گیاه چویل متعلق به تیره چتریان و با نام علمی .(Schlecht.) Boiss.Ferulago angulata شناخته می شود. با توجه به وﺟﻮد ﻣﻮﻧﻮﺗﺮپنهای ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑنی ﻣﺜﻞ آﻟﻔﺎ-ﭘﻴﻨﻦ و ﺑﺘﺎ-ﭘﻴﻨﻦ، این گیاه در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻋﻄﺮﺳﺎزی و داروسازی کاربرد وسیعی دارد. بهمنظور ازریابی و مقایسه کمیت و کیفیت مواد موثره ف چکیده کامل
گیاه چویل متعلق به تیره چتریان و با نام علمی .(Schlecht.) Boiss.Ferulago angulata شناخته می شود. با توجه به وﺟﻮد ﻣﻮﻧﻮﺗﺮپنهای ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑنی ﻣﺜﻞ آﻟﻔﺎ-ﭘﻴﻨﻦ و ﺑﺘﺎ-ﭘﻴﻨﻦ، این گیاه در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻋﻄﺮﺳﺎزی و داروسازی کاربرد وسیعی دارد. بهمنظور ازریابی و مقایسه کمیت و کیفیت مواد موثره فیتوشیمیایی اسانس، گیاه مورد نظر از ارتفاعات مختلف (2500، 3000 و 3500 متر) و مراحل فنولوژیکی مختلف رویشی، گلدهی و بذردهی جمعآوری گردید. مواد متشکله اسانس گیاه با استفاده از روش تقطیر با آب استخراج و توسط دستگاه گاز گروماتوگرافی و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی مورد آنالیز قرار گرفتند. برای اندازهگیری فعالیت آنتی اکسیدانی کل از روش DPPH و اسپکتروفتومتر در طول موج 570 نانومتر استفاده گردید. نتایج آنالیز اسانس نشان داد با افزایش ارتفاع به ویژه در مرحله تشکیل میوه، گیاه از بیشترین میزان استراگول و کیفیت برخوردار بود و بهترتیب مواد موثره استراگول (43/33 درصد)، توجن (19/21 درصد)، سیس– بتا– اوسیمن (91/15 درصد)، ترپینن–4–ال (49/14 درصد) و بتا-پینن (67/12 درصد)، بالاترین میزان مواد اسانس را تشکیل دادند. میزان استراگول در مراحل مختلف رشدی و ارتفاعات مختلف در محدوده 4/33-0 درصد بدست آمد. ترکیب توجن فقط در گیاهان جمع آوری شده در ارتفاع 2500 متری یافت شد و در محدوده 19/21-67/2 درصد مشاهده گردید. درصد سیس-بتا اوسیمن در گیاهان جمع آوری شده در مراحل رشدی مختلف و از ارتفاعات متفاوت در محدوده بین 91/15–92/2 درصد مشاهده گردید. نتایج نشان داد که فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه در ارتفاع 2500 متری و مرحله گلدهی دارای بیشترین عملکرد آنتیاکسیدان می باشد. بیشترین فعالیت آنتیاکسیدانی در مرحله گلدهی و در ارتفاع 3000 متری بدست آمد. میتوان چنین نتیجهگیری کرد که حداکثر فعالیت آنتیاکسیدانی گیاه چویل در مرحله گلدهی و در ارتفاع 3000 متری مشاهده گردید.
پرونده مقاله