مدل تعیین شایستگی مرتع برای چرای گوسفند با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز باقران)

محورهای موضوعی : جنگلداری

عین اله روحی مقدم ¹ (عضو هیآت علمی دانشگاه زابل)
حلیمه جلورو ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری - دانشگاه زابل)
هادی معماریان ³ (عضو هیآت علمی دانشگاه بیرجند)

تاریخ دریافت : 1394/09/28 تاریخ پذیرش : 1395/07/13 تاریخ انتشار : 1394/12/01

کلید واژه: سامانه اطلاعات جغرافیایی, شایستگی مرتع, کوه باقران, مدل فرسایش EPM,

چکیده مقاله :

اکوسیستم‌های مرتعی یکی از پیچیده‌ترین اکوسیستم‌ها محسوب می‌شوند و بین اجزای آن روابط بسیار دقیقی وجود دارد. این امر ایجاب می‌کند که منابع مرتعی موجود در هر منطقه برای انواع بهره‌برداری به‌درستی مورد ارزیابی قرار گیرد و تناسب اراضی برای هر نوع کاربری نیز مشخص شود. هدف از این پژوهش بررسی شایستگی مراتع حوزه آبخیز باقران واقع در استان خراسان جنوبی برای چرای گوسفند می‌باشد که با استفاده از روش فائو در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت پذیرفته است. در این تحقیق از بین عوامل فیزیکی و پوشش گیاهی سه عامل تولید علوفه، منابع آب و حساسیت به فرسایش انتخاب شدند که به صورت سه زیر مدل ارائه شده است. نتایج حاصل از مدل نهایی شایستگی مرتع نشان می‌دهد که شیب و فاصله منابع آب مهم‌ترین فاکتورهای کاهش شایستگی مرتع برای این کاربری هستند. همچنین 63/32 درصد مراتع در طبقه شایستگی S2 (متوسط)، 13/21 درصد مراتع در طبقه شایستگی S3 (کم) و 06/18 درصد مراتع در طبقه شایستگی N (غیر شایسته) قرار گرفته‌اند.

چکیده انگلیسی:

Abstract Rangeland ecosystems are considered as one of the most complex ecosystems and there is the close relationships between its components. This implies that rangeland resources in every area be evaluated properly for each kind of utilizations and also land suitability is specified for each land use. The aim of this study was determining ranges suitability for sheep grazing in Baqeran watershed, South Khorasan, that has been performed using FAO method in GIS. In this study three factors including forage production, water resources and sensitivity to erosion were considered among physical and vegetation factors which have been provided as three sub-models. The final model of range suitability show that high slope and distance from water resources are the most important factors to decrease land suitability for this land use. It was also observed the 32.63 % of rangelands were grouped at S2 class (medium), 21.13 % were grouped at S3 class (low- suitability) and 18.06 % at N class (non – suitable).