زمینه و هدف: از دهه 50 میلادی مفهوم جو روانی در کشورهای توسعه یافته مطرح شد که در افزایش عزت‌نفس، موفقیت تحصیلی - اجتماعی و همچنین افزایش احساس تعلق به محیط مدرسه تأثیرگذار است. افزایش غیبت‌های کلاسی، خشونت و اضطراب، کمبود روابط اجتماعی دانش آموزان، ازجمله مصداق‌های عدم توجه به جو روانی است.روش بررسی: تحلیلی کمی و مدل سازی ساختاری تأثیر مؤلفه‌های محیط یادگیری بر جو روانی مدارس توسط نرم‌افزار AMOS ver22 در بین ۱۲۰ نفر از دانش آموزان دختر 15 تا 17 ساله با انتخاب حجم نمونه توسط نرم‌افزار G.POWER از ۳ مدرسه داوطلب در شهر گرگان با دو ابزار پرسش نامه‌ای شامل ارزیابی کلی محیط یادگیری (TLEA)و ارزیابی جو روانی ((WHITS انجام‌شده است.یافته ها: معادله گسترده اصلاح ‌شده به تأثیر معنی‌دار و مستقیم محیط یادگیری بر جو روانی مدارس ، اثبات نیکویی برازش مدل و همچنین معرفی مؤلفه‌های معماری کاربردی از سه شاخص محیط درونی، محیط بیرونی و فضاهای اجتماع والدین تاثیرگذار بر جو روانی مدارس منتج شد.بحث و نتیجه گیری: وجود فضاهای مشاع و ایجاد فضاهای سبز ، مصالح متناسب با اقلیم و فرهنگ، بهره‌گیری از عایق صوتی و حرارتی در محیط‌های کلاسی، ورود فضاهای سبز به کلاس درس ، طراحی نمای ساختمان مدرسه متناسب با گروه سنی ، استفاده از فضاهای عمومی مدرسه در خارج از ساعات مدرسه، ایجاد فضاهای مناسب به‌منظور تعامل مستقیم والدین بادانش آموزان و اولیا مدرسه ازجمله متغیرها در جهت بهبود جو روانی ، افزایش احساس تعلق به محیط مدرسه و بهبود رفتارهای اجتماعی در زندگی آینده دانش آموزان می‌باشد. تفاصيل المقالة

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی شاخص ها و مولفه های محیط روانی انجام گرفت. روش پژوهش کمی و کیفی و از جهت نتایج کاربردی است. در مطالعات میدانی، از نمونه در دسترس 180 نفری دانش آموزان دختر داوطلب دبیرستانی، سال تحصیلی 98-97 در شهر گرگان استفاده شد. تعداد نمونه با توجه به در دسترس بودن و مناسب بودن حداقل تعداد 100 تا 150 نمونه برای مطالعات مدلسازی، در نظر گرفته شد. بررسی داده ها از طریق مدلسازی و تحلیل عامل تاییدی مرتبه دوم صورت گرفت. پایایی ترکیبی مقیاس اصلی 0.97 و روایی همگرا 0.77، گزارش شد. براساس نتایج، شاخص های شش گانه محیط روانی قادر به توصیف مقیاس استاندارد "چه اتفاقی در این مدرسه می افتد؟"در نمونه مورد بررسی بود. کلیه عوامل و مولفه ها از لحاظ آماری معنادار گزارش شد، شاخص های حس تعلق(0.94)، شفافیت قوانین مدرسه(0.93)، پذیرش تفاوت و گوناگونی(0.90)، گزارش مشکلات(0.86)، روابط همسالان(0.85) و پشتیبانی معلمان(0.78) به ترتیب می تواند به تبیین مقیاس محیط روانی از نظر دانش آموزان به عنوان مهم ترین کاربران فضای آموزشی بپردازد. پس از اولویت بندی شاخص ها و مولفه های محیط روانی براساس مقیاس استاندارد، تعدادی راهکار پیشنهادی برای ایجاد فضای کیفیت گرا مانند ایجاد فضاهایی برای ارتباط گروه های سنی مختلف در مدرسه و ایجاد نمایشگاه هایی جهت آشنایی و احترام به فرهنگ های مختلف ارایه شد. تفاصيل المقالة