• فهرست مقالات شهر قزوین

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تاملی بر نشانه‌شناسی فضاهای ورودی خانه‌های دوره قاجار شهر قزوین از دیدگاه فردینان‌دو سوسور، چارلز سندرس پیرس و امبرتو اکو
        نوشین سخاوت دوست فریبا البرزی
        نشانه‌شناسی رویکردی علمی برای مطالعه و تفسیر نشانه‌ها است. پژوهش از دیدگاه علم نشانه‌شناسی و با کاربست نظریات‌ فردینان‌دو سوسور، چارلز سندرس پیرس و امبرتو اکو به بررسی مفهوم عناصر به‌کاررفته در فضای ورودی خانه‌های قاجار قزوین می‌پردازد. فرض ‌است که در بررسی هر جز از فضا چکیده کامل
        نشانه‌شناسی رویکردی علمی برای مطالعه و تفسیر نشانه‌ها است. پژوهش از دیدگاه علم نشانه‌شناسی و با کاربست نظریات‌ فردینان‌دو سوسور، چارلز سندرس پیرس و امبرتو اکو به بررسی مفهوم عناصر به‌کاررفته در فضای ورودی خانه‌های قاجار قزوین می‌پردازد. فرض ‌است که در بررسی هر جز از فضای ورودی خانه، آنچه تبدیل به نشانه گشته حاصل ساختارهای ذهن انسان و متأثر از ساختارهای اجتماعی و فرهنگی بوده‌است. بدین ترتیب لزوم تفسیر معنا و تحلیل‌های اجتماعی به‌عنوان شالوده اصلی ایفای‌‌ نقش‌ کرده و با تکیه‌بر این موارد روش تحقیق از نوع کیفی، به روش توصیفی تحلیلی انتخاب شده‌است. نتیجه پژوهش ضمن بررسی علل عملکردی و مفهومی عناصر فضای ورودی از منظر نشانه شناسانه، تأثیرگذارترین عامل در بررسی نشانه‌ها را در ارجاع به مؤلفه‌های ذهنی و مفهومی دانسته که در قالب ساختارهای فرهنگی، اجتماعی مذهبی و رفتاری با در نظر داشتن ویژگی‌های کالبدی درنهایت به ایجاد فرمی معنادار منجر شده‌است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - شهروندی محیط‌زیستی و تحلیل رفتار شهروندی در شهر قزوین
        ناصر برک پور فاطمه جهان سیر
        شهروندی محیط‌زیستی به معنای داشتن دانش، نگرش‌ها و مهارت‌هایی در زمینه محیط‌زیست شهری است، به طوری که این موارد به رفتار طرفدار محیط‌زیست منجر شود. شهروندان با رفتارهای محیط‌زیستی، بیشترین مسئولیت را در قبال محیط شهری و بنابراین حفظ ارزش‌های طبیعی، تاریخی و میراثی آن دار چکیده کامل
        شهروندی محیط‌زیستی به معنای داشتن دانش، نگرش‌ها و مهارت‌هایی در زمینه محیط‌زیست شهری است، به طوری که این موارد به رفتار طرفدار محیط‌زیست منجر شود. شهروندان با رفتارهای محیط‌زیستی، بیشترین مسئولیت را در قبال محیط شهری و بنابراین حفظ ارزش‌های طبیعی، تاریخی و میراثی آن دارند. این پژوهش، با هدف کلی شناسایی و تحلیل زمینه‌های شکل‌دهنده رفتار محیط‌زیستی شهروندان، در زمره تحقیق‌های پیمایشی و همبستگی قرار می‌گیرد. جامعه آماری آن کلیه شهروندان شهر قزوین هستند که بر اساس فرمول کوکران تعداد اعضای نمونه، 233 نفر تعیین شده است. به منظور تحلیل سؤال‌های پرسش‌نامه از آزمون کای‌دو یک‌بعدی و جهت استخراج روابط همبستگی میان متغیرها از آزمون همبستگی اسپیرمن و کروسکال ـ والیس استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش، بیان‌گر پایین‌بودن سطح رفتار شهروندی محیط‌زیستی شهروندان است. مهم‌ترین عوامل مؤثر در این موضوع، پایین‌بودن سطح دانش محیط‌زیستی شهروندان و ناکارآمدی عوامل زیرساختی و قانونی کافی جهت بروز این رفتارها است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - سنجش کیفیت محیط شهری با استفاده از روش چند معیاره (مورد محله پونک شهر قزوین)
        اسماعیل نصیری هند خاله
        . هدف این پژوهش بررسی متغیرهای مؤثر بر رضایت مندی شهروندان از کیفیت محیط زندگی در محله پونک شهر قزوین است.بر این اساس با توجه به مطالعة ادبیات نظری مربوط به کیفیت محیط، چارچوب مفهومی متشکل از عوامل پانزده گانه، مورد تحلیل قرار گرفته است. نوع پژوهش، از نظر هدف کاربردی و چکیده کامل
        . هدف این پژوهش بررسی متغیرهای مؤثر بر رضایت مندی شهروندان از کیفیت محیط زندگی در محله پونک شهر قزوین است.بر این اساس با توجه به مطالعة ادبیات نظری مربوط به کیفیت محیط، چارچوب مفهومی متشکل از عوامل پانزده گانه، مورد تحلیل قرار گرفته است. نوع پژوهش، از نظر هدف کاربردی و توسعه ای، از لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی- تحلیلی می باشد.حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و با در نظر گرفتن فرضیة حداکثر ناهمگنی، برای محدودة مورد نظر 120 نفر محاسبه شد. نتایج نشان می دهد که بین متغیر جنس با میزان رضایت از، وضعیت آلودگی، امنیت اجتماعی موجود در محله، سرزندگی ساخت محیط و نظم حاکم بر کالبد رابطة معناداری دارد. در محدودة مورد مطالعه بین دو متغیر میزان تحصیلات و رضایت اقتصادی با میزان رضایت مندی از کیفیت محیط زندگی رابطةمستقیم وجود دارد. و با توجه به وسعت محله، علت این موضوع را می توان تفاوت های فردی وابسته به صفات اجتماعی- اقتصادی بررسی کرد. از این رو باید افزود که متغیر سطح تحصیلات و میزان رضایت اقتصادی در ادراک کیفی ازمحیط در محله پونک قزوین تأثیرگذار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - سنجش میزان بهره‌مندی شهروندان از حق بر شهر(نمونه موردی: شهر قزوین)
        فهیمه شکوه فر زهره داودپور وحید بیگدلی راد
        مقدمه و هدف پژوهش: حق بر شهر، مفهوم و چشم‌اندازی اصولی به منظور تدوین مبانی حق و عدالت در شهرهای معاصر، فراخوانی چالش برانگیز برای به چالش کشیدن مفاهیم بنیادین حقوق و مزایای شهروندان شهری، به عنوان نماد و آرمان حقوق بشر، در میان جوامع شهری تبدیل شده است. پژوهش حاضر با ه چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: حق بر شهر، مفهوم و چشم‌اندازی اصولی به منظور تدوین مبانی حق و عدالت در شهرهای معاصر، فراخوانی چالش برانگیز برای به چالش کشیدن مفاهیم بنیادین حقوق و مزایای شهروندان شهری، به عنوان نماد و آرمان حقوق بشر، در میان جوامع شهری تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد حق برشهر به میزان بهره‌مندی شهروندان از آن، به تفکیک نواحی می‌پردازد. روش پژوهش: حجم نمونه 390 نفر از شهروندان در شهر قزوین و انتخاب نمونه با نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای توام با طبقه بندی صورت گرفته است‌. برای این منظور از روش آماری رگرسیون ترتیبی و با در نظر گرفتن مؤلفه‌های تأثیر گذار بر حق بر شهر و آزمون کروسکال والیس به منظور مقایسه نواحی در نرم افزارR استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد حق آسودگی فیزیکی بیشترین تاثیر و حق تولید و تکوین فضا کمترین تاثیر در میزان رضایتمندی را داراست. نتیجه گیری: میتوان اینگونه تحلیل کرد که ساکنان شهر قزوین از کیفیت فضاهای شهری رضایت ندارند و سنجش این میزان از نارضایتی و توزیع میزان رضایت به منظور اولویت بندی‌ها در اصلاح فضاها در شهر از اهمیت بالایی در راستای افزایش میزان رضایت از حق بر شهر دارد، کمترین تاثیر نیز از بعد حق تولید و تکوین فضا بدست آمده که مشخصا به دلیل عدم آگاهی شهروندان از حقوق خود و نحوه مطالبه آن نشات می‌گیرد. همین طور می‌توان نتیجه گرفت که بین رضایتمندی از حق بر شهر در نواحی مختلف، اختلاف معنی‌داری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - شناسایی و الویت بندی راهبرد های مناسب جهت ساماندهی بافت فرسوده بخش مرکزی شهر قزوین با رویکرد باز آفرینی شهری پایدار با استفاده از تکنیک های SWOT –AHP
        منوچهر حبیبی نفیسه مرصوصی اسماعیل علی اکبری
        زمینه و هدف: در این تحقیق مناطق فرسوده بخش مرکزی شهر قزوین از لحاظ شدت فرسودگی الویت بندی و نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدید های این مناطق شناسایی شده است. روش بررسی: برای رسیدن به این هدف از اسناد و مدارک، آمار و اطلاعات موجود درمنابع علمی و همچنین مصاحبه با سرپرستان خا چکیده کامل
        زمینه و هدف: در این تحقیق مناطق فرسوده بخش مرکزی شهر قزوین از لحاظ شدت فرسودگی الویت بندی و نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدید های این مناطق شناسایی شده است. روش بررسی: برای رسیدن به این هدف از اسناد و مدارک، آمار و اطلاعات موجود درمنابع علمی و همچنین مصاحبه با سرپرستان خانوارهای ساکن در بافت فرسوده، صاحب‌نظران، مدیران و کارشناسان مرتبط با مباحث معماری، اجتماعی و بکارگیری تکنیک سلسله مراتبی فازی مدلAHP ومدل SWOT استفاده به عمل آمده است. در مرحله اول مناطق فرسوده بخش مرکزی شهر قزوین از لحاظ شدت فرسودگی الویت بندی شده است. در مرحله بعد با استفاده از مدل SWOT با حجم نمونه 417 نفر برای سطح اطمینان 95 درصد و احتمال خطای 5 درصد نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدید های مناطق فرسوده بخش مرکزی شهر قزوین شناسایی شده است. یافته ها: کمبود فضاهای خدماتی رفاهی در محدوده مورد مطالعه با ضریب اهمیت (033/0) مهمترین نقطه ضعف، دسترسی آسان به خیابـان هـای اصـلی، بازار و مرکز شهر با ضریب اهمیت (024/0) بالاترین نقطه قوت، عدم وجود برنامه ای مدون در راستای عدالت محوری در پهنه شهر قزوین با ضریب اهمیت (054/0) است. بحث و نتیجه گیری: مهم ترین تهدید وجود طرح های تشویقی (نظیر اعطای وام، افزایش تراکم و ...) توسط سازمان های ذیربط در راستای افزایش سرمایه گذاری و نوسازی با ضریب اهمیت (032/0) و برترین فرصت در ساماندهی بافت بخش مرکزی شهر قزوین با رویکرد باز آفرینی شهری پایدار شناخته شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - مکان‌یابی محل دفن پسماند شهری شهر قزوین با استفاده از روش AHP در محیط نرم‌افزار ArcGIS
        یونس خسروی حمید اشجعی
        چکیده افزایش روزافزون جمعیت شهری و توسعه منطقه های شهری، افزایش مصرف مواد دارای پسماند تجزیه ناپذیر و بسیاری از دورریزهای دیگر زندگی ماشینی و مدرن سبب توجه بیش تر مدیران شهری به پسماندها شده است. اثرات مخرب محیط زیستی، اقتصادی و اکولوژیکی محل های دفن سبب توجه بیش تر به چکیده کامل
        چکیده افزایش روزافزون جمعیت شهری و توسعه منطقه های شهری، افزایش مصرف مواد دارای پسماند تجزیه ناپذیر و بسیاری از دورریزهای دیگر زندگی ماشینی و مدرن سبب توجه بیش تر مدیران شهری به پسماندها شده است. اثرات مخرب محیط زیستی، اقتصادی و اکولوژیکی محل های دفن سبب توجه بیش تر به انتخاب محل دفن مناسب برای پسماندهای شهری شده است. هدف از این پژوهش، پیشنهاد بهترین مکان برای دفن پسماندهای شهری شهر قزوین می باشد. در مطالعه حاضر نخست معیارها و اصول مکان یابی محل دفن پسماندهای شهری بر اساس منابع معتبر بیان شده است و سپس لایه های اطلاعاتی نظیر خاک شناسی، زمین شناسی، آبراهه، نقاط شهری و روستایی، اقلیم، جاده ها و ... برای شهر قزوین معرفی شدند. با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و بهره گیری از لایه های اطلاعاتی از طریق وزن گذاری لایه‌ها با استفاده از روش AHP در محیط نرم افزار10.3 ArcGIS، اطلاعات و نقشه ها تهیه شده اند. بر اساس نقشه ها و لایه های ایجاد شده، مکان های مستعد برای دفن بهداشتی در 5 کلاس مشخص شدند و زمین هایی با مساحت 70 هکتار به بالا را از میان زمین های کلاس پنجم جهت بهترین مکان برای دفن پسماند در بازه 40 ساله پیشنهاد شد. با تقسیم شهرستان قزوین به 4 منطقه، مکان های مناسب دفن برای زباله های شهرها و روستاهای هر منطقه معرفی گردید. براساس نتایج تحقیق مشخص شد محدوده مرکزی و شمالی شهر قزوین به دلیل نفوذپذیری کم و جنس خوب خاک، کاربری اراضی مناسب، فاصله و حریم مناسب از رودخانه ها، گسل ها، شهرها و روستاها، دسترسی و نزدیکی به جاده های ارتباطی، اقلیم خشک می تواند مناسب ترین مکان برای دفن پسماند شهری پیشنهاد شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - ارزیابی تأثیر توسعۀ معماری میان‌افزا بر مشارکت اجتماعی شهروندان در بافت‌های تاریخی (مطالعۀ موردی: گذر تاریخی محمدیۀ شهر قزوین
        عباس ده باشی پور جمال الدین سهیلی
        توسعۀ معماری میان افزا با پرداختن به توسعه در درون و بازتوسعۀ محدوده، بااستفاده از پتانسیل های آن (مانند تاریخی بودن) سعی در بهره برداری از زمین های بلااستفاده و فرسوده در بافت شهری، از طریق خلق و یا بازسازی فضا، جهت جلوگیری از خزش شهری و بهبود شرایط بافت داشته و در شهر چکیده کامل
        توسعۀ معماری میان افزا با پرداختن به توسعه در درون و بازتوسعۀ محدوده، بااستفاده از پتانسیل های آن (مانند تاریخی بودن) سعی در بهره برداری از زمین های بلااستفاده و فرسوده در بافت شهری، از طریق خلق و یا بازسازی فضا، جهت جلوگیری از خزش شهری و بهبود شرایط بافت داشته و در شهرهایی نظیر قزوین که دائما در حال افزایش جمعیت بوده و موانع طبیعی و مصنوعی سبب محدودیت جهات گسترش آن شده، مهم تر می نماید. چون توسعۀ معماری میان افزا، میان بافت و در ارتباط مستقیم با جامعه شکل می گیرد، مشارکت اجتماعی به معنای فعالیت های ارادی افراد جهت ارتقاء حیات اجتماعی خود، به عنوان پتانسیلی در تمامی مراحل توسعه مدنظر قرار می گیرد. هدف اصلی این پژوهش پرداختن به بیان چگونگی رابطۀ میان دو متغیر فوق بااستفاده از روش تحقیق همبستگی می باشد. پس از مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی، شاخص ها، مؤلفه ها و گویه هایی برای متغیرها تبیین، مدلی مفهومی جهت توجیه همبستگی آن ها ارائه و مطابق آن پرسشنامه ای تدوین و توزیع شد که با استفاده ازضریب آلفای کرونباخ، میزان پایایی آن تعیین و با استفاده از روش SPSS، ضریب پیرسون معادل 0.830 (نشان از همبستگی بالا و مثبت متغیرها) و ضریب معناداری معادل 0.000 (نشان از رابطه ای معنادار میان متغیرها)، محاسبه شد. نتیجۀ این پژوهش بیان می دارد که مفهوم توسعۀ معماری میان افزا با هدف تأمین نیازهای همه جانبۀ کاربران و با توجه به پتانسیل های موجود در محل، سبب ایجاد اعتماد و ارتقاء حس رضایت در افراد و نتیجتا منجر به گسترش همکاری و استفاده از توانایی های بالقوۀ آنان شده و افزایش مشارکت اجتماعی را در تمامی مراحل سبب می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - تبیین عوامل مؤثر قدرت اقتصادی در توسعه شهر قزوین
        هومن باباپور زهره داود پور مریم معینی فر
        شهر برآیند تعامل بنیادهای زیستی و طبیعی از یک سو و ساختارهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و محصول قدرت، تصمیم و مدیریت از سوی دیگر می‌باشد. لذا، بررسی قدرت های تاثیرگذار بر شکل گیری شهر از مهم ترین عوامل تعیین کننده توسعه شهری به شمار می آید.در این پژوهش به تبیین عوامل مؤثر ق چکیده کامل
        شهر برآیند تعامل بنیادهای زیستی و طبیعی از یک سو و ساختارهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و محصول قدرت، تصمیم و مدیریت از سوی دیگر می‌باشد. لذا، بررسی قدرت های تاثیرگذار بر شکل گیری شهر از مهم ترین عوامل تعیین کننده توسعه شهری به شمار می آید.در این پژوهش به تبیین عوامل مؤثر قدرت اقتصادی در توسعه شهر قزوین پرداخته شده است. این پژوهش به لحاظ هدف توسعه‌ای-کاربردی و به لحاظ روش توصیفی-تحلیلی است که تحلیل داده‌های آن به صورت آمیخته(کیفی-کمی) انجام شده است. هم‌چنین، جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های به صورت اسنادی-کتابخانه ای و پیمایشی بوده است که پرسشنامه از ابزار اصلی آن بشمار می‌آید. جامعه آماری پژوهش نیز شامل مسئولین و مدیران شهری بر اساس تخصص اقتصادمحور و هم‌چنین نخبگان و اساتید دانشگاه‌های قزوین می‌باشد که حجم نمونه بر اساس روش دلفی معادل 30 نفر به صورت تصادفی در نظر گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها به روش کمی از روش تحلیل عاملی با نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که اقتصاد مبتنی بر سوداگری، برخورداری ویژه و ناپایدار اقتصاد شهری را به عرصه سوداگری قدرت‌های تاثیرگذار عمده در توسعه شهر قزوین تبدیل نموده است. هم‌چنین، عامل " قدرت اقتصادی در توسعه شهری رانت‌محور" با مقدار ویژه 2.548 توانسته 18.201 درصد از واریانس را شامل شود. این عامل نیز با معیارهای تعداد افراد سرمایه گذار بومی یا غیربومی در شهر قزوین ، سفته بازی زمین و مسکن در هماهنگی سیاست‌ها کلان ، نیاز شهرداری به کسب درآمد دارای همبستگی مثبت و بالایی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - تبیین تاثیرات توسعه عقلانی شهر بر تحقق شهر آرام (مطالعه موردی شهر قزوین)
        فاطمه اسداله شریفی سیدمحمدرضا خطیبی جمال الدین سهیلی
        امروزه توسعه شهری بی هدف و شتابزده در حال بروز است. بحث شهر آرام و توسعه عقلانی برای بهبود شرایط مطرح شده است. شهر آرام در تلاش است تا باعث آرام شدن شهر گردد و عقلانیت جهت‌یابی عقیدتی برای شهرسازان است. در واقع عقلانیت گزینه‌ای اصولی برای دستیابی به مصالحه‌ای کارآمد در چکیده کامل
        امروزه توسعه شهری بی هدف و شتابزده در حال بروز است. بحث شهر آرام و توسعه عقلانی برای بهبود شرایط مطرح شده است. شهر آرام در تلاش است تا باعث آرام شدن شهر گردد و عقلانیت جهت‌یابی عقیدتی برای شهرسازان است. در واقع عقلانیت گزینه‌ای اصولی برای دستیابی به مصالحه‌ای کارآمد در شرایط سخت است. هدف از توسعه عاقلانه شهر و شهر آرام بهره‌برداری درست از فضای شهری مطابق با نیاز شهروندان است. اصول مقاله کاربردی و روش آن توصیفی تحلیلی است که به صورت کیفی و کمی انجام شده است. برای سنجش میزان اهمیت هر یک از مولفه‌ها پرسش نامه‌هایی توسط 10 کارشناس در این زمینه تکمیل گردید، سپس معیار‌ها توسط نرم افزار اکسپرت چویس محاسبه گردید. در این راستا با توجه به تحلیل‌های انجام شده معیار کیفیت زندگی با میانگین وزنی 200/0 اولویت اول، کیفیت محیطی 167/0 دوم، گوناگونی 122/0 سوم محاسبه شده است. نتایج نشان می‌دهد شهر قزوین از سه جبهه در محاصره باغستان سنتی است و مشکلاتی مانند تلاقی بافت فرسوده با بافت تاریخی و تراکم جمعیتی سبب شده است که توسعه ابعاد شهر قزوین به شدت محدود شود. به همین خاطر امروز بار توسعه شهری در استان قزوین به سمت شمال شهر منتقل شده است اما به دلیل کمبود برخی امکانات زیرساختی، فضای شهر مطلوب، سرزندگی، کاربری‌های متناسب با محدوده، دسترسی، بافت ناکارآمد، توسعه افقی شهر هنوز به طور کامل محقق نشده است. سوال این پروژه راه‌کار موثر بر تحقق شهر آرام با توجه به توسعه عقلانی در شهر قزوین کدامند؟ در این راستا برای تحقق توسعه عقلانی و شهر آرام در قزوین لازم است، تمام ابعاد در نظر گرفته شود و با توجه به محدودیت‌های هر منطقه راهکاریی نظیر هویت‌بخشی، تامین و توزیع خدمات و کاربری، اعتمادسازی، اصلاح ساختار بافت، حفاظت از باغات و معرفی سنن و فرهنگ شهر ارائه شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - پهنه بندی عدالت فضایی در برخورداری از کاربری های خدمات شهری در نواحی شهر قزوین با استفاده از GIS و زمین آمار
        سعید امانپور علی شجاعیان نورا عبیات نگار رحیم پور
        وظیفه‌ی اصلی برنامه‌ریزان شهری توزیع بهینه منابع و اجرای عدالت فضایی در سطح شهر می باشد. عدم دسترسی عادلانه و توزیع نامتعادل خدمات شهری موجب بی‌نظمی شهری و نابرابری ساکنان نواحی مختلف شهر، در برخورداری از امکانات شهری می شود. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی می ب چکیده کامل
        وظیفه‌ی اصلی برنامه‌ریزان شهری توزیع بهینه منابع و اجرای عدالت فضایی در سطح شهر می باشد. عدم دسترسی عادلانه و توزیع نامتعادل خدمات شهری موجب بی‌نظمی شهری و نابرابری ساکنان نواحی مختلف شهر، در برخورداری از امکانات شهری می شود. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی می باشد که با هدف ارزیابی عدالت فضایی در برخورداری از خدمات شهری در شهر قزوین به انجام رسیده است. جهت دستیابی به هدف مذکور و تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده، از مدلANTROPY برای وزن‌دهی شاخص‌ها و جهت تحلیل داده‌ها از مدل تحلیل رابطه‌ی خاکستری(GRA)و تابع زمین آماریIDWدر نرم افزارArcGISاستفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که ناحیه1شهری در برخورداری از خدمات در رتبه اول قرار دارد و بخش‌های عمده‌ی آن در سطح خیلی زیادی از برخورداری می باشد و در آخرین رتبه، ناحیه14قرار گرفته است که بخش‌های قابل توجهی از آن در سطح خیلی کم از برخورداریی قرار گرفته‌اند. همچنین مشخص شد که بیشترین مساحت و درصد برخورداری از خدمات در شهر قزوین را سطح متوسط با 44.78درصد و کمترین مساحت و درصد را سطح زیاد با 25.01 درصد تشکیل داده است. به طور کلی اکثر محدوده شهر را سطوح نسبتا متوسط و متوسط تشکیل داده است که حدود 44.78 درصد است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که ساکنان نواحی شهر قزوین به طور برابر به خدمات و امکانات شهر دسترسی ندارند که نشان از توزیع نامتعادل خدمات و امکانات در سطح شهر دارد. این نابرابری منجر به عدم عدالت فضایی در سطوح شهر قزوین شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - دستیابی به شهر دانش با رویکرد توسعه شهری دانش¬بنیان (مورد پژوهی: شهر قزوین)
        سیده زهرا حسینی زهرا السادات سعیده سعیده زرآبادی
        همزمان با محبوب شدن توسعه¬شهری دانش¬بنیان به عنوان محصول¬اجتماعی پست¬مدرن در میان محققین حوزه شهری، این مفهوم به نقطه اتصال برنامه¬ریزان، اقتصاددانان، جغرافیدانان، و دیگر محققین حوزه اجتماعی مبدل شد. شهر قزوین یکی از شهرهایی است که در چشم¬انداز توسعه¬ای خود، دستیابی به چکیده کامل
        همزمان با محبوب شدن توسعه¬شهری دانش¬بنیان به عنوان محصول¬اجتماعی پست¬مدرن در میان محققین حوزه شهری، این مفهوم به نقطه اتصال برنامه¬ریزان، اقتصاددانان، جغرافیدانان، و دیگر محققین حوزه اجتماعی مبدل شد. شهر قزوین یکی از شهرهایی است که در چشم¬انداز توسعه¬ای خود، دستیابی به شهردانش¬بنیان را هدف خود قرار داده¬است. با این وجود تاکنون راهبردهای شهر دانش¬بنیان در این شهر احصا نشده است. هدف اصلی این پژوهش ارائه راهبردهای برنامه¬ریزی توسعه¬شهری دانش¬بنیان با تکیه بر منابع و قابلیت¬های دانش¬بنیان قزوین است، تا با کمک آن بتواند در تبدیل به یک شهر دانش¬بنیان موفق عمل کند. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و رویکرد آن ترکیبی می¬باشد و در دو مرحله اصلی خلاصه می¬شود. در مرحله نخست پایه¬های نظری توسعه¬شهری دانش¬بنیان مبتنی بر تعاریف و ابعاد آن پیشنهاد شده¬است و در مرحله دوم بر پایه روش متاسوات، منابع و قابلیت¬های شهر قزوین و جایگاه رقابتی این شهر در میان رقبا برای ارائه راهبردهای دستیابی به شهر دانش-بنیان شناسایی شده است. بدین ترتیب با تعیین اهداف شهر قزوین، در چهار بعد نهادی، اقتصادی، فرهنگی-اجتماعی و محیطی به عنوان ابعاد اصلی پژوهش، نقشه جایگاه رقابتی و راهبردی شهر قزوین در میان رقبا در دو بعد محیطی-نهادی و اجتماعی-اقتصادی نشان داده شده است. یافته¬های پژوهش حاکی از آن است که برخورداری از پژوهشگران و حضور دانشگاه¬های مطرح در سطح کشور بیشترین میزان تناسب¬راهبردی و درجه¬اضطرار را داشتند، و تحریم و رکوداقتصادی و ضعف در سازوکار حمایت از جریان¬های علمی در کشور موانع اصلی و کلان تحقق اهداف بوده¬اند. از این رو توجه به راهبردهای دستیابی به توسعه¬شهری دانش¬بنیان در ابعاد نهادی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و محیطی در شهر قزوین برای تقویت قوت¬ها و برطرف¬کردن تهدیدها به عنوان پیش¬نیاز لازم توسعه¬شهری دانش¬بنیان، در شهر قزوین می¬باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - تاثیر سرمایه اجتماعی بر بازیافت زباله در شهر قزوین
        لیلا حاجی آقایی
        هدف این پژوهش بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر بازیافت زباله در شهر قزوین می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی است و بر اساس نحوه گردآوری داده‌ها، این نوع تحقیق از نوع توصیفی–پیمایشی با تکنیک معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش حاضر شهروندان 18 سال به بالای ساک چکیده کامل
        هدف این پژوهش بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر بازیافت زباله در شهر قزوین می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی است و بر اساس نحوه گردآوری داده‌ها، این نوع تحقیق از نوع توصیفی–پیمایشی با تکنیک معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش حاضر شهروندان 18 سال به بالای ساکن در شهر قزوین می باشند، حجم نمونه با توجه به حجم نمونه در مدل سازی معادلات ساختاری (پارامترهای آزاد، تعداد سازه های زیاد و احتمال خطای نمونه گیری و دستیابی به حداکثر درست نمایی) نمونه آماری تعداد 500 نفر انتخاب شد. متناسب با حجم جمعیتی هر یک از مناطق و با توجه به نقشه جغرافیایی هر منطقه داده ها و سن پاسخگویان با روش نمونه گیری سهمیه ای، جمع آوری گردیده است. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از آزمون اسپیرمن و مدل سازی ساختاری در نرم افزارهای spss وpls تحلیل شدند. ابزار اصلی جمع آوری داده ها در این مطالعه دو تا پرسش نامه محقق ساخته سرمایه اجتماعی و بازیافت زباله می باشد. نتایج نشان داد که مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی و انسجام اجتماعی تاثیر معناداری بر بازیافت زباله دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - مروری بر مفهوم شهرخلاق با تأکید بر سنجش وضعیت خلاقیت شهری (نمونه موردی: مناطق 3 گانه قزوین)
        خضر شمسی زینب کرکه آبادی سعید کامیابی
        ریچارد فلوریدا نظریه‌پرداز شهرخلاق معتقد است شهرها ظرف بروز خلاقیت بوده و همیشه چرخ‌های حرکت، تمرکز و هدایت انرژی خلاق بشر بوده‌اند؛ بنابراین پژوهش حاضر سعی بر آن داشته که بـا اسـتفاده از روش توصیفی- تحلیلی وضعیت خلاقیت شهر قزوین را موردسنجش قرار دهد، که جهت انجام آن با چکیده کامل
        ریچارد فلوریدا نظریه‌پرداز شهرخلاق معتقد است شهرها ظرف بروز خلاقیت بوده و همیشه چرخ‌های حرکت، تمرکز و هدایت انرژی خلاق بشر بوده‌اند؛ بنابراین پژوهش حاضر سعی بر آن داشته که بـا اسـتفاده از روش توصیفی- تحلیلی وضعیت خلاقیت شهر قزوین را موردسنجش قرار دهد، که جهت انجام آن با بهره‌گیری از داده‌های ثانویه و تهیه پرسش نامه از شهروندان به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته و در امتداد آن با استفاده از مدل‌های Topsis، AHP و نرم‌افزارSPSSسعی شده است شاخص‌های شهرخلاق را در مناطق3 گانه شهر قزوین با سه فرضیه مـوردتحلیل قرار گیرد. در آخر فرضیه سوم، مبنی بر اینکه شهر قزوین طی چند سال گذشته به سمت انطباق بیشتر با معیارهای شهرخلاق حرکت نموده است. با استفاده از نتایج به‌دست‌آمده توسط تکنیک تاپسیس معنی‌داری فرضیه سوم رد گردید. درنهایت از 3 فرضیه مطرح‌شده 2 فرضیه تأیید و 1 فرضیه رد شد. بنابراین می‌توان گفت: شهر قزوین پتانسیل لازم جهت حرکت به سمت شهرخلاق را داراست هرچند که این روند از سال 1392 دچار رکود گشته است اما با توجه به ظرفیت‌های خلاقیت شهر قزوین، پیشنهاد می‌گردد که؛ نسبت به تقویت زمینه‌ای که اقبال جهانی بیشتر در آن وجود دارد اقدام گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - واکاوی در مفهوم کیفیت محیط شهری؛شناسایی معیارهای مؤثر از دیدگاه شهروندان در شهر قزوین
        عارفه کرمی پور شمس آبادی محمد مسعود علی مجابی
        رشد سریع شهرنشینی موجب بروز بحرانهای مختلف در زندگی شهری شده است.سکونتگاه های انسانی هنگامی میتواند بیشترین مطلوبیت را برای ساکنین داشته باشد که انتظارات و خواسته های آنها را برآورده نماید. عدم برخورداری از کیفیات مطلوب محیطی در سال های اخیر منجر به کمرنگ شدن عرصه زندگی چکیده کامل
        رشد سریع شهرنشینی موجب بروز بحرانهای مختلف در زندگی شهری شده است.سکونتگاه های انسانی هنگامی میتواند بیشترین مطلوبیت را برای ساکنین داشته باشد که انتظارات و خواسته های آنها را برآورده نماید. عدم برخورداری از کیفیات مطلوب محیطی در سال های اخیر منجر به کمرنگ شدن عرصه زندگی اجتماعی وناکام ماندن فضاهای شهری در جذب شهروندان، شده است.در این میان،شهر قزوین به عنوان یکی از شهرهای میانی با پیشینه ای تاریخی، از این قاعده مستثنی نبوده و لزوم بازبینی دیدگاه شهروندان به این مسئله، امری ضروری در برحه کنونی می باشد.در همین راستا، پژوهش حاضر، با هدف شناسایی شاخص های موثر جهت ارتقاء کیفیت فضاهای شهری درابعاد کالبدی- اجتماعی ، به بررسی دیدگاه شهروندان می پردازد.به منظور کشف عوامل، از روش تحلیل عاملی اکتشافی و برای تعیین اولویت عوامل کشف شده،از آزمون فریدمن استفاده شده است. روش تحلیــل عاملــی اکتشــافی، در مــواردی بکار می رود که هدف اکتشــاف و یا تولید ابعاد پنهان تشــکیل دهنده پدیــده مــورد بررســی اســت. تعداد پنج عامل در بعد اجتماعی و شش عامل در بعد کالبدی با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی شناسایی شده اند. نتایج حاصل از آزمون فریدمن بیانگر این است که در بعد اجتماعی سه عامل "امنیت اجتماعی(81/2)"،"آسایش و راحتی(68/2)" و "همه شمول بودن(42/2)" با توجه به ضریب اهمیتشان(کوچکتر از 3/0)، در وضعیت پایینتر از حد قابل قبول قرار دارند. در بعد کالبدی نیزعامل "کارایی(93/2) " در حد پایین و عوامل " دسترس خدماتی و ترافیکی(27/3)"،"تنوع و گوناگونی(22/3) "، "رنگ تعلق(9/3)" و "مطلوبیت فضایی(18/3)" در حد متوسطی قرار دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - خانواده در مسیر تغییرات اجتماعی، مطالعه کیفی روابط فرازناشویی زنان با رویکرد GT (مورد مطالعه: زنان شهر قزوین)
        زهرا آقاجانی بیگی
        هدف پژوهش حاضر، شناسایی علل تغییرات ساختار خانواده و دلایل ورود زنان در مدل مفهومی رابطۀ فرازناشویی است. پژوهش با رویکرد کیفی و روش گراندد تئوری انجام شد. تکنیک گردآوری داده‌ها، مصاحبۀ ساخت نیافته و داده‌های مورد نیاز از مصاحبه با هفده نفر از زنان ساکن شهر قزوین که تجرب چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر، شناسایی علل تغییرات ساختار خانواده و دلایل ورود زنان در مدل مفهومی رابطۀ فرازناشویی است. پژوهش با رویکرد کیفی و روش گراندد تئوری انجام شد. تکنیک گردآوری داده‌ها، مصاحبۀ ساخت نیافته و داده‌های مورد نیاز از مصاحبه با هفده نفر از زنان ساکن شهر قزوین که تجربۀ رابطۀ فرازناشویی داشتند، جمع‌آوری‌ و انتخاب مصاحبه‌شوندگان با روش نمونه‌گیری هدفمند که نیازمند استفاده از نمونه‌گیری متوالی به نام گلولۀ برفی است، انجام شده است؛ در این پژوهش از اعتبار زاویه‌بندی استفاده‌شده است. بر اساس یافته‌ها، شرایط علّی این پژوهش تنوع‌طلبی جنسی، عدم مهارت و دانش جنسی و توجیه رابطۀ فرازناشویی و عدم حضور همسر شناسایی شدند. پدیدۀ محوری روابط فرازناشویی که در زمینۀ جایگزینی برای رشد روابط اجتماعی و تغییر ارزش‌های اجتماعی، افزایش اوقات فراغت و تسهیل گری فن‌آوری‌های نوین پدید آمده است. فردگرایی، دوسویگی جنسیتی، بی‌تفاوتی همسر، فرودستی زن در کسب درآمد به‌عنوان شرایط مداخله‌گر و درنهایت اینکه زنان در این کنش و واکنش‌ها، با اقدام به رابطۀ فرازناشویی و با میل به مصرف‌گرایی، مدیریت بدن و تردید داشتن در ادامۀ زندگی و توجیه این رابطه، پیامدهایی چون افزایش لذت‌گرایی و عادی شدن رابطۀ فرازناشویی را خلق کردند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - نقش عوامل محیطی مجموعه‌های تاریخی باز زنده سازی شده در ارتقاء تعاملات اجتماعی کاربران(مطالعه‌ی موردی: مجموعه‌ی تاریخی سعدالسلطنه قزوین)
        مهتاب سلیمانی الموتی سارا جلالیان امید دژدار
        تعاملات اجتماعی از مهم ترین عواملی است که باید در طراحی فضاهای شهری و معماری به آن دقت کرد. آنچه که موجب ایجاد و ارتقای تعاملات اجتماعی می شود، حضور انسان در فضاست. زمانی که همبستگی میان انسان و فضا به وجود آید؛ به دنبال آن تعاملات نیز پدید می آید. هدف این پژوهش شناخت چکیده کامل
        تعاملات اجتماعی از مهم ترین عواملی است که باید در طراحی فضاهای شهری و معماری به آن دقت کرد. آنچه که موجب ایجاد و ارتقای تعاملات اجتماعی می شود، حضور انسان در فضاست. زمانی که همبستگی میان انسان و فضا به وجود آید؛ به دنبال آن تعاملات نیز پدید می آید. هدف این پژوهش شناخت نقش عوامل محیطی مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در مجموعه های تاریخی باززنده سازی شده است. به نظر می رسد باز زنده سازی مجموعه های با ارزش تاریخی می تواند موجب آفرینش فضاهای نوین، تعامل افراد و ارتقای سطح تعاملات اجتماعی گردد، همچنین در ایجاد بسترهای اجتماعی فرهنگی نقش به سزایی داشته باشد.پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و در دو گام انجام شده است. درگام اول پژوهش، چارچوب نظری مبتنی بر مطالعات نظری و تحلیل متن، شکل گرفته است.گام دوم؛ مطالعات میدانی با روش مطالعه ی موردی در تلفیق با راهبرد پیمایشی(زمینه یابی) و ابزار پرسشنامه انجام شده؛ تحلیل آماری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و PLS صورت گرفته است. نمونه گیری به روش تصادفی در مجموعه ی سعدالسلطنه قزوین و با استفاده از فرمول کوکران انجام شده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که عوامل محیطی مجموعه های بازنده سازی شده که منجر به شکل گیری حس تعلق به مکان، فعالیت پذیری، خوانایی، نفوذپذیری و دسترسی می شود، در ارتقای تعاملات اجتماعی کاربران تأثیرگذار است. پرونده مقاله