در سال‎های اخیر برای کنترل عوامل میکروبی آلوده‎کننده موادغذایی از اسانس‎های گیاهی استفاده زیادی شده است. در پژوهش حاضر به بررسی اثر ضدقارچی اسانس برگ گیاهان مرزه خوزستانی، مرزنجوش و پونه (جمع آوری شده از گرین الشتر و سفید کوه خرم آباد در بهار 1394) برای کنتر چکیده کامل
در سال‎های اخیر برای کنترل عوامل میکروبی آلوده‎کننده موادغذایی از اسانس‎های گیاهی استفاده زیادی شده است. در پژوهش حاضر به بررسی اثر ضدقارچی اسانس برگ گیاهان مرزه خوزستانی، مرزنجوش و پونه (جمع آوری شده از گرین الشتر و سفید کوه خرم آباد در بهار 1394) برای کنترل کپک میوه گوجه‎فرنگی (Alternaria solani) در دوره انبارداری پرداخته شد. ابتدا اسانس گیاهان با استفاده از روش تقطیر با بخار آب با دستگاه کلونجر گرفته شد. مواد موثره این اسانس‎ها با استفاده از دو روش گاز کروماتوگرافی جرمی و گاز کروماتوگرافی انجام شد. برای اثر ضدقارچی اسانس ‎ها بر بازدارندگی از رشد قارچ A. solani به دو روش دیسک کاغذی و مواد فرار روی محیط کشت PDA و همچنین جهت تعیین MIC و MFC اسانس‎ها از غلظت‎های 5/1، 7/1، 2، 3/2، 7، 5/8، 9، 5/9 میکرولیتر در میلی لیتر در محیط کشت PDB استفاده شد. به‎منظور بررسی اثر اسانس ها روی درصد آلودگی گوجه‎فرنگی به این قارچ، غلظت های 4 و 20 میکرولیتر بر میلی لیتر اسانس‎ها روی میوه آلوده به قارچ اسپری‎پاشی شدند. بعد از هفت روز درصد آلودگی روی میوه در قالب طرح آماری سنجیده شد. بیشترین ترکیب موجود در اسانس مرزه، مرزنجوش و پونه به ترتیب کارواکرول (65/88 درصد)، تیمول (46/19 درصد) و پولگون (66/47 درصد) بود. این اسانس ها به‎ترتیب 96/48، 93/45 و 94/49 درصد در روش دیسک و 85/44، 01/51 و 96/48 درصد در روش مواد فرار از رشد قارچ A. solani بازداری کردند. همچنین غلظت 4 و 20 میکرولیتر در میلی لیتر به ترتیب 40، 78/57، 56/35 و 100، 67/66 و 40
پرونده مقاله
جنس جاشیر (Prangos Lindl.) متعلق به تیره چتریان است و 15 گونه از آن در ایران وجود دارد. جاشیر گیاهی دارویی و بومی نواحی جنوبی ایران است که در طب سنتی در درمان بسیاری از اختلالات گوارشی مورد استفاده است. این تحقیق بهمنظور بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل کل و فعالیت آ چکیده کامل
جنس جاشیر (Prangos Lindl.) متعلق به تیره چتریان است و 15 گونه از آن در ایران وجود دارد. جاشیر گیاهی دارویی و بومی نواحی جنوبی ایران است که در طب سنتی در درمان بسیاری از اختلالات گوارشی مورد استفاده است. این تحقیق بهمنظور بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی 18 جمعیت متعلق به سه گونه Prangos acaulis،Prangos platychloena و Prangos ferulacea در بهار و تابستان 1397 در دو استان فارس و کهگیلویه و بویراحمد بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. برای بررسی صفات مورفولوژیکی در زمان گلدهی از هر رویشگاه، تعداد 10 نمونه گیاهی کامل انتخاب و 15 صفت کمی و 39 صفت کیفی برای هر جمعیت بررسی شد. میزان فنل کل با روش فولین-سیکالتو و میزان فعالیت آنتی اکسیدانی با استفاده از ظرفیت مهار رادیکالهای DPPH ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تنوع زیادی در بین جمعیت ها وجود دارد. تجزیه خوشه ای جمعیت های مورد مطالعه را به سه گروه مجزا تقسیم کرد. در گونه Prangos acaulis جمعیت شماره 14 آن به لحاظ صفات مورفولوژیکی بر دیگرجمعیت های این گونه برتری داشت. بیشترین فعالیت آنتیاکسیدانی (05/93 درصد) و فنل کل (84/8 میلی گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن تر) در بین جمعیت های این گونه بهترتیب مربوط به جمعیت های 14 و 8 بود و همچنین در گونه Prangos platychloena بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان فنل کل بهترتیب در جمعیت های شماره 7 به میزان (72/95 درصد) و 15 (25/10 میلی گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن تر) مشاهده شد. بهطورکلی در بین سه گونه بیشترین میزان فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی در جمعیت 18 متعلق به گونه Prangos ferulacea گزارش گردید. جمعیت های 5، 6، 7 و 8 از استان فارس، 11 و 13 از استانهای کهگیلویه و بویراحمد از هر سه گونه گیاهی از نظر صفات مورفولوژیک مورد ارزیابی، مطلوب بوده بهطوری که میتواند در برنامه های اصلاحی و اهلی کردن این جمعیتها مورد توجه قرارگیرند.
پرونده مقاله
در این پژوهش کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی آویشن باغی، بادرنجبویه و بومادران در شرایط اقلیمی شهرکرد ارزیابی و مقایسه گردید. سرشاخههای هوایی گلدار گونهها از مزرعه تحقیقاتی واقع در دانشگاه شهرکرد در تابستان 1396 برداشت شدند. اسانس نمونهها با استفاده از دستگاه تقظیر چکیده کامل
در این پژوهش کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی آویشن باغی، بادرنجبویه و بومادران در شرایط اقلیمی شهرکرد ارزیابی و مقایسه گردید. سرشاخههای هوایی گلدار گونهها از مزرعه تحقیقاتی واقع در دانشگاه شهرکرد در تابستان 1396 برداشت شدند. اسانس نمونهها با استفاده از دستگاه تقظیر با آب (طرح کلونجر) استخراج و سپس با استفاده از دستگاه GC و MS-GC شناسایی گردید. نتایج نشان داد میزان اسانس آویشن باغی، بادرنجبویه و بومادران به ترتیب 12/0، 18/0 و 1/0 درصد بود. عمدهترین ترکیبات اسانس آویشن باغی به ترتیب شامل تیمول (2/33 درصد)، گاما-ترپینن (5/18 درصد)، پ-سیمن (9/10درصد) و لینالول (5درصد) بودند. نرال (3/26 درصد)، ژرانیال (25 درصد)، بتا-کاریوفیلن (9/6 درصد)، ژرانیل استات (4/6 درصد) و سیس کریزانتنول (8/5 درصد) مهمترین ترکیبات اسانس در گیاه بادرنجبویه بودند. عمدهترین ترکیب اسانس در سرشاخهی گلدار بومادران نیز سیس کریزانتنیل استات (19/27 درصد)، سیس کریزانتئول (6/13 درصد)، ژرماکرن-دی (24/7 درصد)، بتا-کاریوفیلن (69/6 درصد) و تیمول (15/6 درصد) بودند. بهطور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که اسانس این گیاهان در شرایط اقلیمی شهر کرد از کمیت و کیفیت بهینهای برخوردار است و میتوان در فرآوری دارویی این گیاهان در شرایط بومی این منطقه بهره جست.
پرونده مقاله
لعل کوهستان (Oliveria decumbens Vent.) یکی از گیاهان با ارزش دارویی در مناطق غربی ایران است که برداشت بی‎رویه آن از رویشگاه‎های طبیعی سبب افزایش خطر انقراض این گونه منحصر به فرد شده است. از این روی بهمنظور بررسی تنوع 25 جمعیت لعل کوهستان، آزمایشی با استفاده از چکیده کامل
لعل کوهستان (Oliveria decumbens Vent.) یکی از گیاهان با ارزش دارویی در مناطق غربی ایران است که برداشت بی‎رویه آن از رویشگاه‎های طبیعی سبب افزایش خطر انقراض این گونه منحصر به فرد شده است. از این روی بهمنظور بررسی تنوع 25 جمعیت لعل کوهستان، آزمایشی با استفاده از 18 صفت مورفوفیزیولوژیکی و درصد اسانس در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در یک مزرعه تحقیقاتی در دزفول اجرا شد. نمونه‎ها در اواسط خرداد ماه 1395 در زمان گلدهی کامل از سطح مزرعه جمع‎آوری شد. سپس صفات مورفوفیزیولوژیکی آنها اندازهگیری و استخراج اسانس به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلونجر انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین جمعیت‎ها از نظر این صفات، تنوع وجود دارد. با محاسبه‎ واریانس ژنتیکی و محیطی مشخص شد که تغییرات اغلب صفات به غیر از طول، عرض و نسبت عرض به طول برگ، قطر چترک، نسبت وزن خشک به تر و نسبت کلروفیل a به b، تحت تاثیر عوامل ژنتیکی بود. سپس توارث‎پذیری عمومی صفات عملکردی لعل کوهستان اندازهگیری شد و میزان اسانس، تعداد چترک در بوته و وزن خشک یکصد چترک بهترتیب مقادیر 91/0، 50/0 و 77/0 را به خود اختصاص دادند. نتایج همبستگی صفات و رگرسیون گام به گام نشان داد بافت گل و میوه در لعل کوهستان، بیشترین تاثیر مستقیم را در افزایش درصد اسانس و وزن خشک یک صد چترک داشت. براساس نتایج تجزیه عاملی، سه مولفه اصلی که در مجموع 6/78 درصد از کل تنوع بین صفات را توجیه کردند، عبارت بودند از مولفه بیوماس گیاه به عنوان عامل اول و درصد اسانس و وزن گل بهترتیب مولفه دوم و سوم. نتایج تجزیه خوشه‎ای (کلاستر) نشان داد که جمعیت‎ها در 5 گروه قرار گرفتند. گروه سوم و پنجم بهترتیب با بیشترین میانگین میزان اسانس و حداکثر وزن خشک یکصد چترک در بوته، پتانسیل کشت و کار و تبدیل شدن به رقم را دارا بودند. همچنین جمعیت‎های موجود در کلاسترهای 1 و 4 بهدلیل وجود بیشترین فاصله ژنتیکی از یکدیگر می‎توانند جهت تلاقی و تولید بذور سینتتیک مورد استفاده قرار گیرند.
پرونده مقاله
اِسانس گیاه دارویی درمنه ایرانی (Artemisia persica Boiss.) حاوی مواد موثرهای مانند بورنئول و 1و8-سینئول بوده و این ترکیبات آلی دارای خواص ضد میکروبی و ضد قارچی میباشند. در این پژوهش دو مرحلهای، جهت بررسی کمیت و کیفیت اسانس گیاه درمنه ایرانی در رویشگاه کرمان و میزا چکیده کامل
اِسانس گیاه دارویی درمنه ایرانی (Artemisia persica Boiss.) حاوی مواد موثرهای مانند بورنئول و 1و8-سینئول بوده و این ترکیبات آلی دارای خواص ضد میکروبی و ضد قارچی میباشند. در این پژوهش دو مرحلهای، جهت بررسی کمیت و کیفیت اسانس گیاه درمنه ایرانی در رویشگاه کرمان و میزان تاثیر بازدارندگی آن بر رشد قارچ آسپرژیلوس (Aspergillus niger)، سرشاخههای بالغ گیاه درمنه ایرانی در مرحله قبل از گلدهی گیاه (PF)، از یک رویشگاه طبیعی آن درحوالی کرمان در خرداد ماه 1394 جمع آوری گردید. بنابراین در مرحله اول، اسانسگیری به روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر انجام شد و سپس ترکیبات تشکیلدهنده اسانس با دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی(GC/MS) شناسایی شد. همچنین در مرحله دوم پژوهش، تاثیر ضدقارچی اسانس گیاه درمنه ایرانی بر رشد قارچ آسپرژیلوس سویه به روش چ بورنئول سنتزی هم با رقت 10 درصد هم قدرت مهارکنندگی قابل ملاحظهای بر رشد قارچ آسپرژیلوس نیجر داشت. اثرات ضد قارچی اسانس گیاه درمنه ایرانی میتواند به درصد بالای ترکیب های بورنئول و 1و8-سینئول موجود در آن مرتبط دانست. با توجه به این نتایج میتوان بیان کرد که ممکن است بتوان از اسانس این گیاه به عنوان یک داروی گیاهی با اثرات ضدقارچی قابلتوجه استفاده نمود و همچنین اسانس آن بتواند در صنایع مختلف غذایی، بهداشتی و دارویی مورد استفاده قرار گیرد.
پرونده مقاله
در این تحقیق سرشاخههای گلدار گیاهان دارویی: درمنه، آویشن کوهیو مریم گلی (قبل از گلدهی)، بابونه (مرحله گلدهی) و میوه پسته وحشی (بعد از رسیدن میوه) از مزارع و رویشگاههای مختلف استان سیستان و بلوچستان و فارس در سال ۱۳۹۴، جمعآوری شدند. تهیه عصارهها به روش خیساندن، محتوا چکیده کامل
در این تحقیق سرشاخههای گلدار گیاهان دارویی: درمنه، آویشن کوهیو مریم گلی (قبل از گلدهی)، بابونه (مرحله گلدهی) و میوه پسته وحشی (بعد از رسیدن میوه) از مزارع و رویشگاههای مختلف استان سیستان و بلوچستان و فارس در سال ۱۳۹۴، جمعآوری شدند. تهیه عصارهها به روش خیساندن، محتوای فنول و فلاونوئیـد کل بـهترتیـب بـا روشهـای معـرف فولین-سیوکالتیو و رنگسنجی کلرید آلومینیوم، فعالیت آنتیاکسیدانی با روش DPPH[1] و فعالیت آنتیباکتریایی عصارهها علیه باکتریهای استافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیاکلی به روش دیسک دیفیوژن سنجیده شد. نتایج نشان داد که بهترتیب عصاره متانولی درمنه و آویشنکوهی از بیشترین میزان ترکیبـات فنـولی (36/22 میلیگرم بر گرم وزن خشک) و فلاونوئیدی (59/142 میلیگرم بر گرم وزن خشک)و از عملکرد آنتیاکسیدانی بهینه (ICSO) با میزان 01/72 و 75/70 میکروگرم در میلیلیتر و فعالیت آنتیباکتریایی علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیاکلی بـا قطر هالـه عـدم رشـد 1/15 و 8/16 میلیمتر بــوده اســت. بهطورکلی عصاره متانولی گیاهان مورد مطالعه سطوح مختلفی از فعالیت آنتیاکسیدانی از خود نشان دادند و بهترین فعالیت آنتیاکسیدانی مربوط به گیاه درمنه بود. از این رو میتوان بیان کرد که این عصارهها میتوانند جایگزین داروهای شیمیایی برای درمان عفونتها شوند. البته همه اثرات این عصارها باید در in vitro و in vivo به دقت بررسی شوند.
پرونده مقاله
در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی در تولید گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.)، پژوهشی در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) قزوین، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتورهای آزم چکیده کامل
در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی در تولید گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.)، پژوهشی در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) قزوین، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل الگوهای مختلف کاشت (فاکتورA) شامل کشت خالص (100 درصد زوفا) و کشت مخلوط افزایشی (100 درصد زوفا + 50 درصد عدس) و کاربرد کود شیمیایی (فاکتورB) شامل مصرف و عدم کاربرد کودهای NPK بود. میزان اسانس (روش تقطیر با کلونجر)، میزان عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم، راندمان عصارهدهی (روش خیساندن)، محتوای فنل و فلاونوئید (روش رنگسنجی)، قدرت مهارکنندگی رادیکالهای آزاد DPPH و عملکرد آنتی اکسیدانتی تام در آغاز گلدهی بر پیکره رویشی زوفا بررسی گردیدند. نتایج نشان داد که کلیه صفات به غیر از محتوای عصاره به طور معنیداری تحت تاثیر تیمارها قرار گرفتند. درصد اسانس، محتوای فنل و فلاونوئید، قدرت مهارکنندگی رادیکالهای DPPH و عملکرد آنتیاکسیدانتی تام در تیمار کشت مخلوط + مصرف کود، نسبت به سایر تیمارها بهطور معنیداری بالاتر بود. یعنی اینکه کشت مخلوط ترکیبات فنل و فلاونوئید، میزان اسانس و عصاره زوفا را بالا برده است. متابولیتهای ثانویه نظیر ترکیبات فنل و فلاونوئید و اسانس، سیستم دفاعی گیاه محسوب میشوند که رقابت زوفا و عدس (به عنوان عامل تنشزا) تولید آن را افزایش داد. با توجه به افزایش مقدار ترکیبات فنل و فلاونوئید، خاصیت آنتی اکسیدانتی نیز بیشتر گردید.
پرونده مقاله
گیاه بهلیموLippia citriodora H.B.K برای مصارف غذایی، آرایشی و بهداشتی به ایران وارد شده است و امروزه در مناطق مختلف کشور کشت می شود. هدف از این پژوهش شناسایی و مقایسه ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس سرشاخههای هوایی گیاه در دو فاز قبل و بعد گلدهی و مقایسه فعالیتهای ض چکیده کامل
گیاه بهلیموLippia citriodora H.B.K برای مصارف غذایی، آرایشی و بهداشتی به ایران وارد شده است و امروزه در مناطق مختلف کشور کشت می شود. هدف از این پژوهش شناسایی و مقایسه ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس سرشاخههای هوایی گیاه در دو فاز قبل و بعد گلدهی و مقایسه فعالیتهای ضد میکروبی عصاره متانلی اندامهای ذکر شده بود. بدین منظور سرشاخههای گیاه در دو مرحله: رویشی و زایشی از محل مزرعه در خوزستان در خردادماه 1390 جمعآوری گردید. نمونهها به روش تقطیر با آب اسانسگیری و بازده اسانس محاسبه گردید. ترکیبهای تشکیل دهنده نمونهها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی و محاسبه شاخص بازداری و مقایسه آن با ترکیبهای موجود شناسایی شدند. برای سنجش فعالیت ضدمیکروبی، عصارههای متانلی بخشهای مذکور به روش پرکولاسیون تهیه شد و علیه 4 سویه باکتری گرم مثبت، 4 سویه باکتری گرم منفی و 2 سویه قارچ به روش دیسک دیفیوژن و اندازهگیری قطرهاله عدم رشد، بررسی شد. محاسبات آماری با نرمافزار SPSS صورت گرفت. اجزای عمده اسانس اندام رویشی ژرانیول (35.78 درصد) و زینجیبرین (19.9 درصد) و اجزای عمده اسانس اندام زایشی شامل داوانون (36.4 درصد) و پی- سیمن (16.5 درصد) است. نتایج برای هر دو عصاره فعالیت ضد میکروبی قابل توجهی نشان داد. در بین باکتریها و قارچهای مورد مطالعه، فعالیت ضد قارچی عصارهها از فعالیت ضد باکتریایی بیشتر مشاهده شد. در میان باکتریها، باکتریهای گرم مثبت نسبت به باکتریها گرم منفی حساسیت بیشتری به غلظتهای عصارهها نشان دادند. به علاوه در تمامی سویههای به کار رفته با افزایش غلظت عصارهها اثرات ضد میکروبی افزایش یافت. میزان فعالیتهای ضد میکروبی بین عصارههای رویشی و زایشی تفاوت معنیداری نشان نداد.
پرونده مقاله