• فهرس المقالات شهر جدید

      • حرية الوصول المقاله

        1 - تدوین نقشه راهبردی رشد و توسعه نسل نخست شهرهای جدید در ایران (مورد مطالعه: شهر جدید پردیس)
        سید مهدی هدایت زهره داود پور کیانوش ذاکرحقیقی
        شهرهای جدید با رویکرد جذب جمعیت سرریز شهرهای بزرگ در فاصله نزدیک آن‌ها احداث شده¬اند که با تداوم فرآیند جذب جمعیت، این شهرها نیز گریبان¬گیر چالش¬های متعدد اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و زیست¬محیطی هستند که این مسائل آینده رشد و توسعه شهرهای جدید را در معرض شرایط نا¬متعادل أکثر
        شهرهای جدید با رویکرد جذب جمعیت سرریز شهرهای بزرگ در فاصله نزدیک آن‌ها احداث شده¬اند که با تداوم فرآیند جذب جمعیت، این شهرها نیز گریبان¬گیر چالش¬های متعدد اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و زیست¬محیطی هستند که این مسائل آینده رشد و توسعه شهرهای جدید را در معرض شرایط نا¬متعادل و نا¬موزونی قرار خواهد داد. در این راستا، این مقاله کوشیده است با دیدگاه مبتنی بر منابع و تفکر راهبردی در تحلیل منابع و موانع، تبیین جایگاه و مزیت رقابتی و ارزیابی تناسب راهبردی منابع، نقشه راهبردی رشد و توسعه شهر جدید پردیس را تدوین و پیشنهاد نماید. روش مقاله توصیفی-تحلیلی است و به دلیل ماهیت راهبردی، دارای دستاورد (هدف)کاربردی است. داده¬های نظری با روش اسنادی و داده‌های تجربی با روش پیمایشی تهیه شده و در پردازش اطلاعات و تدوین نقشه راهبردی از مدل Meta-SWOT و تحلیلPESTEL بهره برده است. نتایج نشان می‌دهد منابع داخلی شهر جدید پردیس اهمیت یکسانی در رشد و توسعه آن ندارد؛ این شهر دارای چند قابلیت است که نسبت به سایر منابع داخلی، در رشد و توسعه آن باارزش، تقلید نشدنی، غیرقابل جایگزین و دارای تناسب راهبردی است؛ این عوامل وجود اولین پارک¬ علم و فناوری بین¬المللی ایران، آغاز عملیات احداث خط متروی تهران- پردیس، قطب صنایع تک، منطقه صنعتی خرمدشت و سیاه سنگ، قابلیت‌های گردشگری و توریستی و سرمایه¬گذاری بسیار زودبازده هستند؛ این محرک¬ها در رشد پایدار و پشتیبانی رشد و توسعه شهر پردیس نقش بنیادی دارد. ضعف عدم خوداتکایی و توان رقابت¬پذیری اقتصادی، عدم جلب سرمایه¬گذاری¬های مستقیم خارجی در پروژه¬های شهری، عدم مشارکت همگانی، فقدان مدیریت یکپارچه شهری، تحریم و رکود اقتصادی و نبود استراتژی توسعه شهری هوشمند موانع و تهدیدهای کلان محیط خارجی است که در رشد و توسعه شهر جدید پردیس احتمال وقوع بسیار بالا و درجه اضطرار بسیار فوری دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - شهروند مداری پیش‌ درآمدی بر توسعه‌ اجتماعی شهرهای جدید (مطالعه‌ی موردی: شهر جدید پرند)
        سروش فتحی فاطمه قابل ‌رحمت
        با افزایش روند نامتوازن شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه ، شهروند‌مداری، به عنوان یکی از راهبردهای اساسی توسعه‌ی اجتماعی، اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. شهرهای جدید عامل مهمی در کاهش شکاف‌های اجتماعی و جمعیتی بین کلان‌شهرها و روستاها بوده و در متعادل سازی و سامان دهی سلسل أکثر
        با افزایش روند نامتوازن شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه ، شهروند‌مداری، به عنوان یکی از راهبردهای اساسی توسعه‌ی اجتماعی، اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. شهرهای جدید عامل مهمی در کاهش شکاف‌های اجتماعی و جمعیتی بین کلان‌شهرها و روستاها بوده و در متعادل سازی و سامان دهی سلسله مراتب شهری موثر هستند.در کشورهایی با مشخصه‌های متنوع اجتماعی،اقتصادی ،این شهرها می‌توانند با افزایش دسترسی به خدمات و موقعیت‌های شغلی غیر کشاورزی ، کمک موثری به یکپارچگی اقتصادی روستایی و شهری وتحول در اقتصاد ملی کنند. این مقاله درصدد است که با استفاده از روش کیفی توصیفی-تحلیلی و با استفاده از تکنیک اسنادی ،مصاحبه‌ و مشاهدات میدانی به این سوال پاسخ دهد که شهرنشینی در شهرهای جدید تا چه اندازه منجر به شکل‌گیری شهروندی در دوبعد حقوق و تکالیف شده است. به نظر می‌رسد که در شهرهای جدید،با وجود توسعه‌ی کمی شهرنشینی،پدیده‌ی شهروندی بیشتر در بخش حقوق شهروندی، قابل درک برای ساکنان بوده و در بخش تکالیف شهروندی به صورت ناقص شکل گرفته و نهادینه نمی‌شود.به عبارت دیگر ابعاد اصلی حقوق شهروندی شامل شهروندی اقتصادی،سیاسی،اجتماعی،فرهنگی-قومی و جنسیتی به صورت ناقص محقق شده و حاصل آن شهر‌نشینی است که قواعد و هنجارهای جامعه خود را به خوبی نشناخته و نمی‌تواند رفتارهای اجتماعی خود را با آنها منطبق کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - سنجش شاخص‌های اثرگذار در کیفیت زندگی با تأکید بر برنامه‌ریزی راهبردی اجتماع‌محور در شهرهای جدید نمونه موردی هشتگرد و پردیس
        عبداله شادمان رحیم سرور یوسفعلی زیاری
        شهرهای جدید، اجتماع و شهرهای برنامه‌ریزی شده‌اند که تمام جنبه‌های توسعه پیش از ساخت‌وساز آن‌ها آغاز می‌شود. افزایش جمعیت کلان‌شهرهای کشور به‌خصوص تهران، توسعه کالبدی این شهرها را در مسیری غیرمعقول قرار داده است و زندگی شهروندان و اقشار تازه شهرنشین شده را با معضلات تازه أکثر
        شهرهای جدید، اجتماع و شهرهای برنامه‌ریزی شده‌اند که تمام جنبه‌های توسعه پیش از ساخت‌وساز آن‌ها آغاز می‌شود. افزایش جمعیت کلان‌شهرهای کشور به‌خصوص تهران، توسعه کالبدی این شهرها را در مسیری غیرمعقول قرار داده است و زندگی شهروندان و اقشار تازه شهرنشین شده را با معضلات تازه مواجه ساخته است. بر این اساس هدف این تحقیق ارزیابی شاخص های اثر گذار در شهرهای جدید پردیس و هشتگرد می باشد. تحقیق حاضر با توجه به ماهیت موضوع و هدف کلی آن، از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و با ابزار پرسشنامه به تعداد 100 نفر انجام گرفته است. متغیر ها در 4 بخش اجتماعی، فرهنگی، زیرساختی و اوقات فراغت مورد ارزیابی قرار گرفته اند. در سنجش میزان کیفیت زندگی از تحلیل مسیر و رگرسیون استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد یک واحد تغییر در انحراف معیار متغیر اختلاط عملکرد و فعالیت و سازگاری فعالیت ها ، باعث می شود تا انحراف معیار متغیر وابسته (عرصه عمومی بافت فرسوده) به اندازه 83 و 77 درصد تغییر کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد متغیر اوقات فراغت تنها متغیری بوده است که توانسته است تنها به‌صورت مستقیم بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. البته چون این متغیر بلافاصله بعد از متغیر کیفیت زندگی وارد معادله شده و به‌عنوان متغیر وابسته میانی (درونی) در نظر گرفته شده است، بنابراین تأثیر غیرمستقیم بر روی کیفیت زندگی نداشته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تحلیلی بر کیفیت فضاهای عمومی در شهرهای جدید (مطالعه موردی: شهر جدید عالیشهر)
        سروش گرمسیری‌نژاد احمدعلی خرم بخت مرضیه موغلی
        فضاهای عمومی شهری به‌مثابه‌ی بستری برای تولید و تبادل فعالیت‌های عمومی و مدنی شهروندان یک شهر می‌باشند و کیفیت مناسب این فضاها شرطی لازم برای هر جامعه‌ی شهری محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت این فضاها، هدف از تحقیق حاضر ارزیابی کیفیت فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر می‌باشد. أکثر
        فضاهای عمومی شهری به‌مثابه‌ی بستری برای تولید و تبادل فعالیت‌های عمومی و مدنی شهروندان یک شهر می‌باشند و کیفیت مناسب این فضاها شرطی لازم برای هر جامعه‌ی شهری محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت این فضاها، هدف از تحقیق حاضر ارزیابی کیفیت فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر می‌باشد. در این راستا روش تحقیق، آمیخته (ترکیبی از رویکردهای کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل ساکنان شهر جدید عالیشهر بوده (حدود 30000 نفر)، که حجم نمونه بر مبنای فرمول کوکران 384 نفر به‌دست آمده است. همچنین به‌منظور تحلیل داده‌ها از معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس با روش حداقل مربعات جزئی در نرم‌افزار Smart-pls استفاده شده است. بافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بر مبنای مدل ساختاری و مقدار آماره تی به‌دست آمده، از بین 17 متغیر مورد بررسی در راستای ارزیابی کیفیت فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر، تنها 8 متغیر تحقق یافته‌اند و دارای ارزش تی بالاتر از 96/1 می‌باشند. همچنین با توجه به نتایج مستخرج می‌توان گفت که برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر از منظر مؤلفه‌هایی چون حیات شبانه، پاسخگویی به نیازهای مکانی-زمانی، حضور متداوم افراد، تنوع کاربری‌ها و فعالیت‌ها و استفاده از الگوها و رنگ‌های متنوع برای طراحی مبلمان و مناظر شهری (سرزندگی و جذابیت منظر شهر) دارای کاستی‌های اساسی می‌باشد و نیازمند بازنگری در اصول برنامه‌ریزی و طراحی این فضاها احساس می‌گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - جایگاه عرصه های عمومی و همگانی در ایجاد هویت در شهرهای جدید «نمونه‌ی موردی شهر جدید پرند»*
        سید رحیم مشیری آزیتا رجبی سیده فضه جعفرنژاد شورکائی
        مقاله ی حاضر با طرح پرسشی اساسی، در خصوص اینکه:"چه رابطه ای میان عرصه های عمومی ایجاد شده در شهر جدید پرند با شکل گیری هویت و حس تعلق به مکان و فضاهای سرشار از حیات اجتماعی، در این شهر وجود دارد ؟" آغاز می گردد. در واقع مقاله ی حاضر، در جستجوی نقش و نوع و میزان رابطه ی أکثر
        مقاله ی حاضر با طرح پرسشی اساسی، در خصوص اینکه:"چه رابطه ای میان عرصه های عمومی ایجاد شده در شهر جدید پرند با شکل گیری هویت و حس تعلق به مکان و فضاهای سرشار از حیات اجتماعی، در این شهر وجود دارد ؟" آغاز می گردد. در واقع مقاله ی حاضر، در جستجوی نقش و نوع و میزان رابطه ی بین عرصه های عمومی و هویت در شهر جدید پرند می باشد و هدف اصلی آن شناسایی میزان رابطه بین عرصه های عمومی و هویت و حس تعلق به مکان می باشد. نتایج مطالعات نشان می دهدکه: بین متغیر عرصه های عمومی و همگانی بعنوان متغیر مستقل و هویت شهر جدید پرند بعنوان متغیر وابسته در این پژوهش رابطه وجود داشته، یعنی هر چه میزان متغیر مستقل ذکر شده در جامعه هدف (شهرجدید پرند) بالا باشد به همان میزان، هویتمندی و احساس تعلق آنها به شهرجدید پرند بیشترمی باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - بررسی عوامل تاثیرگذار برتوسعه یا تهدید پایداری در شهر جدید اندیشه*
        زهرا خزائی دکتر جعفر شاعلی
        احداث شهرهای جدید با هدف ساختار فضایی، کاربری بهینه منابع طبیعی، مهار ابعاد تمرکز گرایی جمعیت در شهرها و آمایش سرزمین در نظام زیستی کشور صورت می‌گیرد. به منظور تمرکز زدایی و جذب سرریزهای جمعیتی شهرهای بزرگ چند میلیونی نظیر تهران و مشهد، جلوگیری از توسعه بی‌رویه شهرهای ب أکثر
        احداث شهرهای جدید با هدف ساختار فضایی، کاربری بهینه منابع طبیعی، مهار ابعاد تمرکز گرایی جمعیت در شهرها و آمایش سرزمین در نظام زیستی کشور صورت می‌گیرد. به منظور تمرکز زدایی و جذب سرریزهای جمعیتی شهرهای بزرگ چند میلیونی نظیر تهران و مشهد، جلوگیری از توسعه بی‌رویه شهرهای بزرگ، ایجاد تعادل رشد اقتصادی و اجتماعی و کنترل حرکات مهاجرتی، ایجاد شهرهای جدید بهترین جایگزین شناخته شده است. شهر جدید اندیشه دارای عملکردی خوابگاهی - خدماتی بوده و در بین 4 شهر جدید مجموعه شهری تهران (اندیشه، هشتگرد، پردیس، پرند) تنها شهری است که توانسته جمعیتی بالغ بر پیش‌بینی طرح را در سال 1385 جذب نماید با این حال این شهر نیز همچون شهرهای جدید دیگر ایران در جهت توسعه پایدار شهری بسیار ضعیف عمل نموده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - ارزیابی مکان‌یابی شهر جدید اندیشه (با رویکرد پدافند غیر عامل)
        دکتر محمد علی رجایی ریزی حسن حسینی امینی علی سعیدی
        شهرهای جدید که در راستای توسعه و عدالت فضایی کشور و اسکان سرریزپذیری‌های شهرهای بزرگ ایجاد شده‌اند به علت عدم مطالعات همه جانبه در زمینه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، دفاعی، جمعیتی، فرهنگی و غیره مشکلات عدیده‌ای را به وجود آورده‌اند. شهر جدید اندیشه نیز به عنوان ی أکثر
        شهرهای جدید که در راستای توسعه و عدالت فضایی کشور و اسکان سرریزپذیری‌های شهرهای بزرگ ایجاد شده‌اند به علت عدم مطالعات همه جانبه در زمینه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، دفاعی، جمعیتی، فرهنگی و غیره مشکلات عدیده‌ای را به وجود آورده‌اند. شهر جدید اندیشه نیز به عنوان یکی از شهرهای جدید احداث شده برای پذیرش جمعیتی کلانشهرهای تهران و کرج، به دلیل عدم مطالعات کافی در زمینه مکان‌یابی چه در زمان حال و چه در زمان آینده مشکلات عدیده ای را به خصو ص از لحاظ زیست‌محیطی به وجود خواهد آورد و تقریبا تنها مزایای این شهر مکان یابی صحیح پدافندی آنست، بنابراین ارزیابی شهرهای جدید چه قبل از ساخت و چه در حال ساخت و در حالت بهره‌برداری یک ضرورت محسوب می‌شود و با استفاده از تکنیک‌های ارزیابی در مراحل ساخت، بهره‌برداری و با برنامه‌ریزی صحیح و اصولی می‌توان از مشکلات و آثار مخرب شهرهای جدید کاست و از جنبه‌های مثبت استفاده نمود. نتایج حاصل از ارزیابی به توصیه هایی در زمینه مکان، تغییر در عملکردها، تغییر در طراحی و برنامه‌ریزی پروژه، محدود کردن گسترش‌های غیر ضروری خواهد رسید. این تحقیق از نوع بنیادی- کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی می باشد مکان شهر جدید اندیشه بااستفاده از شاخص های موثر درمکانیابی شهرهای جدید مورد ارزیابی قرار گرفت .و نتایج حاکی از آن است که مکانیابی صحیح و اصولی شهر جدید اندیشه فدای بعضی از عوامل از قبیل ارزان بودن زمین، دولتی بودن زمین، دسترسی به بعضی از تسهیلات از قبیل (راه‌ها، برق، گاز، آب و.......) شده است و مشخص شد یکی از مزایای مکان یابی اندیشه به علت واقع شدن در مرکز و عمق استراتژیک کشور و همچنین دسترسی و راه‌های متعدد ورود و خروج شهر به آن است که همخوانی آنرا با اصول دفاع شهری و پدافند غیر عامل شهری نمایان می‌سازد و همچنین تاسیسات حیاتی اطراف ان نیز باید پدافندی بشوند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - بررسی و ارزیابی وضع موجود شهر جدید هشتگرد با توجه به عوامل مؤثر در جمعیت-پذیری آن
        زهرا خزائی
        احداث شهرهای جدید با هدف ساماندهی ساختار فضایی، کاربری بهینه منابع طبیعی، مهار ابعاد تمرکز گرایی جمعیت در شهرها و آمایش سرزمین در نظام زیستی کشور صورت می گیرد. به منظور تمرکز زدایی و جذب سرریز های جمعیتی شهرهای بزرگ چند میلیونی نظیر تهران و مشهد، جلوگیری از توسعه بی روی أکثر
        احداث شهرهای جدید با هدف ساماندهی ساختار فضایی، کاربری بهینه منابع طبیعی، مهار ابعاد تمرکز گرایی جمعیت در شهرها و آمایش سرزمین در نظام زیستی کشور صورت می گیرد. به منظور تمرکز زدایی و جذب سرریز های جمعیتی شهرهای بزرگ چند میلیونی نظیر تهران و مشهد، جلوگیری از توسعه بی رویه شهرهای بزرگ، ایجاد تعادل رشد اقتصادی ،اجتماعی و کنترل حرکات مهاجرتی ،ایجاد شهرهای جدید بهترین جایگزین شناخته شده است. شهر جدید هشتگرد که دارای عملکرد صنعتی خدماتی بوده مانند سایر شهرهای جدید در رسیدن به اهداف کمی مورد انتظار توفیق چندانی نداشته است. در این شهر نه جمعیت که پایه ی بقیه ی فعالیت ها و عملکردهاست و نه سایر شاخص ها هیچ یک به ارقام مورد انتظار نرسیده است و حتی با فاصله بسیاری از آنها قرار دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - ارزیابی میزان موفقیت احداث شهر جدید پردیس در جذب سرریز جمعیت از کلان شهر تهران
        رحیم سرور بیژن صفوی بهروز درویش‌‌‌‌‌ ورچه زاده
        مقدمه و هدف پژوهش: با توجه به افزایش جمعیت شهرنشینی شهرهای بزرگ در ایران دچار مشکلات فراوانی شده و به دنبال مسائل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در کلان شهر‌ها و در نتیجه افت کیفیت زندگی در آن‌ها به دلیل تراکم بیش از حد جمعیت و فعالیت، باعث شد تا شهرهای جدید در ایران با أکثر
        مقدمه و هدف پژوهش: با توجه به افزایش جمعیت شهرنشینی شهرهای بزرگ در ایران دچار مشکلات فراوانی شده و به دنبال مسائل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در کلان شهر‌ها و در نتیجه افت کیفیت زندگی در آن‌ها به دلیل تراکم بیش از حد جمعیت و فعالیت، باعث شد تا شهرهای جدید در ایران با هدف تمرکززدایی، کنترل مهاجرت و جذب سرریز جمعیتی کلان شهرها در حوزه این شهرها مکان‌یابی و احداث شوند، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان موفقیت احداث شهر جدید پردیس در جذب سرریز جمعیت از کلان شهر تهران انجام پذیرفته است. روش پژوهش: در این پژوهش از روش توصیفی _ تحلیلی استفاده شده است، به این صورت که ابتدا به جمع‌آوری اطلاعات پیرامون مطالعه موردی (توصیف) و سپس به تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده با استفاده از جدول SWOT، (تحلیل) پرداخته شده است. یافته‌ها: 1) یکی از مهم‌ترین عوامل مهاجرت به شهر جدید پردیس را می‌توان وجود آزاد راه تهرانپردیس به طولِ حدود 25 کیلومتر و با عرضِ باند 28 متر را نام برد که یکی از راه‌های اصلی دسترسی برون شهری، شهر جدید پردیس می‌باشد؛ 2) مهم‌ترین عامل تحریک کننده مهاجرت، اشتغال و کار است که طبق برآورد آخرین سرشماری سال 1390، پیروی از خانوار و جستجوی کار به ترتیب از بیشترین علت‌های مهاجرت به استان تهران بوده‌اند؛ 3) کمبود امکانات و خدمات به عنوان یکی از مهم‌ترین دلایل عدم موفقیت شهر جدید پردیس در جذب جمعیت پیش بینی شده خود و یا نارضایتی ساکنین می‌باشد؛ 4) نرخ رشد شهر تهران کمتر از نرخ رشد نقاط شهری استان تهران بوده است، به طوری که طی دهه‌های اخیر، افزایش جمعیت استان تهران بیشتر در شهرهای اطراف تهران پراکنده شده‌اند، علیرغم کاهش سهم شهر تهران از جمعیت شهری کل کشور، سهم استان تهران از جمعیت کشور افزایش پیدا کرده است. نتیجه گیری: با بررسی رشد جمعیتی کلان شهر تهران و سایر نقاط شهری استان تهران، به این نتیجه رسیده است که به طور کلی شهر جدید پردیس، تا کنون موفق به جذب جمعیت پیش بینی شده خود نشده و اگر هم جمعیتی وارد شهر جدید پردیس شده، تأثیر چندانی در کاهش رشد جمعیتی کلان شهر تهران نداشته است. همچنین در این تحقیق به این نتیجه رسیده است که شهر جدیدی که از عواملی نظیر مکان‌یابی مناسب، دسترسی‌های متعدد به پیرامون، فرصت اشتغال برای ساکنان و امکانات و خدمات وابسته به مسکن برخوردار باشد، می‌تواند جمعیت بیشتری را به خود جذب نماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - بررسی مشکلات زیست محیطی شهر جدید پردیس و ارائه راهکارهای مدیریتی
        ناصر محرم نژاد محسن ملوندی
        به لحاظ عدم ارزیابی زیست محیطی و اسکان و ساخت همزمان و طولانی شهر جدید پردیس، شهروندان دچار مشکلات شهری و زیست محیطی عدیده ای هستند، مشکل کمبود آب، ورود فاضلاب های شهری و صنعتی و کشاورزی به مسیل های طبیعی، عبور جاده ترانزیتی تهران- رودهن از کنار شهر پردیس، وجود کارخانه أکثر
        به لحاظ عدم ارزیابی زیست محیطی و اسکان و ساخت همزمان و طولانی شهر جدید پردیس، شهروندان دچار مشکلات شهری و زیست محیطی عدیده ای هستند، مشکل کمبود آب، ورود فاضلاب های شهری و صنعتی و کشاورزی به مسیل های طبیعی، عبور جاده ترانزیتی تهران- رودهن از کنار شهر پردیس، وجود کارخانه الکل سازی و سیمان، ایجاد آلودگی صوتی توسط ماشین آلات سنگین، فرسایش خاک و تخریب فیزیکی خاک و آلودگی خاک منطقه توسط فاضلاب های ورودی به مسیل ها و نبود فضای سبر مناسب و کافی در محدود شهر از معضلات عمده زیست محیطی این شهر است که در این تحقیق ضمن بررسی شرایط موجود و پیش بینی وضع محیط زیست در آینده، راهکارهای مدیریتی جهت کاهش معضلات و پیش گیری از مشکلات آینده در شهر پردیس ارایه گردیده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - تأثیر عملکرد مدیریت شهری بر ارتقای کیفیت زندگی شهروندان ( نمونه موردی :شهرجدید بهارستان)
        حسن خلیل آبادی سودابه شاهمرادی قهه محمد علی خانی زاده
        کیفیت زندگی یکی از مهم ترین حوزه های مطالعاتی در کشور های مختلف است و اگرچه جذابیت و معنی عام دارد، یک تعریف پذیرفته عام ندارد. کیفیت زندگی یک فرد به حقایق عینی و خارجی زندگی اش و ادراکات درونی و ذهنی او از این عوامل وابسته است. اهمیت مطالعات کیفیت زندگی در پایش سیاست ه أکثر
        کیفیت زندگی یکی از مهم ترین حوزه های مطالعاتی در کشور های مختلف است و اگرچه جذابیت و معنی عام دارد، یک تعریف پذیرفته عام ندارد. کیفیت زندگی یک فرد به حقایق عینی و خارجی زندگی اش و ادراکات درونی و ذهنی او از این عوامل وابسته است. اهمیت مطالعات کیفیت زندگی در پایش سیاست های عمومی و نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی شهری است. نظر به این که یکی از دلایل شکل گیری شهرهای جدید در ایران، طراحی محیط های برنامه ریزی شده و مطلوب برای ساکنان آن بوده، پیگیری این موضوع که شرکت عمران شهرهای جدید و شهرداری مربوط تا چه اندازه توانسته است رضایت مندی شهروندان را فراهم نماید، می تواند مورد توجه قرار گیرد. بنابراین، در این پژوهش تلاش می شود میزان اثرگذاری عملکرد مدیریت شهری بر کیفیت زندگی از نگاه شهروندان مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این مطالعه تجربی و در بخش هایی توصیفی-تحلیلی است که برای گردآوری اطلاعات از روش های میدانی (100 عدد پرسش نامه در بین ساکنین توزیع و جمع آوری گردید) و کتابخانه ای (بررسی مستندات موجود در موضوع) استفاده شده است. در ادامه با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل انجام شد. یافته های تحقیق نشان می دهد رابطه ی معناداری با ضریب همبستگی 694/0 بین عملکرد مدیریت شهری با کیفیت ذهنی و عینی زندگی از دیدگاه شهروندان وجود دارد. نتایج حاصل از روش تحلیل مسیر، نشان داد فراهم نمودن تاسیسات شهری با میزان 17/0 بیش ترین اثر را در بالا رفتن میزان کیفیت زندگی در سطح شهر بهارستان داشته است. در نتیجه برای بهبود کیفیت زندگی در سطح شهر بهارستان برنامه ریزی در زمینه اصلاح تاسیسات شهری مانند شبکه برق و جمع آوری فاضلاب و آب های سطحی، و برخی شبکه معابر و نیز تامین خدمات مورد نیاز شهروندان، پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - مروری بر شاخص‌های مکان‌یابی شهر جدید
        میترا امامی نرگس عرب
        ایجاد شهرهای جدید به منظور پاسخ گویی به نیازهایی مانند جذب سرریز جمعیتی، تامین مسکن و بسیاری از عوامل دیگر صورت می گیرد .شهرهای جدید سکونت گاه های برنامه ریزی شده ای هستند که به منظور حل معضلات جمعیتی و اقتصادی کلان شهرها و کشورها عموما از ابتدای قرن بیستم پا به عرصه وج أکثر
        ایجاد شهرهای جدید به منظور پاسخ گویی به نیازهایی مانند جذب سرریز جمعیتی، تامین مسکن و بسیاری از عوامل دیگر صورت می گیرد .شهرهای جدید سکونت گاه های برنامه ریزی شده ای هستند که به منظور حل معضلات جمعیتی و اقتصادی کلان شهرها و کشورها عموما از ابتدای قرن بیستم پا به عرصه وجود گذاشتند. گرایش به ایجاد شهرهای جدید از سال های 1364 به طور غیررسمی در محافل مرتبط با شهرسازی کشور ایران نیز مطرح شد و نهایتا در سال 1368 با تصویب آن در مجلس شکل رسمی یافت. عواملی متعددی از آن تاریخ تاکنون در وضعیت موفقیت و ناموفقیت این گونه شهرها دخیل بوده اند. در این میان، انتخاب مکان شهر جدید یکی از پیچیده ترین انواع تصمیم گیری های فضایی است، که خود در حوزه مدل های تصمیم گیری با عنوان تحلیل سازگاری زمین با نوع استفاده از آن و یا مکان یابی اراضی بهینه برای هر فعالیت قرار می گیرد. انجام مطالعات مکان یابی درست و مناسب به خصوص شناسایی شاخص های تاثیر گذار در فرآیند مکان یابی شهر جدید، نقش موثری در توسعه ی شهری پایدار خواهد داشت. ضمن این که حفظ کیفی ویژگی های محیط زیستی نیز به عنوان عوامل کلیدی موثر در مکان یابی این شهرها به حساب می آیند. در این مقاله مروری بر سابقه ی شهرهای جدید، روند شکل گیری آن ها، اهمیت مکان یابی شهرهای جدید، چارچوب مکان‌یابی و شاخص های مکان یابی شهرهای جدید انجام شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - انتخاب بهترین مسیر ویژه دوچرخه در حمل ‌و نقل شهری با استفاده از ‌GIS(نمونه موردی :شهر جدید اندیشه)
        هومن رحیمی علی پایدار
        رشد روزافزون شهرها و جمعیت شهری استفاده از وسایل حمل‌ونقل شخصی را افزایش داده که این عامل باعث بروز مشکلات بسیار زیادی شده است که در چند دهه اخیر با مطرح شدن مفهوم توسعه پایدار شهری، مدیران شهری باید برنامه‌های خود را در جهت توسعه پایدار به کار گیرند. با توجه به اینکه م أکثر
        رشد روزافزون شهرها و جمعیت شهری استفاده از وسایل حمل‌ونقل شخصی را افزایش داده که این عامل باعث بروز مشکلات بسیار زیادی شده است که در چند دهه اخیر با مطرح شدن مفهوم توسعه پایدار شهری، مدیران شهری باید برنامه‌های خود را در جهت توسعه پایدار به کار گیرند. با توجه به اینکه مسیرهای دوچرخه‌سواری به عنوان یک اقدام در جهت توسعه پایدار قرار دارد. این پژوهش بر آن است که مکان‌گزینی مسیرهای دوچرخه را با معیارهای مشخص بر اساس نظرات کارشناسان و با استفاده از مدل ANP و نقشه‌های GIS را ارائه نماید. جهت دستیابی به هدف اقدام به وزن‌دهی معیارها توسط 42 کارشناس از طریق پرسشنامه‌های مقایسات زوجی و وزن‌دهی مذکور توسط فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) صورت گرفت. برای حل مسائل، وزنهای بدست آمده در روش ANP به عنوان ورودی و بردار اهمیت نهایی مدل در لایه‌های نرم‌افزار GIS وارد می‌شود. پس از آن با تعریف شعاع تمایل به سفر با دوچرخه در هر کاربری و وزن‌گیری هر لایه و با ادغام نهایی لایه‌های انواع کاربری و تراکم جمعیت با یکدیگر پهنه وزنی نهایی به دست آمد که با ترکیب لایه شبکه دسترسی موجود، مسیرهای نهایی با احتراز اولویت تعیین گردید. خروجی مدل ANP نشان داد که به ترتیب زیرمعیارهای کاربری مسکونی با 17 درصد، جمعیت خیلی متراکم با 16 درصد، کاربری بازار ایرانی با 14 در صد و همچنین کاربری تجاری اداری همراه با جمعیت متراکم با 12 درصد، به ترتیبب یشترین اهمیت و تأثیر را در اولویت‌بندی مسیر ویژه دوچرخه در شهر جدید اندیشه داشتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - مکان یابی شهرهای جدید با رویکرد اکولوژیک (نمونه موردی: شهرستان ارومیه)
        محمد معین فر بشیر بیگ بابایی
        شهرهای جدید، سکونتگاه‌های نوپا و فاقد هسته اولیه قبلی است که بر اساس برنامه ساختاری از پیش فکر شده ایجاد شده‌اند. احداث شهرهای جدید حرکتی جدید نیست و سابقه تاریخی طولانی را چه در شرق و چه در غرب پشت سر دارد. اولین تجربه شهرهای جدید در همسایگی ایران یعنی بین‌النهرین صورت أکثر
        شهرهای جدید، سکونتگاه‌های نوپا و فاقد هسته اولیه قبلی است که بر اساس برنامه ساختاری از پیش فکر شده ایجاد شده‌اند. احداث شهرهای جدید حرکتی جدید نیست و سابقه تاریخی طولانی را چه در شرق و چه در غرب پشت سر دارد. اولین تجربه شهرهای جدید در همسایگی ایران یعنی بین‌النهرین صورت گرفته است. اهداف طراحی و احداث شهرهای جدید ارائـه مسکن، پالایش و سـاماندهی فضـایی مـادر شـهرهای ناحیه‌ای، جذب سرریزهای جمعیتی، کنترل رشد مادر شهرها، انتقـال مراکـز سیاسـی- اداری، عـدم تخریـب زمین‌های کشاورزی، توسعۀ نواحی عقب‌مانده، اسـکان کارگران بخـش صـنعت، تمرکز زدایـی، توزیـع فضـایی صنعت و جمعیت و... است. شهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی و بزرگ‌ترین شهر استان دهمین شهر پرجمعیت کشور و دومین شهر شمال غرب کشور است جمعیت بالا و به ‌تبع آن مهاجر پذیر بودن شهر در کنار موقعیت استراتژیک و مرزی این شهر و نواحی اطراف لزوم یک بررسی جامع و دقیق در حوزه جمعیت‌شناسی و اسکان بهینه جمعیت در این شهر را اثبات می‌کند. مهم‌ترین هدف این تحقیق مکان‌یابی شهر جدید در پیرامون مادر شهر ارومیه با در نظر گرفتن مسائل اکولوژیکی و توسعه پایدار است. روش تحقیق بر اساس هدف جز تحقیقات کاربردی و از نظر روش جز تحقیقات توصیفی- تحلیلی است. مهمترین ابزار بکار رفته نرم افزار های سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تحلیل سلسله مراتبی بوده و مبنای تئوریکی مکان یابی استفاده از روش مک هارگ جهت شناسایی معیارهای موثر در تحقیق است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - تحلیلی راهبردی از وضعیت توسعه پایدار شهر جدید پرند
        کامران ولی پورپاشاکلایی علی اصغر رضوانی سعید پیری
        بررسی و شناخت وضعیت مناطق شهری و احداث آنها به لحاظ پایداری و توسعه پایدار، از مسائلی است که اخیرا در فرهنگ برنامه ریزی شهری مطرح شده است. استفاده از شاخص‌های خدمات شهری، اجتماعی و کالبدی می‌تواند معیار مناسبی برای تعیین جایگاه شهرهای جدید و هم عاملی در جهت رفع مشکلات ب أکثر
        بررسی و شناخت وضعیت مناطق شهری و احداث آنها به لحاظ پایداری و توسعه پایدار، از مسائلی است که اخیرا در فرهنگ برنامه ریزی شهری مطرح شده است. استفاده از شاخص‌های خدمات شهری، اجتماعی و کالبدی می‌تواند معیار مناسبی برای تعیین جایگاه شهرهای جدید و هم عاملی در جهت رفع مشکلات برای رسیدن به توسعه پایدار شهری باشد. نظر به اینکه شهر تهران از نظر مساحت و جمعیت اولین شهر کشور است و مهمترین کانون جذب جمعیت در ایران است، لذا محدودیت‌هایی از نظر امکانات، گسترش شهر و همچنین عدم توان جذب جمعیت بیشتر را پیش رو دارد. هدف پژوهش: تحلیلی راهبردی از وضعیت توسعه پایدار شهر جدید پرند می باشد. پژوهش حاضراز لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی است و با اتکا بر یافته‌های اسنادی و میدانی، به بررسی موضوع پرداخته شده است. ابزارجمع آوری داده ها پرسشنامه و مصاحبه است.سپس با استفاده از روشهای تحلیل کمی نظیر و AHP و SWOT مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد شهر جدید پرند در ایفای نقش خود که همانا جمعیت پذیری بخشی از مازاد جمعیت و تمرکززدایی از مادر شهر تهران بوده چندان موفق نبوده است. بخش زیادی از این عدم توفیق ناشی از عدم احداث متناسب زیرساختها و نبود زمینه‌های اشتغال و فعالیت در این شهر بوده که آن هم متأثر از ناکارآمدی مدیریت و برنامه‌ریزی متناسب با نیازهای توسعه شهری بوده است. نتیجه تحقیق حاضراستخراج22راهبرد توسعه‌ای ((SO، محافظه کارانه (ST)، تنوع ( (WOو تدافعی (WT) از طریق تحلیل ( (SWOTاست. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - تحلیل عوامل مؤثر بر حس مکانی شهروندان در شهرهای جدیدمطالعه موردی: شهر جدید صدرا
        سید علی علوی حسین عزیزی اکبر خلج
        چکیده حس مکان راهی برای توصیف رابطه عاطفی بین شخص با یک مکان خاص می باشد. شهرهای جدید اصولاً در مکان‌هایی استقرار پیدا می کنند که سابقه سکونتگاه‌های انسانی در آن وجود نداشته است، بنابراین افرادی که برای اوّلین بار در این نواحی استقرار یافته ذهنیت و حس مکانی خاصی نسبت ب أکثر
        چکیده حس مکان راهی برای توصیف رابطه عاطفی بین شخص با یک مکان خاص می باشد. شهرهای جدید اصولاً در مکان‌هایی استقرار پیدا می کنند که سابقه سکونتگاه‌های انسانی در آن وجود نداشته است، بنابراین افرادی که برای اوّلین بار در این نواحی استقرار یافته ذهنیت و حس مکانی خاصی نسبت به مکان سکونتی جدید ندارند. در این پژوهش سعی می شود تا با شناسایی عوامل موثر بر حس مکان، آینده شهرهای جدید را برای پذیرش جمعیت هموارتر نمود. تحقیق حاضر از نوع کاربردی ـ توسعه ای بوده و روش جمع آوری منابع پژوهش نیز مبتنی بر مطالعات اسنادی ـ تحلیلی و پیمایشی می باشد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از تحلیل های آماری انجام شده و ضریب همبستگی اسپیرمن و کندال معیار آزمون فرضیات پژوهش قرار گرفته اند. نتایج بدست آمده از این آزمون ها نشان می دهد، هر چه میزان رضایتمندی شهروندان از خدمات رسانی مدیران شهری بیشتر باشد، به همان اندازه حس مکان در بین شهروندان افزایش می یابد؛ از سوی دیگر با تامین امنیت ساکنین و زیباسازی شهر می توان زمینه جمعیت پذیری این سکونتگاه‌ها و وابسته شدن ساکنین به محل زندگی جدیدشان را بیشتر نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - Routing of pipelines in the water transmission systems (from Taleqan Dam to Hashtgerd New City) with Application and Comparison of Analytical Hierarchy Process (AHP) and Network Methods
        سعید قره حسن لو مهدی عربی حمید قره حسن لو
        Determine the optimal path of the water pipeline where technical and engineering considerations, economic and environmental to be applied that need to techniques all effective parameters consider in determining the path. in this study (from Taleqan Dam to Hashtgerd New أکثر
        Determine the optimal path of the water pipeline where technical and engineering considerations, economic and environmental to be applied that need to techniques all effective parameters consider in determining the path. in this study (from Taleqan Dam to Hashtgerd New City) by first of effective parameters in determining the path conditions topography (slope, altitude), vegetation, land use, population density, length of pipeline, river and road, areas and important areas, residential, environmentally sensitive areas and centers (religious-culture) determined and using the base map and extract the locus of points of interest from Google Earth to take action field operations navigation and to harvest land navigation. then the data layer related target parameters in GIS environment to load and then apply the specific weighting the operations of production cost map based on Analytical Hierarchy Process (AHP) rate, mix and finally the optimal path using the lowest cost algorithm is determined. finally ABFA path and the optimal path are compared. compare determine the optimal path using ArcGIS software and IDRISI shows the two paths coincide and compare the designed path with the ABFA path costs will be reduced by 14 percent. ABFA path major additional cost resulting intersection more with the river and the road, passing through unauthorized areas, passing through different land uses with higher costs and finally increase the pipeline تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - تاثیر ساخت و ساز شهری بر دمای سطح زمین (مطالعه موردی: شهر جدید سهند)
        فیروز جعفری شیوا ستارزاده
        در پی افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی در دهه های اخیر، چشم انداز های طبیعی در حال تبدیل شدن به چشم انداز های انسانی و فضای باز شهری به مناطق ساخته شده تبدیل شده است. هدف از این پژوهش، تغییرات صورت گرفته در ساخت و سازهای شهری و افزایش بی رویه ساختمان ها و ارتباط آنها با دمای أکثر
        در پی افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی در دهه های اخیر، چشم انداز های طبیعی در حال تبدیل شدن به چشم انداز های انسانی و فضای باز شهری به مناطق ساخته شده تبدیل شده است. هدف از این پژوهش، تغییرات صورت گرفته در ساخت و سازهای شهری و افزایش بی رویه ساختمان ها و ارتباط آنها با دمای سطح زمین با استفاده از ماهواره لندست از سال 2005 تا 2020 برای شهر جدید سهند می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی _تحلیلی می باشد و از Global Human Settlement , Built-Up (GHSL) لایه های مربوط به تصاویر لندست سنجنده OLI/TIRS در سامانه گوگل ارث انجین استفاده شده است. بهترین نتایج جهت شاخص عوارض Built-up با میزان دقت ۹۷/٪۷۹ به دست آمد که به عنوان بهترین روش برای استخراج پدیده های ساخت و ساز در نظر گرفته شد. در حالی که در سال 2010 میزان ۳۲/٪۴۵ را نشان می دهد و کمترین میزان روند توسعه ساخت و سازها نیز مربوط به سال 2005 می‌باشد که ۹۸/٪۱۶ را نشان داده است. بیشترین میزان میانگین دمایی هوا برای تصویر LST سال 2010 تا 2020 عدد بیشتر از ۱۶ درجه را نشان می‌دهد در این سال بیشترین میزان دمای هوای سطح زمین بر مناطق حاشیه ای، و ساختمان های ساخته شده و قسمت های شمال غربی شهر جدید سهند منطبق بوده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - ارزیابی و تحلیل اثرات زیست‌‌محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه سیستان
        محمود رضا انوری محمود سعیدی مهر محمد پودینه
        ارزیابی زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرایند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها امری اجتناب ناپذیر است. با توجه به تغییرات همه جانبه و سریعی که در شهر های ایران از چند دهه گذشته شروع و در حال انجام است، ارزیا أکثر
        ارزیابی زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرایند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها امری اجتناب ناپذیر است. با توجه به تغییرات همه جانبه و سریعی که در شهر های ایران از چند دهه گذشته شروع و در حال انجام است، ارزیابی اثرات زیست محیطی شهر ها برای دستیابی به یک برنامه ریزی شهری مناسب و در عین حال همگام با متغیر های محیط طبیعی ضروری به نظر می رسد. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی اثرات زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه می باشد، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد، جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و Expert choice استفاده شده است. نتایج سنجش میزان ارزیابی اثرات زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه با استفاده از آزمون T تک نمونه ای نشان داد در تمامی شاخص های مطرح شده با میانگین به دست آمده بالاتر از حد میانه عدد 3، گویای میزان زیاد اثرات زیست محیطی شهر جدید رامشار در منطقه می باشد. در ادامه نیز با استفاده از نرم افزار Expert Choice به رتبه بندی شاخص های زیست محیطی پرداخته شده است. نتایج نشان داد، در بین شاخص های مطرح شده، به ترتیب شاخص های، آلودگی آب با وزن 391/0 و آلودگی صدا با وزن 138/0، بالاترین و پایین ترین وزن ها را به خود اختصاص داده اند. همچنین در نهایت جهت تحلیل آزمون فرضیه پژوهش از تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج نشان داد، تحلیل واریانس تاثیرات زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه با ضریب تعیین 189/0 تاثیر زیاد زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه می باشد. همچنین در ادامه نیز جهت تایید نتایج آزمون تحلیل واریانس با استفاده از آزمون کای اسکوئر به بررسی آزمون فرضیه پژوهش پرداخته شده است. نتایج نشان داد، مقدار (sig) یا سطح معناداری متناظر با این آماره کوچک تر از مقدار (05/0)است. بنابراین، فرض مبنی بر: عدم تاثیرات زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه رد می شود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که فرضیه H1 مورد تایید و فرضیه H0 غیر قابل تایید می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - ارزیابی کیفیت فضاهای عمومی شهری بر مبنای دیدگاه جنسیتی (مطالعه موردی: شهر جدید عالیشهر)
        سروش گرمسیری‌نژاد احمدعلی خرم بخت مرضیه موغلی
        عدم دسترسی عادلانه به فضاهای شهری موجب ایجاد توانایی‌ها و حقوق متفاوت جنسیتی می‌شود. در این راستا، اگرچه ممکن است فضا به اشتراک گذاشته شود و جنسیت‌ها در آن سهیم شوند، ولی این مسئله بسته به مکان‌ها و زمان‌های مختلف متفاوت خواهد بود. در این بین، بیشتر زنان با محدودیت فضای أکثر
        عدم دسترسی عادلانه به فضاهای شهری موجب ایجاد توانایی‌ها و حقوق متفاوت جنسیتی می‌شود. در این راستا، اگرچه ممکن است فضا به اشتراک گذاشته شود و جنسیت‌ها در آن سهیم شوند، ولی این مسئله بسته به مکان‌ها و زمان‌های مختلف متفاوت خواهد بود. در این بین، بیشتر زنان با محدودیت فضایی و زمانی سهیم شدن فضاهای شهری روبه‌رو می‌باشند. بنابراین سنجش نگرش جنسیتی از کیفیت فضاهای عمومی شهری و شناسایی نقاط ضعف این فضاها می‌تواند به ارتقای آنها و طراحی فضاهای مناسب برای آنها منجر گردد. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از تحقیق حاضر ارزیابی نگرش جنسیتی از کیفیت فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر بوده است. بنابراین روش تحقیق از نظر هدف کاربردی-توسعه‌ای و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی می‌باشد که به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون T-test در نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل شهروندان بالای 15 سال شهر جدید عالیشهر بوده که حجم نمونه بر مبنای مدل کوکران 384 نفر تعیین گردیده است. یافته‌های تحقیق با بررسی 15 متغیر در 4 شاخص اصلی عملکردی-کالبدی، انعطاف‌پذیری، اجتماعی-تعلق مکانی و امنیت و احساس آرامش روحی-روانی نشان می‌دهد که تنها 3 متغیر از نظر بانوان شهر جدید عالیشهر در فضاهای عمومی مناسب بوده و به‌طور کلی کیفیت فضاهای عمومی این شهر برای آنها مطلوب نمی‌باشد. همچنین بر مبنای آزمون دو نمونه‌ای مستقل t، فرض برابری میانگین‌ها (H0) رد می‌شود و قابل بیان است که تفاوت قابل ملاحظه‌ای از نظر رضایت از میزان کیفیت فضاهای عمومی شهر (رضایت بیشتر مردان) وجود دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - بررسی لایه‌های ذهنی عدالت فضایی شهری در شهر جدید پرند
        محمود قلعه نوئی مجید شمس عباس ملک حسینی
        در چند دهه گذشته، با توجه به تمایل افراد به مهاجرت به شهرهای بزرگ و کلانشهرها با توجه به فرصت‌های اقتصادی مناسب در آن‌ها، شاهد رشد چشم‌گیر جمعیتی در این شهرها بوده‌ایم که این امر خود منجر به ایجاد چالش‌ها و مسائلی شده است. یکی از راه حل‌هایی که متخصصان و فعالان عرصه مدی أکثر
        در چند دهه گذشته، با توجه به تمایل افراد به مهاجرت به شهرهای بزرگ و کلانشهرها با توجه به فرصت‌های اقتصادی مناسب در آن‌ها، شاهد رشد چشم‌گیر جمعیتی در این شهرها بوده‌ایم که این امر خود منجر به ایجاد چالش‌ها و مسائلی شده است. یکی از راه حل‌هایی که متخصصان و فعالان عرصه مدیریت شهری در جهت حل این چالش‌ها مطرح کرده‌اند، برنامه‌ریزی و مکان‌یابی شهرهای جدید در پیرامون این مادرشهرها بوده است. با این وجود، با در نظر گرفتن این امر که شهروندان در این شهرهای جدید، قبل از آن در شهر مبدا از امکانات و تسهیلات مناسبی برخوردار بوده‌اند، می‌توان بیان کرد که در درک آن‌ها از عدالت فضایی در این شهرهای جدید چالش‌هایی به وجود خواهد آمد. در همین راستا، این پژوهش با هدف بررسی خوانش شهروندان از شهرهای جدید برمبنای عدالت فضایی شکل گرفت. برای رسیدن به هدف، پس از تبیین شاخص‌های اثرگذار از عدالت فضایی با توجه به ادبیات پژوهش، پرسشنامه‌ای ساختار یافته طراحی شد و بین شهروندان در پرند توزیع شد. تحلیل داده‌ها به روش آزمون فرید من نشان داد که افرادی که در این شهر زندگی می‌کنند بیش از هرچیز کاربری‌های خدماتی روزانه را به عنوان عامل اثرگذار در خوانش ادراکی عدالت فضایی در شهر جدید پرند در نظر گرفته‌اند. بر همین مبنا، نتیجه گرفته شد که شهروندان در بررسی عدالت فضایی ابتدا پایه‌ترین نیازهای خود را در نظر می‌گیرند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - نقش‌آفرینی شهرهای جدید دانائی محور در ارتقاء رقابت‌پذیری ملی: مطالعه موردی شهر جدید اندیشه
        رحیم سرور میترا انصاری نوبخت سبحانی
        شهر دانایی محور از مفاهیم خلق ‌شده‌ی هزاره‌ی جدید است. هرچند نشانه‌هایی از مفهوم شهر دانایی را می‌توان تا یک دهه‌ی پیش نیز جستجو کرد، امّا این از پگاه سده‌ی بیست و یکم است که شهرهایی از گوشه و کنار جهان، به ‌سوی مفهوم توسعه‌ی دانایی محور میل نمودند. پژوهش حاضر با رویکرد أکثر
        شهر دانایی محور از مفاهیم خلق ‌شده‌ی هزاره‌ی جدید است. هرچند نشانه‌هایی از مفهوم شهر دانایی را می‌توان تا یک دهه‌ی پیش نیز جستجو کرد، امّا این از پگاه سده‌ی بیست و یکم است که شهرهایی از گوشه و کنار جهان، به ‌سوی مفهوم توسعه‌ی دانایی محور میل نمودند. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی نقش‌آفرینی شهرهای جدید دانائی محور در ارتقاء رقابت‌پذیری ملی پرداخته ونمونه موردی نیز شهر جدید اندیشه انتخاب شده است. یافته‌ها حول سه محور اصلی دانائی محور، رقابت‌پذیری و پیشرفته می‌باشد و جهت تجزیه و تحلیل آنها از روش چندمعیاره (تاپسیس) استفاده شده است. با توجه به یافته های حاصل از مدل تاپسیس، در توسعه یافته زیرمعیار کیفیت زندگی، در مؤلفه رقابت‌پذیری زیرمعیار عوامل تولید و در مولفه دانایی محور زیرمعیار توجه به پتانسیل شهروندان توانسته اند به ترتیب در جایگاههای نخست قرار بگیرند. لذا با ترکیب و ادغام زیرمعیارها نتایج حاکی از ان است که توجه به پتانسیل شهروندان، کیفیت بالای زندگی و دسترسی به فناوری اطلاعات به ترتیب با کسب امتیازهای (1)، (0.377) و (0.324) جایگاه‌های اول تا سوم را به خود اختصاص دهند و سایر زیرمعیارها مانند فعالیت‌های پژوهشی، شرایط تقاضا و شبکه‌های تجاری در رتبه‌های آخر قرار دارند و اثرگذاری آن‌ها نسبت به مؤلفه‌های دیگر کمتر می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - بررسی بعد ذهنی کیفیت زندگی در شهر جدید اندیشه
        حسین فرهادی خواه حسین حاتمی نژاد محمود آروین نبی مرادپور
        عمده‌ترین هدف ایجاد شهرهای جدید ایران، تمرکززدایی از شهرهای بزرگ که دارای سرریز معینی هستند، می‌باشد. به‌منظور تحقق این هدف ایجاد شهرهای جدید مستقل باکیفیت زندگی بالا یکی از ایده‌های غالب نزد متخصصان شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری است. سنجش کیفیت زندگی در این شهرها می‌تواند أکثر
        عمده‌ترین هدف ایجاد شهرهای جدید ایران، تمرکززدایی از شهرهای بزرگ که دارای سرریز معینی هستند، می‌باشد. به‌منظور تحقق این هدف ایجاد شهرهای جدید مستقل باکیفیت زندگی بالا یکی از ایده‌های غالب نزد متخصصان شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری است. سنجش کیفیت زندگی در این شهرها می‌تواند ما را در ارزیابی میزان موفقیت این شهرها دررسیدن به اهداف از پیش تعیین‌شده یاری دهد؛ بنابراین هدف این تحقیق سنجش بعد ذهنی کیفیت زندگی شهر جدید اندیشه از دیدگاه شهروندان می‌باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری در این پژوهش ساکنان شهر جدید اندیشه با جمعیت 97807 نفر می‌باشد. حجم نمونه‌گیری به‌طور تصادفی ساده انجام‌شده و برای برآورد حجم نمونه از فرمول کوکران با احتمال 95 درصد صحت استفاده شد که حجم نمونه 321 نفر برآورد شده و برای گردآوری داده‌ها از پرسش نامه استفاده‌شده است. در این پژوهش از 30 شاخص در 6 بعد اجتماعی، بعد اقتصادی، بعد کالبدی – محیطی، بعد زیست‌محیطی، رفاهی – خدماتی و بعد تسهیلات و زیرساخت‌های شهری استفاده‌شده است. داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از آزمون‌های همبستگی اسپیرمن، آزمون کای اسکوئر، آزمون یومن - وایت نی، کرسکال والیس، ویلکاکسون و رگرسیون تک متغیره تحلیل گردید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد علی‌رغم موفق بودن این شهر در جذب جمعیت، شهروندان از اکثر شاخص های مربوط به کیفیت زندگی در شهر جدید اندیشه رضایت ندارند؛ و دلیل موفق بودن این شهر در جذب جمعیت دلایلی به‌غیر از بالا بودن کیفیت زندگی در این شهر دارد. همچنین ازنظر میزان رضایت از کیفیت زندگی در بین مردان وزنان تفاوت وجود دارد، بین سن و رضایت از زندگی رابطه معناداری وجود ندارد تفاوت رضایت از کیفیت زندگی در گروه‌های شغلی معنی‌دار است و همچنین مدت اقامت بر میزان رضایت از کیفیت زندگی در شهر جدید اندیشه مؤثر نمی‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - ارزیابی عوامل موثر بر رضایتمندی از کیفیت محیطی محلات مسکونی (نمونه موردی: شهر جدید پردیس)
        درسا علی پور پویان شهابیان
        محیط شهری با کیفیت و محله به عنوان عنصر بنیانی هر شهر القا کننده احساس رفاه و رضایتمندی به ساکنان از راه خصوصیات کالبدی، اجتماعی یا نمادین است. هدف این پژوهش مفهوم‌سازی کیفیت محیط محلات مسکونی در شهر جدید پردیس است که از طریق سنجش رضایتمندی آنها از عوامل کیفیت محیطی انج أکثر
        محیط شهری با کیفیت و محله به عنوان عنصر بنیانی هر شهر القا کننده احساس رفاه و رضایتمندی به ساکنان از راه خصوصیات کالبدی، اجتماعی یا نمادین است. هدف این پژوهش مفهوم‌سازی کیفیت محیط محلات مسکونی در شهر جدید پردیس است که از طریق سنجش رضایتمندی آنها از عوامل کیفیت محیطی انجام می‌شود. بدین منظور 25 شاخص کیفیت محیطی بر اساس ادبیات موضوع در ابعاد مختلف تجربی، عملکردی و محیطی انتخاب شده است که کیفیت محیطی 4 محله از فازهای مختلف شهر پردیس به عنوان نمونه از طریق پرسشنامه بررسی خواهد شد. سپس ارتباط شاخص‌های کیفیت محیطی با رضایتمندی از محیط مسکونی شده و هر کدام از این شاخصها با توجه به نظریات ساکنین امتیازبندی شده و نقش آن در رضایتمندی از کیفیت محیطی محله مشخص می‌شود، که منتج به مدلی تجربی برای سنجش عوامل مؤثر در رضایتمندی و نارضایتی از کیفیت محیط می‌شود. نتایج حاصل از این ارزیابی نشان می‌دهد که 6 عامل کلی تعریف کننده رضایتمندی از کیفیت محیطی شهر پردیس است و این در حالیست که میزان امتیازات حاصل از این عوامل نشان می‌دهد، سطح کیفی رضایتمندی از محیط سکونتی تقریباً نامطلوب است و محیط شهر پردیس نتوانسته به طور مطلوب نیازها و خواسته‌های ساکنین را برآورده سازد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - برنامه ریزی بیوفیلیک رویکردی جدید در راستای دستیابی به زیست پذیری در شهرهای جدید ایران ( نمونه موردی : شهر جدید هشتگرد )
        مریم ابراهیم پور
        اصطلاح بیوفیلیا اولین بار توسط اریک فرم در سال ۱۹۶۴ میلادی برای توصیف گرایش روانی مجذوب شدن نسبت به تمام چیزهای زنده و زندگی بخش استفاده شده است. این واژه از لحاظ لغوی یک اسم است که در سال ۱۹۷۹ میلادی وارد لغت نامهMerriam Websterشده و به معنای توانایی فطری بشر برای ارتب أکثر
        اصطلاح بیوفیلیا اولین بار توسط اریک فرم در سال ۱۹۶۴ میلادی برای توصیف گرایش روانی مجذوب شدن نسبت به تمام چیزهای زنده و زندگی بخش استفاده شده است. این واژه از لحاظ لغوی یک اسم است که در سال ۱۹۷۹ میلادی وارد لغت نامهMerriam Websterشده و به معنای توانایی فطری بشر برای ارتباط برقرار کردن و وابستگی صمیمانه با انواع دیگر زندگی و موجودات در طبیعت می‌باشد. با توجه به این‌که خصوصیات کلی شهر زیست‌پذیر به صورت مبانی نظری در پژوهش‌های مختلف تحت بررسی است، اکنون ما برآنیم که به تبیین معیارهای زیست‌پذیری بر اساس برنامه‌ریزی بیوفیلیک و با توجه به شرایط بومی در شهرهای جدید ایران بپردازیم. از آنجا که مباحث زیست‌پذیری و برنامه‌ریزی بیوفیلیک در ادبیات غرب مطرح گردیده و شرایط و ویژگی‌های مختص به مکان خود را داراست، لذا بومی سازی اصول آن با شرایط و ویژگی‌های اقلیمی ایران یکی از اهداف عمده پژوهش حاضر می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع بنیادی بوده و روش عمده در تحقیق حاضر روش توصیفی – تحلیلی می‌باشد که به همراه روش‌های تحلیل محتوا و مورد کاوی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. جهت جمع‌آوری داده‌ها از روش میدانی و ابزار جمع‌آوری داده پرسشنامه می‌باشد. جهت بررسی روابط بین معیارهای زیست‌پذیری (که از طریق روش تحلیل محتوا و کدگذاری گزینشی) و مؤلفه‌های برنامه‌ریزی بیوفیلیک از نرم‌افزار SPSS و رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. یافته‌ها حاکی از آن است که دستیابی به زیست‌پذیری از طریق برنامه‌ریزی بیوفیلیک امکان‌پذیر است و مهمترین مؤلفه تأثیرگذار بر زیست‌پذیری در شهرهای جدید ایران مدیریت شهری می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - مقایسه تطبیقی حس مکان در شهرهای جدید تهران (نمونه موردی: شهرهای جدید پردیس، پرند و اندیشه)
        میثم ادینه لوفرد محمد رحمانی
        یکی از مهمترین چالش‌های شهرهای دوران معاصر، بحران هویت می‌باشد که تحت تأثیر فقدان حس مکان، تعلق و دلبستگی به آن ایجاد می‌شود. در این زمینه، شهرهای جدید که از سابقه سکونت کمتری برخوردار هستند، بیشتر از سایر شهرها در معرض بی‌هویتی قرار دارند. شناسایی و تحلیل عوامل منجر به أکثر
        یکی از مهمترین چالش‌های شهرهای دوران معاصر، بحران هویت می‌باشد که تحت تأثیر فقدان حس مکان، تعلق و دلبستگی به آن ایجاد می‌شود. در این زمینه، شهرهای جدید که از سابقه سکونت کمتری برخوردار هستند، بیشتر از سایر شهرها در معرض بی‌هویتی قرار دارند. شناسایی و تحلیل عوامل منجر به حس مکان در این شهرها، تأثیر عمده‌ای بر رفع مشکلات موجود و دستیابی به هویت خواهد داشت. بنابراین، تحقیق کیفی حاضر با روشی توصیفی -تحلیلی به بررسی تطبیقی حس مکان در سه شهر جدید پرند، پردیس و اندیشه می‌پردازد. نتایج بیانگر آن است که حس مکان در شهر جدید اندیشه (فاز سوم)، در شرایط بهتری قرار دارد که عمدتاً ناشی از کیفیت بالای محیط کالبدی و انطباق با استانداردهای شهرسازی می‌باشد. ازاین‌رو، ارتقای کیفیت کالبدی- فضایی در شهرهای جدید، به ویژه تنوع فعالیت‌ها و میزان پاسخگویی آن‌ها به نیازهای روزانه ساکنین، منجر به افزایش حس مکان و هویت خواهد شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - ارزیابی کیفیت‌های فضایی در شهرهای جدید با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی AHP نمونه موردی: شهر جدید بهارستان
        ایوب ایرانشاهی حسن دلاکه حسین ثمره محسن دادخواه
        در سال‌های اخیر جمعیت کلان‌شهرها و شهرهای بزرگ کشور ایران با نرخ فزاینده‌ای رو به رشد بوده و در پی مهاجرت فزاینده، فشارهای زیادی بر زیرساخت‌های اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و اکولوژیک این شهرها وارد شده است. شهرهای جدید با اهدافی همچون کاهش جمعیت کلان‌شهرها، ایجاد اشتغال و غ أکثر
        در سال‌های اخیر جمعیت کلان‌شهرها و شهرهای بزرگ کشور ایران با نرخ فزاینده‌ای رو به رشد بوده و در پی مهاجرت فزاینده، فشارهای زیادی بر زیرساخت‌های اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و اکولوژیک این شهرها وارد شده است. شهرهای جدید با اهدافی همچون کاهش جمعیت کلان‌شهرها، ایجاد اشتغال و غیره به وجود آمده‌اند، اما بی‌توجهی به کیفیت‌های فضای شهری در اثر سرعت ساخت‌وساز و تسریع در سرریز جمعیت کلان‌شهرها سبب به وجود آمدن شهرهای جدید عاری از کیفیت مطلوب زندگی شهری و اجتماعی و حتی در برخی موارد شهرهای خالی از سکنه و بی‌هویت شده‌اند. شهر جدید بهارستان در نزدیکی شهر تاریخی اصفهان و با بهره‌گیری از پتانسیل طبیعی مناسب و کیفیت اکولوژیک مطلوب می‌تواند کمک شایان توجهی به کاهش جمعیت کلان‌شهر اصفهان و کاهش فشارهای اقتصادی و اشتغالی این شهر بنماید. در این پژوهش توصیفی تحلیلی پس از تدقیق تعاریف و مفاهیم کیفیت‌های فضاهای شهری و نحوه ارتباط و تأثیر هرکدام از آن‌ها بر سایر کیفیت‌ها ، اصلی‌ترین کیفیت‌های مؤثر در ایجاد شهرهای جدید بر اساس نظر متخصصین و اساتید و بر مبنای پرسشنامه استخراج‌شده است. سپس با استفاده از روش AHP و با بهره‌گیری از نرم‌افزار Expert Choice به ارزیابی و اندازه‌گیری کیفیت‌های اصلی استخراج‌شده در شهر جدید بهارستان پرداخته‌ایم. نتایج نشان می‌دهد که کیفیت‌های حضور پذیری، کارایی، حس تعلق، خوانایی و سرزندگی به‌عنوان کیفیت‌های اصلی شناخته شدند که تمامی این کیفیت‌ها در شهر بهارستان در سطحی نسبتاً نامناسب و پایین‌تر از حد مطلوب قرار داشته و کیفیت حضورپذیری از سایر کیفیت ها در سطح نامناسب تری قرار داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - رقابت‌پذیری شهرهای جدید (نمونه مطالعاتی: شهر جدید پرند)
        سعید صابونی مصطفی بهزادفر حمیدرضا صارمی
        هدف مقاله شناخت مؤثرترین عوامل رقابت پذیری شهر جدید پرند و میزان اثرگذاری هر کدام می‌باشد. بدین منظور، از روش کیفی و رویکرد نظریه‌پردازی داده‌بنیاد بر اساس رهیافت نظری استراوس و کوربین (1998) استفاده شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و روش گردآوری أکثر
        هدف مقاله شناخت مؤثرترین عوامل رقابت پذیری شهر جدید پرند و میزان اثرگذاری هر کدام می‌باشد. بدین منظور، از روش کیفی و رویکرد نظریه‌پردازی داده‌بنیاد بر اساس رهیافت نظری استراوس و کوربین (1998) استفاده شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و روش گردآوری اطلاعات، نمونه‌گیری هدفمند با 31 نفر از خبرگان آشنا به مباحث شهر جدید پرند (استادان دانشگاه‌ها و کارفرمایان مسکن و پروژه‌های شهری) تا حد اشباع نظری و کفایت مقوله‌ها بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد و براساس آن، مدل کیفی پژوهش طراحی گردید. در مرحله کیفی، در کد گذاری باز 61 مفهوم به دست آمد که در کدگذاری محوری به 19 مفهوم اصلی تقلیل یافت. یافته‌ها نشان داد از بعد اقتصادی، مولفه سرمایه‌گذاری و از بعد سیاسی – نهادی، مولفه حاکمیت قانونی و سازمانی با ضریب یک بیش‌ترین تاثیر و در بعد اجتماعی، عدالت با ضریب (383/0) کم‌ترین تاثیر را بر رقابت‌پذیری شهر جدید پرند دارند. دیگر نشانگرها دارای ضریب تعیین در محدوده متوسط بوده‌اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - انتخاب بهترین مسیر ویژه دوچرخه در حمل ‌و نقل شهری با استفاده از ‌GIS(نمونه موردی :شهر جدید اندیشه)
        هومن رحیمی علی پایدار
        رشد روزافزون شهرها و جمعیت شهری استفاده از وسایل حمل‌ونقل شخصی را افزایش داده که این عامل باعث بروز مشکلات بسیار زیادی شده است که در چند دهه اخیر با مطرح شدن مفهوم توسعه پایدار شهری، مدیران شهری باید برنامه‌های خود را در جهت توسعه پایدار به کار گیرند. با توجه به اینکه م أکثر
        رشد روزافزون شهرها و جمعیت شهری استفاده از وسایل حمل‌ونقل شخصی را افزایش داده که این عامل باعث بروز مشکلات بسیار زیادی شده است که در چند دهه اخیر با مطرح شدن مفهوم توسعه پایدار شهری، مدیران شهری باید برنامه‌های خود را در جهت توسعه پایدار به کار گیرند. با توجه به اینکه مسیرهای دوچرخه‌سواری به عنوان یک اقدام در جهت توسعه پایدار قرار دارد. این پژوهش بر آن است که مکان‌گزینی مسیرهای دوچرخه را با معیارهای مشخص بر اساس نظرات کارشناسان و با استفاده از مدل ANP و نقشه‌های GIS را ارائه نماید. جهت دستیابی به هدف اقدام به وزن‌دهی معیارها توسط 42 کارشناس از طریق پرسشنامه‌های مقایسات زوجی و وزن‌دهی مذکور توسط فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) صورت گرفت. برای حل مسائل، وزنهای بدست آمده در روش ANP به عنوان ورودی و بردار اهمیت نهایی مدل در لایه‌های نرم‌افزار GIS وارد می‌شود. پس از آن با تعریف شعاع تمایل به سفر با دوچرخه در هر کاربری و وزن‌گیری هر لایه و با ادغام نهایی لایه‌های انواع کاربری و تراکم جمعیت با یکدیگر پهنه وزنی نهایی به دست آمد که با ترکیب لایه شبکه دسترسی موجود، مسیرهای نهایی با احتراز اولویت تعیین گردید. خروجی مدل ANP نشان داد که به ترتیب زیرمعیارهای کاربری مسکونی با 17 درصد، جمعیت خیلی متراکم با 16 درصد، کاربری بازار ایرانی با 14 در صد و همچنین کاربری تجاری اداری همراه با جمعیت متراکم با 12 درصد، به ترتیبب یشترین اهمیت و تأثیر را در اولویت‌بندی مسیر ویژه دوچرخه در شهر جدید اندیشه داشتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - مکان یابی شهرهای جدید با رویکرد اکولوژیک (نمونه موردی: شهرستان ارومیه)
        محمد معین فر بشیر بیگ بابایی
        شهرهای جدید، سکونتگاه‌های نوپا و فاقد هسته اولیه قبلی است که بر اساس برنامه ساختاری از پیش فکر شده ایجاد شده‌اند. احداث شهرهای جدید حرکتی جدید نیست و سابقه تاریخی طولانی را چه در شرق و چه در غرب پشت سر دارد. اولین تجربه شهرهای جدید در همسایگی ایران یعنی بین‌النهرین صورت أکثر
        شهرهای جدید، سکونتگاه‌های نوپا و فاقد هسته اولیه قبلی است که بر اساس برنامه ساختاری از پیش فکر شده ایجاد شده‌اند. احداث شهرهای جدید حرکتی جدید نیست و سابقه تاریخی طولانی را چه در شرق و چه در غرب پشت سر دارد. اولین تجربه شهرهای جدید در همسایگی ایران یعنی بین‌النهرین صورت گرفته است. اهداف طراحی و احداث شهرهای جدید ارائـه مسکن، پالایش و سـاماندهی فضـایی مـادر شـهرهای ناحیه‌ای، جذب سرریزهای جمعیتی، کنترل رشد مادر شهرها، انتقـال مراکـز سیاسـی- اداری، عـدم تخریـب زمین‌های کشاورزی، توسعۀ نواحی عقب‌مانده، اسـکان کارگران بخـش صـنعت، تمرکز زدایـی، توزیـع فضـایی صنعت و جمعیت و... است. شهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی و بزرگ‌ترین شهر استان دهمین شهر پرجمعیت کشور و دومین شهر شمال غرب کشور است جمعیت بالا و به ‌تبع آن مهاجر پذیر بودن شهر در کنار موقعیت استراتژیک و مرزی این شهر و نواحی اطراف لزوم یک بررسی جامع و دقیق در حوزه جمعیت‌شناسی و اسکان بهینه جمعیت در این شهر را اثبات می‌کند. مهم‌ترین هدف این تحقیق مکان‌یابی شهر جدید در پیرامون مادر شهر ارومیه با در نظر گرفتن مسائل اکولوژیکی و توسعه پایدار است. روش تحقیق بر اساس هدف جز تحقیقات کاربردی و از نظر روش جز تحقیقات توصیفی- تحلیلی است. مهمترین ابزار بکار رفته نرم افزار های سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تحلیل سلسله مراتبی بوده و مبنای تئوریکی مکان یابی استفاده از روش مک هارگ جهت شناسایی معیارهای موثر در تحقیق است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - تحلیلی راهبردی از وضعیت توسعه پایدار شهر جدید پرند
        کامران ولی پورپاشاکلایی علی اصغر رضوانی سعید پیری
        بررسی و شناخت وضعیت مناطق شهری و احداث آنها به لحاظ پایداری و توسعه پایدار، از مسائلی است که اخیرا در فرهنگ برنامه ریزی شهری مطرح شده است. استفاده از شاخص‌های خدمات شهری، اجتماعی و کالبدی می‌تواند معیار مناسبی برای تعیین جایگاه شهرهای جدید و هم عاملی در جهت رفع مشکلات ب أکثر
        بررسی و شناخت وضعیت مناطق شهری و احداث آنها به لحاظ پایداری و توسعه پایدار، از مسائلی است که اخیرا در فرهنگ برنامه ریزی شهری مطرح شده است. استفاده از شاخص‌های خدمات شهری، اجتماعی و کالبدی می‌تواند معیار مناسبی برای تعیین جایگاه شهرهای جدید و هم عاملی در جهت رفع مشکلات برای رسیدن به توسعه پایدار شهری باشد. نظر به اینکه شهر تهران از نظر مساحت و جمعیت اولین شهر کشور است و مهمترین کانون جذب جمعیت در ایران است، لذا محدودیت‌هایی از نظر امکانات، گسترش شهر و همچنین عدم توان جذب جمعیت بیشتر را پیش رو دارد. هدف پژوهش: تحلیلی راهبردی از وضعیت توسعه پایدار شهر جدید پرند می باشد. پژوهش حاضراز لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی است و با اتکا بر یافته‌های اسنادی و میدانی، به بررسی موضوع پرداخته شده است. ابزارجمع آوری داده ها پرسشنامه و مصاحبه است.سپس با استفاده از روشهای تحلیل کمی نظیر و AHP و SWOT مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد شهر جدید پرند در ایفای نقش خود که همانا جمعیت پذیری بخشی از مازاد جمعیت و تمرکززدایی از مادر شهر تهران بوده چندان موفق نبوده است. بخش زیادی از این عدم توفیق ناشی از عدم احداث متناسب زیرساختها و نبود زمینه‌های اشتغال و فعالیت در این شهر بوده که آن هم متأثر از ناکارآمدی مدیریت و برنامه‌ریزی متناسب با نیازهای توسعه شهری بوده است. نتیجه تحقیق حاضراستخراج22راهبرد توسعه‌ای ((SO، محافظه کارانه (ST)، تنوع ( (WOو تدافعی (WT) از طریق تحلیل ( (SWOTاست. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        32 - تحلیل عوامل مؤثر بر حس مکانی شهروندان در شهرهای جدیدمطالعه موردی: شهر جدید صدرا
        سید علی علوی حسین عزیزی اکبر خلج
        چکیده حس مکان راهی برای توصیف رابطه عاطفی بین شخص با یک مکان خاص می باشد. شهرهای جدید اصولاً در مکان‌هایی استقرار پیدا می کنند که سابقه سکونتگاه‌های انسانی در آن وجود نداشته است، بنابراین افرادی که برای اوّلین بار در این نواحی استقرار یافته ذهنیت و حس مکانی خاصی نسبت ب أکثر
        چکیده حس مکان راهی برای توصیف رابطه عاطفی بین شخص با یک مکان خاص می باشد. شهرهای جدید اصولاً در مکان‌هایی استقرار پیدا می کنند که سابقه سکونتگاه‌های انسانی در آن وجود نداشته است، بنابراین افرادی که برای اوّلین بار در این نواحی استقرار یافته ذهنیت و حس مکانی خاصی نسبت به مکان سکونتی جدید ندارند. در این پژوهش سعی می شود تا با شناسایی عوامل موثر بر حس مکان، آینده شهرهای جدید را برای پذیرش جمعیت هموارتر نمود. تحقیق حاضر از نوع کاربردی ـ توسعه ای بوده و روش جمع آوری منابع پژوهش نیز مبتنی بر مطالعات اسنادی ـ تحلیلی و پیمایشی می باشد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از تحلیل های آماری انجام شده و ضریب همبستگی اسپیرمن و کندال معیار آزمون فرضیات پژوهش قرار گرفته اند. نتایج بدست آمده از این آزمون ها نشان می دهد، هر چه میزان رضایتمندی شهروندان از خدمات رسانی مدیران شهری بیشتر باشد، به همان اندازه حس مکان در بین شهروندان افزایش می یابد؛ از سوی دیگر با تامین امنیت ساکنین و زیباسازی شهر می توان زمینه جمعیت پذیری این سکونتگاه‌ها و وابسته شدن ساکنین به محل زندگی جدیدشان را بیشتر نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        33 - تحلیلی بر اثرات توسعه فیزیکی شهرها بر آینده محیط زیست شهری (مطالعه موردی: شهر جدید پرند)
        کامران ولی پور علی اصغر رضوانی سعید پیری
        شهرهای جدید با رویکرد جذب جمعیت سرریز شهرهای بزرگ در فاصله نزدیک آنها احداث شده اند که با تداوم فرآیند جذب جمعیت، این شهرها نیز در آینده گرفتار مسائل زیست محیطی خواهند شد. آلودگی های هوا و صوتی ناشی از مهاجرت های آونگی و توسعه کالبدی منجر به رشد مسائل زیست محیطی در شهر أکثر
        شهرهای جدید با رویکرد جذب جمعیت سرریز شهرهای بزرگ در فاصله نزدیک آنها احداث شده اند که با تداوم فرآیند جذب جمعیت، این شهرها نیز در آینده گرفتار مسائل زیست محیطی خواهند شد. آلودگی های هوا و صوتی ناشی از مهاجرت های آونگی و توسعه کالبدی منجر به رشد مسائل زیست محیطی در شهر جدید پرند شده است. بر این اساس هدف این پژوهش بررسی اثرات توسعه فیزیکی شهر جدید پرند بر آینده محیط زیست این شهر است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری متخصصین و خبرگان و حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای 60 نفر است. داده های مورد نیاز از طریق روش کتابخانه ای و مطالعه میدانی (پرسشنامه) گردآوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار استنباطی مانند ضرایب رگرسیون، آزمون T و مدل تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد بخشی از مسائل زیست محیطی شهر جدید پرند از مجموعه شهری تهران تاثیر پذیرفته است. بخشی دیگر پیامد شکل گیری و توسعه خود شهر پرند می باشد که از جمله این موارد می توان به آلودگی هوای ناشی از فعالیت های صنعتی در بخش جنوبی شهر، آلودگی ناشی از فاضلاب شهری و صنعتی و تولید زباله های شهری، نزدیکی فرودگاه بین المللی امام خمینی، نزدیکی با جاده تهران – ساوه و نهایتا بادهای غالب منطقه (غرب به شرق) اشاره کرد. یافته های نشان می دهد افزایش شاخص هایی چون نرخ رشد مهاجرت- توسعه کالبدی- نرخ رشد شهرنشینی تاثیرات مستقیمی بر افزایش مسائل زیست محیطی شهر جدید پرند در شاخص هایی چون آلودگی صوتی و هوا (واقع شدن در کمربندی تهران- ساوه و افزایش مهاجرت های آونگی از شهر جدید پرند به تهران و کرج) و آلودگی های محیطی ناشی از توسعه فیزیکی این شهر (آلودگی های ناشی از توسعه کالبدی و رشد ساخت و سازها) دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        34 - ارزیابی توان اکولوژیکی توسعه شهری با استفاده از روش ANP و منطق فازی در GIS (مطالعه موردی: شهر جدید بهارستان (اصفهان))
        انور امان اله پور حسین نظم فر عطا غفاری گیلانده
        آنچه در فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک مد نظر قرار می گیرد، تاثیر متقابل منابع اکولوژیک پایدار و ناپایدار است که به صورت ویژگی های هر اکوسیستم خرد اثرات متقابل بر یکدیگر و محیط زیست می‌گذارند؛ لذا ذکر این نکته ضروری است که بهره مندی از طبیعت به گونه‌ای که کمترین زیان به م أکثر
        آنچه در فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک مد نظر قرار می گیرد، تاثیر متقابل منابع اکولوژیک پایدار و ناپایدار است که به صورت ویژگی های هر اکوسیستم خرد اثرات متقابل بر یکدیگر و محیط زیست می‌گذارند؛ لذا ذکر این نکته ضروری است که بهره مندی از طبیعت به گونه‌ای که کمترین زیان به محیط وارد شود و در کنار آن بهترین بهره‌وری برای انسان به دست آید، مدنظر است. به همین منظور با توجه به هدف اصلی در این تحقیق، شهر جدید بهارستان واقع در استان اصفهان، جهت ارزیابی توان اکولوژیک به منظور توسعه شهری بر اساس اصول آمایش سرزمین، با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) مورد مطالعه قرار گرفت. بر این اساس ابتدا مطالعات پایه انجام و نقشه‌های موضوعی منطقه تهیه و سپس رقومی سازی شد‌. آنگاه مدل رقومی ارتفاعی (DEM) با استفاده از نقشه توپوگرافی در محیط Arc gis 10.2 تولید شد. سپس با همپوشانی و تلفیق نقشه‌های ارتفاع، شیب، جهت، انواع خاک، بافت خاک، عمق خاک، پوشش گیاهی، زمین شناسی، کاربری اراضی، اقلیم و فاصله از گسل با روش‌های ANP و منطق فازی در محیط Arc gis 10.2، نقشه توان اکولوژیکی توسعه شهری تهیه شد. نتایج کلی بیانگر آن است که کل محدوده‌ی توسعه با مساحتی حدود 068/3264 هکتار در قسمت جنوب شرقی و شمالی بهارستان قرار دارد که با تدقیق این محدوده و در نظر نگرفتن محدوده‌هایی که در ارتباط با تأمین اراضی مناسب توسعه کارآیی ندارند، محدوده‌ای حدود 717/2800 هکتار جهت برنامه‌ریزی توسعه‌ی آتی شهر بهارستان در نظر گرفته ‌شده است تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        35 - برنامه‌ریزی راهبردی توسعه شهرهای جدید در ایران (مطالعه موردی: شهر جدید پردیس)
        کیان شاکرمی محمد شکوهی
        مقدمه: در ایران شهرهای جدید باهدف کاهش تمرکززدایی از کلان‌شهرها و توسعه متعادل منطقه‌ای احداث شدند، اما این شهرها از بدو تأسیس تابه‌حال خود درگیر یکسری مسائل و مشکلات عدیده ای شده‌اند که نیازمند بررسی و بازنگری های اساسی هستند.هدف: در پژوهش حاضر هدف اصلی، مطالعه قابلیت‌ أکثر
        مقدمه: در ایران شهرهای جدید باهدف کاهش تمرکززدایی از کلان‌شهرها و توسعه متعادل منطقه‌ای احداث شدند، اما این شهرها از بدو تأسیس تابه‌حال خود درگیر یکسری مسائل و مشکلات عدیده ای شده‌اند که نیازمند بررسی و بازنگری های اساسی هستند.هدف: در پژوهش حاضر هدف اصلی، مطالعه قابلیت‌های و عوامل کلان تأثیرگذار بر توسعه شهر جدید پردیس است همچنین با توجه به نتایج به دست آمده به دنبال ارائه راهکارها و نقشه تناسب راهبردی برای توسعه موفق شهر جدید پردیس با استفاده از تکنیک جدید Meta-SOWT هستیم. روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و هدف تحقیق کاربردی می‌باشد. داده‌ها و اطلاعات موردنیاز از منابع اسنادی، کتابخانه و پیمایشی (پرسشنامه، مصاحبه) جمع‌آوری‌شده است. تعداد افراد نمونه 42 نفر از کارشناسان و پژوهشگران در حوزه برنامه‌ریزی شهری بوده‌اند. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر جدید پردیس می باشد.یافته ها: یافته ها حاکی از آنست که موقعیت شهر پردیس در نقشه رقابتی ازلحاظ پارامتر توسعه اقتصادی- اجتماعی(محورX) با امتیاز 75/2 از 5 امتیاز ممکن در سال 1404 در بین رقبای خود به ترتیب بعد از پرند و اندیشه که با امتیاز 4 و 5/3 در بالاترین جایگاه قرار دارند جایی دارد و همچنین در رقابت فشرده با هشتگرد و اشتهارد که امتیاز (85/2) را کسب کرده‌اند قرار دارد. در زمینه پارامتر جمعیت‌پذیری ( نمودارY) شهر پردیس در سال هدف با امتیاز 3 از 5 امتیاز ممکن به ترتیب دارای جایگاهی برابر با پرند و بالاتر از هشتگرد و اشتهارد خواهد داشت. نتایج: همچنین عوامل کلان تأثیرگذار بر توسعه شهر جدید پردیس عبارت‌اند از؛ سیاست‌های کلان مدیریت کشور، کمبود بسترهای شغلی، زیرساخت‌های نامناسب، سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی در امر مسکن و مسئله خدمات شهری ازجمله تأمین آب شرب شهر هستند. تفاصيل المقالة