مرتع

دسترسی آزاد مقاله

1 - تعیین عوامل موثر بر میزان مشارکت بهره‌برداران در اجرای طرح‌های مرتعداری در کجور شهرستان نوشهر
جلال محمودی عباس محمودی شعبانعلی غلامی

هدف اصلی در این پژوهش تعیین نقش عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر بر میزان مشارکت دامداران در طرح‌های مرتع‌داری کجور شهرستان نوشهر بود.روش تحقیق، پیمایشی- میدانی بود. جامعه آماری پژوهش شامل 54 نفر از دامداران و مرتعداران در مراتع حمزه‌چال، لمنسفلی و علیا منطقه کجور بود که بر چکیده کامل

هدف اصلی در این پژوهش تعیین نقش عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر بر میزان مشارکت دامداران در طرح‌های مرتع‌داری کجور شهرستان نوشهر بود.روش تحقیق، پیمایشی- میدانی بود. جامعه آماری پژوهش شامل 54 نفر از دامداران و مرتعداران در مراتع حمزه‌چال، لمنسفلی و علیا منطقه کجور بود که براساس فرمول کوکران حجم نمونه 45 نفر تعیین و از این تعداد، 28 نفر در امر پژوهش همکاری نمودند. با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده نمونه‌ها انتخاب واطلاعات لازم از طریق پرسش‌نامه جمع‌آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزار SPSSv19 با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، اسپیرمن و درنهایت رگرسیون چندمتغیره صورت پذیرفت. نتایج پژوهش نشان داد که میزان مشارکت در طرح‌های مرتع‌داری در حد زیادی بوده است، اما بین سن پاسخگویان، میزان تحصیلات آنان با میزان مشارکت در طرح‌های مرتع‌داری همبستگی معنی‌داری مشاهده نشد. همچنین بین میزان درآمد و مشارکت در طرح‌های مرتع‌داریرابطه مثبت و معنی‌داری با احتمال بیش از 95 درصد و بین میزان اعتماد به وعده‌های دولت و مشارکت در طرح‌های مرتع‌داری رابطه معنی‌داری مشاهده گردید.تحلیل رگرسیون نشانگر آن بود که متغیر میزان آگاهی از طرح‌های مرتع‌داری سهم بیشتری در پیش‌بینی متغیر میزان مشارکت در طرح‌های مرتع‌داری در مقایسه با سایر متغیرها داشته است. همچنین برگزاری کلاس‌های آموزشی- ترویجی باعث افزایش انگیزه مشارکت و نیز ایجاد مسایل و مشکلات از سوی کارشناسان ومدیران برای طرح‌های مرتع‌داری سبب کاهش میزان مشارکت در طرح‌های مرتع‌داری گردیده است. با توجه به نتایج این پژوهش، افزایش میزان آگاهی دامداران، بالا بردن میزان اعتماد به دولت، کاهش مشکلات و معضلات و افزایش درآمد دامداران را میتوان به عنوان راهکار پیشنهاد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - ارزیابی اجرایی طرحهای مرتعداری به منظور بهبود کمی و کیفی آنها (مطالعه موردی: طرح های مرتعداری استان اصفهان)
ولی الله رئوفی راد قدرت الله حیدری غلامرضا شجاعی

مطالعه حاضر با هدف بررسی علل اجرا یا عدم اجرای پروژه&lrm;های پیش بینی شده در طرح&lrm;های مرتع&lrm;داری استان اصفهان انجام شد. بدین منظور لیست کلیه طرح های مرتع&lrm;داری تهیه شده و واگذار شده به بهره‌برداران (365 فقره) با مراجعه به اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان چکیده کامل

مطالعه حاضر با هدف بررسی علل اجرا یا عدم اجرای پروژه&lrm;های پیش بینی شده در طرح&lrm;های مرتع&lrm;داری استان اصفهان انجام شد. بدین منظور لیست کلیه طرح های مرتع&lrm;داری تهیه شده و واگذار شده به بهره‌برداران (365 فقره) با مراجعه به اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان تهیه گردید. پروژه های پیش بینی شده مربوط به هر طرح در مرحله بعد با مطالعه طرح های مرتع&lrm;داری استخراج گردید. سپس اطلاعات مربوط به کمیت و کیفیت اجرای پروژه ها و موانع موجود برای اجرای پروژه ها با بازدیدهای صحرایی از مراتع مورد نظر، مصاحبه با کارشناسان مرتع شهرستان های مختلف و بهره برداران مراتع تعیین و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها حاکی از عدم اجرای پروژه های پیش بینی شده در طرح ها به میزان متوسط 37/58 درصد بودند که پروژه های نصب آبشخوار، حفر چاه مالداری، قنات و چشمه و کپه کاری در این بین دارای بهترین وضعیت اجرایی و علوفه کاری دیم، تبدیل دیمزارهای کم بازده و کشت مستقیم علوفه یا علوفه&lrm;کاری آبی دارای بدترین وضعیت اجرایی بودند. همچنین تجدیدنظر طرح های مرتع&lrm;داری، عدم ارائه تسهیلات بانکی جهت اجرای پروژه ها، ضعف نظارت جهت اجرای پروژه ها، مشکلات با همجواران از نظر سامان عرفی، عدم خروج دام مازاد، سرمایه گذاری جهت اجرای طرح، مشکلات در تنسیق مرتع و عدم توافق مجریان طرح ها از مهمترین موانع فنی، اجتماعی و اقتصادی جهت اجرای طرح های مرتع&lrm;داری می باشند. بنابراین به نظر می رسد که طرح های موجود به دلیل مشکلات فنی، اجتماعی و اقتصادی کارایی لازم را نداشته و باید از این لحاظ تجدیدنظر گردند. همچنین در تهیه طرح های جدید باید به مسائل فنی، اجتماعی و اقتصادی جدی تر نگاه شود و مسائلی همچون استفاده چندمنظوره از مراتع نیز لحاظ گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - ارزیابی بازدهی اقتصادی طرح های مرتعداری (مطالعه موردی: طرح مرتعداری کرهپو شهرستان ایلام)
محمود حمیدیان سعید طهماسبیان

در این مطالعه به منظور تعیین بازدهی دقیق طرح های مرتعداری پس از جمع آوری آمار و اطلاعات لازم، با استفاده از روش های اقتصاد مهندسـی بـه ارزیابی اقتصادی طرح مرتعداری کره پو در شهرستان ایلام پرداخته شد. نتایج نشان داد که معیـار ارزش خـالص زمـان حـال (NPV یـا Present Net Va چکیده کامل

در این مطالعه به منظور تعیین بازدهی دقیق طرح های مرتعداری پس از جمع آوری آمار و اطلاعات لازم، با استفاده از روش های اقتصاد مهندسـی بـه ارزیابی اقتصادی طرح مرتعداری کره پو در شهرستان ایلام پرداخته شد. نتایج نشان داد که معیـار ارزش خـالص زمـان حـال (NPV یـا Present Net Value) تا نرخ تنزیل 26 درصد دارای ارزش خالص مثبت بوده و در نرخ تنزیل 26/56 این ارزش خالص برابر صفر است. همچنین معیـار نسـبت منفعـت به هزینه (BCR یا Ratio Cost Benefit) نیز تا نرخ تنزیل 26 درصد بزرگتر از یک است و در نرخ 26/56 درصد برابر یـک مـی گـردد . نـرخ بـازدهی داخلی طرح (Return of Ration Internal) 26/56 درصد بود و انجام طرح در نه سال با توجه به بالا بودن این نرخ دارای توجیـه اقتصـادی است. با توجه به توجیه مناسب مالی این طرح بهتر است که روش و سیاستی در واگذاری و اجرای طرح های مرتعداری بـه بهـره بـرداران اتخـاذ گـردد تـا دامداران تمایل به اجرای طرح ها داشته باشند و دولت مشارکت فعال در اجرای طرح های مرتعداری با تامین بخشـی از هزینـه هـا داشـته و باعـث افـزاش بازدهی اقتصادی طرح ها گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - شناسایی پیامدها و پیشایندهای مشارکت مرتع داران در اجرای طرح های مرتع داری استان گیلان
مهناز میرآخورلی سیداکبر جوادی حسین ارزانی

10.30495/jrnr.2021.18445

یکی از مهمترین چالش های زیست محیطی دو دهه گذشته از بین رفتن مراتع کشور است. مراتع از آنجایی قابل اهمیت هستند که بخش مهمی از منابع تجدیدشونده را تشکیل می دهند و هنوز زندگی شمار قابل توجهی از انسان ها و حیوانات به آن وابسته است. از این رو هدف این پژوهش شناسایی پیامدها و پ چکیده کامل

یکی از مهمترین چالش های زیست محیطی دو دهه گذشته از بین رفتن مراتع کشور است. مراتع از آنجایی قابل اهمیت هستند که بخش مهمی از منابع تجدیدشونده را تشکیل می دهند و هنوز زندگی شمار قابل توجهی از انسان ها و حیوانات به آن وابسته است. از این رو هدف این پژوهش شناسایی پیامدها و پیش آیندهای مشارکت مرتعداران در اجرای طرح های مرتعداری استان گیلان است. جامعه آماری این پژوهش مرتعداران استان گیلان هستند. تعداد کل مراتع استان گیلان که دارای طرح های مرتعداری بودند برابر با 186 مرتع است و تعداد 335 نفر از مرتعداران به عنوان پاسخ دهندگان به پرسشنامه به صورت تصادفی از بین مجریان طرح های مرتعداری در این مناطق انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه بود و برای بررسی فرضیه های پژوهش از تحلیل عاملی تاییدی و مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزیی استفاده شد. نتایج حاکی از تاثیر مثبت و معنی دار عوامل اقتصادی، اجتماعی، روان شناختی، نگرشی و آموزشی- ترویجی بر مشارکت مرتعداران در اجرای طرح های مرتعداری بود. همچنین مشارکت مرتعداران در اجرای طرح های مرتعداری بر سلامت مراتع، افزایش تولیدات دامی و رضایت مندی بهره برداران تاثیر مثبت دارد. نتایج بررسی نشان داد که تعادل دام و مرتع یکی از مهمترین عوامل تخریب مراتع گیلان می باشد و مادامی که این مساله برطرف نگردد، تمامی تلاش ها و اقدامات برای مدیریت، اصلاح و احیای مراتع بی فایده و یا بسیار کم اثر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - بررسی تغییرات تولید و مصرف گونه درمنه دشتی (Artemisia sieberi) در مراتع استپی خشکه رود ساوه
صدیقه زارع کیا مرتضی اکبرزاده نیلوفر زارع

به منظور بررسی تغییرات تولید و مصرف گونه مرتعی درمنه دشتی (Artemisia sieberi) در طول فصل رویش و چرا، سایت خشکه‌رود ساوه انتخاب گردید. بدین منظور طی سال های 87 تا 89 از ابتدای فصل رویش تولید علوفه در داخل قطعات محصور و علوفه باقی مانده آنها در عرصه‌های چرا شده توسط دام، چکیده کامل

به منظور بررسی تغییرات تولید و مصرف گونه مرتعی درمنه دشتی (Artemisia sieberi) در طول فصل رویش و چرا، سایت خشکه‌رود ساوه انتخاب گردید. بدین منظور طی سال های 87 تا 89 از ابتدای فصل رویش تولید علوفه در داخل قطعات محصور و علوفه باقی مانده آنها در عرصه‌های چرا شده توسط دام، با فواصل یک ماهه برداشت شده و از تفاضل آنها، میزان مصرف گونه تعیین شد. سپس اعداد و ارقام حاصل از تاثیر سال های مورد مطالعه و ماه های برداشت بر تولید و مصرف در منطقه مورد مطالعه ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که تولید علوفه در سال های مورد بررسی که بارندگی های متفاوتی نیز داشته‌اند، نوسان داشته‌ است. در سال 88 که سالی ترسال بود، بیشترین مقدار علوفه تولید شد که نسبت به میانگین (119 کیلوگرم در هکتار) حدود 8 درصد زیادتر و در سال 87 (خشکسالی) کمترین مقدار علوفه تولید شد که نسبت به میانگین 10 درصد کمتر بود، تولید شد. سهم این گونه در تولید مرتع بالا بود و در متوسط تولید علوفه سه سال حدود 21 درصد مربوط به گونه درمنه دشتی بود. در متوسط سه سال، اوج تولید مرتع در فروردین ‌ماه (مرحله رویشی) بود و تولید در ماه خرداد (مرحله رویشی) دارای کمترین مقدار بود. به طور متوسط 51 درصد از تولید گونه در طول فصل چرا توسط دام استفاده شد. بیشترین مصرف علوفه مرتع در ماه آبان (مرحله بذردهی) و زمان خشک شدن گیاه و همچنین در فروردین ماه در ابتدای رویش گیاه انجام گردید. به طور کلی گونه درمنه اغلب در پاییز و اوایل فروردین مورد چرای دام قرار می‌گیرد. با توجه به مصرف قابل توجه این گونه توسط دام و مقدار بالای تولید، منبع تامین علوفه خوبی در مراتع قشلاقی می‌باشد و با توجه به ثابت نبودن مقدار تولید در سال های مختلف، پیشنهاد می‌گردد در مدیریت مرتع تدوین طرح‌های مرتعداری، متوسط درازمدت خوب تولید مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - تاثیر قرق بر احیاء خاک، غنا و تنوع گیاهی مراتع تفتان
مهدیه ابراهیمی حمیده خسروی مسعود ریگی

این پژوهش به منظور بررسی اثرات قرق بر خصوصیات پوشش گیاهی و خاک‌‌‌‌‌‌‌‌‌ در مراتع تفتان انجام گرفت. به این منظور سه مرتع قرق (نرون، کوته، نارون) انتخاب شد و در کنار هر منطقه، یک منطقه شاهد انتخاب گردید. نمونه برداری پوشش گیاهی در پلات های هشت مترمربعی (با توجه به پوشش من چکیده کامل

این پژوهش به منظور بررسی اثرات قرق بر خصوصیات پوشش گیاهی و خاک‌‌‌‌‌‌‌‌‌ در مراتع تفتان انجام گرفت. به این منظور سه مرتع قرق (نرون، کوته، نارون) انتخاب شد و در کنار هر منطقه، یک منطقه شاهد انتخاب گردید. نمونه برداری پوشش گیاهی در پلات های هشت مترمربعی (با توجه به پوشش منطقه) و خاک از عمق 30-0 سانتی متر انجام شد. داده های پوشش گیاهی (تولید، تاج پوشش، تراکم، غنا، تنوع، یکنواختی) و خاک (بافت، اسیدیته، قابلیت هدایت الکتریکی، کربن آلی، نیتروژن کل، فسفر و پتاسیم قابل دسترس، کربنات کلسیم، منیزیم، سدیم) در قالب طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه واریانس یک طرفه قرار گرفتند. در مجموع 14 گونه گیاهی فهرست برداری شد که مربوط به 8 خانواده و 11 جنس بودند. حداکثر تعداد گونه مربوط به قرق کوته بود و بالغ بر 90 درصد گونه ها چندساله با ارزش حفاظتی قابل توجه بودند. قرق موجب افزایش پوشش، تولید، تراکم گیاهان کلاس ΙΙ و ΙΙΙ گردید. بیشترین و کمترین تولید و پوشش گیاهی به ترتیب مربوط به قرق نرون و شاهد نرون بود. بیشترین و کمترین غنا و تنوع گونه ای در قرق نارون و کوته اندازه‌گیری شد. نتایج فاکتورهای خاک نشان داد فسفر، پتاسیم و آهک در قرق نارون و پتاسیم در قرق نرون افزایش معنی‌دار در مقایسه با مناطق شاهد داشتند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد بیشترین کربن آلی، نیتروژن و پتاسیم مربوط به قرق نرون بود. به لحاظ فاکتور نیتروژن قرق نارون و کوته و مناطق شاهد این قرق ها کمترین مقدار نیتروژن را داشتند و منطقه شاهد نرون حداقل پتاسیم را دارا بود. به طور کلی نتایج نشان داد که قرق اثر مثبت بر روی خصوصیات خاک و پوشش گیاهی مراتع تفتان داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - ارزیابی وضعیت (سلامت) مراتع نیمه‌استپی شهرستان گِرمی با سه روش مختلف
حمیده مظفری مجید آجورلو مهدیه ابراهیمی

برای شناخت تغییرات رخ داده در اجزای زنده و غیرزنده اکوسیستم مرتع در اثر عوامل طبیعی و انسانی، ارزیابی به هنگام وضعیت اکولوژیکی و سلامت مرتع ضرورت دارد. هدف این مطالعه، ارزیابی وضعیت (سلامت) بخشی از مراتع اطراف شهرستان گِرمی استان اردبیل، با روش چهار عاملی، شش عاملی و شا چکیده کامل

برای شناخت تغییرات رخ داده در اجزای زنده و غیرزنده اکوسیستم مرتع در اثر عوامل طبیعی و انسانی، ارزیابی به هنگام وضعیت اکولوژیکی و سلامت مرتع ضرورت دارد. هدف این مطالعه، ارزیابی وضعیت (سلامت) بخشی از مراتع اطراف شهرستان گِرمی استان اردبیل، با روش چهار عاملی، شش عاملی و شاخص‌های اکولوژیک سلامت مرتع و انتخاب روش مناسب از طریق تحلیل میزان صحت و دقت روش‌ها بود. برای انجام مطالعه، سه مرتع قرق شده و در کنار هر یک از آنها، یک مرتع تحت چرای دام انتخاب شدند. برخی از ویژگی‌های پوشش گیاهی مانند درصد تاج پوشش و ویژگی‌های سطح خاک مانند درصد خاک لخت بر روی ترانسکت‌ 50 متری و کوادرات 5/1×1 متر اندازه‌گیری شدند. در روش شاخص‌های اکولوژیک سلامت، ابتدا توان رویشگاه در مراتع قرق شده (منطقه مرجع) بررسی، سپس درجه انحراف هر شاخص در مرتع چرا شده نسبت به منطقه مرجع ارزیابی شد. نتایج نشان داد که در هر دو روش شش عاملی و چهار عاملی، طبقه نهایی وضعیت در مراتع قرق شده خوب و در مراتع تحت چرای دام ضعیف می‌باشد. در روش شاخص‌های اکولوژیک سلامت مرتع، در دو مرتع چرا شده، درجه انحراف اغلب شاخص‌‌ها از منطقه مرجع متوسط تا شدید بود که سلامت نهایی این دو مرتع ناسالم ارزیابی شد. در مرتع سوم، میزان انحراف شاخص‌ها از منطقه مرجع در حد متوسط بود که سلامت نهایی آن در خطر ارزیابی شد. صحت و دقت روش چهار عاملی بیشتر از روش شش عاملی بود. بنابراین، روش چهار عاملی برای تعیین وضعیت مراتع نیمه‌استپی منطقه مناسب‌تر بود. اگر هدف از تعیین سلامت مرتع، تصمیم‌گیری برای امور حساس و مهم در خصوص مراتع منطقه باشد و منطقه مرجع در دسترس باشد، استفاده از روش شاخص‌های اکولوژیک سلامت مرتع توصیه می‌گردد، زیرا دانستن وضعیت اکولوژیکی مرتع پیش از اجرای عملیات مدیریتی، می‌تواند در شناخت فرآیندها و شاخص‌های سلامت که بیشتر به ترمیم و بازسازی نیاز دارند، کمک نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - عوامل موثر بر پذیرش سیستم مدیریت چرا در مراتع ییلاقی در شهرستان ملکشاهی استان ایلام
سعید طهماسبیان مریم مومنی

عدم مشارکت جوامع محلی و مشارکت های منفعلانه در مدیریت منابع طبیعی و نبود زمینه های مدیریت بومی و عدم استفاده موثر از جوامع محلی در تصمیم سازی، تصمیم گیری و عدم حضور ذی نفع ها، ذی نفوذها و تصمیم گیران محلی در برنامه های حفاظت آب و خاک موجب ناکارآیی برنامه‌های دولتی در حف چکیده کامل

عدم مشارکت جوامع محلی و مشارکت های منفعلانه در مدیریت منابع طبیعی و نبود زمینه های مدیریت بومی و عدم استفاده موثر از جوامع محلی در تصمیم سازی، تصمیم گیری و عدم حضور ذی نفع ها، ذی نفوذها و تصمیم گیران محلی در برنامه های حفاظت آب و خاک موجب ناکارآیی برنامه‌های دولتی در حفاظت منابع طبیعی گردیده است. بنابراین این پژوهش به دنبال یافتن پاسخی مناسب جهت این سوال است که چرا بهره‌برداران شهرستان ملکشاهی نسبت به شرکت در طرح مدیریت چرا در محدوده عرفی خود اقدام نموده و برخی دیگر تمایل چندانی به مشارکت در این کار ندارند؟ این پژوهش از لحاظ میزان نظارت و درجه کنترل میدانی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است و جامعه آماری آن را تمامی بهره برداران طرح های مرتعداری شهرستان ملکشاهی تشکیل دادند که 251 نفر بودند. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان و تاکمن 152 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شد و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده گردید. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که عوامل مدیریتی، اقتصادی، اطلاعاتی و ارتباطی، آموزشی- ترویجی و فرهنگی به ترتیب مهمترین عوامل موثر بر پذیرش سیستم مدیریت چرا می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - طبقه‌بندی شایستگی مراتع جهت چرای گوسفند در مراتع منطقه نیمه استپی ترناس
اسحاق امیدوار سعید محتشم نیا

شایستگی مرتع یکی از مهم ترین موارد موجود در امر آنالیز و ارزیابی آن به شمار می رود و شناخت عوامل مؤثر بر آن از اهمیت شایانی برخوردار است. از آنجایی که به طور تقریبی همه اجزای اکوسیستم مرتعی روی شایستگی مرتع تأثیر می گذارند و بررسی همه این عوامل امکان پذیر نیست، بنابراین چکیده کامل

شایستگی مرتع یکی از مهم ترین موارد موجود در امر آنالیز و ارزیابی آن به شمار می رود و شناخت عوامل مؤثر بر آن از اهمیت شایانی برخوردار است. از آنجایی که به طور تقریبی همه اجزای اکوسیستم مرتعی روی شایستگی مرتع تأثیر می گذارند و بررسی همه این عوامل امکان پذیر نیست، بنابراین دو عامل فیزیکی و پوشش گیاهی در تعیین شایستگی مورد استفاده قرار گرفتند که به صورت سه زیرمدل تولید علوفه، منابع آب و حساسیت به فرسایش ارایه شدند. خصوصیات مراتع ییلاقی از نظر خاک، پوشش گیاهی، کمیت و کیفیت منابع آب موجب شده است تا این مراتع همواره مورد بهره برداری مفرط واقع شوند. این پژوهش در مراتع ترناس شهرستان اقلید در استان فارس با هدف طبقه بندی شایستگی مراتع منطقه با استفاده از روش (1991) FAO و سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که از میان دو عامل فیزیکی و پوشش گیاهی عوامل فیزیکی از جمله شیب، ارتفاع تیپ های مرتعی و پراکنش منابع آب و نوع نزولات بیش از پوشش گیاهی در کاهش شایستگی مراتع مؤثر است. همچنین فراوانی گیاهان غیرخوشخوراک، عدم وجود منابع دایمی آب مهم ترین عامل کاهش شایستگی مراتع ترناس می باشد. به طوری که 6/39 درصد (7520/1436 هکتار) از مراتع ترناس از شایستگیS1 و 2/24 درصد (2261/874 هکتار) از شایستگی S2 و 5/23 درصد (0556/849 هکتار) از شایستگیS3 و 7/12 درصد (4202/459 هکتار) را مراتع غیرشایسته تشکیل می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - مقايسه ميزان ترسيب کربن خاک در کاربري¬هاي مختلف ( مطالعه موردي: حوزه شهري شهرستان بهشهر)
کبریا جعفری مرضیه علی خواه اصل یحیی کوچ

زمینه و هدف: افزايش غلظت گازهاي گلخانه اي در سال¬هاي اخير منجر به افزايش گرماي جهاني و تغييرات اقليمي شده است. ساده¬ترین راهکار برای کاهش سطح این گاز فرآیند ترسیب کربن است. طی این فرآیند، کربن در بخش¬هاي مختلف اکوسيستم¬ها ذخیره می¬شود که مهم¬ترین اين بخش¬ها، خاک است. ه چکیده کامل

زمینه و هدف: افزايش غلظت گازهاي گلخانه اي در سال¬هاي اخير منجر به افزايش گرماي جهاني و تغييرات اقليمي شده است. ساده¬ترین راهکار برای کاهش سطح این گاز فرآیند ترسیب کربن است. طی این فرآیند، کربن در بخش¬هاي مختلف اکوسيستم¬ها ذخیره می¬شود که مهم¬ترین اين بخش¬ها، خاک است. هدف از اين پژوهش ارزيابي میزان ترسيب کربن خاک در کاربري¬هاي زراعت گندم، باغ مرکبات و مرتع در حوزه شهري بهشهر می¬باشد. روش بررسی: در این تحقیق، نمونه¬برداري خاک در ده نقطه در هر يک از کاربري¬ها تا عمق ۳۰سانتي¬متری با استفاده از روش تصادفي سيستماتيك انجام شد. بافت خاک، وزن مخصوص ظاهري، اسيديته، رطوبت، کربن آلي، نيتروژن در محيط آزمايشگاه اندازه¬گيري شد. برای بررسی تفاوت یا عدم تفاوت میزان ترسیب کربن و مشخصه¬های مختلف خاک در کاربری¬های مختلف، از آزمون تجزیه واریانس و برای بررسی ارتباط بین میزان ترسیب کربن با مشخصه های مختلف خاک از همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد، به¬طور متوسط ميزان ترسيب کربن در کاربري باغ مرکبات ۵۴/۰ تن در هکتار، زراعت گندم ۳۶/۰ تن در هکتار و مرتع ۵۱/۰ تن در هکتار می¬باشد. در نتیجه بين کاربري¬های مورد بررسی، کاربری باغي در اولويت اول و کاربري¬های مرتع و زراعت گندم در اولويت¬هاي بعد قرار گرفتند. همبستگي پيرسون نیز نشان داد از بين پارامترهاي مورد بررسي، مشخصه نيتروژن بر تغيير¬پذيري ميزان ترسيب کربن خاک موثرتر بوده است. بحث و نتیجه¬گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، کاربری¬های مختلف اثر متفاوتی بر میزان انباشتگی ترسیب کربن خاک دارد که در جهت مديريت اراضي واقع در شمال کشور مي بايست مورد توجه قرار گيرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - تهیه نقشه قابلیت مرتع داری اراضی با استفاده از روش های ارزیابی چند معیاره با ریسک و جبران متفاوت (مطالعه موردی: زیر حوضه پلاسجان)
وحید راهداری علیرضا سفیانیان سعید پورمنافی حمید قیومی محمدی سعیده ملکی

10.22034/jest.2019.27320.3635

زمینه و هدف: مراتع، اکوسیستم مهم با کارکردهای متنوع در سرزمین هستند که در معرض تخریب قرار دارند. هدف از این تحیق، ارزیابی و تعیین مناطق با قابلیت، برای انجام فعالیت های مرتع داری زیر حوضه آبخیز پلاسجان می باشد. روش تحقیق: با انجام مرور منابع و به روش دلفی، معیارها، زیر چکیده کامل

زمینه و هدف: مراتع، اکوسیستم مهم با کارکردهای متنوع در سرزمین هستند که در معرض تخریب قرار دارند. هدف از این تحیق، ارزیابی و تعیین مناطق با قابلیت، برای انجام فعالیت های مرتع داری زیر حوضه آبخیز پلاسجان می باشد. روش تحقیق: با انجام مرور منابع و به روش دلفی، معیارها، زیر معیارها و محدودیت های مطالعه، تعیین گردید. وزن معیارها به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) محاسبه و نقشه لایه ها با استفاده توابع متناسب فازی، استاندارد شدند. قابلیت مرتع داری منطقه با استفاده از ارزیابی چند معیاره (MCE) و با مدل های ترکیب خطی وزن دار (WLC) و میانگین گیری وزن دار مرتب شده (OWA) با ریسک و قابلیت جبران متوسط مشخص گردید. یافته ها: نقشه قابلیت مرتع داری اراضی در شش طبقه با قابلیت خیلی زیاد تا بدون قابلیت تهیه شد. در نقشه تهیه شده با استفاده از مدلWLC، 69249 و در مدل OWA، 54589 هکتار به مناطق با قابلیت خیلی زیاد مرتع داری تخصیص داده شد. مراتع کم تراکم در مدل WLC و OWA با 22981 و 19187 هکتار در طبقه با قابلیت خیلی زیاد، بیش ترین پتانسیل برای انجام فعالیت های مرتع داری موثر را دارند. بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد مدل WLC به دلیل مقدار جبران بیش تر در مقایسه با مدل تعریف شده OWA سطح بیش تری از منطقه را به طبقات قابلیت زیاد و خیلی زیاد اختصاص داده است که با کارکرد اصلی برای ذخیره آب و دامداری، سازگار است. این تحقیق اهمیت معیارهایی مانند خصوصیات گیاهان مرتعی، شکل زمین و خاک را برای تعیین مناطق با قابلیت مرتع داری را نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - ارزیابی قابلیت اراضی برای توسعه کشاورزی و مرتع‌داری (مطالعه موردی: حوضه آب خیز سد تاجیار استان آذربایجان شرقی)
مرضیه علی خواه اصل نفیسه رضاپور اندبیلی

10.30495/jest.2018.23513.3267

زمینه و هدف: در عصر حاضر که انواع تغییرات در محیط طبیعی ایجاد شده است، باید جهت دست‌یابی به توسعه پایدار، برنامه ریزی و مدیریت سرزمین بر اساس توان بالفعل و بالقوه آن صورت پذیرد. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری های کشاورزی و مرتع‌داری و بررسی میزان ان چکیده کامل

زمینه و هدف: در عصر حاضر که انواع تغییرات در محیط طبیعی ایجاد شده است، باید جهت دست‌یابی به توسعه پایدار، برنامه ریزی و مدیریت سرزمین بر اساس توان بالفعل و بالقوه آن صورت پذیرد. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری های کشاورزی و مرتع‌داری و بررسی میزان انطباق کاربری های فعلی کشاورزی و مرتع‌داری با توان اکولوژیک منطقه برای کاربری های مذکور می باشد.روش بررسی: در این پژوهش، ابتدا با بررسی منابع مختلف و کسب استانداردها، معیارها و زیرمعیارها انتخاب شدند. معیارهای اصلی مورداستفاده در این مطالعه، عبارتند از: نقشه های خاک‌شناسی، سنگ شناسی، توپوگرافی، اقلیم، پوشش گیاهی، میزان آب و کاربری اراضی. سپس، با استفاده از طراحی و توزیع پرسش‌نامه‌هایی، لایه ها مورد ارزیابی قرار گرفتند و توسط فرایند تحلیل سلسله مراتبی و ماتریس مقایسات دوتایی، وزن دهی شدند. درنهایت، کلیه‌ی لایه‌ها با استفاده از روش ترکیب خطی وزن‌دار تلفیق شدند و نقشه ی نهایی توان اکولوژیک منطقه به دست آمد.یافته ها: در نقشه نهایی قابلیت اراضی برای توسعه کشاورزی و مرتع‌داری که در سال 1394 تهیه گردید، طبقات 1 و 2 و 7 کاربری های مذکور وجود ندارد به دلیل این‌که در منطقه مورد مطالعه محدودیت های توپوگرافی بیش از بقیه معیارها، امکان انجام کشاورزی درجه 1 و 2 را سلب می کند و از نظر معیارهای مرتعداری، تا طبقه 3 مرتع‌داری را می توان در محدوده مورد مطالعه مشاهده نمود. کشاورزی درجه 3 با 9/31 درصد، بیش‌ترین و مرتعداری درجه 3 با 5/11 درصد، کم‌ترین مقدار را از نظر درجه تناسب سرزمین دارا می باشند.بحث و نتیجه گیری: یافته ها حاکی از آن است که تلفیق فرایند تحلیل سلسله مراتبی و سامانه اطلاعات جغرافیایی، دارای قابلیت بالایی جهت ارزیابی توان اکولوژیک اراضی برای کاربری های کشاورزی مرتع‌داری می باشد. و با توجه به این‌که حوضه آبخیز سد تاجیار دارای پتانسیل لازم برای توسعه فعالیت های کشاورزی و مرتع‌داری می باشد، در صورت بهره برداری متناسب با توان اکولوژیک، مردم بومی منطقه از اثرات رونق اقتصادی این فعالیت ها منتفع خواهند گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - پیش‌‌بینی گستره کنونی و آینده گونه Bromus tomentellus Boiss تحت دو مدل هشدار اقلیمی (Rcp4.5 و Rcp8.5) در اکوسیستم‌‌های مرتعی استان اردبیل
جواد معتمدی مرتضی خداقلی راضیه صبوحی علیرضا افتخاری

10.30495/jest.2023.66908.5666

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی در دو دهه اخیر، یک موضوع جدی بوده است و بسیاری از مطالعات، بر روی جنبه‌‌های مختلف آن متمرکز شده‌‌اند. بنابراین، ضرورت دارد که رویشگاه‌ ‌بالقوه گونه‌‌‌های ‌‌شاخص مرتعی، در حال ‌‌حاضر و سال‌‌های ‌‌آینده، تحت مدل‌‌های هشدار اقلیمی، مشخص گردد. از چکیده کامل

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی در دو دهه اخیر، یک موضوع جدی بوده است و بسیاری از مطالعات، بر روی جنبه‌‌های مختلف آن متمرکز شده‌‌اند. بنابراین، ضرورت دارد که رویشگاه‌ ‌بالقوه گونه‌‌‌های ‌‌شاخص مرتعی، در حال ‌‌حاضر و سال‌‌های ‌‌آینده، تحت مدل‌‌های هشدار اقلیمی، مشخص گردد. از این‌‌رو، در پژوهش حاضر، با تهیه نقشه رخداد پیش‌‌بینی گستره کنونی و آینده گونه Bromus tomentellus، تحت دو مدل هشدار اقلیمی (سناریو Rcp4.5 و Rcp8.5)، جابجایی آن، در عرض‌‌های جغرافیایی، در سطح اکوسیستم‌‌های مرتعی استان اردبیل، مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: برای این منظور، در فصل رویش 1399، از 19 متغیر زیست اقلیمی و سه متغیر‌‌ فیزیوگرافی و مدل رگرسیون لجستیک، برای تعیین کمیت تغییر اقلیم در سه دهه آینده (سال 2050) و بررسی دقیق اثرات آن بر تغییر گستره گونه B. tomentellus در حال حاضر و آینده، استفاده شد. نقشه‌‌های خروجی نیز با احتمال رخداد بین صفر تا یک، به چهار طبقه؛ رویشگاه نامناسب (25/0-0)، رویشگاه تقریبا مناسب (5/0-25/0)، رویشگاه با تناسب بالا (75/0- 5/0) و رویشگاه با تناسب خیلی ‌‌بالا (1-75/0)، گروه‌‌بندی ‌‌شد و با استناد به ضرایب متغیرها در روابط رگرسیونی، متغیرهای موثر برای گستره کنونی و آینده، معرفی گردید. یافته‌‌ها: میانگین دمای سالانه (BIO1)، دامنه دمای سالانه (BIO7) و میانگین دمای سردترین فصل (BIO11)، بیشترین اهمیت را برای تناسب رویشگاه دارند که مقادیر آنها، با سخت‌‌تر شدن شرایط اقلیمی، افزایش می‌‌یابد. میانگین دمای سالانه رویشگاه‌‌های مناسب، طی سه دهه آینده، 6/1 تا 1/2 درجه سانتی‌‌گراد، افزایش خواهد داشت. ارتفاع رویشگاه‌‌های مناسب نیز، 115 تا 190 متر، بیشتر خواهد شد. در نتیجه، سطح رویشگاه مناسب آن، در واکنش به تغییرات اقلیمی، کمتر می‌‌شود. همچنین تحت سناریوی‌‌های اقلیمی، 2/30 درصد از رویشگاه‌‌های مناسب خود را در سال 2050، از دست خواهد داد و رویشگاه‌‌های نامناسب فعلی نیز، 4/29 درصد افزایش خواهد یافت. بحث و نتیجه‌‌گیری: در مجموع؛ تغییر اقلیم و افزایش شاخصه‌‌های دمایی، باعث حرکت گونه B. tomentellus به سمت عرض‌‌های جغرافیایی بالاتر در امتداد گرادیان ارتفاعی، خواهد شد. از این‌‌رو، طی سه دهه آینده، خطر حذف آن از اکوسیستم‌‌های مرتعی استان اردبیل، وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - مکان‌یابی و اولویت‌بندی مناطق مناسب پخش سیلاب با استفاده ازGIS و تحلیل تصمیم چند معیارهAHP (مطالعه موردی: حوزه آب‌خیز گرگان‌رود، گلستان)
مژگان السادات عظیمی غلامرضا رهبر شهروز منصوری

10.22034/jest.2019.13710

چکیده زمینه و هدف: مراتع در اقتصاد کشور، چه از لحاظ تأمین علوفه مورد استفاده دام و چه از دیدگاه حفاظت آب، خاک و خدمات دیگری که به جامعه می‌دهند، اهمیت ویژ‌ه‌ای دارند که مدیریت اصولی این اراضی را ضروری می سازد. مراتع استان گلستان زمانی از بهترین مراتع ایران به حساب می‌آم چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: مراتع در اقتصاد کشور، چه از لحاظ تأمین علوفه مورد استفاده دام و چه از دیدگاه حفاظت آب، خاک و خدمات دیگری که به جامعه می‌دهند، اهمیت ویژ‌ه‌ای دارند که مدیریت اصولی این اراضی را ضروری می سازد. مراتع استان گلستان زمانی از بهترین مراتع ایران به حساب می‌آمدند. اما به‌دلیل رشد روز افزون جمعیت و وابستگی شدید اقتصادی آن‌ها به منابع طبیعی از جمله مراتع باعث سیر قهقرایی پوشش گیاهی و نهایتا مراتع گردیده است. پخش سیلاب یکی از عملیات اصلاحی مرتع است که با اهداف معین شده در مناطق مرتعی می‌تواند اجرا گردد. بر این اساس تعیین مکان مناسب برای پخش سیلاب و نفوذ دادن آن به داخل سفره‌های آب زیرزمینی، یکی از مهم‌ترین مراحل انجام این گونه پروژه‌ها می‌باشد. روش بررسی: مدل AHP [1]روشی مناسب جهت مکان‌یابی عرصه‌های پخش سیلاب در حوزه‌های آب‌خیز کشور معرفی گردیده‌است. هدف از این مطالعه مکان‌یابی و اولویت‌بندی مناطق مناسب پخش سیلاب با استفاده از GIS وAHP در حوزه آب‌خیز گرگان‌رود می‌باشد. هم‌چنین در این تحقیق از روش نمره‌دهی دو ارزشی [2] نیز به منظور مقایسه با روش تحلیل سلسه مراتبی استفاده گردید. یافته‌ها: ابتدا با استفاده از روش AHP مناطق نامناسب تعیین شد، سپس در گزینه‌های باقی مانده، بر اساس نظراتی که از نتایج مدل به‌دست آمده و با اولویت بندی، نقاط مناسب شناسایی گردید که با ضریب تناقص گویی برابر 08/0، می‌توان بیان کرد وزن دهی معیارهای مکان‌یابی مناطق مستعد پخش سیلاب صحیح می‌باشد. از سویی نتایج این تحقیق با روش تحلیل سلسله مراتبی نشان داد، مناطق پیشنهادی برای اجرای پروژه بخش سیلاب به‌طور عمده در شمال و شمال شرقی حوزه می‌باشند. اما در بررسی عوامل و محدودیت‌های طبیعی بر اساس روش بولین هیچ مکان مناسبی برای انجام پروژه بخش سیلاب در حوزه آب‌خیز گرگان‌رود پیدا نشد. بحث و نتیجه‌گیری: به طور کلی می‌توان بیان کرد که فعالیت پالایشگاه در منطقه باعث افزایش غلظت کادمیوم در خاک سطحی منطقه شده است. این افزایش به نحوی بوده که باعث شده غلظت آن از حد مجاز نیز بیش‌تر شود. 4- Analytic Hierarchy Process 5- Boolean پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - تأثیر تغییرکاربری اراضی مرتعی به دیم زار از دیدگاه تنوع گونه ای گیاهی (مطالعه موردی: اراضی مرتعی شهرستان دهگلان، کردستان)
حمید رحمانی یونس عصری مهدی رمضانی نعمت الله خراسانی حسین معروفی

زمینه و هدف: : تبدیل مراتع طبیعی به دیم زار، یکی از عوامل مهم تخریب مراتع در ایران است. این تخریب و تغییرکاربری می تواند اجزاء مختلف اکوسیستم های مرتعی را تحت تأثیر قرار دهد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی دگرگونی های پوشش گیاهی در چارچوب تنوع گونه ای در سال های بعد از ت چکیده کامل

زمینه و هدف: : تبدیل مراتع طبیعی به دیم زار، یکی از عوامل مهم تخریب مراتع در ایران است. این تخریب و تغییرکاربری می تواند اجزاء مختلف اکوسیستم های مرتعی را تحت تأثیر قرار دهد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی دگرگونی های پوشش گیاهی در چارچوب تنوع گونه ای در سال های بعد از تخریب بوده است. روش بررسی: به این منظور مراتع طبیعی (منطقه کلید) و اراضی تبدیل شده به دیم زار (منطقه بحرانی) مجاور آن در منطقه دهگلان کردستان برای انجام نمونه برداری با استفاده از طرح تصادفی- سیستماتیک انتخاب گردید. تعداد 3 ترانسکت هر کدام به طول 100 متر و به فاصله 50 متر از یک دیگر در طول شیب در هر یک از دو عرصه مذکور استقرار یافت. در طول هر ترانسکت تعداد 5 کوادرات هر کدام به مساحت 1 متر مربع بر طبق روش سطح حداقل مستقرگردید. فهرست گونه ها به همراه فراوانی نسبی هر گونه در داخل کوادرات ها ثبت شد. یکنواختی گونه ای بر اساس چهارشاخص سیمپسون، کامارگو، اسمیت - ویلسون و اصلاح شده نی، غنای گونه ای بر طبق دو شاخص جک نایف و جزء نادر، و تنوع گونه ای به وسیله چهار شاخص شانن- واینر، بریلویین، مکینتاش و سیمپسون مورد تحلیل قرار گرفته و با یک دیگر مقایسه شدند. یافته ها: تعداد 26 گونه گیاهی در مراتع طبیعی و 18 گونه در اراضی تبدیل شده به دیم زار جمع آوری گردید. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که در اراضی تبدیل شده به دیم زار غنا و تنوع گونه ای گیاهان تنزل رتبه و یکنواختی گونه ای افزایش رتبه داشته است، ولی آزمون آماریT-Test معنی دار بودن تفاوت عددی در دو عرصه را نشان نداد. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی می توان نتیجه گرفت تبدیل مراتع به دیم زار باعث کاهش تنوع گونه ای شده است و معنی دار نبودن آن از نظر آماری به دلایل متعدد بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - ارزشگذاری اقتصادی کارکرد تولید علوفه مراتع با استفاده از روش قیمت‌گذاری هدونیک- مطالعه موردی: حوزه آبخیز زمکان استان کرمانشاه
سهراب مرادی

علوفه محصول اصلی مراتع است. با تعیین ارزش اقتصادی علوفه مراتع، می‌‌توان مدیران را به سمت برنامه‌‌ریزی صحیح و مدیریت بهینه بهره‌‌برداری هدایت کرد. هدف این مقاله، برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تولید علوفه مراتع حوزه آبخیز زمکان در استان کرمانشاه است. محاسبه ارزش علوفه تولیدی چکیده کامل

علوفه محصول اصلی مراتع است. با تعیین ارزش اقتصادی علوفه مراتع، می‌‌توان مدیران را به سمت برنامه‌‌ریزی صحیح و مدیریت بهینه بهره‌‌برداری هدایت کرد. هدف این مقاله، برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تولید علوفه مراتع حوزه آبخیز زمکان در استان کرمانشاه است. محاسبه ارزش علوفه تولیدی و قابل استحصال از هر هکتار مرتع یکی از روشهای برآورد ارزش اقتصادی آن می باشد. این روش مستلزم اطلاع از وضعیت انواع تیپ‌‌های مرتعی و مقادیر قابل استحصال در هر تیپ مرتع می‌‌باشد. با استفاده از تفسیر تصاویر ماهواره‌‌ای IRS-P6 سنجنده‌‌هایLiss III وLiss IV وسعت و نوع تیپ‌‌های مرتعی حوزه آبخیز مشخص شد و میانگین تولید علوفه در هکتار هر یک از تیپ‌‌های مرتعی با استفاده از نظر کارشناسان، آمارهای رسمی و افراد مطلع منطقه حاصل شد. قیمت علوفه به دلیل اینکه از نظر اقتصادی یک کالای ناهمگن محسوب می‌‌شود، با استفاده از روش قیمت‌گذاری هدونیک برآورد شد. نتایج نشان داد که رانت اقتصادی و ارزش مورد انتظار هر هکتار از مراتع ناشی از تولید علوفه به ترتیب در مراتع نیمه متراکم برابر 870 و 13594 هزار ریال در هکتار و در مراتع کم تراکم 580 و 9063 هزار ریال در هکتار است. بنابراین می‌‌توان استنباط کرد که مراتع منطقه نقش مهمی در اقتصاد محلی و منطقه‌‌ای ایفا می‌‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - مطالعه میزان مصرف گیاهان دارویی اکوسیستم‌های مرتعی و تعیین ویژگی‌های حرفه‌ای عرضه‌کنندگان این گیاهان در اصفهان
منصوره قوام زینب سلیمانی نژاد

گیاهان یکی از اولین و در دسترس ترین منابع قابل استفاده در درمان می باشند. امروزه استفاده از گیاهان دارویی به شدت در حال افزایش است. شناخت سلیقه و رویکرد جوامع به مصرف گیاهان دارویی و همچنین توجه به دیدگاه ها و پیشنهادهای مصرف کنندگان گیاهان دارویی، می تواند راهنمای خوبی چکیده کامل

گیاهان یکی از اولین و در دسترس ترین منابع قابل استفاده در درمان می باشند. امروزه استفاده از گیاهان دارویی به شدت در حال افزایش است. شناخت سلیقه و رویکرد جوامع به مصرف گیاهان دارویی و همچنین توجه به دیدگاه ها و پیشنهادهای مصرف کنندگان گیاهان دارویی، می تواند راهنمای خوبی برای برنامه ریزان و سیاستگذاران صنعت دارویی کشور باشد. وجود تقاضا برای گیاهان دارویی تحت تأثیر عوامل مختلف فرهنگی و اجتماعی می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش عوامل مختلف اجتماعی در تقاضای گیاهان دارویی و تأثیر اکوسیستم های مرتعی در تأمین گیاهان در اصفهان انجام شد. جمع آوری داده به روش پیمایشی بود که با استفاده از پرسشنامه از 33 فروشنده گیاهان دارویی در اصفهان در سال1394 انجام شد. روایی پرسشنامه توسط پانل متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. ضریب آلفای کرونباخ برابر 877/0 بود که اعتبار پرسشنامه را اثبات نمود. نتایج نشان داد، گل گاوزبان (6/57 %) به عنوان بیشترین گیاه خریداری شده و بیماری های اعصاب و روان (2/79%) بیشترین علت مراجعه مردم به عطاری های اصفهان بودند. همچنبن بیشترین گیاهان دارویی خریداری شده توسط عطارها از رویشگاه های مرتعی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - ارزیابی توان اکولوژیک سد تاجیار برای کاربری های کشاورزی- مرتعداری و تفرج
میرمهرداد میرسنجری نفیسه رضاپور اندبیلی

زمینه و هدف: ارزیابی توان زیست محیطی سرزمین به عنوان یک مطالعه پایه و اساس برنامه ریزی استفاده از سرزمین، برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار است. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک سد تاجیار برای کاربری های کشاورزی و مرتعداری و تفرج متمرکز و تفرج گسترده با استفاده از چکیده کامل

زمینه و هدف: ارزیابی توان زیست محیطی سرزمین به عنوان یک مطالعه پایه و اساس برنامه ریزی استفاده از سرزمین، برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار است. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک سد تاجیار برای کاربری های کشاورزی و مرتعداری و تفرج متمرکز و تفرج گسترده با استفاده از روش بولین می باشد. روش بررسی: معیارهای اصلی مطالعه، عبارتند از: نقشه های خاکشناسی، سنگ شناسی، توپوگرافی، اقلیم، پوشش گیاهی، میزان آب و کاربری اراضی. با استفاده از روش بولین و منطق AND و رقومی سازی اطلاعات در محیط GIS˓ روی هم گذاری لایه های اطلاعاتی و تجزیه و تحلیل حوضه آبخیز سد تاجیار در استان آذربایجان شرقی انجام گردید. مدل بولین مناسبت مکانی را بر اساس عملگرهای شرطی به صورت صفر یا یک نشان می دهد. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که مناطق دارای توان کاربری کشاورزی- مرتعداری 6958 هکتار و مناطق فاقد توان کاربری مذکور 3701 هکتار از کل مساحت منطقه مورد مطالعه (10898 هکتار) می باشد. در مورد کاربری تفرج متمرکز˓ مساحت مناطق دارای توان 4851 هکتار و مساحت مناطق که توان لازم را ندارند5793 هکتار می باشد و در نهایت در مورد کاربری تفرج گسترده˓ مناطق دارای توان 4612 هکتار و مناطق فاقد توان 6042 هکتار از کل مساحت منطقه مورد مطالعه را به خود اختصاص داده اند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به اینکه نزدیک به 40 درصد از منطقه برای کاربری تفرج و بیش از 50 درصد از منطقه برای کاربری کشاورزی - مرتعداری دارای توان بالقوه می باشد˓ در نتیجه در این حوضه توان اکولوژیکی بالا برای کاربری‌های مذکور مشاهده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - برآورد میزان کربن ترسیب‎شده توسط گونه آتریپلکس‏کانیسنس در واحد سطح و نیز بررسی ارتباط میزان ترسیب‏کربن با عوامل خاک و پوشش ‏‏گیاهی در منطقه چشمه‎علی قزوین (Atriplex canescens)
ضیاء&lrm;الدین باده &rlm;یان معصومه منصوری

اکوسیستم‌های مرتعی به‌ دلیل دربرداشتن بخش قابل توجهی از اراضی جهان، پتانسیل بالایی در ترسیب&lrm;کربن دارند. این تحقیق به بررسی پتانسیل ترسیب&lrm;کربن گونه آتریپلکس کانیسنس (Atriplex canescens) که در منطقه چشمه&lrm;علی در استان قزوین که در قالب بلوک‌های کاملاً تصادفی و د چکیده کامل

اکوسیستم‌های مرتعی به‌ دلیل دربرداشتن بخش قابل توجهی از اراضی جهان، پتانسیل بالایی در ترسیب&lrm;کربن دارند. این تحقیق به بررسی پتانسیل ترسیب&lrm;کربن گونه آتریپلکس کانیسنس (Atriplex canescens) که در منطقه چشمه&lrm;علی در استان قزوین که در قالب بلوک‌های کاملاً تصادفی و در سه تکرار کاشته شده بود، می پردازد. نمونه‌برداری‌ها از تیمارهای اصلی فواصل کاشت بوته (تراکم) در دو سطح 2×2 متر و 4×4 متر که هر تیمار اصلی شامل تیمارهای فرعی ارتفاع هرس در چهار سطح تیمار نظیر بدون هرس یا شاهد، هرس کامل یا کف&lrm;بر، هرس از ارتفاع 20 سانتی&lrm;متر و هرس از ارتفاع 40 سانتی&lrm;متر بودند صورت گرفت. مقادیر کربن در بیوماس هوایی، زیرزمینی و خاک به تفکیک تیمارهای اصلی و فرعی محاسبه گردید. نتایج نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین کربن زی&lrm;توده هوایی و زیرزمینی درواحد سطح در تیمار اصلی تراکم 2×2 متر از تراکم 4×4 متر وجود دارد. همچنین تیمارهای بدون هرس (شاهد) و هرس از ارتفاع 40 سانتی&lrm;متر با قرار گرفتن در یک سطح، نسبت به سایر تیمارهای ارتفاع هرس وضعیت بهتری داشتند. بین تیمارهای اصلی تراکم و همچنین تیمارهای فرعی ارتفاع هرس به&lrm;لحاظ ترسیب&lrm;کربن کل خاک اختلاف معنی‌داری وجود ندارد. میانگین ترسیب کربن کل در تراکم 2×2 متر، 16/59 تن در هکتار و در تراکم 4×4 متر، 81/59 تن در هکتار بوده است. تجزیه&lrm; همبستگی نشان داد که بین میزان کربن ترسیب شده کل و کربن آلی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. بنابراین می‌توان بیان داشت که مدیریت مناسب اراضی مرتعی، تأثیر قابل توجهی در افزایش ذخیره&lrm;کربن در گیاه و خاک خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - تیپ بندی و ارزیابی مراتع با استفاده از سامانه ی اطلاعات جغرافیایی (GIS) و شاخص پوشش گیاهی (NDVI )(مطالعه موردی: تحت واحد شهرآباد زیرحوزه آبخیز حبله رود)
خدیجه ابوالفتحی مرضیه علی خواه اصل محمد رضوانی

ارزیابی میزان تاج پوشش گیاهی، وضعیت و گرایش مراتع با توجه به نقش مراتع در حفاظت آب و خاک، اهمیت بسزایی دارد. پژوهش حاضر، با هدف تیپ بندی و ارزیابی اراضی مرتعی و تعیین درصد پوشش گیاهی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و شاخص پوشش گیاهی (NDVI) در بخشی از حوزه آ چکیده کامل

ارزیابی میزان تاج پوشش گیاهی، وضعیت و گرایش مراتع با توجه به نقش مراتع در حفاظت آب و خاک، اهمیت بسزایی دارد. پژوهش حاضر، با هدف تیپ بندی و ارزیابی اراضی مرتعی و تعیین درصد پوشش گیاهی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و شاخص پوشش گیاهی (NDVI) در بخشی از حوزه آبخیز حبله رود انجام شد. بدین منظور، تیپ بندی پوشش گیاهی با پیمایش عرصه های مرتعی، به روش فیزیونومیک- فلورستیک با نمونه برداری از تیپ های گیاهی به روش طبقه بندی تصادفی صورت گرفت. برای تعیین وضعیت و گرایش مراتع به ترتیب از روش چهار عاملی و ترازو استفاده گردید. به منظور افزایش دقت در تفکیک مرز نهایی تیپ های گیاهی، از نقشه واحد شکل زمین و ترکیب آن با نقشه شاخص پوشش گیاهی NDVI)) در محیط GIS استفاده شد و مرز تیپ های مرتعی اصلاح گردید. نقشه کاربری اراضی به روش فازی در محیط نرم افزار ERDAS IMAGINE تهیه گردید و سپس، با استفاده از شاخص پوشش گیاهی (NDVI) و عملیات صحرایی، مراتع از نظر درصد تراکم تاج پوشش گیاهی طبقه بندی گردید. نتایج، حاکی از تفکیک چهار تیپ گیاهی بود. همچنین مراتع به سه طبقه با تاج پوشش مناسب، متوسط و ضعیف تقسیم شدند. تیپ درمنه- گون دارای وضعیت متوسط و سه تیپ دیگر از وضعیت ضعیف برخوردار بودند. گرایش هر چهار تیپ در منطقه مورد مطالعه منفی برآورد گردید. استفاده از GIS و شاخص پوشش گیاهی، می تواند ابزار مؤثری در تیپ بندی و طبقه بندی پوشش گیاهی با دقت بالا باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - بررسی تجمع غلظت فلز مس در برخی از گیاهان مرتعی (کاهوی وحشی، درمنه و گون) در اطراف معدن ذوب مس خاتون آباد شهر بابک
فاطمه عین الهی پیر ساحل پاکزاد توچایی1

هدف از انجام مطالعه، تعیین غلظت فلز مس در کاهوی وحشیLactuca serriola، درمنه Artemisia sieberi و گون Astragalus bisulcatus در اطراف معدن ذوب مس خاتون آباد و مقایسه غلظت ها با استانداردهای موجود بود. نمونه برداری از گیاهان از فواصل 300، 600 و 1000 متری در جهت شمالی کارخان چکیده کامل

هدف از انجام مطالعه، تعیین غلظت فلز مس در کاهوی وحشیLactuca serriola، درمنه Artemisia sieberi و گون Astragalus bisulcatus در اطراف معدن ذوب مس خاتون آباد و مقایسه غلظت ها با استانداردهای موجود بود. نمونه برداری از گیاهان از فواصل 300، 600 و 1000 متری در جهت شمالی کارخانه در فروردین ماه 1389 انجام شد. نمونه های برداشت شده به آزمایشگاه منتقل گردیدند و پس از آماده سازی توسط Hot plate digester هضم شدند و غلظت فلز مس نمونه ها توسط دستگاه جذب اتمی Konic مدل NOVAA 300 اندازه گیری شد. غلظت فلز مس درکاهوی وحشی، درمنه و گـون نیز به ترتیب 33/5-59/17، 17/5 - 46/19 و 47/5 73/12 میکروگــرم بر گــرم اندازه گیری شد. بیشترین و کمترین غلظت فلز مس در تمامی نمونه ها به ترتیب در فاصله 1000 متری و 300 متری معدن به دست آمد. افزایش غلظت فلز مس با افزایش فاصله از کارخانه می تواند ناشی از جهت حرکت باد، وزن کم ذرات حاوی مس، ارتفاع دودکش کارخانه و عدم جذب ذرات ریز توسط میکروفیلتر دودکش معدن باشد. غلظت فلز مس از حد مجاز تعیین شده برای مصرف روزانه دام در مرتع بیشتر بود. بنابراین لازم است میزان غبار حاوی مس دودکش کارخانه کاهش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - تحلیل محتوای صورتجلسات صاحب نظران مرتع
علی محبی

موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور در سال های 1394 و 95 با اهداف کوتاه مدت تعیین شاخص ها و راهبردهای تدوین برنامه ششم و بلند مدت طرح و بررسی راهکارهای حل مسایل مختلف منابع طبیعی کشور، ضمن تشکیل کمیته های راهبردی و دعوت از اساتید و کارشناسان با تخصص های متنوع ، اعضای تشک چکیده کامل

موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور در سال های 1394 و 95 با اهداف کوتاه مدت تعیین شاخص ها و راهبردهای تدوین برنامه ششم و بلند مدت طرح و بررسی راهکارهای حل مسایل مختلف منابع طبیعی کشور، ضمن تشکیل کمیته های راهبردی و دعوت از اساتید و کارشناسان با تخصص های متنوع ، اعضای تشکل ها و بهره برداران سراسر کشور و تشکیل جلسات متعدد، در انتهای سال 1394 نسبت به جمع بندی نهایی نقطه نظرات و اعلام به مراجع ذی ربط اقدام نمود. هر چند توفیقات حاصله رضایت بخش بود ولی همچنان احساس می گردید که در پاره ای موارد این نشست ها همچنان باید تداوم داشته باشند. لذا نگارنده تصمیم گرفت با هدف مشخص شدن مولفه های مهم مورد بحث و اولویت بندی آن ها، کلیه صورتجلسات کمیته راهبردی تعادل دام و مرتع را مورد مطالعه قرار دهد. بدین منظور با استفاده از شیوه "تحلیل محتواى مقوله اى" کلیه مسایل مطروحه کمیته مذکور تحت مولفه های اصلی مرتع، مرتع دار، دام شامل ، اقتصاد و بازرگانی محصولات دامی، مجوزات، قوانین و بخش نامه ها، تشکل ها و مشارکت، طرح ها و پروژه ها و سایر مباحث آیتم بندی و مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که مجموع فراوانی 9 مولفه اصلی و 6 زیر مولفه مربوطه، 280 می باشد. در بین مولفه های اصلی، بیش ترین و کم ترین درصد فراوانی به ترتیب با میزان 07/26 و 36/0 درصد به مولفه اقتصاد و بازرگانی محصولات دامی و زیر مولفه گاو از مولفه اصلی دام مربوط گردید. سایر مولفه ها نیز به ترتیب از بیش ترین درصد فراوانی به کم ترین آن عبارت بودند از، مولفه مجوزات ، قوانین و بخش نامه ها 29/24 درصد، بره 64/9 درصد، زیر مولفه مدیریت کوچ از مولفه اصلی طرح ها و پروژه ها 29/9 درصد، تشکل ها و مشارکت 5/7 درصد، سایر سیاست ها 71/5 درصد، مدیریت دام 64/4 درصد، زیر مولفه طرح مرتع داری از مولفه اصلی طرح ها و پروژه ها 57/3 درصد، مولفه اصلی مرتعدار و زیر مولفه گوسفند و بز از مولفه اصلی دام 5/2 درصد، زیر مولفه اسکان عشایر از مولفه اصلی طرح ها و پروژه ها 14/2 درصد و در نهایت 79/1 درصد از سخنان صاحب نظران را در این جلسات مولفه اصلی مرتع به خود اختصاص داده بودند. با توجه به این که مشخص گردید در این جلسات احتمالا به دلیل محدودیت وقت و امکانات، برخی از مسایل مهم و کلیدی مرتع مورد بحث قرار نگرفته است لذا پیشنهاد های پژوهش بر لزوم تداوم این جلسات و مطرح شدن مسایلی از قبیل بررسی امکان سنجی تفکیک مراتع مشاعی، موضوع مالکیت مراتع ، موفقیت تشکل های منابع طبیعی، اثربخشی پروانه های چرا، انجام ممیزی های جدید، موضوع اجاره دهی پروانه ها و... تاکید داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - ارزیابی تغییر کاربری اراضی مرتعی به دیم زار با استفاده از تصاویر ماهواره ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی
علیرضا مرادی محمد جعفری حسین ارزانی مهدیه ابراهیمی

هدف از این تحقیق مقایسة تغییر کاربری اراضی مرتعی به دیم‌زار در دو شهرستان رابر و ارزوئیه در یک دوره 15 ساله است. روند تغییرات کاربری محدودة مطالعاتی (ده سرد و کوه سفید) با استفاده از تصاویر لندست ETM (سال 2000) و OLI (سال 2014) در محیط نرم افزار ENVI®5 با روش طبقه ب چکیده کامل

هدف از این تحقیق مقایسة تغییر کاربری اراضی مرتعی به دیم‌زار در دو شهرستان رابر و ارزوئیه در یک دوره 15 ساله است. روند تغییرات کاربری محدودة مطالعاتی (ده سرد و کوه سفید) با استفاده از تصاویر لندست ETM (سال 2000) و OLI (سال 2014) در محیط نرم افزار ENVI®5 با روش طبقه بندی نظارت شده پردازش گردید. در نهایت نقشه طبقه بندی کاربری شامل کاربری مرتع، کشاورزی، اراضی بایر و باغ در منطقه شناسایی شد. دقت نقشه های تولیدی با ضریب کاپا محاسبه شد. برای این منظور از تصاویر نرم افزار گوگل ارتس و بازدید میدانی در تهیه نقاط تعلیمی استفاده شد. در نهایت ماتریس دقت برای هر نقشه تشکیل ‌گردید. برای پی بردن به تغییرات هر یک از کاربری‌ها به سایر کاربری‌ها از روش جدول متعامد (Crosstab) استفاده شد. نتایج تغییرات کاربری اراضی در دو منطقه نشان داد که کاربری اراضی مرتع بیش‌ترین تبدیل و تغییر را داشته است، درصد تغییرات در آبخیز ده سرد 77% و در آبخیز کوه سفید 73% بود. صحت نقشه های طبقه بندی برای هر دو زیر حوزه 98% بدست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که گسترش فعالیت‌های زراعی بر روی اکوسیستم‌های مرتعی موجب تبدیل مراتع به زمین‌های کم بازده می‌شود. نتیجه مطالعه همچنین نشان داد که در منطقه کوه سفید و ده سرد به ترتیب 9% و 20% تغییرات در زمین های کم بازده می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - قابلیت دستورالعمل طبقه‌بندی شایستگی مرتع برای چرای گوسفند (مطالعه موردی: مراتع کوهستانی امام‌کندی ارومیه)
جواد معتمدی حسین ارزانی اسماعیل شیدای کرکج

تعیین شایستگی مرتع با استفاده از شرایط محدود کننده روش فائو، به لحاظ تعدد عوامل و اینکه در برخی از موارد نیاز به عملیات آزمایشگاهی و تهیه نقشه دارد، زمان بر بوده و امکان قابلیت کاربرد آن توسط تمامی کارشناسان، وجود ندارد. از اینرو دستورالعمل طبقه بندی شایستگی مرتع برای چکیده کامل

تعیین شایستگی مرتع با استفاده از شرایط محدود کننده روش فائو، به لحاظ تعدد عوامل و اینکه در برخی از موارد نیاز به عملیات آزمایشگاهی و تهیه نقشه دارد، زمان بر بوده و امکان قابلیت کاربرد آن توسط تمامی کارشناسان، وجود ندارد. از اینرو دستورالعمل طبقه بندی شایستگی مرتع برای چرای انواع دام در مناطق مختلف آب و هوایی، از طرف دفتر فنی مرتع پیشنهاد شد. بر اساس دستورالعمل پیشنهادی، شایستگی مرتع برای چرای انواع دام، از تلفیق سه معیار پوشش گیاهی (20 امتیاز)، آب (15 امتیاز) و فرسایش خاک (15 امتیاز) حاصل می شود. جهت ارزیابی قابلیت دستورالعمل ذکر شده در منطقه نیمه خشک، پژوهش حاضر در فصل رویش سال 1396 در مراتع کوهستانی امام کندی ارومیه انجام و نتایج حاصل از تعیین شایستگی تیپ های گیاهی بر مبنای دستورالعمل پیشنهادی با نتایج حاصل از روش شرایط محدود کننده فائو، توسط آزمون غیرپارامتری ویلکاکسون، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در روش شرایط محدود کننده فائو، در 83 درصد موارد، معیار تولید علوفه، در 46 درصد، معیار حساسیت خاک به فرسایش، در 11 درصد، معیار منابع آب، به عنوان معیارهای کاهش دهنده شایستگی تیپ های گیاهی می باشند. ولی در دستورالعمل پیشنهادی، تنها حساسیت خاک به فرسایش، سبب کاهش امتیاز شاخص ها و در نتیجه، طبقات شایستگی شده است. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو روش از نظر طبقات شایستگی نهایی وجود ندارد (P≤0.05)، و بیش از 85 درصد از مراتع منطقه، در دو روش به صورت یکسان طبقه بندی شدند. بنابراین دستورالعمل پیشنهادی، قادر به شناسایی و تفکیک مناطق مستعد و غیرمستعد از نظر چرای گوسفند می باشد و کارایی آن در مقایسه با روش شرایط محدود کننده فائو، با توجه به صرفه جویی در هزینه و سادگی، قابل توجه است. این دستورالعمل، کارشناسان را قادر خواهد ساخت که در هنگام تهیه طرح های مرتعداری چند منظوره (تلفیقی)، با روشی ساده و کاربردی در عرصه، به تناسب استفاده از مراتع جهت چرای دام پی ببرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - مدل شایستگی مرتع از جنبه زنبورداری با استفاده از GIS (مطالعة موردی: مراتع طالقان)
شهربانو فدایی حسین ارزانی حسین آذرنیوند غلامعلی نهضتی سیدحسن کابلی فاضل امیری

قابلیت استفاده از مرتع جهت کاربری زنبورداری، با درنظر داشتن بهره برداری پایدار از اراضی و ارائه مدل موردی تعیین شایستگی مرتع طالقان از اهداف این تحقیق بوده است. در تعیین شایستگی مرتع با استفاده از روش پیشنهادی فائو و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) با ملاحظه عوامل مؤثر بر چکیده کامل

قابلیت استفاده از مرتع جهت کاربری زنبورداری، با درنظر داشتن بهره برداری پایدار از اراضی و ارائه مدل موردی تعیین شایستگی مرتع طالقان از اهداف این تحقیق بوده است. در تعیین شایستگی مرتع با استفاده از روش پیشنهادی فائو و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) با ملاحظه عوامل مؤثر بر شایستگی زنبورداری و تلفیق آن ها نقشه های نهایی ارائه گردید. نمونه برداری در تیپ های گیاهی منطقه به روش تصادفی- سیستماتیک با استقرار 3 ترانسکت 200 متری و 30 پلات یک متر مربعی در راستای آن مستقر و داده های حضور و عدم حضور گیاهان شهد زا و گرده زا، درصد پوشش گیاهی شهدزا و گرده زا، تراکم و درصد ترکیب پوشش گیاهی مورد علاقه زنبورعسل برداشت گردید. در تعیین شایستگی مرتع جهت زنبورداری سه زیر مدل پوشش گیاهی، عوامل محیطی و منابع آب لحاظ گردید. در زیر مدل پوشش گیاهی (طول دوره گلدهی، ترکیب گیاهی شهد زا و گرده زا و جذابیت گونه های مورد استفاده زنبورعسل)، در زیر مدل عوامل محیطی نیز جاده و مسیرهای دسترسی به تیپ ها، ارتفاع و دما به طور مساوی و خاک (با تأثیر غیر مستقیم آن بر پوشش گیاهی) و در نهایت در زیر مدل منابع آب (دسترسی به منابع آبی) از فاکتورهای مؤثر و تأثیرگذار به دست آمد. از بین عوامل مورد بررسی کاهش درصد پوشش گیاهی شهدزا و گرده زا، وجود گیاهان با کلاس های پایین جذابیت (III) و (IV) و کوتاهی طول دوره گلدهی، جاده و خاک در بعضی از تیپ ها از مهمترین عوامل محدود کننده شایستگی و پراکنش مناسب منابع آب، دما و ارتفاع در منطقه مهم ترین عوامل مطلوب و افزایش دهنده شایستگی مرتع برای زنبورداری در منطقه مورد مطالعه بودند. نتایج حاصل از تعیین شایستگی مراتع طالقان میانی نشان می دهد که از مجموع 2/37977 هکتار اراضی منطقه مورد مطالعه، 235 هکتار (61/%0) در طبقه شایستگی 1S (بدون محدودیت)، 7798 هکتار (53/20%) در طبقه شایستگی 2S (با محدودیت اندک)، 9961 هکتار (29/26%) در طبقه شایستگی 3S (با محدودیت زیاد)، 8861 هکتار (33/23%) در طبقه شایستگی N (غیر شایسته) بوده و درکل حدود 21% منطقه، دارای طبقه شایستگی عالی تا خوب از نظر زنبورداری به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - تدوین مدل مفهومی حاصل از تلفیق دانش بومی و نوین با استفاده از نظریه بنیانی در احیاء، حفظ، نگهداری و بهره‌برداری از منابع طبیعی با رویکرد پساتوسعه (مورد مطالعه: ایل ممسنی استان فارس) 
جلال یوسفی مصطفی ازکیا علیرضا کلدی

این مقاله ضمن بررسی دانش بومی و نوین در خصوص مدیریت مشارکتی سنتی بهره برداری از مرتع درایل ممسنی فارس، به بررسی تغییرات ایجاد شده براثر اجرای برنامه شبه مدرنیزم دولتی پرداخته است. در این مقاله از روش گراندد تئوری و تکنیک های ارزیابی مشارکتی روستایی، مصاحبه نیمه ساخت یا چکیده کامل

این مقاله ضمن بررسی دانش بومی و نوین در خصوص مدیریت مشارکتی سنتی بهره برداری از مرتع درایل ممسنی فارس، به بررسی تغییرات ایجاد شده براثر اجرای برنامه شبه مدرنیزم دولتی پرداخته است. در این مقاله از روش گراندد تئوری و تکنیک های ارزیابی مشارکتی روستایی، مصاحبه نیمه ساخت یافته، مشاهده و قدم زدن در میدان و بحث گروهی استفاده گردیده و با روش گلوله برفی نسبت به انتخاب نمونه های آماری تا مرحله اشباع نظری در داده ها پرداخته و پس ازتجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده در میدان از طریق کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) با انتخاب طبقه مرکزی مدیریت مشارکتی پایدار مرتع، اقدام به استخراج نظریه ای براساس داده های گردآوری شده از میدان نموده است. برای مدیریت مشارکتی سنتی، نظریه عناصر خرده فرهنگ عشایری به مثابه عوامل توسعه مشارکت های خودانگیخته و برای پاشیدگی مشارکت های سنتی، نظریه مدرنیزم دولتی و به هم ریختگی مدیریت مشارکتی سنتی بهره برداری از مرتع از داده ها به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - دانش بومی استفاده از جنگل و مرتع در شهرستان رستم
منصور وثوقی معصومه فریدی ثانی

در این تحقیق با روش میدانی به بررسی کاربرد دانش بومی استفاده از جنگل و مرتع در شهرستان رستم پرداخته شده است. دراین تحقیق، مناطقی از بخش مرکزی شهرستان رستم انتخاب گردید و از بین آن مناطق نیز، روستاهایی که دارای دانش بومی غنی تر در استفاده از جنگل و مرتع بودند، انتخاب گ چکیده کامل

در این تحقیق با روش میدانی به بررسی کاربرد دانش بومی استفاده از جنگل و مرتع در شهرستان رستم پرداخته شده است. دراین تحقیق، مناطقی از بخش مرکزی شهرستان رستم انتخاب گردید و از بین آن مناطق نیز، روستاهایی که دارای دانش بومی غنی تر در استفاده از جنگل و مرتع بودند، انتخاب گردیدند و از این میان با روش نمونه گیری گلوله برفی، افراد مورد مطالعه انتخاب شدند. در این تحقیق از تکینیک های مشاهده مشارکتی، مشاهده آزاد و مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد و در برخی موارد به ناچار، از اسناد نیز بهره برده شد. در این تحقیق مشخص شد که در منطقه مورد مطالعه از یک سو، با توجه به نظریه نوسازی مبنی بر مباینت دانش بومی و توسعه، دانش بومی در دوران هایی که حاکمیت داشته، نه تنها مباینتی با آن نداشته و به عنوان یک مانع به حساب نمی آمده است؛ بلکه از پایداری در توسعه نیز برخوردار بوده است. از سوی دیگر برنامه های مربوط به نوسازی که در کشور ما نمودش در اصلاحات ارضی بود، موجب تغییرات اساسی درساختارهای جامعه مورد مطالعه و نیز تقسیم کار کنشگران بهره بردار و قشربندی آنان گردیده است و در پی آن، با تغییر جامعه و سبک زندگی در این جامعه، بهره برداری از دانش بومی نیز رو به ضعف رفته و در حال حاضر، این دانش روبه زوال است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - مطالعه اثر پیش تیمار بذر بر خصوصیات جوانه زنی سه گونه جنس گون (Astaragalus
رضا دهقانی بیدگلی آزاده بخشنده فرج پور سیدعلی حسینی تفرشی

10.30495/jsr.2017.600975

گون‌ها به عنوان یکی از بزرگترین جنس‌های گیاهی جهان بخش قابل توجهی از فلور ایران را شامل می‌شوند هدف از این تحقیق بررسی تأثیر چند پیش تیمار بذر شامل آب مقطر 100 درجه سانتی‌گراد، جیبرلین، خراش‌دهی با سمباده، نیترات پتاسیم و سرمای خشک بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر سه گونه گون چکیده کامل

گون‌ها به عنوان یکی از بزرگترین جنس‌های گیاهی جهان بخش قابل توجهی از فلور ایران را شامل می‌شوند هدف از این تحقیق بررسی تأثیر چند پیش تیمار بذر شامل آب مقطر 100 درجه سانتی‌گراد، جیبرلین، خراش‌دهی با سمباده، نیترات پتاسیم و سرمای خشک بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر سه گونه گون شامل ، Astragalus hamosus وAstragalus microcephalus وAstragalus adscendens و تأثیر آن بر برخی خصوصیات رویشی مانند طول ریشه‌چه و ساقه‌چه بود. به این منظور بذر گونه‌های مورد نظر از رویشگاه‌های طبیعی آن در مراتع استان اصفهان در سال 1393جمع-آوری گردید و در آزمایشگاه مرکز رشد دانشگاه کاشان در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از این تیمارها می تواند نقش موثری در بهبود صفات جوانه‌زنی ایفا نماید. تیمارهای آب مقطر100 درجه،نیترات پتاسیم و جیبرلین بیشترین تاثیر را بر روی درصد جوانه زنی به ترتیب به میزان 8/11، 6/11 و 12 درصد ، تیمار جیبرلین بیشترین تاثیر را بر طول ریشه چه به میزان 5/7 درصد ، و تیمارهای جیبرلین، خراش دهی و سرمای خشک بیشترین تاثیر را بر طول ساقه چه به ترتیب به میزان 7/8، 6/7 و 8 درصد نشان دادند. مقایسه میانگین سرعت جوانه زنی به روش دانکن نشان داد که بین تیمارهای خواب شکنی اختلاف معنی دار وجود دارد. بیشترین میزان جوانه‌زنی مربوط به گونه Astragalus hamosus بود که در تمام تیمارها مشاهده شد، همچنین طول ساقه‌چه و طول ریشه‌چه در تیمارهای مختلف نسبت به شاهد افزایش نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - اثر پیش تیمار بذر بر خصوصیات جوانه‌زنی سه گونه جنس گون (Astaragalus sp.)
رضا دهقانی بیدگلی آزاده بخشنده فرج پور سیدعلی حسینی تفرش

گون ها به‌عنوان یکی از بزرگترین جنس های گیاهی جهان بخش قابل توجهی از فلور ایران را شامل می شوند هدف از این تحقیق بررسی تأثیر چند پیش تیمار بذر شامل آب مقطر 100 درجه سانتی‌گراد، جیبرلین، خراش دهی با سمباده، نیترات پتاسیم و سرمای خشک بر ویژگی های جوانه زنی بذر سه گونه گون چکیده کامل

گون ها به‌عنوان یکی از بزرگترین جنس های گیاهی جهان بخش قابل توجهی از فلور ایران را شامل می شوند هدف از این تحقیق بررسی تأثیر چند پیش تیمار بذر شامل آب مقطر 100 درجه سانتی‌گراد، جیبرلین، خراش دهی با سمباده، نیترات پتاسیم و سرمای خشک بر ویژگی های جوانه زنی بذر سه گونه گون شامل، Astragalus hamosus وAstragalus microcephalus وAstragalus adscendens و تأثیر آن بر برخی خصوصیات رویشی مانند طول ریشه چه و ساقه چه بود. به این منظور بذر گونه‌های مورد نظر از رویشگاه های طبیعی آن در مراتع استان اصفهان در سال 1393جمع آوری گردید و در آزمایشگاه مرکز رشد دانشگاه کاشان در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی به‌صورت فاکتوریل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از این تیمارها می‌تواند نقش موثری در بهبود صفات جوانه زنی ایفا نماید. تیمارهای آب مقطر100 درجه، نیترات پتاسیم و جیبرلین بیشترین تاثیر را بر روی درصد جوانه‌زنی به‌ترتیب به میزان 8/11، 6/11 و 12 درصد ، تیمار جیبرلین بیشترین تاثیر را بر طول ریشه‌چه به میزان 5/7 درصد و تیمارهای جیبرلین، خراش دهی و سرمای خشک بیشترین تاثیر را بر طول ساقه‌چه به‌ترتیب به میزان 7/8، 6/7 و 8 درصد نشان دادند. مقایسه میانگین سرعت جوانه‌زنی به روش دانکن نشان داد که بین تیمارهای خواب شکنی اختلاف معنی‌دار وجود دارد. بیشترین میزان جوانه زنی مربوط به گونه Astragalus hamosus بود که در تمام تیمارها مشاهده شد، همچنین طول ساقه چه و طول ریشه چه در تیمارهای مختلف نسبت به شاهد افزایش نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - مدل تعیین شایستگی مرتع برای چرای گوسفند با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز باقران)
عین اله روحی مقدم حلیمه جلورو هادی معماریان

اکوسیستم‌های مرتعی یکی از پیچیده‌ترین اکوسیستم‌ها محسوب می‌شوند و بین اجزای آن روابط بسیار دقیقی وجود دارد. این امر ایجاب می‌کند که منابع مرتعی موجود در هر منطقه برای انواع بهره‌برداری به‌درستی مورد ارزیابی قرار گیرد و تناسب اراضی برای هر نوع کاربری نیز مشخص شود. هدف از چکیده کامل

اکوسیستم‌های مرتعی یکی از پیچیده‌ترین اکوسیستم‌ها محسوب می‌شوند و بین اجزای آن روابط بسیار دقیقی وجود دارد. این امر ایجاب می‌کند که منابع مرتعی موجود در هر منطقه برای انواع بهره‌برداری به‌درستی مورد ارزیابی قرار گیرد و تناسب اراضی برای هر نوع کاربری نیز مشخص شود. هدف از این پژوهش بررسی شایستگی مراتع حوزه آبخیز باقران واقع در استان خراسان جنوبی برای چرای گوسفند می‌باشد که با استفاده از روش فائو در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت پذیرفته است. در این تحقیق از بین عوامل فیزیکی و پوشش گیاهی سه عامل تولید علوفه، منابع آب و حساسیت به فرسایش انتخاب شدند که به صورت سه زیر مدل ارائه شده است. نتایج حاصل از مدل نهایی شایستگی مرتع نشان می‌دهد که شیب و فاصله منابع آب مهم‌ترین فاکتورهای کاهش شایستگی مرتع برای این کاربری هستند. همچنین 63/32 درصد مراتع در طبقه شایستگی S2 (متوسط)، 13/21 درصد مراتع در طبقه شایستگی S3 (کم) و 06/18 درصد مراتع در طبقه شایستگی N (غیر شایسته) قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - بررسی و تعیین عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش رویشگاه‌های مرتعی جنوب شرقی سبلان
بهنام بهرامی اردوان قربانی

چکیده: روابط بین پوشش گیاهی و عامل های محیطی به شناخت عوامل مؤثر بر رشد و استقرار گونه های گیاهی و همچنین شناسایی رویشگاه ها کمک می کند. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط عوامل محیطی با پراکنش رویشگاه های مرتعی و تعیین مهمترین عوامل مؤثر در تفکیک این رویشگاه ها در منطقه ج چکیده کامل

چکیده: روابط بین پوشش گیاهی و عامل های محیطی به شناخت عوامل مؤثر بر رشد و استقرار گونه های گیاهی و همچنین شناسایی رویشگاه ها کمک می کند. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط عوامل محیطی با پراکنش رویشگاه های مرتعی و تعیین مهمترین عوامل مؤثر در تفکیک این رویشگاه ها در منطقه جنوب شرقی سبلان واقع در استان اردبیل می باشد. نمونه برداری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. در اکوسیستم مرتعی مورد نظر، 45 رویشگاه در نقاط مختلف ارتفاعی و در دامنه های جنوب شرقی سبلان انتخاب و در داخل هر یک از این رویشگاه های تعیین شده، 3 پلات بزرگ 10 مترمربعی با فاصله 40 متر از همدیگر و در طول ترانسکت 120 متری مستقرگردید. در داخل پلات ها فهرست گیاهان موجود و درصد تاج پوشش آن ها تعیین گردید. همچنین در داخل هر پلات از دو عمق 15-0 و 30-15سانتی متری، خاک برداشت شد و خصوصیات اقلیمی نظیر بارندگی و دما ، خصوصیات توپوگرافی نظیر ارتفاع، شیب و جهت جغرافیایی، عوامل خاکی نظیر بافت خاک، هدایت الکتریکی ، اسیدیته ، ماده آلی (کربن) ، فسفر و پتاسیم اندازه گیری شدند. به منظور تعیین روابط بین عوامل محیطی با پراکنش پوشش گیاهی، از تجزیه و تحلیل آماری چند متغیره (رج بندی) استفاده شد. رج بندی جوامع گیاهی با توجه به عوامل محیطی به روش آنالیز تطبیقی متعارفی (DCA[1]، RDA[2]، CCA[3]) صورت گرفت. نتایج نشان داد درمنطقه مورد مطالعه، عوامل فیزیوگرافی (ارتفاع و جهت جغرافیایی) تأثیر معنی داری بر پراکنش رویشگاه های مرتعی دارند. نتایج حاصل از CCA عوامل محیطی منطقه مرتعی حاکی از آن است که محور اول و دوم به ترتیب با مقادیر ویژه 703/0 و 519/0 و واریانس 5/11 و 0/20 ، تغییرات رویشگاه ها و عوامل محیطی منطقه را توجیه می کنند. از نتایج این تحقیق می توان در مدیریت، احیا و اصلاح اکوسیستم های مرتعی جنوب شرقی سبلان و مناطق مشابه استفاده کرد. [1] - Detrended Correspondence Analysis [2] - Representational Difference Analysis [3] - Canonical Correspondence Analysis پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - تاثیر تغییرات تنوع گونه‌ای بر مواد آلی ذره‌ای خاک مراتع کوهستانی آذربایجان غربی
بهنام بهرامی رضا عرفانزاده جواد معتمدی

به منظور ارزیابی تاثیر گونه جاشیر (Prangos uloptera) و گونه های همراه بر اجزاء ماده آلی خاک و توزیع خاکدانه ها، مراتع کوهستانی خانقاه سرخ ارومیه انتخاب گردید. نمونه گیری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. ابتدا دو منطقه مرتعی در کنار هم، با گونه غالب جاشیر انتخاب و سپس چکیده کامل

به منظور ارزیابی تاثیر گونه جاشیر (Prangos uloptera) و گونه های همراه بر اجزاء ماده آلی خاک و توزیع خاکدانه ها، مراتع کوهستانی خانقاه سرخ ارومیه انتخاب گردید. نمونه گیری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. ابتدا دو منطقه مرتعی در کنار هم، با گونه غالب جاشیر انتخاب و سپس چهار عرصه معرف در سطح هر یک از مناطق، جهت نمونه برداری انتخاب شد. نمونه های خاک از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتیمتری و در مجموع 32 نمونه خاک از هر منطقه و دو عمق جمع آوری شد. کربن آلی ذره ای (POM-C) و نیتروژن آلی ذره ای (POM-N)، درصد خاکدانه های درشت و ریز و کربن موجود در آنها، آزمایش و آنالیز شد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که به جز درصد خاکدانه های درشت، تمامی فاکتور های مورد بررسی، در اثر افزایش تنوع گونه ای همراه با پایه جاشیردر منطقه مرتعی دوم افزایش یافتند. کربن و نیتروژن آلی ذره ای، کربن همراه با خاکدانه های درشت و درصد خاکدانه های ریز به طور معنی داری تحت تاثیر تنوع گونه ای بالای گیاهان همراه با جاشیر در منطقه مرتعی دوم قرار گرفتند. نتایج این تحقیق، تاثیر سریع تغییرات مدیریتی بر مواد آلی ذره ای را نشان داد و همچنین تغییر پذیری مواد آلی ذره ای خاک در واکنش به تغییرات مدیریتی پوشش گیاهی را ثابت نمود. افزایش مواد آلی ذره ای می تواند ناپایدار باشد، بنابراین تنوع گونه ای اکوسیستمهای مرتعی باید از طریق مدیریت بهینه پوشش گیاهی برای مدت زمان طولانی، حفظ گردد تا افزایش مثبت کربن آلی در خاک حاصل گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - تحلیل رابطه بین تولید با سطح، تعداد دام و تعداد بهره‌بردار مرتعی (مطالعه موردی: طرحهای مرتعداری ییلاقی استان اصفهان
ولی الله رئوفی راد قدرت اله حیدری ستاره باقری

هدف از این تحقیق بررسی رابطه بینسطح، تعداد بهره بردار و تعداد دام با تولید مرتع در طرح های مرتعداری می باشد. بدین منظور با مطالعه دقیق کتابچه طرح‌های مرتعداری ییلاقی استان اصفهان، تولید مراتع، سطح مراتع، تعداد دام مجاز در زمان ممیزی و تعداد بهره بردار هر طرح استخراج گرد چکیده کامل

هدف از این تحقیق بررسی رابطه بینسطح، تعداد بهره بردار و تعداد دام با تولید مرتع در طرح های مرتعداری می باشد. بدین منظور با مطالعه دقیق کتابچه طرح‌های مرتعداری ییلاقی استان اصفهان، تولید مراتع، سطح مراتع، تعداد دام مجاز در زمان ممیزی و تعداد بهره بردار هر طرح استخراج گردید. در مرحله بعد، با بازدیدهای صحرایی تعداد دام موجود هر طرح شمارش گردید. در مرحله آخر رابطه بین سطح مرتع، تعداد بهره بردار و تعداد دام (بصورت جداگانه و مشترک) با تولید مرتع در دو حالت (مراتع تک بهره بردار و مراتع بیش از یک بهره بردار) تجزیه و تحلیل شد. همچنین تولید مراتع تک بهره بردار با مراتع بیش از یک بهره بردار (مشاعی و شورایی) و تعداد دام مجاز با تعداد دام موجود در هر دو گروه مراتع مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد تولید با سطح مرتع رابطه معنی دار منفی و با تعداد واحد دامی رابطه معنی دار هر دو گروه مراتع داشته اما با تعداد بهره بردار رابطه معنی دار ندارد. همچنین نتایج مقایسه تولید مراتع تک بهره بردار با مراتع بیش از یک بهره بردار نشان از عدم ارتباط معنی داری آنها بوده و تعداد دام مجاز با دام موجود در هر دو گروه مراتع اختلاف معنی دار داشتند. بنابراین با توجه به نتایج این تحقیق، می توان گفت که سطح مرتع و تعداد دام، عوامل مهم و تأثیرگذاری در تولید مرتع محسوب شده و انتخاب تعداد دام مجاز چرا کننده از مرتع با توجه به‌ سطح و توان تولیدی مرتع می تواند یکی از گام‌های اساسی مدیریت و حفاظت از مراتع به شمار ‌رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - بررسی و ارزیابی وضعیت و گرایش مرتع در تیپ‌های گیاهی منطقه‌ی علاء سمنان
فاطمه فرزانه پی ناهید علی پور نگین پاک حسن کابلی طیبه مصباح زاده

چکیده بیش از نیمی از مساحت کشور ایران را مراتع تشکیل می دهند که به عنوان بستر تحولات اقتصادی و اجتماعی ایلات و عشایر ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شناسایی پوشش گیاهی و تعیین وضعیت مرتع با استفاده از روش های شناخته شده ما را در استفاده بهینه و جلوگیری از تخریب و چکیده کامل

چکیده بیش از نیمی از مساحت کشور ایران را مراتع تشکیل می دهند که به عنوان بستر تحولات اقتصادی و اجتماعی ایلات و عشایر ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شناسایی پوشش گیاهی و تعیین وضعیت مرتع با استفاده از روش های شناخته شده ما را در استفاده بهینه و جلوگیری از تخریب و رعایت تعادل مورد نیاز مرتع یاری می کند. منطقه علاء سمنان به دلیل وسعت زیاد و غنای گونه ای به عنوان مرتع مورد توجه می باشد که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه با استفاده از تصاویر ماهواره ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی و بازدید های میدانی نقشه ی پوشش گیاهی و لیست فلوریستیک منطقه تهیه گردید و برای ارزیابی وضعیت مرتع از روش 4 فاکتوره استفاده شد. در این بررسی برای مطالعات پوشش گیاهی منطقه علا، ابتدا در وسعت 4/3907 هکتار نقشه واحدهای کاری تهیه گردید. بر مبنای فرم ها و جداول تنظیم شده درهر واحدکاری گونه های مرتعی اصلی تشکیل دهندۀ هر تیپ، مشخص و بر حسب غالب بودن، متوسط درصد پوشش تاجی گونه ها نسبت به تعیین نام تیپ اقدام گردید. سه تیپ گیاهی غالب درمنه، درمنه- اسفند و تاغ در این منطقه شناسایی شد. نتایج نشان داد که وضعیت مرتع در منطقه مورد مطالعه با توجه به اندازه گیری ها و برآوردها فقیر می باشد و گرایش به سمت قهقرا می رود. بنابراین در این مرتع اتخاذ شیوه های مدیریتی و همچنین نحوه ی بهره برداری از آن بسیار حائز اهمیت می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - تعیین مدل شایستگی مرتع برای چرای گوسفند با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز باقران)
حلیمه جلورو عین اله روحی مقدم هادی معماریان

اکوسیستم های مرتعی یکی از پیچیده ترین اکوسیستم ها محسوب می شوند و بین اجزای آن روابط بسیار دقیقی وجود دارد. این امر ایجاب می کند که منابع مرتعی موجود در هر منطقه برای انواع بهره برداری به درستی مورد ارزیابی قرار گیرد و تناسب اراضی برای هر نوع کاربری نیز مشخص شود. هدف از چکیده کامل

اکوسیستم های مرتعی یکی از پیچیده ترین اکوسیستم ها محسوب می شوند و بین اجزای آن روابط بسیار دقیقی وجود دارد. این امر ایجاب می کند که منابع مرتعی موجود در هر منطقه برای انواع بهره برداری به درستی مورد ارزیابی قرار گیرد و تناسب اراضی برای هر نوع کاربری نیز مشخص شود. هدف از این پژوهش بررسی شایستگی مراتع حوزه آبخیز باقران واقع در استان خراسان جنوبی برای چرای گوسفند می باشد که با استفاده از روش فائو در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی انجا شده است. در این تحقیق از بین عوامل فیزیکی و پوشش گیاهی سه عامل تولید علوفه، منابع آب و حساسیت به فرسایش انتخاب شدند که به صورت سه زیر مدل ارائه شده است. نتایج حاصل از مدل نهایی شایستگی مرتع نشان می دهد که شیب و فاصله منابع آب مهم ترین فاکتورهای کاهش شایستگی مرتع برای این کاربری هستند. همچنین 63/32 درصد مراتع در طبقه شایستگی S2 (متوسط)، 13/21 درصد مراتع در طبقه شایستگی S3 (کم) و 06/18 درصد مراتع در طبقه شایستگی N (غیر شایسته) قرار گرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - بررسی اکولوژیکی تغییرات وضعیت مرتع و ارتباط آن با گونه های سمی
کوروش خلعتبری محمدحسن جوری حمیدرضا محرابی

تغییرات شدید ساختار بهره برداری از مراتع باعث دگرگونی پوشش گیاهی مراتع شده است که هجوم گونه های سمی در مناطق عاری از پوشش گیاهان بومی بعنوان نمادی از این تغییرات مطرح است. آگاهی از درجات وضعیت مراتع باعث اتخاذ تصمیم درست مدیریت بهره برداری از مراتع می گردد. به منظور برر چکیده کامل

تغییرات شدید ساختار بهره برداری از مراتع باعث دگرگونی پوشش گیاهی مراتع شده است که هجوم گونه های سمی در مناطق عاری از پوشش گیاهان بومی بعنوان نمادی از این تغییرات مطرح است. آگاهی از درجات وضعیت مراتع باعث اتخاذ تصمیم درست مدیریت بهره برداری از مراتع می گردد. به منظور بررسی روند این تغییرات و ارتباط آن با حضور گونه های سمی، مراتع جواهرده رامسر تحت سه تیمار قرق بلندمدت (30 سال)، کوتاه مدت (7 سال) و منطقه چرایی انتخاب شد. به کمک پیمایش صحرایی اقدام به جمع آوری گونه ها و شناسایی آنها توسط منابع معتبر شد. تعدادی پلات به روش تصادفی در هر سایت به منظور تعیین وضعیت و گرایش انداخته شد. وضعیت مرتع به روش شش فاکتوره و گرایش نیز با استفاده از روش ترازوی گرایش تعیین شد. همچنین به منظور تعیین میزان مصرف گونه های سمی توسط دام، از روش شمارش لقمه استفاده شد. نتایج نشان داده است که در این منطقه 133 گونه متعلق 19 تیره و 56 جنس حضور دارند. همچنین با توجه به وضعیت خوب (قرق بلندمدت)، متوسط (قرق 7 ساله) و ضعیف (تحت چرا)، 39 گونه بصورت سمی بوده است. 46 گونه مورد مصرف دام قرار گرفت که از بین آنها 15 گونه دارای خاصیت سمی بوده اند. بنابراین مطالعه روند وضعیت مرتع در منطقه نشان داده است که در مواقعی که فشار چرایی شدید می گردد و یا اینکه مراتع تحت چرای مداوم قرار دارند، گونه های بومی عرصه را به نفع گونه های مهاجم (که اکثرا غیرخوشخوراک و سمی هستند) خالی می کنند. اما بعضی از گونه های سمی بومی نیز وجود دارند که با توجه به خاستگاه اکولوژیک خود، عرصه عاری از گونه های خوشخوراک را تحت اشغال خود درمی آورند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - بررسی عوامل مؤثر بر میزان مشارکت بهره‌برداران در اجرای طرح‌های مرتعداری مطالعه موردی:دهستان نمارستاق از توابع بخش لاریجان شهرستان آمل مطالعه موردی:دهستان نمارستاق از توابع بخش لاریجان شهرستان آمل
جلال محمودی امین رودگر سیده خدیجه مهدوی

مراتع کشورکه بیش از 52 درصد از مساحت کشور را شامل می شود، نیازمند اعمال مدیریتی صحیح با هدف حفظ، احیاء، توسعه و بهره برداری بهینه می باشد. در این راستا طرح های مرتعداری در محدوده های معینی از مراتع تهیه و برای اجرا به مجریان واگذار می گردد. بنابراین شناخت عوامل موثر بر چکیده کامل

مراتع کشورکه بیش از 52 درصد از مساحت کشور را شامل می شود، نیازمند اعمال مدیریتی صحیح با هدف حفظ، احیاء، توسعه و بهره برداری بهینه می باشد. در این راستا طرح های مرتعداری در محدوده های معینی از مراتع تهیه و برای اجرا به مجریان واگذار می گردد. بنابراین شناخت عوامل موثر بر مشارکت بهره برداران در اجرای طرح های مرتعداری امری ضروری بوده و بدین منظور تحقیقی در مراتع ییلاقی دهستان نمارستاق از توابع بخش لاریجان شهرستان آمل صورت پذیرفت. ابزار تحقیق پرسشنامه است. جامعه آماری این تحقیق بهره برداران مناطق ییلاقی منطقه مورد مطالعه هستند. تعداد 53 نفر بهره بردار به روش تصادفی انتخاب گردید. به منظور تعیین عوامل موثر در مشارکت بهره برداران در اجرای طرح های مرتعداری در منطقه مورد مطالعه، از آماره های توصیفی، آزمون کای اسکوئر، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزارSpss استفاده گردید. یافته های این پژوهش نشان داد که عواملی نظیر در آمد سالیانه، برگزاری کلاسهای ترویجی، تامین نهاده ها، میزان مشارکت بهره بردارن در اجرای طرح های مرتعداری را افزایش در حالی که سطح تحصیلات، افزایش سن، میزان مشارکت بهره برداران در طرح های مرتعداری را کاهش داد. همچنین هرگونه سهل انگاری و به موقع عملی نشدن وعده های دولت، سبب بی اعتمادی بهره برداران به دولت و مجریان این طرح ها گشته و میزان مشارکت آنها را کم می نماید. هر چه میزان آگاهی و توانایی بهره برداران در شناخت از اهداف طرح بالاتر باشد به همان نسبت مشکلات و موانع کمتر و میزان همکاری آنها جهت اجرای طرح مرتعداری بیشتر خواهد‌‌ بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - بررسی فیتوشیمیایی و اثر مهارکنندگی اسانس گیاه دارویی (Thymus eriocalyx (Ronninger) Jalas) بر رشد باکتری‌ها (انتروکوک فکالیس و سالمونلا تایفی موریوم)
سمیه فرهمند فرشید رضایی سحر کاووسی

10.30495/ejmp.2022.1963334.1698

اخیرا به دلیل عوارض ناشی از مصرف دارو‌های شیمیایی و افزایش سویه های میکروبی مقاوم به آنتی بیوتیک، مطالعات برای یافتن داروهای ضد‌باکتریایی از ترکیبات گیاهی انجام گرفته است. در این پژوهش اندامهای هوایی گیاه آویشن مرتعی با نام علمی Thymus eriocalyx در مرحله ی گلدهی از ارتف چکیده کامل

اخیرا به دلیل عوارض ناشی از مصرف دارو‌های شیمیایی و افزایش سویه های میکروبی مقاوم به آنتی بیوتیک، مطالعات برای یافتن داروهای ضد‌باکتریایی از ترکیبات گیاهی انجام گرفته است. در این پژوهش اندامهای هوایی گیاه آویشن مرتعی با نام علمی Thymus eriocalyx در مرحله ی گلدهی از ارتفاعات کرمانشاه در خردادماه 1400 (810 متری) جمع آوری گردید. اسانس به روش تقطیر با آب، با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد. فعالیت ضد‌میکروبی اسانس این گیاه در غلظتهای متوالی ۲5۰ ، ۱25 ، 62.5، 31.25، 15.62، 7.81، 3.9، 1.95، 0.97 و 0.48 میلی گرم/ میلی لیتر علیه دو گونه باکتریایی انتروکوک فکالیس و سالمونلا تایفی موریوم با تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) در محیط براث، حداقل غلظت کشندگی (MBC) در محیط آگار و دیسک دیفیوژن بررسی شد. از آمپی سیلین با غلظت 10 میلی گرم/ میلی لیتر، سیپروفلوکساسین 5 میلی گرم/ میلی لیتر، اریترومایسین 15 میلی گرم/ میلی لیتر و سفکسیم 5 میلی گرم/ میلی لیتر به عنوان شاهد مثبت استفاده گردید. روش گازکروماتوگرافی جرمی نشان داد، این گونه آویشن دارای 42 ماده موثره است. بیشترین ترکیب فنلی اویشن مرتعی، کارواکرول (66.96 درصد) می باشد. MBC برای باکتریهای انتروکوک فکالیس و سالمونلا تایفی موریوم به ترتیب برابر 67/15 و 62/5 میلی گرم / میلی لیتر بود. دیسکهای 250 و 125 میلی گرم/ مول در مهار هر دو باکتری، بهتر از آنتی بیوتیک های انتخابی عمل کردند. اسانس گیاه آویشن مرتعی حاوی مواد آنتی‌سپتیک با اثرات ضد باکتریایی می باشد. اثر اسانس در توقف رشد باکتری گرم مثبت بیشتر از باکتری گرم منفی بود. با توجه به اینکه اسانس گیاه دارای اثرات ضدباکتریایی قابل توجهی نسبت به آنتی بیوتیک ها در شرایط آزمایشگاهی بود، لزوم انجام آزمایشهای بیشتر برای ارزیابی اثر آن در مدل حیوانی پیشنهاد میشود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - مقایسه ترکیبات فرار جمعیت‌هایی‌ از گیاه دارویی Eryngium noeanum Boiss. و Eryngium iranicum Mozaff. در ایران
عبدالباسط محمودی محمد تقی عبادی مهدی عیاری نوش آبادی

10.30495/ejmp.2023.702346

در این مطالعه اندام هوایی گونه Eryngium noeanum Boiss. با نام فارسی ” زول بیابانی“، از چهار رویشگاه مختلف الموت (AL) (استان قزوین)، گردنه آهوان (AH) (سمنان)، رازقان (RZ) (مرکزی) و گردنه بشم (BA) (سمنان) و گونه Eryngium iranicum Mozaff. از اطراف روستای نیک پ چکیده کامل

در این مطالعه اندام هوایی گونه Eryngium noeanum Boiss. با نام فارسی ” زول بیابانی“، از چهار رویشگاه مختلف الموت (AL) (استان قزوین)، گردنه آهوان (AH) (سمنان)، رازقان (RZ) (مرکزی) و گردنه بشم (BA) (سمنان) و گونه Eryngium iranicum Mozaff. از اطراف روستای نیک پی (NP) (زنجان) به ترتیب با ارتفاع 1600، 1980، 2450، 2150 و 1400 متر ازسطح دریا در تیر ماه سال 1397 جمع آوری گردید. نمونه های گیاهی خشک شده در سایه، با روش تقطیر با آب توسط کلونجر اسانس‌گیری شد. آنالیز کیفی و کمی اسانس به ترتیب توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC-MS) و دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC-FID) انجام شد. محتوای اسانس به‌ترتیب، 0/3، 0/4، 0/55، 0/2 و 0/1 درصد (وزنی/وزنی) برای AL، AH، RZ، BA و NP بود. مهمترین ترکیبات نمونه اسانس ها شامل: آمورفا-11،4-داین (14/0، 17/6، 9/0 و 13/6 درصد)، گاما-سلینن (21/5، 40/5، 23/1 و 35/7 درصد)، اسپاتولنول (4/6، 0/7، 6/4 و 5/5 درصد)، اودیسم-7(11)-اِن-4-اُل (3/4، 0/5، 6/7 و 4/4 درصد) و سیس-فالکارینول (20/3، 1/0، 20/0 و 15/2 درصد) به ترتیب برای نمونه های AL، AH، RZ و BA بود. همچنین در نمونه NP مهمترین ترکیبات نمونه اسانس شامل: اِن-اُکتانال (12/8 درصد)، میرتنول (12/5 درصد) و سیس-فالکارینول (13/5 درصد) بود. عمده ترکیبات موجود در اسانس گونه E. noeanum در جمعیت های مختلف را سزکوئی ترپن ها (حدود 90-70 درصد) و عمده ترکیبات اسانس E. iranicum را ترکیبات غیرترپنی (56 درصد) تشکیل می دهد. زول بیابانی از دسته گیاهان دارویی مرتعی و بومی ایران، که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. علیرغم ظاهری تیغ دار، دارای پیکره رویشی بزرگ، درصد اسانس قابل قبول و همچنین ترکیبات سزکوئی ترپنی و پلی استیلنی ارزشمندی است که می تواند در میان اسانس های تجاری دنیا قرار بگیرد. همچنین پایه تحقیقات متعدد دیگر در حوزه های مختلف باشد. مطالعات بیولوژیک بر ترکیبات اسانس این گیاه، می‌تواند به تعیین معیار کیفیت و استاندارد سازی آن کمک بسیار زیادی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - اثر پیش تیمار بذر بر خصوصیات جوانه‌زنی سه گونه جنس گون (Astaragalus sp.)
رضا دهقانی بیدگلی آزاده بخشنده فرج پور سیدعلی حسینی تفرش

گون ها به‌عنوان یکی از بزرگترین جنس های گیاهی جهان بخش قابل توجهی از فلور ایران را شامل می شوند هدف از این تحقیق بررسی تأثیر چند پیش تیمار بذر شامل آب مقطر 100 درجه سانتی‌گراد، جیبرلین، خراش دهی با سمباده، نیترات پتاسیم و سرمای خشک بر ویژگی های جوانه زنی بذر سه گونه گون چکیده کامل

گون ها به‌عنوان یکی از بزرگترین جنس های گیاهی جهان بخش قابل توجهی از فلور ایران را شامل می شوند هدف از این تحقیق بررسی تأثیر چند پیش تیمار بذر شامل آب مقطر 100 درجه سانتی‌گراد، جیبرلین، خراش دهی با سمباده، نیترات پتاسیم و سرمای خشک بر ویژگی های جوانه زنی بذر سه گونه گون شامل، Astragalus hamosus وAstragalus microcephalus وAstragalus adscendens و تأثیر آن بر برخی خصوصیات رویشی مانند طول ریشه چه و ساقه چه بود. به این منظور بذر گونه‌های مورد نظر از رویشگاه های طبیعی آن در مراتع استان اصفهان در سال 1393جمع آوری گردید و در آزمایشگاه مرکز رشد دانشگاه کاشان در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی به‌صورت فاکتوریل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از این تیمارها می‌تواند نقش موثری در بهبود صفات جوانه زنی ایفا نماید. تیمارهای آب مقطر100 درجه، نیترات پتاسیم و جیبرلین بیشترین تاثیر را بر روی درصد جوانه‌زنی به‌ترتیب به میزان 8/11، 6/11 و 12 درصد ، تیمار جیبرلین بیشترین تاثیر را بر طول ریشه‌چه به میزان 5/7 درصد و تیمارهای جیبرلین، خراش دهی و سرمای خشک بیشترین تاثیر را بر طول ساقه‌چه به‌ترتیب به میزان 7/8، 6/7 و 8 درصد نشان دادند. مقایسه میانگین سرعت جوانه‌زنی به روش دانکن نشان داد که بین تیمارهای خواب شکنی اختلاف معنی‌دار وجود دارد. بیشترین میزان جوانه زنی مربوط به گونه Astragalus hamosus بود که در تمام تیمارها مشاهده شد، همچنین طول ساقه چه و طول ریشه چه در تیمارهای مختلف نسبت به شاهد افزایش نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - Sward Factors Influence on Pasture Dry Matter Intake of Grazing Dairy Cows: A Review
آ.ال. روکا فرناندز آ. گنزالو ردریگوئز

Successful pasture-based milk production systems pivot on balancing dairy cows’ feed requirements with seasonal and annual fluctuations in pasture production. In order to maximise cow production from grazing dairy systems, it is necessary to reach an efficient uti چکیده کامل

Successful pasture-based milk production systems pivot on balancing dairy cows’ feed requirements with seasonal and annual fluctuations in pasture production. In order to maximise cow production from grazing dairy systems, it is necessary to reach an efficient utilization of grazed grass for feeding cows and the development of appropriate grazing management systems designed to maximize daily pasture dry matter intake (PDMI) per cow and per hectare, while maintaining high sward quality over the grazing season by keeping high pasture levels of crude protein, water soluble carbohydrates and digestibility of organic matter and low levels of acid and neutral detergent fibers in the swards. To maximize PDMI, cows need to consume plants that have characteristics that allow rapid consumption and lead to fast rates of passage through the rumen. This review considers the role of sward factors which affect the short-term feed budget of cows at pasture and, therefore, condition cow feed requirements at grazing and influence on PDMI. Furthermore, it highlights the relevance that havefor the development of pasture-based milk production systems the study of the species of grasses and / or legumes that integrate the pastures, the changes on sward structure, the seasonality in grass production, the pasture chemical constituents, the sward botanical composition, the grass feeding value, the digestibility of pastures, the intensity of sward defoliation, and the importance of sward height and herbage mass in relation to maximizing PDMI. The amount of herbage consumed is the major determinant of cow production but it is yet one of the most difficult aspects of forage quality to predict. In this review, three methods for PDMI calculation are presented as faecal output/diet digestibility method, sward difference method and the grazing-behaviour method. Also, three equations for PDMI estimation are described considering different sward and animal variables. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - Potential Challenges to the Adoption of Organic Poultry Farming in Nigeria: A Review
او.اس. اددجی تی.کا. اوگانسینا آ.او. آکین وومی اس.آ. آمن او.او. اوجبییی ج.آ. آکیندالا

This paper considers the potential problems that may militate against the adoption of organic poultry production in Nigeria. Factors identified include: higher risk of diseases like coccidiosis and Newcastle disease, disease prevention and control / herd health manageme چکیده کامل

This paper considers the potential problems that may militate against the adoption of organic poultry production in Nigeria. Factors identified include: higher risk of diseases like coccidiosis and Newcastle disease, disease prevention and control / herd health management, disease containment in times of outbreak, land acquisition (land tenure system), market economies / cost-benefit ratio, pasture management, attitudes to change / apathy to change, scarcity of organic inputs, feather pecking, high probability of diets being deficient in amino acids, legislation / policy framework, heavy dependence on fertilizer by northern grain growers, low ratio of veterinary personnel to livestock farmers and shallow penetration of livestock extension services. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - بررسی مقایسه‌ای عوامل مؤثر بر رکود دامداری سنتی در دو ناحیه‌ی دشتی و کوهستانی (مطالعه موردی: دهستان القچین از توابع شهرستان چرام)
حمید حیدری مکرر حمیدرضا نسیمی مهرداد رشیدفر

جامعه‌ی روستایی و عشایری کشور، جامعه‌ای است که اساس دامداری آن به شیوه‌ی سنتی و بهره‌برداری از مراتع بناشده است. علی‌رغم سهم بسزای نظام‌های دامداری سنتی در تولید بخش اعظمی از شیر و گوشت موردنیاز کشور، از شرایط ناپایداری برای ادامه حیات خود برخوردارند، مهم‌ترین این عوامل چکیده کامل

جامعه‌ی روستایی و عشایری کشور، جامعه‌ای است که اساس دامداری آن به شیوه‌ی سنتی و بهره‌برداری از مراتع بناشده است. علی‌رغم سهم بسزای نظام‌های دامداری سنتی در تولید بخش اعظمی از شیر و گوشت موردنیاز کشور، از شرایط ناپایداری برای ادامه حیات خود برخوردارند، مهم‌ترین این عوامل: تحلیل منابع طبیعی، روی آوردن به تکنولوژی‌های مدرن صنعتی، بالا رفتن سطح بهداشت و فرهنگ و یا... می‌باشد که موجب گردیده تا این شیوه سنتی معیشت، در برخی از نقاط روستایی باسابقه‌ای دیرینه رو به رکود نهد. ازاین‌رو، هدف از این تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر رکود دامداری سنتی در روستاهای موردمطالعه است. روش‌شناسی تحقیق ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی – تحلیلی می‌باشد. جامعه‌ی آماری تحقیق حاضر شامل خانوارهای دامدار ساکن دهستان القچین از توابع شهرستان چرام است. حجم نمونه با بهره‌گیری از فرمول کوکران، دربرگیرنده‌ی تعداد 198 خانوار دامدار معین شد. داده‌های مربوط به دو ناحیه به‌وسیله‌ی نرم‌افزار SPSS از طریق به‌کارگیری آزمون‌های آماری مناسب، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. طبق آزمون آماری مان ویتنی که در سطح اطمینان ۹۵ درصد گرفته شد، نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهند در شاخص‌های میزان برگزاری دوره‌های آموزشی- ترویجی و هزینه‌ی دارو و دامپزشک با مقدار Sig. (2-tailed) =.000 بیشترین اختلاف معنی‌دار بین دو ناحیه استنتاج می‌شود؛ و در شاخص‌های اجرای طرح و عملیات‌هایی جهت حفظ محیط‌زیست با مقدار Sig. (2-tailed) =.833 و سرمایه‌گذاری در سایر فعالیت‌های دامدار با مقدار Sig. (2-tailed) =.567 بیشترین یکسانی وضعیت در دو ناحیه و عدم وجود تفاوت معنادار حاصل گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - مطالعه مقادیر برخی فلزات سنگین در خاک‌ها و گیاهان اطراف منطقه صنعتی شهرکرد
مهراب یادگاری

به منظور مطالعه مقادیر فلزات سنگین در اطراف منطقه صنعتی شهرکرد، تحقیقی در سال‌های زراعی 1392-1393 و 1393-1394 انجام شد. از آنجا که دراغلب موارد گیاهانی که در خاک‌های کشاورزی حاوی فلزات سنگین می‌رویند، مقادیر بیشتری از فلزات را در بافت‌های خود ذخیره می‌نمایند، هدف اصلی ا چکیده کامل

به منظور مطالعه مقادیر فلزات سنگین در اطراف منطقه صنعتی شهرکرد، تحقیقی در سال‌های زراعی 1392-1393 و 1393-1394 انجام شد. از آنجا که دراغلب موارد گیاهانی که در خاک‌های کشاورزی حاوی فلزات سنگین می‌رویند، مقادیر بیشتری از فلزات را در بافت‌های خود ذخیره می‌نمایند، هدف اصلی از اجرای این تحقیق بررسی میزان جذب فلزات سنگین نیکل، سرب، کروم و کادمیوم در محصولات کشاورزی (گندم و کلزا) و گیاهان مرتعی (گون و جاز) در اطراف منطقه صنعتی شهرکرد بود. بدین منظور بعد از انجام مطالعات لازم اقلیمی و خاکشناسی، ایستگاه‌های نمونه‌برداری به طور تصادفی در فواصل 100، 300، 600، 1000، 2000، 3000 و 5000 متری مناطق شمال، جنوب، شرق و غرب منطقه تحقیقاتی انتخاب شدند. در نتایج برآمده از تحقیق حاضر، روابط معنی داری بین مقادیر فلزات سنگین در بین گیاهان دیده شد که بیشترین تفاوت‌های معنی دار بین گیاهان مرتعی و گیاهان زراعی بود. تجزیه شیمیایی خاک ایستگاه‌های نمونه برداری نشان داد بیشترین غلظت موجود در بین فلزات مورد بررسی به ترتیب متعلق به نیکل (1926میکروگرم در کیلوگرم)، کادمیم (504میکروگرم در کیلوگرم)، سرب (122میکروگرم در کیلوگرم) و کروم (78میکروگرم در کیلوگرم) بود. بطورکلی در تحقیق حاضر با توجه به استانداردهای موجود، میزان فلزات سنگین به خصوص کادمیم و نیکل، هرچند پایین تر از استانداردهای جهانی بود، اما دارای تراکم بالایی بوده که باید ضمن کاهش آلودگی حاصل از کارخانجات این منطقه، تدابیری برای کاشت گیاهان مرتعی از جمله گون و جاز که تجمع دهنده مطلوب در این خصوص هستند، اندیشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - ارزش غذایی دو گونه گیاهی Salvia hydrangea و Sophora alopecuroides در دو مرحله فنولوژیکی
محسن کاظمی رضا ولی زاده

امروزه ابعاد تغذیه‌ای بسیاری از گیاهان مرتعی مورد چرای دام، برای دامدار تا حدودی نامشخص می‌باشد، از طرفی آگاهی از ارزش غذایی این گیاهان به‌ویژه در مراحل رویشی مختلف، می‌تواند به دامدار در تهیه یک جیره غذایی ایده‌آل کمک بسزایی بنماید، از اینرو برخی ترکیبات شیمیایی، مواد چکیده کامل

امروزه ابعاد تغذیه‌ای بسیاری از گیاهان مرتعی مورد چرای دام، برای دامدار تا حدودی نامشخص می‌باشد، از طرفی آگاهی از ارزش غذایی این گیاهان به‌ویژه در مراحل رویشی مختلف، می‌تواند به دامدار در تهیه یک جیره غذایی ایده‌آل کمک بسزایی بنماید، از اینرو برخی ترکیبات شیمیایی، مواد معدنی، فراسنجه‌های تولید گاز و سایر پارامترهای تخمیری دو گونه گیاهی (شامل Salvia hydrangea و Sophora alopecuroides) قابل رویش در مراتع تربت‌جام (بهار سال 1397) در دو مرحله رشد فنولوژیکی (رویشی و گلدهی)، تعیین شدند. ترکیبات شیمیایی و معدنی متفاوتی هم در بین این دو گیاه و هم در دو مرحله رشد متفاوت آن‌ها مشاهده شد. بیشترین مقدار NDF و ADF (به‌ترتیب 40/42 و 60/30 درصد) و نیز ADL (88/11 درصد) مربوط به Sophora alopecuroides در مرحله گلدهی بود و بیشترین مقدار فسفر، پتاسیم و منیزیم در مرحله رویشی این گیاه مشاهده شد. فراسنجه‌های تولید گاز و سایر پارامترهای تخمیری در بین گیاهان نیز متفاوت بود به‌طوری‌که بیشترین مقدار تولید گاز در زمان‌های 12، 24 و 48 ساعت انکوباسیون (به‌ترتیب 76/40، 25/51، 98/53 میلی‌لیتر)، پتانسیل تولید گاز (19/57 میلی‌لیتر)، قابلیت هضم ماده‌خشک و ماده‌آلی (به‌ترتیب 90/65 و 30/69 درصد)، انرژی قابل متابولیسم (MJ/kgDM 29/9)، انرژی خالص شیردهی ( MJ/kgDM54/5) و کل اسیدهای چرب فرار ( mmol/L85/56) در مرحله رویشی گیاه Salvia hydrangea مشاهده شد. هر دو گیاه به‌ویژه در مرحله رویشی، از ارزش تغذیه‌ای نسبتاً مناسبی برخوردار بوده ولی با توجه به نتایج آزمایشگاهی در این مطالعه، به‌نظر می‌رسد که گونه Salvia hydrangea از پتانسیل تغذیه‌ای بالاتری برخوردار باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - بررسی سازگاری اکوتیپ‌های کاسنی (Cichorium intybus L.) تحت تأثیر تنش آبی در منطقه باجگاه شیراز
محمدجواد عباسی مریم جهانی دوقزلو هادی پیرسته انوشه سیدعبدالرضا کاظمینی مسعود تقوایی

کمبود آب از عوامل مهم محدودکننده رشد و تولید گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک می‌باشد. در این پژوهش تاثیر چهار فاصله آبیاری (5، 8، 11 و 14 روز) بر رشد و مقدار اسانس چهار اکوتیپ کاسنی (سفید شیراز، سیاه ‌شیراز، سفید اصفهان و سیاه اصفهان) بررسی شد. آزمایش حاضر به صورت کرت‌ها چکیده کامل

کمبود آب از عوامل مهم محدودکننده رشد و تولید گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک می‌باشد. در این پژوهش تاثیر چهار فاصله آبیاری (5، 8، 11 و 14 روز) بر رشد و مقدار اسانس چهار اکوتیپ کاسنی (سفید شیراز، سیاه ‌شیراز، سفید اصفهان و سیاه اصفهان) بررسی شد. آزمایش حاضر به صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1392 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز (باجگاه) اجرا گردید. بر اساس نتایج این پژوهش، تنش آبی ناشی از افزایش فاصله آبیاری موجب کاهش سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ریشه و وزن خشک کل بوته شد. از سوی دیگر، افزایش فاصله آبیاری از 5 یا 8 به 11 و 14 روز با افزایش میزان اسانس در همه اکوتیپ‌ها همراه بود. سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ریشه و وزن خشک کل بوته در تیمار شدیدترین تنش به ترتیب به مقادیر 3/40، 2/46، 8/37 و 8/45 درصد کمتر از تیمار بدون تنش بودند. افزایش فاصله آبیاری از 5 به 14 روز سبب کاهش 9/47، 1/56، 4/22 و 6/53 درصدی وزن خشک کل بوته به ترتیب در اکوتیپ‌های سفید شیراز، سیاه شیراز، سفید اصفهان و سیاه ‌اصفهان شد. اگرچه رشد و اسانس اکوتیپ‌های سیاه و سفید شیراز بیشتر بود، ولی اکوتیپ‌های سیاه و سفید اصفهان حساسیت کمتری به تنش آبی نشان دادند. بنابراین، در شرایط اقلیمی مشابه با منطقه باجگاه، اکوتیپ‌های شیراز و اصفهان به ترتیب برای کشت در شرایط آبیاری مطلوب و کم‌آبیاری نیازمند بررسی بیشتر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - اثر عصاره برخی از گیاهان دارویی به عنوان بازدارنده‏های جوانه‏زنی بر بذور یونجه و اسپرس به منظور بذرکاری پاییزی
مهراب یادگاری

کیفیت علوفه مراتع متأثر از زمان آغاز رشد و نمو و عدم وجود تنش‌های محیطی است. امروزه می‏توان از متابولیت‌های ثانویه موجود در گیاهان دارویی در راستای ایجاد تأخیر در جوانه‏زنی بذور سایر گیاهان استفاده نمود. یونجه (Medicago sativa) و اسپرس (Onobrychis vicifolia) اهمیتی ویژه چکیده کامل

کیفیت علوفه مراتع متأثر از زمان آغاز رشد و نمو و عدم وجود تنش‌های محیطی است. امروزه می‏توان از متابولیت‌های ثانویه موجود در گیاهان دارویی در راستای ایجاد تأخیر در جوانه‏زنی بذور سایر گیاهان استفاده نمود. یونجه (Medicago sativa) و اسپرس (Onobrychis vicifolia) اهمیتی ویژه در تولید علوفه در کشور دارند. این پژوهش با هدف به تأخیر انداختن جوانه‏زنی بذور یونجه و اسپرس با استفاده از عصاره‏های آویشن باغی (Thymus vulgaris)، بومادران (Achillea millefolium) و مریم‏گلی (Salvia officinalis) در سطوح 0، 15، 30 و 45 گرم در لیتر عصاره آبی به عنوان تیمارهای بازدارنده جوانه‏زنی با 4 تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط آزمایشگاهی به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که اثر عصاره‏های گیاهی بر تمامی صفات به جز وزن تر و خشک ریشه‏چه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. در مورد بذور یونجه، بیشترین مقادیر بنیه بذر، درصد و سرعت جوانه‏زنی در تیمار شاهد و کمترین مقادیر این صفات با کاربرد عصاره آویشن و مریم گلی با غلظت 45 گرم در لیتر بدست آمد. در مورد بذور اسپرس بیشترین مقادیر بنیه بذر، درصد و سرعت جوانه‏زنی در تیمار شاهد و کمترین مقادیر این صفات در اثر استفاده عصاره بومادران با غلظت 45 گرم در لیتر بدست آمد. بنابراین در مناطقی که خطر سرمازدگی بهاره وجود دارد، جهت تأخیر در تندش بذور یونجه می‏توان از عصاره مریم گلی و آویشن (45 گرم در لیتر) استفاده نمود و در مورد بذور اسپرس تیمار عصاره بومادران (45 گرم در لیتر) قابل توصیه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - اثر عصاره برخی از گیاهان دارویی به عنوان بازدارنده‏های جوانه‏زنی بر بذور یونجه و اسپرس به منظور بذرکاری پاییزه
مهراب یادگاری

کیفیت علوفه مراتع متأثر از زمان آغاز رشد و نمو و عدم وجود تنش‌های محیطی است. امروزه می توان از متابولیت‌های ثانویه موجود در گیاهان دارویی در راستای ایجاد تأخیر در جوانه زنی بذور سایر گیاهان استفاده نمود. یونجه (Medicago sativa) و اسپرس (Onobrychis vicifolia) اهمیتی ویژه چکیده کامل

کیفیت علوفه مراتع متأثر از زمان آغاز رشد و نمو و عدم وجود تنش‌های محیطی است. امروزه می توان از متابولیت‌های ثانویه موجود در گیاهان دارویی در راستای ایجاد تأخیر در جوانه زنی بذور سایر گیاهان استفاده نمود. یونجه (Medicago sativa) و اسپرس (Onobrychis vicifolia) اهمیتی ویژه در تولید علوفه در کشور دارند. این پژوهش با هدف به تأخیر انداختن جوانه زنی بذور یونجه و اسپرس با استفاده از عصاره های آویشن باغی (Thymus vulgaris)، بومادران (Achillea millefolium)و مریم گلی (Salvia officinalis) در سطوح 0، 15، 30 و 45 گرم در لیتر عصاره آبی به عنوان تیمارهای بازدارنده جوانه زنی با 4 تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط آزمایشگاهی به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که اثر عصاره های گیاهی بر تمامی صفات به جز وزن تر و خشک ریشه چه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. در مورد بذور یونجه، بیشترین مقادیر بنیه بذر، درصد و سرعت جوانه زنی در تیمار شاهد و کمترین مقادیر این صفات با کاربرد عصاره آویشن و مریم گلی با غلظت 45 گرم در لیتر بدست آمد. در مورد بذور اسپرس بیشترین مقادیر بنیه بذر، درصد و سرعت جوانه زنی در تیمار شاهد و کمترین مقادیر این صفات در اثر استفاده عصاره بومادران با غلظت 45 گرم در لیتر بدست آمد. بنابراین در مناطقی که خطر سرمازدگی بهاره وجود دارد، جهت تأخیر در تندش بذور یونجه می توان از عصاره مریم گلی و آویشن (45 گرم در لیتر) استفاده نمود و در مورد بذور اسپرس تیمار عصاره بومادران (45 گرم در لیتر) قابل توصیه می باشد. پرونده مقاله

فهرست مقالات مرتع

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی