ارزیابی تعریف حدود رشد شهر در طرح های توسعه شهری ایران (از طریق پایش 11 گونه شهری)

الموضوعات :

حمید ماجدی ¹ ( دانشیار شهرسازی ، دانشکده هنر و معماری ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران- ایران )
امیرحسین پورجوهری ² ( دانش آموخته دکتری شهرسازی، دانشکده هنر و معماری ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران- ایران )

تاريخ الإرسال : 27 الأحد , شعبان, 1431 تاريخ التأكيد : 06 الأحد , محرم, 1432 تاريخ الإصدار : 19 الجمعة , محرم, 1435

الکلمات المفتاحية: رشد شهر, مدیریت رشد شهر, حدود رشد شهر, شاخص خطای تعریف محدوده, شاخص ناکارایی محدوده,

ملخص المقالة :

شهرهای ایران با سرعت بالایی در حال رشد هستند. ابزار طرح های توسعه شهری در زمینه مدیریت رشد در خلال 5 دهه گذشته ، تعریف حدود رشد[i] بوده که کماکان بدون تغییر بنیادین استفاده می گردد. با وجود شواهد نسبی مبنی بر نامناسب بودن این ابزار ، هنوز به جای آن جایگزین مطمئن و مورد توافقی ارائه نشده است. عدم تلاش در زمینه اتخاذ راهکارهای جایگزین در زمینه مدیریت رشد تا حد زیادی به نبود بررسی های علمی در زمینه میزان توفیق ابزار کنونی بر می گردد. این بحث به واکاوی مدیریت رشد شهر از طریق تعریف دو شاخص سنجش شامل خطای تعریف و نیز ناکارایی در 11 گونه شهری ( طی 4 دهه اخیر) پرداخته است. نتایج حاصل نشان می دهد ابزار کنونی در دو بعد روایی و کارایی دست به گریبان مشکلات بنیادین است به نحوی که لزوم تجدید نظر در این ابزار را ایجاب می نماید.

المصادر:

1. احمد آخوندی،‌ عباس؛ برک پور، ناصر؛ اسدی ، ایرج؛ طاهرخانی، حبیب‌الله؛ بصیرت، میثم؛ و زندی، گلزار. (1386). حاکمیت شهر – منطقه تهران: چالش‌ها و روندها. مجله هنرهای زیبا، 13( 29) ، 16-5 .


2. اطهاری، کمال.(1379). حاشیه‌نشینی در ایران. مجله مدیریت شهری، 1(2)،87-82 .


3. ثابتی، محمد. (1380). وضعیت حقوقی اراضی موات و بایر. مجله شهر، 2( 18)، 17-6 .


4. رئیس دانا، فریبرز. (1378). قیمت گذاری زمین‌های نوآباد شهری؛ رانت و تجربه در ایران در. مجموعه مقالات. در همایش زمین و توسعه شهری، تهران،. آذر 8-6، (ص210-180). تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.


5. سعیدنیا، احمد. (1374). اندیشه‌های خام شهرسازی. مجله هنرهای زیبا، 1(1)، 36-34 .


6. کاظمیان، غلامرمضا. (1376). مدیریت کلان شهر تهران، واگرایی عملکردی و فضایی، مجله معماری و شهرسازی، 6(6و7)، 67-63 .


7. کامروا، محمد علی. (1379). روند تغییر مکان جمعیت شهری در ایران. مجله هنرهای زیبا، 6(8)، 83-74 .


8. ماجدی، حمید؛ و لطفی، کورش. (1386). سکونتگاههای غیر رسمی در کلان شهر اهواز . مجله هویت شهر ، 1(1)، 50-39.


9. محمدزاده تیتگانلو، حمیده. (1381). ظرفیت‌سازی در شهرهای متوسط و توسعه فضایی منطقه ای مورد پژوهی شهر بجنورد و استان خراسان. مجله هنرهای زیبا، 8(12)، 35-34.


10. مشهودی، سهراب. (1386). مبانی طرح های سیال شهری، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.


11. هاشمی، فضل اله. (1378). آیا ممنوعیت گسترش محدوده شهرها کار درستی است؟. مجله شهر. 1(4-5-6)، 16-10.


12. هاشمی، فضل اله. (1379). سیاست زمین. مجله شهر، 2(18)، 25-21.


13. Bollens, S. (2005). Urban Growth Boundary. In R. W. Caves (Ed.), Encyclopedia of the City (pp. 475-476). New York & London: Routledge (Tylor & Francis Group).


14. Anas, A., & Pines, D. (2008). Anti- Sprawl Policies in a System of Congested Cities. Regional Science and Urban Economics , 38 (5), 408-423.


15. Cheng, J. (2003). Modeling Spatial and Temporal Urban Growth. Doctoral Dissertation, Utrecht. University, Faculty of Geographical Sciences, The Netherland.


16. Duany, A. A., Plater–Zyberk, E., & Speck, J. (2000). The inner city. In M. Carmona, & S. Tiesdell (Eds.), Urban Design Readers (pp. 352-359). Oxford: Architectural Press.


17. Duany, A., & Plater–Zyberk, E. (1998). Lexicon of the New Urbanism. In D. Watson, A. Plattus, & R. G.Shibley (Eds.), Time – Saver Standards for Urban Design (pp. 5.11-1 -5.11-4). Massachusetts: Mc Graw – Hill.


18. Frey, H. (1999). Compact, Decentralised or what? The Sustainable City Debate, From Designing the City: Toward a More Sustainable Urban Form. In M. Larice, & E. Macdonald (Eds.), The Urban Design Readers (pp. 328-343). London: Routledge.


19. Gillham, O. (2002). What is Sprawl? From the Limitless City: A Primer on the Urban Sprawl Debate (2002). In M. &. Larice (Ed.), The Urban Design Readers (pp. 287-307). London: Routledge.


20. Kasanko, M., I. Barredo, J., Lavalle, C., MacComick, N., Demicheli, L., Sagris, V., et al. (2006). Are European Cities becoming dispersed? A Comparative analysis of European Urban Areas. Landscape and Urban Planning , 77 (1-2), 111-130.


21. Loeb, D. (2008). Urban Voids: Grounds for change, Reimagining Philadelphia’s Vacant Lands. D (Architectural Design) , 78 (1-2), 68-73.


22. Bento, A., F. Franco, S., & Kaffine, D. (2005). The Efficiency and Distributional Impacts of Alternative Anti–Sprawl Policies. Journal of Urban Economics , 59 (1), 121-141.


23. Tods, A. (2005). Urban Restructuring. In R. W. Caves (E­), Encyclopedia of the City (pp. 489-491). New York & London: Routledge (Tylor & Francis Group).


24. Trancik, R. (1986). What is lost space? In Urban Design Readers (pp. 63-69). Oxford: Architectural press.


25. Walters, D., & Luise Brown, L. (2004). Design First: Design–based Planning for communities. Oxford: Architectural Press.