-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مقایسه تطبیقی رمزیابی و طلسم گشایی آغازگر بزمها در شاهنامه و هفت پیکر
لیلا ساعی ناصر ناصری تازه شهری شهریار حسن زادهیکی از ویژگیهای برجسته تمامی آثار داستانی با بنمایههای ذهنی، رمزآمیز بودن آنهاست به طوری که این ویژگی در شاهنامه و هفت پیکر، جلوه و برجستگی خاصی دارد از آنجایی که شهریاران و پهلوانان برای گشودن رمزهای پیچیده و طلسمات، به مدد نیروی اهورایی و خردورزی به مبارزه با نیرو چکیده کاملیکی از ویژگیهای برجسته تمامی آثار داستانی با بنمایههای ذهنی، رمزآمیز بودن آنهاست به طوری که این ویژگی در شاهنامه و هفت پیکر، جلوه و برجستگی خاصی دارد از آنجایی که شهریاران و پهلوانان برای گشودن رمزهای پیچیده و طلسمات، به مدد نیروی اهورایی و خردورزی به مبارزه با نیروهای اهریمنی میپرداختند و گاه برای گشودن گرههای فرو بسته و دشوار به کردارهای رمزآمیز روی میآوردند و به میمنت رمزگشایی به شادخواری و بزم میپرداختند. قهرمانان داستانها جهت گشودن رمزها و اسرار نهفته از ابزارهایی چون اخترشناسی و پیش بینی تقدیر الهی، و مشورت با موبدان و روحانیون و خوابگزاران سخن میگویند، و گاه برای نایل شدن به پیروزی، به طالع بینی و شناختن حالات سعد و نحس اختران سپهری روی میآورند. در این مقاله، به شیوه توصیفی- تحلیلی و مقایسهای علت یابی علمی به عمل آمده است و نتیجه تحقیق نشان میدهد اغلب جشنها ریشه در گشایش رمزها و طلسمها داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - مطالعه تطبیقی مسیر تعالی در دو اثر عرفانی حکمی(رسالة الطیر و جاناتان مرغ دریایی)
وحید مبارک سحر یوسفیادبیات تطبیقی میکوشد تا وجوه اشتراک و شباهت اقوام و ملل و زبانهای مختلف را پدیدار سازد. از جمله فلسفه زندگی و عرفان عمومی و همسان و مختلف آنها را که اغلب زبانی تمثیلی، رمزی و نمادین دارد نشان میدهد. کشف این شباهتها کمکی است به انسان برای ساختن جامعه جهانی همراه با چکیده کاملادبیات تطبیقی میکوشد تا وجوه اشتراک و شباهت اقوام و ملل و زبانهای مختلف را پدیدار سازد. از جمله فلسفه زندگی و عرفان عمومی و همسان و مختلف آنها را که اغلب زبانی تمثیلی، رمزی و نمادین دارد نشان میدهد. کشف این شباهتها کمکی است به انسان برای ساختن جامعه جهانی همراه با همسویی اندیشهها و همگرایی بیشتر. داستانهای تمثیلی پرندگان و تشبیه روح به پرنده از جمله موارد تشابه میان ملتهاست. ابن سینا(359-416) در رسالة الطیر خود و ریچارد باخ(1936) در اثر مشهور خود، جاناتان مرغ دریایی با استفاده از زبانی رمزین به بیان مسیر کمال میپردازند. این دو اثر وصف سیر و سفری است که انسان کامل را توصیف میکند. در این میان، رسالة الطیر ابن سینا نخستین اثر فلسفی در حوزه رسالة الطّیرهاست که به نوبه خود در سایر آنها بهویژه منطق الطّیر عطار مؤثر افتاده است. در مقاله حاضر با تحلیل و توصیف دادهها به سنجش تطبیقی رساله الطّیر ابن سینا و جاناتان مرغ دریایی ریچارد باخ پرداخته میشود و ضمن پرداختن به شباهتها و تفاوتها، اختلافات مبتنی بر جهان بینی نویسندگان دو اثر بررسی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - رمز و رازها در آثار سهروردی و مصیبتنامه عطار
زهرا خلیل نیا رضا اشرف زادهاین پژوهش به شیوه توصیفی و تطبیقی نمادهای رسائل سهروردی را مورد واکاوی قرار داده و دلایل دیریاب بودن رموز آن و همانندیها و وجوه افتراق آن را با مصیبتنامه عطار مورد تحلیل قرار میدهد. کاربرد نمادهای اساطیری، شخصی، ابداعی و کلان نمادهای چند معنایی بر ابهام تمثیلهای سهر چکیده کاملاین پژوهش به شیوه توصیفی و تطبیقی نمادهای رسائل سهروردی را مورد واکاوی قرار داده و دلایل دیریاب بودن رموز آن و همانندیها و وجوه افتراق آن را با مصیبتنامه عطار مورد تحلیل قرار میدهد. کاربرد نمادهای اساطیری، شخصی، ابداعی و کلان نمادهای چند معنایی بر ابهام تمثیلهای سهروردی افزوده است. او با بینش اشراقی خود، حتی از نمادهای اساطیری برداشتی عرفانی- فلسفی ارائه داده و همین طرز برداشت، سخن وی را از مفهوم یک بعدی و از پیش اندیشیده دور و درک مفاهیم باطنی آن را دشوار کرده و از جذابیت آثار او کاسته است. او به مناسبت مقام، از واژهها در جایگاه رمز برداشتی متفاوت کرده که مهمترین دلایل دیریاب بودن مفاهیم این رموز میباشد نظم کلی مصیبتنامه نشانه جهان بینی و عرفان اوست. بیان منظوم، استفاده از حکایات و عدم کاربرد اصطلاحات علمی، فلسفی، کیوان شناسی در جایگاه رمز، درک ژرف ساخت بیاناش را آسان و بر جذابیت آن افزوده است. مهمترین دلیل افتراق سهروردی و عطار نحوه جهان بینی آنان شناخته شد، به طوری که در آثار سهروردی پیامبر درون یا همان عقل کل، خورشید وجود سالک و دلیل معرفت و هدایت او میشود در حالی که در مصیبتنامه در نهایت حضرت محمد(ص) به کمک عقل آمده و راه را به سالک مینمایاند و چراغ هدایت او میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - اشتراکات شعر مقاومت سمیح القاسم و حسین اسرافیلی
کتایون فلاحی مسعود باوانپوری سهیلا کاظم علیلوسمیح القاسم و حسین اسرافیلی از شاعران برجسته مقاومت فلسطین و ایران هستند که در اشعار مقاومت خود دارای مضامین مشترکی میباشند؛ هر دو در مورد وطن خود اشعار زیادی سروده و از اسطوره و نماد و رمز در اشعار مقاومت خود استفاده کردهاند. اسرافیلی و القاسم از اسطوره عنقاء در اشعا چکیده کاملسمیح القاسم و حسین اسرافیلی از شاعران برجسته مقاومت فلسطین و ایران هستند که در اشعار مقاومت خود دارای مضامین مشترکی میباشند؛ هر دو در مورد وطن خود اشعار زیادی سروده و از اسطوره و نماد و رمز در اشعار مقاومت خود استفاده کردهاند. اسرافیلی و القاسم از اسطوره عنقاء در اشعار خود بهره برده و هر دو خود را متعهد و ملزم دانسته اند که وظیفه خویش را در زمینه مقاومت به نحو احسن ادا کنند. نویسندگان جستار حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بهرهگیری از مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، اشعار مقاومت دو شاعر را با هم مقایسه کرده و وجوه اشتراک این دو شاعر را بررسی کردهاند. دو شاعر سنگ را نماد مقاومت فلسطین میدانند و هر دو از این نماد در اشعار خود بهره بردهاند. شعر مقاومت دو شاعر، دعوتکننده به صلابت و استقامت، انسجام و فشردگی صفوف و بسیج نیروهای ملّی و جهان علیه دشمن پلید و اعلام جنایت او می باشد؛ ادبایی که با پایداری در برابر توطئه دشمن پلید و عدم پذیرش شکست، تا آخرین رمق مبارزه علیه ظلم و فساد را پیشه خویش نمودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تطابق عوالم تکوینی با عوالم انسانی
عبدالمحمود منصوریانفریکی از مباحث مهمی که از دیرباز و از دوران باستان در حکمت الهی و فلسفه و عرفان اسلامی مورد توجه متفکران، فلاسفه و عرفا بوده است، تطابق عوالم تکوینی با عوالم انسانی و یا به عبارتی انطباق عالم اکبر و عالم اصغر و به تعبیر دیگر عالم تکوین و عالم تشریع، و سرانجام تطبیق انسان چکیده کاملیکی از مباحث مهمی که از دیرباز و از دوران باستان در حکمت الهی و فلسفه و عرفان اسلامی مورد توجه متفکران، فلاسفه و عرفا بوده است، تطابق عوالم تکوینی با عوالم انسانی و یا به عبارتی انطباق عالم اکبر و عالم اصغر و به تعبیر دیگر عالم تکوین و عالم تشریع، و سرانجام تطبیق انسان کلی با هستی است. این مسأله در فرازهای مختلف دعای سحر آمده و مفسران معاصر در شرح این دعا به این موضوع اشاراتی کردهاند. نگارنده سعی کرده تا این مسأله را با نگاهی نو مورد بحث قرار دهد و نتایج حاصل از این مباحث را نقد و بررسی و تحلیل کند، و توجیه عقلی نظریه همبستگی علم ازلی الهی را با هستی و آفرینش بیان کرده و برداشت خود را از آن ارائه دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - مفهوم رازدارى در آثار متقدمان ادبیات عرفانى
مهدى شریعتى نسرین زارعراز و معادل آن سرّ از عمده مسائلى است که در ادبیات عرفانى بدان پرداخته ى است که مولوى بدون مقدمه بدان راز نى ، مثنوى معنوى شده است. در به صورت مجزا در هیچ کدام از مقامات هفت گانة طریقت یا راز مى پردازد. اگرچه کلمة هیچ کدام از حالات ده گانه ذکر نشده است، آنچه ا چکیده کاملراز و معادل آن سرّ از عمده مسائلى است که در ادبیات عرفانى بدان پرداخته ى است که مولوى بدون مقدمه بدان راز نى ، مثنوى معنوى شده است. در به صورت مجزا در هیچ کدام از مقامات هفت گانة طریقت یا راز مى پردازد. اگرچه کلمة هیچ کدام از حالات ده گانه ذکر نشده است، آنچه از فحواى کلام عارفان برمى آید، نمایندة از شرایط مهم سیر و سلوک به حساب م ىآید. سنایى رازدارى و رازدانى آن است که اشاراتى دارد رازدارى و رازدانى ، راز به عنوان پیشگام و پیشواى عطار و مولانا به چگونه دریاف ت هاى شهودى حکیم پرد هاى که نشان م ى دهد که به قول مولانا، این خویش را در قالب شعر سامان داده و ابیات عرفانى را غنا بخشیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - جلوههای هنری در قصص قرآن کریم
مهدی وحیدی مطلق سیدرضا موسوی میثم تارمهدف این تحقیق بررسی عناصر نمایشی در قصص قرآنی است. در ساختار اغلب داستانهای قرآن، عناصر هنری شناخته شده در ادبیات نوین داستانی، تا حدودی قابل تحلیل و ارزیابی است. در ادبیات داستانی امروز، عناصری مانند طرح و پیرنگ، حادثه، شخصیت، گفتوگو، روایت، صحنه، زاویه دید و درونم چکیده کاملهدف این تحقیق بررسی عناصر نمایشی در قصص قرآنی است. در ساختار اغلب داستانهای قرآن، عناصر هنری شناخته شده در ادبیات نوین داستانی، تا حدودی قابل تحلیل و ارزیابی است. در ادبیات داستانی امروز، عناصری مانند طرح و پیرنگ، حادثه، شخصیت، گفتوگو، روایت، صحنه، زاویه دید و درونمایه وجود داردکه هم از نظر ساختار و هم از نظر محتوا مقوم داستان هستند. عنصر شخصیت نقش مهمی در داستانهای قرآن دارد و یکی از محورهای مهم داستان بهشمار میرود. این شخصیتها با توجه به پیام و هدف سوره و داستان مورد نظر، بهگونهای هماهنگ با دیگر عناصر داستانی نقش خود را ایفا میکنند. "صحنه" ظرف زمانی و مکانی وقوع حوادث داستان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - موتیف البحر والشاطئ فی دیوان ردّ الطلاسم لمحمد جواد الجزایری
نفیسه حاجی رجبی حسن عبدالهیالموتیف(Motif) تعنی فی الأدب، الفکرة الرئیسیة أو الموضوع الذی یتکرر فی النتاج الأدبی أو المفردة المکرّرة أو الحافز والباعث. والموتیفات فی العمل الأدبی تحمل دلالات وایحاءات رمزیة وثیقة الصلة بنفسیة الشاعر وتوجهاته وآرائه. قد ظهرت الموتیفات فی شعر الشاعر العراقی محمد جواد چکیده کاملالموتیف(Motif) تعنی فی الأدب، الفکرة الرئیسیة أو الموضوع الذی یتکرر فی النتاج الأدبی أو المفردة المکرّرة أو الحافز والباعث. والموتیفات فی العمل الأدبی تحمل دلالات وایحاءات رمزیة وثیقة الصلة بنفسیة الشاعر وتوجهاته وآرائه. قد ظهرت الموتیفات فی شعر الشاعر العراقی محمد جواد الجزایری ضمن أشکال ومحاور مختلفة منها المضامین والمفردات والرموز. من أهم موتیفاته الرمزیة التی قد وظّف الجزایری لإبراز المسائل الفلسفیة وتحمل دلالات، موتیف "البحر" و"الشاطئ"وما یتعلّق بهما. فقد وردت هاتان المفردتان فی شعره بکثافة ولقد انزاحت عن معناها الحقیقی لتحمل دلالات ورؤی جدیدة، فللبحر تداعیات وتجلیات کثیرة فی لغة الجزایری التصویریة، فهو رمز الوجود العام الطبیعی المنبسط، وواجب الوجود لذاته وبذاته، وأحیاناً النفس الانسانی، کما یرمز للعالم الجسمانی والدنیا. "الشاطئ" رمز لحدّ وجود عام، وعالم المادة والدنیا، وأیضاً الزمان الماضی والمستقبل، وحدّ الموجودات الخاص الطبیعی وإعتباریة الماهیة. هذه الدراسة التی اعتمدت فی خطتها علی المنهج الوصفی- التحلیلی، ترصد هذه المفردات ودلالاتها فی تجربة الشاعر. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - دلالات الصورة الرمزیة فی أشعار رزوق فرج رزوق(دراسة وتحلیل)
مریم رحمتی ترکاشوند أشرف مانع فرهودإنّ رزوق فرج رزوق أحد الشعراء العراقیین فی القرن العشرین، کان من أحد الأشخاص الّذین أسهموا فی تأسیس رابطة إخوان عبقر؛ تلک الرابطة الّتی تسعی إلی تقریب بین الأدبین الحدیث و القدیم و تمثیل مدرسة الشعر العراقی الحدیث وکان ممّن معه الشاعرة نازک الملائکة والشاعر بدر شاکر الس چکیده کاملإنّ رزوق فرج رزوق أحد الشعراء العراقیین فی القرن العشرین، کان من أحد الأشخاص الّذین أسهموا فی تأسیس رابطة إخوان عبقر؛ تلک الرابطة الّتی تسعی إلی تقریب بین الأدبین الحدیث و القدیم و تمثیل مدرسة الشعر العراقی الحدیث وکان ممّن معه الشاعرة نازک الملائکة والشاعر بدر شاکر السیاب. است خدم الشاعر فی أشعاره، تقنیة الرمز فی رسم کثیر من صوره الشعریة لإلقاء ما یریده وإیصال مقصوده إلی متلقّیه واتّخذ الرمز عنده مسالک شتّی منها التاریخی والدینی والأسطوری والطبیعی. من هذا المنطلق کرّسنا جهودنا فی هذا المقال لرصد الصورة الشعریة بشکل عام لأنّها تعتبر المفتاح للدخول إلی الرمز ثمّ الرمز بأنواعه المختلفة عند رزوق فرج رزوق بوصفه جانباً من جوانب الصورة الشعریة لدیه اعتماداً علی المنهج الوصفی - التحلیلی هدفا لاستقصاء الصور الشعریة(الرمزیة) لدی الشاعر والوقوف علی جمالها ومعرفة الصور الجدیدة التی أبدعها الشاعر وإبراز شخصیته للباحثین والمساهمة فی تعزیز مکانة اللغة العربیة وآدابها لدی الأجیال اللاحقة. من أهمّ النتائج التی حقّقها هذا البحث هو أنّ لدی الشاعر توجها جدیدا فی صیاغة الرمز الشعری هو ناتج عن تنوّع مصادر ثقافته مما أتاحت له التمیز فی اختیار بعض الرموز کالرمز التاریخی والأسطوری وکذلک وجدنا الشاعر یعطی جزءً من ذاتیته وشخصیته محاولا مزجها مع هذا الرمز مستخرجا صورا حیة مختلفة عما کانت علیه. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - دراسة الرمز فی قصّة «النهر» لزکریا تامر
یحیی معروف علی پروانه مهران نجفی حاجیوراستخدم زکریا تامر - القاصّ السوری الکبیر - الذی له تجارب متعددة فی الکتابة والقصة الرمز وإستفاد منه بشکل أحسن. قصّة النهر من أهم قصصه الرمزیّة التی یعبّر فیها عن أفکاره واختلاجاته النفسیة ویراوح بین الحلم والواقع، ویتعانق الحلم مع الرمز لیشاکلا عالماً خاصاً ویصور فیها ص چکیده کاملاستخدم زکریا تامر - القاصّ السوری الکبیر - الذی له تجارب متعددة فی الکتابة والقصة الرمز وإستفاد منه بشکل أحسن. قصّة النهر من أهم قصصه الرمزیّة التی یعبّر فیها عن أفکاره واختلاجاته النفسیة ویراوح بین الحلم والواقع، ویتعانق الحلم مع الرمز لیشاکلا عالماً خاصاً ویصور فیها صراع النفسی للمثقّف وآلامه أمام الواقع البشع. تتکوّن هذه القصة من الشخصیات الرمزیّة الأصلیة وغیر الأصلیة، منها عمر السعدی(المثقف)، ورجال الشرطة(الاستبداد والخفقان)، والحارس(قساوة القلب)، والإمرأة المسحورة(الأمل والنشاط)، والنهر(تیار الحرّیة)، والزنزانة(المجتمع العربی)، وکل من هذه الشخصیات تؤدی دورها بشکل جیّد جدا. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - الوسائل الإیحائیة فی شعر فاروق جویدة نموذجاً
سعید زرمحمدی آیت الله زرمحمدیتناول شاعرنا فاروق جویدة فی شعره العدید من القضایا والأحداث ولکنّ هذا لیس ما یرکّز علیه المقال، إنّما یُوجَّه إلی الترکیز علی الوسائل الإیحائیة التی ساعدته فی التعبیر عن هذه القضایا بشکل أعمق وأکثر غنی وإیحائیاً. یسعی هذا المقال مؤسّساً علی المنهج الوصفی- التحلیلی إلی ب چکیده کاملتناول شاعرنا فاروق جویدة فی شعره العدید من القضایا والأحداث ولکنّ هذا لیس ما یرکّز علیه المقال، إنّما یُوجَّه إلی الترکیز علی الوسائل الإیحائیة التی ساعدته فی التعبیر عن هذه القضایا بشکل أعمق وأکثر غنی وإیحائیاً. یسعی هذا المقال مؤسّساً علی المنهج الوصفی- التحلیلی إلی بلورة واستعراض هذه الوسائل التی تحتوی علی الرمز، والمفارقة التصویریة، والتناصّ من خلال دراسة ثلاثیته الشعریة، فی خضم هذا وذاک نطرح سؤالین إثنین رئیسین أولاً ما الفائدة من التعبیر بالوسائل الإیحائیة وما مدی فاعلیته فی النصّ الشعری؟ ثانیاً: ما هی أسباب ومبرّرات لجوء الشاعر إلی توظیف تلک التکنیکات الفنّیة؟ ونحاول خلال هذا المقال الإجابة عن هذین السؤالین. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - الموتیف الرمزی للقدس فی شعر محمود درویش؛ دراسة إحصائیة ودلالیة
کبری روشنفکر حامد پورحشمتیلقد اعتُبرت المدینةموقعا جغرافیّا یخصّ الأدیب ویکشف عن علاقاته الوطیدة بموضع ترعرع فیه؛ فتتصل اتصالا وثیقا بصوره الشعریّة وبوصفها مسرحا حقیقیّا یصاغ فی مصهرتها جوهر الشعر ودلالاته، بحیث کان موتیفها فی شعر محمود درویش نسقا خاصّا یعکس نفسیّة الشاعر واتّجاهاته الملحّة. من چکیده کامللقد اعتُبرت المدینةموقعا جغرافیّا یخصّ الأدیب ویکشف عن علاقاته الوطیدة بموضع ترعرع فیه؛ فتتصل اتصالا وثیقا بصوره الشعریّة وبوصفها مسرحا حقیقیّا یصاغ فی مصهرتها جوهر الشعر ودلالاته، بحیث کان موتیفها فی شعر محمود درویش نسقا خاصّا یعکس نفسیّة الشاعر واتّجاهاته الملحّة. من هذه المدن موتیف مدینة القدس التی اتسعت مفاهیمها فی ذاکرة درویش وتحوی دلالات ورموز مغریة کایحاءها باسم الأرض الفلسطینیة تماما وحظوتها برموز للقداسة، والحضارة العربیّة، وتأریخ فلسطین العریق. تحاول هذه الدراسة تسلیط الضوء علی موتیف القدس فی شعر محمود درویش معتمدة علی المنهج الوصفی- التحلیلی الرافد علی تحلیل النصوص الأدبیّة وفکّ الرموز والدلالات فیها. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - قناع الخیام و دلالاته عند عبدالوهاب البیاتی
زهره قربانی مادوانیتقنیة القناع أحد أشکال الرمز ووسیلة للتعبیر عن تجارب الشاعر وما فی نفسه من المکنونات بطریقة غیر مباشرة، ولعل عبدالوهاب البیاتی وهو من رواد الشعر العربی الحدیث شاعر عبقری فی هذا المجال. هو قام بإبداع تصاویر ملیئة بالعواطف الإنسانیة والقیم السامیة فی شعره مع استلهامه من ا چکیده کاملتقنیة القناع أحد أشکال الرمز ووسیلة للتعبیر عن تجارب الشاعر وما فی نفسه من المکنونات بطریقة غیر مباشرة، ولعل عبدالوهاب البیاتی وهو من رواد الشعر العربی الحدیث شاعر عبقری فی هذا المجال. هو قام بإبداع تصاویر ملیئة بالعواطف الإنسانیة والقیم السامیة فی شعره مع استلهامه من التراث القدیم والأساطیر العربیة والشخصیات المعاصرة والإیرانیة ومن هذه الشخصیات شخصیة خیام. فیدرس هذا المقال توظیف القناع عند البیاتی مرکزا علی شخصیة خیام بالاعتماد علی المنهج الوصفی التحلیلی. فتوصل البحث إلی أن البیاتی یحاول فی استخدام القناع أن یضخم الزمان والمکان ویتجرد عن ذاته لیؤکد من خلال الشخصیات علی عدم ضرورة تطابق القناع مع الشخصیة. وإن قناع الخیام عنده یحمل معان إنسانیة أی یکون رمزا لقضایا إنسانیة معاصرة ویعبر من خلاله تعبیرا غیر مباشر عن أفکاره السیاسیة والاجتماعیة. فالخیام نفس الشاعر الذی یرید أن یقوم بإصلاح المجتمع الذی قد ساد علیه الجهل والظلمة. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - فلسطین فی نظرة الکاتب الشهید غسان کنفانی(رجال فی الشمس)
فاطمه علینژاد چمازکتی سعیده میرحقجو لنگرودیغسان کنفانی کاتب، وناقد، وروائی وشاعر شهید، قد خرج بروایاته العدیدة عن دائرة الواقع الاجتماعی المحلی إلی القضایا الانسانیة العامة التی تتعلق بالوجود وبالإنسان. یدین غسان فی روایته، رجال فی الشمس، کل الأطراف التی تسبب فی نکبة فلسطین، القیادات العاجزة، والقیادات الخائنة و چکیده کاملغسان کنفانی کاتب، وناقد، وروائی وشاعر شهید، قد خرج بروایاته العدیدة عن دائرة الواقع الاجتماعی المحلی إلی القضایا الانسانیة العامة التی تتعلق بالوجود وبالإنسان. یدین غسان فی روایته، رجال فی الشمس، کل الأطراف التی تسبب فی نکبة فلسطین، القیادات العاجزة، والقیادات الخائنة والشعب المستسلم والذین تخلوا عن الأرض لیبحثوا عن خلاصهم الخاص والهرب هو الذی ینسی الانسان ذاته وآماله. فکرة الهرب من الواقع هی من الأفکار التی تخضع للرفض فی هذه الروایة. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - وصف الشخصیة فی قصص «ألیس ذلک» لیوسف ادریس
زهره رنجبرپور محمدمهدی سمتیمصر من بلاد استخدمت القصة والروایة فی أدبها بصورة کثیرة ومن کتابها الشهیرة یوسف ادریس. ألیس کذلک من إحدی روایات یوسف ادریس التی تطرق فیها إلی شخصیات مختلفة من طبقات الوسطی والسفلی، ومعالجة مشاکلهن والظلم الذی مارسه المجتمع. قد حاولنا فی هذه الدراسة الإستعانة بالمنهج ال چکیده کاملمصر من بلاد استخدمت القصة والروایة فی أدبها بصورة کثیرة ومن کتابها الشهیرة یوسف ادریس. ألیس کذلک من إحدی روایات یوسف ادریس التی تطرق فیها إلی شخصیات مختلفة من طبقات الوسطی والسفلی، ومعالجة مشاکلهن والظلم الذی مارسه المجتمع. قد حاولنا فی هذه الدراسة الإستعانة بالمنهج الذی یتناسب مع حاجات البحث ولجأنا إلی المنهج الوصفی- التحلیلی فی هذه الدراسة. سنحت لیوسف ادریس فرصة لتصویر أفکار الشخصیات وأعمالها وفقرها وتشرّدها وجهلها وإحباط أملها مستخدماً أسلوب التصویر المباشر للشخصیات الروایة ولدیها مجموعة متنوعة من الشخصیات الرئیسیة والثانویة والبسیطة. أغلبیة شخصیات هذه الروایة رمزیة بحیث یرمز کل واحدة منهن إلی مجموعة من الأشخاص فی المجتمع. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - بررسی تمثیل، بود بازرگان و او را طوطیی، در روایت مولوی
محمد حسین خان محمدی سهراب سعیدی محبوبه اسماعیلیتمثیل و کاربرد آن در ادب پارسی سابقهای دیرینهای دارد و یکی از کسانی که از این توانمندی ادب پارسی توانمندانه استفاده کرده است مولانا جلال الدین محمد بلخی است. او با شوقی وافر و شوری عارفانه میخواهد عرفان عملی را به مریدان و شیفتگان راه طریقت و حقیقت آموزش دهد و در این چکیده کاملتمثیل و کاربرد آن در ادب پارسی سابقهای دیرینهای دارد و یکی از کسانی که از این توانمندی ادب پارسی توانمندانه استفاده کرده است مولانا جلال الدین محمد بلخی است. او با شوقی وافر و شوری عارفانه میخواهد عرفان عملی را به مریدان و شیفتگان راه طریقت و حقیقت آموزش دهد و در این رسالت خطیر خویش برای بیان مفاهیم والا از تمثیل بهره جسته است. وی مفاهیم ژرف و عمیق عرفانی را درقالب قصهها و حکایات شیرین بیان میکند که این حکایات شیرین گاه از زبان جانوران و حیوانات بیان میشود و شخصیتهای داستان حیوانات اهلی یا وحشی هستند. از آنجا که بررسی تمثیل و قصه سرایی در مثنوی پر اهمیت است، در این مقاله، نخست به ارائه تعریفی از تمثیل پرداخته می شود و سپس از اهداف و مقاصدی یاد می شود که مولانا از توسل به تمثیل در نظر داشته است و در ادامه، حکایت تمثیلی طوطی و بازرگان به نثر میآید وبعد به ابیات منظوم آن تمثیل پرداخته میشود و نقشهای نمادین و سمبلیک آن مورد بررسی قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - ماهیت رمز و تمثیل ادبی؛ (بررسی رساله تمثیلی فی حقیقه العشق سهروردی)
علی محمد صابریاین مقاله تلاش دارد رمز و تمثیل رادرادب فارسی و رساله فلسفی فی حقیقه العشق سهروردی مورد بررسی و تحلیل قراردهد. شایسته است بگوییم که آنها با یکدیگر مساوقت وجودی دارند. یعنی در اندیشه تحلیلی و تطبیقی، رساله فلسفی فوق از ادب فارسی جدانیست. و نوعی هم زبانی و همفکری و همدلی چکیده کاملاین مقاله تلاش دارد رمز و تمثیل رادرادب فارسی و رساله فلسفی فی حقیقه العشق سهروردی مورد بررسی و تحلیل قراردهد. شایسته است بگوییم که آنها با یکدیگر مساوقت وجودی دارند. یعنی در اندیشه تحلیلی و تطبیقی، رساله فلسفی فوق از ادب فارسی جدانیست. و نوعی هم زبانی و همفکری و همدلی بین ادباء و فلاسفهای همچون سهروردی وجود دارد. برای نائل شدن به این حقیقت ابزارهایی لازم است از قبیل تحقیق و جستجو در معنای تمثیل در ادبیات فارسی که عناصر توصیفی و اخلاقی وعرفانی فراوان دارد. در این تمثیلها که شامل حکایات و قصه ها وداستانهاست، غرض و مقصود اصلی نویسنده واضح بیان نشده است. سهروردی هم ضمن توجه به این نکته در داستان تمثیلی فلسفی فی حقیقه العشق؛ موضوع مهم عشق را تحت صورت ظاهر موضوعات دیگر، رمزگونه ارائه میدهد. این طرزتفکر و شیوۀ اندیشه درادبیات عرفانی است که دکترین یا عقیدهای در لباس و صورت یک حکایت تمثیلی و ساختگی بیان میشود. این مقاله مشخصاً به مقولۀ تمثیل در رسالۀ فی حقیقه العشق (مونس العشاق) سهروردی میپردازد. و سه موضوع عشق، حسن و زیبایی و حزن را مورد بررسی قرار میدهد. در این رساله، تمثیل به صورت مفاهیم روحانی، عرفانی، عقلانی و به زبان طبیعی و ملموس بیان شده است. همچنین شخصیتهای بزرگ و الهی در این رساله برای بیان نکات عرفانی و اخلاقی بکار گرفته شده است تا گوینده مقصود خود را بصورت تمثیل ورازگونه بیان کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - گشودن راز و رمز در لغت موران
عبدالرضا جمال زادهسیری در تألیفات و آثار شیخ شهابالدین سهروردی معروف به شیخ اشراق جامعیت او را در دو حکمت استدلالی و کشفی و ذوقی نمایان میسازد، همچنین تنوع و برخورداری آثارش را از تحرک و پویایی آشکار میکند، آثار سهروردی به سبکهای متفاوت مشایی، عرفانی و اشراقی نوشته شده است. رسائل رم چکیده کاملسیری در تألیفات و آثار شیخ شهابالدین سهروردی معروف به شیخ اشراق جامعیت او را در دو حکمت استدلالی و کشفی و ذوقی نمایان میسازد، همچنین تنوع و برخورداری آثارش را از تحرک و پویایی آشکار میکند، آثار سهروردی به سبکهای متفاوت مشایی، عرفانی و اشراقی نوشته شده است. رسائل رمزی او دسته مهم و ارزشمندی از تألیفاتش است که راه سالکان و موانع آنها و اهداف سالکان را مشخص میسازد رسائلی مانند عقل سرخی، آواز بر جبرئیل، الغربة الغربیة، مونس العشاق و رسائل متعدد دیگر از جمله: لغت موران که در این مقال در صدر شرح و بسط آن هستیم او این رساله را با زبانی بسیار شیرین و نمادین و تلفیقی از استعارات و رموز زرتشتی، هرمسی و اسلامی نوشت و سفر روح به سوی خدا و اتحاد با او و شوق فطری انسانها را برای کسب معرفت بیان میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - کاربرد نماد و تمثیل در شعر عطار نیشابوری
جعفر هواسی سیّد احمد حسینی کازرونی فرزانه یوسف قنبریعطار نیشابوری، شاعر و عارف بزرگ قرن ششم و هفتم، معانی و مضامین بلند عرفانی را به بهترین وجه در قالب نماد و تمثیل ارائه میدهد. او در چهار اثر معروف خود (منطق الطیر، مصیبت نامه، الهی نامه و اسرار نامه) رمز و نماد را پایه و اصل داستانهایش قرار داده است. بازیگران صحنههای چکیده کاملعطار نیشابوری، شاعر و عارف بزرگ قرن ششم و هفتم، معانی و مضامین بلند عرفانی را به بهترین وجه در قالب نماد و تمثیل ارائه میدهد. او در چهار اثر معروف خود (منطق الطیر، مصیبت نامه، الهی نامه و اسرار نامه) رمز و نماد را پایه و اصل داستانهایش قرار داده است. بازیگران صحنههای او نماد و تمثیلی هستند که هدف والای این شاعر را به بهترین وجه آراستهاند. تمثیلهای به کار رفته در آثار عطار، گزارشگر احساسات و تجربههای اوست. و برای وصول به اهداف واقعی خود برای وصول به اهداف واقعی خود با بیان تمثیلی و غیر مستقیم از تلخی و گزندگی پند میکاهد. در این نوشتار نویسندگان جهت ضرورت تحقیق با محور قراردادن چهار اثر عطار به تشریح توصیفی مبنی بر تجزیه و تحلیل نمادها و تمثیلهای به کار رفته در شعر این شاعر پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - رابطة مشیت الهی با هدایت و ضلالت انسانها
منیرالسادات پورطولمیمشیت الهی و ارتباط آن با مسئله هدایت و ضلالت آدمیان از جمله مهمترین مسائلی است که اذهان اندیشمندان دینی را به خود متوجه نمودهاست. پژوهش حاضر جستاری است در اندیشههای عرفانی محییالدین ابن عربی عارف نامدار قرن هفتم هجری جهت یافتن پاسخ این مسئله براساس اصول ومبانی فکری ع چکیده کاملمشیت الهی و ارتباط آن با مسئله هدایت و ضلالت آدمیان از جمله مهمترین مسائلی است که اذهان اندیشمندان دینی را به خود متوجه نمودهاست. پژوهش حاضر جستاری است در اندیشههای عرفانی محییالدین ابن عربی عارف نامدار قرن هفتم هجری جهت یافتن پاسخ این مسئله براساس اصول ومبانی فکری عقیدتی او. در این تحقیق پس از تعریف اعیان ثابته، اهمیت و نقش آن در مشیت الهی بیان گردیده و مسئلة تابعیت مشیت خداوند از علم او و در نهایت اعیان ثابته و احدیة التعلّق بودن مشیت الهی تبیین و تحلیل گردیده است و سپس به این نتیجه میرسد که آنچه در عالم وجود حاصل است برحسب عین ثابت ممکنات میباشد و هر عینی را استعدادی است ذاتی و لایتغیر. همه ممکنات مطیع نظام تکوین و مشیت الهی هستند و اراده و مشیت الهی نیز تنها به خواست و استعداد ذاتی ممکن تعلّق میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - بیان رمزی عطار نیشابوری در شرح نکات و دقائق عرفانی داستان رابعه و بکتاش
ناهید جعفریداستان دلدادگی «رابعه و بکتاش» در «الهی نامه» یکی از شورانگیزترین داستان های منظوم عاشقانه و عارفانۀ کهن ادب پارسی است که نغمه گر نوای دلنشین و جان افزای آن، شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، شاعرنامی و پر آوازۀ قرن ششم هجری قمری است. او از مفاخر و نامآوران بزرگ ادبی چکیده کاملداستان دلدادگی «رابعه و بکتاش» در «الهی نامه» یکی از شورانگیزترین داستان های منظوم عاشقانه و عارفانۀ کهن ادب پارسی است که نغمه گر نوای دلنشین و جان افزای آن، شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، شاعرنامی و پر آوازۀ قرن ششم هجری قمری است. او از مفاخر و نامآوران بزرگ ادبیات عرفانی و مثنوی های عاشقانه است که نه تنها در بحرمعانی فرید؛ بلکه در خلق داستان های ناب و دلنواز عاشقانه و عارفانه نیز بس بی بدیل است. در میان آثار عطار، مثنوی هایش به سبب وسعت دامنۀ معانی و داشتن مفاهیم گوناگون و سبک داستانی و در عین حال رمزی، در بیان نکات و دقایق عرفانی، جاذبه ایی بس شگرف دارد و از آنجایی که در سخنان عطار همواره احوال روح را باید جستجو کرد، پس به همین سبب نیزاو در مثنوی «الهی نامه» راوی داستان عارفانه و عاشقانه ایی می شود با نام «رابعه و بکتاش» که تماماً تفسیر و تصویر روح است. رابعه، قهرمان اصلی این داستان که نقش دختری عاشق و دلباخته را ایفاء میکند، نمادی از «روح» و معشوق او، «بکتاش»، رمزی از «نفس» آدمی است که شوریدۀ روزگار از آغاز تا پایان این داستان را به توصیف سیر رستگاری رابعۀ «روح» و سیر تکامل بکتاشِ «نفس» اختصاص داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - بررسی مفهوم نمادین شیر در آثار عرفانی
الهام ولایتی محمدهادی خالقزاده جلیل نظریمفاهیم رمزی و نشانه های نمادین، همواره، در ادبیات عرفانی برای بیان اندیشه و عقاید عرفانی به کارگرفته شده اند. با بررسی متون تاریخی و ادبی درمی یابیم که شیر، از جمله حیواناتی بوده که در فرهنگ ها و تمدن های باستانی و هم ادبیات عرفانی جنبه نمادین و رمزی داشته و برای دست یا چکیده کاملمفاهیم رمزی و نشانه های نمادین، همواره، در ادبیات عرفانی برای بیان اندیشه و عقاید عرفانی به کارگرفته شده اند. با بررسی متون تاریخی و ادبی درمی یابیم که شیر، از جمله حیواناتی بوده که در فرهنگ ها و تمدن های باستانی و هم ادبیات عرفانی جنبه نمادین و رمزی داشته و برای دست یابی به مفاهیم دیگر از ترکیب این نماد با عناصر نمادین دیگر بهره برده اند. پژوهشگر در این مقاله به دنبال جواب این سؤال است که شیر در ادبیات عرفانی در چه موضوعاتی به عنوان نماد به کاررفته است؟ هدف از نگارش این مقاله بررسی مفهوم نمادین شیر در آثار عرفانی است که به روش تحلیلی- توصیفی و به شیوۀ کتابخانه ای از طریق گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی صورت گرفته اســت. حاصل پژوهش نشان می دهد که واژۀ شیر علاوه بر این که در ادبیات حماسی و غنایی کاربرد نمادین فراوانی دارد، در ادبیات عرفانی نیز عارفان از واژۀ شیر در نمادهای حق، نفس اماره، مردان حق، جان و ... بهره برده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - The Impact of Weblog Task Assessment on Iranian EFL Learners’ Reading Ability
Marjan Zamani Hossein Vahid DastjerdiThe purpose of this study was to investigate the impact of weblog task assessment on Iranian EFL learners’ reading ability. To this purpose, a group of 30 English language students (both male and female) in Rozaneh Language Institute in Najafabad were selected bas چکیده کاملThe purpose of this study was to investigate the impact of weblog task assessment on Iranian EFL learners’ reading ability. To this purpose, a group of 30 English language students (both male and female) in Rozaneh Language Institute in Najafabad were selected based on their performance on the OPT. The researchers tried to select a homogeneous sample in terms of age factor and proficiency level. The homogeneous students were randomly assigned to experimental and control groups. With the exception of the control group, both experimental groups received treatment. Group A received journalist tasks and group B received mystery tasks. The experimental groups were treated through a weblog designed by the present researchers. Before performing the treatment, all participants were tested to estimate their reading ability. At the end of the experiment, the participants took another test on reading comprehension. The scores of the tests were analyzed and interpreted using ANOVA. The findings revealed that the journalist and mystery tasks groups outperformed the control group. However, the mystery task proved more effective. The findings of the study can be very beneficial for the teachers of English who wish to improve Iranian EFL learners’ reading ability. Actually, blogs enable us to exploit learning as a natural part of everyday life. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - بررسی جایگاه اساطیری گل بنفشه در ویس و رامین بر پایه اساطیر یونانی
معصومه نظری ایوب کوشان مهین مسرتچکیده گلها و گیاهان، به صورت نمادهایی همواره تجسّم و تبلور رازهای ناخودآگاه فردی و جمعی هر قوم و تمدّنی بودهاند و نمادهای نابِ طبیعی هستند که از قدیم الایّام از وجههای قدسی و روحانی برخوردار بودهاند. در واقع گلها اغلب به صورت الگوی ازلی روح و یک مرکز روحی عرضه می چکیده کاملچکیده گلها و گیاهان، به صورت نمادهایی همواره تجسّم و تبلور رازهای ناخودآگاه فردی و جمعی هر قوم و تمدّنی بودهاند و نمادهای نابِ طبیعی هستند که از قدیم الایّام از وجههای قدسی و روحانی برخوردار بودهاند. در واقع گلها اغلب به صورت الگوی ازلی روح و یک مرکز روحی عرضه میشدند و بیانگر عوالم درونی و عواطف ناگفتة انسان به شمار میآمدند. یکی از این گلهای پُر رمز و راز، گل بنفشه میباشد که در اساطیر یونانی دست آفریدۀ خدای عشق است. در این پژوهش برآنیم تا جایگاه اساطیری گل بنفشه در منظومۀ ویس و رامین را به عنوان نماد عشق و وفاداری، مورد بررسی قرار دهیم. هدف ما در این پژوهش، بررسی و تبیین جایگاه اساطیری گل بنفشه و پاسخ به این سؤال است که ارادة معنای مذکور از کدام اساطیر نشأت گرفته است؟ روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده یعنی ابتدا جایگاه اساطیری گل بنفشه مورد بررسی قرار گرفته و بعداً به کاربرد نمادین آن در ویس و رامین پرداخته شده است. از نتایج به دست آمده میتوان به تأثیر اساطیر یونانی بر ادبیّات ایران دورۀ اشکانیان اشاره کرد و تبیین این امر که گل بنفشه در این برهه از ادبیّات فارسی به عنوان نماد وفاداری به کار رفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - رمزگشایی قصة دقوقی
فاطمه حیدریقصة دقوقی در مثنوی معنوی از جمله قصههایی است که حیرت خوانندگان و شارحان آن را برانگیخته است، اما حیرتی که شاعر بارها و بارها به آن اشاره میکند حیرت عارفانه است. تجربة شاعر و درونمایة داستان بنظر خواننده آشنا نمیآید و رازهایی ناگشوده دارد. فهم و دریافت آن با یافته چکیده کاملقصة دقوقی در مثنوی معنوی از جمله قصههایی است که حیرت خوانندگان و شارحان آن را برانگیخته است، اما حیرتی که شاعر بارها و بارها به آن اشاره میکند حیرت عارفانه است. تجربة شاعر و درونمایة داستان بنظر خواننده آشنا نمیآید و رازهایی ناگشوده دارد. فهم و دریافت آن با یافتههای حواس ظاهری ممکن نیست و امری ناهمگون و متفاوت با تجربیات روزمره و عادی است. ابهام درونی اغلب حوادث، آن را نیازمند توضیح و تفسیر میکند، به گونهای که در گشودن قفل رازهای آن به عقل و منطق نمیتوان تکیه کرد. این داستان تجربهای ازلی است که از راه ناخودآگاهی منتقل شده، کلید کشف ضمیر ناخودآگاه و بررسی رمزها و نمادهای آن است. در این مقاله برآنیم تا با طرح چکیدهای از قصه به حل برخی از پیچیدگیهای آن بپردازیم. پرونده مقاله