تنوع گونه

حرية الوصول المقاله

1 - بررسی تاثیر قرق بر ویژگی های پوشش گیاهی مراتع رزبند استان قم
سید مهدی ادنانی علیرضا افتخاری پرویز غلامی حسین توکلی نکو عباس پورمیدانی

10.30495/jrnr.2022.67076.10245

بررسی تغییرات پوشش گیاهی مراتع در فواصل زمانی معین و‌ آگاهی از روند وضعیت آن، یکی از موارد مهم برای برنامه‌ریزی و اعمال مدیریت ‌صحیح بهره‌برداری از مراتع است. تحقیق حاضر به منظور بررسی روند تغییرات برخی ویژگی های پوشش گیاهی در مراتع چرا شده و قرق در منطقه رزبند استان أکثر

بررسی تغییرات پوشش گیاهی مراتع در فواصل زمانی معین و‌ آگاهی از روند وضعیت آن، یکی از موارد مهم برای برنامه‌ریزی و اعمال مدیریت ‌صحیح بهره‌برداری از مراتع است. تحقیق حاضر به منظور بررسی روند تغییرات برخی ویژگی های پوشش گیاهی در مراتع چرا شده و قرق در منطقه رزبند استان قم صورت پذیرفت. اندازه‌گیری پوشش گیاهی در قالب ترانسکت‌های جفتی با فاصله 10 متر از هم انجام شد. هر جفت ترانسکت شامل ۲۰ پلات بود. پلات ها به ابعاد 1×1 متر به فاصله 3 متر از هم و به تعداد 10 عدد بر روی هر ترانسکت قرار گرفت. در نهایت تعداد 240 پلات (120 پلات در داخل و 120 پلات در خارج قرق) مورد ارزیابی قرار گرفت. آنالیز داده ها به وسیله نرم افزار SPSS و بررسی تنوع و غنای گونه ای با استفاده از نرم افزار PAST صورت پذیرفت. از مجموع 8 تیره گیاهی، تعداد 6 تیره دارای اختلاف معنی داری در داخل و خارج قرق بود. انجام قرق در منطقه مورد مطالعه باعث افزایش معنی دار پوشش تاجی فرم های رویشی بوته ای و پهن برگان علفی گردید، درحالی که فرم رویشی گندمیان اختلاف معنی داری نداشت. فرم های زیستی کاموفیت ، همی کریپتوفیت و تروفیت و نیز گونه های گیاهی با کلاس خوشخوراکی I و III پاسخ معنی دار و مثبت به انجام قرق نشان دادند. آزمون t برای شاخص های تنوع و غنای گونه ای نشان داد، شاخص تنوع سیمپسون و شانون وینر و نیز شاخص غنای مارگالف دارای تفاوت معنی دار می باشد. این امر در حالی است که شاخص غنای منهینیک و شاخص یکنواختی تفاوت معنی داری در داخل و خارج قرق نداشت. همچنین آنالیز RDA به منظور بررسی تاثیر قرق بر کل گونه های گیاهی موجود در پلات ها نشان داد قرق بر پوشش گیاهی اثر معنی دار داشته است (29/66 = F، 0/001 = P). نتایج این تحقیق بیانگر این مطلب بود که قرق کوتاه مدت می تواند شرایط را برای بازسازی و تجدید شادابی گونه هایی نظیر Bufonia macrocarpa و Artemisia sieberi در مراتع مناطق خشک مانند رزبند قم فراهم سازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - تاثیر تفرج بر ویژگی‎های خاک و تنوع گونه‎های درختی و درختچه‎ای در پارک جنگلی بلوران کوهدشت
کورش نظرپورفرد وحید اعتماد

در این پژوهش اثرات تفرج و تغییر کاربری مناطق جنگلی به پارک های جنگلی بر روی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و تنوع زیستی در پارک جنگلی بلوران کوهدشت بررسی شد. سه منطقه شامل مناطق بدون تفرج، تفرج گسترده و تفرج متمرکز به این منظور مشخص شد. تعداد 30 قطعه نمونه برای جمع آوری أکثر

در این پژوهش اثرات تفرج و تغییر کاربری مناطق جنگلی به پارک های جنگلی بر روی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و تنوع زیستی در پارک جنگلی بلوران کوهدشت بررسی شد. سه منطقه شامل مناطق بدون تفرج، تفرج گسترده و تفرج متمرکز به این منظور مشخص شد. تعداد 30 قطعه نمونه برای جمع آوری داده ها در هر منطقه به روش منظم تصادفی با ابعاد شبکه 150 ×100 متر برداشت شد. سه نمونه خاک از عمق 0 تا 20 سانتی متری در هر قطعه برداشت و یک نمونه ترکیبی به آزمایشگاه انتقال یافت. شاخص های تنوع سیمپسون و شانون وینر، یکنواختی سیمپسون و کامارگو و غنای مارگالف مورد استفاده قرار گرفت. مقایسه میانگین ها با استفاده از روش آماری تجزیه واریانس یک طرفه و تفاوت های آماری با آزمون دانکن برحسب تقدم، تعیین و تجزیه و تحلیل آماری صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک شامل pH و وزن مخصوص ظاهری در مناطق تفرجی افزوده شده، ولی درصد کربن آلی، ازت کل، فسفر قابل جذب، پتاسیم و عمق لاشبرگ در مناطق با تفرج شدید کاهش یافته است. شاخص های تنوع، یکنواختی و غنا در منطقه شاهد با مناطق متمرکز و گسترده نیز اختلاف معنی&lrm;داری داشت. بنابراین نتیجه گیری شد که فعالیت های تفرجی آسیب های زیادی به جنگل بلوران کوهدشت وارد کرده و باید برنامه ریزی و مدیریت اصولی برای کاهش آسیب به این مناطق صورت گیرد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - مدل‌سازی تنوع بتا در گرادیان آشفتگی و عوامل محیطی جنگل‌های هیرکانی- خیرود کنار نوشهر
ملیحه عرفانی افشین دانه کار عبدالرسول سلمان ماهینی وحید اعتماد

10.30495/jest.2018.16244.2471

زمینه و هدف: آگاهی از الگوهای توزیع و سازوکار‌های نگهدارنده تنوع زیستی در گرادیان محیطی و آشفتگی برای توسعه راهبرد‌های حفاظت از تنوع زیستی ضروری است. در این مطالعه تنوع زیستی بتا در جنگل‌های خیرود کنار نوشهر در قالب مدل‌سازی معادلات ساختاری بررسی شد.روش بررسی: جهت مدل‌س أکثر

زمینه و هدف: آگاهی از الگوهای توزیع و سازوکار‌های نگهدارنده تنوع زیستی در گرادیان محیطی و آشفتگی برای توسعه راهبرد‌های حفاظت از تنوع زیستی ضروری است. در این مطالعه تنوع زیستی بتا در جنگل‌های خیرود کنار نوشهر در قالب مدل‌سازی معادلات ساختاری بررسی شد.روش بررسی: جهت مدل‌سازی تنوع بتا از سازه‌های آشفتگی با هفت نمایه، ناهمگنی محیطی با چهار نمایه، خاک با ده نمایه، پوشش زمین و درصد تاج پوشش با پنج نمایه استفاده گردید. تمامی گونه‌های گیاهی آوندی در 100 پلات و 6 پهنه همگن مکانی در قالب نمونه‌برداری خوشه‌ای در گرادیان آشفتگی آماربرداری شد. نمایه‌های تنوع بتا برای هر خوشه محاسبه گردید و به همراه نمایه‌های سایر سازه‌ها وارد مدل‌سازی معادلات ساختاری گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که نمایه‌های باقی مانده در مدل به خوبی قادر به تبیین تنوع بتا (R2=0.761) هستند. همچنین، قدرت پیش‌بینی مدل برای سازه تنوع بتا بسیار قوی (Q2= 0.422) بدست آمد.بحث و نتیجه‌گیری: مهم‌ترین نمایه‌های آشفتگی در این مدل به ترتیب میزان دسترسی، تعداد دوره‌های مدیریتی بهره‌برداری از جنگل، عکس فاصله از آخرین سال بهره‌برداری از جنگل، تعداد روزهای چرا و تراکم دام بود. نمایه‌های خاک اثرگذار بر تنوع بتا به ترتیب شامل درصد مواد‌آلی، میزان نیتروژن، درصد آهک، تراکم موثر خاک و میزان پتاسیم بود. اثر درصد تاج پوشش و پوشش لاشبرگ بر تنوع بتا در پژوهش حاضر منفی بود و ناهمگنی محیطی نقش تعدیل‌گری معنی‌دار بر کاهش اثر سازه آشفتگی بر تنوع بتا داشت. با توجه به مقیاس سازه آشفتگی و ناهمگنی مکانی، بررسی تنوع بتا می‌تواند جهت مقایسه بین جوامع مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - مقایسه شاخص‌های تنوع و یکنواختی گونه‌ای در شدت‌های مختلف چرای دام در مراتع دامنه‌های جنوب شرقی سبلان
رباب باقریان کیومرث سفیدی فرشاد کیوان بهجو علی اشرف سلطانی بهزاد بهتری

10.22034/jest.2018.23103.3224

زمینه و هدف : ارزیابی تنوع و یکنواختی گونه‌ای به درک صحیحِ کارکرد اکوسیستم، حفظ و نگهداری ذخایر ژنی، بررسی و کنترل تغییرات محیطی، و موفقیت یا عدم موفقیت برنامه‌های مدیریت منابع طبیعی کمک می‌کند. چرای بی رویه و بدون برنامه‌ی دام یکی از شایع‌ترین و شاید مهم‌ترین عامل تخری أکثر

زمینه و هدف : ارزیابی تنوع و یکنواختی گونه‌ای به درک صحیحِ کارکرد اکوسیستم، حفظ و نگهداری ذخایر ژنی، بررسی و کنترل تغییرات محیطی، و موفقیت یا عدم موفقیت برنامه‌های مدیریت منابع طبیعی کمک می‌کند. چرای بی رویه و بدون برنامه‌ی دام یکی از شایع‌ترین و شاید مهم‌ترین عامل تخریب مراتع و کاهش تنوع و یکنواختی گونه‌ای است. روش بررسی : به منظور بررسی اثر شدت‌های مختلف چرایی بر تنوع و یکنواختی گونه‌ای در مراتع دامنه‌های جنوب شرقی سبلان، سه رویشگاه دارای مدیریت‌هایی چرایی متفاوت شامل چرای سبک، متوسط و شدید انتخاب و با استفاده از پلات‌های یک متر مربعی در طول سه ترانسکت 200متری اقدام به نمونه‌برداری از پوشش گیاهی شد. در هر پلات، فهرست گونه‌های موجود، درصد تاج پوشش و تعداد افراد هر گونه یادداشت شد. شاخص‌های تنوع سیمپسون، شانون و بریلئون و شاخص یکنواختی کامارگو، سیمپسون و اسمیت- ویلسون محاسبه گردید. یافته‌ها : نتایج نشان داد که منطقه با شدت چرای متوسط تا سبک بیش ترین میزان تنوع و یکنواختی را نسبت به منطقه با شدت چرای سنگین دارد. که نشان گر شرایط مساعد برای استقرار گونه‌های متعدد است. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به تأثیر معنی‌دار شدت چرا بر شاخص‌های تنوع و غنا لازم است مدیران بخش مرتع با کنترل شدت چرا از طریق شیوه‌های مدیریتی در جهت حفظ تنوع موجود در اکوسیستم‌های مرتعی عمل کنند. بنابراین کافی است که بهره‌برداری بر مبنای چرای متوسط را هدف مدیریت قرار داد و مناطق با چرای شدید را به شرایط چرای متوسط رساند تا به تدریج گونه‌های مرغوب و خوش خوراک جایگزین گونه های خشبی و نامرغوب شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - تأثیرگذاری بوم شناختی جاده‌های جنگلی بر تنوع زیستی(مطالعه موردی: طرح جنگل‌داری ذیلکی شهرستان رودبار)
مراد حاجی پور فرشاد کیوان بهجو رامین نقدی زینب پورقلی صدیقه غنایی

10.30495/jest.2021.25618.3452

زمینه و هدف: احداث جاده در اکوسیستم جنگل موجب تغییر میکروکلیما، رژیم نوری و در نتیجه کاهش رقابت نوری در حریم جاده می شود و امکان دسترسی به تشعشعات خورشیدی را برای انواع گیاهان فراهم می نماید. بدین ترتیب میزان تراکم و موجودی حجمی گیاهان پیرامون جاده با استقرار گونه های س أکثر

زمینه و هدف: احداث جاده در اکوسیستم جنگل موجب تغییر میکروکلیما، رژیم نوری و در نتیجه کاهش رقابت نوری در حریم جاده می شود و امکان دسترسی به تشعشعات خورشیدی را برای انواع گیاهان فراهم می نماید. بدین ترتیب میزان تراکم و موجودی حجمی گیاهان پیرامون جاده با استقرار گونه های سریع الرشد و نورپسند افزایش یافته و تنوع گونه های گیاهی در اکوسیستم جنگلی تغییر می یابد. هدف این مقاله بررسی شدت تأثیرگذاری بوم شناختی جاده های جنگلی بر تنوع زیستی گونه های چوبی درختی و درختچه ای در منطقه ذیلکی رودبار است.روش بررسی: برای انجام این تحقیق، قسمتی از جاده جنگلی سری 4 زیلکی رود با سن 18 سال که به لحاظ ارتفاع، جهت دامنه، تغییرات شیب و ترکیب گونه ای دارای وضعیت یکنواختی بود، با طول کافی (500 متر) انتخاب و در جاده ۶ ترانسکت، به‌طور یک‌درمیان به سمت بالا و پایین دامنه و به طول ۵۰ متر و عمود بر آن با استفاده از طناب و قطب نما پیاده گردید. در هر ترانسکت در فواصل ۱، ۵، ۱۰، ۳۰ و ۵۰ متر، پلات‌های موازی با جاده و به ابعاد ۲ متر در ۱۰ متر پیاده شد و در داخل هر قطعه نمونه، نوع و تعداد گونه های چوبی درختی و درختچه ای برداشت شد. شاخص تنوع سیمپسون، غنای منهینیک و شاخص یکنواختی پیلو با استفاده از نرم افزار Ecological methodology محاسبه شدند. برای مقایسه پارامترهای مربوط به تنوع زیستی گونه های چوبی درختی و درختچه ای، بعد از بررسی نرمال بودن داده ها، از آزمون t جفتی استفاده شد و برای تعیین معنی دار بودن و یا مقایسه اختلاف میانگین ها در قطعات نمونه در فاصله های مختلف از جاده، از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون مقایسه میانگین دانکن استفاده شد.یافته‌ها: نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تفاوت آماری معناداری از نظر شاخص تنوع سیمپسون، غنای منهینیک و شاخص یکنواختی پیلو بین جنگل حاشیه پایین دست جاده و بالا دست آن (تا عمق 50 متر جنگل) وجود ندارد. اما اختلاف معنی داری از نظر غنای گونه های چوبی بین فواصل مختلف پایین دست و همچنین بالا دست جاده در سطح احتمال 95 درصد وجود دارد. همچنین، بیش ترین غنای گونه ای در پایین و بالا دست جاده، به ترتیب مربوط به فاصله 5 و 1 متری از لبه جاده بود.بحث و نتیجه‌گیری: از آنجا که جاده ها، مسیرهای دست یابی به اکوسیستم های جنگلی برای انسان و برای گونه های گیاهی و جانوری مهاجم محسوب می شود، مطالعات بوم شناسی جاده برای پایش و کنترل تأثیر جاده های جنگلی بر تنوع زیستی بسیار مهم و ارزشمند است، بنابراین آﮔﺎﻫﻲ از ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻠﻮری و اداﻓﻴﻜﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و بررسی ﻣﺴﻴﺮﻫﺎی ﺟﺎده ﺟﻨﮕﻠﻲ به منظور به ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﺧﺴﺎرات وارده ﺑﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ و ﺧﺎک ضروری ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - تاثیر شدت‏های مختلف چرایی بر تنوع و ترکیب پوشش گیاهی مراتع نیمه خشک (مطالعه موردی: مراتع محمد‏آباد، جیرفت)
احسان کمالی مسکونی بهزاد عادلی ایرج امیری

10.22034/jest.2018.22951.3201

ز زمینه و هدف: آگاهی از فشارهای محیطی مخرب بر اکوسیستم که باعث تخریب زیستگاه ها و بیوم ها و در نتیجه کاهش تنوع گونه ای می گردد، ضروری است. یکی از فشارهای مخرب فیزیکی بر عرصه مرتع که باعث کاهش تنوع و از بین رفتن عناصر گیاهی حساس می گردد، چرای مفرط می باشد. هدف از انجام أکثر

ز زمینه و هدف: آگاهی از فشارهای محیطی مخرب بر اکوسیستم که باعث تخریب زیستگاه ها و بیوم ها و در نتیجه کاهش تنوع گونه ای می گردد، ضروری است. یکی از فشارهای مخرب فیزیکی بر عرصه مرتع که باعث کاهش تنوع و از بین رفتن عناصر گیاهی حساس می گردد، چرای مفرط می باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر شدت های مختلف چرایی بر تنوع و غنای گونه ای در مراتع نیمه خشک بخش محمد آباد، شهرستان جیرفت، استان کرمان بوده است. روش بررسی:به منظور بررسی اثر شدت های مختلف چرایی بر تنوع و غنای گونه ای سه رویشگاه متفاوت قرق، چرای متوسط و چرایشدید انتخاب و با استفاده از 90 پلات 4 متر مربعی در طول 18 ترانسکت اقدام به نمونه برداری گردید. در داخل هر قاب، فهرست گونه های موجود، درصد تاج پوشش و تعداد افراد هر گونه یادداشت شد. برای ارزیابی شاخص های تنوع و غنا، شاخص های غنای مارگالف و منهینگ و شاخص های تنوع سیمپسون، شانون-واینر، N0 هیل و N1 هیل محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS انجام شد و مقایسه شاخص های مختلف تنوع و غنا بین مناطق با شدت های چرایی مختلف توسط آزمون توکی صورت پذیرفت. یافته ها: نتایج حاصل از محاسبه شاخص غنای مارگالف نشان داد که بین تمامی عرصه های چرایی از نظر آماری اختلاف معنی داری وجوددارد. از طرف دیگر بین مناطق مختلف چرایی از نظر شاخص غنای منهینگ اختلاف معنی داری وجود ندارد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص های تنوع، در هر چهار شاخص سیمپسون، شانون-واینر، N0هیل و N1 هیل نشان دادند که بین تمامی عرصه های چرایی اختلاف معنی داری وجود دارد. بحث و نتیجه‌گیری: به طور کلی در منطقه مورد مطالعه شاخص های تنوع و غنای گونه ای به دلیل میزان بارندگی کم منطقه و قرارگیری در ناحیه نیمه خشک نسبتاً پایین است. بنابراین به علت حساس و شکننده بودن این نوع مراتع در بهره برداری از آن ها باید توجه بیش تری داشت تا از تخریب بیش تر جلوگیری شده و ترکیب گیاهی نیز اصلاح گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - تأثیر پارامترهای فضای سبز بر غنای¬گونه¬ای پرندگان در پارک¬های شهری: مطالعه موردی شهر اصفهان
شهلا تشکـر محمود رضا همامی همامی برهان ریاضی رضا جعفری

چکیده اهمیت تفرج در پارک های شهری غیر قابل تردید است و می تواند تا حدودی محدودیت های دسترسی شهرنشین های کم درآمد را به طبیعت جبران کند. در این مطالعه تأثیر پارامترهای فضای سبز )غنا ، تنوع و تراکم گونه های چوبی) بر غنا و تنوع گونه ای پرندگان در 25 پارک از مجموعه پارک ه أکثر

چکیده اهمیت تفرج در پارک های شهری غیر قابل تردید است و می تواند تا حدودی محدودیت های دسترسی شهرنشین های کم درآمد را به طبیعت جبران کند. در این مطالعه تأثیر پارامترهای فضای سبز )غنا ، تنوع و تراکم گونه های چوبی) بر غنا و تنوع گونه ای پرندگان در 25 پارک از مجموعه پارک های شهر اصفهان مورد بررسی قرار گرفته است. سرشماری از پرندگان و درختان پارک در فصل بهار با استفاده از ترانسکت های نواری و تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون خطی و غیرخطی انجام گرفت. در مجموع 24 گونه پرنده با تراکم های مختلف در پارک های مورد بررسی شناسایی گردید. باغ گل ها با 16 گونه و پارک ساحل با 2 گونه به ترتیب دارای بالاترین و پایین ترین غنای گونه ای در بین پارک های شهر اصفهان بودند. نتایج این بررسی بیانگر افزایش غنای گونه ای پرندگان با افزایش تنوع گونه های چوبی و مساحت فضای سبز بود. نتایج به دست آمده می تواند جهت جذب بیشتر پرندگان در طراحی پارک ها مورد توجه قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - تأثیر تغییرکاربری اراضی مرتعی به دیم زار از دیدگاه تنوع گونه ای گیاهی (مطالعه موردی: اراضی مرتعی شهرستان دهگلان، کردستان)
حمید رحمانی یونس عصری مهدی رمضانی نعمت الله خراسانی حسین معروفی

زمینه و هدف: : تبدیل مراتع طبیعی به دیم زار، یکی از عوامل مهم تخریب مراتع در ایران است. این تخریب و تغییرکاربری می تواند اجزاء مختلف اکوسیستم های مرتعی را تحت تأثیر قرار دهد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی دگرگونی های پوشش گیاهی در چارچوب تنوع گونه ای در سال های بعد از ت أکثر

زمینه و هدف: : تبدیل مراتع طبیعی به دیم زار، یکی از عوامل مهم تخریب مراتع در ایران است. این تخریب و تغییرکاربری می تواند اجزاء مختلف اکوسیستم های مرتعی را تحت تأثیر قرار دهد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی دگرگونی های پوشش گیاهی در چارچوب تنوع گونه ای در سال های بعد از تخریب بوده است. روش بررسی: به این منظور مراتع طبیعی (منطقه کلید) و اراضی تبدیل شده به دیم زار (منطقه بحرانی) مجاور آن در منطقه دهگلان کردستان برای انجام نمونه برداری با استفاده از طرح تصادفی- سیستماتیک انتخاب گردید. تعداد 3 ترانسکت هر کدام به طول 100 متر و به فاصله 50 متر از یک دیگر در طول شیب در هر یک از دو عرصه مذکور استقرار یافت. در طول هر ترانسکت تعداد 5 کوادرات هر کدام به مساحت 1 متر مربع بر طبق روش سطح حداقل مستقرگردید. فهرست گونه ها به همراه فراوانی نسبی هر گونه در داخل کوادرات ها ثبت شد. یکنواختی گونه ای بر اساس چهارشاخص سیمپسون، کامارگو، اسمیت - ویلسون و اصلاح شده نی، غنای گونه ای بر طبق دو شاخص جک نایف و جزء نادر، و تنوع گونه ای به وسیله چهار شاخص شانن- واینر، بریلویین، مکینتاش و سیمپسون مورد تحلیل قرار گرفته و با یک دیگر مقایسه شدند. یافته ها: تعداد 26 گونه گیاهی در مراتع طبیعی و 18 گونه در اراضی تبدیل شده به دیم زار جمع آوری گردید. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که در اراضی تبدیل شده به دیم زار غنا و تنوع گونه ای گیاهان تنزل رتبه و یکنواختی گونه ای افزایش رتبه داشته است، ولی آزمون آماریT-Test معنی دار بودن تفاوت عددی در دو عرصه را نشان نداد. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی می توان نتیجه گرفت تبدیل مراتع به دیم زار باعث کاهش تنوع گونه ای شده است و معنی دار نبودن آن از نظر آماری به دلایل متعدد بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - بررسی تنوع گونه‌ای گیاهان دارویی مراتع ییلاقی اسدلی-پلمیس در استان خراسان شمالی
نگین نودهی موسی اکبرلو

10.22034/jest.2017.11393

زمینه و هدف: حفظ تنوع گونهای هدف اصلی مدیریت مراتع است. برای مدیریت اکوسیستم اولین قدم، تعیین عوامل موثر بر پراکنش گونهها و تنوع گونهای است و تنوع گونهای با خصوصیات اکوسیستم همبستگی دارد. با اندازهگیری تنوع میتوان توزیع گونهها را در محیط بررسی کرد و با تاکید بر پ أکثر

زمینه و هدف: حفظ تنوع گونهای هدف اصلی مدیریت مراتع است. برای مدیریت اکوسیستم اولین قدم، تعیین عوامل موثر بر پراکنش گونهها و تنوع گونهای است و تنوع گونهای با خصوصیات اکوسیستم همبستگی دارد. با اندازهگیری تنوع میتوان توزیع گونهها را در محیط بررسی کرد و با تاکید بر پویایی اکوسیستم توصیههای مدیریتی مناسب را ارایه نمود. روش بررسی: در این بررسی 90 پلات 1متر مربعی، به طور سیستماتیک-تصادفی در منطقه مورد مطالعه پیاده گردید. در هر پلات، حضور و درصد تاج پوشش گیاهان تعیین شد. ضمن شناسایی گونههای دارویی، تعلق هر گونه به جنس و خانواده، تعیین و فرم رویشی و تیپ زیستی و دوره زندگی آنها مشخص گردید. از شاخصهای تنوع شانون و مک اینتاش برای برآورد تنوع گیاهان دارویی منطقه در سطح تاکسونومیک، فرمهای رویشی، تیپ زیستی و دوره رویشی گیاهان استفاده شدند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که تنوع گونهای مراتع اسدلی-پلمیس در حد متوسط است و پوشش گیاهی منطقه بیشتر از گیاهان چند ساله تشکیل شده است که از مشخصه مناطق کوهستانی با اقلیم سرد ارتفاعات است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - اثرات باد و طوفان بر روی تنوع زیستی یک اکوسیستم جنگلی طبیعی در مقیاس محلی
یحیی کوچ سید محسن حسینی جهانگرد محمدی سید محمد حجتی

وزش تندبادها در اکوسیستم های جنگلی منجر به پیدایش میکروسایت های متعددی می شود که می تواند بر روی تنوع زیستی عناصر گیاهی اثرگذار باشد. متداول ترین این میکروسایت ها، پیدایش روشنه های تاج پوشش (گپ یا حفره) با سطوح مختلف و همچنین تشکیل پیت و ماندها می باشد. به منظور بررسی ت أکثر

وزش تندبادها در اکوسیستم های جنگلی منجر به پیدایش میکروسایت های متعددی می شود که می تواند بر روی تنوع زیستی عناصر گیاهی اثرگذار باشد. متداول ترین این میکروسایت ها، پیدایش روشنه های تاج پوشش (گپ یا حفره) با سطوح مختلف و همچنین تشکیل پیت و ماندها می باشد. به منظور بررسی تاٌثیر این میکروسایت ها بر روی پارامترهای مختلف تنوع (تنوع گونه ای، غنا و یکنواختی)، تحقیق حاضر مورد توجه قرار گرفته است. به این منظور، مساحت 20 هکتار از جنگل آموزشی - پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس پیمایش شده و تعداد 21 حفره تاج پوشش با سطوح مختلف و 34 جفت پیت و ماند از گونه های درختی مختلف شناسایی گردید. در داخل روشنه ها، آماربرداری به روش ترانسکت خطی صورت گرفت و فراوانی پوشش گیاهی یادداشت شد. همچنین در محل پیت و ماندها، درصد پوشش گونه های علفی در دوایری به شعاع 4 متر به مرکزیت محل تلاقی پیت و ماندها و در فاصله 20 تا 30 متری از آنها ثبت شد. بررسی مقادیر تنوع گونه ای، غنا و یکنواختی عناصر گیاهی در موقعیت های مختلف عرصه جنگلی بیانگر تفاوت آماری معنی دار در محل های مورد بررسی می باشد. بطوری که با شکل گیری روشنه های تاج پوشش، مقادیر پارامترهای تنوع افزایش آماری معنی داری را به نمایش گذاشته و با افزایش سطوح روشنه مقادیر پارامترهای تنوع نیز روند صعودی را نشان داد. همچنین میکروسایت پیت و ماند نیز اثرگذاری معنی داری را بر روی پارامترهای تنوع به نمایش گذاشته است، بطوری که مقادیر پارامترهای تنوع و یکنواختی در موقعیت های پیت و ماند افزایش معنی دار داشته اما مقادیر غنای گونه ای علیرغم افزایش در محل پیت و ماندها تفاوت معنی داری را از لحاظ آماری نشان نداده است. نتایج این تحقیق بیانگر آنست که وزش تندبادها و طوفان در اکوسیستم جنگلی منجر به پیدایش شرایطی در جنگل می گردد که باعث دینامیک و پویایی جوامع گیاهی می شود که در بحث مدیریت جنگل می بایست مورد توجه قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - بررسی تأثیر سیستم‌های کشت کم نهاده و پر نهاده بر جمعیت و تنوع علف‌های هرز مزارع گندم قزوین
فاطمه پورکریمی سعیده ملکی فراهانی مصطفی اویسی محمدرضا چائی چی

به منظور بررسی ساختار جمعیت و تنوع گونه‌ای علف‌های هرز بوم‌نظام‌های گندم استان قزوین، مطالعه‌ای طی سال زراعی 1395-1394 اجرا گردید. نمونه‌برداری به روش شبکه‌بندی از حدود 330 کوادرات 5/0 متر × 5/0 متر در 9 مزرعه سه هکتاری، در بوم‌نظام گندم تحت مدیریت‌های دیم (کم نها أکثر

به منظور بررسی ساختار جمعیت و تنوع گونه‌ای علف‌های هرز بوم‌نظام‌های گندم استان قزوین، مطالعه‌ای طی سال زراعی 1395-1394 اجرا گردید. نمونه‌برداری به روش شبکه‌بندی از حدود 330 کوادرات 5/0 متر × 5/0 متر در 9 مزرعه سه هکتاری، در بوم‌نظام گندم تحت مدیریت‌های دیم (کم نهاده)، بی خاک‌ورزی (کم نهاده) و آبی (پر نهاده) در دو مرحله پنجه‌زنی و انتهای ساقه دهی انجام شد. به طورکلی بیش‌ترین جمعیت و تنوع گونه‌ای علف‌های هرز در نظام‌های زراعی دیم (کم‌نهاده) با 27 گونه علف هرز و کم‌ترین تنوع گونه‌ای با 10 گونه در سیستم کشت آبی (پرنهاده) مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد فراوانی جمعیت علف‌های هرز در مزارع بدون شخم کم‌ترین بود. بررسی عملکرد گندم نیز نشان داد بالاترین عملکرد دانه و ماده خشک کل گندم به ترتیب با 6231 و 18580 کیلوگرم در هکتار در سیستم کشت آبی و کم‌ترین آن نیز به ترتیب با 2078 و 60180 در سیستم کشت دیم می باشد. نتایج عملکرد گندم در سیستم کشت بی‌خاک‌ورزی نیز با عملکرد دانه 5830 عملکرد قابل قبولی را نشان داد. با توجه به جمعیت علف‌های هرز و عملکرد دانه گندم، سیستم‌های بی خاک‌ورزی می‌تواند راهکار مناسبی در جهت کاهش هزینه، کنترل علف‌هرز باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - تنوع گونه‌ای کنه‌های اریباتید (Acari: Oribatida) خاک‌زی جنگل‌های ارسباران، شمال استان آذربایجان شرقی
نعیم عظیمی پریسا لطف الهی مجتبی محمد دوستارشرف محمدرضا زرگران

کنه ها در تمامی زیستگاه های شناخته شده توسط انسان اعم از جنگل ها، کوهستان ها، رودخانه ها، دریاچه ها، خاک، روی گیاهان، جانواران و غیره یافت می شوند. در این میان کنه های زیرراسته ی اریباتید، یکی از مهم ترین بندپایان خاک زی در انواع اکوسیستم ها به شمار می روند. در تابستان أکثر

کنه ها در تمامی زیستگاه های شناخته شده توسط انسان اعم از جنگل ها، کوهستان ها، رودخانه ها، دریاچه ها، خاک، روی گیاهان، جانواران و غیره یافت می شوند. در این میان کنه های زیرراسته ی اریباتید، یکی از مهم ترین بندپایان خاک زی در انواع اکوسیستم ها به شمار می روند. در تابستان 1392، تنوع گونه ای کنه های زیرراسته ی اریباتید با جمع آوری نمونه های متعدد از چهار منطقه در جنگل های ارسباران مطالعه و شاخص های تنوع گونه ای شانون – وینر، سیمسون و یکنواختی سیمسون و کامارگو بر مبنای فراوانی گونه ها با استفاده از فرمول های متداول و با کمک نرم افزار 6.0 Ecologycal metodologhy محاسبه شد. در این تحقیق تعداد 46 گونه کنه اریباتید جمع آوری شد. براساس یافته های موجود گونه هایMetabelbella sp. با 52/8 درصد،Oribatula (Oribatula) tibialis allifera (Subias, 2000)و Eupelops acromios (Hermann, 1804) با 12/7 درصد بیشترین درصد فراوانی نسبی را در بین گونه های جمع آوری شده دارا بودند. همچنین خانواده های Galumnidae، Damaeidae و Phenopelopidae به ترتیب با درصد فراوانی 26/15، 72/12 و 06/11 دارای بیشترین درصد فراوانی در میان سایر خانواده های شناسایی شده بودند. منطقه ی کلاله با بیشترین تعدادگونه های جمع آوری شده، دارای بالاترین میزان شاخص تنوع شانون – وینر (68/4) و سیمسون (95/0) بود و منطقه ی گرمناب نیز با شاخص یکنواختی کامارگو (60/0) بالاترین میزان یکنواختی را در میان سایر مناطق دارا بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - تنوع گونه‌ای دوبالان خانوادهSyrphidae در منطقه گرمسار و شناسایی گونه غالب
آزاده جباری علی احدیت رستم حیات

مگس های گل (Diptera:Syrphidae) یکی از مهم ترین دشمنان طبیعی شته ها و از گرده افشان های مهم به شمار میﺭوند. لارو اغلب آنﻫﺎ شکارگر بوده، نقش مهمی در تعادل بیولوژیکی و کنترل طبیعی شته ها ایفا می‌‌کنند. در بررسی های به عمل آمده روی تنوع گونه ای مگس های ‌این خانواده در منطقه أکثر

مگس های گل (Diptera:Syrphidae) یکی از مهم ترین دشمنان طبیعی شته ها و از گرده افشان های مهم به شمار میﺭوند. لارو اغلب آنﻫﺎ شکارگر بوده، نقش مهمی در تعادل بیولوژیکی و کنترل طبیعی شته ها ایفا می‌‌کنند. در بررسی های به عمل آمده روی تنوع گونه ای مگس های ‌این خانواده در منطقه گرمسار در سال 1389، حشرات کامل از مناطق مختلف جمع آوری شدند و مورد شناسایی قرار گرفتند. سپس تنوع گونه ای آنﻫﺎ با استفاده از شاخص های شانون-وینر (΄H)، بریلوئن (Ĥ) و مارگالف (Dmg) مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع، 16 گونه متعلق به 10 جنس از 2 زیر خانواده جمع آوری گردیدند که در میان آنﻫﺎ، گونه Eupeodes lapponicus برای فون ایران جدید می باشد. حداکثر تنوع و فراوانی مگس های گل در منطقه گرمسار در هفته اول خرداد (125.1= Ĥ، 247.2= ΄H،878.22 Dmg=) ثبت گردید. همچنین گونهEpisyrphus balteatus به عنوان گونه غالب در منطقه گرمسار شناخته شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - تغییرات زمانی تنوع گونه ای شته های مزارع گندم شهر سامان، استان چهارمحال و بختیاری، ایران
فاطمه مومنی شهرکی کامبیز مینایی عباس محمدی خرم آبادی

این پژوهش به بررسی تغییرات زمانی تنوع گونه ای جامعه شته ها در مزرعه گندم شهر سامان، استان چهارمحال و بختیاری طی سال زراعی 1396 پرداخته است. نمونه برداری از یک مزرعه 3 هکتاری گندم در شهر سامان، در هر ماه دو مرتبه و در هر مرتبه، 100 بوته گندم به طور تصادفی از مزرعه صورت گ أکثر

این پژوهش به بررسی تغییرات زمانی تنوع گونه ای جامعه شته ها در مزرعه گندم شهر سامان، استان چهارمحال و بختیاری طی سال زراعی 1396 پرداخته است. نمونه برداری از یک مزرعه 3 هکتاری گندم در شهر سامان، در هر ماه دو مرتبه و در هر مرتبه، 100 بوته گندم به طور تصادفی از مزرعه صورت گرفت. شاخص های تنوع گونه ای آلفا شامل شاخص های تنوع گونه ای شانون-وینر، سیمپسون، مک اینتاش و شاخص های یکنواختی پیلو، سیمپسون و مک اینتاش در هر دوره نمونه برداری محاسبه گردیدند. رتبه بندی تنوع گونه ای شته ها در طول فصل زراعی با استفاده از شاخص رنی، انجام شد. تخمین حداکثر غنای گونه ای با استفاده از شاخص های ناپارامتریک انجام شد. تجزیه و تحلیل ها و محاسبات با استفاده از نرم افزار SDR4 انجام شد. در مجموع 8258 فرد از شته ها در کل دوره نمونه برداری جمع آوری شد که متعلق به هشت گونه به شرح زیر بودند: Diuraphis noxia (Mordvilko, 1913) ،Forda hirsuta (Mordvilko,1928) ، Rhopalosiphum padi (Linnaeus, 1758)، Rhopalosiphum sp.،Metopolophium dirhodum (Walker, 1849) ، (Del Guercio, 1905)Sipha elegans، Sipha sp. و (Fabricius, 1775)Sitobion avenae. گونه های شته روسی گندم D. noxia و شته رز-غلات M. dirhodum با بیش ترین فراوانی به ترتیب با 05/53 و 47/43 جمعیت به عنوان گونه های فرا غالب طبقه بندی شدند. تخمین حداکثر غنای گونه ای با استفاده از روش های ناپارامتریک نشان داد که حداکثر دوازده گونه شته در مزارع گندم شهر سامان در این مطالعه وجود داشته است. غنا و ترکیب ساختار گونه ای شته های منطقه سامان در طول زمان و با سایر مناطق مطالعه شده کشور مورد بحث قرار گرفت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - تنوع گونه ای کنه های میان استیگمایان (Acari: Mesostigmata) خاکزی مرتبط با جنگل های بلوط منطقه کامفیروز استان فارس
هادی استوان شهرام حسامی محمد فرزانه

این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع گونه ای کنه های میان استیگمایان در سال 1397 در منطقه کامفیروز استان فارس صورت گرفته است. نمونه برداری دو ایستگاه در شمال و جنوب کامفیروز در نظر گرفته شد. هر 2 هفته یک بار نمونه برداری از خاک این مناطق صورت گرفت. در مجموع تعداد 881 نمونه متع أکثر

این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع گونه ای کنه های میان استیگمایان در سال 1397 در منطقه کامفیروز استان فارس صورت گرفته است. نمونه برداری دو ایستگاه در شمال و جنوب کامفیروز در نظر گرفته شد. هر 2 هفته یک بار نمونه برداری از خاک این مناطق صورت گرفت. در مجموع تعداد 881 نمونه متعلق به 22 گونه از 10 جنس و 6 خانواده جمع آوری گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که با توجه به قرار گرفتن 11 گونه از 22 گونه مورد بحث در خانواده Laelapidae، گونه های این خانواده در مجموع با 94/33 درصد، بیشترین حضور را در هر 2 منطقه شمال و جنوب کامفیروز و در مجموع دارا بوده است. همچنین گونه Neoseiulus barkeri گونه غالب بود به طوری که با 29/24 درصد کل، بیشترین فراوانی گونه ها را در هر 2 منطقه به طور جداگانه و در مجموع داشته است. در ادامه شاخص های تنوع گونه ای شانون- وینر، سیمپسون، مارگالف، منهینگ و پیت در 2 منطقه و به تفکیک فصول محاسبه گردید. به طور کلی تمامی ضرائب به جز شاخص پیت در منطقه شمالی به مراتب بیشتر از منطقه جنوبی بوده است. شاخص های خانواده در 2 منطقه تفاوت چشمگیری ندارند اما کماکان ضرائب شانون- وینر، سیمپسون و مارگالف در منطقه شمالی بیشتر از جنوبی است. اما ضرائب پیت و منهینگ در منطقه جنوب بیشتر از شمال بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - بررسی فراوانی و تنوع گونه‌‌ای زنبورهای خانواده Braconidae در جنگل‎‌های استان مازندران
نسرین کیان شیلا گلدسته سمیرا فراهانی

در این تحقیق تنوع گونه &lrm;ای زنبورهای پارازیتویید خانواده Braconidae در استان مازندران (سالاردره، شویلاشت، هفت خال، عالیکلا) در سال 1395 مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌ ها با استفاده از تله مالیز جمع‌ آوری شدند. برداشت و تخلیه بطری ‌های حاوی نمونه به صورت دو هفته در میان أکثر

در این تحقیق تنوع گونه &lrm;ای زنبورهای پارازیتویید خانواده Braconidae در استان مازندران (سالاردره، شویلاشت، هفت خال، عالیکلا) در سال 1395 مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌ ها با استفاده از تله مالیز جمع‌ آوری شدند. برداشت و تخلیه بطری ‌های حاوی نمونه به صورت دو هفته در میان صورت گرفت. در مجموع 161 فرد شامل 33 گونه جمع آوری گردید. به منظور بررسی تنوع گونه ‌ای از نرم افزار SDR استفاده شد. فراوانی، شاخص &lrm;های تنوع گونه &lrm;ای و یکنواختی برای 33 گونه در 4 مکان مختلف محاسبه شد. بیشترین فراوانی گونه، مربوط به گونه &lrm;های Homolobus truncator (Say, 1829) و Disophrys initiator (Fonscolombe, 1846) به ترتیب با فراوانی نسبی 77/16 و 53/15 درصد بود که در همه مناطق نمونه برداری وجود داشتند. بر اساس شاخص &lrm;های تنوع گونه&lrm;ای آلفا، مشخص شد که که منطقه عالی کلا دارای بیشترین میزان تنوع گونه &lrm;ای می &lrm;باشد. بر اساس مقایسه آماری شاخص‌ های یکنواختی سالاردره و شویلاشت دارای بیشترین یکنواختی می ‌باشند. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی و تنوع گونه &lrm;ای زنبورهای خانواده Braconidae در 4 ایستگاه جنگلی در استان مازندران، واقع در شمال ایران، است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - تنوع گونه‌ای کنه‌های میان استیگمایان (Acari: Mesostigmata) خاکزی شهر شیراز
محمد فرزانه هادی استوان شهرام حسامی

تنوع گونه ای یکی از مهم ترین شاخص های نشان دهنده تغییرات در اکوسیستم ها است. کنه های میان استیگمایان بزرگترین راسته (هم از نظر تعداد و هم از نظر پراکنش) در بین کنه های بالاراسته Parasitiformes هستند. این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع گونه ای کنه های میان استیگمایان در سال 1 أکثر

تنوع گونه ای یکی از مهم ترین شاخص های نشان دهنده تغییرات در اکوسیستم ها است. کنه های میان استیگمایان بزرگترین راسته (هم از نظر تعداد و هم از نظر پراکنش) در بین کنه های بالاراسته Parasitiformes هستند. این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع گونه ای کنه های میان استیگمایان در سال 1397 در شهر شیراز صورت گرفته است. به جهت نمونه برداری 2 منطقه در شمال و جنوب این شهر در نظر گرفته شد. در هر منطقه 2 زیستگاه درختان فضای سبز شهری و درختان باغات میوه انتخاب گردید. هر 2 هفته یک بار نمونه برداری های مداوم از خاک این مناطق صورت گرفت. در مجموع تعداد 1252 نمونه متعلق به 22 گونه از 11 خانواده و 8 میزبان گیاهی جمع آوری گردید. محاسبه شاخص های تنوع زیستی با استفاده از نرم افزار Microsoft Excel 2016 صورت پذیرفت. نتایج نشان داد شاخص های زیستی با توجه به پوشش گیاهی و فصول نمونه برداری، تفاوت معنی داری دارند. بر اساس آزمون LSD، فصل بهار با 913/0 شاخص سیمپسون، 569/2 شانون-وینر، 9482/0 پیت، و 815/2 مارگالف بیشترین مقدار را دارا بود. همچنین بر اساس این آزمون، فضای سبز بیشترین شاخص ها را به خود اختصاص داد. در میان خانواده های جمع آوری گردیده، بیشترین فراوانی نسبی با 04/54 درصد متعلق به خانواده Laelapidae بود. بیشترین فراوانی نمونه ها در بین درختان میوه مربوط به انار با 204 و در میان درختان فضای سبز شهری متعلق به صنوبر با 333 نمونه بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - بررسی تنوع گونه‌ای مگس‌های خانواده Dolichopodidae (Dip.Empidoidea) در مناطق مختلف استان تهران و البرز
ملیحه کبیری نسب شیلا گلدسته فرزانه کازرانی الهام صنعتگر

حفظ و افزایش تنوع زیستی حشرات به عنوان یکی از مهمترین مؤلفه های اصلی در کنترل آفات بدون کاربرد سموم شیمیایی مطرح بوده و نقش بسزایی در کاهش آلودگی های زیست محیطی و رسیدن به توسعه پایدار دارد. خانواده یDolichopodidae معروف به مگس های پابلند، با بیش از 7500 گونه توصیف شده أکثر

حفظ و افزایش تنوع زیستی حشرات به عنوان یکی از مهمترین مؤلفه های اصلی در کنترل آفات بدون کاربرد سموم شیمیایی مطرح بوده و نقش بسزایی در کاهش آلودگی های زیست محیطی و رسیدن به توسعه پایدار دارد. خانواده یDolichopodidae معروف به مگس های پابلند، با بیش از 7500 گونه توصیف شده مهم ترین و بزرگ ترین خانواده در بالاخانواده Empidoidea می باشد. حشرات کامل و لارو اکثر گونه ها شکارچی سایر حشرات می باشند و در کنترل جمعیت آفات در بوم نظام های مختلف نقش به سزایی ایفا می کنند. در مطالعه حاضر به منظور بررسی فون مگس‌های خانوادهDolichopodidae نمونه برداری با استفاده از تله مالیز در مناطق مختلف استان تهران و البرز طی سال 1397-1396 انجام گرفت. مطالعات تنوع گونه ای نشان داد که تنوع افراد این خانواده در مناطقی با رطوبت بالا و دارای پوشش گیاهی مخلوط و فراوان بیشتر از سایر مناطق می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - بررسی تنوع گونه‌ای حلزون‌های خشکی‌زی (Gastropoda: Pulmonata) در غرب استان اصفهان
الهه فضیلی نژاد حمید بلقیس زاده

حلزون ها یا رده شکم پایان (Mollusca: Gastropoda) از گروه های اصلی بی مهرگان در اکوسیستم های مختلف هستند که به عنوان آفات محصولات سبزی و صیفی و همچنین میزبان حد واسط تعدادی از تک سلـولی ها و کرم های انگلی شناخـته می شوند و درحوزه های مختلف کشاورزی، پزشکی و دامپزشکی حائز أکثر

حلزون ها یا رده شکم پایان (Mollusca: Gastropoda) از گروه های اصلی بی مهرگان در اکوسیستم های مختلف هستند که به عنوان آفات محصولات سبزی و صیفی و همچنین میزبان حد واسط تعدادی از تک سلـولی ها و کرم های انگلی شناخـته می شوند و درحوزه های مختلف کشاورزی، پزشکی و دامپزشکی حائز اهمیت هستند. از آن جا که گزارشی پیرامون تنوع گونه ای حلزون های خشکی زی در غرب استان اصفهان در دست نیست، این تحقیق به منظور بررسی و مطالعه پیرامون تنوع گونه ای حلزون های خشکی زی در غرب استان اصفهان و جستجوی گونه های مهم از ابعاد مختلف صورت گرفت .بدین منظور غرب استان اصفهان به پنج منطقه شامل فریدن، فریدون شهر، چـادگان، خوانسار و گلپایگان تقسیم بندی شد. سپس نمونه های جمع آوری شده از این ایستگا ها از نظرسیستماتیکی و مورفولوژیکی با استفاده از کـلید های شناسایی معتبر تا سطح گونه مورد بررسی قرار گرفتند .همچنین تأثیر عوامل محیطی از جمله دما و رطوبت نسبی هوا بر پراکنش گونه ها مـشخص شد. با توجه به نتایج حاصل مشخـص شد دمای مطلوب برای حلزون های جـمع آوری شده معادل با 19-15 درجه سلسیوس بود و بهترین رطوبت نسبی 45-25 درصد ثبت گردید. در نهایت بر اساس نتایج حاصل تعداد شش گونه از چهار جنس تحت دو خانواده شناسایی شدند: Family: Enidae Family: Helicidae Chondrula albolimbata Cernuella neglecta Chondrula tridens Cernuella virgata Monacha messenica Cochlicella barbara تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - بررسی فونستیک لوچ ماهیان در رودخانه های استان تهران
سیامک یوسفی علی زمانی مهیار یوسفی سیاه کلرودی فاطمه خان احمدی

شناسایی، تنوع گونه‌ای و فراوانی خانواده لوچ ماهیان در رودخانه‌های استان تهران از فصل پاییز 1397 تا پاییز 1398 بمدت دوازده ماه به اجرا درآمد. برای این منظور 10 ایستگاه نمونه‌برداری انتخاب شد. نمونه‌ها پس از صید توسط الکتروشوکر با الکل تثبیت شدند و جهت بررسی‌های زیست سنجی أکثر

شناسایی، تنوع گونه‌ای و فراوانی خانواده لوچ ماهیان در رودخانه‌های استان تهران از فصل پاییز 1397 تا پاییز 1398 بمدت دوازده ماه به اجرا درآمد. برای این منظور 10 ایستگاه نمونه‌برداری انتخاب شد. نمونه‌ها پس از صید توسط الکتروشوکر با الکل تثبیت شدند و جهت بررسی‌های زیست سنجی به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج این بررسی نشان داد که سه گونه متعلق به خانواده سگ‌ماهیان در رودخانه‌های جاجرود، حبله رود و لار در استان تهران زیست می‌کنند. گونه Oxynoemacheilus bergiana با 77/27 درصد بیشترین و گونه های Paracobitis iranian با 15 درصد، و Oxynoemacheilus angorae با 73/7 درصد، کمترین تنوع گونه‌ای را در ایستگاه‌های انتخاب شده دارند. همچنین در ایستگاه سعیدآباد فراوانی گونه ای Oxynoemacheilus bergiana 27/77 درصد و Paracobitis Iranian 18/3 درصد بود. در ایستگاه خجیر فراوانی گونه ای Paracobitis iranian 63/3 درصد بود. در ایستگاههای زرین دشت و سیمین دشت فراوانی گونه ای Paracobitis iranian مساوی و برابر 1/4 درصد بوده است. در ایستگاههای سدلار و دلیچای فراوانی گونه ای سگ ماهی جویباری آنگورا Oxynoemacheilus angorae بترتیب معادل 45/5 درصد و 27/2 درصد بود. همچنین بیشترین تراکم در فصل ماهیان صید شده بترتیب به تابستان، پاییز، بهار و زمستان تعلق داشت که فراوانی گونه سگ‌ماهی جویباری سفیدرود Oxynoemacheilus bergiana با 1/34 درصد در تابستان، 20 درصد در پاییز، 8/11 درصد در زمستان و 336/11 در بهار بود. گونه سگ‌ماهی تاجدار ایرانی Paracobitis iranian با 63/8 درصد در تابستان و 37/6 در بهار بود. گونه سگ‌ماهی جویباری آنگورا Oxynoemacheilus angorae در تابستان 45/5 درصد و پاییز 28/2 درصد بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - آلودگی ادویه‌ و سبزی‌های معطر عرضه شده در تبریز: جمعیت میکروبی و تنوع گونه‌ای باکتری‌های روده‌ای
سولماز مولادوست شهرام حنیفیان

ادویه‌ ‌و چاشنی‌ها‌ منشأ گیاهی دارند و برای بهبود عطر، طعم و رنگ مواد غذایی به‌کار می‌روند. آلودگی میکروبی گیاهان ادویه‌ای نظیر بسیاری از محصولات کشاورزی یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در زمینه سلامت مواد غذایی است. باکتری‌های روده‌ای بیش‌ترین اهمیت را در ایمنی غذایی دارند و ر أکثر

ادویه‌ ‌و چاشنی‌ها‌ منشأ گیاهی دارند و برای بهبود عطر، طعم و رنگ مواد غذایی به‌کار می‌روند. آلودگی میکروبی گیاهان ادویه‌ای نظیر بسیاری از محصولات کشاورزی یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در زمینه سلامت مواد غذایی است. باکتری‌های روده‌ای بیش‌ترین اهمیت را در ایمنی غذایی دارند و ردیابی آن‌ها در مواد غذایی از رایج‌ترین آزمون‌ها برای ارزیابی وضعیت بهداشتی است. این مطالعه با هدف بررسی بار میکروبی و تنوع گونه‌ای باکتری‌های روده‌ای در ادویه و سبزی‌های معطر عرضه شده در شهر تبریز انجام پذیرفت. تعداد 125 نمونه شامل 25 نوع ادویه و گیاه معطر از پنج منطقه مختلف تبریز جمع‌‌‌‌‌‌آوری گردید. طبق نتایج مطالعه، تمامی نمونه‌ها حاوی باکتری‌های مزوفیل هوازی و کلی‌فرم‌‌ها بودند. میانگین شمارش باکتری‌های مزوفیل هوازی و کلی‌فرم‌ به‌ترتیب در 28 و 40 درصد نمونه‌ها بالاتر از استاندارد بین‌المللی برآورد شد. تعداد 110 جدایه متشکل از 13 گونه متنوع از باکتری‌های روده‌ای از نمونه‌های آزمایش شده، جداسازی شد که بالاترین میزان فراوانی به‌ترتیب مربوط به اشریشیا کولای با 81/21% و کم‌ترین فراوانی مربوط به سالمونلا انتریکا با 9/0% بود. وجود آلودگی میکروبی بیش از حد مجاز و به‌ویژه حضور انواع باکتری‌های روده‌ای با پتانسیل بیماری‌زایی در نمونه‌ها نشانگر یک مخاطره بهداشتی می‌باشد. در نتیجه لازم است ادویه و گیاهان معطر با استفاده از فرایندهای مناسب نظیر تیمار حرارتی، ازن یا پرتودهی برای رفع آلودگی میکروبی ادویه آلودگی‌زدایی شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - آلودگی کپکی شیر خام و فرآورده‌های آن: فراوانی، تنوع گونه‌ای و شناسایی منابع آلودگی
طاهره مشتاقی ملکی شهرام حنیفیان

هدف این مطالعه بررسی میزان شیوع و تنوع گونه‌های کپکی در شیر خام و فرآورده‌های آن و شناسایی منابع بالقوه آلودگی کپکی بود. برای این منظور، تعداد 260 نمونه شامل 80 نمونه شیرخام، 100 نمونه از محصولات شیر (شامل شیر پاستوریزه، ماست، پنیر و دوغ) و 80 نمونه از منابع محیطی (مواد أکثر

هدف این مطالعه بررسی میزان شیوع و تنوع گونه‌های کپکی در شیر خام و فرآورده‌های آن و شناسایی منابع بالقوه آلودگی کپکی بود. برای این منظور، تعداد 260 نمونه شامل 80 نمونه شیرخام، 100 نمونه از محصولات شیر (شامل شیر پاستوریزه، ماست، پنیر و دوغ) و 80 نمونه از منابع محیطی (مواد افزودنی، ظروف بسته‌بندی، سطح تجهیزات، هوای سالن و ...) جمع‌آوری و از نظر وجود آلودگی کپکی و تنوع گونه‌ای کپک‌ها، با روش کشت و ارزیابی میکروسکوپی مورد شناسایی قرار گرفتند. بر اساس نتایج این مطالعه در مجموع فراوانی 3/82% آلودگی کپکی در کل نمونه‌ها به‌دست آمد. میزان آلودگی برای شیر خام 5/97%، شیر پاستوریزه 52%، ماست 76%، دوغ 52%، پنیر 56% و در نمونه‌های محیطی 25/96% برآورد گردید. تنوع جنس‌های کپکی در نمونه‌های مختلف شامل آسپرژیلوس، ژئوتریکوم، پنی‌سیلیوم، موکور، آلترناریا، رایزوپوس، استمفیلیوم، کلادوسپوریوم و فوزاریوم بود. بر اساس نتایج مطالعه، همبستگی معنی‌داری (01/0>p) بین نوع آلودگی کپکی در شیر خام و فرآورده‌های آن و هم‌چنین بین این محصولات و منابع محیطی به‌دست آمد. با توجه به شیوع بالای آلودگی کپکی در شیر خام و منابع محیطی، به‌نظر می‌رسد در مواقعی فرایندهای حرارتی کفایت لازم را در غیرفعال نمودن کامل این آلودگی‌ها نداشته‌اند و در مواردی آلودگی به‌طور ثانویه اتفاق افتاده است. بنابراین اعمال دقیق ملاحظات بهداشتی جهت جلوگیری از آلودگی شیر خام در طی حمل و نقل و فرآوری می‌تواند به‌طور مؤثری در کاهش موارد آلودگی کپکی نقش داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - بررسی موقعیت مکانی، آمیختگی و ابعاد گونه شن (Lonicera nummulariifolia Jaub. & Spach) در جنگل‌های زاگرس (مطالعه موردی: منطقه پرک شهرستان خرم آباد)
شهرام مهدی کرمی بابک پیله ور رامین حسین زاده کامبیز ابراری واجاری

گونه شن (Lonicera nummularifolia Jaub. & Spach) یکی از گونه‌های با ارزش درختی و درختچه‌ای می‌باشد که در جنگل‌های زاگرس به عنوان گونه همراه با بلوط مشاهده می‌شود. با توجه به ارزش بالای این گونه از نظر حفاظتی، حمایتی و دارویی انجام مطالعاتی جامع در خصوص آن ضروری بنظر أکثر

گونه شن (Lonicera nummularifolia Jaub. & Spach) یکی از گونه‌های با ارزش درختی و درختچه‌ای می‌باشد که در جنگل‌های زاگرس به عنوان گونه همراه با بلوط مشاهده می‌شود. با توجه به ارزش بالای این گونه از نظر حفاظتی، حمایتی و دارویی انجام مطالعاتی جامع در خصوص آن ضروری بنظر می‌رسد. لذا تحقیق حاضر با هدف بررسی موقعیت مکانی، آمیختگی و ابعاد گونه شن نسبت به درختان همسایه خود در جنگل‌های سامان عرفی پرک واقع در خرم آباد لرستان انجام شد. بدین منظور ضمن پیاده نمودن پنج قطعه نمونه یک هکتاری، درختان شن موجود شناسایی و آزیموت و فاصله تا چهار درخت همسایه اندازه‌گیری و همچنین نوع گونه و ابعاد تاج درختان همسایه بررسی شد. در این تحقیق، به‌منظور بررسی ویژگی تنوع موقعیت مکانی از شاخص زاویه یکنواخت، به منظور بررسی آمیختگی از شاخص آمیختگی مینگلینگ و به منظور بررسی ابعاد گونه شن از شاخص ابعاد تاج پوشش استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، میانگین سه شاخص زاویه یکنواخت، آمیختگی مینگلینگ و ابعاد تاج پوشش به ترتیب برابر با 575/0، 940/0 و 590/0 بدست آمد که نشان دهنده‌ی چیدمان تصادفی این گونه نسبت به درختان همسایه، آمیختگی زیاد و ابعاد متوسط آن نسبت به سایر همسایه‌ها می‌باشد. همچنین بر اساس شاخص فاصله تا نزدیکترین همسایه، میانگین فاصله تا چهار درخت همسایه برابر با 99/1 متر محاسبه گردید. نتایج حاصل از این نوع مطالعات می‌تواند به منظور اراِئه الگویی جهت حفظ، احیا و توسعه جنگل‌های زاگرس که دارای اکوسیستم‌هایی حساس و شکننده می‌باشند، مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - بررسی تنوع و جمعیت پرندگان خشکی زی حاشیه تالاب میانگران در دو فصل زمستان و بهار
بهروز بهروزی راد

در این بررسی 32 گونه پرنده خشکی زی، از 17 تیره در حاشیه تالاب میانگران شناسایی شد. شناسایی پرندگان هرماه یک روز از دی‌ماه سال 1395 تا پایان خردادماه سال 1396 با پیاده‌روی در حاشیه تالاب با دوربین چشمی 10×40 زایس و تلسکوپ 15×60 به روش مشاهده مستقیم و تمام شما أکثر

در این بررسی 32 گونه پرنده خشکی زی، از 17 تیره در حاشیه تالاب میانگران شناسایی شد. شناسایی پرندگان هرماه یک روز از دی‌ماه سال 1395 تا پایان خردادماه سال 1396 با پیاده‌روی در حاشیه تالاب با دوربین چشمی 10×40 زایس و تلسکوپ 15×60 به روش مشاهده مستقیم و تمام شماری Total count با هدف بیان اهمیت بوم سازگان تالابی میانگران برای پرندگان خشکی زی انجام‌شده است. درمجموع 1643 پرنده خشکی زی شمارش شد که بیشترین تعداد در بهمن‌ماه 386 قطعه و کمترین تعداد در خردادماه 209 قطعه و بیشترین جمعیت پرندگان 970 قطعه در زمستان و کمترین جمعیت در بهار 673 پرنده شمارش‌شده است. بیشترین یکنواختی در اسفندماه (691/0) و کم‌ترین یکنواختی در خردادماه (448/0) بود. بیشترین تنوع گونه‌ای مارگالف، شانون، و منهینیک در اسفندماه به ترتیب 926/4، 807/1 و 854/2 بود. تنوع β ویتاکر، هریسون و ویلیام در بین دو فصل زمستان و بهار صفر بود. ضریب تشابه بین جامعه پرندگان خشکی زی در دو فصل زمستان و بهار 5/95 درصد و تفاوت اقلیدسی 22/125 بود. آزمون t نشان داد تفاوت معنی‌داری بین جمعیت و تعداد گونه در دو فصل بهار و زمستان باحدود اطمینان 95 درصد وجود ندارد. این بررسی نشان داد نقش تالاب میانگران برای تامین زیستگاه برای پرندگان خشکی زی نیز دارای اهمیت است و بایستی در مدیریت و حفاظت آن مورد توجه قرار گیرند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - بررسی تاثیرعملیات ذخیره نزولات آسمانی برشاخص‌های گیاهی وخاک (مطالعات موردی: مرتع بلبل اشکذر)
علی زارع محمد علی حکیم زاده علی اکبر کریمیان

در تحقیق حاضر عملیات کنتورفارو توام با بذرکاری صورت گرفته در مرتع بلبل با بارندگیmm 108و پوشش گیاهی4.47% مورد ارزیابی قرارگرفت. بدین منظور دو سایت شاهد و کنتورفارو مشخص و در داخل هرسایت ویژگیهای پوشش گیاهی وخاک بررسی گردید ویژگی‌های پوشش گیاهی شامل: درصد پوشش گیاهی کل، أکثر

در تحقیق حاضر عملیات کنتورفارو توام با بذرکاری صورت گرفته در مرتع بلبل با بارندگیmm 108و پوشش گیاهی4.47% مورد ارزیابی قرارگرفت. بدین منظور دو سایت شاهد و کنتورفارو مشخص و در داخل هرسایت ویژگیهای پوشش گیاهی وخاک بررسی گردید ویژگی‌های پوشش گیاهی شامل: درصد پوشش گیاهی کل، تراکم، تاج پوشش گونه‌ی درمنه، شاخصهای یکنواختی، غنا و تنوع گونه‌ای و پارامترهای خاک شامل: رطوبت خاک، نفوذپذیری خاک و ترسیب کربن درخاک می‌باشد طبق نتایج حاصل از تجزیه واریانس تاثیر کنتورفارو بر تاج‌پوشش درمنه، درصد پوشش گیاهی کل، یکنواختی وغنای گونه‌ای ورطوبت خاک در اردیبهشت ماه در سطح 1% معنی‌دار بوده و اثر فاروها بر غنای گونه‌ای در سطح 5% معنی‌دار می‌باشد. اجرای عملیات فارو بطول متوسط m550 در هکتار باعث افزایش پوشش گیاهی به میزان1.32% و تاج پوشش درمنه به میزان 1.08%گردیده است افزایش پوشش گیاهی درسایت فارو بدلیل رطوبت ذخیره شده در فاروها که در اردیبهشت ماه 20% بیشتر از سایت شاهد می‌باشد شرایط مناسب‌تری برای پوشش گیاهی در داخل فارو به وجود می‌آورند حداکثر توان اکولوژیک منطقه مورد مطالعه ومناطقی که شرایط اقلیمی و ادافیکی مشابه دارند با روش فوق برای توسعه پوشش گیاهی، تاج پوشش 1.32% می‌باشد که باید در طرح‌های اجرایی مد نظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - اثر گرادیان ارتفاع از سطح دریا بر تنوع گونه های درختی در جنگل‌های بلوط هیانان ایلام
احمد حسینی

چکیده: برای بررسی ارتباط خصوصیات ساختاری توده با تنوع گونه های درختی و چگونگی تغییرات تنوع گونه ای در امتداد گرادیان ارتفاع از سطح دریا، منطقه ای به وسعت 450 هکتار از جنگل های هیانان در شمال شرق شهر ایلام انتخاب شد. تعداد 46 قطعه نمونه 2000 مترمربعی با استفاده از تران أکثر

چکیده: برای بررسی ارتباط خصوصیات ساختاری توده با تنوع گونه های درختی و چگونگی تغییرات تنوع گونه ای در امتداد گرادیان ارتفاع از سطح دریا، منطقه ای به وسعت 450 هکتار از جنگل های هیانان در شمال شرق شهر ایلام انتخاب شد. تعداد 46 قطعه نمونه 2000 مترمربعی با استفاده از ترانسکت های ممتد به صورت تصادفی سیستماتیک در عرصه پیاده گردید. در هر قطعه نمونه قطر برابر سینه، قطر حداقل و حداکثر تاج درختان و جست گروه ها و تعداد آنها به تفکیک گونه و نیز ارتفاع از سطح دریا ثبت گردید. مقادیر 5 شاخص تنوع زیستی به وسیله نرم افزار PAST برای هر قطعه نمونه محاسبه و سپس آنالیز آماری شدند. در مجموع 6 گونه درختی در سطح قطعات نمونه حضور داشتند که بیشترین درصد حضور متعلق به گونه بلوط بود. نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر تنوع، غنا و یکنواختی گونه ای اشکوب درختی تاثیر معنی دار داشته و طبقات ارتفاعی میانی (2100-2000متر) بالاترین تنوع و غنای گونه ای را دارد. یکنواختی با افزایش ارتفاع روند افزایشی داشته ولی در طبقه ارتفاعی 2300 متر کاهش می یابد. همچنین تاج پوشش با غنای گونه ای همبستگی مثبت و با یکنواختی همبستگی منفی دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - بررسی تنوع فیتوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی گونه‌های مختلف جنس (.Salvia L) در استان آذربایجان غربی
پریناز جعفرپور علیرضا فرخزاد ابوالفضل علیرضالو فاطمه نژادحبیب وش

مریم‌گلی (SalviaL.) یکی از مهمترین گیاهان تیره نعناعیان می باشد. از گذشته‌های دور، مریم گلی به علت داشتن خواص دارویی‌ فراوان مورد توجه قرار گرفته‌ است. هدفاینپژوهش،اندازه گیری خصوصیات فیتوشیمیایی و بررسیفعالیت آنتی‌اکسیدانی 18 گونه از گیاه مریم گلی جمع آوری شده از مناطق أکثر

مریم‌گلی (SalviaL.) یکی از مهمترین گیاهان تیره نعناعیان می باشد. از گذشته‌های دور، مریم گلی به علت داشتن خواص دارویی‌ فراوان مورد توجه قرار گرفته‌ است. هدفاینپژوهش،اندازه گیری خصوصیات فیتوشیمیایی و بررسیفعالیت آنتی‌اکسیدانی 18 گونه از گیاه مریم گلی جمع آوری شده از مناطق مختلف استان آذربایجان غربی بود. در این تحقیق محتوای فنول کل (روش فولین سیکالتو)، فلاونوئید کل (روش آلومینیوم کلراید)، کاروتنوئید کل، کلروفیل a و b (روش لیچن تالر) و فعالیت آنتی اکسیدانی (روش DPPH) گونه ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نوع گونه تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد روی خصوصیات فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی نمونه ها داشت. بیشترین و کمترین میزان فنل کل به ترتیب در گونه ی S. verticillata (18/39 میلی گرم اسیدگالیک بر گرم وزن خشک) و S. syluestris (09/1 میلی گرم اسیدگالیک بر گرم وزن خشک) مشاهده شد. بیشترین میزان فلاونوئید کل (71/1 میلی گرم کوئرستین بر گرم وزن خشک) در گونهS. hydrangea و بیشترین میزان کارتنوئیدکل (۹۴/۱۶ میلی گرم بر گرم وزن خشک)، کلروفیل a (42/26 میلی گرم بر صدگرم وزن خشک) و کلروفیل b (10/80 میلی گرم بر صدگرم وزن خشک) به‌ترتیب در گونه‌های S. multicaulis، S. verticillata وS. officinalisمشاهده شد.بیشترین و کمترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی به‌ترتیب مربوط به گونه ها ی S. hydrangea (۴۶/۸۹ درصد) و S. syluestris (۶/4 درصد) بود. تجزیه خوشه‌ای به روش Ward، گونه ها را بر اساس خصوصیات آنتی اکسیدانی و قیتوشیمیایی در سه گروه اصلی تقسیم نمود.در ارزیابی نتایج نشان داد که گونه های S. bracteata، S. officinalis minimus،S. verticillata به‌خصوص گونه S. hydrangea دارای خصوصیات ارزشمنددارویی هستند که با مطالعات تکمیلی می توان از این گونه ها در برنامه های به نژادی و بهره‌برداری از مواد موثره آنها در صنایع داروسازی استفاده نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - باکتری‌های اسپوردار هوازی در شیرهای خام و پاستوریزه منطقه آذربایجان‌شرقی: فراوانی، کمیت و تنوع گونه‌ای
مریم جبارپور ستاری جلال شایق شهرام حنیفیان

رشد و تکثیر باکتری‌های اسپوردار علاوه بر ایجاد فساد در مواد غذایی، با تولید توکسین موجب بیماری در مصرف‌کنندگان می‌شوند. انواع هوازی این باکتری‌ها گسترش زیادی در طبیعت دارند و از اهمیت بالایی در صنایع شیر برخوردارند. هدف این مطالعه، بررسی میزان آلودگی، کمیت و تنوع گونه‌ا أکثر

رشد و تکثیر باکتری‌های اسپوردار علاوه بر ایجاد فساد در مواد غذایی، با تولید توکسین موجب بیماری در مصرف‌کنندگان می‌شوند. انواع هوازی این باکتری‌ها گسترش زیادی در طبیعت دارند و از اهمیت بالایی در صنایع شیر برخوردارند. هدف این مطالعه، بررسی میزان آلودگی، کمیت و تنوع گونه‌ای باکتری‌های اسپوردار هوازی در شیرهای خام و پاستوریزه منطقه آذربایجان‌شرقی بود. برای این منظور، تعداد 80 نمونه شیر خام و 40 نمونه شیر پاستوریزه به‌صورت تصادفی نمونه‌گیری شد و جمعیت اسپورداران مزوفیل و ترموفیل در آن‌ها برآورد گردید. تنوع گونه‌ای با استفاده از آزمون‌های متداول مورفولوژیکی و بیوشیمیایی تعیین گردید. بر اساس یافته‌‌های مطالعه، آلودگی باکتری‌های اسپوردار مزوفیل و ترموفیل به‌ترتیب در 5/82 و 5/87 درصد نمونه‌های شیر خام مشاهده شد و این مقدار برای نمونه‌های شیر پاستوریزه به‌ترتیب 5/77 و 5/82 درصد برآورد گردید. به‌علاوه، شدت آلودگی با باکتری‌های اسپوردار هوازی در نمونه‌های خام و پاستوریزه بسیار متغیر (از 2 تا 8 واحد لگاریتمی در هر میلی‌لیتر) تعیین شد. در شیر خام و پاستوریزه به‌ترتیب 12 و 8 گونه باسیلوس شناسایی شد که در این بین گونه‌های ماسرانس و سرئوس گونه‌های اصلی جداسازی شده بودند و این دو گونه در مجموع 76 و 64 درصد باسیلوس‌ها را به‌ترتیب در شیر خام و پاستوریزه تشکیل می‌دادند. طبق نتایج مطالعه، آلودگی‌های محیطی شیرخام می‌تواند دلیل اصلی حضور جمعیت بالای باکتری‌های اسپوردار باشد؛ به‌طوری که فرایند پاستوریزاسیون تأثیر قابل‌توجهی در کاهش شدت آلودگی نداشت. در نهایت می‌توان به این جمع‌بندی رسید که حضور گونه‌های مولد توکسین در شیر پاستوریزه می‌تواند مخاطره بهداشتی برای مصرف‌کنندگان باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - تنوع گونه ای و رابطه طولی-وزنی در ماهیان غضروفی خلیج فارس (محدوده استان هرمزگان) و دریای عمان
علی رضا راستگو

پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع گونه ای ماهیان غضروفی در آب های ایرانی خلیج فارس (محدوده استان هرمزگان) و دریای عمان انجام گردید و برای گونه های غالب نیز پارامتر های طول- وزن محاسبه شد. بدین منظور، نمونه‌ها به روش های صید ترال صنعتی، تحقیقاتی با کشتی کلاس فردوس و صید ضمنی أکثر

پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع گونه ای ماهیان غضروفی در آب های ایرانی خلیج فارس (محدوده استان هرمزگان) و دریای عمان انجام گردید و برای گونه های غالب نیز پارامتر های طول- وزن محاسبه شد. بدین منظور، نمونه‌ها به روش های صید ترال صنعتی، تحقیقاتی با کشتی کلاس فردوس و صید ضمنی ترالر های صید میگو از اردیبهشت 1394 تا مهر ماه 1395 جمع آوری گردید. در مجموع، تعداد 709 نمونه متعلق به 28 گونه از ماهیان غضروفی (19 گونه سفره ماهی از 11 خانواده و 9 گونه کوسه ماهی از 5 خانواده) جمع آوری گردید و مورد مطالعه قرار گرفت. از بین گونه‌های مختلف سفره ماهیان، هفت گونه شامل Torpedo sinuspersici (107 عدد)، Himantura randalli (99 عدد)، Gymnura poecilura (77 عدد)، Brevitrygon imbricata (79 عدد)، Rhinobatos punctifer (68 عدد)، Pastinachus sephen (46 عدد) و Aetobatus flegellum (17 عدد) و از بین گونه‌های کوسه ماهیان، پنج گونه شامل Iago omanensis (63 عدد)، Rhizoprionodon acutus (47 عدد)، Carcharhinus macloti (35 عدد)، R. oligolinx (17 عدد) و Chiloscyllium arabicum (18 عدد) در محدوده نمونه برداری غالب بودند که روابط طولی- وزنی آن‌ها بررسی شد. به طور کلی بیشتر گونه‌ها نوع رشد آلومتریک مثبت یا ایزومتریک داشتند. همچنین نتایج نشان داد که طول و عرض صفحه در سفره ماهیان می‌تواند به عنوان فاکتور مناسب برای بررسی روابط طول- وزن استفاده شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - بررسی اثرات صیدپره بر تغییرات جوامع ماکروزئوبنتوزی حوضه ‌‌‌‌ی جنوبی خزر
معصومه عاقبتی محمدرضا رحیمی بشر علیرضا میرزاجانی

هدف از این تحقیق بررسی اثر صید پره بر تغییرات جوامع ماکروزئوبنتوزی حوضه جنوبی خزرمی باشد. در تحقیق حاضر از موجودات کفزی در سواحل جنوبی دریای خزر(استان گیلان)در دو زمان فعالیت پره(ماه های مهر تا فروردین) و تعطیلی پره(ماه های خرداد، مرداد و شهریور)سال های 1393 تا 1394 از أکثر

هدف از این تحقیق بررسی اثر صید پره بر تغییرات جوامع ماکروزئوبنتوزی حوضه جنوبی خزرمی باشد. در تحقیق حاضر از موجودات کفزی در سواحل جنوبی دریای خزر(استان گیلان)در دو زمان فعالیت پره(ماه های مهر تا فروردین) و تعطیلی پره(ماه های خرداد، مرداد و شهریور)سال های 1393 تا 1394 از محدوده پره شهدای انزلی وپره شیرین محله با 4 ایستگاه و رودخانه پلرود با 3 ایستگاه نمونه برداری شده است. در ابتدا نرمال بودن داده ها با آزمون(کلموگروف - اسمیرنوف) تست و برای بررسی مقدار همبستگی متغیرها نسبت به هم از آزمون پیرسون، برای مقایسه میانگین هر یک از متغیرها بین ایستگاه ها از آزمون تجزیه واریانس یک طرفه (One-way ANOVA) و برای جداسازی گروه های همگن در ایستگاه ها از آزمون توکی درسطح معنی داری 5 درصد استفاده شد. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می دهد که تعداد و زیتوده گونه ها در قبل از زمان صید و فصل صیداز اختلاف معنی داری برخوردار می باشند (05/0 > P). ولی تنوع گونه ها در قبل و زمان صید اختلاف معنی داری نداشت(05/0 ≤P). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - برآورد ذخیره بانک ‬بذر علف‬های هرز در باغات مرکبات شهرستان بندرگز و تهیه نقشه پراکنش آنها با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)
آسیه سیاهمرگویی حسین کاظمی زهره امدادی

به‌منظور تخمین تراکم بذر علفهای هرز در بانکبذر خاک باغات مرکبات شهرستان بندرگز و تهیه نقشه پراکنش آنها، در سال 1393 تعداد 94 باغ این شهرستان انتخاب و بانک بذر آنها در دو عمق 10-0 و 20-10 سانتیمتر مورد مطالعه قرارگرفت. نتایج نشان داد که به طور متوسط در هر کیلوگرم خاک گرف أکثر

به‌منظور تخمین تراکم بذر علفهای هرز در بانکبذر خاک باغات مرکبات شهرستان بندرگز و تهیه نقشه پراکنش آنها، در سال 1393 تعداد 94 باغ این شهرستان انتخاب و بانک بذر آنها در دو عمق 10-0 و 20-10 سانتیمتر مورد مطالعه قرارگرفت. نتایج نشان داد که به طور متوسط در هر کیلوگرم خاک گرفته شده از عمق 10-0 و 20-10 سانتیمتر به ترتیب 31/2555 و 65/1346 بذر یافت شد. در این باغات بذر 25 گونه متعلق به 17 خانواده گیاهی مشاهده شد. تیره گندمیان(Poaceae) با 5 گونه گیاهی، و تیرههای سیبزمینی (Solanaceae)، هفت بند (Polygonaceae) و فرفیون (Euphorbiaceae) هر کدام با 2 گونه مهمترین خانوادههای گیاهی تشکیل دهنده بانک بذر بودند. مهمترین گونههای مشاهده شده تاجخروس، تاجریزی، عروسک پشتپرده، گندمک و خرفه بودند؛ بررسی نقشههای پراکنش این گونهها نشان داد که گونههای فوق در کل باغات این شهرستان از شرق تا غرب گسترش دارند. نتایج نشان داد که در هر دو عمق نمونهبرداری تراکم بذر پهن برگها بیش از باریک برگها و تراکم بذر گونه های یکسالهها بیش از چندسالهها بود. نتایج موید آلودگی بالای باغات مرکبات به چند گونه محدود علفهای هرز در شهرستان بندرگز می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - تنوع، غالبیت و غنای گونه‌ای خرچنگ‌های منزوی (سخت پوستان: فوق خانواده Paguroidea) در ناحیه بین جزر و مدی جزیره هرمز
نبی الله خیرآبادی سید جعفر سیف آبادی فریدون عوفی علیرضا مهوری

این مطالعه با هدف بررسی شاخص های تنوع، غالبیت، غنای گونه ای و تعیین ارتباط برخی از فاکتور های محیطی بستر و آب دریا با فراوانی خرچنگ های منزوی سواحل جزیره هرمز انجام شد. شش ایستگاه نمونه برداری در ناحیه جزر و مدی انتخاب شد و نمونه برداری با استفاده از پرتاب تصادفی کوادرا أکثر

این مطالعه با هدف بررسی شاخص های تنوع، غالبیت، غنای گونه ای و تعیین ارتباط برخی از فاکتور های محیطی بستر و آب دریا با فراوانی خرچنگ های منزوی سواحل جزیره هرمز انجام شد. شش ایستگاه نمونه برداری در ناحیه جزر و مدی انتخاب شد و نمونه برداری با استفاده از پرتاب تصادفی کوادرات (9 کوادرات 5/0× 5/0) و در چهار فصل (از تابستان 1389 تا تابستان 1390) صورت گرفت. پارامتر های محیطی شوری، درجه حرارت، اکسیژن محلول، pH، دانه بندی رسوبات و شیب بستر اندازه گیری شد و ارتباط آن ها با فراوانی خرچنگ های منزوی با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن (در سطح معنی داری 05/0) تحلیل گردید. جهت محاسبه شاخص های تنوع زیستی (غنای گونه ای مارگالف، غالبیت گونه ای سیمپسون و تنوع گونه ای شانون- وینر) از نرم افزار PAST استفاده گردید. بیشترین میزان شاخص های اکولوژیک در ایستگاه چهار (بین اسکله و تأسیسات پمپاژ آب) و کمترین میزان در ایستگاه شش (معدن خاک سرخ) مشاهده شد که نشان می دهد ایستگاه شش محیطی نامناسب برای زیستن خرچنگ های منزوی است. شاخص های تنوع گونه ای شانون- وینر و غنای گونه ای مارگالف با شیب بستر همبستگی منفی نشان دادند و شاخص غالبیت سیمپسون با در صد وجود ماسه-شن در بستر همبستگی مثبت نشان داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - بررسی تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران منطقه حفاظت شده مند در استان بوشهر
امید طبیعی

منطقه حفاظت شده مند با وسعتی معادل 52289 هکتار در مختصات جغرافیایی َ15 ْ51 تا َ35 ْ51 طول شرقی و َ15 ْ27 تا َ45 ْ28 عرض شمالیدر جنوب ایران، در استان بوشهر و در 180 کیلومتری جنوب شرقی بوشهر واقع شده است. مقاله حاضر به منظور بررسی و تعیین جمعیت و تنوع گونه ای پرندگان آبزی أکثر

منطقه حفاظت شده مند با وسعتی معادل 52289 هکتار در مختصات جغرافیایی َ15 ْ51 تا َ35 ْ51 طول شرقی و َ15 ْ27 تا َ45 ْ28 عرض شمالیدر جنوب ایران، در استان بوشهر و در 180 کیلومتری جنوب شرقی بوشهر واقع شده است. مقاله حاضر به منظور بررسی و تعیین جمعیت و تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران در زیستگاه تالابی منطقه حفاظت شده مندو بر اساس یک دوره 10 سالهاز سال 1380 (2002) لغایت 1389 (2011) ارائه شده است. در طول دوره 10 ساله مورد مطالعه، تعداد 59397 پرنده آبزی مرکب از 73 گونه، 15 تیره و 6 راسته در منطقه حفاظت شده مند زمستان گذرانی نموده اند.در این مدت بیشترین تعداد پرنده متعلق به گونه باکلان بزرگ (Phalacrocorax carbo) با 18902 قطعه سرشماری شده بوده است.بر اساس نتایج این تحقیقدر بین تیره های آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران بزرگترین و کوچکترینتیره به ترتیب متعلق به باکلانیان (Phalacrocoracidae) و کشیمیان (Podicipedidae) با 82/31 و 03/0 درصدفراوانی به ترتیب بوده است. در دوره 10 ساله مورد مطالعه سال 1385 (2007) با تعداد 19858 قطعه پرنده بیشترین و سال 1386 (2008) با تعداد 194 قطعه پرنده کمترین تعداد پرنده سرشماری شده را به خود اختصاص داده اند. از سویی دیگر از نظر غنای گونه ای سال 1387 (2009) با تعداد 47 گونه شناسایی شده بیشترین تعداد و سال 1386 (2008) با تعداد 15 گونه کمترین تعداد گونه شناسایی شده را شامل شده اند. نتایج نشان داد بیشترین فراوانی پرندگان زمستان گذران از سال 1380 (2002) لغایت 1389 (2011)متعلق به تیره های کنارآبچر با 2/64 درصد فراوانی و کمترین فراوانی مربوط به تیره های آبزی با 8/35 درصد فراوانی بوده است. با توجه به مقادیر محاسبه شده شاخص های تنوع و یکنواختی گونه ای بیشترین میزان تنوع زیستی پرندگان آبزی و کنارآبچر زمستان گذران در منطقه حفاظت شده مند مربوط به سال 1387(2009) و کمترین تنوع زیستی مربوط به سال 1389 (2011)بوده است (05/0andgt; P). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

34 - بررسی تنوع گونهای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستانگذران تالاب بینالمللی ارژن در استان فارس
امید طبیعی محبوبه نصیری

در مقاله حاضر تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران در تالاب بین المللی ارژنبر اساس یک دوره آماری 15 سالهاز سال 1376(1998) لغایت 1390(2012) مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. در طول دوره 15 ساله مورد مطالعه، تعداد 309674 پرنده آبزی شامل 71 گونه متعلق أکثر

در مقاله حاضر تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران در تالاب بین المللی ارژنبر اساس یک دوره آماری 15 سالهاز سال 1376(1998) لغایت 1390(2012) مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. در طول دوره 15 ساله مورد مطالعه، تعداد 309674 پرنده آبزی شامل 71 گونه متعلق به 16 تیره و 6 راسته در تالاب بین المللی ارژنزمستان گذرانی نموده اند.در این مدت بیشترین تعداد پرنده متعلق به گونه خوتکا (Anas crecca) با 51248 قطعه سرشماری شده بوده است.بر اساس نتایج این تحقیقدر بین تیره های مهاجر زمستان گذران بزرگترین و کوچکترینتیره به ترتیب متعلق به تیره مرغابیان (Anatidae) و تیره لک لکیان (Ciconidae) با 496/80 و 018/0 درصدفراوانی به ترتیب بوده است. در دوره 15 ساله مورد مطالعه سال 1377 (1999) با تعداد 77580 قطعه پرنده بیشترین و سال 1389 (2011) با تعداد 1002 قطعه پرنده کمترین تعداد پرنده سرشماری شده را به خود اختصاص داده اند. از سویی دیگر از نظر غنای گونه ای سال1382 (2004) با تعداد 38 گونه بیشترین و سال 1389 (2011) با تعداد 6 گونه کمترین غنا را شامل شده اند. نتایج نشان داد بیشترین فراوانی پرندگان زمستان گذران متعلق به تیره های آبزی با 03/81 درصد فراوانی و کمترین فراوانی مربوط به تیره های کنارآبچر با 97/18درصد فراوانی بوده است. با توجه به مقادیر محاسبه شده شاخص های تنوع و یکنواختی گونه ای بیشترین میزان تنوع زیستی پرندگان آبزی و کنارآبچر زمستان گذران در تالاب بین المللی ارژن مربوط به سال 1382(2004) و کمترین تنوع زیستی مربوط به سال 1388(2010)بوده است (05/0andgt; P). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

35 - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، گروه شیلات، ساری، ایران
الهه علی عسگری حامد دهقانی محمود قیم اشرفی

آبسنگ های مرجانی بزرگترین تنوع گونه ای را در بین اکوسیستم های دریایی دارا می باشند. مرجان های آبسنگ ساز دارای پولیپ هایی هستند که در حفره های فنجانی شکل کوچک بسر می برند که اغلب به عنوان یک ابزار تاکسونومیک برای تشخیص گونه های مرجان ها به کار می روند. این بررسی در بهار أکثر

آبسنگ های مرجانی بزرگترین تنوع گونه ای را در بین اکوسیستم های دریایی دارا می باشند. مرجان های آبسنگ ساز دارای پولیپ هایی هستند که در حفره های فنجانی شکل کوچک بسر می برند که اغلب به عنوان یک ابزار تاکسونومیک برای تشخیص گونه های مرجان ها به کار می روند. این بررسی در بهار 1391 به منظور تعیین گونه های مرجان های سخت اطراف جزیره هنگام صورت گرفت. با روش Manta towدر اطراف جزیره حدود گسترش مشخص شده و سپس جهت نمونه برداری از غواصی استفاده گردید. از نمونه ها در زیر آب عکسبرداری شده و تکه هایی از آنها توسط قلم و چکش به منظور شناسایی، نمونه برداری گردیدند. نمونه ها به آزمایشگاه منتقل شده و در سفید کننده 10% به مدت 10 تا 60 دقیقه غوطه ور گردیدند تا زمانی که کرالیت آنها قابل رؤیت شود. توسط استریومیکروسکوپ از کرالیت آنها عکسبرداری شد و با استفاده از کلید شناسایی Veron(2000) شناسایی گونه ای انجام گردید. نتایج نشان داد مرجان های زنده اکثراً در عمق 3 الی 6 متر مشاهده و 8 خانواده، 21 جنس و 33 گونه از آنها شناسایی گردیدند که در این میان، خانواده Faviidaeبیشترین تنوع را به خود اختصاص داده است. وضعیت سلامت مرجان ها خوب بوده و تنوع ماهی ها در مناطق مرجانی نسبت به جزایر اطراف بالا میباشد ولی به علت صید ماهیان زینتی تراکم زیادی ندارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

36 - بررسی فون ماهیان رودخانه اهرچای در استان آذربایجان شرقی
سید مهدی بانان خجسته محمدرضا سیف ریحانی محمدرضا رحیمی بشر

مطالعه حاضربه منظور شناسایی ماهیان رودخانه اهر چای و سد ستارخان (استان آذربایجان شرقی) و طی چهار فصل پاییز تا تابستان 1387-1388 به مدت دوازده ماه به اجرا درآمد. دوازده محل نمونه برداری انتخاب گردید. نمونه ها پس از صید، در فرمالین 10% تثبیت شده و جهت بررسی های زیست سنجی أکثر

مطالعه حاضربه منظور شناسایی ماهیان رودخانه اهر چای و سد ستارخان (استان آذربایجان شرقی) و طی چهار فصل پاییز تا تابستان 1387-1388 به مدت دوازده ماه به اجرا درآمد. دوازده محل نمونه برداری انتخاب گردید. نمونه ها پس از صید، در فرمالین 10% تثبیت شده و جهت بررسی های زیست سنجی به آزمایشگاه منتقل شدند. کل فراوانی نسبی ماهیان نمونه برداری شده در فصل پاییز 7/31 درصد، زمستان 6/19 درصد، بهار5/20 درصد و تابستان 2/28 درصد بود. ماهیان شناسایی شده دارای 8 گونه، و متعلق به 3 خانواده کپور ماهیان (6 گونه) با فراوانی نسبی 1/78 درصد، سگ ماهیان (یک گونه) با فراوانی نسبی 5/21 درصدو سوف ماهیان ( یک گونه) با فراوانی نسبی 4/0، درصد بودند. مشخص شد که سیاه ماهی با فراوانی نسبی 2/33 درصد، گونه غالب در رودخانه اهر چای می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

37 - تنوع گونه های مورچه در دو منطقه ی استپی و بیابانی دامغان
ویدا حجتی امید پاک نیا حاجی قلی کمی محمدصفا گل محمدی

مورچه ها سهم بسزایی در اکوسیستم ها بخصوص مناطق بیابانی دارند. با این وجود تا کنون مطالعات اندکی بر روی مورچه های استپ ها و بیابان های ایران صورت گرفته است. در این تحقیق ما مطالعه ای در مقیاس کوچک بر روی جوامع مورچه ای نواحی استپی و بیابانی منطقه دامغان انجام دادیم. 698 أکثر

مورچه ها سهم بسزایی در اکوسیستم ها بخصوص مناطق بیابانی دارند. با این وجود تا کنون مطالعات اندکی بر روی مورچه های استپ ها و بیابان های ایران صورت گرفته است. در این تحقیق ما مطالعه ای در مقیاس کوچک بر روی جوامع مورچه ای نواحی استپی و بیابانی منطقه دامغان انجام دادیم. 698 مورچه از طریق تله های گودالی (pitfall) در دو ناحیه استپی و بیابانی و در طی بهار 1385 جمع آوری نمودیم. در مجموع 23 گونه مورچه از 12 جنس متعلق به سه زیرخانواده شناسایی نمودیم. 14 گونه از ناحیه استپی و 12 گونه از نواحی بیابانی جمع آوری نمودیم. تنوع گونه ای مشاهده شده، تنوع گونه ای تخمین زده شده، شاخص تنوع آلفا و شاخص تنوع شانون در استپ بالاتر بود در حالی که شاخص تنوع سیمپسون در ناحیه بیابانی بیشتر از ناحیه استپی بود. بارش باران و تولیدات گیاهی در ناحیه استپی بالاتر از ناحیه بیابانی است که می توانند دلایل اصلی تنوع بالای گونه ای و شاخص های آلفا و شانون در ناحیه استپی باشند. شاخص سیمپسون در ناحیه بیابانی بالاتر بود زیرا در بیابان گونه های بیشتر با فراوانی بالاتری وجود داشتند. Cataglyphis nodusرایجترین گونه در ناحیه استپی و Monomorium kusenzoviرایجترین گونه در ناحیه بیابانی هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

38 - تنوع زیستی محصولات زراعی در استان سیستان و بلوچستان
سید مهدی جوادزاده منصور سلجوقیان پور

10.22034/aej.2018.543355

این پژوهش به منظور تعیین تنوع زیستی محصولات زراعی، سطح زیر کشت و شاخص‌های تنوع زیستی استان سیستان و بلوچستان انجام شد. در کل استان بیش از 60 گونه زراعی مورد کشت قرار می گیرند که حاکی از متنوع بودن محصولات زراعی است. کلیه گیاهان زراعی به هشت گروه شامل غلات، حبوبات، گیاه أکثر

این پژوهش به منظور تعیین تنوع زیستی محصولات زراعی، سطح زیر کشت و شاخص‌های تنوع زیستی استان سیستان و بلوچستان انجام شد. در کل استان بیش از 60 گونه زراعی مورد کشت قرار می گیرند که حاکی از متنوع بودن محصولات زراعی است. کلیه گیاهان زراعی به هشت گروه شامل غلات، حبوبات، گیاهان علوفه‌ای، دانه‌های روغنی، محصولات جالیزی، سبزیجات، گیاهان صنعتی و گیاهان دارویی و ادویه‌ای طبقه‌بندی شد. بین شهرستان‌های مختلف استان از نظر تنوع زیستی اختلاف زیادی وجود داشت. در مناطق مورد مطالعه، غنای گونه‌ای در ایرانشهر، خاش و چابهار به ترتیب 30، 25 و 17 به دست آمد و مقدار شاخص شانون- وینر و یکنواختی گونه‌ای به ترتیب 22/1 و 32/۰ برای کل استان به دست آمد. شاخص تنوع زیستی شانون- وینر در محصولات زراعی در گیاهان علوفه‌ای 90/1 و گیاهان دارویی 39/0 بود. همچنین شاخص یکنواختی محصولات زراعی در شهرستان‌های ایرانشهر 11/0 و سراوان 1/0 بود. به طور کلی نظام زراعی اصلی استان مبتنی بر غلات و به ویژه گندم می‌باشد؛ بنابراین، استان سیستان و بلوچستان تنوع گونه‌های زراعی مطلوبی داشته و تشابه گیاهان زراعی کشت شده بین شهرستان‌ها نسبتاً کم بود. در این استان به دلیل ویژگی‌های اقلیمی، امکان کشت گونه‌های مختلف علوفه‌ای و صنعتی امکان‌پذیر است. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات تنوع گونه

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية