• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - نوسانات فصلی جمعیت سوسک پوست خوار مدیترانه ای کاج، Orthotomicus erosus (Wollaston) (Col.: Curculionidae)، در بوستان جنگلی چیتگر تهران
        تورج ارکانی هادی استوان حسین فرازمند مهدی غیبی
        یکی از مهم ترین مشکلات درختان کاج در پارک چیتگر، شیوع آفت سوسک پوست خوار کاج،Orthotomicus erosus (Wollaston) (Col.:Curculionidae: Scolytinae)، است که علاوه بر خسارت مستقیم، به عنوان ناقل بیماری های مختلف نیز عمل می کند. به منظور مطالعه نوسانات جمعیت فصلی سوسک پوست چکیده کامل
        یکی از مهم ترین مشکلات درختان کاج در پارک چیتگر، شیوع آفت سوسک پوست خوار کاج،Orthotomicus erosus (Wollaston) (Col.:Curculionidae: Scolytinae)، است که علاوه بر خسارت مستقیم، به عنوان ناقل بیماری های مختلف نیز عمل می کند. به منظور مطالعه نوسانات جمعیت فصلی سوسک پوست خوار مدیترانه ای کاج، نمونه برداری حشره کامل از شاخه ها و تنه های درختان کاج آلوده از مناطق مختلف پارک چیتگر تهران، در سال های 1393 الی 1395 انجام شد. تعداد 12 کانون آلوده در پارک چیتگر انتخاب و در هر کانون تعداد 4 تله فرومونی از نوع کراس تراپ به فاصله 50 متر، در اسفند 1393 نصب گردید. در داخل هر تله یک پخش کننده فرومون تجمعی سوسک پوست خوار مدیترانه ای کاج و یک پخش کننده کایرومون درخت کاج، نصب گردید. براساس تاریخ شکار تله ها، ظهور حشرات کامل سوسک پوست خوار در اوایل فروردین بوده و پرواز آن ها تا اواسط آذر ادامه داشت. میانگین شکار روزانه حدود 4 سوسک به ازای هر تله بود. از اواسط آذر به بعد تله ها فاقد شکار بودند. با توجه به نوسانات جمعیت آفت در منطقه، سوسک پوست خوار مدیترانه ای کاج در تهران دارای حداقل 6 نقطه اوج پرواز بود. اوج شکار تله ها، در تاریخ های 8 خرداد، 7 تیر، 5 و 25 مرداد، 4 شهریور، 3 مهر ماه مشاهده شد. بیشترین شکار حشرات کامل آفت به ترتیب در ماه های شهریور، تیر، مرداد، خرداد و مهر ماه با میانگین روزانه شکار به ازای هر تله، 2/9، 7/7، 2/7، 7/5 و6/1 سوسک به دست آمد. همچنین میانگین شکارکل در طی فصل های بهار، تابستان، پاییز و زمستان، به ترتیب، 401، 1159،114 و صفر سوسک به ازای هر تله بود و لذا بیشترین فعالیت آفت به ترتیب، در فصل های تابستان، بهار و پاییز می باشد. بررسی میزان شکار در کانون های مختلف پارک نشان داد که بیشترین شکار حشرات کامل آفت در بخش های شمالی و کمترین شکار در بخش های جنوبی پارک ثبت شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تاثیر دز کشنده حشره کش های آبامکتین®، پروتئوس® و سیرینول® روی پارامتر های زیستی زنبور پارازیتویید Habrobracon hebetor در شرایط آزمایشگاهی
        مژگان رضایی شهرام حسامی مهدی غیبی هادی زهدی
        در برنامه مدیریت تلفیقی آفات استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک در کنار سایر برنامه های کنترل آفات متداول است. زنبور Habrobracon hebetor Say (Hym., Braconidae) به عنوان یکی از مهم ترین پارازیتویید های لارو بسیاری از آفات راسته بالپولکداران مطرح می باشد. در این تحقیق اثر چکیده کامل
        در برنامه مدیریت تلفیقی آفات استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک در کنار سایر برنامه های کنترل آفات متداول است. زنبور Habrobracon hebetor Say (Hym., Braconidae) به عنوان یکی از مهم ترین پارازیتویید های لارو بسیاری از آفات راسته بالپولکداران مطرح می باشد. در این تحقیق اثر سموم آبامکتین،پروتئوس و سیرینولبر خصوصیات بیولوژیکی این پارازیتویید به روش اثر مستقیم (تماسی) و غیر مستقیم (میزبان مسموم) بررسی گردید. پرورش زنبور روی شب پره بید آردkuehniella Zeller (Lep., Pyralidae)Ephestiaدر شرایط آزمایشگاهی (دوره نوری D8:L16، رطوبت 65 % و دمای oC2±25) صورت گرفت. آزمایشات زیست سنجی روی زنبور پارازیتویید به دو روش تماسی و میزبان مسموم انجام و اثرات زیستی با بررسی شاخص های دموگرافیک محاسبه شدند. غلظت کشنده به روش تماسی برای سموم فوق به ترتیب 38/1، 037/0 و 62/6 پی پی ام و به روش طعمه مسموم 49/0، 15/2 و 138/0 پی پی ام به دست آمد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)در زنبور تیمار شده با این سموم به روش مستقیم و غیر مستقیم نسبت به زنبورهای شاهد کمتر بوده و در روش مستقیم این فاکتور به ترتیب برای آبامکتین، پروتئوس، سیرینولو شاهد 220/0، 211/0، 227/0 و 261/0(ماده/ ماده/ روز) و در روش میزبان مسموم به ترتیب 212/0، 205/0، 186/0 و 260/0 (ماده/ ماده/ روز) به دست آمد. سیرینول و آبامکتین در کاربرد تماسی کمترین تاثیر نسبت به شاهد و در روش کاربرد میزبان مسموم آبامکتین کمترین تاثیر را روی فاکتور نرخ ذاتی افزایش جمعیت داشته اند. همچنین آبامکتین (21/18 روز) کمترین تاثیر را روی طول دوره زیستی زنبور نسبت به شاهد (22/19 روز) داشته است. لذا استفاده از آبامکتین در برنامه های کنترل تلفیقی آفات با توجه به کم اثر بودن آن روی این دشمن طبیعی قابل توصیه است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی اثر عنصر بورون روی پارامتر‌های رشد جمعیت کنه‌ تارتن دولکه‌‌ای Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) روی لوبیا قرمز رقم اختر
        الهه صادقی رضا وفایی شوشتری حمید مدنی
        پارامترهای رشد جمعیت کنه تارتن دولکه ای Tetranychus urticae Koch روی لوبیا قرمز رقم اختر محلول پاشی شده با عنصر بورون در شرایط آزمایشگاهی (D۸ :L۱۶ ،RH٪۵±۷۰ ،ᵒC۲±۲۷) به مدت دوسال بررسی گردید. در این بررسی چهار دز ۰، ۱، ۵/۱ و۲ پی پی ام از عنصر مذکور به ک چکیده کامل
        پارامترهای رشد جمعیت کنه تارتن دولکه ای Tetranychus urticae Koch روی لوبیا قرمز رقم اختر محلول پاشی شده با عنصر بورون در شرایط آزمایشگاهی (D۸ :L۱۶ ،RH٪۵±۷۰ ،ᵒC۲±۲۷) به مدت دوسال بررسی گردید. در این بررسی چهار دز ۰، ۱، ۵/۱ و۲ پی پی ام از عنصر مذکور به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که مدت زمان رشد کنه های نر و ماده نابالغ به طور معنی داری متاثر از کارگیری این عنصر می باشد. درصد تفریخ تخم ها بین ۸۸/۲۵ تا ۹۴/۲۵ روز نوسان داشت. بیشترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) ۱/۰±۲۱۰/۰ (نتاج ماده به ازای هر فرد ماده در روز) در تیمار شاهد و کمترین آن ۲/۰±۷۳/۰ (نتاج ماده به ازای هر فرد در یک نسل) در تیمار دو پی پی ام ثبت شد. کمترین نرخ خالص تولید مثل (R0) ۰۴/۲±۲۰/۴ (نتاج ماده به ازای هر فرد ماده تازه متولد شده) در تیمار دو پی پی ام و بیشترین آن ۰/۰۶±۱۰/۱۲ (نتاج ماده به ازای هر فرد در یک نسل) در تیمار شاهد مشاهده شد. کمترین نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) ۰۴/۰±۹۲/۰ ( نتاج ماده به ازای هر فرد ماده در روز) در تیمار دو پی پی ام و بیشترین آن ۲۶/۰±۲۳۰/۱ ( نتاج ماده به ازای هر فرد ماده در روز) در تیمار شاهد ثبت گردید. کمترین متوسط مدت زمان یک نسل (T) ۵/۰±۶۵/۱۱ روز در تیمار شاهد و بیشترین آن در ۲۴/۰±۰۲/۱۵ روز در تیمار دو پی پی ام مشاهده شد. کمترین مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) ۴۱/۱± ۳۵/۲۳ روز در تیمار شاهد و بیشترین آن ۶۲/۲±۸۲/۳۴ روز در تیمار ۲ پی پی ام ثبت شد. بنابراین مصرف دز دو پی پی ام از دزهای کنترل، ۱ و۵ /۱ پی پی ام از عنصر بورون می تواند بهترین برای کنترل کنه تارتن دولکه ای روی لوبیا قرمز رقم اختر در مدیریت تلفیقی آفات محسوب می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - سمیت تنفسی و دورکنندگی چند اسانس گیاهی بر لاروهای سنین پنجم، ششم و حشرات کامل سوسک شپشه آرد Tribolium confusum Duval
        سروش کریمی اکبر قاسمی کهریزه محمدحسین کاظمی
        اثرات کشندگی و دورکنندگی اسانس های چهار گیاه مورد، زیرفون، چای کوهی و برگ گردو روی لاروهای سنین پنجم و ششم و حشرات کامل سوسک شپشه آردTribolium confusum Duval. (Col.: Tenebrionidae) بررسی شد. اسانس گیاهان مورد بررسی با استفاده از دستگاه اسانس گیر (Clevenger) به روش تقط چکیده کامل
        اثرات کشندگی و دورکنندگی اسانس های چهار گیاه مورد، زیرفون، چای کوهی و برگ گردو روی لاروهای سنین پنجم و ششم و حشرات کامل سوسک شپشه آردTribolium confusum Duval. (Col.: Tenebrionidae) بررسی شد. اسانس گیاهان مورد بررسی با استفاده از دستگاه اسانس گیر (Clevenger) به روش تقطیر با آب استخراج شد. آزمایشات زیست سنجی در دمای ۱±۲۷ درجه سلسیوس و در رطوبت نسبی ۵±۶۵ درصد در تاریکی و در بازه های زمانی 24، 48 و 72 ساعت انجام گرفت. اثرات دورکنندگی با استفاده از دستگاه بویایی سنج Y-tube در شرایط تاریکی بررسی شد. نتایج نشان داد گیاه مورد بر روی هر سه مرحله زیستی ذکر شده آفت اثر کشندگی دارد ولی سه گیاه دیگر حتی در غلظت ۲۱۷۴ میکرولیتر بر لیتر هوا هیچ تلفاتی بر روی آفت ندارند. میزان LC50 محاسبه شده برای گیاه مورد روی حشره کامل و لاروهای سن 5 و 6 در بازه زمانی ۲۴ ساعت به ترتیب 5/181، 5/400 و 1/383 میکرولیتر بر لیتر هوا، در بازه زمانی ۴۸ ساعت 9/163، 1/378 و 5/362 میکرولیتر بر لیتر هوا و در بازه زمانی ۷۲ ساعت 08/153، 7/366 و 05/342 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده های مربوط به اثر دورکنندگی اسانس های مورد بررسی نشان داد که در هر دو غلظت 1000 و 3000 پی پی ام، در مورد هر سه مرحله زیستی، اختلاف بین تیمارها معنی دار بوده است (05/0P <). نتایج تحقیق نشان داد که حساسیت حشرات کامل این آفت نسبت به اسانس گیاه مورد بیشتر از لاروهای سنین 5 و 6 بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - اثرات تخم‌کشی و لاروکشی نه پودر گیاهی روی سوسک چهار‌نقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus F. (Col: Bruchidae)
        حدیث محمدی نوری جهانشیر شاکرمی شهریار جعفری
        در جستجوی ترکیبات آفت کش تجدید شونده و سازگار با محیط زیست، اثر تخم کشی و لاروکشی پودرگیاهان بابونه (Chamaemelum nobilis L.)، بومادران(Achillea millefolium L.)، آویشن وحشی (Thymus serpyllum L.)، پونه(Mentha pulegium L.)، چویل(Ferulago angulate W.)،شوید (Anethum grave چکیده کامل
        در جستجوی ترکیبات آفت کش تجدید شونده و سازگار با محیط زیست، اثر تخم کشی و لاروکشی پودرگیاهان بابونه (Chamaemelum nobilis L.)، بومادران(Achillea millefolium L.)، آویشن وحشی (Thymus serpyllum L.)، پونه(Mentha pulegium L.)، چویل(Ferulago angulate W.)،شوید (Anethum graveolens L.)، دارچین(Cinnamomum zeylanicum L.)، ریحان(Ocimum basilicum L.)و زنجبیل (Zingiber officinale R.) روی سوسک چهارنقطه ای حبوبات(Callosobruchus maculatus F.)مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بر اساس طرح کاملا تصادفی در شرایط دمایی 2±30 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و شرایط تاریکی انجام شد. بر اساس نتایج، پودرهای گیاهی مورد مطالعه به طور معنی داری روی سوسک چهارنقطه ای حبوبات اثر تخم کشی و لاروکشی داشتند. بر اساس داده ها در غلظت یک گرم بر 100 گرم بذر، پودر گیاهان زنجبیل، ریحان، آویشن وحشی، دارچین، پونه و بومادران به ترتیب باعث 88، 55/87، 86، 84، 82 و 80 درصد تلفات تخم سوسک چهارنقطه ای حبوبات شدند. نتایج نشان داد که در غلظت یک گرم بر100 گرم بذر، به ترتیب بیشترین اثر لاروکشی مربوط به پودر پونه (77/95 درصد) و بعد از آن ریحان (90درصد)، دارچین (90درصد)، آویشن (86درصد) و بومادران (84درصد) بود. مقادیر LC50 محاسبه شده نشان داد که پودر گیاهان زنجبیل باLC50 برابر با 36/0 گرم بر 100 گرم بذر و پونه با LC50 برابر با 30/0 گرم بر 100 گرم بذر به ترتیب برای کشندگی تخم و لارو سوسک چهارنقطه ای حبوبات موثرتر از دیگر پودرهای گیاهی بوده است. این تحقیق نشان می دهد پودر این گیاهان می تواند به عنوان آفت کش کم خطر و ارزان در مناطق روستایی توصیه شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - فون زنبورهای جنس Bruchophagus (Hym.: Eurytomidae) در استان آذربایجان‌شرقی
        عطیه نقی زاده حسین لطفعلی‌زاده مصطفی نیکدل سید ابراهیم صادقی
        زنبورهای جنس Bruchophagus Ashmead, 1888 (Hymenoptera: Eurytomidae)، دارای پراکنش جهانی هستند. این زنبورها جثه کوچکی داشته، بذر خوار گیاهان مختلف بوده و به عنوان یکی از آفات مهم گیاهان علوفه ای و مرتعی تلقی می شوند. این تحقیق به منظور شناسایی فون زنبورهای این جنس در نو چکیده کامل
        زنبورهای جنس Bruchophagus Ashmead, 1888 (Hymenoptera: Eurytomidae)، دارای پراکنش جهانی هستند. این زنبورها جثه کوچکی داشته، بذر خوار گیاهان مختلف بوده و به عنوان یکی از آفات مهم گیاهان علوفه ای و مرتعی تلقی می شوند. این تحقیق به منظور شناسایی فون زنبورهای این جنس در نواحی مختلف استان آذربایجان شرقی انجام گرفت. همه نمونه های مورد مطالعه از روی گیاهان مرتعی جمع آوری شده از نقاط مختلف استان، پرورش داده شده اند. در مجموع 13 گونه به شرح زیر شناسایی شد: B. astragali Fedoseeva, 1954; B. bajariae (Erdös, 1957); B. colutea (Bouček, 1954); B. evolans Szelényi, 1961; B. gibbus (Boheman, 1836); B. kononovae Zerova, 1994; B. turkestanicus Zerova, 1994; B. macronycis Fedoseeva, 1956; B. mutabilis Nikolskaja, 1952; B. nikolskayae (Zerova, 1968); B. parvulus Zerova, 1994; B. ponticus Zerova, 1994 and B. trigonellae Zerova, 1970. از این میان، چهار گونه B. coluteae، B. macronycis، B. parvulus و B. ponticus برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. دامنه میزبانی هر کدام از گونه ها در استان آذربایجان شرقی مشخص گردید. نهایتا لیستی از گونه های شناخته شده Bruchophagus در ایران ارایه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - کاربرد نشانگر ملکولی RAPDدر بررسی تنوع ژنتیکی کفشدوزک (Col.:Coccinellidae) Hippodamia variegata در استان لرستان
        مریم هاشمی فاطمه نبی‌‌پور رضا یاری رضا جعفری
        کفشدوزک (Col.:Coccinellidae) Goeze Hippodamia variegata یکی از شکارگرهای مهم آفات در کشتزارهای ایران است. این شکارگر همه چیز خوار است و از شته ‌ها و پسیل ‌ها تغذیه می ‌کند. مارکر RAPD نشانگر ژنتیکی مفیدی در بررسی تنوع ژنتیکی و چندشکلی در بین کفشدوزک ‌ها می ‌باشد. این تح چکیده کامل
        کفشدوزک (Col.:Coccinellidae) Goeze Hippodamia variegata یکی از شکارگرهای مهم آفات در کشتزارهای ایران است. این شکارگر همه چیز خوار است و از شته ‌ها و پسیل ‌ها تغذیه می ‌کند. مارکر RAPD نشانگر ژنتیکی مفیدی در بررسی تنوع ژنتیکی و چندشکلی در بین کفشدوزک ‌ها می ‌باشد. این تحقیق با هدف شناسایی و بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت کفشدوزک Hippodamiavariegata در 9 جمعیت طبیعی و 2 جمعیت پرورش تجاری صورت پذیرفته است. برای بررسی تنوع ژنتیکی از 8 آغازگر10 نوکلئوتیدی تصادفی (C-15،C-16 ، C-18، C-19، BE-03، BE-09، B-01، B-06 ) استفاده گردید. تمامی آغازگرها باندهای واضح و تکرار پذیر ایجاد کردند. از 147 باند تولید شده 82 باند یعنی78/55% باند چند شکل بودند. طول قطعات تکثیر یافته در آغازگرها از 225 تا 20000 جفت باز متغیر بود. دندروگرام بر اساس ضریب تشابه جاکارد به روش UPGMA رسم گردید. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای، بیانگر وجود تفاوت ژنتیکی بالا در بین جمعیت ‌های مورد مطالعه در سطح استان لرستان بود. پرایمر BE-09 (باند 28) بالاترین و پرایمر C-16 (باند 13) کمترین تعداد باند را تشکیل دادند. به طوری که تنها دو جمعیت دورود و خرم آباد آن هم با درصد بسیار کم (به میزان 285/0 با ضریب جاکارد) نخستین خوشه را تشکیل می ‌دادند و سایر خوشه ‌ها با درصد تشابه بسیار کم تشکیل شدند که این امر حاکی از مستعد بودن شرایط اکولوژی و جغرافیایی استان لرستان با وجود کوچک بودن سطح استان برای ایجاد و حفظ تنوع ژنتیکی در کفشدوزک ‌های استان می ‌باشد. [1] . Jaccards similarity coefficient [2] . Unweighted paired group method using aarithmetic average پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - تخصص گونه‌ای و ترجیح جنسی به ماده جلب‌کننده بیولور برای سه گونه مگس گلرنگ (Diptera:Tephritidae)
        کریم سعیدی حسین پژمان
        مگس های گلرنگ از آفات مهم گلرنگ (Carthamus tinctorious L.) در ایران هستند. تغذیه لاروهای مگس گلرنگ رشد گیاه را مختل کرده و منجر به کاهش جوانه های گل می گردد. معمولا دو هفته بعد از تشکیل قوزه ها آلودگی آن ها به لاروهای مگس های گلرنگ شروع می شود. در مطالعات آزمایشگاه چکیده کامل
        مگس های گلرنگ از آفات مهم گلرنگ (Carthamus tinctorious L.) در ایران هستند. تغذیه لاروهای مگس گلرنگ رشد گیاه را مختل کرده و منجر به کاهش جوانه های گل می گردد. معمولا دو هفته بعد از تشکیل قوزه ها آلودگی آن ها به لاروهای مگس های گلرنگ شروع می شود. در مطالعات آزمایشگاهی بر خلاف ماده های مگس Trellia luteolla اختلاف معنی داری در جلب مگس های ماده Acanthiophilus helianthi Rossi, Chaetrollia carthami به ماده جلب کننده بیولور وجود نداشت. مگس های ماده Acanthiophilus helianthi Rossi با بیشتر از پانزده روز سن به ماده جلب کننده بیولور جلب می شدند. پرونده مقاله