-
دسترسی آزاد مقاله
1 - ژئوپولیتیک نوین اروپا و تاثیر آن بر روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران (با تاکید بر دوران پس از جنگ سرد و شکل گیری اتحادیه اروپا)
عبدالرضا فرجی راد نرگس قاسمیاتحادیه اروپا پستی و بلندیهای زیادی را در راه همگرایی پشت سر گذارده و فارغ از بنبستی که هماکنون در آن گرفتار شده،میتوان آن را موفقترین پروژه همگرایی منطقهای در دنیا دانست.از نتایج این همگرایی شکل گیری یک سیاست خارجی واحد بوده است که تقریبا در مقابل دیگر کشورها و چکیده کاملاتحادیه اروپا پستی و بلندیهای زیادی را در راه همگرایی پشت سر گذارده و فارغ از بنبستی که هماکنون در آن گرفتار شده،میتوان آن را موفقترین پروژه همگرایی منطقهای در دنیا دانست.از نتایج این همگرایی شکل گیری یک سیاست خارجی واحد بوده است که تقریبا در مقابل دیگر کشورها و مناطق دنیا بدان عمل می کنند. از زمان شکل گیری اتحادیه اروپا، جمهوری اسلامی ایران بجای یک کشور می بایستی با یک سیاست متحده از سوی مجموعه اعضای اتحادیه روبرو می گشت، که شدیدا بر روابط ایران و اروپا تاثیر می گذارد. در این پژوهش به دنبال پاسخ این سئوال هستیم که از زمان شکل گیری اتحادیه روابط جمهوری اسلامی با اتحادیه چگونه بوده و سپس چه عوامل ژئوپولیتیکی بر این روابط تاثیر گذار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - مبانی قرآنی حکومت و بررسی دیدگاههای حضرت امام خمینی(ره)
تورج کوهستانینژاد محمدعلی صفا روحالله افضلیانقلاب اسلامی ایران که با رهبری حضرت امام خمینی(ره) بر مبنای حکومت علوی و فقه جواهری هدف اصلی ایشان تشکیل حکومت اسلامی، اجرای دستورات دینی و احیاء بسیاری از احکام اسلامی بوده است که بدون تشکیل حکومت بسیاری حدود و واجبات امکان ظهور نمییافت. حضرت امام(ره) که مجتهدی کامل چکیده کاملانقلاب اسلامی ایران که با رهبری حضرت امام خمینی(ره) بر مبنای حکومت علوی و فقه جواهری هدف اصلی ایشان تشکیل حکومت اسلامی، اجرای دستورات دینی و احیاء بسیاری از احکام اسلامی بوده است که بدون تشکیل حکومت بسیاری حدود و واجبات امکان ظهور نمییافت. حضرت امام(ره) که مجتهدی کامل بودند با فقهاء پیشین دارای تفاوتهای اندکی نیز بود که نشأتگرفته از تسلط بالای ایشان به مباحث فقه و فلسفه و اصول و کلام بود که این تفاوت با به ثمر نشستن انقلاب اسلامی و تشکیل حکومت اسلامی به نحوی نمایان شد. در این میان آنچه پس از تشکیل حکومت اسلامی بیشتر نمایان گردید نوع برقراری روابط خارجی بر اساس مبانی اسلامی بود که به خودی خود دفع استکبار و در مقابل جذب ملتهای مسلمان را به همراه داشت و نقطه عطفی شد برای مظلومان عالم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی روابط گروه بریکس و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
آرزو خردمندان بهرام یوسفی روح اله شهابی شیوا جلال پورهدف پژوهش حاضر تبیین روابط بریکس و اعضای آن با جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش بر این فرض استوار است که روابط گروه بریکس با جمهوری اسلامی، در چارچوب روابط ایران با اعضای آن تعریف میشود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که به نظر نمیرسد که گروه بریکس چکیده کاملهدف پژوهش حاضر تبیین روابط بریکس و اعضای آن با جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش بر این فرض استوار است که روابط گروه بریکس با جمهوری اسلامی، در چارچوب روابط ایران با اعضای آن تعریف میشود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که به نظر نمیرسد که گروه بریکس، علیرغم اینکه با یکجانبهگرایی ایالات متحده مخالف است، منابع کافی داشته باشد و یا بتواند اثرات تحریمهای آمریکا بر ایران را تا حد مورد انتظار ایران کاهش دهد. در میان کشورهای بریکس، روسیه به طور غیرمستقیم از تحریمهای ایران سود میبرد و ناتوانی ایران در تولید بیشتر گاز طبیعی و ناتوانی مالی و فناوری ایران در تکمیل پروژههای انرژی در آینده نزدیک، باعث ایجاد بازار منطقهای و جهانی به نفع روسیه و به ضرر ایران خواهد شد. از طرف دیگر اعضای بریکس، برنامههای بلندمدتی برای جلوگیری از یکجانبهگرایی امریکا دارند و این در حالی است که روابط سیاسی-اقتصادی خود را با امریکا قطع نکرده و ساختار نظام بینالملل را به چالش نکشیدهاند. کما اینکه براساس رهیافت سازهانگاری، برای کسب منفعت بیشتر کشورها در نظام بینالملل، باید هنجارهای این ساختار را کارگزاران، رعایت کنند؛ چه اینکه سازهانگاران بر این اعتقادند که سیاست خارجی کشورها و نزدیکی روابط آنها در ساختار بینالملل، بنا به شباهت رویهای که پیش گرفتهاند، شکلی جدی میگیرد. روشن است که اعضای بریکس، این مهم را در خاطر دارند و به همین علت، حاضر به جنگ ایدئولوژیک با امریکا در ساختار بینالملل نخواهند شد. از این جهت نمیتوان تاثیراتی ماورائی و آرمانی در خصوص بریکس بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی متصور شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - قاعده توسل به زور در روابط بینالملل
عباس فولادی مریم مرادی محسن دیانتهدف پژوهش حاضر بررسی قاعده توسل به زور از دیدگاه روابط بینالملل است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که توسل به زور توسط هر کشوری بر علیه کشور دیگر، از منظر اسناد بینالمللی ازجمله منشور سازمان ملل محکوم است. هیچ کشوری مجاز به استفاده از زور در روابط بین چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی قاعده توسل به زور از دیدگاه روابط بینالملل است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که توسل به زور توسط هر کشوری بر علیه کشور دیگر، از منظر اسناد بینالمللی ازجمله منشور سازمان ملل محکوم است. هیچ کشوری مجاز به استفاده از زور در روابط بینالمللی نیست. یک کشور زمانی میتواند از زور استفاده نماید که مورد تجاوز واقع شده باشد و در مقام دفاع از خود متوسل به زور شود. مداخله بشردوستانه و توسل به زور تنها در صورتی میتواند مجاز تلقی شود که شورای امنیت سازمان ملل متحد نقض سیستماتیک و گسترده حقوق بشر را تشخیص دهد و آن را مغایر با صلح و امنیت بینالمللی بداند که آن را به طور جدی تهدید میکند. توسل به زوری که شامل تهدید به زور و یا استفاده از زور بدون مجوز رسمی شورای امنیت باشد، نقض صریح منشور سازمان ملل محسوب میگردد. اصل توسل به زور در روابط بینالملل در صورت نقض حاکمیت یا حقوق بشر توسط یکی از اعضای سازمان ملل باید با حساسیت خاصی توسط سازمان ملل بکار گرفته شود، تا موجب نقض حاکمیت و توسل یکجانبه استفاده از قدرت توسط کشورهای قویتر تلقی نشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - ارزیابی سیاسی رویکرد راهبردی و مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال سازمان همکاری شانگهای
نوید نوزعیم سید باقر میرعباسی مریم مرادی سهیل سهیلی نجف آبادیهدف پژوهش حاضر ارزیابی سیاسی رویکرد راهبردی و مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال سازمان همکاری شانگهای بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافتهها نشان داد که، منافع ایران و دو قدرت بزرگ عضو سازمان شانگهای یعنی روسیه و چین در جلوگیری از نفوذ آمریکا در آسیای جنوب غربی چکیده کاملهدف پژوهش حاضر ارزیابی سیاسی رویکرد راهبردی و مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال سازمان همکاری شانگهای بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافتهها نشان داد که، منافع ایران و دو قدرت بزرگ عضو سازمان شانگهای یعنی روسیه و چین در جلوگیری از نفوذ آمریکا در آسیای جنوب غربی بهویژه آسیای مرکزی، موجب نزدیکی آنها به یکدیگر در چهارچوب مناسبات دوجانبه و همچنین در قالب سازمان همکاری شانگهای شده است. جمهوری اسلامی ایران جهت مقابله با هژمونیگرایی آمریکا در سطح منطقهای و تضمین منافع ملی خود در برابر تهدیدات امنیتی این کشور، در راستای عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای گام برداشته است. عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای فرصتهای ساختاری برای ایران فراهم ساخته که از یکسو به پشتوانه قدرت اعضای این ساختار در برابر هژمونیگرایی آمریکا در منطقه موازنه ایجاد کند، و از سوی دیگر، جایگاه سیاسی و امنیتی ایران در معادلات آسیای مرکزی و تحولات خاورمیانه را افزایش میدهد. بنابراین، ایران با ظرفیتهای بالای یاد شده در منطقه خاورمیانه، توانمندی لازمرا به لحاظ راهبردی، جهت تبدیل شدن به یک قدرت منطقهای دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - نقش رهبری نظام در بهرهگیری از شیوههای ارتباطی دیپلماسی عمومی کشور
محمد ستوده محمدعلی صادق زادههدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال اصلی است که نقش رهبری نظام در بهرهگیری از شیوههای ارتباطی دیپلماسی عمومی، جهت تأمین منافع ایران و جهان اسلام چیست؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که رهبری نظام با توجه به جایگاه خود در ساختار سیاسی- حقوقی کشور، داشتن مق چکیده کاملهدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال اصلی است که نقش رهبری نظام در بهرهگیری از شیوههای ارتباطی دیپلماسی عمومی، جهت تأمین منافع ایران و جهان اسلام چیست؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که رهبری نظام با توجه به جایگاه خود در ساختار سیاسی- حقوقی کشور، داشتن مقام مرجعیت دینی در جهان تشیع و ظرفیتهای موجود در ادبیات گفتمانی انقلاب اسلامی ایران، با بهرهگیری از قدرت نرم و شیوههای ارتباطی در قالب نشستها، دیدارها، موضعگیریها، رسانههای جمعی، نهادهای مرتبط، سازمانهای فرهنگی و آموزشی، ارسال پیام و نامه به مخاطبین، نقش تعیینکنندهای در حقشناسی و دشمنشناسی، احیای تفکر اسلامی، صدور معنوی انقلاب، تقویت قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران، زمینهسازی فرهنگ مقاومت و به چالش کشاندن سرشت ناعادلانه نظم بینالمللی در ابعاد تبیینی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - بررسی تاریخی شاخت در مورد تاثیر حقوق عرفی بر حقوق اسلامی
فریبا پات زهرا الهویی نظریژوزف شاخت اسلام شناس آلمانی و متخصص در فقه اسلامی معتقد است شریعت اسلام بارزترین تجلی شیوه زندگی اسلامی و جوهر اسلام است و تمامی عرصه های زندگی مسلمانان متاثر از شریعت اسلامی بوده و درک اسلام بدون فهم شریعت غیر ممکن است. او در عین حال که حقوق اسلام را حقوقی مستقل می دان چکیده کاملژوزف شاخت اسلام شناس آلمانی و متخصص در فقه اسلامی معتقد است شریعت اسلام بارزترین تجلی شیوه زندگی اسلامی و جوهر اسلام است و تمامی عرصه های زندگی مسلمانان متاثر از شریعت اسلامی بوده و درک اسلام بدون فهم شریعت غیر ممکن است. او در عین حال که حقوق اسلام را حقوقی مستقل می داند، آن را مشتمل بر مواد گوناگونی از قوانین عربستان و عناصر قابل توجهی از قوانین سرزمین های مفتوحه (اعم از حقوق رومی- کلیسایی- تلمودی و...) نیز می داند که به صورت عرف های رایج حقوقی وارد نهاد نوپای حقوقی اسلام شده و در آنجا با یکدیگر هماهنگ گشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - روابط خارجی ایران و آمریکا در آستانه انقلاب اسلامی(بررسی مسائل و پیامدها)
علی سلیمان پور امیر اکبریبررسی روابط خارجی ایران و آمریکا نشان میدهد، حضور مداخله جویانه این کشور در امور داخلی ایران پس از کودتای 28 مرداد 1332 و با حمایت همه جانبه از شاه ایران آغاز شده است. از این پس ایران به عنوان یک کشور مهم منطقه خاورمیانه و به عنوان پایگاهی مطمئن برای تأمین منافع اقتصاد چکیده کاملبررسی روابط خارجی ایران و آمریکا نشان میدهد، حضور مداخله جویانه این کشور در امور داخلی ایران پس از کودتای 28 مرداد 1332 و با حمایت همه جانبه از شاه ایران آغاز شده است. از این پس ایران به عنوان یک کشور مهم منطقه خاورمیانه و به عنوان پایگاهی مطمئن برای تأمین منافع اقتصادی ایالات متحده روز به روز اهمیّت بیشتری یافت و تا بدانجا پیش رفت که رؤسای جمهور آن کشور شاه ایران را بهترین متحّد خویش در منطقه میدانستند. در دهه 1970 میلادی با روی کار آمد نیکسون در آمریکا مناسبات دو کشور بیشتر از پیش گسترش یافته و نقش ژاندارمی منطقه خلیج فارس به شاه ایران واگذار شد. با سپری شدن دوران جمهوری خواهان و آغاز ریاست جمهوری کارتر از حزب دموکرات تردیدهای جدّی در حمایت از رژیم دیکتاتوری ایران بوجود آمد و نهایتاً شاه ایران را در موقعیتی متزلزل قرار داد و زمینه سقوط وی را فراهم نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی فرصت ها و چالش های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قبال جمهوری تاجیکستان طی سالهای (1397-1377)
رضا اوسطی فاضل فیضیرضا اوسطی[1]- فاضل فیضی[2] تاریخ دریافت: 9/10/1398- تاریخ پذیرش:3/11/1398 چکیده: دیپلماسی فرهنگی که توسط دولت ها هدایت می شود، با استفاده از ابزار و ظرفیت های فرهنگی به عنوان پشتیبان اهداف سیاست خارجی و اهداف دیپلماسی محسوب شده و در واقع استفاده از فرهنگ و به خدمت گرفتن چکیده کاملرضا اوسطی[1]- فاضل فیضی[2] تاریخ دریافت: 9/10/1398- تاریخ پذیرش:3/11/1398 چکیده: دیپلماسی فرهنگی که توسط دولت ها هدایت می شود، با استفاده از ابزار و ظرفیت های فرهنگی به عنوان پشتیبان اهداف سیاست خارجی و اهداف دیپلماسی محسوب شده و در واقع استفاده از فرهنگ و به خدمت گرفتن ابزارهای فرهنگی در روابط خارجی جهت تامین منافع ملی می باشد. مقاله حاضر در پی پاسخ به این سوال است که به چه دلایلی علی رقم اشتراکات فرهنگی و تمدنی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان، دو کشور نتوانستند از این اشتراکات جهت توسعه روابط دو جانبه خود بهره مند شوند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می گردد که علی رقم اشتراکات فرهنگی و تمدنی بین دو کشور به دلیل رویکرد متفاوت به عنصر سیاست و نحوه حکومت داری در عرصه سیاسی و اجتماعی، در نتیجه اشتراکات فرهنگی و تمدنی بین دو کشور کمکی به افزایش روابط آن ها نکرده است . در این تحقیق با امعان نظر به مشترکات فرهنگی و تمدنی دو کشور به دنبال شناسایی موانع توسعه روابط خارجی آنها از منظر دیپلماسی فرهنگی می باشیم . [1] - کارشناسی ارشد، علوم سیاسی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین، ایران reza8286@yahoo.com [2] - استادیار و عضو هیات علمی، گروه علوم سیاسی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین، ایران: نویسنده مسئول fazel_feizy@yahoo.com * این مقاله مستخرج از رساله دکتری تحت عنوان "کاربرد زور در روابط بین الملل باتاکید بر دکترین دفاع مشروع پیشدستانه/پیشگیرانه در راهبرد امنیت ملی امریکا" است. [1]- دانشجوی دکتری، روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران manizheh_eskandari@yahoo.com [2] - دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران: نویسنده مسئول mzakerian@yahoo.com [3] - دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران kbarzegar@hotmail.com [4] - استاد و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی،واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران aakazemi@hotmail.com پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - تبیین چگونگی ایجادنظم و امنیت در تجارت ابریشم در دوره شاه عباس اول (با تأکید بر همگرایی و واگرایی روابط خارجی)
محمد آزغامنیت تجاری همواره در اقتصاد دولت ها نقش بارزی را ایفا کرده است. تجارت ابریشم در طول تاریخ یکی از شاخص های تعیین کننده در تجارت ایران به شمار می رفت. دورۀ صفویان یعنی قرن شانزده میلادی مصادف با دورۀ رنسانس در اروپا و توجه همزمان کشورهای اروپایی به ایران، مخصوصاً در امر چکیده کاملامنیت تجاری همواره در اقتصاد دولت ها نقش بارزی را ایفا کرده است. تجارت ابریشم در طول تاریخ یکی از شاخص های تعیین کننده در تجارت ایران به شمار می رفت. دورۀ صفویان یعنی قرن شانزده میلادی مصادف با دورۀ رنسانس در اروپا و توجه همزمان کشورهای اروپایی به ایران، مخصوصاً در امر تجارت می باشد. شاه عباس اول صفوی (1006- 1038 ه. ق) دریافت که کلید سعادت و فراوانی اقتصاد ایران در تجارت ابریشم نهفته است، لذا با اقداماتی نظیر شکست ازبکان و عثمانی و به دست آوردن ایالات ابریشم خیز ایران و حاکم کردن امنیت بر ایالات مرزی، همچنین وارد کردن ارمنیانی که به علت مسیحی بودن امکان ارتباط راحت تر با اروپائیان داشتند، تجارت ماورای بحار ایران را جانی تازه بخشد. او همچنین با ایجادنظم و امنیت در راه ها و کاروانسرا ها و گسترش ارتباطات، زمینه آرامش تجاری را ایجاد نمود. علاوه بر این، شاه عباس با کشورهای اروپائی از جمله انگلیس، پرتغال، اسپانیا و ... ارتباط های وسیع تجاری و سیاسی برقرار کرد و از طریق اعزام سفرا زمینه صدور ابریشم به ممالک اروپائی را فراهم نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - «بازشناسی اتاقهای فکر روسیه و رویکرد آنها به سیاست داخلی و خارجی ایران»
فرشاد رومی سیدمحسن آل سیدغفورچکیده اتاق های فکر یکی از منابع اثرگذار در سیاست خارجی دولت هاست؛ بهگونه ای که به تئوری پردازی و تدوین استراتژیِ عمل برای دولت ها می پردازند. اتاق های فکر بازوهای عرصه تصمیم سازی و تصمیم گیری دولت ها هستند. در این میان اتاق های فکر روسیه در تعین بخشی به سیاست خارجی ای چکیده کاملچکیده اتاق های فکر یکی از منابع اثرگذار در سیاست خارجی دولت هاست؛ بهگونه ای که به تئوری پردازی و تدوین استراتژیِ عمل برای دولت ها می پردازند. اتاق های فکر بازوهای عرصه تصمیم سازی و تصمیم گیری دولت ها هستند. در این میان اتاق های فکر روسیه در تعین بخشی به سیاست خارجی این کشور نقش انکارناپذیری دارند. در همین راستا، هدف این پژوهش: شناسایی اتاقهای فکر مطرح روسیه و دیدگاه آنها نسبت به سیاست داخلی و خارجی ایران است. پرسش اصلی پژوهش این است که اتاق های فکر روسیه درباره ایران چه نگرشی داشته و بر روی کدام موضوعات سیاست داخلی و خارجی ایران تمرکز و توجه دارند؟ فرضیه پژوهش می گوید: این اندیشکده ها بر اساس یک نگرش عملگرایانه و فارغ از اهداف ذهنی و ایدئولوژیک، به موضوع تعامل روسیه با ایران می پردازند. رصد تحولات سیاسی داخلی ایران، شناسایی فرصت های موجود در اقتصاد ایران و ارائه راهکار برای بهره جستن از توانایی های ایران در معادلات منطقهای و جهانی و در چارچوب اولویت ها و اهداف کلان روسیه، از محورهای مهم مطالعاتی این مراکز فکری است. پژوهش حاضر در این مقاله به روش کیفی و با رویکرد توصیفی - تحلیلی است. نتایج تحقیق، مؤید این واقعیت است که نقش اتاق های فکر در روند تصمیم سازی دولت روسیه در عرصه سیاست خارجی و دیدگاه رسمی این کشور در باب سیاست داخلی و سیاست خارجی ایران روبه افزایش است؛ بهگونه ای که عرصه کنش و عمل سیاسی مسکو نسبت به ایران را جهت میبخشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - تجزیه و تحلیل روابط روسیه و ترکیه بر اساس تئوری لیبرالیسم( 2014-2002 )
محبوبه روحی نوذر شفیعیچکیده روابط روسیه و ترکیه از آغاز قرن 21 و بهویژه پس از بهقدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002، با رشد فزایندهای روبهرو بوده است. با توجه به گسترش روابط این دو کشور، این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که آیا گسترش روابط اقتصادی میان روسیه و ترکیه در چکیده کاملچکیده روابط روسیه و ترکیه از آغاز قرن 21 و بهویژه پس از بهقدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002، با رشد فزایندهای روبهرو بوده است. با توجه به گسترش روابط این دو کشور، این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که آیا گسترش روابط اقتصادی میان روسیه و ترکیه در فاصله سالهای 2002 تا 2014 به توسعه مناسبات سیاسی دو کشور منجر شده است؟ طرح این سؤال از یک مبنای نظری برخوردار است؛ به این معنی که یکی از مفروضهای اصلی نظریه لیبرالیسم آن است که وابستگی متقابل اقتصادی باعث همکاری سیاسی میگردد. پاسخ این مقاله به سؤال اصلی که در قالب فرضیه مطرح شده و به شیوه توصیفی - تحلیلی بررسی میشود، آن است که طی سالهای 2002 تا 2014 روابط اقتصادی ترکیه و روسیه، رشد چشمگیری داشته و به موازات آن، همکاری سیاسی میان دو کشور نیز توسعه یافته است؛ اما همگرایی سیاسی ترکیه و روسیه، کمتر از همکاری اقتصادی آنها تأثیر پذیرفته؛ بلکه بیشتر متاثر از متغیرهایی غیر از عامل اقتصاد و تجارت بوده است. بررسی این فرضیه ما را به این نتیجه میرساند که در تجزیه و تحلیل مناسبات کشورها نمیتوان از یک رهیافت نظری بهره گرفت؛ بلکه بر اساس دیدگاه اجماع پژوهش باید از رهیافتهای مختلفی در تحلیل روابط کشورها استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - الگوی اسلامی-ایرانی روابط با آفریقا؛ بایسته ها و آسیب ها
بهنام سرخیل محمد محمدی فردآفریقا به دلیل ویژگیهای ذاتی ژئوپلتیکی و همچنین مولفههای جدید ژئواکونومیکی ، به عرصه ای راهبردی برای رقابت قدرت های نوظهور تبدیل شده است . بگونهای که بسیاری از تحلیلگران ، قرن حاضر را قرن آفریقا نامیدهاند. از این منظر کنشگران فعال بین المللی(نظیر دولتها ، شرکتها چکیده کاملآفریقا به دلیل ویژگیهای ذاتی ژئوپلتیکی و همچنین مولفههای جدید ژئواکونومیکی ، به عرصه ای راهبردی برای رقابت قدرت های نوظهور تبدیل شده است . بگونهای که بسیاری از تحلیلگران ، قرن حاضر را قرن آفریقا نامیدهاند. از این منظر کنشگران فعال بین المللی(نظیر دولتها ، شرکتهای چند ملیتی ، سازمانهای فراملی) به بازخوانی و طراحی سیاستها و الگوهای استراتژیک خود با آفریقا میپردازند. درهمین چارچوب یکی از جهتگیریهای اساسی و نگرشهای اصولی جمهوری اسلامی ایران در عرصه بینالمللی ، موضوع توسعه روابط و گسترش مناسبات با آفریقا و ارتقاء سطح همکاریها در ابعاد مختلف سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی با کنشگران آفریقایی بوده است .اکنون این سئوال مطرح است که ج.ا.ایران که طبق سند چشم انداز 1404 ه.ش درصدد ایفای نقش موثر در قالب بازیگری فعال و الهام بخش در عرصه روابط بین الملل می باشد ، چه الگویی را در مناسبات خود با آفریقا مدنظر داشته است؟ و اصولا الگوی اسلامی-ایران روابط با آفریقا باید از چه ویژگیهایی برخوردار باشد؟ روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای روش کیفی بوده و گردآوری داده ها ، منابع مکتوب و اینترنتی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - الگوی شکل گیری روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران از دوره بازرگان تا دوره خاتمی (1384-1357)
محمد یوسفی جویباری سید محمد طباطباییپس از وقوع انقلاب اسلامی، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران متأثر از متغیرهای گوناگونی بوده که به نوبه خود نوع و مرزهای روابط خارجی در دورههای مختلف را تعیین و مشخص کرده است. در واقع، اهداف و نقشهای ملی متفاوت در دورههای مختلف، به سمتگیریهای متفاوت و در نهایت، روابط چکیده کاملپس از وقوع انقلاب اسلامی، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران متأثر از متغیرهای گوناگونی بوده که به نوبه خود نوع و مرزهای روابط خارجی در دورههای مختلف را تعیین و مشخص کرده است. در واقع، اهداف و نقشهای ملی متفاوت در دورههای مختلف، به سمتگیریهای متفاوت و در نهایت، روابط خارجی متفاوت در دورههای اول تا چهارم منجر شده است. این سؤال اساسی مطرح میشود که چه متغیرهایی در تعریف نقشها و اهداف ملی بیشترین تأثیرگذاری را در دورههای اول تا چهارم داشته که درنهایت، به شکلگیری روابط خارجی متفاوت منجر شده است؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که ساختار نظام بینالملل، نیازهای داخلی، درک و نگرش تصمیمگیرندگان و ژئوپلتیک بهعنوان چهار متغیر اساسی باعث تعریف نقشها و اهداف ملی در دورههای اول تا چهارم شده که در نهایت، این روند به شکلگیری مرزهای روابط خارجی در دورههای اول تا چهارم منجر شده است. آنچه در این دورهها باعث شکلگیری روابط خارجی متفاوت شده، متأثر از وزن متفاوت هر کدام از این متغیرهای چهارگانه در دورههای اول تا چهارم است. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری دادهها منابع کتابخانهای، اسنادی و اینترنتی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - تأثیر ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابط با جمهوری اسلامی ایران
مجید عباسی مرتضی نور محمدی سید محمدرضا موسویاین مقاله در صدد شناخت تأثیرات ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابط دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران می باشد. کشور آذربایجان در منطقه ای واقع شده که به دلیل خصوصیات جغرافیایی و همسایگی با ایران همواره مورد توجه قدرت های جهانی بوده است و بنابراین بررسی ژئوپلیتیک چکیده کاملاین مقاله در صدد شناخت تأثیرات ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابط دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران می باشد. کشور آذربایجان در منطقه ای واقع شده که به دلیل خصوصیات جغرافیایی و همسایگی با ایران همواره مورد توجه قدرت های جهانی بوده است و بنابراین بررسی ژئوپلیتیک این کشور می تواند در اتخاذ تصمیمات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی کشور ما سودمند و برای کاستن از تصادمات احتمالی در آینده مفید واقع شود. از این رو در این تحقیق برای پاسخ به این سوال که ویژگی های ژئوپلیتیکی آذربایجان چه تأثیری بر روابط با ایران دارد، از شیوه تحلیل محتوا استفاده شده تا به درک کامل تری از شناخت ویژگی ها و ریشه یابی چالش ها، فرصت ها و تهدیدها کمک نماید. در پایان ضمن تبیین تأثیر عوامل مختلف ژئوپلیتیکی آذربایجان در کاهش یا افزایش سطح روابط میان دو کشور،به تجزیه و تحلیل و ارایه پیشنهادهای لازم در این زمینه پرداخته خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - قوم گرایی و تأثیر آن بر روابط جمهوری اسلامی ایران و آذربایجان
مرتضی اباذری حبیب رضازاده محمد کریم زادهفروپاشی اتحاد شوروی یکی از مهمترین رویدا د های جهان در نیمه قرن 20 بوده است و تأثیرات عمیقی در سطح جهان، منطقه و روابط بین کشورها به جا گذاشته است . نتیجه این فروپاشی ظهور و حضور جمهوری های جدید در آسیای مرکزی و قفقاز است، از جمله این کشورها جمهوری آذربایجان می باشد . ا چکیده کاملفروپاشی اتحاد شوروی یکی از مهمترین رویدا د های جهان در نیمه قرن 20 بوده است و تأثیرات عمیقی در سطح جهان، منطقه و روابط بین کشورها به جا گذاشته است . نتیجه این فروپاشی ظهور و حضور جمهوری های جدید در آسیای مرکزی و قفقاز است، از جمله این کشورها جمهوری آذربایجان می باشد . البته 1297 ش) نیز دارای استقلال بود و - 1918 م( 1299 - این کشور در سالهای 1920 سپس به اتحاد جماهیر شوروی الحاق گردید . آذری ها با اکثریت 90 درصد و زبان ترکی، مذهب شیعه و احساسات شدید میهن پرستی جمعیت جمهوری آذربایجان را تشکیل می دهند. ایران و جمهوری آذربایجان به رغم داشتن اشتراکات فراوانی چون فرهنگ، تاریخ، دین و مذهب و مرز مشترک روابط پرتنشی با یکدیگر دارند. حال این سوال پ یش می آید که چرا به رغم این اشتراکات روابط این دو کشور تن شآمیز است؟ فرضیه نویسندگان این است که عامل قوم گرایی که تحت عنوان آذربایجان واحد از سوی جمهوری آذربایجان تبلیغ می شود (و به عاملی در سیاسی شدن قوم آذری ایران تبدیل شده است) مانعی در برقراری ارتباط مناسب بین ایران و جمهوری آذربایجان می باشد و توانسته است نقش سایر عوامل تسهیل کننده در برقراری ارتباط بین دو کشور را (تاریخ مشترک، دین و مذهب مشترک،مرز مشترک و... ) تحت الشعاع خود قرار دهد و منجر به تنش در روابط بین دو کشور گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - The Role of Constructive Elements of Iran's Identity in Relations between Iran and Russia
Yosef shahmohammadi Fatemeh HashemiAlong the history, relations between Iran and Russia always faced with great changes and transitions and always, the foundation of these relations have been on the base of political, security and military and sometimes economical affairs. Iran and its people have specia چکیده کاملAlong the history, relations between Iran and Russia always faced with great changes and transitions and always, the foundation of these relations have been on the base of political, security and military and sometimes economical affairs. Iran and its people have special identity elements like: Persian language, Shiite Islamism, nationalism, regional hegemonies, anti-foreignism and etc, that some of them like: Shiite Islamism and anti-foreignism after Islamic Republic of Iran are reinforced and had deep impressions on foreign relations of Iran and Russia. In this survey, we are going to answer this question that, according to constructive elements of Islamic Republic of Iran's identity, how was relation between Iran and Russia? To answer this question, through the explanatory method with general descriptive, constructive elements of Islamic republic of Iran identity recognized and its effects studied on relations between Iran and Russia after Islamic republic of Iran. Results of the survey show that according to constructivism, relations between Iran and Russia include different paradigms of cultural co operations and common point of views and will be able to affect and transmit from cultural field to political and foreign relations of two neighbor countries. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - The Riddle of Economic Diplomacy in the Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran
Mohammad Heydari Sohrab AlamdariBill Clinton, the ex-president of the United States of America at the end of his two presidency period stated that one of his most important successes was the link between internal economy and the foreign policy of the country. Some general conclusions can be derived fr چکیده کاملBill Clinton, the ex-president of the United States of America at the end of his two presidency period stated that one of his most important successes was the link between internal economy and the foreign policy of the country. Some general conclusions can be derived from this statement, which include the following and which make the hypotheses of this article: 1- Economic relations are necessary conditions for the political relations, 2- The powerful economic relations have influenced political relations, 3- Economic relations can synchronize political and foreign relations and in one way or another process the policies related to production, exchange of goods, services, and investments, 4- Economic diplomacy uses the economic resources to organize relations and changes in the behavior of countries in a wide range. These new economic performances in the domain of foreign policy are the outcomes of International and local developments during the last two decades which has prioritized economic policies over other diplomacies. Economic diplomacy is the observant of two fundamental developments related to mentioned basic developments. First, these governments are no longer the only actors in the field of diplomacy, but rather other supra and super national and transnational organizations enter the global domain more powerfully and day by day. Second, changes in the traditional performances and constructs of governments are unavoidable for preserving physical and psychological security of the citizens and preservation of the independence and integrity of governments. The questions raised by the researcher is that whether the foreign policy of the Islamic Republic of Iran has been able to make use of great economic capacities of the country along with preservation, empowering and expansion of national security and national interests of the country with updating the policies, guidelines, and operationalizing them, according to international changes and developments. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran in North Africa: A Comparative Study on Ahmadinejad’s and Rouhani’s Governments (With Emphasis on Egypt, Libya, and Tunisia)
Hassan Yousefi حسن خداوردی -
دسترسی آزاد مقاله
20 - تبیین هویتی از ساختار تخاصم در روابط ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران
فاضل فیضیوقوع انقلاب اسلامی ایران در بهمن ۱۳۵۷، رویدادی بود که گفتمان هویت بخش آن در سیاست خارجی( گفتمان آرمانگرایی انقلابی) مبتنی بر عناصر گفتمانی استقلال، مبارزه با امپریالیسم و قدرتهای استعماری، استکبارستیزی و حمایت از جنبشهای آزادیبخش بود. قاعدتا شکل گیری چنین گفتمانی در کشو چکیده کاملوقوع انقلاب اسلامی ایران در بهمن ۱۳۵۷، رویدادی بود که گفتمان هویت بخش آن در سیاست خارجی( گفتمان آرمانگرایی انقلابی) مبتنی بر عناصر گفتمانی استقلال، مبارزه با امپریالیسم و قدرتهای استعماری، استکبارستیزی و حمایت از جنبشهای آزادیبخش بود. قاعدتا شکل گیری چنین گفتمانی در کشور و منطقه ای که جزیره ثبات آمریکا تلقی می شد، با اهداف و منافع این کشور هماهنگی نداشت. به گونه ای که با تسخیر سفارت این کشور بعنوان لانه جاسوسی از سوی دانشجویان پیرو خط امام(ره)، ایالات متحده ضمن قطع روابط دیپلماتیک خود با ایران، طیفی از اقدامات خصمانه را علیه ایران اتخاذ کرد که تا کنون نیز بعد از گذشت چهل سال ادامه داشته است. در این تحقیق ضمن بازشناسی موانع تحول روابط دو کشور، تضاد منافع آنها را از منظر هویت و هنجارهای مقوم هویت که مورد تاکید نظریه سازه انگاری در روابط بین الملل است، بررسی نموده و بیان می نماییم که اگر چه در برهه هایی در موضوعات مشخص و معین، مذاکرات محدود و موردی بین دو کشور صورت گرفته است، اما بدلیل تضاد هویتی آنها امکان تغییر بنیادین در روابط ایران و ایالات متحده آمریکا وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان؛ بسترهای همگرایی و زمینه های واگرایی
حبیب اله ابوالحسن شیرازیچکیده پس از تجزیه اتحاد جماهیر شوروی و پیدایش پنج کشور جدید در آسیای مرکزی، فصل جدیدی در روابط ایران با این کشورها بوجود آمد. موضوع روابط جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان همواره با اهمیت زیادی مطرح شده و این امر پیش از هر چیز به سبب پیوندهای تاریخی، فرهنگی و زبانی موجود چکیده کاملچکیده پس از تجزیه اتحاد جماهیر شوروی و پیدایش پنج کشور جدید در آسیای مرکزی، فصل جدیدی در روابط ایران با این کشورها بوجود آمد. موضوع روابط جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان همواره با اهمیت زیادی مطرح شده و این امر پیش از هر چیز به سبب پیوندهای تاریخی، فرهنگی و زبانی موجود میان دو کشور و ذکر این حقیقت که تاجیکستان به عنوان تنها کشور فارسیزبان در آسیای مرکزی است که وضعیت متمایزی با سایر کشورهای این منطقه دارد. آسیای مرکزی از جمله مناطقی است که از جایگاهی روزافزون در مناسبات منطقهای و بینالمللی، برخوردار گشته و اکنون به عنوان یکی از مهمترین زیر سیستمهای منطقهای محسوب میشود. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان، از یک سو بر پایه عوامل همگرایی در حوزههای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، از فرصتها و زمینههای نفوذ و همکاری، برخوردار است و از طرف دیگر با توجه به عوامل واگرایی با چالشها و تهدیداتی مواجه میباشد که برآیند این امر، همواره در جهتگیری سیاست خارجی ایران در تاجیکستان تأثیرگذار بوده است. این مقاله ضمن شناسایی مهمترین عوامل همگرایی و واگرایی پیشروی سیاست خارجی ایران به ارزیابی کلی از خط مشیهای اتخاذ شده در تاجیکستان میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - سیاستهای مهاجرتی و تاثیر آن بر روابط خارجی اتحادیه اروپا
منصور رحمانی میلاد ادیب سرشکیموضوع مهاجرت در اتحادیه¬ اروپا در سالهای اخیر توجهات بسیاری را به خود معطوف داشته است به طوری که از یک مسأله¬ درونی در کشورهای اتحادیه به یک مسأله¬ خارجی مبدل گشته و در حال حاضر جزء الویت¬های سیاست خارجی اتحادیه نیز محسوب می¬گردد.برخی از مقامات اروپا چکیده کاملموضوع مهاجرت در اتحادیه¬ اروپا در سالهای اخیر توجهات بسیاری را به خود معطوف داشته است به طوری که از یک مسأله¬ درونی در کشورهای اتحادیه به یک مسأله¬ خارجی مبدل گشته و در حال حاضر جزء الویت¬های سیاست خارجی اتحادیه نیز محسوب می¬گردد.برخی از مقامات اروپایی معتقدند که در بعضی از حوزه ها بهتر است مشارکتشان در قالب واحدی به نام اتحادیه اروپا صورت پذیرد چرا که همکاری مشترک در حوزه¬¬ مبارزه با مهاجرتهای غیر قانونی و پناهجویان می¬تواند مؤثرتر باشد. سیاست همسایگی و انعقاد موافقت¬نامه¬های پذیرش مجدد با دول ثالث از جمله این ابزار سیاسی -بوده که اتحادیه برای حل معضل مهاجران غیر قانونی از ممالک مبدأ و جلوگیری از ورود آنان به درون اتحادیه به کار برده است که هم جنبه تشویقی و هم تنبیهی را در خود دارد. در حالی کهبرخی دیگر از مقامات اروپایی معتقدند کهوضع قوانین مهاجرتی و پذیرش مهاجران هنوز در اختیار دولتهای ملی است و کشورهای عضو هنوز به سیاست مشترک مهاجرتی دست نیافته اند. این مقاله درصدد بررسی و ارزیابی دیدگاه های مذکور بوده و در جستجویاین است که در هزاره جدید چه تغییر و تحولی در سیاستهای مهاجرتی اتحادیه اروپا رخ داده است؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - ارزیابی سیاست خارجی باراک اوباما در منطقه شرق آسیا
محمدصادق بابکانچکیده آمریکا مدتهاست که خود را قدرت منطقه پاسیفیک میداند و هدف اصلی سیاست خارجی آمریکا جلوگیری از ایجاد یک قدرت بزرگ یا مجموعهای از قدرتها با هدف کنترل اوراسیاست. پیشتر، این مسئله در سال 2011.م سبب چرخش دولتاوباما از جنوب آسیا و خاورمیانه به منطقه آسیا-پاسیفیک شده چکیده کاملچکیده آمریکا مدتهاست که خود را قدرت منطقه پاسیفیک میداند و هدف اصلی سیاست خارجی آمریکا جلوگیری از ایجاد یک قدرت بزرگ یا مجموعهای از قدرتها با هدف کنترل اوراسیاست. پیشتر، این مسئله در سال 2011.م سبب چرخش دولتاوباما از جنوب آسیا و خاورمیانه به منطقه آسیا-پاسیفیک شده بود. این مقاله سیاست خارجی آمریکا در آسیای شرقی را با تأکید بر تاریخ مشترک و چالشهای اخیر مورد بررسی قرار میدهد. همچنین روابط آمریکا را با چهار موجودیت سیاسی کلیدی یعنی ژاپن، جمهوری کره (کره جنوبی)، چین و تایوان بررسی میکند. هدف اصلی مقاله حاضر پاسخ به این پرسش کلیدی است که سیاست خارجی ایالات متحده در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما در منطقه شرق آسیا چگونه قابل ارزیابی است؟ در پاسخ به پرسش مذکور فرضیه اساسی که مطرح میشود آن است که در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، آسیا بار دیگر به کانون توجه سیاست خارجی آمریکا درآمد و چرخش دولت اوباما به سمت آسیای شرقی را میتوان بارزترین نشانه اشغال از پیش فرض شده منطقه توسط آمریکا تلقی نمود که از نقش پر رنگ آسیا در سیاست خارجی این کشور حکایت داشت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هدف استراتژیک و اقتصادی آمریکا، مهار رشد و پویایی آسیاست و از منظر رویکرد واقعگرایی و منطق بازدارندگی، آمریکا به یقین تلاش خواهد کرد تا از خیزش چین به عنوان یک رقیب استراتژیک در شرق آسیا جلوگیری نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - روابط ایران و اتحادیه اروپا پس از روی کار آمدن دولت یازدهم
اردشیر سنائی رومیسا رحمتی مقدمعمده کشورهای اروپایی علاقهمند به برقراری روابط و استفاده از ظرفیتهای اقتصادی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون بودهاند. هر چند در طول سه دهه گذشته روابط طرفین فراز و نشیبهای گوناگونی(اعم از خصمانه و یا دوستانه) را پشت سر گذاشته است. با آغاز بحث پرونده هسته چکیده کاملعمده کشورهای اروپایی علاقهمند به برقراری روابط و استفاده از ظرفیتهای اقتصادی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون بودهاند. هر چند در طول سه دهه گذشته روابط طرفین فراز و نشیبهای گوناگونی(اعم از خصمانه و یا دوستانه) را پشت سر گذاشته است. با آغاز بحث پرونده هستهای ایران، کشورهای اروپایی سعی کردند محوریت خود را در مناسبات میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی حفظ نمایند.سرانجام همراهی اروپا با آمریکا پرونده هسته ای ایران را به شورای امنیت ارسال نمود.اما یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران مرحله جدیدی از مناسبات ایران و اتحادیه اروپا را رقم زد. طرح مباحثی چون اعتدال و میانهروی، تنشزدایی، اعتمادسازی و تعامل سازنده با نظام بینالملل از سوی دولت با استقبال کشورهای اروپایی روبهرو شد. اتحادیه اروپا در قالب گروه 1+5 روند مذاکرات برای حل و فصل پرونده هستهای ایران را دوباره آغاز نمود. مذاکرات سرانجام در نوامبر 2014 (آذر 1393) منجر به توافق موقت 6 ماهه ای ژنو شد. مذاکرات طرفین برای رسیدن به توافق جامع و نهایی پس از دو بار تمدید توافق ژنو (در زمان نگارش این مقاله) کماکان ادامه دارد. مولفین در این مقاله سعی دارند تا چارچوبی تحلیلی برای بررسی روابط ایران و اتحادیه اروپا پس از روی کار آمدن دولت یازدهم ارائه دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - چارچوبی تحلیلی برای بررسی روابط ترکیه و اسرائیل پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه (2010ـ 2002)
اردشیر سناییچکیده ترکیه نخستین کشور مسلمان خاورمیانه است که در سال 1949 اسرائیل را به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک با آن کشور برقرار کرد. از روابط ترکیه و اسرائیل، همواره به عنوان یک رابطه استراتژیک نام برده می شود. روابط این دو کشور، یک رابطه عمیق است که با وجود تغییرات سیاسی در چکیده کاملچکیده ترکیه نخستین کشور مسلمان خاورمیانه است که در سال 1949 اسرائیل را به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک با آن کشور برقرار کرد. از روابط ترکیه و اسرائیل، همواره به عنوان یک رابطه استراتژیک نام برده می شود. روابط این دو کشور، یک رابطه عمیق است که با وجود تغییرات سیاسی در ترکیه و روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه همچنان ادامه یافت. حزب عدالت و توسعه ترکیه که از بقایای حزب منحل شدة فضیلت، تشکیل شد و در انتخابات پارلمانی 2002 ترکیه، به قدرت رسید در واقع نسل تازه ای از اسلامگرایان به رهبری رجب طیب اردوغان هستند که هم روابط نزدیک تری با اسرائیل برقرار ساخته و هم حضور ترکیه در اتحادیه اروپا را متحمل تر ساختند. با آنکه رئیس جمهور و نخست وزیر ترکیه شخصیت های اسلام گرا بودند مناسبات دوستانه آن کشور با اسرائیل به طور فزاینده ای مستحکم تر شده و همکاری های بین دو کشور گسترش یافت. در واقع تسخیر پست ریاست جمهوری و پیروزی مجدد در انتخابات پارلمانی توسط اسلام گرایان حزب عدالت و توسعه، به معنای تحولی اساسی در سیاست خارجی ترکیه نبود. اسلام گرایان درصدد بودند روابط خود را با غرب به خوبی حفظ نمایند و در عین حال روابط خود با جهان اسلام و مجموعه شرق را نیز گسترش دهند. در این میان روابط ترکیه و اسرائیل نیز در قالب سیاست خارجی و استراتژی کلان ترکیه برای ایفای نقش فعال و مؤثر منطقه ای و فرامنطقه ای نگریسته شده و در چارچوب منافع ملی ترکیه گسترش یافت. این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که روابط ترکیه و اسرائیل پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه را چگونه و از چه منظر تحلیلی ـ تئوریکی می توان تبیین نمود؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - عصر رضاشاه پهلوی و تجدیدِ معادلات پیشین در تاریخ روابط خارجی ایران (1320-1304)
طاهره ابراهیمیفر سیدعلی منوّریچهار سال پس از کودتای سوم اسفند 1299، رضاشاه پهلوی روابط خارجی ایران را در جهت پیشگیری از مداخلۀ قدرتهای بزرگ تغییر داد. لازم به ذکر است که در سراسر عصر قاجار ایران در معرض نفوذ سیاسی، اقدامات نظامی و بهرهبرداری اقتصادی دو قدرت بزرگ روسیۀ تزاری (و متعاقب آن شوروی) و چکیده کاملچهار سال پس از کودتای سوم اسفند 1299، رضاشاه پهلوی روابط خارجی ایران را در جهت پیشگیری از مداخلۀ قدرتهای بزرگ تغییر داد. لازم به ذکر است که در سراسر عصر قاجار ایران در معرض نفوذ سیاسی، اقدامات نظامی و بهرهبرداری اقتصادی دو قدرت بزرگ روسیۀ تزاری (و متعاقب آن شوروی) و بریتانیا بود. رضاشاه جهت مقابله با مداخلات خارجی اصلاحاتی را در زمینههای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به منظور بنیان گذاشتن دولت مُدرن در ایران انجام داد. با این حال و علیرغم سیاستهای نوسازی و توسعۀ مورد نظر رضاشاه، معادلات روابط خارجی ایران همچنان بر اساس رقابتهای میان بریتانیا و شوروی صورت پذیرفت. به عبارت دیگر روابط خارجی ایران در دوران رضاشاه همچون عصر قاجار در جهت موازنه در مقابل بریتانیا و شوروی احیاء شد. پرونده مقاله