فهرست مقالات مهرداد نوابخش


  • مقاله

    1 - آینده پژوهی سرمایه فرهنگی در خانواده ایرانی به روش مدل سازی
    آینده پژوهی مدیریت , شماره 112 , سال 29 , بهار 1397
    آینده پژوهی فراتر از پیش‌بینی و به معنی هنرِ شکل دادن به آینده ‌است؛ به آن شکل که آینده را می‌خواهیم. امروزه تغییرات فناوری و متعاقبا تغییر در دیگر جنبه های زندگی، افزایش روز افزون وابستگی متقابل کشورها و ملل، تمرکز زدایی جوامع و نهادهای موجود که بدلیل گسترش فناوری اطلا چکیده کامل
    آینده پژوهی فراتر از پیش‌بینی و به معنی هنرِ شکل دادن به آینده ‌است؛ به آن شکل که آینده را می‌خواهیم. امروزه تغییرات فناوری و متعاقبا تغییر در دیگر جنبه های زندگی، افزایش روز افزون وابستگی متقابل کشورها و ملل، تمرکز زدایی جوامع و نهادهای موجود که بدلیل گسترش فناوری اطلاعات شتاب بیشتری یافته است، تمایل روزافزون به جهانی شدن به همراه حفظ ویژگیهای ملی و فرهنگی و بسیاری عوامل دیگر، لزوم درک بهتر از تغییرات و آینده را برای دولتها و جوامع ایجاب می کند. یکی از مولفه های اساسی برای رویارویی با چالشها، آینده پژوهی است که دانشِ در برگیرنده تمام جنبه های مطالعه و پژوهش درباره آینده می باشد. آﻳﻨﺪه پژوهی سرمایه فرهنگی در خانواده از ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار ارتباط ساختاری دارد. یکی از نیازهای اساسی توسعه یافتگی در هر جامعه، چینشِ تحولات آینده سرمایه فرهنگی است. به علت پررنگ بودن نقش خانواده در ایران و اهمیتِ روند تغییراتِ کارکردهای فرهنگی خانواده، لازم است سرمایه فرهنگی خانواده را بصورت دلخواه آینده پژوهی نمود و مسیر رسیدن به توسعه فرهنگی پایدار را تسهیل کرد. به این منظور، سنجه هایی جهت آینده پژوهی انتخاب و با توجه به وزنِ آنها، مدل سازی شده است. هدف این مقاله آینده پژوهی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ خانواده ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻣﺪل سازی است. از نظر هدف پژوهش ﻛﺎرﺑﺮدی و از ﻧﻈﺮ ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت، ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ می باشد. روش پژوهش ترکیبی از روشهای کیفی و کمی بوده و ﺑﺮای ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ داده ﻫﺎ در ﺳﻄﺢ آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ از ﻧﺮم اﻓﺰار23 spss و در ﺳﻄﺢ آﻣﺎر استنباطی از ﻧﺮم اﻓﺰار PLS[i] استفاده شده است. ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﭘﺲ از ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎری، مشخص کننده وزن و اهمیتِ سنجه هایی در مدل مفهومی شدند تا با برنامه ریزی هایی در جهت ارتقاء آنها، به آینده دلخواهِ سرمایه فرهنگی در خانواده ایرانی دست یابیم. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - تحلیلی از روند رشد طبقه متوسط جدید و تغییرات شهرنشینی در ایران
    هویت شهر , شماره 5 , سال 6 , زمستان 1391
    هدف از ارائه مقاله حاضر، بررسی و تحلیل چگونگی ارتباط میان شهرنشینی و روند رشد و گسترش طبقه متوسط جدید در ایران است. جامعه آماری پژوهش دانشجویان مقاطع ارشد و دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در سال تحصیلی 1389-1388 تشکیل داده اند ،که 443 نفر از آنها به عنوان چکیده کامل
    هدف از ارائه مقاله حاضر، بررسی و تحلیل چگونگی ارتباط میان شهرنشینی و روند رشد و گسترش طبقه متوسط جدید در ایران است. جامعه آماری پژوهش دانشجویان مقاطع ارشد و دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در سال تحصیلی 1389-1388 تشکیل داده اند ،که 443 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب گردیدند. تحقیق حاضر با تکیه بر منطق فازی انجام گرفته است و پرسشنامه باآلفای کرونباخ 87/0 مورد تایید قرار گرفت . یافته های حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که شهرنشینی با ایجاد وگسترش سرمایه گذاری تجاری و صنعتی و بازرگانی، گسترش نهادهای سیاسی مدنی و نظام های آموزشی، زمینه رشد و توسعه طبقه متوسط جدید را فراهم آورده است. از این رو شهرنشینی با جذب جمعیت و رشد وگسترش زمینه های اشتغال در رشد و گسترش طبقه متوسط جدید نقش موثری داشته است. اما هر یک از ابعاد فوق ، وزن متفاوتی داشته اند. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - رویکردی نوین به نمودهای جهانی شدن در کلان شهرهای کشورهای جنوب
    هویت شهر , شماره 5 , سال 3 , زمستان 1388
    هزاران سال است که شهرها کانون فرهنگ1، اندیشه ، تعامل اجتماعی2 انسان ها و جایگاه بالندگی شهرنشینی هستتند. گر چه از هنگام پیدایش انسان در کره زمین، اکثریت افراد در آبادی ها، دهکده ها، شهرک ها و بافت های جمعی می زیسته اند اما با فرا رسیدن قرن بیست و یک و به ویژه دو دهه پای چکیده کامل
    هزاران سال است که شهرها کانون فرهنگ1، اندیشه ، تعامل اجتماعی2 انسان ها و جایگاه بالندگی شهرنشینی هستتند. گر چه از هنگام پیدایش انسان در کره زمین، اکثریت افراد در آبادی ها، دهکده ها، شهرک ها و بافت های جمعی می زیسته اند اما با فرا رسیدن قرن بیست و یک و به ویژه دو دهه پایانی قرن بیستم میلادی زمان وقوع دو رخداد مهم جهانی در تاریخ حیات بشری است. یکی از این دو رخداد، شهری شدن جهان و دیگری ظهور شهرهای جهانی است. در این میان کلان شهرهای کشورهای جنوب از یک ماهیت عینی یک دست و فراگیر برخوردار نبوده و تحت تاثیر عوامل جهانی قرار گرفته اند. پژوهش حاضر بر آن است تا تاثیرات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جهانی شدن بر کلان شهرهای کشورهای جنوب مورد بررسی قرار داده تا با مطالعه تطبیقی و استفاده از تجربیات کشورهای توسعه یافته، راهکارهای مناسبی در جهت ساماندهی و برنامه ریزی شهری درکلان شهرهای کشورهای جنوب اتخاذ گردد. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - تبیین نقش پارادیم های حسابداری در ارتقاء خصوصیات کیفی جامعه: جامعه شناسی گزارشگری مالی
    حسابداری مدیریت , شماره 2 , سال 14 , تابستان 1400
    حسابداری اجتماعی به شرکت ها و مؤسسات اقتصادی، مالی و تولیدی فرصت می دهد تا از موقعیت اجتماعی، شاخص های اجتماعی و روند حرکت جامعه مطلع گردند و بدان وسیله فعالیت های خود را به گونه ای آگاهانه تر انجام دهند و ضمن برطرف کردن خلأهای مالی، ترازنامه منطقی و سنجیده ای ترسیم نما چکیده کامل
    حسابداری اجتماعی به شرکت ها و مؤسسات اقتصادی، مالی و تولیدی فرصت می دهد تا از موقعیت اجتماعی، شاخص های اجتماعی و روند حرکت جامعه مطلع گردند و بدان وسیله فعالیت های خود را به گونه ای آگاهانه تر انجام دهند و ضمن برطرف کردن خلأهای مالی، ترازنامه منطقی و سنجیده ای ترسیم نماید. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط بین این دو رشته، درصدد تبیین رویکردهای نوین حسابداری در ارتقا خصوصیات کیفی جامعه است. پژوهش حاضر با اتخاذ رویکرد ترکیبی و روش تحقیق تحلیل محتوا انجام گردیده است. جامعه آماری این مطالعه متشکل از اساتید برجسته رشته حسابداری کشور است که با توجه به حجم جامعه، نمونه مورد مطالعه 170 نفر تعیین گردید. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t تک نمونه ای برای فرضیات صورت گرفت. نتایج تحلیل محتوا حاکی از آن است که مفاهیم مرتبط با ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری، می توانند مشخصات کیفی جامعه و از این طریق جامعه شناسی گزارشگری را تقویت نمایند. همچنین آزمون فرضیه ها بیانگر آن است که تئوری ها و پارادایم های مطرح در رشته حسابداری، از منظر جامعه شناختی دچار تحولات قابل توجهی شده اند و پارادایم های مطرح در بیانیه انجمن حسابداری آمریکا را می توان با شاخص های مطرح در پارادایم های جامعه شناسی مقایسه نمود. پرونده مقاله

  • مقاله

    5 - فولکلور،ضرب‌المثل‌های ایرانیان و میل به توسعه
    مدیریت فرهنگی , شماره 49 , سال 14 , پاییز 1399
    هدف پژوهش: این تحقیق سعی در تحلیل جامعه شناختی مولفه‌های فرهنگی، بطور خاص محتوای مثل‌های کتاب امثال و حکم دهخدا و نقش این مثل‌ها در توسعه نیافتگی ایران دارد. روش پژوهش: تحلیل محتوای کیفی و روش مطالعه میدانی. جامعه آماری: 50 هزار ضرب‌المثل از کتاب امثال و حکم دهخدا و 4 چکیده کامل
    هدف پژوهش: این تحقیق سعی در تحلیل جامعه شناختی مولفه‌های فرهنگی، بطور خاص محتوای مثل‌های کتاب امثال و حکم دهخدا و نقش این مثل‌ها در توسعه نیافتگی ایران دارد. روش پژوهش: تحلیل محتوای کیفی و روش مطالعه میدانی. جامعه آماری: 50 هزار ضرب‌المثل از کتاب امثال و حکم دهخدا و 40 نفر از کسانی که آگاهی نسبتا خوبی به مثل‌ها داشتند. روش انجام پژوهش: تحلیل محتوای ضرب‌المثل‌ها توسط 3 کدگذار متخصص و مصاحبه با افراد. یافته‌ها: محقق با تحلیل محتوای بیش از پنجاه هزار مثل در روش تحلیل محتوای کیفی به این نتیجه رسید که 2510 مثل حاوی مفاهیم توسعه‌ای هستند که از این تعداد 894 مثل (35%) حاوی مفاهیم همسو با توسعه و 1616 مثل (65%) حاوی مفاهیم غیرهمسو با توسعه بودند. بعلاوه، با استفاده از روش مطالعه میدانی، از مصاحبه با 40 نفر از کسانی که آگاهی نسبتا خوبی به مثل‌ها داشتند، 276 مثل حاوی مفاهیم توسعه‌ای بدست آمد که از این تعداد 64 مثل (23%) حاوی مفاهیم همسو با توسعه و 212 مثل (77%) حاوی مفاهیم غیرهمسو با توسعه بودند. نتیجه‌گیری: این تحقیق در نهایت به این نتیجه می‌رسد که تعداد قابل ملاحظه‌ای از مثل‌های مورد مطالعه مفاهیمی همچون تقدیرگرایی، فقدان نوآوری، مرگ، زن ستیزی، قناعت و...را ترویج می‌کند. پرونده مقاله

  • مقاله

    6 - بررسی وضعیت ظرفیت سنجی توسعه فرایند بکارگیری نخبگان بر مبنای دیپلماسی فرهنگی کشور
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 4 , سال 10 , پاییز 1397
    مقاله حاضر برگرفته از پژوهشی است که هدف آن بررسی وضعیت ظرفیت سنجی توسعه فرایند بکارگیری نخبگان بر مبنای دیپلماسی فرهنگی کشور بود، که به روش توصیفی از نوع پیمایشی انجام شد و جامعه آماری آن عبارتند از نخبگان علمی شامل اساتید، دانشجویان، مدیران اجرایی و فرهنگی دانشگاهها و چکیده کامل
    مقاله حاضر برگرفته از پژوهشی است که هدف آن بررسی وضعیت ظرفیت سنجی توسعه فرایند بکارگیری نخبگان بر مبنای دیپلماسی فرهنگی کشور بود، که به روش توصیفی از نوع پیمایشی انجام شد و جامعه آماری آن عبارتند از نخبگان علمی شامل اساتید، دانشجویان، مدیران اجرایی و فرهنگی دانشگاهها و ادارات منتخب شامل 4500 نفر بودند، که در سال تحصیلی 96-1395 مشغول به خدمت و تحصیل بودند که از این تعداد 354 نفر بر مبنای جدول کرجسی و مورگان به روش طبقه ای نسبی و تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که برای تدوین آن بر اساس مطالعه عمیق مبانی نظری و پیشینه تحقیقات داخلی و خارجی در 84 گویه تدوین و روایی آن تأیید و پایایی آن نیز با ضریب 845/0 محاسبه شد و داده ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد؛ با توجه به محتوای سوالات و مبانی نظری و پیشینه تحقیقات انجام شده 3 مولفه شامل بهره برداری از ظرفیت ایده پردازی نخبگان، بسترسازی فضای فعالیت نخبگان و تناسب سازی حضور نخبگان بر مبنای دیپلماسی فرهنگی کشور در راستای توسعه ظرفیت سنجی نخبگان بر مبنای دیپلماسی فرهنگی استخراج شد. همچنین در بین مولفه های شناسایی شده بیشترین میزان میانگین در بین عوامل با (21/3) به عامل بهره برداری از ظرفیت ایده پردازی نخبگان وکمترین میزان آن نیز با (01/3) به عامل تناسب سازی حضور نخبگان بر مبنای دیپلماسی فرهنگی کشور اختصاص دارد. همچنین ساختار و مجموعه قوانین فرهنگی کشور در راستای استفاده از ظرفیت نخبگان در وضعیت مطلوبی قرار دارد.بعلاوه بین میانگین نظرات هر گروه از آزمودنی ها (استاد، دانشجو، مدیر اجرایی و مدیر فرهنگی) نسبت به تأثیر مولفه های شناسایی شده در امکان استفاده از نخبگان در دیپلماسی فرهنگی کشور از لحاظ آماری تفاوت وجود ندارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    7 - تحلیل جامعه شناختی فقر فرهنگی در تکرار انحرافات اجتماعی و بازگشت به زندان در زنان زندانی( ندامتگاه مرکزی زنان شهرستان اراک سال 1397)
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 0 , زمستان 1386
    گسترش انواع انحرافات اخلاقی و رفتاری، که در پی دگرگونی های بوجود آمده در ساختار اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی، سیاسی و مذهبی می باشد؛ زمینه را برای انجام خلاف در جامعه، فراهم می نماید. هدف از این پژوهش، بررسی زمینه های وقوع جرم، استراتژی ها و پیامدهای استراتژی های بکار رفته چکیده کامل
    گسترش انواع انحرافات اخلاقی و رفتاری، که در پی دگرگونی های بوجود آمده در ساختار اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی، سیاسی و مذهبی می باشد؛ زمینه را برای انجام خلاف در جامعه، فراهم می نماید. هدف از این پژوهش، بررسی زمینه های وقوع جرم، استراتژی ها و پیامدهای استراتژی های بکار رفته، توسط زنان زندانی در زندان مرکزی اراک می باشد. برای این منظور، با استفاده از روش گرندد تئوری و تکنیک مصاحبه نیمه ساخت یافته، با 14 زن که سابقه بازگشت مجدد به زندان داشته اند، از طریق نمونه گیری هدفمند ، مصاحبه عمیق صورت گرفت. بعد از مصاحبه دهم، اشباع مفهومی حاصل گردید. برای اطمینان خاطر، انجام مصاحبه تا نفر چهاردهم، ادامه یافت. داده ها با استفاده از مدل پارادایمی اشتروس و کوربین، مقوله بندی و سپس مدل پارادایمی آن ترسیم گردید. نتایج پژوهش نشان داد که طعمه شدگی، فریب خوردگی، ناهمنوایی زناشویی، طلاق عاطفی و ازدواج ناموفق، از جمله علل انحراف در این زنان می باشد. انحرافات اجتماعی پدر، همنشینی افتراقی، اعتیاد و خلافکاری والدین، خلاءهای عاطفی، قربانی تجاوز بودن و همسر آزاری، از عوامل مداخله گر در این انحراف، می باشند که راهبردهایی چون، کجروی اجتماعی، ازدواج غیر متعارف، سرقت، طلاق، و روابط خارج از عرف را در پی دارد. برخی از پیامدهای این راهبردها، از هم پاشیدگی خانوادگی، آنومی اخلاقی - اجتماعی و زندان، می باشد. نتایج نشان دهنده آن بود که پدیده فقر فرهنگی، عامل محوری در گرایش زنان به انجام جرم زندانی شدن و تکرار همان جرایم و بازگشت مجدد به زندان می باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    8 - طراحی الگوی توسعه سرمایه فرهنگی در خانواده
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 0 , زمستان 1386
    سرمایه فرهنگی مفهوم نسبتا جدیدی است که امروزه از عوامل توسعه پایدار شناخته شده است. بعلت اهمیت نهاد خانواده در جامعه ایرانی و تغییرات فرهنگی این نهادِ تاثیرگذار بر توسعه فرهنگی، توسعه سرمایه فرهنگی خانواده بعنوان یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی، می تواند تاثیرات شگرفی در چکیده کامل
    سرمایه فرهنگی مفهوم نسبتا جدیدی است که امروزه از عوامل توسعه پایدار شناخته شده است. بعلت اهمیت نهاد خانواده در جامعه ایرانی و تغییرات فرهنگی این نهادِ تاثیرگذار بر توسعه فرهنگی، توسعه سرمایه فرهنگی خانواده بعنوان یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی، می تواند تاثیرات شگرفی در توسعه و ارتقاء سطح فرهنگ جامعه ایرانی داشته و این تحول مثبت، مسیر رسیدن به توسعه پایدار را تسهیل کند. این مقاله در رابطه با پژوهشِ ﻃﺮاﺣﻲ اﻟﮕﻮ ﺟﻬﺖ توسعه ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲِ خانواده تهیه گردیده و ﻫﺪف آن ﻛﺎرﺑﺮدی و از ﻧﻈﺮ ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت، ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ است. ﻣﺪل مفهومی پژوهش ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ، میان 30 نفر از ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﻮرد آزمون ﻗﺮار ﮔﺮفت. ﺑﺮای ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ داده ﻫﺎ در ﺳﻄﺢ آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ از ﻧﺮم اﻓﺰار32 Spss و در ﺳﻄﺢ آﻣﺎر استنباطی از ﻧﺮم اﻓﺰار PLS استفاده شد. ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﭘﺲ از ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎری، ﻣﺆﻳﺪ ارﺗﺒﺎط 10 مولفه از 13 مولفه در مدل مفهومی شدند. ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس مولفه تعاملات اجتماعی، ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ رﺗﺒﻪ را در اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮاتِ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ خانواده ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد. اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺟﺎﻳﮕﺎه ارزﺷﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ را در وضعیت موجود و مطلوب ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮده و می تواند زﻣﻴﻨﻪ ای ﺑﺮای ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺬاری ﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در حوزه خانواده را ﻓﺮاﻫﻢ آورد. اهمیتِ مولفه دموکراتیک بودنِ خانواده، بالاترین و مولفه مشارکت فرهنگی، پایین ترین رتبه را در بررسی شرایط مطلوب از نظر خانواده بدست آورد. پرونده مقاله

  • مقاله

    9 - واکاوی مفهوم «سوژه» در رویکردهای تحلیل گفتمان
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 1 , سال 11 , بهار 1398
    مفهوم سوژه ریشه‌ در تفکرات دوران نو زایش دارد که در قرن بیستم ماهیتی سیاسی یافت؛ سوژه را حداقل از سه منظر می‌توان مورد بررسی قرار داد؛ ازنظر مدرن که با دکارت آغاز می‌گردد، سوژه فاعل شناسایی است که مستقل از نیروهای متافیزیکی توانایی اندیشیدن و کنش را داراست. از منظر پساس چکیده کامل
    مفهوم سوژه ریشه‌ در تفکرات دوران نو زایش دارد که در قرن بیستم ماهیتی سیاسی یافت؛ سوژه را حداقل از سه منظر می‌توان مورد بررسی قرار داد؛ ازنظر مدرن که با دکارت آغاز می‌گردد، سوژه فاعل شناسایی است که مستقل از نیروهای متافیزیکی توانایی اندیشیدن و کنش را داراست. از منظر پساساختارگرا و پسامدرن که به صورت خاص در اندیشه فوکو تجلی می‌یابد، سوژه ابداع عصر مدرن است و با پایان مدرنیسم نیز رو به افول گذاشته است. در این معنا سوژه مقهور عناصر قدرت است و تماماً در بستر نیروهای تاریخی و گفتمان‌های آن شکل می‌گیرد. در منظر سوم، سوژه فاعلی است که در بستر نیروهای تاریخی و گفتمان‌ها شکل می‌گیرد اما توان مقاومت و تغییر آن را نیز داراست و بر آن اثر می‌گذارد. این مقاله با روش اسنادی به مطالعه مفهوم سوژه در رویکردهای مختلف تحلیل گفتمان می‌پردازد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که سوژه و هویت آن فراز و نشیب‌های زیادی پشت سر نهاده است؛ گاه در هیبت کنشگری خلاق و اثرگذار و گاه در قالب موجودی منفعل و محصور. از منظر رویکردهای تحلیل گفتمان به‌ویژه رویکرد گفتمان لاکلائو و موفه سوژه‌ها در موقعیت‌هایی خاص قادر به فروپاشی یک گفتمان و هژمونیک ساختن گفتمانی دیگر می‌شوند. پرونده مقاله

  • مقاله

    10 - علل خشونت و انحرافات ورزشی ایران با رویکرد آینده پژوهی (مورد مطالعه رشته فوتبال)
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 14 , زمستان 1400
    این پدیده اجتماعی امروزه به بخش مهمی از فعالیت اجتماعات زنده تبدیل شده است اما آنچه که در این مقال نکته قابل تامل تنش هایی است که قبل، حین و پس از مسابقات مهیج ورزشی، میان هواداران تیم های مختلف با یکدیگر و یا حتی در میان زمین توسط بازیکنان رخ می دهد و بعضا حوادث تلخی ر چکیده کامل
    این پدیده اجتماعی امروزه به بخش مهمی از فعالیت اجتماعات زنده تبدیل شده است اما آنچه که در این مقال نکته قابل تامل تنش هایی است که قبل، حین و پس از مسابقات مهیج ورزشی، میان هواداران تیم های مختلف با یکدیگر و یا حتی در میان زمین توسط بازیکنان رخ می دهد و بعضا حوادث تلخی را رقم می زند. هدف این تحقیق علل خشونت و انحرافات ورزشی ایران با رویکرد آینده پژوهی (مورد مطالعه رشته فوتبال) بوده است. در این تحقیق با استفاده از رویکرد آمیخته به شناسایی عوامل پرداخته شده است. بر اساس مصاحبه های انجام شده عوامل موثر شناسایی شده اند که این عامل‎ها عبارتند از : عوامل موثر سازمانی، عوامل موثر نهادی، عوامل موثر محیط و عوامل موثر فردی. با توجه به نتایج بدست آمده می توان بیان کردکه کلیه سوالات مربوط به متغیرها دارای ضرایب همبستگی معنی‎داری با متغیرهای مکنون هستند .مدل پژوهش از نظر شاخص‌های معنی‌داری و برازش مورد تائید است. به این ترتیب و با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان نتیجه گرفت که عوامل موثر سازمانی، عوامل موثر نهادی، عوامل موثر محیطی و عوامل موثر فردی عوامل موثر بر علل خشونت و انحرافات ورزشی ایران در دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران است. پرونده مقاله

  • مقاله

    11 - شناسایی مولفه های فرهنگی و اجتماعی تحکیم خانواده در راستای پیشگیری از طلاق
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 1 , سال 14 , بهار 1401
    خانواده در نظام جمهوری اسلامی ایران و در سایر نظام های اجتماعی از جایگاه بی بدیلی برخوردار است. بر همین اساس در برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور همواره بر خانواده و تعالی و تحکیم آن تاکید شده است. اما مشاهدات و پژوهش های علمی صورت گرفته نشانگر این مهم است چکیده کامل
    خانواده در نظام جمهوری اسلامی ایران و در سایر نظام های اجتماعی از جایگاه بی بدیلی برخوردار است. بر همین اساس در برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور همواره بر خانواده و تعالی و تحکیم آن تاکید شده است. اما مشاهدات و پژوهش های علمی صورت گرفته نشانگر این مهم است که مسیری را که این نهاد اجتماعی طی سنوات اخیر در ایران طی نموده است مورد انتظار برنامه ریزان توسعه نبوده است. بر این اساس پژوهش حاضر با این فرض که "بین مولفه های واقعی تحکیم خانواده و مولفه های مورد برنامه ریزان توسعه اجتماعی فاصله وجود دارد" آغاز به کار نمود. تحقیق حاضر با استفاده از روش اسنادی و میدانی و تکنیک پرسشنامه و برای 390 نفر از جوانان در آستانه ازدواج به اجرا در آمده است. نتایج این پژوهش نشان دهنده این است که متاسفانه حدود نیمی از دختران و پسران در آستانه ازدواج تمایلی به ازدواج ندارند و زیرساخت های اجتماعی و اقتصادی برای تامین نیازهای اساسی یک زندگی برای ایشان متناسب با الگوها و ساختار های امروز جامعه ایران فراهم نشده است. از دیگر سو تغییرات جدی در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی کشور ضمن ایجاد تغییرات ژرف در ساختارهای اجتماع- اقتصادی کشور، موجبات بروز تغییرات اساسی در جنس و نوع مناسبات اجتماعی از جمله در نحوه گزینش همسر از همسان گزین به سمت نا همسان گزین شده است و این امر در ترکیب با سایر مولفه های کلان و خرد اجتماعی موجب بروز چالش های جدی برای بقا و تعالی خانواده های ایرانی شده است. در نهایت با بررسی فرضیه های مطرح شده پژوهش حاضر، رابطه بین پایگاه اقتصادی- اجتماعی، اعتقادات مذهبی و حمایت های اجتماعی با تحکیم بنیان خانواده تایید شد. پرونده مقاله

  • مقاله

    12 - بررسی مطالعه جامعه شناختی نقش عوامل فرهنگی - اجتماعی بر مشارکت سیاسی (مطالعه موردی: جوانان شهر تبریز در سال 1396)
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 58 , سال 15 , بهار 1402
    مشارکت سیاسی یکی از شاخصه های برجسته علوم سیاسی است که سرنوشت مهمی برای افراد و جامعه را در بردارد. حق مشارکت سیاسی به این معناست که افراد جامعه حق دارند آزادانه و در چارچوب قوانین در تصمیم گیری برای امور کشور سهیم باشند. عوامل مختلفی بر مشارکت سیاسی اقشار و گروه های مخ چکیده کامل
    مشارکت سیاسی یکی از شاخصه های برجسته علوم سیاسی است که سرنوشت مهمی برای افراد و جامعه را در بردارد. حق مشارکت سیاسی به این معناست که افراد جامعه حق دارند آزادانه و در چارچوب قوانین در تصمیم گیری برای امور کشور سهیم باشند. عوامل مختلفی بر مشارکت سیاسی اقشار و گروه های مختلف سیاسی و اجتماعی تأثیر دارند. پژوهش حاضر بر آن است تا نقش عوامل فرهنگی- اجتماعی را بر مشارکت سیاسی جوانان 15 تا 29 ساله شهر تبریز در سال 1396 مورد بررسی قرار دهد. جهت برآورد حجم نمونه دراین پژوهش از فرمول کوکران استفاده شده است که طی آن تعداد نمونه لازم 384 نفر محاسبه گردید. روش نمونه گیری در مقاله حاضر، چند مرحله ای و خوشه ای است. نتایج پژوهش نشان می دهد که کنش و رفتار فرهنگی و اجتماعی در حد بسیار بالایی با میزان مشارکت سیاسی جوانان رابطه معنی داری دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    13 - سیاست‏های علم و فناوری در برنامه‏های توسعه پنج‏ساله (تحلیل گفتمان برنامه ششم بر اساس رویکرد لاکلو و موف)
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 62 , سال 16 , بهار 1403
    سیاست‏های علم و فناوری به دلیل اهمیتی که در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع دارند، به یکی از مهمترین عرصه‏های نزاع گفتمانی تبدیل شده‏اند. از این‏رو، مطالعه حاضر با هدف تحلیل گفتمان برنامه ششم بر اساس رویکرد لاکلو و موف انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه کلیه مواد قانونی چکیده کامل
    سیاست‏های علم و فناوری به دلیل اهمیتی که در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع دارند، به یکی از مهمترین عرصه‏های نزاع گفتمانی تبدیل شده‏اند. از این‏رو، مطالعه حاضر با هدف تحلیل گفتمان برنامه ششم بر اساس رویکرد لاکلو و موف انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه کلیه مواد قانونی و تبصره‏های مرتبط با علم و فناوری در قانون برنامه ششم توسعه بودند که به صورت تمام‏شماری مورد مطالعه قرار گرفتند یافته‏ها نشان می‏دهد که دال مرکزی این سند «نوآوری هدفمند علمی» است که مدلول‌‌های خود را بر اساس سه نشانه «کارآمدی و روزآمدی، خصوصی‌‌سازی/مردم‌‌سازی و اقتصاد دانش‌‌بنیان» برساخت کرده است. دال شناور، در قالب «همکاری و مشارکت علمی» و «عملکرد رقابتی» خود را نشان داده است. دال‏های تهی «اشتغال»، «نوسازی و بهسازی دانشی» و «بهره‌‌وری علمی» هستند که با وقفه‌‌ها و لحظه‌‌ها «مردمی‌‌سازی»، «نوسازی و بهسازی آموزشی» و «فرهنگ و ارزش‌‌های اسلامی» همراه هستند. حوزه گفتمانی این برنامه «دولت‌‌محوری، وابستگی به بیرون، کاهش محرومیت و بی‌‌طرفی علمی» است که گفتمان «فرهنگ‌‌محور/بوم‌‌محور» با موقعیت هژمونیک خود تخاصم‌‌ها را به حاشیه برده و فضا را برای مانور گفتمانی خود تحکیم بخشیده است. نتایج این مطالعه نشان می‏دهد که این برنامه با تاکید بر ررویه‏های اثبات‏گرایانه و عرضه‏محوری به سوی اهداف کمی در حرکت است که این امر امکان مردمی‌‌سازی علم و بکارگیری سرمایه‌‌های اجتماعی را با خلاء جدی روبرو ساخته است. پرونده مقاله

  • مقاله

    14 - بررسی جامعه شناختی فرایند تصمیم گیری در رفتار های سیاسی با تاکید بر نقش جنسیت (مورد شهر تبریز)
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 0 , زمستان 1386
    هدف اصلی تحقیق بررسی عوامل اجتماعی موثر بر فرایند تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی زنان و مردان ساکن شهر تبریز است که سعی شده تأثیر عوامل اجتماعی از جمله اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی‌قدرتی اجتماعی، بی‌هنجاری اجتماعی و تعلق اجتماعی در فرایند تصمیم‌گیری بر رفتارهای سیاسی بر چکیده کامل
    هدف اصلی تحقیق بررسی عوامل اجتماعی موثر بر فرایند تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی زنان و مردان ساکن شهر تبریز است که سعی شده تأثیر عوامل اجتماعی از جمله اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی‌قدرتی اجتماعی، بی‌هنجاری اجتماعی و تعلق اجتماعی در فرایند تصمیم‌گیری بر رفتارهای سیاسی بررسی شود. چارچوب نظری این مطالعه بر مبنای رویکردهای مشارکت سیاسی و رفتار سیاسی و به صورت تلفیقی از نظریات صاحب‌نظران این حوزه‌ها استفاده شده است. روش تحقیق پیمایش و ابزار مطالعه پرسش‌نامه محقق ساخته بود که از بین جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مردان و زنان(درمدت زمان تحقیق) بازه سنی 64-15 سالگی، در شهر تبریز سکونت دارند برابر با 1173916 نفر با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای وخوشه‌ای نمونه‌های آماری انتخاب شد. باتوجه به یافته‌های تحقیق ملاحظه شد که متغیر تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان ساکن شهر تبریز متاثر از عوامل بسیاری است که در تحقیق حاضر، اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی‌هنجاری اجتماعی، بی‌قدرتی اجتماعی، تعلق اجتماعی، جنسیت، وضعیت سنی، وضعیت شغلی و تحصیلی به عنوان متغیرهای مستقل با تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان تبریز به عنوان متغیر وابسته رابطه معنی‌داری دارند. نتایج تحقیق نشان داد که احساس بی‌قدرتی، احساس تعلق اجتماعی، وضعیت شغلی و وضعیت تحصیلی بیشترین تأثیر را بر تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان ساکن شهر تبریز دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    15 - مقایسه برنامه های توسعه کشور از نظر در بر داشتن ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 0 , زمستان 1386
    هدف اصلی در مقاله مقایسه برنامه های توسعه کشور از نظر در برداشتن ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی می باشد. روش به کار گرفته شده در این مقاله، روش تحلیل محتوا بوده و واحد تحلیل، مضمون و یا مفهوم موجود در متن احکام برنامه های اول تا ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور بوده چکیده کامل
    هدف اصلی در مقاله مقایسه برنامه های توسعه کشور از نظر در برداشتن ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی می باشد. روش به کار گرفته شده در این مقاله، روش تحلیل محتوا بوده و واحد تحلیل، مضمون و یا مفهوم موجود در متن احکام برنامه های اول تا ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور بوده است. یافته های اصلی تحقیق عبارتند از: بُعد امنیت اقتصادی- اجتماعی در برنامه ششم توسعه بیشترین حضور و دربرنامه دوم توسعه کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده است. بُعد همبستگی اجتماعی در برنامه چهارم توسعه بیشترین حضور و در برنامه دوم توسعه کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده است. بُعد ادغام اجتماعی در برنامه چهارم توسعه بیشترین حضور و در برنامه اول و دوم توسعه کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده است( حضور این بعد در برنامه های سوم تا ششم تقریبا مشابه هم است). بُعد توانمندسازی اجتماعی در برنامه چهارم توسعه بیشترین حضور و در برنامه دوم توسعه کمترین میزان توجه را نسبت به سایر برنامه‌ها به خود اختصاص داده است(در این بعد نیز برنامه های سوم تا ششم پذیرش بیشتری از خود نشان داده اند). بُعد تداوم پذیری اجتماعی در برنامه پنجم توسعه و سپس برنامه چهارم بیشترین حضور و در برنامه های اول و نیز دوم توسعه کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده است(در این بعد نیز برنامه های سوم تا ششم تا حدودی از خود شباهت نشان داده اند). پرونده مقاله

  • مقاله

    16 - طراحی مدل توسعه و توانمندسازی رفاه اجتماعی پایدار درزمینه ارتقاء تاب آوری با رویکرد گراندد تئوری (مورد مطالعه مددجویان تحت پوشش کمیته امداد لرستان)
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 5 , سال 0 , زمستان 1386
    توانمندسازی فرآیندی است که طی آن مددجویان تحت پوشش کمیته امداد از نیازها و خواسته های درونی خودآگاه می شوند و با کاهش تنش های موجود در زندگی جرات دستیابی به هدف را در خود تقویت می کنند واز توانایی لازم برای عملی ساختن خواسته های خود بر خوردار می‌شوند. هدف از انجام این پ چکیده کامل
    توانمندسازی فرآیندی است که طی آن مددجویان تحت پوشش کمیته امداد از نیازها و خواسته های درونی خودآگاه می شوند و با کاهش تنش های موجود در زندگی جرات دستیابی به هدف را در خود تقویت می کنند واز توانایی لازم برای عملی ساختن خواسته های خود بر خوردار می‌شوند. هدف از انجام این پژوهش، طراحی مدل توانمندسازی رفاه اجتماعی پایدار خانواده های تحت پوشش کمیته امداد است.این پژوهش دارای رویکردی کیفی بوده و از روش نظریه داده بنیاد (گراندد تئوری)به عنوان روش تحقیق استفاده شده است.روش گردآوری داده ها، مطالعه اسناد بالادستی و مصاحبه های عمیق و باز با31 نفر از نخبگان آگاه از موضوع مور د بحث است. روایی این پژوهش توسط مصاحبه شوندگان و سپس اساتید متخصص مورد بررسی قرار گرفت وتأیید گردید. پایایی نیز با استفاده از روش مطالعۀ حسابرسی فرآیند نتایج 0.76 به دست آمد. برای تحلیل داده ها از روش مقایسه مداوم در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که تئوری جوهری طراحی مدل توانمندسازی رفاه اجتماعی دارای ده مولفه: ارتقاء طراحی مکانیزم های توانمندسازی رفاه اجتماعی پایدار، گسترش مکانیزم های پشتیبانی، تقویت مکانیزم پیوست فرهنگی، گسترش مکانیزم های توانایی احیاء مجدد ، توسعه ظرفیت تاب آوری، بهبود توانمندی شناختی و مهارتی، ارتقاء مکانیزم‌های چرخه ی توانمندی، بسط مکانیزم سرمایه اجتماعی، ارتقای مکانیزم های اثر بخش ، ارتقای خود کار آمدی می‌باشد که خود اتکایی مددجویان تحت پوشش کمیته امداد برای رفاه اجتماعی آنها در گروه اجرایی درست این مولفه ها است. پرونده مقاله

  • مقاله

    17 - برساخت معنایی پیامدهای فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود (با تأکید بر هویت فرهنگی شهروندان اصفهانی)
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 4 , سال 8 , پاییز 1395
    در این مقاله برساخت معنایی پیامدهای فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر هویت فرهنگی از طریق تجربه زیسته شهروندان اصفهانی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش مطالعه ی حاضر کیفی از نوع پدیدارشناسی و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع متجانس بو چکیده کامل
    در این مقاله برساخت معنایی پیامدهای فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر هویت فرهنگی از طریق تجربه زیسته شهروندان اصفهانی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش مطالعه ی حاضر کیفی از نوع پدیدارشناسی و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع متجانس بوده است. بر این اساس 32 نفر از شهروندان زن و مرد اصفهانی در محدوده سنی 30 تا 65 سال انتخاب شدند و در طول مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، تجربه زیسته خود راجع به کم آبی و خشکسالی زاینده رود را به طور کامل بیان کردند. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون و جهت تعیین اعتبار یافته ها از معیارهای قابلیت اعتبار، قابلیت اطمینان و مطابقت با عینیت داشتن، استفاده شد. یافته های این پژوهش در قالب 7 مقوله فراگیر دسته بندی شد که حاصل استخراج و مفهوم بندی اطلاعات در 61 مقوله پایه، 20 مقوله سازمان دهنده و 7 مقوله زیر فراگیر است. مقوله های فراگیر به عنوان پیامدهای فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر هویت فرهنگی شهروندان عبارتند از: دگرگونی درحافظه فرهنگی و تاریخی شهروندان اصفهانی(میراث معنوی، میراث مادی)،تقلیل و تغییر در محتوای آثار هنری(عکاسی، نقاشی، موسیقی، فیلم) و ادبی(نوشتاری، گفتاری) شهر اصفهان، جغرافیای فرهنگی(تغییر نگرش شهروندان نسبت به زیست بوم فرهنگی شان)، پررنگ شدن حس نوستالژیک، کاهش درهم تنیدگی فرهنگی فضای شهری و تغییر در نظام ارزش ها و باورهای شهروندان. در مجموع یافته ها بیانگر آن است که کم آبی و خشکسالی زاینده رود، هویت فرهنگی شهروندان را تحت تأثیر قرار داده است؛ شهروندان خشکسالی و کم آبی را علت اساسی تخریب تمدن و زیست بوم فرهنگی شهر تاریخی اصفهان قلمداد نموده و بر این باورند که عنصر آب در این شهر نقش مهمی در ایجاد و ارتقاء هویت فرهنگی شان دارد و می توانند در ارتقاء کیفیت کالبدی شهر و هویت شهری نیز اثربخش باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    18 - بررسی جامعه شناختی فرایند تصمیم گیری در رفتار های سیاسی با تاکید بر نقش جنسیت (مورد مطالعه: شهر تبریز)
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 1 , سال 10 , بهار 1397
    هدف اصلی تحقیق بررسی عوامل اجتماعی موثر بر فرایند تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی زنان و مردان ساکن شهر تبریز است که سعی شده تأثیر عوامل اجتماعی از جمله اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی‌قدرتی اجتماعی، بی‌هنجاری اجتماعی و تعلق اجتماعی در فرایند تصمیم‌گیری بر رفتارهای سیاسی بر چکیده کامل
    هدف اصلی تحقیق بررسی عوامل اجتماعی موثر بر فرایند تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی زنان و مردان ساکن شهر تبریز است که سعی شده تأثیر عوامل اجتماعی از جمله اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی‌قدرتی اجتماعی، بی‌هنجاری اجتماعی و تعلق اجتماعی در فرایند تصمیم‌گیری بر رفتارهای سیاسی بررسی شود. چارچوب نظری این مطالعه بر مبنای رویکردهای مشارکت سیاسی و رفتار سیاسی و به صورت تلفیقی از نظریات صاحب‌نظران این حوزه‌ها استفاده شده است. روش تحقیق پیمایش و ابزار مطالعه پرسش‌نامه محقق ساخته بود که از بین جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مردان و زنان(درمدت زمان تحقیق) بازه سنی 64-18 سالگی، در شهر تبریز سکونت دارند برابر با 1173916 نفر با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای وخوشه‌ای نمونه‌های آماری انتخاب شد. باتوجه به یافته‌های تحقیق ملاحظه شد که متغیر تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان ساکن شهر تبریز متاثر از عوامل بسیاری است که در تحقیق حاضر، اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی‌هنجاری اجتماعی، بی‌قدرتی اجتماعی، تعلق اجتماعی، جنسیت، وضعیت سنی، وضعیت شغلی و تحصیلی به عنوان متغیرهای مستقل با تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان تبریز به عنوان متغیر وابسته رابطه معنی‌داری دارند. نتایج تحقیق نشان داد که امنیت اجتماعی، اعتماد اجتماعی ،احساس بی‌قدرتی، احساس تعلق اجتماعی، وضعیت شغلی و وضعیت تحصیلی بیشترین تأثیر را بر تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان ساکن شهر تبریز دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    19 - طراحی مدل توسعه و توانمندسازی رفاه اجتماعی پایدار درزمینه ارتقاء تاب آوری با رویکرد گراندد تئوری (مورد مطالعه مددجویان تحت پوشش کمیته امدادلرستان)
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 2 , سال 13 , تابستان 1400
    توانمندسازی فرآیندی است که طی آن مددجویان تحت پوشش کمیته امداد از نیازها و خواسته های درونی خودآگاه می شوند وبا کاهش تنش های موجود در زندگی جرات دستیابی به هدف را در خود تقویت می کنند واز توانایی لازم برای عملی ساختن خواسته های خود بر خوردار می شوند .هدف از انجام این پژ چکیده کامل
    توانمندسازی فرآیندی است که طی آن مددجویان تحت پوشش کمیته امداد از نیازها و خواسته های درونی خودآگاه می شوند وبا کاهش تنش های موجود در زندگی جرات دستیابی به هدف را در خود تقویت می کنند واز توانایی لازم برای عملی ساختن خواسته های خود بر خوردار می شوند .هدف از انجام این پژوهش، طراحی مدل توسعه و توانمندسازی رفاه اجتماعی پایدار خانواده های تحت پوشش کمیته امداد است.این پژوهش دارای رویکردی کیفی بوده و از روش نظریه داده بنیاد (گراندد تئوری)به عنوان روش تحقیق استفاده شده است.روش گردآوری داده ها، مطالعه اسناد بالادستی و مصاحبه های عمیق و باز با31 نفر از نخبگان آگاه از موضوع مورد بحث است. روایی این پژوهش توسط مصاحبه شوندگان و سپس اساتید متخصص مورد بررسی قرار گرفت وتأیید گردید. پایایی نیز با استفاده از روش مطالعۀ حسابرسی فرآیند نتایج 0.76 به دست آمد. برای تحلیل داده ها از روش مقایسه مداوم در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که تئوری جوهری طراحی مدل توانمندسازی رفاه اجتماعی دارای ده مولفه :ارتقاء طراحی مکانیزم های توانمندسازی رفاه اجتماعی پایدار ، گسترش مکانیزم های پشتیبانی، تقویت مکانیزم پیوست فرهنگی ، گسترش مکانیزم های توانایی احیاء مجدد ، توسعه ظرفیت تاب آوری، بهبود توانمندی شناختی و مهارتی ، ارتقاء مکانیزمهای چرخه ی توانمندی ، بسط مکانیزم سرمایه ی اجتماعی ، ارتقای مکانیزم های اثر بخش ، ارتقای خود کار آمدی می باشد که خود اتکایی مددجویان تحت پوشش کمیته امداد برای رفاه اجتماعی آنها در گرو اجرایی درست این مولفه ها است. پرونده مقاله

  • مقاله

    20 - مقایسه برنامه های توسعه کشور از نظر در بر داشتن ابعاد اجتماعی کیفیّت زندگی:
    مطالعات توسعه اجتماعی ایران , شماره 1 , سال 13 , بهار 1400
    این مقاله به دنبال نشان دادن جایگاه ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی در برنامه های توسعه کشور بعد از انقلاب اسلامی است. ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی عبارتند از امنیت اقتصادی- اجتماعی، همبستگی اجتماعی، ادغام اجتماعی، توانمندسازی اجتماعی و تداوم پذیری اجتماعی. هدف اصلی در مقاله مقا چکیده کامل
    این مقاله به دنبال نشان دادن جایگاه ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی در برنامه های توسعه کشور بعد از انقلاب اسلامی است. ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی عبارتند از امنیت اقتصادی- اجتماعی، همبستگی اجتماعی، ادغام اجتماعی، توانمندسازی اجتماعی و تداوم پذیری اجتماعی. هدف اصلی در مقاله مقایسه برنامه های توسعه کشور از نظر در برداشتنابعاد اجتماعی کیفیت زندگی می باشد. روش به کار گرفته شده در این مقاله، روش تحلیل محتوا بوده و واحد تحلیل، مضمون و یا مفهوم موجود در متن احکام برنامه های اول تا ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور بوده است. یافته های اصلی تحقیق عبارتند از:بُعد امنیت اقتصادی- اجتماعی در برنامه ششم توسعه بیشترین حضور و دربرنامه دوم توسعه کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده است. بُعد همبستگی اجتماعی در برنامه چهارم توسعه بیشترین حضور و در برنامه دوم توسعه کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده است. بُعد ادغام اجتماعی در برنامه چهارم توسعه بیشترین حضور و در برنامه اول و دوم توسعه کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده است( حضور این بعد در برنامه های سوم تا ششم تقریبا مشابه هم است). بُعد توانمندسازی اجتماعی در برنامه چهارم توسعه بیشترین حضور و در برنامه دوم توسعه کمترین میزان توجه را نسبت به سایر برنامه‌ها به خود اختصاص داده است(در این بعد نیز برنامه های سوم تا ششم پذیرش بیشتری از خود نشان داده اند). بُعد تداوم پذیری اجتماعی در برنامه پنجم توسعه و سپس برنامه چهارم بیشترین حضور و در برنامه های اول و نیز دوم توسعه کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده است(در این بعد نیز برنامه های سوم تا ششم تا حدودی از خود شباهت نشان داده اند). پرونده مقاله

  • مقاله

    21 - آسیب شناسی برج سازی در آلودگی کالبدی محیط زیست فضاهای شهری « نمونه موردی برج آریان همدان»
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , شماره 1 , سال 12 , بهار 1389
    رشد و توسعه زندگی شهری با افزایش جمعیت و میزان رو به رشد مهاجرت روز به روز ساکنان شهرهای بزرگ را در فضایی متراکم با نیازهای فراوان سکونتی، اجتماعی، اداری و شغلی با محدودیت ها و مشکلات فراوانی در ابعاد محیطی و فضایی رو به رو کرده است. تأمین این نیازها و رفع بسیاری از مشک چکیده کامل
    رشد و توسعه زندگی شهری با افزایش جمعیت و میزان رو به رشد مهاجرت روز به روز ساکنان شهرهای بزرگ را در فضایی متراکم با نیازهای فراوان سکونتی، اجتماعی، اداری و شغلی با محدودیت ها و مشکلات فراوانی در ابعاد محیطی و فضایی رو به رو کرده است. تأمین این نیازها و رفع بسیاری از مشکلات در ابعاد یاد شده یکی از اصلی ترین مباحث مورد توجه برنامه ریزان، مسئولان و از همه مهمتر پژوهشگران علوم زمینی بالاخص اندیشمندان علوم محیط زیست و جغرافیاست، هر چند در این فضا روابط شهروندان و ساکنان در غالب گروه های انسانی در حوزه های مختلف دارای رویکردی اجتماعی است که نوع ارتباط این گروه ها با محیط زندگی مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش به روش تحقیق میدانی مجموع بافت های مسکونی، تجاری، اداری و بهداشتی در فضایی که برج آریان در طول پاره خطی حد فاصل دو میدان اصلی شهرهمدان قرار دارد مطالعه شده است و کارکرد هریک از بناها مورد نظر در این فضا به عنوان مجموعه هویت بخش محلی بررسی شده و نهایت برداشت نمونه ای از حجم ترافیک و مقایسه آن با ظرفیت خیابان اصلی در ساعت اوج ترددانجام شده است وپس از جمع آوری این اطلاعات، محیط زیست فضای شهری مورد بررسی و تحلیل علمی قرار گرفته است و نتایج به دست آمده ازپژوهش حاکی از آن است که از یکسو استقرار مکانی برج و فروش تراکم بدون در نظر گرفتن نظام فضایی و نیازهای روانی، عاطفی و رفتاری توازن و تعادل محیط و فضای اجتماعی را بهم زده است و از سوی دیگر از نظر کالبدی ارتفاع برج ، نمای آن و طول و عرض خیابان با انواع کاربری های موجود هماهنگی لازم را ندارد و به عبارتی حقوق شهروندان در محیط زیست و فضای شهری که در آن زندگی می کنند صیانت و حفاظت نشده است . در مجموع فرم و کارکرد برج به تعادل و توازن فضایی محل آسیب زده و شبکه ارتباط دهنده با سطح سرویس نامناسب، کیفیت جریان حمل و نقل را به شدت کاهش داده که خود این موضوع دارای آثار زیانبار محیطی است پرونده مقاله

  • مقاله

    22 - واکاوی تطبیقی جامعه‌شناسانة خشونت (زنانه و مردانه) و انواع آن در رمان‌های پرندة من «فریبا وفی» و عذاب وجدان «آلبا ‌دسس‌پدس»، (بر اساس نظریة سرمایه پی‌یر بوردیو)
    مطالعات ادبیات تطبیقی , شماره 5 , سال 16 , زمستان 1401
    تحلیل جامعه‌شناختی انواع خشونت مقوله مهمی است که با استفاده از آرای تئوری‌پردازانی همچون بوردیو می‌توان به آن پرداخت. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی شخصیت‌های زن رمان‌های پرندة من از فریبا وفی و دفترچة ممنوع از آلبا دسس‌پدس می‌پردازد. و با بررسی تطبیقی میزانِ چکیده کامل
    تحلیل جامعه‌شناختی انواع خشونت مقوله مهمی است که با استفاده از آرای تئوری‌پردازانی همچون بوردیو می‌توان به آن پرداخت. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی شخصیت‌های زن رمان‌های پرندة من از فریبا وفی و دفترچة ممنوع از آلبا دسس‌پدس می‌پردازد. و با بررسی تطبیقی میزانِ اثرگذاری انواع خشونت، در میدان‌های اجتماعی، فرهنگی و کنشگری‌های زنان و مردان بر یکدیگر، نشان می‌دهد که خشونت به (ویژه خشونت نمایان و کنشگرانة مردانه) و بازنمایی محدودیت‌های زنان دو جامعه چگونه جلوة بیرونی می‌یابد و در کجاهای متن به صورت خشونت سیستمی، نمادین، پنهانی و رفتار کنش‌پذیرانه با همدستی عاملان در لایه‌های غایب جامعه، بر زنان تحمیل می‌شود. نتیجة پژوهش در قیاس بین کنشگران اجتماعی مرد و زن نشان می‌دهد که، زنان زخم‌خوردة انواع مختلف خشونت و کنترل‌های اجتماعی هستند، در تولید و بازتولید سرمایه‌ها در فضاهای اجتماعی و فرهنگی در فرودستی و کاستی نسبت به مردان قرار دارند. میزان خشونت وارده بر مردان نسبت به زنان و کودکان در درجة پایین‌تر و به شدت کم‌رنگ‌تری قرار دارد. کنشگری مردان جامعه با توسل به سلطة مردانه و حاکمیت مردسالارانة جوامع در پنج نوع خشونت (نمادین، سیستمی، فیزیکی، جنسی و زبانی) نسبت به زنان و کودکان بیشتر است. خشونت سیستمی و خشونت نمادین، نسبت به خشونت فیزیکی و زبانی به طرزی پنهان بر زنان آسیب‌ بیشتری وارد می‌کند، از طرفی همدستی و سلطه‌پذیری جوامع زنانه و کنشگران زن راه تسلط و سلطه‌گری مردان را بر زنان هموارتر می‌سازد. کلیدواژه‌ها: جامعه‌شناسی، مقایسة تطبیقی، خشونت، بوردیو، زنان، مردان پرونده مقاله

  • مقاله

    23 - سیاستگذاری و تبیین جامعه‌شناختی آموزش جامعه‌پذیری فردی-اجتماعی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران در توانمندسازی و اشتغال پایدار
    سیاست گذاری شهری و منطقه ای- نشریه علمی دانشگاه آزاد اسلامی , شماره 9 , سال 3 , بهار 1403
    هدف: مقاله حاضر با هدف سیاستگذاری و تبیین جامعه‌شناختی آموزش جامعه‌پذیری فردی-اجتماعی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران در توانمندسازی و اشتغال پایدار در سال 1401 انجام شد. روش: روش تحقیق پیمایشی از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه و نمونه: جامعه آماری زنان چکیده کامل
    هدف: مقاله حاضر با هدف سیاستگذاری و تبیین جامعه‌شناختی آموزش جامعه‌پذیری فردی-اجتماعی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران در توانمندسازی و اشتغال پایدار در سال 1401 انجام شد. روش: روش تحقیق پیمایشی از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه و نمونه: جامعه آماری زنان سرپرست خانوار تهرانی تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور در طول سال‌های 1395 لغایت 1399 به تعداد700 نفر می‌باشد که به روش تصادفی نسبتی و با استفاده از فرمول کوکران 248 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار: ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه‌های محقق‌ساخته بود. اعتبار و پایایی: اعتبار ابزار از طریق اعتبار صوری و پایایی با آلفای کرون‌باخ محاسبه و تایید شدند. یافته‌ها: نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان از وجود رابطه مستقیم بین آموزش جامعه‌پذیری فردی-اجتماعی و مولفه‌های آن با توانمندسازی و اشتغال پایدار زنان بود. نتایج رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نیز نشان داد: آموزش آگاهی از حقوق دیگران با اثر(49/0)، مشارکت اجتماعی با اثر(423/0)، آموزش گفتگو و مفاهمه با اثر(246/0)، آموزش مسئولیت‌پذیری با اثر(206/0)، آموزش الزام به رعایت قانون با اثر (2/0)، آموزش پای‌بندی به تعهدات با اثر (106/0) و آموزش احترام به حقوق دیگران با اثر(076/0) در مجموع موجب توانمندسازی و اشتغال پایدار زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران می‌شوند که آموزش آگاهی از حقوق دیگران و آموزش مشارکت اجتماعی بیشترین اثر را دارند. در مجموع تأثیر همه عوامل به میزان 55% توانمندسازی و اشتغال پایدار زنان را تبیین می‌کنند. نتیجه‌گیری: منطبق با سیاستگذاری‌های سازمان بهزیستی، آموزش جامعه‌پذیری فردی و اجتماعی به زنان می‌تواند در توانمندسازی و اشتغال پایدار آنها تاثیرگذار باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    24 - بررسی عوامل برون سازمانی بوجود آورنده تنش کاری کارکنان کشت و صنعت مغان
    مطالعات جامعه شناسی , شماره 1 , سال 14 , بهار 1400
    چکیده : هدف این پژوهش بررسی عوامل برون سازمانی ایجاد کننده تنش کاری در کارکنان کشت و صنعت مغان می باشد. روش تحقیق، به لحاظ ماهیت علی معلولی و تحلیل مسیر براساس معادلات ساختاری و تحلیل رگرسیون چندمتغیره انجام گرفته است. جامعۀ آماری مورد مطالعه، کلیه ی کارکنان شرکت کشت و چکیده کامل
    چکیده : هدف این پژوهش بررسی عوامل برون سازمانی ایجاد کننده تنش کاری در کارکنان کشت و صنعت مغان می باشد. روش تحقیق، به لحاظ ماهیت علی معلولی و تحلیل مسیر براساس معادلات ساختاری و تحلیل رگرسیون چندمتغیره انجام گرفته است. جامعۀ آماری مورد مطالعه، کلیه ی کارکنان شرکت کشت و صنعت مغان در سال 1397 بوده که 479 نفر از بین آنها براساس فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته با اقتباس از پرسشنامه استرس شغلی (OSIPOW)و پرسشنامه استرس شغلی موسسه سلامت و ایمنی انگلستان (HSE) مورد استفاده قرار گرفت. تحلیلهای آماری براساس برنامه Spss وAmos انجام یافته است. نتایج نشان داد مقادیر رگرسیونی حاکی ازآن است که متغیر عوامل برون سازمانی به میزان (0/66%) بر ایجاد تنش کاری موثر است. همچنین عوامل خانوادگی به میزان (0/40%) ، عوامل اجتماعی به میزان (0/98%) ، عوامل اقتصادی به میزان (0/54%) و عوامل فرهنگی به میزان (0/64%) بر ایجاد تنش کاری موثر است. بنابر این می توان با دخل و تصرف در عوامل برون سازمانی تنش کاری را کاهش داد و از این پتانسیل برای افزایش راندمان ادارات و نهادها و کارخانجات استفاده کرد پرونده مقاله

  • مقاله

    25 - بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر جرایم خشن
    مطالعات جامعه شناسی , شماره 2 , سال 16 , تابستان 1402
    زمینه و هدف: خشونت ماهیتی اجتماعی است. هدف از تدوین این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر جرایم خشن در بین مجرمان محکوم شده در زندان های کرمان است .روش: در این پژوهش از روش پیمایش استفاده شده، جامعه آماری تحقیق شامل 1256نفرازمجرمین محکوم شده در زندان های شهر ک چکیده کامل
    زمینه و هدف: خشونت ماهیتی اجتماعی است. هدف از تدوین این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر جرایم خشن در بین مجرمان محکوم شده در زندان های کرمان است .روش: در این پژوهش از روش پیمایش استفاده شده، جامعه آماری تحقیق شامل 1256نفرازمجرمین محکوم شده در زندان های شهر کرمان بودند که از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 294نفر با احتساب 10 درصد امکان عدم برگشت نهایی پرسشنامه ها (400نفر) مورد بررسی قرار گرفتند . روایی(اعتبار) سوال‌های مربوط به متغیرها از روش تعیین اعتبارمحتوایی و با گردآوری نظرات اساتید مجرب، کارشناسان و متخصصان مربوطه (تکنیک اعتبارصوری) و برای بررسی پایایی، از آلفای کرونباخ استفاده شده که آلفای پرسشنامه 8322/0 محاسبه و مورد تأیید قرار گرفت. داده‌ها توسط آمار توصیفی و آزمون‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون-رگرسیون و با استفاده از نرم‌افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد بین متغیرهای فقربا مقدار (118/0) ، بیکاری (290/0) ،نامناسب بودن محل زندگی (311/0) ،افت تحصیلی(328/0) ،سرمایه اجتماعی(244/0) ، گروه همسالان (137/0) ،خشونت(333/0) ،مصرف مواد مخدر(732/0) رابطه به صورت مستقیم (مثبت) با جرایم خشن وجود دارد.بین متغیرپایبندی مذهبی و جرایم خشن رابطه معنی‌داری وجود ندارد (087/0) ، در نهایت بین کنترل اجتماعی و جرایم خشن رابطه معکوس و معنی‌داری وجود دارد (109/0-).نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت رفتار تبهکارانه اکثراً درون گروه‌های نخستین، به ویژه گروه همسالان، فراگرفته می‌شود . تعداد تماس‌های انحرافی آنان بیش از تماس‌های غیرانحرافی‌شان است. پرونده مقاله

  • مقاله

    26 - بررسی جامعه شناختی تاثیر طبقات اجتماعی و رسانه های اجتماعی در انسجام اجتماعی (مورد مطالعه؛ شهر اندیمشک)
    مطالعات جامعه شناسی , شماره 1 , سال 15 , بهار 1401
    هدف تحقیق تحلیل جامعه شناختی بررسی تاثیر طبقات اجتماعی و رسانه های اجتماعی در انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک در سال 1398-99 می باشد. روش پیمایش از نوع توصیفی و تبیینی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان واقع در سن 15 تا 65 سال ساکن در شهر اندیمشک بود که ب چکیده کامل
    هدف تحقیق تحلیل جامعه شناختی بررسی تاثیر طبقات اجتماعی و رسانه های اجتماعی در انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک در سال 1398-99 می باشد. روش پیمایش از نوع توصیفی و تبیینی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان واقع در سن 15 تا 65 سال ساکن در شهر اندیمشک بود که با محاسبه فرمول کوکران به تعداد 384 نفر حاصل آمد. یافته های پژوهش نشان داد که طبق نتایج تحلیل مسیر اثر کل متغیر طبقات اجتماعی بر متغیر انسجام اجتماعی برابر 382/0 و اثر کل متغیر رسانه های اجتماعی بر متغیر انسجام اجتماعی برابر 356/ بود. سطح معنی داری متغیر رسانه های اجتماعی و فضای مجازی برابر 000/0 و سطح معنی داری (طبقات اجتماعی) برای متغیرهای تحصیلات، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، درآمد ماهیانه، طبقه اجتماعی 000/0 بر انسجام اجتماعی اثر دارند. نتایج یافته ها نشان داد متغیرهای طبقات اجتماعی و رسانه های اجتماعی بر انسجام اجتماعی تاثیر دارند. پرونده مقاله

  • مقاله

    27 - Sociological Explanation of Youth Participation in Tehran
    Sociological of Studies of youth , شماره 2 , سال 11 , تابستان 2020
    Participation is one of important topics highly focused on in various social, political and cultural areas. Today the youth as an effective group in participation has taken a crucial role in political, social and cultural decisions of the society. This research aims to چکیده کامل
    Participation is one of important topics highly focused on in various social, political and cultural areas. Today the youth as an effective group in participation has taken a crucial role in political, social and cultural decisions of the society. This research aims to present a sociological analysis of the youth participation, causes, procedure, and the challenges concerned. To achieve this purpose, from among various factors and variables affective the youth participation, such variables as social trust, social alienation, social apathy, use of media and social – economic status have been selected as independent variables. Furthermore, the theoretical foundations of variables and parameters of this study are based on the comments of Melvin, Seaman, Limpest, Parsons, Giddens, Zetompka and Inglehart. The research methodology is the survey one and instrument for the data collection is a questionnaire with reliability and validity. The target population is 18- 29 years-old young individual in Tehran's 22 Districts in 2015.The sample size is 390 individuals using Cochran formula and multi-stag cluster sampling. Meanwhile, the research findings reveal that there is a significant relationship between the participation procedures and the variables of social trust, social alienation, social apathy, social-economic status, mass media and sex. However, there is now signification relationship between the participation procedures and the metrical status variable. Among these variables, the social trust enjoys the strongest relationship with the dependent variable of participation procedures. پرونده مقاله

  • مقاله

    28 - برساخت معنایی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود (با تأکید بر پایداری شهری)
    مطالعات جامعه شناختی شهری , شماره 1 , سال 7 , بهار 1396
    در این مقاله برساخت معنایی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر پایداری شهری، از طریق تجربه زیسته‌ی شهروندان اصفهانی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش مطالعه ی حاضر کیفی، از نوع پدیدارشناسی و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع چکیده کامل
    در این مقاله برساخت معنایی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر پایداری شهری، از طریق تجربه زیسته‌ی شهروندان اصفهانی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش مطالعه ی حاضر کیفی، از نوع پدیدارشناسی و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع متجانس بوده است. بر این اساس 32 نفر از شهروندان زن و مرد اصفهانی در محدوده‌ی سنی 30 تا 65 سال انتخاب شدند و در طول مصاحبه‌ی عمیق نیمه ساختاریافته، تجربه‌ی زیسته ی خود درباره‌ی کم‌آبی و خشکسالی زاینده رود را به طور کامل بیان کردند. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون و برای تعیین اعتبار یافته ها از معیارهای قابلیت اعتبار، قابلیت اطمینان و مطابقت با عینیت داشتن، استفاده شد. یافته های این پژوهش در قالب 4 مقوله‌ی فراگیر دسته بندی شد که حاصل استخراج و مفهوم بندی داده ها در 92 مقوله‌ی پایه، 27 مقوله‌ی سازمان دهنده و 14 مقوله‌ی زیر فراگیر است. مقوله های فراگیر به عنوان پیامدهای اجتماعی و فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر پایداری شهری عبارتند از: سرمایه‌ی اجتماعی(کاهش مشارکت اجتماعی،...)، سرمایه‌ی سیاسی(کاهش اعتماد سیاسی، ...)، سرمایه‌ی اقتصادی(کاهش قیمت زمین های کشاورزی بی آب و کم آب، تغییر در کاشت محصولات، ...) و سرمایه‌ی فرهنگی(تغییر در ذائقه‌ی غذایی، ...)، در مجموع یافته ها بیانگر آن است که کم آبی و خشکسالی زاینده رود، سرمایه های(اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی) شهروندان و بویژه ساکنان منطقه‌ی شرق اصفهان(عمدتاً کشاورزان) را تحت تأثیر قرار داده است. در عین حال، شهروندان خشکسالی و کم آبی را دلیل اساسی تخریب تمدن و فرهنگ شهر تاریخی اصفهان قلمداد نموده و سلامت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شهر را در خطر می بینند. پرونده مقاله

  • مقاله

    29 - مطالعه جامعه شناختی مشارکت پایدار مردمی در نوسازی و بازسازی بافت های فرسوده شهری (مورد مطالعه بافت فرسوده شهر تهران)
    مطالعات جامعه شناختی شهری , شماره 1 , سال 10 , بهار 1399
    بافت فرسوده یک ابرچالش برای شهر تهران است. در برنامه پنجم توسعه احیای ده درصدی تکلیف شد که با ورود یکجانبه وزارت راه و شهرسازی عملیاتی نشد، در برنامه ششم موضوع متقن تر شد و 21 دستگاه مکلف شدند، اما ارزیابی برنامه ها گویای عدم تحقق، به دلایل مختلف از جمله برنامه ریزی از چکیده کامل
    بافت فرسوده یک ابرچالش برای شهر تهران است. در برنامه پنجم توسعه احیای ده درصدی تکلیف شد که با ورود یکجانبه وزارت راه و شهرسازی عملیاتی نشد، در برنامه ششم موضوع متقن تر شد و 21 دستگاه مکلف شدند، اما ارزیابی برنامه ها گویای عدم تحقق، به دلایل مختلف از جمله برنامه ریزی از بالا به پایین و مشارکت شعاری مردم بود. مساله اصلی این مقاله بررسی جایگاه مشارکتی مردم بعنوان ذینفعان حقیقی این برنامه هاست. با استفاده از روش کیفی، کمی (پرسشنامه و مصاحبه ) و بهره گیری از رهیافت توصیفی-تحلیلی و گراندد تئوری تجزیه و تحلیل اطلاعات مشتمل بر بررسی دلایل، انگیزه ها، ارزش ها، باورها وتجربه زیسته ساکنین بافت فرسوده انجام شد. بر اساس چارچوب نظری تحقیق مشارکت برخواسته از اعتمادسازی، آگاهی بخشی و توانمندسازی ساکنین است. یافته‎های پژوهش گویای آن است که میزان مشارکت مردم به دلیل عدم آگاهی و یا اطلاعات محدود است که ماحصل آن سست شدن اعتماد اجتماعی و عمیق تر شدن فقر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است. چندبعدی بودن این چالش ها، ضرورت بهره گیری از ابزارهای چندگانه و همراستا مشتمل بر اطلاع رسانی، بهبود تجربه زیسته از طریق خدمات اجتماعی، تقویت احساس مسئولیت اجتماعی و توانمندسازی راهگشاست که مدل زنجیره بلوکی (Block Chain) به عنوان یک بستر اطلاعاتی مبنی بر امنیت، شفافیت و اعتماد ارائه شد. پرونده مقاله

  • مقاله

    30 - بررسی عوامل مؤثر بر انسجام اجتماعی شهر اندیمشک (مطالعة موردی؛ شهروندان اندیمشک در سال 1398-1399)
    مطالعات جامعه شناختی شهری , شماره 1 , سال 12 , بهار 1401
    هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین جامعه شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک با روش پیمایش نوع توصیفی و تبیینی است. جامعة آماری تحقیق شامل کلیة شهروندان مرد و زن بین سن 15 تا 65 شهر اندیمشک هستند. با توجه به جمعیت ساکن در شهر اندیمشک (135000 هزار نفر) محاسبة فرمول کوکر چکیده کامل
    هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین جامعه شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک با روش پیمایش نوع توصیفی و تبیینی است. جامعة آماری تحقیق شامل کلیة شهروندان مرد و زن بین سن 15 تا 65 شهر اندیمشک هستند. با توجه به جمعیت ساکن در شهر اندیمشک (135000 هزار نفر) محاسبة فرمول کوکران با تعداد 384 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله ای و تصادفی ساده صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامة محقق ساخته است که ابعاد مختلف (انسجام اجتماعی، قوم گرایی، طبقات اجتماعی، اجتماعات مذهبی، رخدادهای سیاسی و رسانه های اجتماعی و فضای مجازی) را مورد سنجش قرار داده است.از ضریب آلفای کرونباخ (برابر با 0.798) نیز برای محاسبة سازگاری درونی گویه‌های مربوط به هر شاخص و به عبارتی پایایی پرسشنامه استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که از دیدگاه شهروندان، قوم گرایی، توانایی تبیین 2/43%، مراسم مذهبی، توانایی تبیین 3/38%، رسانه های اجتماعی و فضای مجازی، توانایی تبیین 7/21% و رخدادهای سیاسی توانایی تبیین 6/22%، طبقات اجتماعی توانایی تبیین 722/0 از تغییرات انسجام اجتماعی را داشت. پرونده مقاله

  • مقاله

    31 - ارائه الگوی پارادایمی از هویت‌های چندگانه در فضای شهری(مورد مطالعه: محلات شهر تهران در سال 1398)
    مطالعات جامعه شناختی شهری , شماره 2 , سال 11 , تابستان 1400
    پژوهش حاضر به مفهوم‌پردازی چندگانگی هویت در فضاهای شهری در شهر تهران پرداخته است. هدف از این پژوهش ارائه مدلی براساس هویت‌های چندگانه شکل گرفته در سطح شهر تهران است. روش تحقیق از نوع کیفی و تکنیک مصاحبه است، که برای این منظور مصاحبه‌ها از ساکنین محلات مختلف شهر تهران (ن چکیده کامل
    پژوهش حاضر به مفهوم‌پردازی چندگانگی هویت در فضاهای شهری در شهر تهران پرداخته است. هدف از این پژوهش ارائه مدلی براساس هویت‌های چندگانه شکل گرفته در سطح شهر تهران است. روش تحقیق از نوع کیفی و تکنیک مصاحبه است، که برای این منظور مصاحبه‌ها از ساکنین محلات مختلف شهر تهران (نیاوران، شهرک غرب، ولنجک، چیتگر، شهری و محله سی تیر) صورت گرفته است. لازم به ذکر است که با انجام 30 عدد مصاحبه به اشباع نظری رسیده‌ایم. شیوه کدگذاری مصاحبه‌ها به صورت استقرایی و در قالب سه گونه کدگذاری باز، محوری و انتخابی براساس منطق کدگذاری اشتراوس و کوربین صورت گرفته است. در ادامه براساس تحلیل محتوای کیفی مصاحبه‌های بدست آمده، مدلی طراحی گردید که در آن نشان داده شد چندگانگی هویت در فضاهای شهری تحت تأثیر عوامل گوناگونی صورت می‌پذیرد، اجزای این مدل شامل فاکتورهایی است که از مصاحبه‌ها استخراج شده و ذیل قضایای: شرایط علّی، زمینه‌ای، مداخله‌ای، پدیده محوری و رهبرادها، طرح‌ها و کنش‌ها قرار می‌گیرند، که خود منجر به پیامدهایی می‌شود که ظهور همزمان و متقارن هویت سنتی و مدرن را در پی دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    32 - ارائه مدل پارادیمی ساماندهی حاشیه شهرکرمان
    آینده پژوهی شهری , شماره 7 , سال 2 , زمستان 1401
    یکی از مهم‌ترین مسئله‌های شهر کرمان گسترش حاشیه شهر کرمان است بنابراین این تحقیق حاضر باهدف ارائه مدلی برای ساماندهی حاشیه شهر کرمان انجام شد. تحقیق حاضر با روش گراندد تئوری با رهیافت ساخت ‌گرایانه که توسط چامز انجام شد. تعداد نمونه 18نفر که به‌صورت هدفمند از افرادی که چکیده کامل
    یکی از مهم‌ترین مسئله‌های شهر کرمان گسترش حاشیه شهر کرمان است بنابراین این تحقیق حاضر باهدف ارائه مدلی برای ساماندهی حاشیه شهر کرمان انجام شد. تحقیق حاضر با روش گراندد تئوری با رهیافت ساخت ‌گرایانه که توسط چامز انجام شد. تعداد نمونه 18نفر که به‌صورت هدفمند از افرادی که در این زمینه تخصص و اطلاعات کافی را داشتند؛ تا اشباع نظری ادامه داشت. رهیافت چامز دو مرحله کدگذاری دارد؛که در مرحله کدگذاری اولیه(56) و کدگذاری متمرکز (45) مقوله شناسایی شد. ابزار گردآوری داده‌ها تحقیق مصاحبه نیمه ساختاریافته است. روایی صوری متن مصاحبه‌ها توسط اساتید و اعتبار اعضا تائید شد و پایائی از طریق توافق درون موضوعی حاصل شد. بدین‌صورت اساتید راهنما و مشاور دو متن تایپ‌شده مصاحبه را کدگذاری کردند که میزان تشابه 78 درصد به دست آمد که نشان‌دهنده پایائی مطلوب است. یافته‌های تحقیق نشان داد شیوه ساماندهی تخریب؛ تخلیه؛ بهسازی(کند و محدود به اقدامات ناکافی) در حال حاضر در شهر کرمان اجراشده است و راهکار ساماندهی حاشیه شهر کرمان شامل اجرای طرح کمربند سبز شهر کرمان؛ از بین رفتن تعارض منافع ارگان‌ها؛ بهسازی همراه با توانمندسازی و مشارکت افراد حاشیه؛استفاده از کارشناسان در اجرای طرح‌ها ؛ مشخص شدن قوانین ساماندهی و لازم اجراشدن آن‌ها؛ قرار دادن ملک به‌شرط تملک است. در نتیجه می‌توان زمینه‌های علی ساماندهی با نظریات انگلس، زیمل و هاروی و ولوفور و در بخش راهکار نظریه ساماندهی و توانمندسازی تبیین‌کننده است. پرونده مقاله

  • مقاله

    33 - شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر شکوفایی شهری با رویکرد آینده‌نگاری (مطالعه موردی: شهر تهران)
    آینده پژوهی شهری , شماره 7 , سال 2 , زمستان 1401
    چالش های زندگی نوین شهری نظیر؛ رقابت بین شهرها و نواحی شهری، پایداری شهری، نیاز به استفاده از فرصت ها و دوری از تهدیدها در تحولات اجتماعی و فرهنگی، تغییرات جمعیتی انبوه و مشکلات محیطی و اجتماعی موجب روی آوردن به رویکرد آینده پژوهی در برنامه ریزی شهری و بهره گیری از ابزا چکیده کامل
    چالش های زندگی نوین شهری نظیر؛ رقابت بین شهرها و نواحی شهری، پایداری شهری، نیاز به استفاده از فرصت ها و دوری از تهدیدها در تحولات اجتماعی و فرهنگی، تغییرات جمعیتی انبوه و مشکلات محیطی و اجتماعی موجب روی آوردن به رویکرد آینده پژوهی در برنامه ریزی شهری و بهره گیری از ابزارهای گوناگون برای ساختن آینده مطلوب شده است. هدف اصلی پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی موثر بر توسعه شهری با رویکرد آینده نگاری است. با استفاده از مطالعات موجود در زمینه توسعه شهری، شش شاخص انتخاب و طبقه بندی شد. جامعه آماری پژوهش، شهر تهران و نمونه آماری آن 30 نفر از کارشناسان و متخصصان امر برنامه ریزی شهری و منطقه ای می‌باشند. با مطالعه منابع کتابخانه‌ای، تمام عوامل مؤثر بر توسعه شهرتهران مورد بررسی و پس از تهیه لیستی از این عوامل، در جلسات مصاحبه با صاحب نظران، یافته‌های پژوهش تکمیل و مبتنی بر آنها پرسشنامه تدوین شده و فرآیند نظرسنجی آغاز و به کمک نرم افزار (MicMac) و با روش تحلیل اثرات متقابل، داده ها تحلیل و سناریوهای پژوهش ارائه شد. با توجه به نتایج 4 عامل مدیریت یکپارچه شهری، وضعیت اقتصادی، فقر و حکمروایی خوبی شهری به عنوان عوامل نخست تأثیرگذار سیستم شناخته شدند. با توجه به امتیاز تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم عوامل 51 گانه، در نهایت 12 عامل نخست تأثیرگذار بر آینده توسعه کلانشهر جهت تعیین عدم قطعیت های نهایی انتخاب و با توجه به اهمیت و قابلیت پیش بینی امتیازدهی شدند و پیشران هایی که بیشترین عدم قطعیت را در آینده توسعه تهران داشتند در راستای ارائه سناریوهای آینده توسعه تهران مشخص گردیدند که سه متغیر مدیریت یکپارچه شهری، وضعیت اقتصادی و فقر به عنوان متغیرهای با بیشترین تأثیرگذاری و عدم قطعیت انتخاب شدند. پرونده مقاله

  • مقاله

    34 - بررسی عوامل اجتماعی موثر براحساس امنیت
    علوم اجتماعی , شماره 1 , سال 14 , بهار 1399
    Although injuries and abnormalities are somewhat normal in all societies, human nature is always subject to many shortcomings and differences, but in some cases these differences can be sufficient to cause insecurity in societies. The present study seeks to examine the چکیده کامل
    Although injuries and abnormalities are somewhat normal in all societies, human nature is always subject to many shortcomings and differences, but in some cases these differences can be sufficient to cause insecurity in societies. The present study seeks to examine the social factors affecting the sense of security. Various factors affect the sense of security that their identification requires a systematic approach. The method used in this research was descriptive-analytical and documentary or library method was used and the various theories about the feeling of security were examined with reference to scientific documents, books, theses, articles and research reports. In this study, after describing and explaining the theoretical foundations of the factors that determine the feeling of security, we attempted to present the dimensions and factors that constitute the sense of security in the form of a model. پرونده مقاله

  • مقاله

    35 - بررسی کارکرد توسعه فضای شهری در الگوهای فرهنگی با رویکرد کمی (مطالعه موردی: شهر متوسط مرند)
    علوم اجتماعی , شماره 4 , سال 13 , پاییز 1398
    توسعه فضایی شهرها همواره با خود تغییرات و دگرگونیهایی را در حوزه های مختلف جوامع به همراه دارد. از مولفه های اساسی توسعه فضائی شهرها توزیع جمعیت و سکونتگاههای شهری است؛ نحوه استقرار سکونتگاهها و همچنین توزیع جمعیت پدیده های قابل توجهی را به همراه دارد. از آنجا که دگرگون چکیده کامل
    توسعه فضایی شهرها همواره با خود تغییرات و دگرگونیهایی را در حوزه های مختلف جوامع به همراه دارد. از مولفه های اساسی توسعه فضائی شهرها توزیع جمعیت و سکونتگاههای شهری است؛ نحوه استقرار سکونتگاهها و همچنین توزیع جمعیت پدیده های قابل توجهی را به همراه دارد. از آنجا که دگرگونیها و تحولات در جوامع تابعی از جمعیت و تحرکات و رفتار جمعیتی شهرها بوده است، تقسیم بندی شهرها به شهرهای بزرگ، متوسط و کوچک برای تبیین و تحلیل جامعه شناختی از اهمیت خاصی برخوردار است. شهرهای متوسط، در مقام تعدیل کننده فشارهای مختلف و انتقال دهنده امکانات و خدمات مختلف از شهرهای بزرگ به شهرهای کوچک و روستاها از اهمیت خاصی برخوردار می باشند. این پژوهش به منظور بررسی پیامدهای فرهنگی توسعه فضائی شهرها در ایران انجام شد. همچنین مطالعه صورت گرفته برای این پژوهش مربوط به اطلاعات آماری سالهای 1375-1395 و مطالعه تحولات جمعیتی شهرهای متوسط طی دوره مذکور بوده و شهر متوسط مرند مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور، با استفاده از روش پیمایش، دیدگاه‌های شهروندان و نخبگان مرند برای هر یک از گویه های تعریف شده در پرسشنامه به دست آمد. اطلاعات به دست آمده از طریق تجزیه و تحلیل آماری تبیین گردید. نتایج حاصل از کاربرد آزمون های آماری نشان می دهد، توسعه فضائی شهر متوسط مرند پیامدهایی در حوزه فرهنگ شهری به همراه داشته است. پرونده مقاله

  • مقاله

    36 - تحلیل تطبیقی تمرکز بر ابعاد اجتماعی کیفیّت زندگی در مقایسه با ابعاد اقتصادی و مالی در برنامه‌های توسعه در ایران
    اقتصاد مالی , شماره 4 , سال 14 , پاییز 1399
    عوامل اقتصادی و مالی تأثیر به سزایی در ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی پس از انقلاب به جا گذاشته است. هدف این مقاله ارزیابی و مقایسه اثرپذیری ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی بر مبنای مولفه ای اقتصادیو مالی در برنامه های توسعه کشور بر مبنای روش تحلیل محتوا و واحد تحلیل مضمون با بررس چکیده کامل
    عوامل اقتصادی و مالی تأثیر به سزایی در ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی پس از انقلاب به جا گذاشته است. هدف این مقاله ارزیابی و مقایسه اثرپذیری ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی بر مبنای مولفه ای اقتصادیو مالی در برنامه های توسعه کشور بر مبنای روش تحلیل محتوا و واحد تحلیل مضمون با بررسی مفاهیم موجود در متن احکام برنامه های توسعه است. در بررسی تمرکز برنامه‌های توسعه بر ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی و اثرپذیری آن در برنامه‌های توسعه، ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی در قالب متغیرهای امنیت اقتصادی- اجتماعی، همبستگی اجتماعی، ادغام اجتماعی، توانمندسازی اجتماعی و تداوم پذیری اجتماعی در الگوی پژوهش منظور شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهند که در شش برنامه توسعه، در برنامه چهارم، بیشترین توجه به ابعاد اجتماعی کیفیت زندگی و در برنامه ششم بُعد مالی در قالب امنیت اقتصادی- اجتماعی نسبت به سایر مولفه‌های کیفیت زندگی مهمتر و تعیین کننده تر بوده است. بُعد امنیت اقتصادی- اجتماعی در برنامه ششم توسعه بیشترین حضور و در برنامه دوم توسعه کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده است.This article pays to reveal “social dimensions of quality of life” influences in development plans of Iran. Social dimensions of Quality of life includes: “social and economic security”, “social solidarity”, “social integration”, “social empowerment”, and “social continuity”. Based on Content Analysis Method (CAM), we used a model to examine development plans policies and measure focuses and attention on this subject. The main findings show that “social and economic security dimension” has enjoyed the most presence in the Sixth Development Plan while it enjoyed lowest attention in the Second Development Plan. Social solidarity dimension obtained the most attention in the Fourth Development Plan and the least attention in the first and second plans. Social integration dimension has rendered most presence in the Forth Development Plan and gained the least attention in the First and Second Development Plans. Social empowerment dimension has obtained the most presence in the Forth Development Plan and gained the least attention in the Second Development Plan than other plans. It should be noted that the dimension shows considerable decline in the sixth plan in comparison with the fifth pan. Social continuity dimension has enjoyed more attention in the fifth and forth plans respectively while it gained the least attention in the first and second plans. پرونده مقاله

  • مقاله

    37 - طراحی مدل توسعه کارآفرینی افراد معلول و جانباز با رویکرد توانمند سازی
    مدیریت کسب و کار نوآورانه , شماره 4 , سال 12 , پاییز 1399
    فقدان الگوی مناسب برای کارآفرینی معلولان و جانبازان و فقدان توانمندی های لازم در این زمینه، از جمله چالش های مطرح شده در ادبیات کارآفرینی است. هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی مدل توسعه کارآفرینی افراد معلول و جانباز با رویکرد توانمندسازی بود. روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی چکیده کامل
    فقدان الگوی مناسب برای کارآفرینی معلولان و جانبازان و فقدان توانمندی های لازم در این زمینه، از جمله چالش های مطرح شده در ادبیات کارآفرینی است. هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی مدل توسعه کارآفرینی افراد معلول و جانباز با رویکرد توانمندسازی بود. روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد و ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختار یافته عمیق و با روش هدفمند نسبت به انتخاب نمونه های آماری تا مرحله اشباع نظری درداده ها و روش تجزیه و تحلیل از طریق کدگذاری به استخراج مقوله های مربوط به مدل اقدام گردید. در کدگذاری باز، 269 کد اولیه، در کدگذاری محوری 50 مقوله عمده و در کدگذاری انتخابی 16 مقوله هسته ای در قالب شرایطی، تعاملی/ فرایندی و پیامدی طبقه بندی شده اند. در جهت تحقق اهداف پژوهش بر مبنای تئوری زمینه ای، توسعه کارآفرینی به عنوان پدیدۀ اصلی در قالب یک الگوی منطقی و با تکیه بر فهم آن با شرایط (علّی، واسطه ای و زمینه ای)، تعاملات/ کنش ها و پیامدها مشخص گردید. در مجموع انجام این پژوهش به نتایج مناسب منجر شد که با حرکت به سوی این الگو، شاهد تغییر اساسی در بهبود کارآفرینی معلولان و جانبازان خواهد بود. پرونده مقاله

  • مقاله

    38 - عوامل حقوقی اجتماعی موثر بر میزان سهم بری زنان از منابع اقتصادی خانواده در برخی مناطق شهر تهران در سال 1390
    مطالعات جامعه شناختی ایران , شماره 4 , سال 4 , پاییز 1393
    این مطالعه میزان سهم بری زنان از دارایی های مشترک زندگی را نسبت به همسرانشان مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. نابرابری مالی در بطن کانون خانواده و در بین زوجین مسئله اصلی تحقیق است. از این رو عوامل مهم ومؤثر برسهم بری کمتر زنان از دارایی های مشترک زندگی زناشویی مورد بررس چکیده کامل
    این مطالعه میزان سهم بری زنان از دارایی های مشترک زندگی را نسبت به همسرانشان مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. نابرابری مالی در بطن کانون خانواده و در بین زوجین مسئله اصلی تحقیق است. از این رو عوامل مهم ومؤثر برسهم بری کمتر زنان از دارایی های مشترک زندگی زناشویی مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق بر روی 210 نفر از زنان متاهل شهر تهران که در حین انجام تحقیق با همسر خود زندگی می کردند انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داد زنان به طور کلی نسبت به همسرانشان سهم کمتری از دارایی های مشترک زندگی زناشویی دارند، براساس نتایج تحقیق، عوامل اثر گذار بر میزان سهم بری زنان را می توان به دو دسته از عوامل مستقیم مانند: مشارکت در خرید، نسبت درآمد زن به مرد، ساخت قدرت اقتصادی در خانواده، عقیده شوهر به نان آوری بودن مرد و عوامل غیر مستقیم مانند تحصیلات، اشتغال، میزانی که زن درآمد خود را در خانه خرج می کند دسته بندی کرد. مهمترین عوامل اثر گذار بر میزان سهم بری زنان را میتوان: هر چه اختیارات زن در هزینه کردن درآمد خانواده بیشتر باشد سهم زن از دارایی ها افزایش می یابد. هر چه درآمد زن افزایش یابد سهم بری زن از دارایی ها افزایش پیدا می کند. هر چه قدرت تصمیم‌گیری اقتصادی افزایش یابد سهم بری زن از دارایی ها افزایش پیدا می‌کند را نام برد. پرونده مقاله

  • مقاله

    39 - تمایز یا تشابه؟ بررسی تغییر ذائقه فرهنگی و هنری در عصر رسانه های نوین ارتباطی (مورد مطالعه: شهروندان اهواز)
    تغییرات اجتماعی - فرهنگی , شماره 1 , سال 17 , بهار 1399
    بشر در طول دوران زیست خود تغییرات بسیاری در ذائقه و ارزش های زیبایی شناختی خویش تجربه نموده است. به همین سبب در تاریخ اندیشه رویکردهای مختلفی برای تبیین این تغییرات عرضه شده که در این پژوهش به دیدگاه های جامعه شناختی اشاره شده است. این تحقیق با هدف سنجش و تحلیل ذائقه ی چکیده کامل
    بشر در طول دوران زیست خود تغییرات بسیاری در ذائقه و ارزش های زیبایی شناختی خویش تجربه نموده است. به همین سبب در تاریخ اندیشه رویکردهای مختلفی برای تبیین این تغییرات عرضه شده که در این پژوهش به دیدگاه های جامعه شناختی اشاره شده است. این تحقیق با هدف سنجش و تحلیل ذائقه ی فرهنگی و هنری شهروندان اهواز و بررسی عوامل متمایزکننده ی آن و همچنین بررسی همگونی آن تحت تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی انجام پذیرفته است که پس از مصاحبه با صاحب نظران حوزه ی فرهنگ و هنر مهم ترین شاخص ها و مصادیق ذائقه ی فرهنگی و هنری مشخص شده و سپس با روش پیمایش، جمعیت مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفته و این نتایج بدست آمد: با آزمون فرضیات تحقیق مشخص شد که 7 متغیر جنسیت، نوع شغل، قومیت، سطح آموزشی، سرمایه ی اقتصادی، سرمایه ی فرهنگی و طبقه ی اقتصادی اجتماعی بر روی ذائقه ی فرهنگی و هنری شهروندان اهواز تأثیرگذارند و عوامل متمایزکننده ی ذائقه ی آنان می باشند. اما با تأیید فرضیه ای که استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی را باعث مشابهت در ذائقه ی فرهنگی و هنری شهروندان اهواز برمی شمرد، باید گفت علی رغم تمایزاتی که تحت تأثیر برخی عوامل در ذائقه ی این افراد وجود دارد، به موازات افزایش استفاده و کنشگری در شبکه های اجتماعی مجازی، ذائقه و سلایق آنان رو به مشابهت و همگونی فزاینده میل می نماید. پرونده مقاله

  • مقاله

    40 - تحلیل جامعه‌شناختی ذائقه های دینی مردم ایران
    تغییرات اجتماعی - فرهنگی , شماره 5 , سال 16 , زمستان 1398
    این مقاله پژوهشی اکتشافی است که در صدد تبیین نقش ذوق یا سلیقه در اعمال و رفتارهای دینی مردم جامعه ایران می‌باشد؛ به این منظور، ضمن مطالعه‌ی اسنادی، با استفاده ازنمونه گیری غیراحتمالیِ هدفمند و گزینشی، با 15 نفر از اساتید مبرز حوزه‌های علمیه‌ی تهران و قم نیز مصاحبه‌ی عمی چکیده کامل
    این مقاله پژوهشی اکتشافی است که در صدد تبیین نقش ذوق یا سلیقه در اعمال و رفتارهای دینی مردم جامعه ایران می‌باشد؛ به این منظور، ضمن مطالعه‌ی اسنادی، با استفاده ازنمونه گیری غیراحتمالیِ هدفمند و گزینشی، با 15 نفر از اساتید مبرز حوزه‌های علمیه‌ی تهران و قم نیز مصاحبه‌ی عمیق و نیمه ساخت‌یافته به عمل آمده و داده‌های گردآوری شده با استفاده ازروش تحلیل محتوای کیفی مورد واکاوی قرار گرفته است. برخی ازیافته‌های این پژوهش عبارت است از: آداب و رفتار اسلامی، مشحون از سلیقه‌ی دینداران است، به گونه‌ای که افراد با توجه به ذوق و تمایلات درونی خود، در فضا و اجتماعات دینی قرار گرفته و ضمن افزایش سرمایه‌ی دینی خود، بتوانند با انتخاب اعمال و رفتار دینی که با ذوق و ترجیحات درونی آنان نیز تناسب دارد، تکالیف دینی خود را با خرسندی اداء نموده و ارزش‌های دینی را در جامعه منعکس نمایند. بنابراین، رفتاری که درحیطه ی مستحبات و اعمال دینی افراد می‌گنجد، همان آداب اسلامی است که نمودی اجتماعی داشته و از منظر جامعه‌شناختی نیز عینیت‌یافته‌ی ذوق و سلیقه‌ی افراد می‌باشد. از دیگر یافته‌های این پژوهش نیز می‌توان به شناساییِ ویژگی‌ها، الزامات، عوامل مؤثر در شکل‌گیری و تقویت سلیقه‌ی دینی و هم‌چنین، شناسایی مصادیق سلیقه‌ی دینی برتر در قرآن کریم اشاره نمود. پرونده مقاله

  • مقاله

    41 - بررسی تاثیر آگاهی از حقوق شهروندی بر همبستگی اجتماعی در سطح محلات تهران
    تغییرات اجتماعی - فرهنگی , شماره 5 , سال 17 , زمستان 1399
    در شهر تهران، علیرغم تنوع هویت های اجتماعی که در سطح محلات، وجود دارد. همبستگی اجتماعی نسبی وجود دارد که در برخی مناطق تهدید کننده هایی این انسجام را تهدید می کند. هدف این تحقیق" بررسی تاثیر آگاهی از حقوق شهروندی بر همبستگی اجتماعی در سطح محلات"، می باشد. در مبانی نظری چکیده کامل
    در شهر تهران، علیرغم تنوع هویت های اجتماعی که در سطح محلات، وجود دارد. همبستگی اجتماعی نسبی وجود دارد که در برخی مناطق تهدید کننده هایی این انسجام را تهدید می کند. هدف این تحقیق" بررسی تاثیر آگاهی از حقوق شهروندی بر همبستگی اجتماعی در سطح محلات"، می باشد. در مبانی نظری از نظریه‌های مرتبط استفاده شده و در پایان مدل نظری تحقیق، طراحی گردیده است. این تحقیق با استفاده از مطالعات میدانی و روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری کلیه افراد بالای 15 سال در شهر تهران می‌باشد که 730 نفر به عنوان نمونه آماری تعیین شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته و بعد از برآورد اعتبار و پایایی در بین پاسخ‌گویان توزیع گردید. پس از گردآوری داده‌ها، بر‌اساس آمارهای استنباطی و با استفاده از نرم افزار spss، داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته‌اند.نتایج بدست آمده، نشان می دهد که آگاهی از حقوق شهروندی بر همبستگی اجتماعی تاثیر معناداری وجود دارد. و طبق رگرسیون سعی شده در قالب تحلیل مسیر، به ترسیم نیکوئی برازش مُدل نظری پردا خته شود. در بیشترین و قوی‌ترین اثرات همبستگی اجتماعی، می‌توان به اثر مستقیم بر متغیرهای حقوق سیاسی به میزان(233/0) حقوق قانونی به میزان (160/0)، حقوق مشارکت به میزان(234/0) و حقوق اجتماعی به میزان(172/0) و بر متغیر همبستگی اجتماعی که جمعا وزنی برابر با 337/0 بر متغیر وابسته دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    42 - مدل‌سازی تأثیر عوامل اجتماعی مؤثر بر سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت در زنان شهر تهران
    تغییرات اجتماعی - فرهنگی , شماره 3 , سال 20 , پاییز 1402
    زمینه: امروزه به نظر می‌رسد در زنان جامعه، رفتارهای ارتقادهنده سبک زندگی سلامت‌محور، تقویت شده است و تعداد زیادی از زنان به اهمیت سبک زندگی سلامت‌محور واقف شده‌اند، در تهران به دلیل امکاناتی پزشکی و بهداشتی به نسبت غنی‌تر از سایر شهرهای کشور، این امر پررنگ‌تر است.روش: ا چکیده کامل
    زمینه: امروزه به نظر می‌رسد در زنان جامعه، رفتارهای ارتقادهنده سبک زندگی سلامت‌محور، تقویت شده است و تعداد زیادی از زنان به اهمیت سبک زندگی سلامت‌محور واقف شده‌اند، در تهران به دلیل امکاناتی پزشکی و بهداشتی به نسبت غنی‌تر از سایر شهرهای کشور، این امر پررنگ‌تر است.روش: این مطالعه در دسته تحقیقات کاربردی و همچنین بر اساس نحوه گردآوری و تحلیل داده‌ها، توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش کلیه زنان شهر تهران در فاصله سنی 15 تا 49 سال است که با توجه به فرمول کوکران، حجم جامعه طبق آمار و سرشماری سال 1395، 384 نفر نمونه آماری می‌شود. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی استفاده شده است.یافته‌های پژوهش: نتایج تحلیل همبستگی نشان داده است که بین کلیه متغیرها همبستگی مثبت و معناداری به‌صورت دوبه‌دو وجود دارد. از طرفی معناداری تمامی این همبستگی‌ها در سطح بالایی قرار دارد. شاخص‌های برازندگی مدل در دامنه قابل‌قبول قرارگرفته‌اند. سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و کیفیت زندگی بر سبک زندگی ارتقادهنده سلامت اثر معنادار مثبت و مستقیمی داشته است.نتیجه‌گیری: سرمایه اجتماعی موجب بهبود سبک زندگی ارتقادهنده سلامت در زنان می‌شود. هر چه بهره‌مندی زنان از سرمایه اجتماعی بیشتر باشد، احتمال ارتقاء سبک زندگی در آن‌ها بالاتر خواهد بود. از سوی دیگر، سرمایه فرهنگی از یک‌سو و حمایت بین فردی، مسئولیت‌پذیری در مورد سلامتی و خودشکوفایی، از سوی دیگر، موجب ارتقاء سطح سلامت در زنان می‌شود. کیفیت زندگی زنان، مشخص‌کننده سطح سلامت آن‌ها است. پرونده مقاله

  • مقاله

    43 - طراحی مدل تبیینی عوامل فرهنگی موثر براحساس امنیت اجتماعی در شهر کرمان
    مطالعات میان فرهنگی , شماره 4 , سال 14 , پاییز 1398
    بسیاری از انسان ها در جوامعی زندگی می کنند که امنیت را در راس هرم نیازهای بشری قرار می دهند و آن را ضروری ترین شرط رسیدن به نیازهای مادی و معنوی می دانند. سئوال اصلی پژوهش حاضر آن است که با تعیین عوامل فرهنگی موثر بر شهروندان کرمانی بالای 20 سال، میزان اثرپذیری بر احساس چکیده کامل
    بسیاری از انسان ها در جوامعی زندگی می کنند که امنیت را در راس هرم نیازهای بشری قرار می دهند و آن را ضروری ترین شرط رسیدن به نیازهای مادی و معنوی می دانند. سئوال اصلی پژوهش حاضر آن است که با تعیین عوامل فرهنگی موثر بر شهروندان کرمانی بالای 20 سال، میزان اثرپذیری بر احساس امنیت اجتماعی آنان به چه میزانی است؟ عوامل و عناصر متعددی بر احساس امنیت اجتماعی مؤثرند که شناسایی آنها مستلزم اتخاذ رویکردی نظام مند می باشد. روش پژوهش مطالعه حاضر از دیدگاه هدف، کاربردی؛ از نظر ماهیتی کمی- پیمایشی و از نظر تاریخی پس رویدادی است که با مراجعه به اسناد علمی چارچوب نظری تحقیق تدوین شد و سپس با استفاده از پرسشنامه به عنوان روش گردآوری داده ها پیمایش صورت پذیرفت. جامعه آماری تحقیق شامل 632163 نفر از افراد بالای 20 سال شهر کرمان در سال 1398 بودند که از روش نمونه گیری خوشه ای تعداد 385 نفر با احتساب 10 درصد امکان عدم برگشت نهایی پرسشنامه ها (400 نفر) مورد بررسی قرار گرفتند. فرضیه های مربوط به مولفه های عوامل فرهنگی مشتمل بر پایبندی مذهبی، احساس آزادی، امنیت و هویت اجتماعی- فرهنگی اثرگذار بر احساس امنیت اجتماعی شهروندان کرمانی در راستای تدوین مدل مد نظر قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از آزمون های رگرسیون، T و تحلیل مسیر و در نهایت جهت طراحی پرونده مقاله

  • مقاله

    44 - الگوی ساماندهی حاشیۀ شهر کرمان
    مطالعات جامعه شناختی شهری , شماره 1 , سال 14 , بهار 1403
    پژوهش حاضر با هدف ارائۀ الگو پارادایمی ساماندهی حاشیۀ شهر کرمان انجام شد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی از لحاظ روش کیفی از نوع گراندد تئوری (اشتراوس وکوربین) است. جامعۀ هدف در این مطالعه مسئولان ساماندهی حاشیۀ شهر کرمان بود که با حجم نمونۀ 18 نفر اشباع مفهومی حاصل شد چکیده کامل
    پژوهش حاضر با هدف ارائۀ الگو پارادایمی ساماندهی حاشیۀ شهر کرمان انجام شد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی از لحاظ روش کیفی از نوع گراندد تئوری (اشتراوس وکوربین) است. جامعۀ هدف در این مطالعه مسئولان ساماندهی حاشیۀ شهر کرمان بود که با حجم نمونۀ 18 نفر اشباع مفهومی حاصل شد. روش نمونه¬گیری هدفمند و ابزار تحقیق در این پژوهش مصاحبۀ نیمه¬ساختاریافته است. پایائی با روش توافق درون موضوعی 78/0 به دست آمد و روائی صوری متن مصاحبه توسط خبرگان تأیید شد. یافته‌های به دست آمده شامل 56 مقوله در کدگذاری باز و 45 مقوله کدگذاری محوری و 5 مقوله کدگذاری گزینشی است. نتایج نشان داد که شیوۀ ساماندهی حاشیۀ شهر در حال حاضر شامل تخریب؛ تخلیه؛ بهسازی (کندومحدود به اقدامات ناکافی) اجرا شده است؛ ولی این اقدامات نتوانسته کارساز باشد. راهبردهای ساماندهی حاشیۀ شهر که توسط خبرگان پیشنهاد داده شد شامل اجرای طرح کمربند سبز شهر کرمان؛ از بین رفتن تعارض منافع ارگان‌ها؛ بهسازی همراه با توانمندسازی و مشارکت افراد حاشیه؛ استفاده از کارشناسان در اجرای طرح‌ها؛ مشخص شدن قوانین ساماندهی و لازم اجرا شدن آن‌ها؛ قرار دادن ملک به‌شرط تملک است. پرونده مقاله