سنجش جدایی گزینی فضایی -کالبدی و زیربنایی کلانشهر تهران با تأکید بر رویکرد مدیریت بحران
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای
صهبا گلچین فر
1
,
خشایار کاشانی جو
2
*
,
کیانوش ذاکرحقیقی
3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس
2 - دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس
3 - دانشیار گروه شهرسازی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
کلید واژه: جدایی گزینی فضایی, شاخص‌های کالبدی &ndash, زیرساختی, کلانشهر تهران,
چکیده مقاله :
مقدمه: جدایی گزینی شهری مبحث مهمی در بسیاری از شهرهای جهان است و از دهه‌های پیش اغلب محققان به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته‌اند. جدایی گزینی شهری تمرکز فقر، تخصیص ناعادلانه منابع، فرصت‌ها و امکانات شهری را در پی دارد و درنهایت منجر به درگیری و بحران‌های اجتماعی در سطح یک شهر می‌گردد. هدف: هدف پژوهش حاضر، سنجش جدایی گزینی فضایی – کالبدی و زیرساختی کلانشهر تهران است. روش شناسی تحقیق:روش تحقیق این پژوهش کمی و رویکرد آن توصیفی – تحلیل می‌باشد. به همین منظور ابتدا به سنجش میزان جدایی گزینی فضایی – کالبدی و زیرساختی با استفاده از نرم‌افزار تحلیل‌گر جدایی گزینی شهر تهران پرداخته شد و در ادامه به تحلیل ساختار فضایی کلانشهر تهران بر اساس شاخص‌های مذکور موردبررسی قرار گرفت. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، مناطق 22 گانه کلانشهر تهران می‌باشد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که توزیع شاخص‌های کالبدی - زیرساختی شهر تهران حاکی از جدایی گزینی کم تا زیاد میان مناطق 22 گانه این شهر است. نتایج ساختار فضایی جدایی گزینی نشان داد که ساختار فضایی جدایی گزینی کالبدی و زیرساختی کلانشهر تهران روندی رو به تمرکز را دارا می‌باشد و در برخی از شاخص‌ها گرایش به سمت محور شمالی (آسایش و راحتی، دسترسی به اینترنت و دسترسی به پارک‌های عمومی) و محور جنوبی (قدمت بنا) شهر وجود دارد. همچنین با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی برای یافتن ارتباط بین توزیع فضایی جمعیت و شاخص‌های کالبدی و- زیرساختی شهر تهران نتایج بدست آمده حاکی از این بود که شاخص‌های دسترسی به پارک‌های شهری، دسترسی به شبکه گاز، شاخص آسایش و راحتی و ایمنی توانسته است که بیشترین میزان تأثیر را بر توزیع فضایی جمعیت داشته است. نتایج: توزیع فضایی و جدایی گزینی شاخص های کالبدی – زیرساختی کلانشهر تهران دارای روندی رو به تمرکز و پیدایش الگوی خوشه ای است که این امر می تواند در سال های آتی منجر به تمرکز شدید شاخص های مذکور در بین مناطق شهر تهران گردد.
Introduction: Urban segregation is an important topic in many cities of the world, and since decades ago, most researchers have paid special attention to this issue. Urban segregation leads to the concentration of poverty, unfair allocation of resources, opportunities and urban facilities and ultimately leads to conflict and social crises at the level of a city. Research aim: the aim of the present research is to measure the spatial-physical and infrastructural segregation of Tehran metropolis. Methodology: The research method of this research is quantitative and its approach is descriptive-analytical. For this purpose, firstly, the amount of spatial-physical and infrastructural segregation was measured using the segregation analyzer software of the city of Tehran, and then the spatial structure of Tehran metropolis was analyzed based on the mentioned indicators. The results of this research showed that the distribution of physical-infrastructural indicators of Tehran city indicates low to high segregation among the 22 regions of this city. Studied Areas: The area under study was There are 22 districts of Tehran metropolis. Results: The results of the segregation spatial structure showed that the physical and infrastructural segregation spatial structure of the metropolis of Tehran has a trend toward concentration and in some indicators, the trend is towards the northern axis (comfort and convenience, access to the Internet and access to public parks) and axis There is the south (old building) of the city. Also, the results of the geographical weighted regression showed that the indicators of access to urban parks, access to the gas network, the index of comfort and safety have had the greatest impact on the spatial distribution of the population. Conclusion: Spatial distribution and segregation of physical-infrastructural indicators of Tehran metropolis has a trend towards concentration and the emergence of a cluster pattern, which can lead to a strong concentration of the mentioned indicators among the regions of Tehran in the coming years.