شناسایی باکتری های اسید لاکتیک تولید کننده باکتریوسین مورد توجه محققین بسیاری قرار گرفته است. بررسی ها نشان داده است که باکتریوسین های باکتری های اسید لاکتیک دارای خواص ضدباکتریایی قابل‌توجهی در برابر باکتری های عامل مسمومیت می باشند و می توان این باکتریوسین ها را به‌عنوان نگه‌دارنده ‌های طبیعی مواد غذایی به‌کار برد .در این پژوهش فعالیت ضدباکتریایی مایع رویی کشت 10 سویه از باکتری‌های لاکتیکی استاندارد بومی (که قبلاً شیر خام و ماست محلی جداسازی شده بود) علیه ﻟﯿﺴﺘﺮﯾﺎ اﯾﻨﻮﮐﻮا، باسیلوس سرئوس، شیگلا فلکسنری، اشریشیا کولای، استافیلوکوکوس اورئوس، یرسینیا انتروکولیتیکا، کلبسیلا پنومونیه مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس ماهیت پروتئینی عامل ضدباکتریایی با استفاده از آنزیم‌ تریپسین بررسی گردید. هر آزمون در سه تکرار انجام و میانگین قطر هاله عدم رشد اندازه گیری سویه‌ها با هم مقایسه شدند. طبق نتایج مطالعه، سویه های اسید لاکتیک توان ضدباکتریایی خوبی را در مقابل باکتری‌های شاخص نشان دادند. هم‌چنین سویه 15E با قطر هاله عدم رشد 03/6 میلی‌متر علیه شیگلا فلکسنری و با قطر هاله عدم رشد 167/0 میلی‌متر علیه یرسینیا انتروکولیتیکا به‌ترتیب بیش‌ترین و کم‌ترین بازدارندگی را نشان دادند. اشریشیا کولای و شیگلا فلکسنری حساس ترین و باسیلوس سرئوس مقاوم ترین سویه های شاخص در برابر باکتری های اسید لاکتیک بومی شناخته شدند. هم‌چنین نتایج تیمار آنزیمی ماهیت پروتئینی عوامل آنتاگونیستی تولید شده توسط باکتری‌های لاکتیکی را تأیید کرد. بر اساس یافته‌های مطالعه، سویه بومی T2 را می‌توان سویه ای با پتانسیل بسیار بالا برای مهار رشد باکتری های گرم منفی نظیر شیگلا فلکسنری، اشریشیا کولای، یرسینیا انتروکولیتیکا و کلبسیلا نومونیه در نظر گرفت. Manuscript profile

باکتری های اسیدلاکتیک، مولکول های پروتئینی ضد باکتریایی باکتریوسین با منشأ ژنتیکی متنوع تولید می‌کنند. بنابراین، شناسایی رده باکتریوسینی این باکتری‌ها، می‌تواند منجر به درک درستی از عملکرد ضد باکتریایی این پپتیدها شود. هدف از این پژوهش غربالگری باکتری‌های اسیدلاکتیک بومی مولد باکتریوسین‌های زیرگروه IIa و IIb بود. ابتدا جدایه‌های با ویژگی ضد باکتریایی علیه دو باکتری شاخص لیستریا اﯾﻨﻮﮐﻮا (Listeria innocua)و اشریشیا کولای (Escherichia coli) با استفاده از آزمون انتشار از دیسک غربالگری شدند. وزن مولکولی پپتیدهای ترشح‌شده از باکتری های اسیدلاکتیک در محیط کشت با روش ترسیب سولفات آمونیوم تخمین زده شد. برای شناسایی جدایه های لاکتیکی مولد باکتریوسین از توالی های بالادستی و پایین‌دستی ژن ساختاری باکتریوسین در واکنش زنجیره ای پلیمراز استفاده گردید. پنج جدایه اسیدلاکتیک با بیشترین قطر هاله عدم رشدی علیه دو باکتری شاخص گزینش و وزن مولکولی پپتیدهای ترشح‌شده توسط این سویه‌ها کمتر از 10 کیلودالتون برآورد گردید. توالی‌یابی محصول واکنش زنجیره ای پلیمراز منجر به شناسایی مناطق ژنی plnN،plnJK وplnEF در جدایه N و مناطق ژنی plnJK وplnEF در جدایه M گردید. بنابراین، جدایه M و N دارای باکتریوسین گروه IIb بوده و از قابلیت خوبی برای استفاده در افزایش سطح کیفی فراورده های لبنی و غذای دام برخوردار می باشند. نتایج زیر هم‌چینی توالی های به‌دست‌آمده نشان داد که سویه‌های بومی موجود در ایران تشابه بسیار بالایی (99 درصد) با لاکتوباسیلوس پلانتاروم (Lactobacillus plantarum) سویه‌های FQ و ATCC BAA-793 دارد. در صورت انجام آزمایش‌های تکمیلی در ارتباط با جداسازی باکتریوسین‌های موجود در سویه‌های بومی M و N، می‌توان از اثر مهاری آن‌ها علیه باکتری‌های بیماری‌زای غذایی استفاده نمود. Manuscript profile

رشد انواع میکروارگانیسم های بیماری زا در محصولات غذایی باعث بیماری های جدی در انسان می شود و برای کنترل این آلودگی ها استفاده از لاکتیک اسید باکتری ها روشی امیدوارکننده و درحال‌توسعه است. در این مطالعه، جداسازی لاکتیک اسید باکتری ها از ماست های سنتی انجام شد که درمجموع 140 جدایه جداسازی شدند. توانایی پروبیوتیکی باکتری های لاکتیک اسید ازجمله مقاومت به شرایط اسیدی، مقاومت به نمک های صفراوی و حساسیت به ده آنتی بیوتیک مهم بررسی شد. سپس از باکتری های دارای توانایی پروبیوتیکی برای مهار میکروارگانیسم های بیماری زای غذایی استفاده شد. قطر هاله های اندازه گیری شده از محیط باکتریایی، اندازه گیری و ثبت شد و خواص ضد میکروبی سویه ها مقایسه شد. همچنین برای شناسایی سویه ها از تکنیک ARDRA استفاده شد. نتایج نشان داد که تمام سویه های جداشده تحمل بسیار خوبی در 5/2 pH و نمک صفراوی 3/0 درصد دارند و جدایه های شماره 12، 100 و 102 به عنوان مقاوم ترین سویه علیه میکروارگانیسم های بیماری زای غذایی موردمطالعه شناخته شدند. یافته های به‌دست‌آمده از این تحقیق نشان داد که نمونه های ماست منبع مهمی برای تولید باکتری های دارای توانایی پروبیوتیکی با فعالیت ضد میکروبی هستند و می توانند علیه میکروارگانیسم های بیماری زای غذایی مورداستفاده قرار گیرند. Manuscript profile

کاربرد ‌های خمیرترش در تولید نان از دهه های اخیر به‌دلیل تمایل مصرف‌کنندگان به محصولات طبیعی محتوی نگهدارنده‌های شیمیایی کمتر، به‌طور مداوم در حال افزایش است. در خمیرترش، باکتری‌های اسید لاکتیک نقش کلیدی در فرایند تخمیر را بر عهده دارند. در این مطالعه از باکتری‌های لاکتوباسیلوس پلانتاروم و لاکتوباسیلوس سانفرانسیسنسیس به‌عنوان آغازگر تکی و از مخلوط آن‌ها به‌عنوان آغازگر ترکیبی در تهیه خمیرترش استفاده شد. نتایج حاصل نشان دادند که استفاده از آغازگرها باعث افزایش میزان دی‌استیل و پراکسید‌هیدروژن خمیرترش گردید و خمیرترش حاوی آغازگر ترکیبی بیشترین میزان دی‌استیل و پراکسیدهیدروژن را داشت. بیشترین تعداد باکتری‌های اسیدلاکتیک نیز در انتهای دوره تخمیر خمیرترش، مربوط به خمیرترش حاوی آغازگر لاکتوباسیلوس سانفرانسیسنسیس بود. تأثیر آغازگرهای مختلف بر روی میزان pH و اسیدیته قابل تیتر خمیرترش، خمیر و نان معنی دار بود (05/0>p) و باعث کاهش pH و افزایش اسیدیته قابل تیتر نان در مقایسه با نان شاهد گردید. نتایج حاصل از ارزیابی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و حسی نان نشان داد که خمیرترش حاوی آغازگر ترکیبی در مقایسه با آغازگرهای تکی در ترکیب نان حجیم سبب افزایش ارتفاع، حجم مخصوص و تخلخل، کاهش سختی پوسته و سفتی مغز نان و به تعویق انداختن زمان ظهور پرگنه‌های کپک گردید. بیشترین امتیاز ویژگی‌های حسی نیز در بین نان های خمیرترشی به این تیمار تعلق گرفت. بنابراین استفاده از ترکیب دو آغازگر لاکتوباسیلوس پلانتاروم و لاکتوباسیلوس سانفرانسیسنسیس می‌تواند کشت آغازگر مناسبی برای تولید خمیرترش و نانی با کیفیت مطلوب مدنظر قرار گیرد Manuscript profile