Urban growth

حرية الوصول المقاله

1 - ارزیابی میزان موفقیت محدوده قانونی رشد شهری طرح های جامع در مهار رشد کلانشهر تهران
داود عزیزی علی اکبر تقوایی میثم آدینه لوفرد

با گذشت بیش از چهاردهه از تهیه طرح‌های جامع و تعیین محدوده قانونی برای شهرهای ایران، هنوز ارزیابی دقیقی از موفقیت این ابزار صورت نگرفته است. همین عامل باعث شد این پژوهش به انجام این مهم پرداخته و به ارزیابی میزان موفقیت محدوده قانونی طرح جامع دوم تهران مبادرت نماید. روش أکثر

با گذشت بیش از چهاردهه از تهیه طرح‌های جامع و تعیین محدوده قانونی برای شهرهای ایران، هنوز ارزیابی دقیقی از موفقیت این ابزار صورت نگرفته است. همین عامل باعث شد این پژوهش به انجام این مهم پرداخته و به ارزیابی میزان موفقیت محدوده قانونی طرح جامع دوم تهران مبادرت نماید. روش تحقیق پژوهش بر پایه روش ارزیابی کمی و با هدف کاربردی است و تصاویر ماهوراه‌ای اصلی‌ترین داده مورد استفاده در این مقاله است. تجزیه‌و‌تحلیل و پردازش داده‌ها با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای Envi و Arcgisصورت گرفته و انطباق مرز و محدوده رشد شهری طرح جامع و مرز واقعی بررسی شده است. یافته‌ اصلی پژوهش دلالت بر این دارد که محدوده قانونی طرح جامع دوم کلانشهر تهران، نتوانسته بطورموثری توسعه شهری را کنترل کند. همچنین مشخص شد که ارزش شاخص مهار مرز رشد 15/0 است، که بر عدم توانایی مرز رشد شهری در محدود کردن توسعه شهری کلانشهر تهران اشاره دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - بررسی عوامل مؤثر در رشد شهری با استفاده از مدل F’ANP (مطالعه موردی: شهر بجنورد)
هاله حسین پور اسفندیار زبردست حمید ماجدی

10.30495/hoviatshahr.2021.17218

وقوع رشد شهری و پیامدهایش بسیار گسترده است، در این راستا، با مروری بر مفاهیم نظری، مولفه های موثر بر رشد شهری تدوین شد، تا به عنوان چارچوب مناسب برای بررسی عوامل موثر بر رشد شهر بجنورد مورد استفاده قرار گیرد. سپس به کمکGIS و توابع مربوطه لایه های قابل سنجش به صورت کمی ا أکثر

وقوع رشد شهری و پیامدهایش بسیار گسترده است، در این راستا، با مروری بر مفاهیم نظری، مولفه های موثر بر رشد شهری تدوین شد، تا به عنوان چارچوب مناسب برای بررسی عوامل موثر بر رشد شهر بجنورد مورد استفاده قرار گیرد. سپس به کمکGIS و توابع مربوطه لایه های قابل سنجش به صورت کمی ارزش گذاری شد. که می توان ازمهمترین این عوامل، تراکم جمعیت، تراکم راهها و ... اشاره داشت. در ادامه از میان روش های مختلف، با توجه به اینکه روش F’ANP به دلیل استفاده از قابلیت های تحلیل عاملی در تبدیل موضوع به ابعاد مشخص و معین کردن رابطه بین ابعاد و شاخص ها، کلیه قابلیت های روش تحلیل عاملی را حفظ می نماید. نتایج بررسی نشان داد که تمایل به خانه های تک خانواری و زمین بزرگ مقیاس، تراکم راهها، تراکم خالص جمعیت و ... به ترتیب مهمترین عوامل موثر در رشد شهر بجنورد بوده اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - ارزیابی تعریف حدود رشد شهر در طرح های توسعه شهری ایران (از طریق پایش 11 گونه شهری)
حمید ماجدی امیرحسین پورجوهری

شهرهای ایران با سرعت بالایی در حال رشد هستند. ابزار طرح های توسعه شهری در زمینه مدیریت رشد در خلال 5 دهه گذشته ، تعریف حدود رشد[i] بوده که کماکان بدون تغییر بنیادین استفاده می گردد. با وجود شواهد نسبی مبنی بر نامناسب بودن این ابزار ، هنوز به جای آن جایگزین مطمئن و مورد أکثر

شهرهای ایران با سرعت بالایی در حال رشد هستند. ابزار طرح های توسعه شهری در زمینه مدیریت رشد در خلال 5 دهه گذشته ، تعریف حدود رشد[i] بوده که کماکان بدون تغییر بنیادین استفاده می گردد. با وجود شواهد نسبی مبنی بر نامناسب بودن این ابزار ، هنوز به جای آن جایگزین مطمئن و مورد توافقی ارائه نشده است. عدم تلاش در زمینه اتخاذ راهکارهای جایگزین در زمینه مدیریت رشد تا حد زیادی به نبود بررسی های علمی در زمینه میزان توفیق ابزار کنونی بر می گردد. این بحث به واکاوی مدیریت رشد شهر از طریق تعریف دو شاخص سنجش شامل خطای تعریف و نیز ناکارایی در 11 گونه شهری ( طی 4 دهه اخیر) پرداخته است. نتایج حاصل نشان می دهد ابزار کنونی در دو بعد روایی و کارایی دست به گریبان مشکلات بنیادین است به نحوی که لزوم تجدید نظر در این ابزار را ایجاب می نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - Twentieth Century Urbanization in Bangladesh and a Spell of High and Unsustainable Urban Growth
Md. Abdur Rouf

Bangladesh is still a low urbanized country although it experienced a rising trend in the level of urbanization throughout the twentieth century and had a remarkably high urban growth immediately after its independence in 1971. The country recorded the highest ever annu أکثر

Bangladesh is still a low urbanized country although it experienced a rising trend in the level of urbanization throughout the twentieth century and had a remarkably high urban growth immediately after its independence in 1971. The country recorded the highest ever annual average growth rate (9.04) and percentage of interval variation (137.57%) in an urban population in 1974; thereafter, growth rates of these two parameters went on falling and reached 5.19 and 65.89% respectively in 1991. As a result, urbanization during the tail end of the twentieth century increased but at a decreasing rate leading to an unsustainable urban growth trend. This study, however, examines the factors that contributed to urbanizing Bangladesh during the unsustainable growth period particularly in the last decades of the twentieth century. To this end, a multivariate regression model is developed and analyzed using the ordinary least square method involving stepwise-regression procedure. Primarily ten potential factors are taken into consideration and seven of them emerged as significant in explaining the process of urbanization in Bangladesh. Of these seven factors, the level of industrialization appears as the most influential factor with a coefficient of 1.34, which is followed by the share of urban area, initial level of urbanization and migration with coefficients of 1.13, 0.86 and 0.49 respectively; while the econometric model came up with an adjusted R2 of 0.95 and the Durbin-Watson Statistic of 1.98. Results of this study provide with better understanding towards guiding the urbanization process, particularly in the developing countries. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - Urban Growth Carriers;An Alternative Policy for Urban Growth Management inIran
Hamid Majedi Amir Hosein Pourjohari

Like other developing countries, Iranian cities are growing and expanding physically at a high speed. For about five decades, the only policy of the urban development plans in the field of urban growth management has been definition of the Urban Growth Boundary (U.G.B.) أکثر

Like other developing countries, Iranian cities are growing and expanding physically at a high speed. For about five decades, the only policy of the urban development plans in the field of urban growth management has been definition of the Urban Growth Boundary (U.G.B.) which is still used without any major modifications.Despite the slight evidences indicating the ineffectiveness of the current policy, there has not been any assured and agreed alternative yet. Today, the waves of new urbanism and other modern paradigms have urged temptations of making fundamental changes in the definition of urban growth boundary. Through an analytic framework, this research investigates the effectiveness of some of the most basic carriers of urban growth in 11 sample cities (each of them introducing one type of Iranian cities). The results of this analysis will illustrate a new vision- a native one - for alternative policies of urban growth management in Iranian cities. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - حفاظت از تاسیسات و تجهیزات شهری با استفاده بهینه از محیط طبیعی درون شهری با رویکرد پدافند غیر عامل (نمونه موردی :شهر بروجرد
حمید رضا صارمی حسن حسینی امینی

مقدمه و هدف پژوهش: شهر بروجرد از جمله شهرهای غرب کشور است که در محیطی نسبتًا شیبدار ودارای تپ هها و دره های متعددی است که از نظر مسکونی شاید جزو محدودیتها تلقی شود ولی می توان ازآنها و حریم استاندارد مختص خود بعنوان حفاظ طبیعی کاربریهای عمومی و بطور خاص تاسیسات وتجهیزات أکثر

مقدمه و هدف پژوهش: شهر بروجرد از جمله شهرهای غرب کشور است که در محیطی نسبتًا شیبدار ودارای تپ هها و دره های متعددی است که از نظر مسکونی شاید جزو محدودیتها تلقی شود ولی می توان ازآنها و حریم استاندارد مختص خود بعنوان حفاظ طبیعی کاربریهای عمومی و بطور خاص تاسیسات وتجهیزات شهری از جمله منابع آب و گاز و نفت و پمپ های بنزین و...استفاده کرد و از تهدیدات خارجی(حملات هوایی در جنگها و...) تهدیدات داخلی (شورشهای خیابانی، خرابکاریها و...) و همچنین بابکارگیری هنر معماری پدافندی در مقابل سوانح طبیعی (سیل و زلزله و آتش سوزی و...) در امان نگهداشت. هدف این پژوهش، شناسایی مکانهای طبیعی مناسب برای استقرار تاسیسات و تجهیزات شهری،متناسب با معیارهای پدافند غیر عامل می باشد.روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام آن، توصیفی ‐ تحلیلی است.و با CAD و GIS یافته ها: در این پژوهش با استفاده از مطالعات طرحهای توسعه شهری و نقشه هایبکارگیری دو مدل هلدرن و آنتروپی شانون، وقوع پراکنده رویی و علل آن در سطح شهر بروجرد بررسیشده و با در نظر گرفتن استانداردهای شهرسازی و حداقل آستانه و حداکثر شعاع عملکرد نقاطی مشخصشد.نتیجه گیری: ضمن ارائه راهبردهای دفاعی ارائه یک طرح نهایی با تعیین نقاطی خاص جهت جانماییکاربریهای تاسیسات و تجهیزات شهری با رویکرد حفاظت محور با بکارگیری اصول دفاع غیر عامل درشهرسازی بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - بررسی و تعیین روند سه دهه تغییرات کاربری اراضی شهرستان انزلی با استفاده از GIS/RS
مهسا عدل علیرضا قراگوزلو جعفر نوری شهرزاد فریادی

10.22034/jest.2021.39820.4468

زمینه و هدف: بررسی کاربری اراضی یکی از مهم ترین جنبه‌های مدیریت محیط زیست و بازنگری تغییرات محیطی به منظور برنامه ریزی‌های آتی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی و تعیین روند سه دهه تغییرات کاربری اراضی شهرستان انزلی در سال 92 انجام شده است. روش بررسی: در تحقیق حاضر پس از پ أکثر

زمینه و هدف: بررسی کاربری اراضی یکی از مهم ترین جنبه‌های مدیریت محیط زیست و بازنگری تغییرات محیطی به منظور برنامه ریزی‌های آتی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی و تعیین روند سه دهه تغییرات کاربری اراضی شهرستان انزلی در سال 92 انجام شده است. روش بررسی: در تحقیق حاضر پس از پردازش تصاویر ماهواره‌های لندست (ETM+، TM) مربوط به سالهای 1989 و 2000 و Aster سال 2011 با استفاده از نرم افزار ERDAS به منظور مطالعه تغییرات کاربری اراضی، طبقه‌بندی تصاویر یادشده ابتدا با استفاده از روش طبقه‌بندی در 6 کلاس پوشش / اراضی ساخته شده، کشاورزی، بایر، جنگلی، اراضی شامل تالاب و پهنه آبی هر یک به طور جداگانه انجام و نقشه کاربری اراضی اولیه استخراج گردید. سپس، بعد از تعیین دقت نقشه‌های کاربری اراضی تهیه شده، مساحت پوشش برای تمام 6 نوع کاربری اراضی گوناگون در محدوده شهرستان انزلی طی 3 دهه محاسبه گردید. یافته‌ها: نتیجه کار یک روند کاهشی 64/10 درصدی در کاربری جنگلی، 52/8 درصدی در اراضی تالاب انزلی و 54/11 درصدی در کاربری بایر را در بازه زمانی 1989 تا 2011 و یک روند افزایشی با رشد 1/7 درصدی را در مناطق شهری از سال 1989 تا 2021 و عمده گسترش آن را در اطراف مرزهای غربی و شرقی شهر و به خصوص در نزدیکی مرز شرقی و همچنین به صورت قطعه قطعه و پراکنده در بخش‌هایی از محدوده به ثبت رسیده تالاب انزلی در کنوانسیون رامسر (مرز جنوبی شهر) پیش‌بینی می‌کند. بحث و نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر با نشان دادن روند کاهشی و افزایش تغییرات کاربری اراضی، امکانی را برای تعریف و پیاده‌سازی استراتژی‌های بهتر مدیریت محیط زیستی کاربری به منظور ایجاد تعادل بهینه بین توسعه شهر و حفاظت اکولوژیکی منابع محیط زیست فراهم می‌آورد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - ارزشیابی پیامدهای رشد شهری بر خدمت اکوسیستمی ذخیره کربن (مطالعه موردی: زیر حوزه های آبریز شهر کرج)
ساره السادات سجادی قائم مقامی رومینا سیاح نیا نغمه مبرقعی دینان مجید مخدوم فرخنده

10.30495/girs.2021.677995

پیشینه و هدفدر دهه های اخیر، اکوسیستم های طبیعی به دلیل رشد روزافزون جمعیت و افزایش تقاضا به ‌منظور فراهم نمودن امکانات لازم برای تأمین رفاه بشر دستخوش تغییرات اساسی شده است. ازآنجایی‌که این تغییرات عموماً با تخریب محیط همراه است، همواره باید نگران خسارات وارد بر اکوس أکثر

پیشینه و هدفدر دهه های اخیر، اکوسیستم های طبیعی به دلیل رشد روزافزون جمعیت و افزایش تقاضا به ‌منظور فراهم نمودن امکانات لازم برای تأمین رفاه بشر دستخوش تغییرات اساسی شده است. ازآنجایی‌که این تغییرات عموماً با تخریب محیط همراه است، همواره باید نگران خسارات وارد بر اکوسیستمی بود که خود پشتیبان حیات بشر می باشد. بنابراین نگهداری و حفاظت از اکوسیستم ها برای دستیابی به تعادل، توازن و هماهنگی بین جامعه انسانی و اکوسیستم و خدمات کارکردی آن ها حیاتی می باشد. خدمات اکوسیستمی پتانسل این را دارد که به عنوان ابزار اصلی برای سیاست گذاری ها و تصمیم گیری ها در سطح جهانی، ملی، منطقه ای و محلی در نظر گرفته شود. با استفاده از خدمات اکوسیستمی، برنامه های کاربردی متعددی را از جمله مدیریت پایدار منابع طبیعی، بهینه سازی استفاده از زمین، حفاظت محیط زیست، حفاظت و بازسازی طبیعت، برنامه ریزی سیمای سرزمین، راه حل های طبیعت پایه، حفاظت آب و هوا، کاهش خطر بلایا، آموزش محیط زیست و تحقیقات پیرامونی، می توان به دنبال داشت. بااین‌حال ارتباط بین فرایندها و عملکردهای اکوسیستمی و رفاه بشر پیچیده بوده و می بایست به‌منظور ارزیابی این ارتباطات و ارزش‌گذاری منافع یک رویکرد چندجانبه و پیشگیرانه اتخاذ کرد. هدف از این پژوهش، بررسی روند تغییرات خدمات اکوسیستمی در روند رشد و توسعه شهری، ارزشگذاری خدمات اکوسیستمی و پیامدهای رشد شهری بر خدمت اکوسیستمی ذخیره کربن در محدوده مطالعاتی زیر حوزه های آبریز شهر کرج در دوره زمانی (قبل و پس از توسعه بی‌رویه) است.مواد و روش ها نقشه سازی خدمات اکوسیستمی ابزاری کارآمد برای بهبود برنامه‌ریزی سرزمین و کاربری اراضی است. ارزش‌گذاری این خدمات می تواند عاملی مؤثر و روشی امیدوارکننده در تبیین ارتباط بین خدمات، جامعه و اقتصاد بوده و در سیستم هزینه-منفعت سیاست گذاری ها جهت احیا و مدیریت محیط زیست نقش مؤثری داشته باشد. در این مطالعه، به بررسی خدمت ذخیره کربن در سه زیر حوزه آبریز استان البرز، کرج، هشتگرد و اشتهارد پرداخته شد. از آن جایی که منطقه مورد مطالعه، تقریباً دو سوم فضای استان را در بر می گیرد، لذا در بررسی ویژگی های منطقه مورد مطالعه همان ویژگی های استان البرز ذکر شده است. در راستای این پژوهش، ابتدا نقشه های کاربری اراضی محدوده مطالعاتی با استفاده از نرم افزارهای ترست و سامانه اطلاعات جغرافیایی و تصاویر ماهواره لندست (تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست 5 سال 1988، سنجنده +ETM ماهواره لندست 8 سال 2018) و روش طبقه‌بندی نظارت‌شده برای دو دوره زمانی 1988 و 2018 در چهار طبقه پوشش گیاهی، فضای انسان ساخت، محیط آبی و فضای ساخته نشده تهیه شد. پس از تهیه نقشه کاربری اراضی صحت نقشه‌ها با استفاده از نرم‌افزار گوگل ارث و بازدید میدانی موردبررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از نقشه کاربری اراضی، نقشه خدمت اکوسیستمی ذخیره کربن با استفاده از نرم افزار اینوست استخراج و درنهایت با استفاده از اطلاعات میزان کربن خاک، کربن روی زمین، زیرزمین و بافت مرده ارزش‌گذاری شد.نتایج و بحث نتایج حاکی از آن بود که بیشترین تغییرات در نقشه‌های کاربری اراضی متعلق به فضای ساخته نشده و فضای انسان‌ساخت است که به ترتیب کاهش 16 درصدی و افزایش 11 درصدی را نشان می‌دهد. در خصوص خدمت ذخیره کربن نیز، با توجه به نقشه های بدست آمده در دوسال، در بخش مرکزی منطقه که شاهد رشد زمین های کشاورزی بوده است، مقدار ذخیره کربن نیز افزایش یافته است. حداکثر ذخیره کربن، با سهم حدودی 78377470 تن در هکتار در سال 1988 و 72618450 تن در هکتار در سال 2018، متعلق به حوضه تهران کرج بوده وکمترین با سهم حدودی 36078497 تن در هکتار در سال 1988 و 34606913 تن در هکتار در سال 2018، متعلق به اشتهارد است. درمجموع ارزش از حدود 14163 میلیارد ریال در تن بر هکتار از سال 1988 به حدود 13163 میلیارد ریال در سال 2018 رسیده است که در جهت منفی پیش رفته است. اگرچه در مکان های مختلف میزان ذخیره کربن متفاوت بوده و تغییر کرده است، مقدار حداکثری ذخیره کربن در طول این مدت بدون تغییر بوده است؛ چراکه فضای ساخته نشد‌ه همچنان وجود دارد.نتیجه گیریاستفاده از ارزش‌گذاری خدمات اکوسیستم لزوماً به معنی کاهش ارزش خدمت در روند توسعه نیست، بلکه بدین معنا است که با استفاده از این رهیافت می توان برای بهبود برنامه‌ریزی توسعه برای حفظ و بهبود کیفیت اکوسیستم استفاده کرد. درواقع می توان گفت که این رهیافت می‌تواند به‌عنوان یک حلقه واسط برای پیوند دادن بخش‌های انسان‌شناختی و بخش بوم‌شناختی تحت یک چارچوب برنامه‌ای و مدیریتی واحد مورداستفاده قرار گیرد.http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1400.12.1.2.3 تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - بررسی نقش الگوی رشد شهری در ایجاد جزایر حرارتی در شهرها (نمونه موردی: شهر ساری)
امیر بخشی سید حسن رسولی نیما رحیمی

10.30495/juepd.2022.689336

این تحقیق با بررسی نقش الگوی رشد شهری در ایجاد جزایر حرارتی در شهرها (مطالعه مورد: شهر ساری)، نوع گسترش شهر ساری و سپس ویژگی های نواحی حرارتی شهر را بررسی می کند و رابطه آن با تشکیل جزایر حرارتی شهری را شناسایی می کند .گسترش بی برنامه و روزافزون شهرها در طول نیم قرن گذ أکثر

این تحقیق با بررسی نقش الگوی رشد شهری در ایجاد جزایر حرارتی در شهرها (مطالعه مورد: شهر ساری)، نوع گسترش شهر ساری و سپس ویژگی های نواحی حرارتی شهر را بررسی می کند و رابطه آن با تشکیل جزایر حرارتی شهری را شناسایی می کند .گسترش بی برنامه و روزافزون شهرها در طول نیم قرن گذشته، موجب پدید آمدن مشکلات محیط زیستی شده است. این مشکلات محیط زیستی می تواند کیفیت زندگی شهروندان و در نتیجه سلامت آن ها را به خطر بیندازد. یکی از این مشکلات پدیده جزایر حرارتی شهری می باشد. جزایر حرارتی شهری پدیده ای است که در آن دمای برخی مناطق بیشتر از سایر مناطق همجوار می گردد. این پدیده می تواند حاصل رشد پراکنده شهرها و همچنین رشد بی برنامه و عمودی برخی نواحی شهری باشد. جزایر حرارتی شهری در حوزه‌های مختلف می‌تواند پیامدهای منفی داشته باشد؛ اول موضوع سلامت انسان است که وجود جزایر حرارتی در شهرها موجب پدیده ی نبود آسایش دمایی آنها می‌شود همچنین موجب تشدید آلودگی هوا می‌شود، پدیده‌ای که در شهرهای ایران زیاد با آن درگیر هستیم. این تحقیق از نوع تحلیلی است، اما باید افزود که از نظر هدف کاربردی خواهد بود. در بعد کاربردی نیز می توان از نتایج در تصمیم گیری و برنامه ریزی شهری استفاده کرد. برای این تحقیق از داده های ماهواره لندست 8 استفاده شد. در این راستا ابتدا پس از تهیه تصاویر، نقشه دمایی شهر ساری با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و نرم افزار GIS تهیه و سپس جزایر حرارتی استخراج می شود. به همین ترتیب نقشه پوشش گیاهی و اراضی تهیه و ضریب آنتروپی شانون و تراکم ساختمان و جمعیت محاسبه و با جزایر حرارتی شهری مقایسه خواهد شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که شکل گیری جزایر حرارتی در شهر ساری وابسته به هر دو نوع رشد شهر می باشد و ایجاد نواحی حرارتی با نوع پوشش زمین، تراکم جمعیتی و ساختمانی رابطه معناداری دارد. همچنین اکثر نواحی حرارتی فعلی شهر ساری شامل نواحی می باشد که در دهه های گذشته به شهر اضافه شده اند. همچنین به منظور جلوگیری از شکل گیری نواحی حرارتی جدید و کنترل رشد نواحی حرارتی فعلی، با توجه به ویژگی های حرارتی هر ناحیه، پیشنهاداتی ارائه می گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - Investigating Factors Affecting Urban Growth of Large Cities in Iran
Bahareh Kermani Hamid Majedi Esfandiar Zebardast

The present paper focuses on determining the most important factors affecting urban growth in large cities of Iran through modeling and comparing the common and diverse points of urban growth obtained from other studies. For this purpose, by reviewing the theoretical co أکثر

The present paper focuses on determining the most important factors affecting urban growth in large cities of Iran through modeling and comparing the common and diverse points of urban growth obtained from other studies. For this purpose, by reviewing the theoretical concepts associated with urban growth, quantities and measurable variables are developed as proper frameworks to study the influencing factors on the urban growth. This paper describes the urban growth model through “logistic regression ” by using both physical and socio-economic driving forces analysis and urban spatial pattern evaluation. Three large cities in Iran were selected as the cases to fulfill the tasks and two series of influencing factors for large cities of Iran's urban growth were introduced: 1) Factors with favorable effects including: bare lands, crop/ grass lands and less populated areas. 2) Factors with unfavorable effects including: lands covered with trees (forests) and distances from roads and industrial centers. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - تحلیل فضایی شاخص های رشد هوشمند شهری در ایلام
پاکزاد ازادخانی جعفر حسین زاده قدرت احمدی

در سال‌های اخیر به دلیل توسعه سریع شهرها و کمبود زمین‌های شهری برنامه‌ریزان به‌دنبال راهکاری بودند که علاوه بر حفظ زمین‌های کشاورزی حومه شهرها، توزیع فضایی کاربری‌های شهری را طوری ساماندهی نمایند تا همه ساکنان شهرها از خدمات شهری بهره‌مند شوند. رشد هوشمند شهری از مهم‌تر أکثر

در سال‌های اخیر به دلیل توسعه سریع شهرها و کمبود زمین‌های شهری برنامه‌ریزان به‌دنبال راهکاری بودند که علاوه بر حفظ زمین‌های کشاورزی حومه شهرها، توزیع فضایی کاربری‌های شهری را طوری ساماندهی نمایند تا همه ساکنان شهرها از خدمات شهری بهره‌مند شوند. رشد هوشمند شهری از مهم‌ترین راهکارهای توسعه از درون است که مورد اهمیت قرار گرفته است. بنابراین این پژوهش با هدف تحلیل فضایی شاخص‌های رشد هوشمند شهری در شهر ایلام به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده تکنیک تصمیم‌گیری چندمعیاره انجام گرفته است. براساس نقشه‌های اتوکد طرح تفصیلی شهری محدوده‌های مناطق 4‌گانه شهر ایلام تعیین و 35 شاخص رشد هوشمند شهری در این مناطق مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از تلفیق تحلیل شبکه‌ای ANP و نقشه‌های GIS انجام شد. نتایج نشان داد که توسعه شهر ایلام در دهه 30 با مساحتی حدود 102 هکتار به مساحتی بالغ بر 2460 هکتار در دهه 90 رسیده است. این توسعه به صورت ناموزون، ناهماهنگ، پراکنده و بدون توجه به توزیع فضایی کاربری‌های شهری صورت گرفته است. توزیع فضایی شاخص‌های رشد هوشمند شهری در سطح شهر یکسان نیست و منطقه یک شهری با رتبه 144/0 انطباق بیشتری با شاخص‌های رشد هوشمند شهری دارد. از نظر کارشناسان، شاخص کالبدی بیش‌ترین نقش را در تبیین رشد هوشمند شهری شهر ایلام داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - بررسی روند رشد پراکنده‌ی شهری با تأکید بر شاخص‌های تراکمی رشد هوشمند(مطالعه موردی: مناطق چهار‌گانه شهر ارومیه)
حسین نظم فر احمد اسمعیلی علی عشقی چهاربرج

برای مدیریت و برنامه‌ریزی رشد پراکنده شهر و کاهش اثرات نامطلوب آن شناخت روند توسعه فیزیکی شهری ضروری می‌باشد. براین اساس پژوهش حاضر باهدف بررسی روند رشد پراکنده‌ی شهری با تأکید بر شاخص‌های تراکمی رشد هوشمند در مناطق چهار‌گانه شهر ارومیه انجام‌شده است. روش پژوهش توصیفی- أکثر

برای مدیریت و برنامه‌ریزی رشد پراکنده شهر و کاهش اثرات نامطلوب آن شناخت روند توسعه فیزیکی شهری ضروری می‌باشد. براین اساس پژوهش حاضر باهدف بررسی روند رشد پراکنده‌ی شهری با تأکید بر شاخص‌های تراکمی رشد هوشمند در مناطق چهار‌گانه شهر ارومیه انجام‌شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربرد است. داده‌ها و اطلاعات موردنیاز از طریق نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390، طرح‌های جامع و تفصیلی شهر و سازمان‌های مرتبط با موضوع جمع‌آوری گردیده است. جهت تحلیل داده‌ها و شناخت الگوی رشد شهری از مدل‌های هلدرن و آنتروپی شانون در قالب نرم‌افزارExcel استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که 77 درصد از رشد کالبدی شهر، در فاصله سال‌های 1385- 1365، مربوط به رشد جمعیت آن بوده و 23 درصد از رشد شهر با رشد بیهوده و پراکنده (اسپرال) آن مرتبط بوده است. نتیجه این رشد پراکنده، کاهش تراکم ناخالص جمعیتی و افزایش سرانه ناخالص زمین شهری شده است. نتایج حاکی از آن است که الگوی رشد شهر ارومیه به‌صورت پراکنده است و این امر موجب ناپایداری زیست‌محیطی، اجتماعی، اقتصادی و درنهایت شکل شهری شده است. با توجه به پیامدهای نامطلوب رشد پراکنده، در راستای دستیابی به توسعه‌ی پایدار شهری به نظر می‌رسد؛ روش تمرکز غیرمتمرکز (تبدیل شهر تک مرکزی به چندمرکزی بر پایه‌ی متراکم سازی و افزون سازی فعالیت‌ها در مراکز فرعی) با تأکید بر اصول و راهبردهای رشد هوشمند شهری بهترین الگو برای گسترش کالبدی– فضایی شهر ارومیه در آینده باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - شبیه سازی رشد و توسعه کالبدی شهرها با بکارگیری مدل سلول‌های خودکار فازی(FCA) مطالعه موردی: شهر اهواز
سعید زنگنه شهرکی مرتضی امیدی پور یوسف تازش آتنا معین مهر

استفاده از مدلهای کمی برای شبیه‌سازی رشد و توسعه فیزیکی شهرها به واسطه وجود عوامل مختلف و پیچیدگی ذاتی محیط شهری همواره با چالش‌ها و عدم قطعیت‌هایی همراه است.پژوهش حاضر مدلی از توسعه شهری را بر مبنای اصول سلول‌های خودکار و رهیافت منطق فازی ارائه نموده است.دراین راستا اب أکثر

استفاده از مدلهای کمی برای شبیه‌سازی رشد و توسعه فیزیکی شهرها به واسطه وجود عوامل مختلف و پیچیدگی ذاتی محیط شهری همواره با چالش‌ها و عدم قطعیت‌هایی همراه است.پژوهش حاضر مدلی از توسعه شهری را بر مبنای اصول سلول‌های خودکار و رهیافت منطق فازی ارائه نموده است.دراین راستا ابتدا مهمترین شاخص‌های مؤثر بر رشدشهری و ساختار شبکه‌ای شاخص‌ها باروش دیماتل بدست آمده،سپس باکمک ساختار تهیه شده وزن هر شاخص با روش فرآیند تحلیل شبکه (ANP) محاسبه شده است.برای شبیه‌سازی رشد شهری در محدوده مورد مطالعه(شهر اهواز) برای سال 2020 از 3 تصویر ماهواره‌ای مربوط به سال‌های 2003، 2007 و 2013 استفاده شده است.بعد از انجام عملیات پیش‌پردازش، طبقه‌بندی تصاویر برای هر سه دوره باروش حداکثر شباهت صورت گرفته است.برای بررسی صحت نقشه‌ها در دو مرحله از شاخص کاپا استفاده شده،ابتدا نقشه‌های سال‌های مبدا طبقه‌بندی و صحت آنها با واقعیت بررسی شد و پس آن برای شبیه‌سازی نقشه سال‌های دیگراقدام شده است و مجددا صحت ارزیابی شده است.از آنجا که میزان صحت مدل برای دوره‌های دارای نقشه واقعیت قابل قبول ارزیابی شد، بنابراین برای شبیه‌سازی رشد شهری سال 2020 مدل رگرسیون خطی و ماتریس احتمالات تبدیل مورد استفاده قرار گرفته است.نتایج تحقیق نشان دهنده صحت قابل قبول مدل ارائه شده می‌باشد.همچنین مدل بکارگرفته شده در شبیه‌سازی شهری از واقع بینی بیشتری نسبت به مدل کلاسیک CA برخوردار بوده است.درسطح محدوده مورد مطالعه نیز نتایج گواه آن است که رشد و توسعه شهر اهواز در دوره‌های مختلف درجهت خاصی توسعه نیافته بلکه کاملا جسته و گریخته و درتمامی جهات صورت گرفته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - تحلیلی ‌بر ‌الزامات ‌و بایسته‌های ‌رشد ‌هوشمند ‌شهری ‌(مطالعه‌ موردی: ‌شهر تویسرکان)
عظیم الوندی مجید شمس

هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیلی بر الزامات و بایسته‌های رشد هوشمند شهری شهر تویسرکان است. ساخت یک شهر هوشمند به عنوان یک استراتژی برای کاهش مشکلات تولید شده توسط افزایش جمعیت شهری، رشد ناموزون و از هم گسیخته فیزیکی درحال ظهوراست حکمروایی هوشمند، انرژی هوشمند، ساخت‌وساز أکثر

هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیلی بر الزامات و بایسته‌های رشد هوشمند شهری شهر تویسرکان است. ساخت یک شهر هوشمند به عنوان یک استراتژی برای کاهش مشکلات تولید شده توسط افزایش جمعیت شهری، رشد ناموزون و از هم گسیخته فیزیکی درحال ظهوراست حکمروایی هوشمند، انرژی هوشمند، ساخت‌وساز هوشمند، حمل و نقل هوشمند، هوشمندسازی زیرساخت‌ها، تکنولوژی هوشمند، مراقبت‌های بهداشتی و شهروند هوشمند، این عوامل اساس یک چهار چوب یکپارچه هستند که می‌تواند در بررسی چگونگی ابتکارات و راهبردهای شهر هوشمند استفاده شود. مؤلفه‌های رشد هوشمند شهری بر شرایط اجتماعی، اقتصادی و کالبدی شهر تویسرکان اثرگذار بوده و موجبات کاهش هزینه‌های شهری، بهبود بخشی شرایط زیست محیطی و صرفه‌جویی در وقت و زمان شهروندان را فراهم می‌کند. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- پیمایشی است و حجم نمونه با به‌کارگیری فرمول کوکران برابر 381 نفر است که به‌صورت تصادفی از میان شهروندان و کارشناسان به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده‌اند. با توجه به بررسی‌های انجام شده و یافته‌های این پژوهش که با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. در نهایت نتایج نشان داد که شهر تویسرکان از آمادگی لازم جهت استقرار رشد هوشمند شهری برخوردار نمی‌باشد و با وجود وضعیت نامناسب زیرساخت‌های رشد هوشمند شهری در شهر، هیچ یک از فرایندهای رشد هوشمند شهری در شهر از وضعیت مناسبی برخوردار نیست. در میان زیرساخت‌های رشد هوشمند شهری، خدمات الکترونیک با رتبه (92/1) وضعیت نامساعدتری دارد و متغیرهای محیط زیست و فضای سبز(99/2)، کیفیت زندگی(65/2)، کاربری‌های مختلط(25/2)، پیاده مداری(24/2) و اجتماعی-اقتصادی(99/1) با در نظر گرفتن رتبه بندی در وضعیت مساعدتری نسبت به سایر زیرساخت‌ها قرار می گیرند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - وضعیت توزیع امکانات و خدمات در شهر فنوج بر اساس اصول رشد هوشمند شهری
احمد رئیسی اکبر کیانی

چکیده رشدوتوسعه شهرها که به دنبال افزایش جمعیت شهری روی می‌دهد در دهه‌های گذشته باعث استفاده نابجا از زمین شهری وعدم تخصیص (Allocation) صحیح کاربری زمین شهری، شکل‌گیری زاغه‌ها درشهر وتوسعه پراکنده شهرها به خصوص درحومه‌ها گردیده است. این مسئله ضرورت برنامه ‌ریزی استفاده أکثر

چکیده رشدوتوسعه شهرها که به دنبال افزایش جمعیت شهری روی می‌دهد در دهه‌های گذشته باعث استفاده نابجا از زمین شهری وعدم تخصیص (Allocation) صحیح کاربری زمین شهری، شکل‌گیری زاغه‌ها درشهر وتوسعه پراکنده شهرها به خصوص درحومه‌ها گردیده است. این مسئله ضرورت برنامه ‌ریزی استفاده بهینه از زمین و مدیریت توسعه شهری را روشن‌تر می‌نماید، و باعث شکل ‌گیری رویکردی با عنوان رشد هوشمند شهری شده است که هدف اصلی آن نظم دادن به توسعه و رشد شهرها و تجدیدحیات شهری است. رشد هوشمند باعث توسعه مجدد نواحی ساخته شده در شهرها می‌شود. بر این اساس در پژوهش حاضر به مطالعه چگونگی توسعه‌ی فیزیکی – کالبدی شهر فنوج پرداخته می‌شود. در واقع هدف اصلی پژوهش، تعیین راهکارهای جلوگیری از رشد پراکنده شهر فنوج و در نتیجه کاهش هزینه‌های اقتصادی ناشی از آن است. روش‌شناسی تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه-ای،اسنادی و بررسی‌های میدانی است. در این راستا اطلاعات و داده‌های مورد نیاز در مورد توسعه شهر، نحوه‌ی توزیع کاربری‌ها، میزان افز ایش هزینه‌های اقتصادی توسعه پراکندۀ شهری، از اسناد معتبر و بخشی از طریق پرسشنامه تهیه گردیده و به وسیلۀ نرم افزارهایArc GIS و SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی رابطه رشد هوشمند و کاهش هزینه‌های توسعه بر اساس آزمون T نشان داد که مقدار معناداری (000/0(Sig با سطح کمتر از 01/0 می‌باشد، بنابراین می‌توان با اطمینان 99/0 اذعان داشت که راهبرد رشد هوشمند بر توزیع عادلانه‌تر امکانات و خدمات در شهر فنوج موثر خواهد بود. درصورت اجرای راهکارهای رشد هوشمند بر اساس اصول و شرایط محلات در شهر فنوج، میزان هزینه‌های اقتصادی و تخریب محیط زیست کاهش می‌یابد و باعث افزایش کیفیت محیط زندگی و رضایتمندی شهروندان از محیط زندگی خود خواهد گردید. واژگان کلیدی: رشد شهر و شهرنشینی، راهبرد رشد هوشمند، رشد پراکنده، شهر فنوج تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - سنجش عوامل مؤثر بر رشد شهری با تاکید بر تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک (مطالعه موردی: شهر تبریز)
رحیم سرور رسول یزدانی علی عشقی چهاربرج

گسترش افقی و بی‌برنامه شهرها متأثر از رشد جمعیت و مهاجرت، منجر به، کمبود زمین، تغییر اراضی مجاور به ساخت‌وسازهای شهری و ایجاد زاغه هایی در مکان‌های نامساعد طبیعی گشته است. شهر تبریز طی دهه های اخیر رشد و گسترش کالبدی سریعیرا تجربه نموده است. رشد بی رویه شهری باعث تخریب أکثر

گسترش افقی و بی‌برنامه شهرها متأثر از رشد جمعیت و مهاجرت، منجر به، کمبود زمین، تغییر اراضی مجاور به ساخت‌وسازهای شهری و ایجاد زاغه هایی در مکان‌های نامساعد طبیعی گشته است. شهر تبریز طی دهه های اخیر رشد و گسترش کالبدی سریعیرا تجربه نموده است. رشد بی رویه شهری باعث تخریب اراضی باغی مرغوب اطراف شهرها، ایجاد زاغه هایی در نواحی پرشیب و بر روی گسل تبریز، ترافیک و انواع آلودگی ها شده است. برای مدیریت و برنامه ریزی رشد شهر و کاهش اثرات نامطلوب آن شناخت عوامل مؤثر بر تغییرات کاربری زمین و رشد شهری ضروری می باشد. در پژوهش حاضر مدل رگرسیون لجستیک به عنوان یک مدل اطلاعات محور توانایی بالایی در دخیل کردن متغیرهای زیاد دارد جهت تحلیل الگوهای گسترش شهر و روابط بین رشد شهری و عوامل محرکه آن مورد استفاده قرارگرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. در این تحقیق، ابتدا با استفاده از طبقه بندی تصاویر ماهواره ای طی دوره 22 ساله (1390-1368) با استفاده از روش حداکثر احتمال تغییرات پوشش/کاربری زمین شهر تبریز و اراضی اطراف کشف و تحلیل شد. سپس 14 متغیر مستقل یا عوامل محرکه رشد شهری و متغیر وابسته یا رشد شهری صورت گرفته طی 22 سال اخیر مورد آزمون قرار گرفتند. مدلسازی برای دو دوره 1390 و 1412 صورت گرفت. ابتدا با استفاده از داده های سال 1368رشد شهری برای سال 1390 مدلسازی شد مطابقت بالای نقشه خروجی سال 1390 با نقشه کاربری زمین واقعی سال 1390 صحت مدلسازی را مورد تأیید قرارداد. در نهایت رشد و گسترش شهر برای سال 1412 مدلسازی شد نتایج نشان می‌دهد که احتمال گسترش شهر به سمت جنوب شرق یا جاده تهران و شمال غرب (بطرف مرند و مرز بازرگان) و جنوب غرب (بطرف آذرشهر) بیشتر از نواحی دیگر می باشد. جهت اعتبارسنجی مدلسازی و شناخت میزان تأثیرگذاری عوامل مؤثر در رشد شهری از روش ROCاستفاده گردید نتایج نشان‌دهنده تأثیر بالای فاصله از باغات و اراضی شهری و در مرحله بعد متغیرهای اراضی بایر و باغات در رشد شهر طی 22 سال اخیر می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - بررسی رشد شهری و تبدیل اراضی زراعی و بایر به توده شهری (مطالعه موردی: شهر ارومیه)
رباب حسین زاده

چکیده رشــد ســریع شــهرها در کشــورهای در حــال توســعه که اغلب با پراکنده‌رویی همراه است، امروزه بــه یــک مســئله جــدی تبــدیل شـده اسـت. دست‌اندازی به اراضی زراعی و از بین بردن اکوسیستم طبیعی پیرامون شهرها، لزوم بـازبینی دائمـی فرآینـدهای دینامیـک شـهری بـا توجـه ب أکثر

چکیده رشــد ســریع شــهرها در کشــورهای در حــال توســعه که اغلب با پراکنده‌رویی همراه است، امروزه بــه یــک مســئله جــدی تبــدیل شـده اسـت. دست‌اندازی به اراضی زراعی و از بین بردن اکوسیستم طبیعی پیرامون شهرها، لزوم بـازبینی دائمـی فرآینـدهای دینامیـک شـهری بـا توجـه بـه توسـعه در گذشـته و پـیش‌بینـی آن در آینـده را اجتنـاب ناپـذیر نموده اسـت. هـدف پـژوهش حاضـر، بررسی تغییرات رشد شهری ارومیه و تأثیر این رشد بر اراضی زراعی و بایر است که برای نیل به هدف فوق از مــدل LCM در دوره 16 ســاله 2011-1995 بر اساس تلفیق طبقه‌بندی شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه و مدل زنجیره مارکوف با استفاده از مدلساز تغییرات زمین بوده است. از تصاویر لندست 5 مربوط به سال‌های فوق جهت تهیه نقشه کاربری اراضی به روش شبکه عصبی پرسپترون چند لایه استفاده گردید. اعتبارسنجی مدل با محاسبه ضرایب کاپا (شاخص کاپای بالای 87درصد) بیانگراعتبار مدل می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که در بازه زمانی مورد مطالعه، تغییرات کاربری اراضی شهر ارومیه، گذار و تبدیل اراضی بایر به شهری در قسمت‌های مرکزی بیشتر و تبدیل اراضی کشاورزی به شهری در اطراف شهر ملموس بوده و با شدت بیشتری به سمت غرب ( محور جاده بند) ادامه می یابد. پیش‌بینی رشد شهر تا افق 1404 نشان می‌دهد که نسبت به سال 1390، 3208 هکتار به اراضی ساخته شده افزوده و در مجموع 3810 هکتار از اراضی کشاورزی و باغات کاسته شده که بخشی از آن به اراضی بایر تبدیل خواهد شد. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات Urban growth

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية