خوانش محرک های موثر بر وضعیت آینده رشد و توسعه نسل نخست شهرهای جدید در ایران (مطالعه موردی: شهر جدید پردیس)

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

سید مهدی هدایت ¹ (دانشجوی دکتری تخصصی، گروه شهرسازی، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات متحده عربی)
زهره داودپور ² (دانشیار گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران)
کیانوش ذاکرحقیقی ³ (دانشیار گروه شهرسازی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران ایران)

تاريخ الإرسال : 01 الأحد , شعبان, 1442 تاريخ التأكيد : 08 الثلاثاء , رمضان, 1442 تاريخ الإصدار : 28 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1444

الکلمات المفتاحية: شهرهای جدید, تحلیل ساختاری, کلان‌شهر تهران, محرک, شهر جدید پردیس,

ملخص المقالة :

شهرهای جدید کشور گریبانگیر چالش‌های متعدد اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و زیست محیطی هستند که آینده توسعه شهری آن‌ها را در معرض شرایط نا‌متعادل و نا‌موزونی قرارداده است. اما در این میان برای این که بتوان درک درستی از نیروهای موثر بر رشد و توسعه شهرهای جدید داشته باشیم، ضرورت شناخت محرک‌های کلیدی موثر در این رابطه را بیش از پیش ضروی ساخته است. در این راستا، این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، محرک‌های موثر بر وضعیت آینده رشد و توسعه شهر جدید پردیس را شناسایی و خوشه‌بندی کند. داده‌های نظری با روش اسنادی و داده‌های تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری20 نفر از خبرگان و کارشناسان بر اساس نمونه‌گیری گلوله برفی و محرک‌های توسعه، 54 نیروی محرک در در 5 بعد اصلی (اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، مدیریتی-نهادی، کالبدی، ارتباطی و زیست محیطی) که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MICMAC پردازش شده است. یافته‌ها از نظر تحلیل اثرات متقابل، بیانگر پراکندگی نیروهای محرک در وضعیتی پیچیده و بینابین از اثرگذاری و اثرپذیری است؛ نظام خوشه-بندی محرک‌ها حاکی از تمرکز آن‌ها در ناحیه محرک‌های مستقل است. از میان 54 عامل رشد و توسعه، محرک‌های ایجاد همگرایی در مدیریت یکپارچه شهر، بهره‌گیری از مشارکت شهروندان در حوزه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری، جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، احیاء روابط محلی و محله‌ای، بهره‌گیری از افراد متخصص در بدنه مدیریتی شهرهای جدید، ارتقای ایمنی و امنیت شهری، هوشمندسازی شهری با استفاده از IT و ICT، تقویت هویت مکانی و فرهنگ، جذب طبقه نوآور و خلاق، یازاریابی مکان و برندسازی شهری، عرضه مسکن استطاعت‌پذیر برای اقشار مختلف، بالا بردن توان خدماتی شهر و تقویت شبکه حمل و نقل درون و برون‌شهری ایمن، ارزان و سریع به عنوان محرک‌های کلیدی مؤثر بر وضعیت آینده رشد و توسعه شهر جدید پردیس شناسایی شدند. این نیروها از نظر عملکرد سیستمی، محرک ورودی و باثبات هستند که نقش اثرگذاری بالا و اثرپذیری اندک دارد. در نتیجه، وضعیت کلان سیستم و تغییرات آن را کنترل می‌کند و که وضعیت رشد و توسعه شهر جدید پردیس به عملکرد آن‌ها وابسته است.

المصادر:

• . Ali Akbari, E. (2016). New Cities and Towns, Publishers: Payame Noor University Press, Tehran.


• Ayini M, Zabihi H, Saeideh Zarabadi Z S. A Study of the Challenges of Urban Management System in New Iranian Cities. IUESA. 2019; 7 (27) :1-15


• Banzhaf, H.S., Lavery, N. (2010). Can the Land Tax Help Curb Urban Sprawl? Evidence from Growth Patterns in Pennsylvania, Journal of Urban Economics, Vol 67, pp. 169-179.


• Barati, N., Yazdanpanah, M. (2011). Conceptual Relationship Between Social Capital and Quality of Life in Urban Environments (Case Study: Pardis New Town). Sociological Cultural Studies, 2(1), 25-49.


• Cai, X., Meulder, B. D., Lin, Y., and Sun, H (2020). New Towns’ Planning and Construction in the PreUrbanization or Post-Urbanization Period: A Case Study of the New Towns’ Development Process of Beijing, Sustainability, 12, 3721


• Choi, C. G., Lee, S., Kim, H., & Seong, E. Y. (2019). Critical junctures and path dependence in urban planning and housing policy: A review of greenbelts and New Towns in Korea’s Seoul metropolitan area. Land Use Policy, 80, 195–204.


• Dadashpoor, H., akbarniya, M. (2014). -The survey of Self-reliance of New Towns in Large Metropolitan Areas Case Study: Pardis of New Town in Tehran Metropolitan Area. Geographical Planning of Space, 3(10), 44-65.


• Ebrahimzadeh, I., garakhlo, M., shhreiarei, M. (2009). New Town of Pardis and its Role in Decentralization of Tehran Metropolis. Geography And Development Iranian Journal, 7(13), 27-46.


• He, S. Y., Wu, D., Chen, H., Hou, Y., & Ng, M. K. (2020). New towns and the local agglomeration economy. Habitat International, 98, 102153.


• Horizon of New Cities (2019), Special Issue of the World of Economics, Tehran: Omid Publications and Iranian Press.


• Jana, A., & Sarkar, S. (2018). Disparate housing strategies and practices of public and private enterprises in India: Analysis of middle class housing and new towns. Cities, 72, 339-347.


• Naghdi, A., Balali, E., & Khosravi, N. (2015). Analyzing and evaluating operation of new town Alishahr based on strategic model of SWOT. Urban Studies, 5, 103–122.


• negahban marvi, M., eghbali, D., hataminejad, D. (2020). Explanation of the Iranian New Towns First Generation Management with approach Good Urban Governance from the Point of View of Country Subdivisions. Geography and Territorial Spatial Arrangement, 10(35), 1-26.


• Rumbach, A. (2014). Do new towns increase disaster risk? Evidence from Kolkata, India. Habitat International, 43, 117–124.


• Shaykh-Baygloo, R. (2020). A multifaceted study of place attachment and its influences on civic involvement and place loyalty in Baharestan new town, Iran. Cities, 96, 102473.


• Tan, X. (2010). New-Town Policy and Development in China. The Chinese Economy, 43(3), 47–58.


• Thorgeirsdottir, H. B (2010). New Town Development A New Approach in Planning for New Towns A case study of urban growth of Almere, The Netherlands, thesis is written as a final assignment for the master Landscape Architecture and Planning, specialization in Spatial Planning, at Wageningen University, Supervision:Wim van der Knaap, Wageningen, February 2010


• Vongpraseuth, T., Seong, E. Y., Shin, S., Kim, S. H., & Choi, C. G. (2020). Hope and reality of new towns under greenbelt regulation: The case of self-containment or transit-oriented metropolises of the first-generation new towns in the Seoul Metropolitan Area, South Korea. Cities, 102, 102699.


• Wang, L. (2020). China’s new town movements since 1949: A state/space perspective. Progress in Planning, 100514.


• Xue, C. Q., Wang, Y., & Tsai, L. (2013). Building new towns in China–A case study of Zhengdong New District. Cities, 30, 223–232.


• Zamani, B., & Arefi, M. (2013). Iranian new towns and their urban management issues: A critical review of influential actors and factors. Cities, 30, 105–112.


• Ziari, K., Asadi, S., Rabbani, T., Molaei Qelichi, M. (2013). Assessment of Spatial Structure and Providing Urban Development Strategies for New Town of Pardis. Human Geography Research, 45(4), 1-28.