بررسی تنوع گونه‌ای گیاهان دارویی مراتع ییلاقی اسدلی-پلمیس در استان خراسان شمالی

الموضوعات :

نگین نودهی ¹ , موسی اکبرلو ²

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران.
2 - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران.

تاريخ الإرسال : 22 الثلاثاء , شعبان, 1436 تاريخ التأكيد : 20 الأربعاء , شوال, 1436 تاريخ الإصدار : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1438

الکلمات المفتاحية: مراتع ییلاقی, گیاهان دارویی, تیپ زیستی, فرم رویشی, تنوع گونه‌ای,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: حفظ تنوع گونه­ای هدف اصلی مدیریت مراتع است. برای مدیریت اکوسیستم اولین قدم، تعیین عوامل موثر بر پراکنش گونه­ها و تنوع گونه­ای است و تنوع گونه­ای با خصوصیات اکوسیستم همبستگی دارد. با اندازه­گیری تنوع می­توان توزیع گونه­ها را در محیط بررسی کرد و با تاکید بر پویایی اکوسیستم توصیه­های مدیریتی مناسب را ارایه نمود. روش بررسی: در این بررسی 90 پلات 1متر مربعی، به طور سیستماتیک-تصادفی در منطقه مورد مطالعه پیاده گردید. در هر پلات، حضور و درصد تاج پوشش گیاهان تعیین شد. ضمن شناسایی گونه­های دارویی، تعلق هر گونه به جنس و خانواده، تعیین و فرم رویشی و تیپ زیستی و دوره زندگی آن­ها مشخص گردید. از شاخص­های تنوع شانون و مک اینتاش برای برآورد تنوع گیاهان دارویی منطقه در سطح تاکسونومیک، فرم­های رویشی، تیپ زیستی و دوره رویشی گیاهان استفاده شدند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که تنوع گونه­ای مراتع اسدلی-پلمیس در حد متوسط است و پوشش گیاهی منطقه بیشتر از گیاهان چند ساله تشکیل شده است که از مشخصه مناطق کوهستانی با اقلیم سرد ارتفاعات است.

المصادر:

 

1-      Hosseini, S. A., 2001. Medicinal and industrial plants in rangelands of Golestan province. Article abstracts in National conference of Iran medicinal plants. The institute of forest and rangelands researches press. Pp. 127-128.

2-      Khatami, S.H., 2003. Statistical experiments in environmental sciences. The environmental protecting organization press.

3-      (3)Hawksworth, D. L., 1995. Biodiversity: Measurement and Estimation. London. Chapman and Hall.140p.

4-      Haghani, Gh., M.Hojati., 2006. Investigating the species changes in biological activities of desertification. Seasonal journal of forest and range, 70:44-51.

5-      Van der Maarel, E., 1988. Species diversity in plant communities in relation tostructure and dynamics in : During, H.J., M.J.A. Werger & H.J. Willems, editors. Diversity and pattern in plant communities. SPB Academic Publishing, The Hague, the Netherlands. Pp: 1-14.

6-      Vogt, K. A., J. G. Gordon., J. P. Wargo., D. J. Vogt., H. Asbjornsen., P. A. Palmiotto., H. J. Clark., J. L. Ohara., W. S. Keeton., T. P. Weynand & E. Witten, 1997. Ecosystems: Balancing science with Management. New York. 470p.

7-      مصداقی. م،1384، بوم شناسی گیاهی، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 187ص.

8-      Odum E.F. 1971. Fundamentals of Ecology, (3rd. ed), W. B. saunders Co. Philadelphia, London, Torento.

9-      Noor Alhamad M. 2006. Ecological and species diversity of arid Mediterranean grazing land vegetation. Journal of Arid Environments, 66: 698-715.

10-  Magurran, A. E. 1988. Ecological Diversity and its Measurement. By Princeton University Press, New Jersey. 179p.

11-  Hawksworth D.L. 1995. Biodiversity: Measurement and Estimation. Chapman and Hall, London.

12-  Gosselin, F. 2006. An assessment of the dependence of evenness indices on species richness. Journal of Theoretical Biology. 242: 591-597.

13-  Magurran, A. E. 1996. Ecological diversity and its measurement. Croom Helm. London. 179pp.

14-  Brewer R. 1994. The Science of ecology. 2^nd Ed., Saundcrs College Publishing, 773 pp.

15-  نعمتی پیکانی. م و جلیلیان. ن، 1391، گیاهان دارویی استان کرمانشاه، مجله تاکسونومی و بیوسیستماتیک، شماره 11: صفحه 69-78.

16- هوشیدری. ف، 1388، گیاهان دارویی استان کردستان، فصل نامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد 25، شماره 1، صفحه 103-92.

17- حسینی. س. ع. ر، ابرسجی، ق و حسینی. س. ع. ح، 1387، گیاهان دارویی استان گلستان، فصل نامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد 24، شماره 4، صفحه 498-472.

18- بهمنش. ب، حشمتی. غ و باغانی، م، 1387، تعیین تنوع گونه ای گیاهان دارویی مراتع کوهستانی چهارباغ، استان گلستان، مجله علمی پژوهشی مرتع، شماره 2: صفحه 141-150.

19- ایران نژاد پاریزی. م، شریعت پناهی. م، زبیری، م و مهاجر. م، 1380، بررسی فلورستیک و جغرافیای گیاهی پارک ملی خبر و پناهگاه حیات وحش روچونه، مجله منابع طبیعی ایران، جلد 54، شماره 2: صفحه 111-130.

20-  Baghani, M. 2007. Determination of suitable species diversity model for plant communities (a Case study: mountainous rangeland Ziarat Basin Gorgan, Iran). Thesis M.Sc. Degree in Rangeland. Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources. 110p.

21-  Akhani.H. 2000. Species diversity in Golestan national park. Collection of paleoecology and biodiversity articles. Pp. 217-237.

22-  مدیریت آبخیزداری خراسان شمالی- بجنورد، 1378، مطالعات تلفیقی حوزه اسدلی.

23-  قهرمان. ا، 1358-1380، فلور رنگی ایران. انتشارات موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع کشور.

24-  Jalili, A. & Z. Jamzad, 1999. Red data book of Iran. A preliminary Survey of Endemic, Rare and Endangered plant Species in Iran. Research Institute of Forest and Rangelands, pp: 748.

25-  Hammer, Q., Harper, D. A. T. and Ryan, P. D., 2001. PAST: Paleontological Statistical Software Package for Education and Data Analysis, Palaeontologia Electronica. 4(1): 9

26-  Krebs, C. J., 2001. Ecology. Benjamin Cummings Sanfransisco. Fifth Ed. 343-384.

27-  Shannon C. E. and Wiener W. 1949. The mathematical theory of communication. University of Illinois Press, Urbana.

28-  McIntosh, R. P. 1967. An index of diversity and the relation of certain concepts to diversity. Ecology journal., 48: 392-404.

29-  Sabaghi, Sh., H.Nazarian., Gh.A. Tahmasbi and M.Akbarzadeh.2004. Introducing the plants using for honeybee and defining their attraction amount in north Damavand city, Pajouhesh and Sazandegi journal., 65: 6-18.

30-  Archibold, O.W., 1995. Ecology of world vegetation. Chapman and Hall Inc. London, 509p.

31-  Krebs, C. J. 1998. Ecological methodology, University of British Colombia. Canada. 620 pp.