ارزیابی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر ارتقاء هویت منظر معماری در نماهای معاصر

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

اکرم خدامی پور ¹ (دانشجوی دکتری معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران)
حسین ذبیحی ² (دانشیار معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
سید مجید مفیدی شمیرانی ³ (استادیار معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران. ایران)

تاريخ الإرسال : 29 الأربعاء , شعبان, 1441 تاريخ التأكيد : 24 الثلاثاء , شوال, 1441 تاريخ الإصدار : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1441

الکلمات المفتاحية: هویت, معماری شهری, نما, منظر معماری,

ملخص المقالة :

بحران هویت یکی از مشکلات بنیادی در سیمای بصری شهرهای ایران بشمار می‌رود. علی‌رغم ساخت‌وسازهای متعدد در راستای توسعۀ شهری، همچنان منظر معماری شهرها فاقد شخصیتی منسجم، خوانا و واجد هویت می‌باشد. هویت منظر معماری به معنای مجموعه ویژگی‌هایی است که در طول زمان حضوری مداوم در تعریف سیمای معماری داشته و علاوه بر پاسخگویی به تغییرات و نیازهای جدید در امتداد تاریخ خود قرار گیرد. ازآنجاکه پرداختن به ساختار معماری و شهرسازی نماهای معاصر جهت بازخوانی هویت، نیازمند اندیشه‌ای انتقادی بر مفاهیم و مؤلفه‌های تأثیرگذار بر شکل‌گیری عناصر معماری و خاصه نماهای شهری است، می‌توان با شناخت مفاهیم تأثیرگذار و ساختاری، امکانی جهت احیای هویت بصری در سیمای منظر معماری نماهای معاصر را فراهم کرد. هدف پژوهش حاضر، شناخت این مؤلفه‌ها در راستای تبیین مفاهیمی است که ارتقاء هویت منظر معماری در نماها را به دنبال داشته باشد. جهت دستیابی به این عناصر، ابعاد سازندۀ هویت، منظر و نما باهدف دستیابی به معیارها و کیفیت‌های خلق‌کننده‌ی اثرگذار بر ارتقاء هویت منظر معماری نماهای معاصر بررسی شده است. روش تحقیق پژوهش ترکیبی از روش‌های توصیفی-تحلیلی و تطبیقی و با هدف ماهیت کاربردی است. اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و روش تحلیل داده‌های ثانویه (اسنادی) جهت گردآوری اطلاعات در بخش مبانی نظری و ادبیات مرتبط با تحقیق استفاده شده است. نتایج کلی پژوهش نشان می‌دهد؛ ارتقاء هویت منظر معماری در نماهای معاصر در قالب مؤلفه‌های زیبایی‌شناسی از بُعد معنایی و بصری، مؤلفۀ کالبدی مکان از بُعد عملکردی و بصری، ویژگی محیطی مکان از بعد اقلیمی و زیست‌محیطی و مؤلفۀ معنایی مکان از ابعاد تاریخی و فرهنگی قابل حصول می‌باشد که معیارها و کیفیت‌های خلق‌کننده توسط هرکدام از آن‌ها در قالب مدل مفهومی ارائه شده است. در پایان بر مبنای یافته‌های پژوهش پیشنهاداتی در راستای راهکارهای عملی ارتقاء کیفی منظر ارائه شده است.

المصادر:

1. Alexander Christopher(2013): "The Nature Of Order, Sirous Sabri Reza and Ali Akbari, Tehran. Parham Naghsh. No 457.


2. Alexander, C (1970), "The Timeless Way of Building", NewYork, Oxford University Press.


3. Armanshahr (a), Winter(1998): "Architects & Architects Consulting Engineers", Urban Design of the Western Coast of the City of Bushehr, First Volume, Theoretical Basis of Design with Emphasis on the Design of Axes and Nodes.


4. Armanshahr(b), Winter(1998): "Architects & Architects Consulting Engineers, Urban Design of the Western Coast of the City of Bushehr, Fourth Volume, Understanding and Analyzing Environmental Quality Displays, (Urban Design Dimensions).


5. Behzadfar, Mustafa(2008): "Urban Design Concepts Glossary", Research Project at the Center for Urban Studies and Research, No 67.


6. Bentley, Ian. Alcock, A. Murrain, P. McGlynn, S. & Smith, G. (1985): "Responsive Environment: A Manual for Designers", London, Architectural Press.


7. Bomanian, Mohammad Reza, Mahmoudian, Hadi(2011):" Phenomenology of Space to Promote Space to a City Location", Publications of the Municipalities, First Volume, No. 98.


8. Center of Urbanism and Architecture Research (2009), " Explaining and Introducing Approval of Higher Council, Urbanism and Architecture on Qualitative Promotion of View and Urban Landscape, 1^st Edition, Tehran, Publication of Ministry of Housing and Urbanism.


9. Chen, Bo. Ochieng A. Adimo, Zhiyi Bao (2009): " Assessment of Aesthetic Quality and Multiple Functions of Urban Green Space From Hangzhou Flower Garden", China.


10. Coleman, J. (1987): "Opportunities for Innovation in Urban Design Education", Australian Planners 25 (4): 28-31.


11. Council of europ(2000): "the European Landsape Convention", http:// www.coe.int/t/dg4/ Cultureheritage/ Landscape/ Default_En. Asp. No-vember. 16.2008.


12. Danesh pour Saeid Abdolhadi, Rezazadeh, Razieh, Mohammadi, Maryam(2013): "The Study of the Function and Meaning of the Modern City From a Layered Semiotic Point of View", Architectural and Architectural Journal, 6(11), No. 71-88.


13. Falahat, M, S(2003): "The Concept of the Sense of Place and its Shaping Factors", Visual Arts Journal, No. 26.


14. Ghasemi Isfahani, Morvarid(2004): "Where Are We From?", Rozaneh Publications, No. 117.


15. Golkar, Kourosh(2000): "Builder Components of Urban Design Quality", Sofe Science Journal,No. 22.


16. Goodey, B. (1993): "Two Gentleman in Verona: The Qualities of Urban Design", Street Wise, 4(2), 3-5.


17. Greene, J. and D Oliviere, M. (1989): "Learning to Use Statistical Tests in Psychology".


18. Hassan Amid(1992), "Farhang Amid", Tehran, Amirkabir Publications, 8th edition.


19. Haughton G. & C. Hunter(1994): "Sustainable Cities", London, Jessica Kingsley.


20. Hoa, John D(2004): "Stylistics of Architectural Art in Islamic Territories", tehran, Scientific and Cultural Publications, No. 45.


21. Lynch, Kevin, (2009): "The Theory of the Good Shape of the City", Translator: Husseini Bahraini, Tehran: University of Tehran. Pp. 257.


22. Lynch, Quinn (1994): "City and Facade Design and Appearance of the City", Articles About the City and Urban Planning, Mazini Translation, University of Tehran.


23. Mahmoudi, Amirsaeid (2006): "Urban Landscape, a Review on Some Theories, Abadi Journal, 16^th Year, NO. 62, 53-65.


24. Mahmudi Amir Saeed(2006): "Explaining Effective Factors in Urban Design", Compilation of Urban Harmonization Rules in Desert and Semi-Desert Cities of Iran and Six Regions From the Country Vol. I, Thirteen, Research Project at the Center for Urban Studies and Research, No 56.


25. Mansouri Seyed Amir(2004): "An Introduction to Landscape Architecture", Bagh Nazar Journal, 2^th Year, No 79.


26. Michael, Southwestern(1989): "Contemporary Urban Design Theory and Practice", Shahid Beheshti University textbook.


27. Moein, Mohammad (1984): "Moein Dictionary", Sixth Edition, Amir Kabir Publishing, Tehran, No 663.


28. Nagizadeh, Mohammad (2006): "Islamic Architecture and Architecture (Theoretical Foundations), Isfahan, Publishing Rahiean, No 48-57.


29. Nelessen, A. C(1997): "Visions for a New American Dream", Chicago: APA Planner Press.


30. Pakzad, J. & Asadi Khonsar, H. (2008): "Design Guide for Urban Spaces in Iran", Tehran: Shahidi Press.


31. Pakzad, Jahanshah(2006): "Theoretical Basis and Urban Design Process", Shahidi Publishing House, No. 67-90.


32. Punter J. V. & M. Carmona(1997): "The Design Dimension of Planning, Content and Best Practice for Design Policies", London: E & FN Spon.


33. Punter, J. V(1991): "Participation in the Design of Urban Space", Landscape Design, No. 200, p. 24-27


34. Rezazadeh, Razieh (2007): "Principles and Criteria of Organizing and Rules and Regulations of Urban and Regional View, Visual Arts Journal, No. 41.


35. Rezazadeh, Razieh(2008): "Principles and Criteria of Organizing and Rules of Urban Design", Research Project at the Center for Urban Studies and Research & Architecture of the original Document Approved by Tehran Master Plan, No. 23-89.


36. Rezazadeh, Razieh, (2007): "Principles and Criteria of Organizing and Rules and Regulations of Urban and Regional View, Visual Arts Journal, No. 41.


37. Soroushnia, Reza, Mofidi Shemirani, Seyed Mmajid and Etesam, Iraj (2019): "Evaluation of Features of Plex Housing Relating to Vernacular Housing of Warm & Dry Climate, (Case Study: Kerman City), Journal of Regional Planning, Vol. 9/ No. 36.


38. Tavassoli, M. (1996): "Urban Design in the Inner Core of the City of Tehran", Tehran: UARC


39. Tavassoli, M. (1997): "Principles and Techniques of Urban Design in Iran", 4nd Ed, Tehran, UARC.


40. Tavassoli, M. (1997): "Urban Space Design Rules and Criteria", Tehran, UARC.


41. Tavassoli, M. Parsi, H. (2000): "Urban Design", Kargar Street, Tehran, Civil and Urban Improvement Company.


42. Trancik, R. (1986): "Finding Lost Space: Theory of Urban Design", New York, Van Nostrand Reinhold.    


43. Violich, F. (1983): "Urban Reading and the Design of Small Urban Places: The Village of Sutivan", Town Planning Review, Vol. 54, OP.41-62.


44. www.zibasazi.ir (2013):"Investigating the Impact of Urban laws on the Formation of Urban facades, Beautification Organization of the City of Tehran", No. 45.


45. Yazdani Enayatullah and Merovati nader(2013), "Globalization and Challenges of National Identity in Developing Countries", Political and International Research of Islamic Azad University of Shahreza Branch,, 6^th year, No 1-67.