حقوق بینالملل محیط زیست با تجلی در عرصه فضا و شناخت جایگاه رفیع آن و با تدوین نظام حقوقی در حال تکامل، سهم انسان و دولت ها در فضای ماوراء جو، سرنوشت زمین و آسمان و آسیب های موجود در لایه های آسمان را بررسی و نظام مند می کند. در این مطالعه به صورت توصیفی و نظری نسبت به چکیده کامل
حقوق بینالملل محیط زیست با تجلی در عرصه فضا و شناخت جایگاه رفیع آن و با تدوین نظام حقوقی در حال تکامل، سهم انسان و دولت ها در فضای ماوراء جو، سرنوشت زمین و آسمان و آسیب های موجود در لایه های آسمان را بررسی و نظام مند می کند. در این مطالعه به صورت توصیفی و نظری نسبت به تحلیل وضعیت نظام حقوقی آلودگی های زیست محیطی هوا و فضا، اصول حاکم بر فعالیت های فضای خارجی چه در کاوش، اکتشافات و بهرهبرداری و چه در زمینه فعالیت های سلاح اتمی و هسته ای و نظامی و کشتار جمعی در مقابله با استفاده مسالمت آمیز از فضا و جلوگیری از فعالیت های زیانبار و باقی گذاشتن زباله های فضایی و رویکرد ها و اقدامات دولتهای پیشرفته و توسعه یافته و دولتهای در حال توسعه و بررسی عوامل همگرایی و واگرایی و عدالت بین نسلی و فرا نسلی در رویارویی و مسئولیت پذیری برای صدمات فرامرزی و مسئولیت بینالمللی دولتی در مورد خسارات وارده به خصوص مسئولیت مشترک اما متفاوت دولتها، منافع مشترک بشریت و میراث مشترک و دغدغه مشترک بشریت مورد بررسی قرار میگیرد. بررسی ها حاکی از آنست که با مجموعه ای از اقدامات ساختاری و زیست محیطی در خصوص فضانوردان، سفینه های فضایی و موشک و فضاپیماها و با اشاره به قطعات آنها و اجرام و اجسام پرتاب شده به فضا و همچنین ثبت این موارد در کاوش و بهرهبرداری، ضبط ماهواره و ارتباطات و سنجش از راه دور، با امعان نظر به اصل آزادی حاکم بر قلمرو و فضا در سطوح مختلف ضمن بررسی چالش های پیش رو بر این فرضیه هستیم که نظام حقوقی کنونی توانسته است تمامی خلأ ها را در زمینه آلودگی ها پر کند.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: مناطق حفاظتشده در کشور به دلیل کاهش کیفیت نیازمند پایش و اقدامات حفاظتی هستند. لذا در این راستا مدل تخریب با کمی کردن فعالیتهای انسانی، می تواند کاربردی باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات محیط زیستی توسعه بر منطقه حفاظت شده باغ شادی با استفاده از مدل تخ چکیده کامل
زمینه و هدف: مناطق حفاظتشده در کشور به دلیل کاهش کیفیت نیازمند پایش و اقدامات حفاظتی هستند. لذا در این راستا مدل تخریب با کمی کردن فعالیتهای انسانی، می تواند کاربردی باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات محیط زیستی توسعه بر منطقه حفاظت شده باغ شادی با استفاده از مدل تخریب در سال 1399صورت گرفت.روش بررسی: برای اجرای این مدل در منطقه مورد مطالعه، ابتدا منطقه به 406 پیکسل با مقیاس 1:50000 و در ابعاد 500 * 500 سانتی متر تقسیم شد. با استفاده از نقشههای موجود، مشاهده میدانی و نظر کارشناسان 8 عامل تخریب در کل منطقه شناسایی و شدت آنها تعیین گردید.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد از بین عوامل تخریب شناسایی شده، فعالیت های گردشگری بیشترین تخریب را در منطقه حفاظت شده باغ شادی داشت. در ادامه آسیبپذیری اکولوژیکی منطقه با استفاده از نقشههای شیب، جهت، ارتفاع، اقلیم، عمق خاک، تراکم پوشش گیاهی، دما، باران، کاربری اراضی با ابزار GIS محاسبه و به لحاظ شدت طبقهبندی گردید. پس از محاسبه تراکم فیزیولوژیک، ضریب تخریب در هر یک از پیکسلها محاسبه و بر اساس نظریه فازی در 6 طبقه و 3 دسته طبقه بندی شد. سپس کلیه شبکه ها از نظر شدت و میزان تخریب با یکدیگر مقایسه و کل منطقه به سه پهنه مستعد توسعه بیش تر، نیازمند بازسازی و نیازمند اقدامات حفاظتی تقسیم شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد به لحاظ کیفیت سرزمین، 83/27 درصد از منطقه در طبقه مستعد توسعه بیش تر (طبقه دوم)، 22/35 درصد در طبقه نیازمند بازسازی در طبقه اول، 31/29 درصد در طبقه نیازمند بازسازی در طبقه دوم، 64/7 درصد در طبقه نیازمند اقدامات حفاظتی (طبقه اول) قرار دارد.
پرونده مقاله
وقوع سیل از منظر حقوق محیط زیست می تواند مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. پس از وقوع سیل به ویژه در سال های اخیر، این سئوال اساسی مطرح است که چه رابطه ای میان نظام حقوق محیط زیست و بحران سیل وجود دارد. در این خصوص، در حقوق محیط زیست برای وضعیت پیش، حین و پس از وقوع سیل، چکیده کامل
وقوع سیل از منظر حقوق محیط زیست می تواند مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. پس از وقوع سیل به ویژه در سال های اخیر، این سئوال اساسی مطرح است که چه رابطه ای میان نظام حقوق محیط زیست و بحران سیل وجود دارد. در این خصوص، در حقوق محیط زیست برای وضعیت پیش، حین و پس از وقوع سیل، قواعد، قوانین و مقررات متعددی پیش بینی شده است. همچنین در حقوق ایران علیرغم تصویب قوانین و مقررات متعدد برای پیشگیری و مقابله با سیلاب، کاستی های متعددی قابل بررسی است. این کاستی ها را می توان به سه دسته هنجاری، نهادی و رفتاری دسته بندی نمود. اهمیت تحلیل مناسبات میان سیل و حقوق محیط زیست، به تأثیر و تأثری برمی گردد که قوانین و نظامات محیط زیست و منابع طبیعی در یکدیگر دارند. از یک سوی نادیده گرفتن و نقض قوانین و مقررات پیشگیرانه محیط زیست و منابع طبیعی می تواند زمینه ساز وقوع این بحران شود.(دیدگاه نخست) از سویی دیگر سیل می تواند اثر مخربی بر محیطزیست داشته باشد.(دیدگاه دوم). هدف اصلی این تحقیق بررسی مناسبات میان سیل و نظام حقوق محیط زیست است.در این مقاله سعی شده است با روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و قوانین و مقررات و رویه ها، ضمن بیان نظام موجود حقوق محیط زیست، رویکرد تقنینی زیست محیطی جمهوری اسلامی ایران درسه دوره پیش، حین و پس از سیل مورد بررسی قرار گیرند.فرض اساسی این مقاله در پاسخ به سئوال اصلی این است که برای پیشگیری و مقابله با بحران سیل، سه دسته کاستی های حقوقی پیش گفته به ویژه در حوزه قوانین و مقررات و جود دارد و قوانین و مقررات زیست محیطی مرتبط با سیل نیازمند اصلاح و تقویت است.
پرونده مقاله
ارتباط بین استخراج سوخت های فسیلی و خشونت علیه زنان بومی، تشدید خشونت علیه زنان به دلیل تغییرات اقلیمی و خشونت علیه زنان مدافع محیطزیست و منتقد سوختهای فسیلی، ازجمله مسائلی هستند که اهمیت دسترسی به انرژی های پاک را در کاهش خشونت علیه زنان نشان می دهد. در میان مغفول م چکیده کامل
ارتباط بین استخراج سوخت های فسیلی و خشونت علیه زنان بومی، تشدید خشونت علیه زنان به دلیل تغییرات اقلیمی و خشونت علیه زنان مدافع محیطزیست و منتقد سوختهای فسیلی، ازجمله مسائلی هستند که اهمیت دسترسی به انرژی های پاک را در کاهش خشونت علیه زنان نشان می دهد. در میان مغفول ماندن موضوع، انکار و عدم توجه کافی در مورد تأثیر انرژی در تشدید خشونت علیه زنان از سوی محققان و سیاست گذاران، این مطالعه که به روش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از اسناد بین المللی و دیدگاه نهادهای بین المللی صورت گرفته است، در راستای تجزیهوتحلیل رابطه میان انرژی و خشونت علیه زنان است تا راهی برای آینده مشترک پیشنهاد گردد. یافته های پژوهش نشان می دهد که دسترسی زنان به انرژی های پاک در کاهش خشونت علیه زنان بسیار مؤثر است و موضوع خشونت علیه زنان معترض سوخت های فسیلی یک چالش جدید برای حقوق بین الملل و حقوق زنان است که باید بهموقع مورد مداقه قرار گیرد.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: بهبود کارآیی نورپردازی ساختمانهای اداری به لحاظ مصرف انرژی با بکارگیری مطلوب از نور روز حاصل میشود، اما این امر مستلزم در نظر گرفتن مؤلفههایی است که به شرایط روشنایی مناسب برای ساکنان منتهی میشوند. بنابراین تامین شرایط روشنایی طبیعی مطلوب در محیطهای ادا چکیده کامل
زمینه و هدف: بهبود کارآیی نورپردازی ساختمانهای اداری به لحاظ مصرف انرژی با بکارگیری مطلوب از نور روز حاصل میشود، اما این امر مستلزم در نظر گرفتن مؤلفههایی است که به شرایط روشنایی مناسب برای ساکنان منتهی میشوند. بنابراین تامین شرایط روشنایی طبیعی مطلوب در محیطهای اداری که بر اساس اولویتهای کارمندان شکل گرفته است، از ضرورتهای طراحی و ساخت میباشد. با وجود پژوهشهای بسیار در این زمینه، خلاء چارچوبی نظری که با نگاهی جامع بدست آمده باشد، مشهود بود. از این رو، هدف پژوهش حاضر دستیابی به مدلی جامع درارتباط با تمامی مولفه های موثر بر مطلوبیت شرایط نورپردازی طبیعی در محیطهای اداری است.روش بررسی: در ابتدا با روش فراتحلیل، مروری تحلیلی بر پژوهشهای پیشین در زمینه های مرتبط با به کارگیری روشنایی طبیعی در ساختمانهای اداری انجام شد. سپس با بکارگیری آراء ۱۵ نفر متخصص طراحی با سابقه و با روش تحلیل شبکه ای فازی، سعی شده متغیرها و مؤلفههای پیشنهادی اولویت بندی گردند.یافته ها: یافته های این پژوهش در قالب مدلهای مفهومی و جداول مرتبط با وزن دهی تاثیر مولفه ها می باشد. ابتدا اولویتهای افراد در ساختار سه گانه اولویتهای ذهنی کارمندان نسبت به نورطبیعی و اولویتهای آنها در ارتباط با کارایی روشنایی مورد نیاز و تجهیزات کنترل روشنایی، دسته بندی شدند. همچنین مدلی از نحوه ارتباط و چگونگی تاثیرگزاری مولفه ها بر یکدیگر ارائه شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج تحلیل فازی مؤلفههای بدست آمده از مطالعات یاد شده و مدل ارائه شده، نشان داد که متغیرهای سطوح مطلوب نور و آسایش بصری و خیرگی و مؤلفههای فاصله از پنجره و چشم انداز، میتوانند تاثیر بیشتری بر ایجاد شرایط مطلوب روشنایی داشته باشند.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: کیک حاصل از تصفیه گرم کارخانجات تولید روی تقریبا حاوی 16 تا 24% روی و سایر فلزات مضر مانند کبالت می باشد که رهاسازی آن در محیط زیست می تواند اثرات زیان باری را بوجود آورد. این آلودگی ها به عنوان یکی از دغدغه های اصلی این صنعت مطرح می با شد، فلذا هدف از این چکیده کامل
زمینه و هدف: کیک حاصل از تصفیه گرم کارخانجات تولید روی تقریبا حاوی 16 تا 24% روی و سایر فلزات مضر مانند کبالت می باشد که رهاسازی آن در محیط زیست می تواند اثرات زیان باری را بوجود آورد. این آلودگی ها به عنوان یکی از دغدغه های اصلی این صنعت مطرح می با شد، فلذا هدف از این کار حذف ناخالصی کبالت با روش سمنتاسیون و استفاده مجدد از روی بازیابی شده می باشد.
روش بررسی: کار شامل سه مرحله لیچینگ کیک، بهینه سازی پارامترهای موثر بر فرآیند به روش سطح پاسخ (RSM) و حذف ناخالصی کبالت می باشد. با استفاده از RSM آزمایشات لازم طراحی و در نهایت شرایط بهینه تعیین شدند.
یافته ها: با استفاده از نرم افزار دیزاین اکسپرت (DOE) پارامترهای دما، غلظت پودر روی، زمان ماند و غلظت افزودنی آنتیموان تری اکسید بررسی شد. طبق نتایج حاصله، بیشترین تاثیرگذاری به ترتیب متعلق به مقدار پودر روی، دما، زمان و غلظت افزودنی می باشد. شرایط بهینه برای حذف کبالت شامل دمای 84 درجه سانتی گراد، غلظت 74/12 گرم بر لیتر از پودر روی، زمان ماند 118 دقیقه و غلظت 28/22 میلی گرم بر لیتر از افزودنی حاصل شد. تحت این شرایط، میزان ناخالصی کبالت به حد مجاز برای فرآیند الکترولیز می رسد و می توان از محلول حاصله، روی استحصال کرد.
بحث و نتیجه گیری: با استفاده از روش سمنتاسیون حدود 75% روی موجود در کیک استحصال و ناخالصی کبالت حذف و در نهایت محلول روی حاصله به چرخه تولید روی بازگردانده می شود. بنابراین علاوه بر حل بخشی از مشکلات زیست محیطی ناشی از کیک، بازیابی روی و کبالت از نظر اقتصادی دارای اهمیت می باشد.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: خشکسالی یکی از عوامل اصلی مشکلات اقتصادی و محیط زیستی است و مقدار بارش مهمترین متغیر اقلیمی با تغییرات زمانی- مکانی است که دارای تاثیر جدی بر موجودیت منابع آب است. شاخص بارش انگوت یک شاخص برای تعیین چرخه اقلیمی بارندگیها در دورههای خشک و مرطوب است. شاخص چکیده کامل
زمینه و هدف: خشکسالی یکی از عوامل اصلی مشکلات اقتصادی و محیط زیستی است و مقدار بارش مهمترین متغیر اقلیمی با تغییرات زمانی- مکانی است که دارای تاثیر جدی بر موجودیت منابع آب است. شاخص بارش انگوت یک شاخص برای تعیین چرخه اقلیمی بارندگیها در دورههای خشک و مرطوب است. شاخص بارش انگوت تغییرات پارمتر اقلیمی بارش در هر ماه را برای تعیین دورههای بارانی و خشک مشخص مینماید. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی و محاسبه شاخص بارش انگوت در تحلیل دورههای خشک و مرطوب بارندگی در مقیاس ماهانه در ایستگاه اردبیل بود.روش بررسی: شاخص بارش انگوت براساس نسبت مقادیر متوسط روزانه بارش در یک ماه و مقادیر متوسط روزانه بارش در یک سال محاسبه شد و در ادامه بر اساس مقادیر شاخص مذکور، ماههای خشک و مرطوب مشخص شد و مقادیر ضریب همبستگی شاخص مذکور بر اساس آزمون پیرسون محاسبه و ارتباط آن با مؤلفههای بارش ماهانه مورد آزمون قرار گرفت.یافتهها: بر اساس نتایج، مقدار شاخص بارش انگوت در ماه اردیبهشت با مقدار عددی 33/2 تحت عنوان ماه مرطوب، ماههای آبان و فروردین بهترتیب با مقدار عددی 65/1 و 57/1 دارای رژیم بارش نرمال و بقیه ماهها با مقدار شاخص کمتر از واحد، تحت عنوان ماه خشک طبقهبندی شد. همچنین، شاخص بارش انگوت با ضریب تغییرات مقادیر بارش رابطه عکس (R2=0.408) و با مقادیر متوسط بارندگی ماهانه رابطه مستقیم (R2=0.998) و معنیدار داشت. بحث و نتیجهگیری: بیشترین مقدار شاخص بارش انگوت مربوط به ماههای آبان و اردیبهشت بوده و شاخص انگوت با ضریب تغییرات مقادیر بارش رابطه عکس و با مقادیر متوسط بارندگی ماهانه رابطه مستقیم و معنیدار داشت. امکان تعیین رژیم بارش ماهانه براساس دامنه مقادیر شاخص انگوت فراهم شده است. مقایسه نتایج با سایر شاخصهای معمول خشکسالی مانند شاخص بارش استاندارد در تحلیل خشکسالی و تعیین دورههای ماهانه خشک و مرطوب در سایر مناطق کشور نیازمند مطالعات بیشتری است.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت ورزش پاک، نیاز است تا برنامه ریزی های مناسبی در جهت توسعه آن در کشور ایران به انجام رسد. از این رو هدف این پژوهش تدوین چارچوب ارائة مدل توسعة ورزش پاک در ایران با رویکرد طرح های ترکیبی می باشد.روش بررسی: روش پژوهش ترکیبی اکتشافی دو مرحله ای چکیده کامل
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت ورزش پاک، نیاز است تا برنامه ریزی های مناسبی در جهت توسعه آن در کشور ایران به انجام رسد. از این رو هدف این پژوهش تدوین چارچوب ارائة مدل توسعة ورزش پاک در ایران با رویکرد طرح های ترکیبی می باشد.روش بررسی: روش پژوهش ترکیبی اکتشافی دو مرحله ای از نوع ابزارسازی است. روش پژوهش کیفی، مطالعة موردی کیفی و مشارکت کنندگان بالقوه شامل17 نفر از متخصصان عضو هیئت علمی بودند. ابزار پژوهش مصاحبة نیمه ساختارمند بود. در بخش کمی روش پژوهش توصیفی- پیمایشی است. جامعة آماری این پژوهش شامل رئیس، نائب رئیس و دبیر فدراسیون های ورزشی بودند که تعداد آنان با توجه به تعداد 51 فدراسیون فعال در کشور، 153 نفر بودند. با توجه به جدول مورگان، تعداد 113 نفر بر اساس روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونة پژوهش مشخص گردیدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و مدل معادلات ساختاری برای بررسی برازش مدل پژوهش استفاده گردید.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که مقدار تی مربوطه هر عامل تأثیر معناداری را دارد و تمامی چارچوب مدل توسعة ورزش پاک در ایران مورد تأیید قرار گرفت. همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد که ارائة مدل توسعة ورزش پاک در ایران شامل شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله ای، پیامدها، راهبردها می باشد. همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد که مدل پژوهش از برازش مناسبی برخوردار می باشد.بحث و نتیجه گیری: بنابراین نتیجه گیری می شود که کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش علاوه بر افزایش میزان بودجه و اعتبارات جاری و تجهیزاتی در ورزش نسبت تخصیص و واگذاری ردیف بودجه و اعتبارات به صورت مستقل به فدراسیون پزشکی ورزشی تا مطابق استانداردهای موجود به توسعه و گسترش ورزش پاک در کشور پرداخته شود. همچنین برای ایجاد بانک اطلاعاتی در فدراسیون های ورزشی به منظور ساماندهی و به کارگیری متخصصان حوزه های مختلف ورزشی اعم از کارشناسان، مربیان، داوران و ورزشکاران در ترویج ورزش پاک صورت گیرد.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: در میزان استفاده از منابع سوختی تجدیدناپذیر مانند سوختهای فسیلی افزایش بی رویه ای وجود دارد. در چنین شرایطی مقدار زیادی از این سوختها به طور نامطلوب مصرف می شود و هدر می رود. این پژوهش با هدف تعیین ردپای بوم شناختی کربن حاصل از مصرف بنزین و گازوئیل طی سال 1 چکیده کامل
زمینه و هدف: در میزان استفاده از منابع سوختی تجدیدناپذیر مانند سوختهای فسیلی افزایش بی رویه ای وجود دارد. در چنین شرایطی مقدار زیادی از این سوختها به طور نامطلوب مصرف می شود و هدر می رود. این پژوهش با هدف تعیین ردپای بوم شناختی کربن حاصل از مصرف بنزین و گازوئیل طی سال 1395 در بخش حمل و نقل شهرستان بندرعباس صورت پذیرفت.
روش بررسی: ابتدا سرانه مصرف سوخت بنزین و گازوئیل بخش حمل و نقل شهرستان بندرعباس جهت یک سال برآورد گردید. میزان مصرف سوخت فوق در کلیه وسائط نقلیه از طریق ترازنامه انرژی سال 95 به دست آمد. میزان مصرف بنزین و گازوییل در بخش حمل و نقل به هکتار زمین مورد نیاز برای جبران آلودگی های ناشی از آن سنجیده شد. پس از بدست آوردن ردپای بوم شناختی، مقدار زمین جنگل مورد نیاز در ضریب تعادل (26/1) ضرب شد.
یافته ها: مصرف یکساله بنزین شهرستان بندرعباس به میزان 36/448 میلیون لیتر و مصرف گازوئیل به میزان 8/351 میلیون لیتر است. کربن آزاد شده از مصرف بنزین 286،496 تن و کربن آزاد شده از مصرف گازوئیل در بخش حمل و نقل برابر با 257،193 تن می باشد. برای جذب هر 8/1 تن کربن آزاد شده، یک هکتار زمین جنگل مورد نیاز است. ردپای بوم شناختی حاصل از مصرف بنزین 200،547 هکتار جهانی و ردپای هر نفر 295/0 هکتار جهانی است. ردپای بوم شناختی حاصل از مصرف گازوئیل جمعیت شهرستان بندرعباس 180،035 و هر نفر 265/0 هکتار جهانی است.
بحث و نتیجه گیری: با توجه به جمعیت شهرستان و وسعت آن، به هر یک از ساکنان شهر 488/1 هکتار زمین اختصاص می یابد. مصرف زمین ساکنان شهرستان بندرعباس 2/0 برابر بیش از مساحت شهر است.
پرونده مقاله