• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات شهرداد دارابی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی جایگزین های حبس در نظام قضایی ایران ( با تاکید بر اصل تناسب )
        محمد دشتبانی روزبهانی سید حسین هاشمی شهرداد دارابی محمد ابراهیم شمس ناتری
        بر اساس دستاوردهای مکاتب کیفری می توان گفت ؛ اقتضای اصل تناسب جرم و مجازات ، هماهنگی بین جرم ، مجرم و مجازات است . اهمیت این اصل در همه نظریه های کیفری به نوعی به رسمیت شناخته شده است. سزاگرایان تناسب را بر مبنای استحقاق مجرم بر مجازات می سنجند و در نزد فائده گرایان ، ت چکیده کامل
        بر اساس دستاوردهای مکاتب کیفری می توان گفت ؛ اقتضای اصل تناسب جرم و مجازات ، هماهنگی بین جرم ، مجرم و مجازات است . اهمیت این اصل در همه نظریه های کیفری به نوعی به رسمیت شناخته شده است. سزاگرایان تناسب را بر مبنای استحقاق مجرم بر مجازات می سنجند و در نزد فائده گرایان ، تناسب ، بر مبنای فائده به ثمر نشسته از مجازات اعمال شده بر مجرم است که آن را در غالب بازپروری و تفرید مجازات می بینند . بعد از شکست نظریه های اصلاح و درمان و در پی آن بی اعتبار شدن مجازات حبس به عنوان سلاح راهبردی در نظریه اصلاح و درمان ، و نامتناسب بودن آن با اهداف مجازاتها ، شاهد رشد مجازاتهای جایگزین حبس به شکل عام و خاص در سامانه کیفری کشورها ، بالاخص کشورهای اروپایی هستیم . این امر در ایران به شکل خاص اما با تاخیر چندین ساله بالاخره در سال 1392 در سامانه کیفری ایران و به عنوان یکی از ابزارهای رسمی کیفر دهی قرار گرفت . رویکرد عمومی اندیشمندان حقوق این است که مجازات های جایگزین حبس را ، راهکاری برای کاهش جمعیت زندانها می دانند، در صورتیکه محقق در این تحقیق در پی آن است که جایگاه مجازاتهای جایگزین حبس در نظام جزایی ایران را از دریچه اصل تناسب جرم و مجازات نیز مورد بررسی قرار دهد . روش تحقیق در این مقاله ، کتابخانه ای ، توصیفی و تحلیلی مورد توجه ، بحث و بررسی قرار گرفته است . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - سه گانه تاریک شخصیت بزهکاران یقه سرخ
        شهرداد دارابی
        یقه سرخ‌ها طیف تکامل یافته‌ی یقه سفیدها هستند که جرایم آنها تلفیقی از جرایم نیرنگ آمیز و خشونت آمیز است؛براین اساس اگرچه مجرمان یقه سرخ‌ یا یقه سفیدهای سابق معمولاً تحصیل کرده و میزان اشتغال آنها در قیاس با مجرمان عادی بیشتر و از شرایط تأهل و خانوادگیِ ثابت و پایدارتری چکیده کامل
        یقه سرخ‌ها طیف تکامل یافته‌ی یقه سفیدها هستند که جرایم آنها تلفیقی از جرایم نیرنگ آمیز و خشونت آمیز است؛براین اساس اگرچه مجرمان یقه سرخ‌ یا یقه سفیدهای سابق معمولاً تحصیل کرده و میزان اشتغال آنها در قیاس با مجرمان عادی بیشتر و از شرایط تأهل و خانوادگیِ ثابت و پایدارتری برخوردارند، اما به دلیل برخورداری از برخی اختلالات روانی همچون خودشیفتگی، جامعه ستیزی و روان آزاری برای خاموش نمودن صدای افرادی که در مسیر افشاسازیِ جرایم اقتصادی یا متقلبانه‌ی ایشان قرار گرفته اند، تصمیم به حذف ایشان گرفته و قتل‌های ارتکابی خود را با برنامه‌ریزی پیشین اجرا می‌نمایند.آنچنان که با خشونت ابزاری، آماج جرایم خود را با بی‌رحمیِ هرچه تمام‌تر هدف قرارمی‌دهند. مطالعات مبیّن درمان شناختی ـ رفتاری اختلالات روانی بزهکاران یقه سرخ با تأکید بر مؤلفه هایی همچون روان درمانی ،گفتگو درمانی و گروه درمانی می باشد.. واژگان کلیدی: یقه سرخ ها،خودشیفتگی، شخصیت ضد اجتماعی، روان آزاری،درمان شناختی – رفتاری پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - قتل ناشی از دَوَران امر بین مَحذورین؛ قصاص مکرِه یا مکرَه
        شهرداد دارابی عماد حاج عبدالعلی بزاز
        زمینه و هدف: مشهور فقهای امامیه و به تبع آن قانون مجازات اسلامی در ماده ۳۷۵ این قانون، اکراه را رافع مسئولیت کیفری ندانسته و مکرَه را مستحق قصاص و مکرِه را مستحق حبس ابد می‌دانند. نقد و بررسی ادله مشهور در این مقاله، نشان دهنده ناتمام بودن مدعای مشهور، در ما نحن فیه است چکیده کامل
        زمینه و هدف: مشهور فقهای امامیه و به تبع آن قانون مجازات اسلامی در ماده ۳۷۵ این قانون، اکراه را رافع مسئولیت کیفری ندانسته و مکرَه را مستحق قصاص و مکرِه را مستحق حبس ابد می‌دانند. نقد و بررسی ادله مشهور در این مقاله، نشان دهنده ناتمام بودن مدعای مشهور، در ما نحن فیه است.روش پژوهش: نگارندگان با روش توصیفی – تحلیلی به تبیین قتل ناشی از دَوران امر بین محذورین و بررسی شرایط قصاص مکرِه و مکرَه پرداخته‌اند.یافته‌ها و نتایج: با امعان نظر به ادله مشهور و توجه به شروط تحقق اکراه تام و داخل بودن مسأله اکراه در قتل، تحت قاعده اقوائیت سبب از مباشر، حاکی از آن است که هر کجا اکراه تام با همه شروط شش گانه‌اش محقق باشد، سبب، اقوی از مباشر بوده و مکرِه مستحق قصاص است و مکرَه نباید به قصاص محکوم شود و فقط در صورت ترک وظیفه اهم و مهم است که محکومیت وی به مجازات تعزیری، آن هم با نظر دادگاه می‌تواند موجه باشد. امری که به تامین نظم عمومی در جامعه، با تاکید بر هدف اصلی تدوین مقررات کیفری منجر می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تطور هستی شناسی رفتار مجرمانه و جایگزینی آسیب اجتماعی با مفهوم جرم در زمیولوژی (آسیب اجتماعی شناسی)
        حسن فدایی سید محمود میر خلیلی شهرداد دارابی
        عدالت کیفری و فلسفه حاکم بر آن یکی از مهم ترین مباحث تاثیر گذار بر اندیشه حقوقی است که متفکران و نظریه پردازان از عصر روشنگری تا سده های معاصر به آن پرداخته اند. در رویکردهای کلاسیک حقوق کیفری، هستی‌شناسی جرم بر محور آسیب فیزیکی یا معنوی وارد به افراد دنبال شد. در این ر چکیده کامل
        عدالت کیفری و فلسفه حاکم بر آن یکی از مهم ترین مباحث تاثیر گذار بر اندیشه حقوقی است که متفکران و نظریه پردازان از عصر روشنگری تا سده های معاصر به آن پرداخته اند. در رویکردهای کلاسیک حقوق کیفری، هستی‌شناسی جرم بر محور آسیب فیزیکی یا معنوی وارد به افراد دنبال شد. در این رویکرد عدالت کیفری در سطح جزئی و در آسیب های میان فردی مداخله می‌کند اما در سطح کلان و در مواجهه با آسیب‌های اجتماعی که احراز رابطه مستقیم میان فعل افراد و آسیب وارده امکان ندارد، ناتوان است. از این رو در رویکردهای متاخر به ویژه زمیولوژی، پدیده رفتار مجرمانه به مثابه یک آسیب اجتماعی تلقی شده و متناظر با آن، قلمرو عدالت کیفری نیز گسترش یافته است. انگاره‌ی زمیولوژی برای پاسخگویی به آسیب‌ها در سطح کلان، به جای تاکید بر مجازات، اصلاح ساختارهای اجتماعی را پیشنهاد می‌دهد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با رویکردی انتقادی به نظام فکری حقوق کیفری، به بررسی هستی‌شناسی رفتار مجرمانه از نگاه مطالعات آسیب شناسی اجتماعی پرداخته و بر ضرورت جایگزینی آن با رویکرد فردمحور در مواجهه با جرم تاکید می‌کند.مقاله با تشریح پارادایمهای دوگانه تشریح جرم به لزوم باز اندیشی در هستی شناسی مفهوم جرم پرداخته و خاطرنشان میسازد آسیب اجتماعی شناسی در بستر پارادایم تفسیر نگر رویکردی کل نگر تر نسبت به مسایل اجتماعی دارد.در این پارادایم رفتارهای انسان به مثابه پدیده های اجتماعی و نه جبری شناخته میشوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - سیاست قضایی بین‌المللی ایران در قبال ترور شخصیت‌ها با نگاهی به ترور سپهبد شهید قاسم سلیمانی
        محمد صالحی شهرداد دارابی علیرضا سعید
        زمینه و هدف: تاکنون علیه مقامات و دانشمندان ایرانی اقدامات متعددی باهدف ترور و شهادت آن‌ها صورت گرفته است. بر این اساس دولت آمریکا طی عملیاتی در سال 2020 سردار قاسم سلیمانی را در نزدیکی فرودگاه بغداد به شهادت رساند. این اقدام به دستور رئیس‌جمهور وقت آمریکا دونالد ترامپ چکیده کامل
        زمینه و هدف: تاکنون علیه مقامات و دانشمندان ایرانی اقدامات متعددی باهدف ترور و شهادت آن‌ها صورت گرفته است. بر این اساس دولت آمریکا طی عملیاتی در سال 2020 سردار قاسم سلیمانی را در نزدیکی فرودگاه بغداد به شهادت رساند. این اقدام به دستور رئیس‌جمهور وقت آمریکا دونالد ترامپ در قالب حمله پهپادی در خاک عراق صورت پذیرفت که بسیاری از مقررات بین‌المللی را نقض نمود. در مقابل دولت ایران اقداماتی را برای مقابله انجام داد که بخشی از این اقدامات در قالب اقدامات حقوقی و قضایی می‌باشد، که در این پژوهش مورد بررسی قرارگرفته تا درنهایت سیاست قضایی ایران در این زمینه بیش‌ازپیش مشخص شود.یافته‌ها و نتایج: در خصوص ادعای واهی آمریکا مبنی بر وجود موافقت‌نامه امنیتی با عراق باید اذعان داشت با امعان نظر به ماده (3) این موافقت‌نامه، روشن است که اجازه‌ی اقدامات تروریستی یا هرگونه عملیات نظامی از سوی آمریکا در خاک عراق که در تغایر آشکار با رعایت قوانین، عرف بین‌المللی، کنوانسیون‌های دولت عراق و روح حاکم بر آن است فاقد اعتبار و عاری از هرگونه محمل قانونی می‌باشد. اقدامات دولت ایران نیز در قالب تدابیر قضایی به دودسته پیگرد قضایی در محاکم بین‌المللی (دیوان بین‌المللی دادگستری و دیوان کیفری بین‌المللی) و همچنین طرح دعوی در محاکم داخلی دولت عراق و محاکم داخلی ایران بر اساس صلاحیت‌های حاکم بر حقوق جزای بین‌الملل تقسیم می‌شود که در ایران پیگرد قضایی در قالب قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه نیز قابل تحقق است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بزه‌دیدگی زنان در قلمرو ملی و فراملی با تاکید بر نظریات جرم‌شناسی
        مهدیه وجدانی فخر شهرداد دارابی علی نجفی توانا
        زمینه و هدف: از نیمه دوم سده بیستم جرم‌شناسان دیدگاه‌های خود را پیرامون بزه تغییر داده و بزه را امری فراتر از بزهکار در نظر گرفتند و در این راستا بزه‌دیده را نیز مطمح نظر قرار دادند. هدف از این تحقیق، تبیین بزه‌دیدگی زنان با تاکید بر نظریات جرم‌شناختی و بزه‌دیده شناختی چکیده کامل
        زمینه و هدف: از نیمه دوم سده بیستم جرم‌شناسان دیدگاه‌های خود را پیرامون بزه تغییر داده و بزه را امری فراتر از بزهکار در نظر گرفتند و در این راستا بزه‌دیده را نیز مطمح نظر قرار دادند. هدف از این تحقیق، تبیین بزه‌دیدگی زنان با تاکید بر نظریات جرم‌شناختی و بزه‌دیده شناختی می‌باشد و نظریه‌های انتخاب عقلانی یا گزینش خرد بنیاد، فعالیت‌های روزمره و سبک زندگی به عنوان نظریه‌های فرصت‌های جرم شناخته می‌شود و نظریه شتاب‌دهندگی یا نقش‌آفرینی بزه‌دیده در رخداد جرم به عنوان نظریه بزه‌دیدگی ِصرف در خصوص جرایم ارتکابی علیه زنان تبیین می‌گردد که در این مقاله این نظریات به عنوان مهم‌ترین مبنا برای تبیین رخداد جرایم علیه ایشان به‌کار می‌رود.روش: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است.یافته‌ها و نتایج: براساس نظریه شتاب‌دهندگی، بزه‌دیده در فرآیند ارتکاب رفتار مجرمانه نقش دارد و به اعتبار این نقش، بزه‌دیده مستحق سرزنش است و کنش‌های بزه‌دیده از قبیل سن، جنس به عنوان ویژگی‌های اولیه‌ای است که می‌تواند وی را آماج ارتکاب جرم قرار دهد، تاثیرپذیری بزه‌دیده از اوضاع و احوال پیرامونی و قرار گرفتن وی در موقعیت‌هایی که شرایط ِتصمیم‌گیری بهینه را برای وی دشوار می‌سازد، می‌تواند در پرتو شتاب‌دهندگی کنش‌پذیرانه مورد تدقیق قرار گیرد؛ اما صرف نظر از نقش تحریک‌گر یا تسهیل‌گر و یا سبک زندگی، زنان شایسته بهره‌مندی از حمایت‌های فرق‌گذار به دلیل ویژگی‌های آسیب‌پذیری‌شان می‌باشند و نظریه‌های فرصت علاوه بر اذعان به این امر که فرصت‌های جرم می‌توانند به حوزه‌های گوناگون تعلق داشته باشند، ادعا می‌کند که عامل‌های مربوط به فرصت‌ها در حوزه‌های گوناگون با یکدیگر هم‌کنشی دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - درآمدی بر جرم شناسی راست جدید و گرایشهای آن
        علی نجفی توانا شهرداد دارابی
        در این مقاله سعی بر این است تا با تحلیل نوشتگان موجود در رابطه با جرم شناسی راست جدید،مفهوم و انواع مهم آن تبیین گردد. بر این اساس، پس از تحلیل مفاهیم موجود در مکتب جرم شناسیراست جدید، مبنی بر شیوهی پیدایش و بسط اندیشههای جرم شناختی، انواع گرایشات موثر در آن نیزمورد برر چکیده کامل
        در این مقاله سعی بر این است تا با تحلیل نوشتگان موجود در رابطه با جرم شناسی راست جدید،مفهوم و انواع مهم آن تبیین گردد. بر این اساس، پس از تحلیل مفاهیم موجود در مکتب جرم شناسیراست جدید، مبنی بر شیوهی پیدایش و بسط اندیشههای جرم شناختی، انواع گرایشات موثر در آن نیزمورد بررسی قرارگرفته است. نتیجه اینکه با توجه به ارائهی رویکردهای اصلاحگرا توسط نظریهپردازانمتعدد عرصه جرم شناسی که قائل به تأثیرپذیری مجرم از شرایط زیستی ـ روانی و اجتماعی بودهاند، باآغاز دههی 1980و نوعی چرخش سیاسی به سوی جناح راست، شاهد گفتمانی توده گرا که متضمنبرخورداری مجرم از آزادی اراده و نیاز به مقابله با جرم و دست یازیدن به رویکردهای سزاگرا وسرکوبگر است، میباشیم، این مکتب با دلایلی همچون خیزش فزایندهی جرایم، افزایش ترس ناشی ازجرم، جسارت مجرمین و تضعیف نظام عدالت کیفری موجب تجدید حیات مکتب کلاسیک در قالبنئوکلاسیک نوین گردیده است؛ با این وصف که در جرم شناسی راست نو رسوخ دیدگاههای سیاسینیز مشهود است پرونده مقاله