مقایسه پایداری توده‌های دست کاشت زربین (Cupressus sempervirens L var. horizontalis)و کاج بروسیا Pinus brutia Ten)) در شهرستان رامیان
محورهای موضوعی : منابع طبیعی
آیناز چرکزی
1
(کارشناسی ارشد جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.)
مجتبی امیری
2
(استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران. *(مسوول مکاتبات))
هومن روانبخش
3
(استادیار موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران)
داوود مقدسی
4
(کارشناس ارشد اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان)
کلید واژه: شهرستان رامیان, کاج بروسیا, جنگل‌کاری, ضریب قدکشیدگی, زربین,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف :یکی از شاخص‌های پایداری درختان ضریب قدکشیدگی می‌باشد، که از نسبت بین ارتفاع کل به قطر برابرسینه درخت به‌دست می‌آید و می‌تواند راهنمای بسیار خوبی در عملیات پرورشی باشد. هدف از این مطالعه بررسی ضریب قدکشیدگی گونه‌های زربین (Cupressus sempervirens var hotizontalis) و کاج بروسیا (Pinus bruti Ten) جنگل‌کاری شده در شهرستان رامیان می‌باشد.روش بررسی: به این منظور پس از جنگل‌گردشی و بازدید از منطقه دو توده زربین و کاج بروسیا شناسایی و سپس در داخل هر یک از آن‌ها 4 قطعه نمونه 1 هکتاری مشخص شد. برای سهولت در برداشت داده‌ها هر کدام از قطعات نمونه انتخاب شده به 4 قطعه کوچک‌تر 2500 مترمربعی تقسیم گردید. در نهایت مشخصه‌های کمی درختان شامل؛ قطر برابرسینه تا دقت سانتی‌متر، ارتفاع کل تا دقت متر، برای تعیین ضریب قدکشیدگی اندازه‌گیری و ثبت شد. جهت مقایسه پایداری توده‌های زربین و کاج بروسیا در منطقه مورد مطالعه از شاخص‌های پایداری بروشل و هاوس استفاده شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل مشخصه‌های کمی درختان دو توده از آزمون t مستقل استفاده گردید.یافته‌ها : در این پژوهش کم‌ترین میانگین ضریب قدکشیدگی برای کاج بروسیا 4/59 درصد و بیش‌ترین آن برای گونه زربین با 4/68 درصد حاصل شد، که با توجه به معیار بروشل و هاوس مشخص شد کاج بروسیا به دلیل داشتن ضریب لاغری کم‌تر دارای پایداری بیش‌تری نسبت به گونه زربین است. همچنین، نتایج تحقیق نشان داد که بین قطر برابرسینه و ضریب قدکشیدگی درختان یک رابطه کاهشی وجود دارد و با افزایش قطر، ضریب قدکشیدگی کاهش می‌یابد که این خود سبب افزایش پایداری درخت می‌شود. بحث و نتیجه‌گیری: به‌طورکلی می‌توان گفت که کاج بروسیا به دلیل پایداری بیش‌تر یعنی (80>h/d) نسبت به گونه بومی زربین گونه موفق‌تری برای جنگل‌کاری در منطقه رامیان و مناطق مشابه بوده است. بنابراین به‌منظور افزایش پایداری توده‌های زربین می‌توان اجرای عملیات پرورشی به‌موقع و مناسب را در این توده‌ها پیشنهاد کرد.
Background and Objective: Tree slenderness coefficient (The ratio of total height to diameter at breast height) is one of the most important indicators of tree stability against the wind and shows the environmental properties of the forest sites therefore it will be a good guide for silvicultural operation. The aim of this study is analyzing and surveying of elongation coefficient for the species of Cypress and Brutia Pine in Ramian forest plantations.Material and Methodology: after the primary assessment of the region and selecting the intended forest stands including Cypress and Brutia Pine, four plots of one hectare (100×100 m) were determined in each stand. Then on hectare divided to 4 plot 2500m2. In each plot quantitative parameters of trees including diameter and total height were measured. To study the stability of cypress and pine plantations, Burschel & Huss stability indexes were used. Independent t test was applied to compare the quantitative parameters of species.Finding: According to the results, there was a decreasing relationship between diameter and elongation coefficient as when the diameter is increased, the total height will be decreased and resulted in more stability of the trees. In this research, the least amount of elongation coefficient was for Pinus brutia (59.4%) and the highest amount was for Cupressus sempervirens (68.4%). According to, Burschel & Huss stability indexes, P. brutia was more stable than the other species because of the less slenderness ratio.Discussion and Conclusion: In general, it can be concluded that P. brutia is more successful species than C. sempervirense for afforestation in Ramian and similar regions. To improve the stability of cypress stands, scheduled and appropriated silvicultural operation is suggested.