بررسی و تعیین روند سه دهه تغییرات کاربری اراضی شهرستان انزلی با استفاده از GIS/RS
الموضوعات :مهسا عدل 1 , علیرضا قراگوزلو 2 , جعفر نوری 3 , شهرزاد فریادی 4
1 - دانشکده محیطزیست و انرژی، گروه مدیریت محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران
2 - دانشیار دانشکده مهندسی عمران آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران *(مسئول مکاتبات)
3 - دانشکده محیطزیست و انرژی، گروه مدیریت محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران
4 - دانشکده تحصیلات تکمیلی محیط زیست، گروه برنامه‌ریزی محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: GIS, محیطزیست, RS, رشد شهر, تغییر کاربری,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: بررسی کاربری اراضی یکی از مهم ترین جنبه‌های مدیریت محیط زیست و بازنگری تغییرات محیطی به منظور برنامه ریزی‌های آتی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی و تعیین روند سه دهه تغییرات کاربری اراضی شهرستان انزلی در سال 92 انجام شده است. روش بررسی: در تحقیق حاضر پس از پردازش تصاویر ماهواره‌های لندست (ETM+، TM) مربوط به سالهای 1989 و 2000 و Aster سال 2011 با استفاده از نرم افزار ERDAS به منظور مطالعه تغییرات کاربری اراضی، طبقه‌بندی تصاویر یادشده ابتدا با استفاده از روش طبقه‌بندی در 6 کلاس پوشش / اراضی ساخته شده، کشاورزی، بایر، جنگلی، اراضی شامل تالاب و پهنه آبی هر یک به طور جداگانه انجام و نقشه کاربری اراضی اولیه استخراج گردید. سپس، بعد از تعیین دقت نقشه‌های کاربری اراضی تهیه شده، مساحت پوشش برای تمام 6 نوع کاربری اراضی گوناگون در محدوده شهرستان انزلی طی 3 دهه محاسبه گردید. یافته‌ها: نتیجه کار یک روند کاهشی 64/10 درصدی در کاربری جنگلی، 52/8 درصدی در اراضی تالاب انزلی و 54/11 درصدی در کاربری بایر را در بازه زمانی 1989 تا 2011 و یک روند افزایشی با رشد 1/7 درصدی را در مناطق شهری از سال 1989 تا 2021 و عمده گسترش آن را در اطراف مرزهای غربی و شرقی شهر و به خصوص در نزدیکی مرز شرقی و همچنین به صورت قطعه قطعه و پراکنده در بخش‌هایی از محدوده به ثبت رسیده تالاب انزلی در کنوانسیون رامسر (مرز جنوبی شهر) پیش‌بینی می‌کند. بحث و نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر با نشان دادن روند کاهشی و افزایش تغییرات کاربری اراضی، امکانی را برای تعریف و پیاده‌سازی استراتژی‌های بهتر مدیریت محیط زیستی کاربری به منظور ایجاد تعادل بهینه بین توسعه شهر و حفاظت اکولوژیکی منابع محیط زیست فراهم می‌آورد.
- Sifianian, A., Investigation of Land use changes in the Isfahan city area using the spatial mapping technique during the year 1366 to 1377,Water and Watershed, 13 (49), 153-164,2009 (In Persian)
- Lopez, E. Bocco, G. Mendozaa, M. and Duhao, E., Predicting land-cover and land-use change in the urban fringe: A case in Morelia city, Mexico, Landscape and Urban Planning, 55 (04), 271-285, 2001.
- Norman, L.M, Feller, M. and Guertin, D.P., Forecasting urban growth across the United States-Mexico border, Computers, Environment and Urban Systems, 33 (02), 150-159, 2009.
- Khoshoo T.N., Environmental Concerns and Strategies- A Textbook, 3rd Edition, Ashish Pub House ,687 p, 1991.
- Miller G.T., Environmental Science: Sustaining The Earth- A Textbook, 3rd Edition, Wadsworth, 425 p, 1991.
- Enger, E. and Smith, B., Environmental Science- A Textbook, 4th Edition, W.C Brawn, 514 p, 1992.
- Hill, M., Understanding Environmental Pollution- A Textbook, 3rd Edition, Cambridge, 468p, 2004.
- , N.S., Sources and characteristics of lead pollution in the urban environment of Guangzhou, Science of the Total Environment, 385 (1-3), 182 – 195, 2007.
- Bryan, B.A. and Crossman, N.D., Systematic regional planning for multiple objective natural resource management, Environmental Management, 88 (04), 1175-1189, 2008.
- Zebardast, L and Jafari H.R., Evaluation of Anzali Wetland changes using Remote Sensing and providing management solution, Environmental Studies, 37 (57), 57-64, 2011.(In Persian)
- Herold, M. Goldstein, N.C. and Clarke, K.C., The spatiotemporal form of urban growth: measurement, analysis and modeling, Remote Sensing of Environment, 86 (03), 286-302, 2003.
- Pijanowskia, B.C. Brown, D.G. Shelitoc, B.A. and maninkd, G.A., Using neural network and GIS to forecast land use change :a land transformation model, Computers, Environment and Urban Systems, 26 (06), 553-575, 2002.
- Jensen, J.R., Remote sensing of the environment: An earth resource perspectiveو 2nd edition, Upper saddle River, 522 p, 2007.
_||_
- Sifianian, A., Investigation of Land use changes in the Isfahan city area using the spatial mapping technique during the year 1366 to 1377,Water and Watershed, 13 (49), 153-164,2009 (In Persian)
- Lopez, E. Bocco, G. Mendozaa, M. and Duhao, E., Predicting land-cover and land-use change in the urban fringe: A case in Morelia city, Mexico, Landscape and Urban Planning, 55 (04), 271-285, 2001.
- Norman, L.M, Feller, M. and Guertin, D.P., Forecasting urban growth across the United States-Mexico border, Computers, Environment and Urban Systems, 33 (02), 150-159, 2009.
- Khoshoo T.N., Environmental Concerns and Strategies- A Textbook, 3rd Edition, Ashish Pub House ,687 p, 1991.
- Miller G.T., Environmental Science: Sustaining The Earth- A Textbook, 3rd Edition, Wadsworth, 425 p, 1991.
- Enger, E. and Smith, B., Environmental Science- A Textbook, 4th Edition, W.C Brawn, 514 p, 1992.
- Hill, M., Understanding Environmental Pollution- A Textbook, 3rd Edition, Cambridge, 468p, 2004.
- , N.S., Sources and characteristics of lead pollution in the urban environment of Guangzhou, Science of the Total Environment, 385 (1-3), 182 – 195, 2007.
- Bryan, B.A. and Crossman, N.D., Systematic regional planning for multiple objective natural resource management, Environmental Management, 88 (04), 1175-1189, 2008.
- Zebardast, L and Jafari H.R., Evaluation of Anzali Wetland changes using Remote Sensing and providing management solution, Environmental Studies, 37 (57), 57-64, 2011.(In Persian)
- Herold, M. Goldstein, N.C. and Clarke, K.C., The spatiotemporal form of urban growth: measurement, analysis and modeling, Remote Sensing of Environment, 86 (03), 286-302, 2003.
- Pijanowskia, B.C. Brown, D.G. Shelitoc, B.A. and maninkd, G.A., Using neural network and GIS to forecast land use change :a land transformation model, Computers, Environment and Urban Systems, 26 (06), 553-575, 2002.
- Jensen, J.R., Remote sensing of the environment: An earth resource perspectiveو 2nd edition, Upper saddle River, 522 p, 2007.
