ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در رخسارههای شیمیایی سازند گچساران در ناحیه گیلانغرب، باختر کرمانشاه
محورهای موضوعی : آلودگی های محیط زیست (آب، خاک و هوا)
بهنام سخاوتی
1
(دانشجوی دکتری گروه تخصصی زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)
مصطفی یوسفی راد
2
(دانشیار گروه مهندسی ژئومکانیک دانشکده مهندسی علوم زمین دانشگاه صنعتی اراک، ایران. * (مسوول مکاتبات))
محمودرضا مجیدی فرد
3
(دانشیار پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.)
علی سلگی
4
(دانشیار گروه تخصصی زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)
زهرا ملکی
5
(استادیار گروه تخصصی زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)
کلید واژه: ژئوشیمی, فلزات سنگین, رخساره های شیمیایی, سازند گچساران,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: تعیین میزان پراکندگی فلزات سنگین در واحد های سنگی و بررسی آلودگی های ناشی از آن ها، از مباحث ضروری زیست محیطی است که آگاهی و شناخت آن ها، در مدیریت و کنترل آلاینده ها اهمیت فراونی داشته و از اهداف اصلی این پژوهش است. روش بررسی: جهت تعیین غلظت فلزات سنگین از تکنیک XRFوICP-mass بهره گرفته و با استفاده از نرم افزار های آماری و شاخص های آلودگی، به بررسی میزان آلایندگی این فلزات در تاریخ ۲۰ اسفند ماه سال ۹۶ بر روی رخساره های شیمیایی سازند گچساران در نواحی باختری استان کرمانشاه، پرداخته شد. یافته ها: یافته ها حاکی از میزان بالای غلظت کادمیوم در رسوبات سازند گچساران با میانگین غلظت (۳/۳) ppm بود که بالاتر از (3/0)ppm غلظت آن در پوسته می باشد. هر سه شاخص مورد استفاده (شاخص زمین انباشتگی، فاکتور غنی شدگی، ضریب آلودگی و ضریب بار آلودگی) آلودگی کادمیوم در رسوبات مورد مطالعه را نشان دادند اما فلزات مولبیدن، آلومینیوم، کبالت و آهن، آلودگی را در رسوبات نشان ندادند. همچنین مقادیر دو شاخصCF و EF روند مشابهی را در مورد وضعیت عناصر آلاینده، در رسوبات نشان دادند. بحث و نتیجه گیری: وجود مقادیر قابل توجه عنصر کادمیوم درتوالی های سازند گچساران، می تواند تحت تاثیر فرایند انحلال سنگ ها و رسوبات توسط آب های سطحی و زیرزمینی، همچنین فعالیت های بیولوژیکی (کشاورزی و معدن کاری) بیشتر شده و اثرات نامطلوب زیست محیطی بر جای گذارد. لذا پیش بینی و انجام تمهیدات لازم در این خصوص، ضروری به نظر می رسد.
Background and Objective: Distribution of heavy metals in rock units and their pollutants are necessary environmental issues which have high importance. Material and Methodology: Because of not performed environmental geochemical studies of heavy metals in Iran based on chemostratigraphic studies, for this purpose, this study on chemofacies of Gachsaran formation in Kermanshah with the aim of assessing environmental heavy metal pollution was carried out. For determine the concentrations of heavy metals, XRF and ICP mass techniques were used and the amount of metal contamination was investigated using statistical softwares and pollution indices. Findings: The results indicated high concentration of cadmium in sediments of Gachsaran Formation (3.3) ppm which is higher than (0.3) ppm in crust. All three used indices (Igeo, EF ANF CF) showed cadmium contamination in studied sediments but molybdenum, aluminum, cobalt and iron did not showpollution in sediments. Furthermore the values of CF and EF indices showed a similar trend about element contamination in sediments. Discussion and Conclusion: Significant amounts of cadmium in the Gachsaran Formation can be further affected by the dissolution process of rocks and sediments by surface and groundwater, as well as by biological (agricultural and mining) activities and can has non optimal environmental impacts. Therefore, it is necessary to anticipate and make the necessary arrangements in this case. High levels of cadmium in the sequences of the Gachsaran Formation can effected by dissolution, as well as biological activities (agriculture and mining).
_||_