایی وجوه مختلف و متفاوت برنامه ریزی معماری، سیر تحول آن در دوره پس از مدرن و نیز تحلیل ویژگی های هر وجه از برنامه ریزی معماری و انجام دسته بندی بر اساس ویژگی های احصاء شده در قالب طیف سنجی وجوه متفاوت برنامه ریزی و در نهایت مقایسه تطبیقی طیف های مختلف احصاء شده است. در این پژوهش مفهوم جدید طیف سنجی در ارتباط با برنامه ریزی معماری مورد شناسایی, تبیین و تدقیق قرارگرفته است و با ابزار مقایسه تطبیقی در خصوص طیف های مختلف برنامه نسبت برنامه ریزی بر اساس شاخص ها و معیار هایی مشخص با مقولاتی مانند تعریف برنامه ریزی , ارتباط ماهوی با معماری , شکل مدل برنامه ریزی , نحوه انجام برنامه ریزی , ارتباط با طراحی, آفرینش فرم و خلق فضا , محصول و نتیجه برنامه و نقش معمار در ارتباط با برنامه و فرایند طراحی در هریک از طیف های برنامه ریزی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. لذا هدف پژوهش بازشناسی و تحلیل وجوه مختلف برنامه ریزی معماری و ارائه دسته بندی جدیداز آنها براساس ویژگیهای مبتنی بر تحلیل های انجام گرفته در قالب طیف سنجی برنامه ریزی معماری می باشد که بر نقش برنامه ریزی معماری درفرآروند طراحی دلالت دارد. روش تحقیق مورد استفاده دراین مقاله , روش تحقیق کیفی با بهره گیری از ابزار تحلیل محتوا می باشد و روش جمع آوری اطلاعات و داده های پایه بر اساس روش کتابخانه ای بوده است. تفاصيل المقالة

The studies on contemporary architecture based on the scientific or positivist methods are mostly expanded on measurable quantitative, not able to achieve the qualitative dimensions and hidden meanings of phenomena in perception of space. The studied phenomena in this field are based on the user experience about the space and creation of its memories in his/her mind that are seen in many architectural studies. So, it is important to replace a new alternative method with the old positivistic approaches in architectural studies. One of the alternatives in this field is phenomenological research method. The present qualitative research, by descriptive-analytical method, attempted first to explain the phenomenological research methodology and then determine the nature of this method, different types of it, and its applications for study the perception of space in contemporary architecture. Later, the first-person, existential and hermeneutic methods of phenomenology were explained. Finally, the results of discussion showed that phenomenological research methods study the true essence of the things and follow inter subjectivity support of the studied phenomenon and this leads to the deep understanding of some phenomena such as perception of space. تفاصيل المقالة

The present study aims to provide the basis for the persistence of city dwellers in their new cities by promoting their place attachment. It explains the relationship between physical criteria in residential complexes and place attachment in new cities. This research is fundamental-practical and relies on library studies and a mix-method research strategy. The practical part of the research uses a correlation strategy to discover the relationship between variables. To collect the required data in this section, 375 questionnaires (based on Cochran Formula) have been distributed using the random method. The Pearson correlation test and linear regression model have been used to determine the nature of the relationship between place attachment and physical criteria in residential complexes. SPSS software is used to rank these physical features. From the residents' point of view, 8 key criteria are important in place attachment in residential complexes. The results of the study, while confirming the significant correlation of these physical factors with place attachment, show that visual richness is the most effective physical factor in inducing resident’s place attachment and the need to pay attention to high human needs, such as the need to the beauty. In cases where individuals do not find the physical factors of their residential place suitable, they show a greater tendency to leave their place. In this regard, people can be expected to stay longer by improving the physical criteria related to residential complexes. تفاصيل المقالة

District 1 of Tehran had experienced many changes during past few decades and much of these changes, had included few tangible matters, and never considered public’s concept of urban system pattern. The present study, tried to explain pattern language system of district 1 of Tehran, based Christopher Alexander’s theory of pattern language and adapt this theory to public’s concepts. This purpose was done by examining different theories belonging to prominent theoreticians, interviews and maps obtained from public and adapting them to the data of district 1 urban geographic system, live patterns were obtained according to pattern language theory. According to the findings of the research, among five major indexes of space organization (node, edge, landmark, path and district) from Kevin Lynch’s view, nodes had more importance to the people of district 1, and other indexes stood at lower levels of importance. Based on a 4-page format which was used for the first time by Miss Neda Nafeh in her thesis at Waterloo university, in field study format, these nodes were surveyed and analyzed by interviewing team on the pages, and consequently 37 graduals and reticulated live patterns were obtained. Since these 37 patterns were based on public’s concepts, they had the characteristics of being live and natural as well. تفاصيل المقالة

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی شاخص ها و مولفه های محیط روانی انجام گرفت. روش پژوهش کمی و کیفی و از جهت نتایج کاربردی است. در مطالعات میدانی، از نمونه در دسترس 180 نفری دانش آموزان دختر داوطلب دبیرستانی، سال تحصیلی 98-97 در شهر گرگان استفاده شد. تعداد نمونه با توجه به در دسترس بودن و مناسب بودن حداقل تعداد 100 تا 150 نمونه برای مطالعات مدلسازی، در نظر گرفته شد. بررسی داده ها از طریق مدلسازی و تحلیل عامل تاییدی مرتبه دوم صورت گرفت. پایایی ترکیبی مقیاس اصلی 0.97 و روایی همگرا 0.77، گزارش شد. براساس نتایج، شاخص های شش گانه محیط روانی قادر به توصیف مقیاس استاندارد "چه اتفاقی در این مدرسه می افتد؟"در نمونه مورد بررسی بود. کلیه عوامل و مولفه ها از لحاظ آماری معنادار گزارش شد، شاخص های حس تعلق(0.94)، شفافیت قوانین مدرسه(0.93)، پذیرش تفاوت و گوناگونی(0.90)، گزارش مشکلات(0.86)، روابط همسالان(0.85) و پشتیبانی معلمان(0.78) به ترتیب می تواند به تبیین مقیاس محیط روانی از نظر دانش آموزان به عنوان مهم ترین کاربران فضای آموزشی بپردازد. پس از اولویت بندی شاخص ها و مولفه های محیط روانی براساس مقیاس استاندارد، تعدادی راهکار پیشنهادی برای ایجاد فضای کیفیت گرا مانند ایجاد فضاهایی برای ارتباط گروه های سنی مختلف در مدرسه و ایجاد نمایشگاه هایی جهت آشنایی و احترام به فرهنگ های مختلف ارایه شد. تفاصيل المقالة

معماری، نقشی اساسی در چگونگی درک و ارتباط باشندگان با جهان ایفا می‌کند. تمرکز بر این نقش، منجر به ارتقای تعامل باشندگان با تعمیق واقعیت‌های اجتماعی- فرهنگی می‌شود. محیط مصنوع، به‌مثابه بازنمایی فیزیکی از نحوه درک انسان از خود، کارکرد‌ها و فضای سکونتشان عمل می‌کند که حرکات، اعمال و برخوردهای اجتماعی را بازتولید می‌نماید. هدف این مقاله، در پی ارائه‌ی یک روش، برای تحلیل چنین تعاملاتی است. تاکنون، این تأثیر خاص توسط برخی از نظریه‌پردازان حوزه معماری از طریق هرمنوتیک فلسفی گادامر مورد بررسی قرار گرفته است؛ اگرچه، ادبیات موجود هنوز یک روش مشخص برای استفاده از این چارچوب هرمنوتیکی عرضه نکرده است. پژوهش حاضر به کاوش در رویکردهای هرمنوتیکی نسبت به ساختارهای معماری می‌پردازد و در تلاش است تا امکان‌پذیری اجرای این رویکردها را با تمرکز بر نمونه‌های خاصی از معماری مورد بررسی قرار دهد. این بررسی به سؤال مشخص‌تری منتج می‌شود؛ چگونه می‌توان با بهره‌گیری از نظریات هرمنوتیکی گادامر و ریکور، درک باشندگان از جهان و موقعیت آن‌ها در مکان را به طور دقیق و روشن نمایان کرد؟ روش تحقیق این مقاله، تشریح و تفسیر مفاهیم و بازخوانی منابع از طریق مطالعات کتابخانه‌ای است که به دنبال رسیدن به مبانی و گام‌های عملیاتی و ایجاد نظمی منطقی در مطالب غیرمنسجم پیشین است بدین منظور، پژوهش به بررسی هرمنوتیک فلسفی می‌پردازد. از لحاظ ماهیت، از گونه تحقیقات کیفی با رویکرد هرمنوتیکی و به لحاظ قصد از پژوهش، تفسیری (بررسی ادبیات‌تطبیقی فلسفه و معماری) است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که انسان اساساً موجودی است که با فهم و ادراک عمل می‌کند؛ براین‌اساس، رابطه انسان با معماری از جنبه‌های هرمنوتیکی قابل‌تفسیر است، به‌طوری‌که معماری به‌عنوان تفسیری مجدد از مکان و نحوه عملکرد آن در فرایند سکونت، پیکربندی می‌شود. این تفسیر شامل فرایندی متشکل از پیشاپیکربندی، پیکربندی و بازپیکربندی است که در تعامل با باشندگی در ساختمان به طور هماهنگ اجرا می‌شود.

تفاصيل المقالة

حضرت رسول اکرم (ص) به عنوان اسوه حسنه و الگوی جاودانی جوامع انسانی به طور اعم و جوامع اسلامی به طور اخص معرفی گشته است. مفاهیم مدیریت شهری حضرت رسول اکرم (ص) در شهر مدینه می تواند از لحاظ برنامه ریزی و طراحی شهری در شهرهای اسلامی معاصر نیز مورد استفاده قرار گیرد. بهره گیری از متون و منابع اسلامی و درک صحیح مفاهیم کاربردی مدیریت شهری حضرت رسول اکرم (ص) در شهر مدینه می تواند راه گشای درک و فهم و رسیدن به الگوها و مفاهیم مدیریت شهری در جوامع امروزی ما باشد. تلاش ما در این نوشتار بررسی مهمترین آموزه ها و مفاهیم مدیریت شهری حضرت رسول اکرم(ص) در شهر مدینه می باشد که می تواند به عنوان یک الگو و تجلی زیبای مدیریت شهری در شهر اسلامی مورد استفاده و استناد قرار گیرد. تفاصيل المقالة

با توجه به وخامت شرایط محیط زیستی در سطح جهان و اهمیت یافتن آن در مباحث مکان شهری، هدف این پژوهش ارائه الگویی جهت توسعه مبانی نظری مکان شهری با استفاده از رویکردهای بوم‌شناسی سیمای سرزمین است. داده‌های پژوهش به روش اسنادی، پیمایشی و با پرسشنامه جمع آوری شده است. حجم نمونه با فرمول کوکران 384 نفر تعیین شده و گزاره‌های پرسشنامه با کمک طیف لیکرت امتیازبندی شده‌اند. میزان همبستگی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ عدد 979/0 می‌باشد. میزان انطباق نمونه موردی با الگو به وسیله فرآیند تحلیل شبکه‌ای بررسی شده و نتایج نشانگر انطباق زیاد آن با الگو است. ادامه روند موجود از میزان این انطباق خواهد کاست، بنابراین راهکارهایی جهت بهبود شرایط ارائه شده است. تفاصيل المقالة

رشدشتابان باگسترش بی‌رویه‌ کالبدی معماری درحوز‌ه معماری شهری،به‌نحوی شکل گرفت که بسیاری ازمجموعه‌های شهری نتوانستندخودرابااین رشدبی رویه تطبیق دهند،درنتیجه سیمای بصری معماری شهرهاکه دربرگیرنده‌ طیف وسیعی ازنماهاست،ازلحاظ توسعه،دچاراغتشاش بصری گردید.پیامداین رشدکالبدی سریع وشتابان،عدم نظارت برساخت وتغییرات اساسی درمنظرنماهابا صورت متنوعی ازکالبدسیمای معماری بناهاگردید.سیمای بصری نمای ساختمان‌هادرمنظرمعماری شهرهاازمهم‌ترین عوامل سازند‌ه هویت منظرمی‌باشند.باتوجه به اهمیت نمادرمنظرمعماری وازآنجایی‌که نمادرحوزه‌معماری بخشی ازهویت وحقوق عمومی شهروندان رادربرمی‌گیردوبادرنظرگرفتن وضیعت نابسامان نماهای معماری درمنظرمعماری شهری،ضرورت تبیین مدلی مفهومی برای نماهابه‌صورت کلیتی هماهنگ پیشنهادومطرح می‌شود.باتوجه به تنوع اقلیمی درکشورایران وتوجه به این مسئله که تأثیرات محیطی درکالبدمعماری تأثیربسزایی دارد،تبیین این مدل بادرنظرگرفتن اقلیم گرم وخشک ایران مدنظرقرارگرفته است.ارتقاءهویت منظرمعماری نماهایمعاصرنیازمندمدلی است که سیمای معماری شهربه‌عنوان بخش کالبدی آنرادرکنارابعادفرهنگی ونیازهای کارکردیآنمدنظرقراردهد،درنتیجه معنای سیمابایدبه منظرارتقاءپیداکند. تفاصيل المقالة

مقاله حاضر ارائه بخشی از مطالعات و پژوهش تفصلیلی انجام شده ناظر بر شناسایی وجوه مختلف و متفاوت برنامه ریزی معماری، سیر تحول آن در دوره پس از مدرن و نیز تحلیل ویژگی های هر وجه از برنامه ریزی معماری و انجام دسته بندی بر اساس ویژگی های احصاء شده در قالب طیف سنجی وجوه متفاوت برنامه ریزی و در نهایت مقایسه تطبیقی طیف های مختلف احصاء شده است. در این پژوهش مفهوم جدید طیف سنجی در ارتباط با برنامه ریزی معماری مورد شناسایی, تبیین و تدقیق قرارگرفته است و با ابزار مقایسه تطبیقی در خصوص طیف های مختلف برنامه نسبت برنامه ریزی بر اساس شاخص ها و معیار هایی مشخص با مقولاتی مانند تعریف برنامه ریزی , ارتباط ماهوی با معماری , شکل مدل برنامه ریزی , نحوه انجام برنامه ریزی , ارتباط با طراحی, آفرینش فرم و خلق فضا , محصول و نتیجه برنامه و نقش معمار در ارتباط با برنامه و فرایند طراحی در هریک از طیف های برنامه ریزی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. لذا هدف پژوهش بازشناسی و تحلیل وجوه مختلف برنامه ریزی معماری و ارائه دسته بندی جدیداز آنها براساس ویژگیهای مبتنی بر تحلیل های انجام گرفته در قالب طیف سنجی برنامه ریزی معماری می باشد که بر نقش برنامه ریزی معماری درفرآروند طراحی دلالت دارد. روش تحقیق مورد استفاده دراین مقاله , روش تحقیق کیفی با بهره گیری از ابزار تحلیل محتوا می باشد و روش جمع آوری اطلاعات و داده های پایه بر اساس روش کتابخانه ای بوده است. تفاصيل المقالة

با گذشت نزدیک به سه دهه از طرح مبحث توسعه پایدار، پرداختن به پایداری اجتماعی نسبت به دو بعد اقتصادی و زیست‌محیطی بسیار کمرنگ بوده است اما در سال‌های اخیر ادبیات مرتبط با این بعد از توسعه پایدار نیز گسترش یافته است. مطالعات نشان می‌دهد که بهترین مقیاس برای ارزیابی و سنجش پایداری اجتماعی محلات شهری می‌باشند اما نکته مهم تعدد و تنوع شاخص‌ها در سطوح و مقیاس‌های متفاوت با روابط درهم‌تنیده علی-معلولی می‌باشد؛ بنابراین هدف این پژوهش تحلیل روابط علی- معلولی و شناسایی عوامل کلیدی پایداری اجتماعی در مقیاس محلات شهری در شهر اردبیل می‌باشد. بدین منظور از تحلیل تفسیری ساختاری در نرم‌افزار میک‌مک استفاده شده است. به‌منظور تهیه داده‌های ورودی مدل، متناظر با 47 شاخص بدست آمده یک ماتریس 47*47 در اختیار 25 نفر از کارشناسان امور شهری اردبیل قرار گرفت. نمونه‌گیری در این پژوهش با استفاده از روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و متوالی در قالب دلفی دومرحله‌ای انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شاخص‌های پایداری اجتماعی به چهار دسته متغیرهای پیوندی، تأثیرگذار، وابسته و مستقل قابل‌تقسیم هستند و با توجه به ماتریس‌های روابط غیرمستقیم شاخص‌های وجود مؤسسات دموکراتیک، پاسخگویی سیاسی و نهادی و سطح دموکراسی که شاخص‌های مدیریتی و نهادی محسوب می‌شوند، بیشترین تأثیرگذاری غیرمستقیم را در شبکه روابط بین متغیرها داشته‌اند و متغیرهای کلیدی جهت ایجاد پایداری اجتماعی می‌باشند. تفاصيل المقالة

در سال‌های اخیر پژوهش‌های متعددی بر روی مکان‌های شهری و مفاهیم مربوط به آن همچون حس مکان، دلبستگی به مکان، تعلق خاطر به مکان و هویت مکان صورت گرفته است. پژوهش حاضر با هدف مرور نظام‌مند پژوهش‌های صورت گرفته در حوزه مکان‌های شهری و ارزیابی روش‌شناسی و یافته‌های این پژوهش و مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف آنها صورت گرفته است. بدین جهت بر اساس روش مرور نظام‌مند تعداد 52 مقاله علمی پژوهشی پس از جستجو در مرکز پایگاه اطلاعات علمی، بانک اطلاعات نشریات و مجلات ایرانی، پرتال جامع علوم انسانی و پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، مورد غربال‌گری، انتخاب و بررسی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که پژوهش‌های صورت گرفته کمتر به موضوع هویت مکان توجه داشته‌اند و بیشتر به بحث حس مکان پرداخته‌اند. متمرکز بودن جامعه آماری پژوهش‌ها بر استان تهران، غلبه روش‌های کمّی و استفاده کم از روش‌های کیفی و ترکیبی، عدم توجه به پایایی ابزار پژوهش، عدم ارائه پیشنهادات و راهکارهای پژوهشی و مبهم و غیرقابل اجرایی بودن آنها، از مهمترین نقاط ضعف پژوهش‌های صورت گرفته در حوزه مکان‌های شهری هستند. تفاصيل المقالة

سازه های پوسته ای مشبک یکی از انواع سازه های خم فعال است که از شبکه ای از عناصر پیوسته با پوسته های منحنی دوگانه تشکیل شده است. لذا هدف از این مقاله تاثیر مصالح مختلف با انتخاب یک نمونه از پوسته های مشبک در بهبود عملکرد سازه ای آنها میباشد که بدین منظور ابتدا هندسه پوسته انتخابی به کمک برنامه گرسهاپر مدلسازی شده و سپس با استفاده از نرم افزار مدلسازی فیزیک کانگرو و کارامبا در یک مرحله تکرارشونده هم زمان، به تحلیل ملاحظات مکانیکی و هندسی پرداخته شده است. در نمونه منتخب با کمک روش کمی تحلیلی در نرم افزار کارامبا محاسبه تنش ها انجام می شود و سپس با درنظر گرفتن متغیر مصالح با ضخامت و ابعاد یکسان که دارای مقطع مستطیلی است ، به بررسی میزان جابه جایی در تحمل نیروها و تنش های داخلی که به دلیل تغییر وزن سازه به وجود آمده و به طبع آن میزان مدول یانگ به حداقل میانگین خود رسیده مراحل طی شده است. بدین ترتیب به این نتیجه می توان دست یافت که از بین شش خانواده مختلف مصالح نظیر: استیل، چوب، بتن، فولاد، کامپوزیت و پلیمرها بسته به نوع دسترسی و امکانات در هر کشور ، سازه های پلیمری تقویت شده با الیاف شیشه و سازه های چوبی بهترین عملکرد سازه ای را برای ساخت پوسته های مشبک دارا می باشند تفاصيل المقالة

بیان مساله: کیفیت فضایی در پردیس‌های دانشگاهی معماری با توجه با دیدگاه و نگرش هنرجویان معماری نسبت به محیط پیرامون می‌تواند پایداری اجتماعی مکان را ارتقا داده، ضمن افزایش رضایتمندی از فضا، دانش پژوهان را به حضور و بهره‌وری بیشتر در آن ترغیب نماید. به دلیل اهمیت موضوع پایداری اجتماعی در دانشکده‌های معماری و فقدان پژوهش‌های گسترده در این زمینه، پژوهش حاضر ضمن تبیین شاخص‌های پایداری اجتماعی مکان و تشریح رویکرد جان‌لنگ نسبت به فضاهای مصنوع، دو دانشکده منتخب معماری از زیرمجموعه دانشکده‌های فنی‌و‌حرفه‌ای کشور را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. سوالات پژوهش: -مولفه‌های پایداری اجتماعی مکان در دانشکده‌های معماری بر اساس مدل مفهومی جان لنگ در فضاهای مصنوع کدامند؟ -کیفیت مولفه‌های پایداری اجتماعی مکان در فضای کالبدی دو جامعه هدف، بر مبنای رضایتمندی دانش پژوهان چگونه است؟ اهداف پژوهش: -تبیین مولفه‌های پایداری اجتماعی مکان در فضای دانشکده‌های معماری بر اساس مدل مفهومی جان لنگ در فضاهای مصنوع -ارزیابی کیفیت مولفه‌های پایداری اجتماعی مکان در فضای کالبدی دو جامعه هدف بر مبنای رضایتمندی دانش‌پژوهان رشته معماری روش پژوهش: پژوهش حاضر، به روش ترکیبی کمی-کیفی بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی، و مطالعات میدانی(مصاحبه و پرسش‌نامه) در قالب یک تحقیق توسعه ای-کاربردی به تبیین مولفه‌های پایداری اجتماعی مکان در فضای آموزش معماری بر مبنای مدل جان‌لنگ می پردازد و دو جامعه هدف را بر مبنای این شاخص‌ها مورد ارزیابی و قیاس قرار می‌دهد. نتیجه‌گیری: یافته‌ها و تحلیل داده‌های پژوهش نشان می‌دهد عوامل پایداری اجتماعی مکان همچون استانداردهای طراحی، خوانایی فضا و .... سبب افزایش رضایتمندی دانش پژوهان و به تبع آن افزایش تمایل آنها به حضور در فضا و حفظ آن می‌انجامد. همچنین مطالعات میدانی بیانگر آن است که دانشکده معماری شریعتی از دیدگاه دانشجویان رشته معماری در زمینه مولفه های زیرمجموعه نیازهای فیزیولوژیکی، عزت نفس، تحقق خویشتن و زیبایی شناسی نسبت به دانشکده معماری ولی‌عصر شرایط مناسب‌تری دارد. تفاصيل المقالة

با توسعه پایدار بافت‌های تاریخی به معنای توسعه ایست که در حفظ و ارتقاء بافت‌های تاریخی شهری با هدف حفظ هویت فرهنگی، ارزش‌های تاریخی، و منابع طبیعی بهره می‌برد. این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، پیشران¬های موثر بر وضعیت آینده توسعه پایدار محله هفت چنار بریانک منطقه 10 کلان¬شهر تهران را بازشناسی و خوشه¬بندی کند. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش تحقيق، توصیفی- تحلیلی است. داده¬های نظری با روش اسنادی و داده¬های تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری 30 نفر از خبرگان و متخصصین بر اساس نمونه‌گیری قضاوتی یا هدفمند و پیشران¬های مورد مطالعه، 40 نیروی پیشران در 4 بعد است که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزارMICMAC پردازش شده است. یافته¬های این پژوهش نشان داد که الگوی کلی پراکندگی پیشران¬های مورد مطالعه از نظر تحلیل اثرات متقابل، در مجموع بیانگر وضعیت یک سیستم محیطی ناپایدار است که در آن پیشران های توسعه از نظر اثرگذاری و اثرپذیری، حالت پیچیده و بینابین دارد. وضعیت خوشه¬بندی پیشران¬ها گویای تمرکز خوشه¬ای در پیشران دوگانه است. از میان 40 نیروی پیشران، 10 پیشران در تاثیرگذار بر وضعیت آینده توسعه پایدار محله هفت چنار بریانک منطقه 10 اثر کلیدی بیشتری دارند که شامل داشتن شغل و درآمد مناسب، وجود فرصت¬های شغلی متنوع در شهر، تقویت حس تعلق مکان، تقویت اعتماد عمومی بین شهروندان، افزایش تراکم بهینه در بافت، دسترسی به فضاهای تفریحی و اوقات فراغت، ایجاد فضاهای عمومی فعال، دموکراسی و مشارکت شهروندان، بهبود وضعیت حمل‌ونقل عمومی و در نظر گرفتن ملاحظات طراحی ساخت هستند. از میان 40 نیروی پیشران، 10 پیشران در تاثیرگذار بر وضعیت آینده توسعه پایدار محله هفت چنار بریانک منطقه 10 اثر کلیدی بیشتری دارند که شامل داشتن شغل و درآمد مناسب، وجود فرصت¬های شغلی متنوع در شهر، تقویت حس تعلق مکان، تقویت اعتماد عمومی بین شهروندان، افزایش تراکم بهینه در بافت، دسترسی به فضاهای تفریحی و اوقات فراغت، ایجاد فضاهای عمومی فعال، دموکراسی و مشارکت شهروندان، بهبود وضعیت حمل‌ونقل عمومی و در نظر گرفتن ملاحظات طراحی ساخت هستند. تفاصيل المقالة

طرح­های توسعه شهری در ادامه سیر تکاملی خود با هدف خدمت به بشر و با الگو پذیری از مؤلفه­های توسعه پایدار به سمت هر چه کاراتر شدن پیش می­رود. در این میان دستیابی به اهداف طرح­ها می­تواند عیار موفقیت و واقع نگری و انسانی بودن طرح­ها را عیان سازد. در این بین یکی از اهداف مهم طرح های توسعه شهری تأمین خدمات اساسی و زیرساخت­های انسانی و شهری برای توسعه همه جانبه سکونتگاه­های انسانی است. در این راستا هدف اصلی این مقاله تبیین عوامل مؤثر بر تحقق‌پذیری کاربری‌های خدماتی در شهر شیراز و شناسایی دلایل آن می‌باشد. به منظور دستیابی به هدف فوق پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال است که؛ مهم­ترین عوامل اثرگذار (اصلی) بر تحقق طرح­های توسعه شهری (مطالعه موردی: شیراز) چیست؟ این پژوهش نوعی تحقیق تبیینی است که ابتدا با بهره‌گیری از منابع اسنادی- کتابخانه‌ای، مفاهیم مرتبط با تحقق پذیری و کاربری اراضی مورد بررسی قرار داده و سپس با تکمیل پرسشنامه برآمده از معیارها و شاخصه­های ادبیات نظری تحقیق در میان 185 نفر از مدیران ارشد شهری و کارشناسان مربوط و همچنین اساتید هیئت علمی دانشگاه مرتبط با موضوع و با استفاده از مدل تاپسیس و روش‌های آماری عوامل مؤثر بر تحقق‌پذیری کاربری‌های خدماتی در شهر شیراز تبیین می­نماید. نتایج تحقیق نشان می­دهد که معیار بسترهای قانونی مناسب، بیشترین تأثیر را در تحقق پذیری طرح های توسعه شهری داراست و معیارهای نوع مالکیت زمین، مشارکت ذی نفعان و ذی نفوذان، امکانات مالی و اجرایی شهرداری‌ها، تعیین مشاور مجرب، نقش مدیریت شهری در تأمین زمین و سرمایه گذاری بخش خصوصی، کمترین تأثیر را در تحقق پذیری طرح ها داراست. تفاصيل المقالة

بحران هویت یکی از مشکلات بنیادی در سیمای بصری شهرهای ایران بشمار می‌رود. علی‌رغم ساخت‌وسازهای متعدد در راستای توسعۀ شهری، همچنان منظر معماری شهرها فاقد شخصیتی منسجم، خوانا و واجد هویت می‌باشد. هویت منظر معماری به معنای مجموعه ویژگی‌هایی است که در طول زمان حضوری مداوم در تعریف سیمای معماری داشته و علاوه بر پاسخگویی به تغییرات و نیازهای جدید در امتداد تاریخ خود قرار گیرد. ازآنجاکه پرداختن به ساختار معماری و شهرسازی نماهای معاصر جهت بازخوانی هویت، نیازمند اندیشه‌ای انتقادی بر مفاهیم و مؤلفه‌های تأثیرگذار بر شکل‌گیری عناصر معماری و خاصه نماهای شهری است، می‌توان با شناخت مفاهیم تأثیرگذار و ساختاری، امکانی جهت احیای هویت بصری در سیمای منظر معماری نماهای معاصر را فراهم کرد. هدف پژوهش حاضر، شناخت این مؤلفه‌ها در راستای تبیین مفاهیمی است که ارتقاء هویت منظر معماری در نماها را به دنبال داشته باشد. جهت دستیابی به این عناصر، ابعاد سازندۀ هویت، منظر و نما باهدف دستیابی به معیارها و کیفیت‌های خلق‌کننده‌ی اثرگذار بر ارتقاء هویت منظر معماری نماهای معاصر بررسی شده است. روش تحقیق پژوهش ترکیبی از روش‌های توصیفی-تحلیلی و تطبیقی و با هدف ماهیت کاربردی است. اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و روش تحلیل داده‌های ثانویه (اسنادی) جهت گردآوری اطلاعات در بخش مبانی نظری و ادبیات مرتبط با تحقیق استفاده شده است. نتایج کلی پژوهش نشان می‌دهد؛ ارتقاء هویت منظر معماری در نماهای معاصر در قالب مؤلفه‌های زیبایی‌شناسی از بُعد معنایی و بصری، مؤلفۀ کالبدی مکان از بُعد عملکردی و بصری، ویژگی محیطی مکان از بعد اقلیمی و زیست‌محیطی و مؤلفۀ معنایی مکان از ابعاد تاریخی و فرهنگی قابل حصول می‌باشد که معیارها و کیفیت‌های خلق‌کننده توسط هرکدام از آن‌ها در قالب مدل مفهومی ارائه شده است. در پایان بر مبنای یافته‌های پژوهش پیشنهاداتی در راستای راهکارهای عملی ارتقاء کیفی منظر ارائه شده است. تفاصيل المقالة

The national security of each country is provided through regional cooperation and global interaction and interdependency. The current study was conducted with the goal of presenting a conceptual design model based on the critical regionalism after the victory of the Islamic Revolution of Iran. The Mixed Research Method (first by studying books, articles, etc., and then coding qualitatively and analyzing the textual contents, and finally using a software in the quantitative section) was employed and the statistical population of the research in qualitative section included all articles and theoretical foundations related to the variable under study, and in the quantitative section, it included informed policy researchers and those individuals whose research and executive domain were relevant to the subject of the study. The research findings of the qualitative section were based on 39 finalized articles which resulted in the identification of 52 open codes and 10 axial codes, including local forms, modern movement, the legend and reality of the region, information and experiences, space/place, typology/topography, tectonics/layout, handmade (artificial) /natural, intuitive (visual)/tactile, and postmodernism and regionalism. The identified variables were considered in terms of level of model, type, base and the area of focus. To analyze the data which were collected to design the interview questions, the methods of calculating the frequency and mean and the method of Shannon were used, and the MAXQDA software was used for the interview qualitative analysis. In the quantitative section, to determine the final priority of the model criteria by ANP technique, the initial super matrix (unweighted), weighted super matrix and finally the limit super matrix should be calculated, and every element of this diagram should be measured in different stages of paired comparison technique. The Dematel Technique was used to determine the priority of the criteria; the first priority was assigned to the index of “lack of interaction with the place, while considering the techniques of global civilization”, and the last priority was assigned to the index of “abstract misperception”, and some recommendations were presented in this regard. تفاصيل المقالة