علوم و تکنولوژی محیط زیست: 11 (11)

دسترسی آزاد مقاله

1 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در رخساره‌های شیمیایی سازند گچساران در ناحیه گیلانغرب، باختر کرمانشاه
بهنام سخاوتی مصطفی یوسفی راد محمودرضا مجیدی فرد علی سلگی زهرا ملکی

10.30495/jest.2022.48568.4871

زمینه و هدف: تعیین میزان پراکندگی فلزات سنگین در واحد های سنگی و بررسی آلودگی های ناشی از آن ها، از مباحث ضروری زیست محیطی است که آگاهی و شناخت آن ها، در مدیریت و کنترل آلاینده ها اهمیت فراونی داشته و از اهداف اصلی این پژوهش است. روش بررسی: جهت تعیین غلظت فلزات سنگین ا چکیده کامل

زمینه و هدف: تعیین میزان پراکندگی فلزات سنگین در واحد های سنگی و بررسی آلودگی های ناشی از آن ها، از مباحث ضروری زیست محیطی است که آگاهی و شناخت آن ها، در مدیریت و کنترل آلاینده ها اهمیت فراونی داشته و از اهداف اصلی این پژوهش است. روش بررسی: جهت تعیین غلظت فلزات سنگین از تکنیک XRFوICP-mass بهره گرفته و با استفاده از نرم افزار های آماری و شاخص های آلودگی، به بررسی میزان آلایندگی این فلزات در تاریخ ۲۰ اسفند ماه سال ۹۶ بر روی رخساره های شیمیایی سازند گچساران در نواحی باختری استان کرمانشاه، پرداخته شد. یافته ها: یافته ها حاکی از میزان بالای غلظت کادمیوم در رسوبات سازند گچساران با میانگین غلظت (۳/۳) ppm بود که بالاتر از (3/0)ppm غلظت آن در پوسته می باشد. هر سه شاخص مورد استفاده (شاخص زمین انباشتگی، فاکتور غنی شدگی، ضریب آلودگی و ضریب بار آلودگی) آلودگی کادمیوم در رسوبات مورد مطالعه را نشان دادند اما فلزات مولبیدن، آلومینیوم، کبالت و آهن، آلودگی را در رسوبات نشان ندادند. همچنین مقادیر دو شاخصCF و EF روند مشابهی را در مورد وضعیت عناصر آلاینده، در رسوبات نشان دادند. بحث و نتیجه گیری: وجود مقادیر قابل توجه عنصر کادمیوم درتوالی های سازند گچساران، می تواند تحت تاثیر فرایند انحلال سنگ ها و رسوبات توسط آب های سطحی و زیرزمینی، همچنین فعالیت های بیولوژیکی (کشاورزی و معدن کاری) بیشتر شده و اثرات نامطلوب زیست محیطی بر جای گذارد. لذا پیش بینی و انجام تمهیدات لازم در این خصوص، ضروری به نظر می رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - ارزیابی و پایش تخریب کاربری اراضی پیرامون رود دره های شهری با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین (مطالعه موردی: روده دره قشلاق)
مرتضی قبادی علیرضا سپه وند معصومه احمدی پری

10.30495/jest.2019.41952.4549

زمینه و هدف: ارزیابی و تعیین آستانه برگشت پذیری بر اساس خصوصیات ترکیب و توزیع سرزمین، به برنامه ریزی و مدیریت بهینه سرزمین کمک می کند. از این رو این مطالعه با هدف ارائه یک نمونه از کاربرد روش کمی برآورد آستانه برگشت پذیری با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین برای اراضی پیرامو چکیده کامل

زمینه و هدف: ارزیابی و تعیین آستانه برگشت پذیری بر اساس خصوصیات ترکیب و توزیع سرزمین، به برنامه ریزی و مدیریت بهینه سرزمین کمک می کند. از این رو این مطالعه با هدف ارائه یک نمونه از کاربرد روش کمی برآورد آستانه برگشت پذیری با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین برای اراضی پیرامون رود دره قشلاق به انجام رسیده است.روش بررسی: ارزیابی و پایش بر اساس خصوصیات ترکیب و توزیع ساختار سرزمین و برای پنج معیار برگشت پذیری شامل قابلیت برگشت پذیری، سرعت برگشت پذیری، حداکثر برگشت پذیری، میزان برگشت پذیری و امکان برگشت پذیری انجام شده است. روش مشاهده و ثبت خصوصیات کمی سیمای سرزمین به کمک پنجره متحرک در محیط نرم افزاری Fragstat در طی دو بازه زمانی 2000 و 2018 می باشد.نتایج: نتایج این مطالعه نشان می دهد که مقدار آسیب پذیری پهنه های پیرامون رود دره قشلاق به ترتیب عبارت است از پهنه A، D، C و B با 33% ، 25%، 23 % و 20%. همچنین نتایج برگشت پذیری پهنه ها نیز نشان داد که پهنه های A و D در برابر تغییرات و نیرو های وارده قابلیت برگشت پذیری ندارند و میزان برگشت پذیری پهنه B از همه پهنه ها بیشتر است.بحث و نتیجه گیری: بررسی خصوصیات ترکیب و توزیع ساختار سرزمین، شناخت مناسبی از میزان آسیب پذیری کاربری اراضی ایجاد می کند و کاربرد روش کمی برآورد آستانه برگشت پذیری با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین برای ارزیابی و پایش سرزمین مناسب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - تاثیر شهر نشینی بر مصرف انرژی های تجدید پذیر و تجدید ناپذیر در کشورهای در حال توسعه
یزدان نقدی سهیلا کاغذیان مریم لشکری زاده

10.30495/jest.2022.55388.5164

زمینه و هدف : با توجه به گسترش سریع جامعه شهری و افزایش مصرف انواع انرژی در کشورهای در حال توسعه، بررسی ارتباط میان شهرنشینی و مصرف انرژی ضروری است. هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه شهرنشینی و مصرف انرژی های تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر در کشورهای منتخب در حال توسعه است. روش بررس چکیده کامل

زمینه و هدف : با توجه به گسترش سریع جامعه شهری و افزایش مصرف انواع انرژی در کشورهای در حال توسعه، بررسی ارتباط میان شهرنشینی و مصرف انرژی ضروری است. هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه شهرنشینی و مصرف انرژی های تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر در کشورهای منتخب در حال توسعه است. روش بررسی: در این تحقیق با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) و با استفاده از دو مدل به بررسی تأثیر نرخ شهرنشینی بر مصرف انرژی های تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر پرداخته شده است. این مطالعه برای 44 کشور و برای دوره 2018-1996 انجام شده است . برآورد مدلها به کمک نرم افزار stata صورت گرفته است. مدل تحقیق حاضر برگرفته از مدل خطی سلیم است. همچنین این مطالعه در سال 1398 انجام شده است. یافته ها: بر اساس نتایج این تحقیق هر 10 درصد افزایش در نرخ شهر نشینی موجب افزایش یک درصدی در مصرف انرژی های تجدیدپذیر در کشورهای در حال توسعه می شود. هر10 درصد افزایش در نرخ شهر نشینی موجب افزایش2/4 درصدی در مصرف انرژی های تجدیدناپذیر در این کشورها می شود. بنابراین در کشورهای در حال توسعه تأثیر نرخ شهرنشینی بر مصرف انرژی های تجدیدناپذیر بیشتر از انرژی های تجدیدپذیر است. بحث و نتیجه گیری: دلیل مصرف بیشتر انرژی تجدیدناپذیر در کشورهای در حال توسعه، وابستگی بیشتر وسایل گرمایشی و وسایل حمل و نقل عمومی و خصوصی این کشورها به انرژی های تجدید ناپذیر است که باید به تدریج تغییر یابد. این امر نیز نشانگر پایین بودن آگاهی و دانش جمعیت در مورد الگوهای مصرفی و همچنین پایین بودن سطح تکنولوژی در این دسته از کشورها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - قرارگاه فضای میانی در مجتمع‌های مسکونی تهران به‌منظور ارتقاء میزان دلبستگی ساکنان
آمنه حاجی‌آقابزرگ مریم چرخچیان وحید قبادیان

10.30495/jest.2022.60344.5370

زمینه و هدف: فضای میانی هم‌زمان قسمتی از قلمرو عمومی و خصوصی می‌باشد که به وسیله این دو تعریف شده و از سویی ‌آن‌ها را تعریف می‌کند. عرصه میانی در مجتمع‌های مسکونی دارای سلسله‌مراتبی از روابط اجتماعی، حریم خلوت و قلمروهای مختلف است. اﻣﺮوزه ﺑﻪ دﻟﯿﻞ از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻌﻤﺎ چکیده کامل

زمینه و هدف: فضای میانی هم‌زمان قسمتی از قلمرو عمومی و خصوصی می‌باشد که به وسیله این دو تعریف شده و از سویی ‌آن‌ها را تعریف می‌کند. عرصه میانی در مجتمع‌های مسکونی دارای سلسله‌مراتبی از روابط اجتماعی، حریم خلوت و قلمروهای مختلف است. اﻣﺮوزه ﺑﻪ دﻟﯿﻞ از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻌﻤﺎری ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ، ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻋﺮﺻﻪ میانی ﻧﯿﺰ دﭼﺎر ﮐﻤﺒﻮدﻫﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. تأثیر معیارهای کالبدی و رفتاری در فضاهای میانی مجتمع‌های مسکونی شهر تهران بر میزان دلبستگی ساکنان به مجتمع می‌باشد. روش بررسی: در پژوهش موردنظر ابتدا؛ جمع‌آوری اطلاعات، با ثبت رویدادها و فنون کار میدانی در سه مجتمع مسکونی در شهر تهران مورد مطالعه قرار گرفته است و از آن‌جایی که برای ارزیابی وزن مؤلفه‌های مؤثر بر دلبستگی به صورت کیفی نمی‌توان به تنهایی از روش بالا بهره جست، در ادامه از طریق پرسش‌نامه و بررسی داده‌ها ازطریق نرم‌افزار آماری spss22 مورد تحلیل همبستگی قرار می‌گیرند و روابط معنادار بین متغیرهای دخیل در میزان دلبستگی استنباط می‌گردد. یافته‌ها: بیانگر این مطلب می‌باشد که مؤلفه‌های معیار کالبدی نظیر پوشش فضای سبز، تناسبات، توزیع، سلسله‌مراتب و معیار عملکردی با مؤلفه‌های گوناگونی و انطباق‌پذیری رفتاری در فضاهای میانی مجتمع های مسکونی، به ترتیب بیشترین تأثیرگذاری را بر میزان حس دلبستگی ساکنان ایفا می‌کنند. بحث و نتیجه گیری: حاصل از تأثیر مؤلفه‌های کالبدی و عملکردی فضاهای میانی سبب این امر می‌شود، که حوزه‌های مختلف رفتاری در جهت برآورده ساختن طیف گسترده‌ای از نیازهای ساکنان، از جمله میل به تعامل اجتماعی، داشتن حریم و خلوت شخصی شکل گیرند و حس رضایتمندی در نتیجه میزان دلبستگی آنان به مجتمع محل سکونت ارتقا یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - ارزیابی تاثیرات بصری نمای ساختمان ها بر منظر طبیعی (نمونه موردی:بلوار نمازمشهد)
مریم معتمدی نژاد ساناز سعیدی مفرد

10.30495/jest.2022.54294.5124

زمینه و هدف: یکی از مهمترین چالشها پیرامون توسعه های اخیر شهری، موضوع نماهای شهری است، که به علت عدم سنخیت و هماهنگی نماهای شهری با بستر و زمینه ی طبیعی شهرها بیش از پیش حائز اهمیت گردیده است. هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی تاثیرات بصری نمای ساختمان ها بر منظر طبیعی است و چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از مهمترین چالشها پیرامون توسعه های اخیر شهری، موضوع نماهای شهری است، که به علت عدم سنخیت و هماهنگی نماهای شهری با بستر و زمینه ی طبیعی شهرها بیش از پیش حائز اهمیت گردیده است. هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی تاثیرات بصری نمای ساختمان ها بر منظر طبیعی است و عرصه پژوهش بلوار نماز واقع در ارتفاعات جنوبی کلانشهر مشهد می باشد. روش بررسی: روش شناسی پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و از حیث روش، توصیفی تحلیلی است. ابتدا به منظور شناخت کیفیتهای بصری محدوده مطالعاتی از روش برداشت میدانی و ابزار عکسبرداری استفاده گردید سپس داده ها بااستفاده از نرم افزارهای گرافیکی تحلیل شد و در نهایت با استفاده از روش ارزیابی تاثیرات بصری VIA، به ارزیابی اثرات نماهای شهر بر منظر طبیعی محدوده اقدام گردید. یافته ها: یافته ها نشان می دهد مولفه های رابطه در نمای شهری ساخت و سازهای اخیر تاثیرات مثبت و مستقیم و در برخی حوزه های نفوذ به علت عدم هماهنگی و عدم رعایت ریتم و تداوم بصری و سایر معیارهای مجاورتی تاثیرات مستقیم، منفی و میان مدت از خود به جای گذاشته است و درخصوص مولفه هایی از قبیل هماهنگی و وحدت در سبک معماری، نوع مصالح و پالت رنگی مورد استفاده در نماهای شهری، تاثیرات منفی بلند مدت برای آن پیش بینی می شود. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن است که در سالهای اخیر مرتفع سازی در بلوار نماز از یکسو و عدم همخوانی الگوهای ساخت و سبک معماری با زمینه بافت شهری از سوی دیگر، اثرات منفی، مستقیم و بلند مدت بر منظر طبیعی داشته و منجر به انسداد دید و پیدایش اغتشاشات بصری و از بین رفتن منظر و ساختارهای اکلوژیک محدوده گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی وضعیت آلودگی خاک به سرب، نیکل و کادمیوم و پهنه بندی آن با استفاده از زمین آمار در اراضی زراعی جنوب تهران
یوسف رضا باقری فاطمه مسکینی ویشکایی رسول میرخانی

10.30495/jest.2022.18849.2756

زمینه و هدف: افزایش رشد جمعیت جهان و نیاز به تولید بیشتر از، محدودیت منابع آبی و استفاده بی رویه از آنها به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک و همچنین حجم عظیم فاضلاب‌های تولیدی در شهرها و لزوم دفع مناسب آن ها، ضرورت بهره‌گیری از فاضلاب را در بخش کشاورزی و تغذیه سفره‌های آب چکیده کامل

زمینه و هدف: افزایش رشد جمعیت جهان و نیاز به تولید بیشتر از، محدودیت منابع آبی و استفاده بی رویه از آنها به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک و همچنین حجم عظیم فاضلاب‌های تولیدی در شهرها و لزوم دفع مناسب آن ها، ضرورت بهره‌گیری از فاضلاب را در بخش کشاورزی و تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی افزایش داده است. کادمیم، سرب و نیکل از جمله آلایندهایی هستند که از منابع گوناگون به آب و خاک، گیاه و نهایتاً به زنجیر ه غذایی انسان و حیوانات راه می یابند. این تحقیق به منظور تعیین میزان آلودگی خاک اراضی زراعی جنوب تهران به عوامل آلاینده و پهنه بندی منطقه با استفاده از روش های زمین آمار صورت گرفت.روش بررسی: در این تحقیق در سال 1393 از حدود 2000 هکتار از اراضی زراعی در محدوده نهر فیروزآباد در جنوب تهران، تعداد 175 نمونه خاک با فواصل 300 متر انتخاب گردید. جهت پهنه بندی منطقه از دو روش کریجینگ و وزن دهی عکس فاصله (IDW) استفاده شد.یافته ها: میانگین غلظت فلزات سنگین اندازه گیری شده در منطقه مورد مطالعه به ترتیب کاهشی نیکل> سرب> کادمیوم به دست آمد. براساس استاندارهای پیشنهادی سازمان حفاظت محیط زیست ایران، 13 و 9 درصد نمونه های خاک به ترتیب آلوده به سرب و نیکل بود.بحث و نتیجه گیری: با توجه به اهمیت تعیین تغییرات نقطه ای آلودگی، روش IDW به عنوان روش مناسب جهت پهنه بندی غلظت سرب و نیکل کل در منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می شود. بر این مبنا حدود 161 و 14 هکتار از سطح اراضی زراعی به ترتیب دارای مقادیر سرب و نیکل بیش از حد مجاز بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - تحلیل ماهیت تعهدات دولت‌ها در توافقنامه پاریس 2015 درباره تغییرات اقلیمی
سید عباس پورهاشمی مجتبی سبحانی نیا سید علی حسینی آزاد

10.30495/jest.2022.32952.4075

یکی از مهمترین اسناد بین‌المللی لازم‌الاجرا برای واکنش در برابر تغییرات اقلیمی، موافقتنامه پاریس 2015 است. بیش از سه دهه است که دولت‌ها مذاکرات طولانی در خصوص تغییرات اقلیمی را آغاز نموده‌اند و همواره این موضوع در دستور کار دولت‌ها قرار داشته است. از مهمترین دلایل ناکام چکیده کامل

یکی از مهمترین اسناد بین‌المللی لازم‌الاجرا برای واکنش در برابر تغییرات اقلیمی، موافقتنامه پاریس 2015 است. بیش از سه دهه است که دولت‌ها مذاکرات طولانی در خصوص تغییرات اقلیمی را آغاز نموده‌اند و همواره این موضوع در دستور کار دولت‌ها قرار داشته است. از مهمترین دلایل ناکامی‌ برای تدوین و اجرای یک سند بین‌المللی لازم‌الاجرا، عدم تمایل بسیاری از دولت‌ها به پذیرش اهداف کاهش انتشار الزام‌آور بوده است. تجربه ناموفق پروتکل کیوتو 1997، نشان دهنده این رویکرد دولت‌ها به عدم پذیرش تعهدات الزام‌آور است. در این مقاله تلاش شده است تا ماهیت تعهدات دولت‌ها در توافقنامه پاریس 2015 درباره تغییرات اقلیمی مورد تحلیل حقوقی قرار گیرد. این تحقیق مبتنی بر روش تجزیه و تحلیل استقرایی حقوقی است. بر اساس این روش، موافقتنامه پاریس 2015 و برخی از اسناد قبل از آن در خصوص برخورد با تغییرات اقلیمی، مورد بررسی حقوقی قرار گرفته است. نهایتاً این پژوهش، ضمن بررسی فرصت ها و ظرفیت های حقوقی توافقنامه پاریس 2015، به این نتیجه نائل شده است که علیرغم این که موافقتنامه پاریس به عنوان یک معاهده بین‌المللی گامی مهم و اساسی در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ارزیابی می‌شود، ولی همچنان دارای برخی ناکارآمدی‌های حقوقی و اجرایی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - ارایه الگویی به منظور شناسایی و رتبه‌بندی شاخص‌های حسابداری زیست محیطی با استفاده از تکینک ORESTE و بر مبنای رویکرد گراندد تئوری
صدیقه عزیزی حجت اله سالاری محمدحسین رنجبر داوود خدادادی

10.30495/jest.2022.54399.5126

زمینه و هدف: سیستم اطلاعات حسابداری می‌تواند نقش مهمی در کمک به حفاظت از محیط زیست بر عهده گیرد. با وجود این علیرغم نقش مهم حسابداری زیست‌محیطی، تاکنون شاخص جامعی برای آن ارائه نشده است؛ از این‌&lrm;رو هدف اصلی این پژوهش ارایه الگویی به منظور شناسایی و رتبه‌بندی شاخص‌ها چکیده کامل

زمینه و هدف: سیستم اطلاعات حسابداری می‌تواند نقش مهمی در کمک به حفاظت از محیط زیست بر عهده گیرد. با وجود این علیرغم نقش مهم حسابداری زیست‌محیطی، تاکنون شاخص جامعی برای آن ارائه نشده است؛ از این‌&lrm;رو هدف اصلی این پژوهش ارایه الگویی به منظور شناسایی و رتبه‌بندی شاخص‌های حسابداری زیست محیطی با استفاده از تکینک ORESTE و بر مبنای رویکرد گراندد تئوری است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و اکتشافی است که با استفاده از روش تحقیق آمیخته در دو بخش کیفی و کمی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی، اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های استان تهران، کرمان و هرمزگان و در بخش کمی 194 نفر از مدیران، کارشناسان و افراد مطلع در حوزه حسابداری زیست‌محیطی است. قلمرو زمانی پژوهش حاضر طی سال 1398 است. یافته‌ها: در راستای دستیابی به اهداف پژوهش سئوالات مورد نظر جهت مصاحبه طراحی و در نهایت 6 عامل تعهد مدیریت ارشد، عدم قطعیت، استراتژی، مشروعیت اجتماعی، نظارت و کنترل محیطی و سیستم اطلاعات حسابداری و زیر مولفه‌های مربوط به هر عامل بر مبنای رویکرد گراندد تئوری به عنوان عوامل اصلی در حسابداری زیست محیطی شناسایی شده است. در ادامه شاخص‌های شناسایی شده در قالب یک پرسشنامه مقایسات زوجی قرار داده شده و با استفاده از تکنیک ORESTE رتبه‌بندی شده است. نتایج پژوهش نشان داد زیر شاخص‌های عامل تعهد مدیریت ارشد شامل عدالت سازمانی، مسئولیت اجتماعی شرکت و منشور اخلاقی به ترتیب دارای بالاترین رتبه‌بندی در میان شاخص هستند. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به آنچه بیان شد در شرکت‌های تولیدی زمانی به حسابداری زیست محیطی توجه خواهد شد که عدالت سازمانی از سوی شرکت‌ها درک شده و از سوی دولت به آن توجه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - تحلیل رویکرد نظری مدیریت سوانح طبیعی در ایران با استفاده از روش فراتحلیل
مهدی نوجوان اسماعیل صالحی بابک امیدوار شهرزاد فریادی

10.30495/jest.2022.9657

زمینه و هدف: رشد جمعیت و توسعه شهری برنامه ریزی نشده منجر به افزایش احتمال خطر سوانح در نواحی شهری گردیده است. دستیابی به شناخت و راه های مقابله با سوانح، به مرور توجه ساکنان و محققان را به مدیریت سوانح طبیعی جلب نموده است. تعدد و تنوع مقالات علمی منتشر شده در زمینه سوا چکیده کامل

زمینه و هدف: رشد جمعیت و توسعه شهری برنامه ریزی نشده منجر به افزایش احتمال خطر سوانح در نواحی شهری گردیده است. دستیابی به شناخت و راه های مقابله با سوانح، به مرور توجه ساکنان و محققان را به مدیریت سوانح طبیعی جلب نموده است. تعدد و تنوع مقالات علمی منتشر شده در زمینه سوانح طبیعی، یکی از نشانه های قابل اتکا برای نمایش گرایش محققان به این موضوع است. هدف از این تحقیق، ، فراتحلیل مقالات منتشر شده در مجلات علمی پژوهشی و فارسی زبان می باشد. روش بررسی: به منظور فراتحلیل رویکرد نظری مدیریت سوانح طبیعی در کشور، ابتدا 29 مجله شناسایی شد. سپس 454 مقاله از این مجلات جهت فراتحلیل انتخاب شدند که این مقالات از سال 1381 تا 1395 منتشر شده اند. در نهایت برای مطالعه مقالات و استخراج تحلیل ها، با استفاده از نظرات متخصصان و خبرگان شاخص های مطالعه مشتمل بر روش تحقیق، نمونه گیری و رویکرد و مدل برنامه ریزی مشخص گردید. یافته ها: پراکندگی مطالعات نشان داد که استان های تهران، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی بیشتر مورد توجه محققان قرار گرفته اند. نتایج نشان داد رویکرد فیزیکی به عنوان رویکرد غالب در پژوهش های انجام شده می باشد که نقطه ضعف این تحقیقات است. عدم رعایت اصول روش علمی تحقیق مانند فقدان نمونه گیری و ابزار پایایی و روایی از ضعف های دیگر مطالعات صورت گرفته می باشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به رویکرد غالب در مطالعات انجام شده، استفاده از رویکرد جامعه محور و نهادی در پژوهش های آینده توصیه می گردد. از طرفی سیاست مجلات علمی پژوهشی در جذب مقالات کاربردی، باعث تجمع این گونه از مقالات در این نشریات است. لذا پیشنهاد می شود با توجه به اهمیت موضوع شاخص سازی در زمینه مدیریت سوانح، مجلات علمی پژوهشی توجه ویژه ای به مقالات نظری در این زمینه داشته باشند تا امکان ارایه مقالات بیشتر در این مورد فراهم شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - بررسی تجربی اثر دما و زدایش گردو غبار و شن بر ماژول‌های فتوولتائیک
معراج رجایی کردستان چلاسی

10.30495/jest.2020.48572.4875

زمینه و هدف: وجود ریز گردها در آسمان ایران باعث رسوب گرد و غبار بر سطح پنل های فتوولتائیک می شود. همچنین در اثر فعالیت معادن شن و ماسه در صورت رعایت نشدن اصول زیست محیطی می تواند آسیب های جدی به طبیعت وارد آورده و آلودگی هوا، آب و خاک را به دنبال داشته باشد، به طوری که چکیده کامل

زمینه و هدف: وجود ریز گردها در آسمان ایران باعث رسوب گرد و غبار بر سطح پنل های فتوولتائیک می شود. همچنین در اثر فعالیت معادن شن و ماسه در صورت رعایت نشدن اصول زیست محیطی می تواند آسیب های جدی به طبیعت وارد آورده و آلودگی هوا، آب و خاک را به دنبال داشته باشد، به طوری که در برخی استان ها معادن شن منشا ایجاد گرد و غبار معرفی شده اند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر گردوغبار، شن و دما بر راندمان پنل های فتوولتائیک می باشد.روش بررسی: برای بررسی تاثیر گردوغبار دو پنل مشابه به مدت یک روز در فضای باز قرار گرفتند. یکی از پنل ها مجهز به سیستم تمیز کننده میباشد اما پنل دیگر بدون تمیز کننده است. در اثر گذاری دما، هر دو پنل تمیز اما یکی مجهز به سیستم خنک کننده و پنل دیگر بدون سیستم خنک کننده تنظیم شده است. مقایسه بین اثر گذاری گردوغبار و شن، از چهار پنل مشابه استفاده شده است، یک پنل در وضعیت تمیز قرار دارد اما پنل های دیگر هر کدام به گردو غبار و شن آغشته شده اند.یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است، در پی نشست گردوغبار بر سطح پنل میانگین ولتاژها، جریان ها، توان ها بعد از 13 ساعت بترتیب کاهش 4% ، 21% ، 24% و افزایش 4% دما پنل آلوده نسبت به پنل تمیز گردید. پنل بدون سیستم خنک کننده میانگین ولتاژها ، جریان ها و توان ها در طول یک روز بترتیب کاهش 3% ، 25% ، 29% نسبت به پنل با سیستم خنک کننده داشته است. میزان ولتاژ و جریان مربوط به پنل های الوده به شن کاهش بیشتری نسبت به ولتاژ و جریان پنل های الوده به گردوغبار داشته است.بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش نشست گردوغبار بر سطح پنل و افزایش دمای پنل، موجب کاهش راندمان پنل فتوولتائیک می گردد. همچنین گردو غبار تاثیر بیشتر از شن و ماسه بر پنل فتوولتائیک دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - ارزیابی حساسیت اراضی جهت تعیین مناطق مستعد تولید گردو غبار (مطالعه موردی: استان البرز)
کتایون حجتی زهرا عابدی بهزاد رایگانی مصطفی پناهی

10.30495/jest.2021.55807.5184

زمینه و هدف: وسعت بسیار زیاد مناطق خشک و فراوانی پدیده های گرد و غبار در کشور باعث شده است، شناسایی دقیق کانون های تولید گرد و غبار همواره یکی از اهداف اصلی پژوهش ها در زمینه گرد و غبار به شمار آید. هدف اصلی این مطالعه شناسایی منبع طوفان گرد و غبار در استان البرز است.رو چکیده کامل

زمینه و هدف: وسعت بسیار زیاد مناطق خشک و فراوانی پدیده های گرد و غبار در کشور باعث شده است، شناسایی دقیق کانون های تولید گرد و غبار همواره یکی از اهداف اصلی پژوهش ها در زمینه گرد و غبار به شمار آید. هدف اصلی این مطالعه شناسایی منبع طوفان گرد و غبار در استان البرز است.روش بررسی: در این پژوهش از شاخص حساسیت زمین در برابر فرسایش بادی (ILSWE) برای مکان یابی منابع تولید گرد و غبار استفاده شد. شاخص ILSWE از ترکیب پنج فاکتور موثر در فرسایش بادی شامل فرسایش دهندگی اقلیم، فرسایش پذیری خاک، سله خاک، پوشش گیاهی و زبری سطح ایجاد شده است. برای محاسبه این فاکتورها از نقشه های دما، بارش، سرعت باد، درصد شن، سیلت، رس، کربنات کلسیم، EVI و کاربری اراضی استفاده شد. بعد از محاسبه هریک از فاکتورها، با ضرب آنها در هم، شاخص ILSWE محاسبه شد. درنهایت با طبقه بندی این شاخص در نرم افزار Arc GIS مناطق حساس شناسایی شد.یافته ها: نقشه نهایی شاخص ILSWE نشان داد که به طورکلی مناطق جنوبی استان البرز نسبت به دیگر نواحی، به فرسایش بادی حساس تر هستند. نقشه طبقه بندی ILSWE نشان داد که 5/34٪ از منطقه مورد مطالعه در کلاس خیلی کم، 8/26 ٪ در کلاس کم، 3/18٪ در کلاس متوسط، 6/12٪ در کلاس زیاد و 8/7٪ در کلاس خیلی زیاد حساسیت به فرسایش بادی قرار دارد. کلاس حساسیت زیاد به عنوان کانون ایجاد گرد و غبار در نظر گرفته شد که عمدتا در نواحی جنوبی استان البرز قرار دارد. اکثر نواحی کانون ایجاد گرد و غبار، اراضی بایر هستند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، اراضی بایر نقش مهمی در تولید گرد و غبار استان البرز دارند درنتیجه عملیات تثبیت خاک در این نواحی برای کاهش گرد و غبار لازم است. به طور کلی نتایج این پژهش نشان داد که شاخص ILSWE، یک مدل منطقه ای مناسب جهت تعیین مناطق مستعد و کانون های تولید گرد و غبار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - بررسی عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه حرارتی شازند اراک
حوریه عابدی سهیل سبحان اردکانی اصغر سیف

10.30495/jest.2022.8351

زمینه و هدف: آلودگی خاک به فلزات سنگین سمی از مشکلات رایج در سطح بین‌المللی است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه شازند اراک و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: پس از انتخاب 9 ایستگاه نمونه چکیده کامل

زمینه و هدف: آلودگی خاک به فلزات سنگین سمی از مشکلات رایج در سطح بین‌المللی است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه شازند اراک و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: پس از انتخاب 9 ایستگاه نمونه برداری به‌روش تصادفی سیستماتیک، از خاک سطحی و همچنین از عمق 30 سانتی متری در مجموع 54 نمونه خاک برداشت شد. غلظت عناصر در نمونه ها بعد از طی مراحل آماده‌سازی آزمایشگاهی، به‌روش طیف‌سنجی نوری پلاسمای جفت‌شده القایی خوانده شد. برای تهیه نقشه پهنه بندی عناصر و پردازش آماری داده ها به‌ترتیب از نرم افزارهای ArcGIS وSPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در نمونه های خاک سطحی و عمق 30 سانتی متری (میکرو‌گرم در کیلوگرم) به‌ترتیب برابر با 577 ± 10255 و 415 ± 8416؛ 0/29 ± 304 و 0/34 ± 303؛ و 431 ± 11839 و 501 ± 10473 است. نتایج مقایسه میانگین غلظت عناصر مورد ارزیابی در نمونه ها با رهنمود WHO نشان داد که فقط میانگین غلظت عنصر مس بزرگ تر از بیشینه رواداری بوده است. بحث و نتیجه گیری: علی‌رغم آن‌که نتایج نشان داد خاک های اطراف نیروگاه حرارتی شازند به عناصر سمی سرب و کادمیم آلوده نبودند، ولی، به منظور حفظ سلامت محیط و زیستمندان نسبت به اعمال مدیریت محیط‌زیستی صنایع مستقر در منطقه مورد مطالعه از جمله نیروگاه و پتروشیمی شازند توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - استفاده از ضایعات حاصل از هرس درخت کنوکارپوس (Conocarpus erectus) برای ساخت کاغذ
احمد عزیزی موصلو پژمان رضایتی چرانی فرشید مهری

10.30495/jest.2021.43635.4627

زمینه و هدف: با توجه به کمبود مواد اولیه برای صنایع لیگنوسلولزی، استفاده از ضایعات لیگنوسلولزی هرس درخت کنوکارپوس که کشت آن در کشور دلیل سرعت رشد قابل توجه و سازگاری با شرایط آب و هوایی کشور در حال گسترش می باشدکه می تواند مورد توجه قرار گیرد.روش بررسی: ضایعات کنوکارپوس چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به کمبود مواد اولیه برای صنایع لیگنوسلولزی، استفاده از ضایعات لیگنوسلولزی هرس درخت کنوکارپوس که کشت آن در کشور دلیل سرعت رشد قابل توجه و سازگاری با شرایط آب و هوایی کشور در حال گسترش می باشدکه می تواند مورد توجه قرار گیرد.روش بررسی: ضایعات کنوکارپوس پس از جمع آوری در سه گروه 1- برگ، 2- شاخه، و 3- شاخه-برگ تقسیم بندی شدند. سپس ترکیبات شیمیایی و ویژگی های مرفولوژی آنها سنجش شد. در ادامه این ضایعات از طریق روش سودا پخت شد و از خمیرکاغذ بدست آمده کاغذ دست ساز آزمایشگاهی ساخته شد و ویژگی های خمیرکاغذ و کاغذ حاصل مورد سنجش قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که قسمت های مختلف ضایعات کنوکارپوس دارای خواص کاملا متفاوتی می باشند به طوریکه برگ با بیشترین درصد مواد استخراجی، لیگنین و خاکستر و کمترین درصد سلولز و همی سلولز، خمیرکاغذی غربال شده با بازده کم و عدد کاپای زیاد تولید نمود که به دلیل درجه روانی بسیار کم و زمان زهکشی خیلی زیاد، امکان ساخت کاغذ دست ساز را نداشت. در مقابل، شاخه با بیشترین درصد سلولز و همی سلولز و کمترین درصد مواد استخراجی، لیگنین و خاکستر، خمیرکاغذ غربال شده با بازده متعارف، درجه روانی زیاد و عدد کاپای کم، زمان زهکشی کم تولید کرد و خمیرکاغذ حاصل از ضایعات شاخه-برگ نیز حالت بینابینی داشت.بحث و نتیجه گیری: در مجموع در مقایسه با سایر مواد لیگنوسلولزی مانند باگاس و کاه گندم که به طور گسترده در صنعت خمیرکاغذ و کاغذ مورد استفاده قرار می گیرد، ضایعات شاخه-برگ درخت کنوکارپوس به دلایل ویژگی های کمی و کیفی به‌عنوان ماده اولیه برای استفاده در صنایع خمیرکاغذ به صورت خالص مناسب نبوده و توصیه می شود که اختلاط آن با خمیر بازیافتی مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - بهینه سازی ورودی مخازن ته نشینی ثانویه مستطیلی شکل (مطالعه موردی: تصفیه خانه فاضلاب تهران)
اکبر اکبرپور حسن کیاده علیرضا مردوخ پور

10.30495/jest.2021.59792.5337

زمینه وهدف : یکی از مهمترین قسمتهای تصفیه خانه ها، مخازن رسوبگذار موجود در آنهاست که نقش مهمی را در تصفیه فاضلاب بر عهده دارد. با توجه به این موضوع، درک صحیح از رفتار مخارن رسوبگذار جهت طراحی و عملکرد مخارن امری ضروری است. بنابراین دور از تصور نیست که مهندسان به فکر طرا چکیده کامل

زمینه وهدف : یکی از مهمترین قسمتهای تصفیه خانه ها، مخازن رسوبگذار موجود در آنهاست که نقش مهمی را در تصفیه فاضلاب بر عهده دارد. با توجه به این موضوع، درک صحیح از رفتار مخارن رسوبگذار جهت طراحی و عملکرد مخارن امری ضروری است. بنابراین دور از تصور نیست که مهندسان به فکر طراحی هرچه بهتر مخازن جدید و بهبود کارایی آنها هستند. جهت نیل به این اهداف، روش های مختلفی پیشنهاد شده است، که در میان آنها بهبود کارایی مخازن از طریق تغییر هندسه در مخزن نه تنها حائز اهمیت بوده بلکه جزء روش های اقتصادی بوده و نظر مهندسان را از جنبه های مختلف به خود جلب کرده است. هدف از پژوهش بررسی تأثیر تعداد ورودی های جریان بر راندمان هیدرولیکی در حوضچه های مستطیلی شکل رسوبگذار در تصفیه خانه فاضلاب بررسی تأثیر موقعیت و فاصله ورودی های جریان بر بازده هیدرولیکی در حوضچه های مستطیلی شکل رسوبگذار در تصفیه خانه فاضلاب استروش بررسی : مدل مورد مطالعه از روی تصفیه خانه موجود فاضلاب در تهران برداشته شده است. در مقاله پایه ورودی های مختلف جریان به حوضچه ترسیب تحلیل و با مقایسه راندمان ورودی های مختلف ورودی مشخصی به عنوان پیشنهاد ارائه شده است. در پژوهش حاضر از همان ورودی و مخزن استفاده شده است و با اضافه نمودن پارامتر رسوب به عنوان پارامتر جدید ، هیدرولیک و مشخصات جریان و رسوبگذاری در مخزن یاد شده مشخص شده است. مدل مورد مطالعه مخزن مستطیلی شکل با ابعاد 60 متر طول ، 7/13 متر عرض و 4/4 ارتفاع می باشد. به منظور مشاهده شیوه پخش مواد جامد معلق در طول فرآیند ته نشینی ، آب موجود در مخزن در شروع فرآیند بدون رسوب (زلال) می باشد و سپس با ورود فاضلاب حاوی مواد جامد معلق ، می توان شیوه انتشار مواد معلق و سپس ته نشینی مواد جامد را به صورت کامل مشاهده نمود. در مدل موجود در نقاط ورودی ، فواصل 10 ، 20 و ... تا 60 (سرریز خروجی) با ایجاد سنسورهای مجازی اندازه گیری پارامترهای جریان استفاده گردید تا نمودارهای مقایسه ای تولید و تحلیل گردند.این تحقیق در خرداد ماه سال 1400 انجام شده است.یافته ها: یافته ها بیانگر آن است که زمان تحلیل مطابق با زمان ماند آیین نامه 6500 ثانیه می باشد که در محدوده حدود 800 تا 1000 ثانیه از تحلیل(16 دقیقه) شرایط جریان و حرکت رسوبات به تعادل رسیده و تا انتهای زمان ماند ثابت می باشدبحث و نتیجه گیری : نتایج نشان می دهد که بیشترین انرژی آشفتگی در محل سرریز خروجی با فاصله 10 متری از ورودی می باشد که دلیل آن جریان گردابی و چرخشی در این محدوده است. با حرکت به سمت پایین دست جریان آشفتگی کاهش یافته و در نقطه 10 متری از خروجی نزدیک به صفر می باشد که نشان دهنده عملکرد درست مخزن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - حمایت از حقوق حیوانات شهری با الگوبرداری از کشورهای پیشرو
نفیسه مکتبی سپنتا مجتهدزاده شیما عرب اسدی

10.30495/jest.2022.56743.5219

حیواناتی که در جوار انسان ها و در محیط شهری زندگی می کنند اکثرا بر اثر بیماری و تصادف با خودروها کشته شده و مورد اذیت و آزار و خشونت قرار می گیرند. این حیوانات از رفاهی در سطح بسیار کم برخوردارند. نگرانی انسان ها در زمینه ی انتقال بیماری ها خصوصا هاری و گاز گرفتگی و توا چکیده کامل

حیواناتی که در جوار انسان ها و در محیط شهری زندگی می کنند اکثرا بر اثر بیماری و تصادف با خودروها کشته شده و مورد اذیت و آزار و خشونت قرار می گیرند. این حیوانات از رفاهی در سطح بسیار کم برخوردارند. نگرانی انسان ها در زمینه ی انتقال بیماری ها خصوصا هاری و گاز گرفتگی و توانایی تولید مثلی بالا در این حیوانات باعث شده انسان ها برای کنترل حیوانات شهری دست به کار شوند. این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسش است که ایران برای کنترل جمعیت حیوانات شهری در عین حمایت از حقوق آنها چه اقداماتی انجام داده و آیا در این زمینه موفق بوده است. فرضیه پژوهش حاضر این است که ایران در مدیریت و ساماندهی حیوانات شهری همچنین حمایت از حقوق آنها موفق نبوده و روش های صحیح و انسانی کنترل جمعیت حیوانات شهری در برخی از کشور ها می تواند الگوی مناسبی برای ایران باشند به گونه ای که سلامت و رفاه انسان و حیوان تامین، و حقوق آنها تضمین شود. هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه ی پیشنهادهای قابل اجرا برای حمایت هرچه بیشتر از حقوق حیوانات شهری با الگوبرداری از کشورهای پیشگام است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - تاثیر فساد مالی و اداری بر انتشار دی‌اکسیدکربن؛ رهیافت اثرات مستقیم و غیرمستقیم در کشورهای گروه D8
لیلا همتی مصطفی عمادزاده سعید دائی کریم زاده

10.30495/jest.2021.53805.5108

مسأله‌ی بحران‌های زیست‌محیطی در سال‌های اخیر در محافل علمی اهمیّت زیادی پیدا کرده، زیرا طی سال‌ها عوامل متعددی از جمله فساد مالی و اداری باعث تخریب محیط‌زیست شده است. لذا در این پژوهش تلاش شده است، به بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم شاخص‌ فساد مالی و اداری (شاخص فساد بر چکیده کامل

مسأله‌ی بحران‌های زیست‌محیطی در سال‌های اخیر در محافل علمی اهمیّت زیادی پیدا کرده، زیرا طی سال‌ها عوامل متعددی از جمله فساد مالی و اداری باعث تخریب محیط‌زیست شده است. لذا در این پژوهش تلاش شده است، به بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم شاخص‌ فساد مالی و اداری (شاخص فساد بر مبنای ریسک بین‌الملل) بر شاخص‌ کیفیت زیست‌محیطی (شاخص انتشار دی‌اکسیدکربن) طی دوره‌ی زمانی 2018-1984 و با استفاده از رویکردهای حداقل مربعات کاملا اصلاح شده (FMOLS)، میانگین گروهی تلفیقی (PMG)، میانگین گروهی (MG) برای کشورهای گروه D8 پرداخته شود. نکته بارز در این پژوهش تفکیک اثرات فساد بر آلودگی به صورت مستقیم، غیرمستقیم و کلی است. به طوری که برآورد اثرات مستقیم، غیرمستقیم و کل در هر دو مدل برآوردی FMOLS و PMG هر سه به صورت افزایشی بوده است. این نتایج بیانگر آن است که در مدل اثرات مستقیم رابطه بین دو متغیر فساد و انتشار CO2 دارای رابطه U شکل است. یعنی ابتدا با افزایش فساد، انتشار CO2 و آلودگی کاهش می‌یابد به دلیل آنکه لایه‌های اولیه ظهور فساد معمولاً با بهبود متغیرهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی همراه است ولی در بلندمدت و با افزایش درجه فساد و بروز یافتن فساد در تمام لایه‌های سازمانی و نهادی، آلودگی نیز افزایش خواهد یافت. در مدل اثرات غیرمستقیم نیز با افزایش فساد در ابتدا رشد اقتصادی افزایش می‌یابد ولی با رسیدن به نقطه ماکزیمم خود و افزایش بیش از حد فساد در یک کشور، میزان رشد اقتصادی نیز به مراتب کاهش می‌یابد و یک رابطه U معکوس شکل می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - توسعه شهری اکولوژیک با ارایه معیارهای طراحی شهری اکولوژیک در منطقه 4 شهری تهران
آناهید ملک مرزبان سید مجید مفیدی شمیرانی

10.30495/jest.2022.32240.4025

زمینه و هدف: تغییرات شهری در اصول اولیه مرتبط با پایداری هر روز دامنه تخریب وسیعتری را پیش رو قرار می دهد و توجه هر چه بیش تری به شیوه های نوین را می طلبد. هدف کلی تحقیق، توسعه شهری اکولوژیک جهت باز تعریف شهرها برای تبدیل به شبکه ای با اثرات مثبت همراه با بوم و فرهنگ ان چکیده کامل

زمینه و هدف: تغییرات شهری در اصول اولیه مرتبط با پایداری هر روز دامنه تخریب وسیعتری را پیش رو قرار می دهد و توجه هر چه بیش تری به شیوه های نوین را می طلبد. هدف کلی تحقیق، توسعه شهری اکولوژیک جهت باز تعریف شهرها برای تبدیل به شبکه ای با اثرات مثبت همراه با بوم و فرهنگ انسانی می باشد. تحقق این رویکرد مستلزم تدوین برنامه‌ها و بازنگری به صورت ضرورتی اجتناب ناپذیر است. کلان شهرهایی مانند تهران با مجموعه ای از چالش های اکولوژیکی مواجه هستند. روش بررسی : تحقیق حاضر با اتکا به شیوه های توصیفی و تحلیلی انجام شده است. به علت وجود پیچیدگی های مختلف در تهران، انتخاب منطقه 4 به عنوان نمونه جهت بررسی عملی تر و ارایه راهکارهای تفضیلی، تاکیدی بر صحت راهبردهای کلان اکولوژیک خواهد بود. با استفاده از روش های ترکیبی و ماتریس SWOT به شناخت مسایل، تدوین چشم انداز و اهداف اکولوژیک پرداخته شده، سپس معیارها و راهبردهای اکولوژیکی تدوین و با ماتریس QSPM، اولویت بندی شده و سهم حوزه های فرعی مشخص شده است. یافته ها: یافته های منطقه 4 نشان می دهد، مهم ترین راهبرد به موضوع کیفیت هوا و صدا ، سازگاری کاربری ها و رشد فضای سبز مرتبط است و اصلی ترین حوزه های فرعی منطقه، حمل و نقل، فضای سبز، احیای هویت، آسایش شهری، کاربری زمین، تقاضای زمین ، آب و انرژی هستند. نتایج می‌تواند مورد استفاده متخصصان، مدیران، سازمان‌ها قرار گیرد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد اجرای معیارهای شهر اکولوژیک، ابزاری جهت حفظ منابع و توسعه شهری پایداراست. ابعاد کالبدی و محیطی در اولویت هستند همچنین راهبردهای ساختار شهری و بافت منطقه ای اهمیت بالاتری در منطقه 4دارند. روش بکاربرده شده قابل تعمیم در سایر مناطق تهران نیز می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - مقایسه پایداری توده‌های دست کاشت زربین (Cupressus sempervirens L var. horizontalis)و کاج بروسیا Pinus brutia Ten)) در شهرستان رامیان
آیناز چرکزی مجتبی امیری هومن روانبخش داوود مقدسی

10.30495/jest.2018.21819.3087

زمینه و هدف :یکی از شاخص‌های پایداری درختان ضریب قدکشیدگی می‌باشد، که از نسبت بین ارتفاع کل به قطر برابرسینه درخت به‌دست می‌آید و می‌تواند راهنمای بسیار خوبی در عملیات پرورشی باشد. هدف از این مطالعه بررسی ضریب قدکشیدگی گونه‌های زربین (Cupressus sempervirens var hotizont چکیده کامل

زمینه و هدف :یکی از شاخص‌های پایداری درختان ضریب قدکشیدگی می‌باشد، که از نسبت بین ارتفاع کل به قطر برابرسینه درخت به‌دست می‌آید و می‌تواند راهنمای بسیار خوبی در عملیات پرورشی باشد. هدف از این مطالعه بررسی ضریب قدکشیدگی گونه‌های زربین (Cupressus sempervirens var hotizontalis) و کاج بروسیا (Pinus bruti Ten) جنگل‌کاری شده در شهرستان رامیان می‌باشد.روش بررسی: به این منظور پس از جنگل‌گردشی و بازدید از منطقه دو توده‌‌ زربین و کاج بروسیا شناسایی و سپس در داخل هر یک از آن‌ها 4 قطعه ‌نمونه 1 هکتاری مشخص شد. برای سهولت در برداشت داده‌ها هر کدام از قطعات نمونه انتخاب شده به 4 قطعه کوچک‌تر 2500 مترمربعی تقسیم گردید. در نهایت مشخصه‌های کمی درختان شامل؛ قطر برابرسینه تا دقت سانتی‌متر، ارتفاع کل تا دقت متر، برای تعیین ضریب قدکشیدگی اندازه‌گیری و ثبت شد. جهت مقایسه پایداری توده‌های زربین و کاج بروسیا در منطقه مورد مطالعه از شاخص‌های پایداری بروشل و هاوس استفاده شد. همچنین برای تجزیه ‌و تحلیل مشخصه‌های کمی درختان دو توده از آزمون t مستقل استفاده گردید.یافته‌ها : در این پژوهش کم‌ترین میانگین ضریب قدکشیدگی برای کاج بروسیا 4/59 درصد و بیش‌ترین آن برای گونه زربین با 4/68 درصد حاصل شد، که با توجه به معیار بروشل و هاوس مشخص شد کاج بروسیا به دلیل داشتن ضریب لاغری کم‌تر دارای پایداری بیش‌تری نسبت به گونه زربین است. همچنین، نتایج تحقیق نشان داد که بین قطر برابرسینه و ضریب قدکشیدگی درختان یک رابطه کاهشی وجود دارد و با افزایش قطر، ضریب قدکشیدگی کاهش می‌یابد که این خود سبب افزایش پایداری درخت می‌شود. بحث و نتیجه‌گیری: به‌طورکلی می‌توان گفت که کاج بروسیا به دلیل پایداری بیش‌تر یعنی (80>h/d) نسبت به گونه بومی زربین گونه موفق‌تری برای جنگل‌کاری در منطقه رامیان و مناطق مشابه بوده است. بنابراین به‌منظور افزایش پایداری توده‌های زربین می‌توان اجرای عملیات پرورشی به‌موقع و مناسب را در این توده‌ها پیشنهاد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - جایگاه حفاظتی گونه نادر شن دوستی از اسکنبیل «Calligonum eriopodum»
نرجس عزیزی غلامرضا حسینی بمرود مجید دشتی سیده خدیجه مهدوی

10.30495/jest.2022.48147.4847

زمینه و هدف: Calligonum eriopodum درختچه ای شن دوست است که در ایران منحصرا بومی تپه‌های ماسه‌ای ریگزارهای همتآباد زیرکوه قائن (خراسان) است. جایگاه حفاظتی این گیاه نادر مناسب تثبیت شن‌های روان و کاهش‌دهنده سرعت باد، بر اساس معیارهای اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) تع چکیده کامل

زمینه و هدف: Calligonum eriopodum درختچه ای شن دوست است که در ایران منحصرا بومی تپه‌های ماسه‌ای ریگزارهای همتآباد زیرکوه قائن (خراسان) است. جایگاه حفاظتی این گیاه نادر مناسب تثبیت شن‌های روان و کاهش‌دهنده سرعت باد، بر اساس معیارهای اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) تعیین شد. روش بررسی: جایگاه حفاظتی این گونه نادر در سال 1397 بر اساس معیارهای اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) و با استفاده از معیار سطح تحت اشغال (AOO) و محدوده حضور گونه (EOO) ، با پیمایش های میدانی در رویشگاههای آن و سپس توسط نرم افزار GeoCat محاسبه شد. یافته ها: سطح تحت اشغال گونه اسکنبیل، با پیمایش های میدانی و سپس توسط نرم افزار GeoCat در رویشگاههای آن، 20 کیلومترمربع و محدوده حضور آن 8/53 کیلومتر مربع برآورد شد. بنابراین بر اساس نتایج این تحقیق این گونه در طبقه در بحران انقراض (CR) قرار میگیرد. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق، این گونه در طبقه در بحران انقراض (CR) قرار میگیرد. بررسیها نشان داد، افت شدید سطح سفره آبهای زیرزمینی و خشکسالیهای بیسابقه دهه اخیر، از عوامل اصلی تهدیدکننده این درختچه نادر تلقی شده که ضرورت دارد به عنوان ذخیره ژنتیکی طبیعی مورد حفاظت ویژه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - بررسی الگوهای کشاورزی مناسب جهت آبیاری با پساب شهر سبزوار
سید مهدی حسینی شاد محمد هادی مهدی نژاد اسماعیل نصرآبادی

10.30495/jest.2022.10915

زمینه و هدف: در ایران بخش بزرگی از آب مورد استفاده شـهرهای بزرگ به فاضلاب های شهری تبدیل می شود. با توجه به کمبود منابع آب کشور، پساب فاضلاب های شهری می توانند به عنـوان یکی از منابع مهم آب جایگزین ، در توسعه فضـای سـبز، کمربند سبز اطراف شهرها و مصارف کشاورزی بـه کارگرف چکیده کامل

زمینه و هدف: در ایران بخش بزرگی از آب مورد استفاده شـهرهای بزرگ به فاضلاب های شهری تبدیل می شود. با توجه به کمبود منابع آب کشور، پساب فاضلاب های شهری می توانند به عنـوان یکی از منابع مهم آب جایگزین ، در توسعه فضـای سـبز، کمربند سبز اطراف شهرها و مصارف کشاورزی بـه کارگرفتـه شـود. روش بررسی: در پژوهش توصیفی تحلیلی حاضر، ابتدا میزان سازگاری محصولات کشاورزی مختلف با آب مورد استفاده در آبیاری مطالعه گردید. برای بررسی الگوی مناسب کشاورزی توسط پساب، میزان تولید پساب و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی پساب شهر سبزوار تعیین و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بهترین کشت برای 2000 متر مکعب پساب خروجی روزانه با کیفیت نسبتاً خوب و در منطقه سبزوار با اقلیمی گرم و خشک و با خاک سبک و ماسه ای کاشت محصولاتی چون جو ، ذرت علوفه ای ، ارزن علوفه ای ، پنبه و یونجه و با احتیاط گندم است. بحث و نتیجه گیری: باید از کاشت محصولات صیفی و سبزیجات به خاطر وجود آلودگی های ویروسی و انگلی و اقلیم منطقه به ویژه در فصل گرم که موجب افزایش املاح در سطح خاک می شود اجتناب شود. بهترین شیوه آبیاری استفاده از سیستم آبیاری زیر سطحی می باشد. گسترش پهنه زیر کشت محصولات در این منطقه موجب تثبیت خاک و کاهش اثرات مخرب بادها بر زندگی ساکنان شهر سبزوار خواهد شد. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات