ارزیابی شاخص‌های شهر هوشمند در جهت حکمروایی خوب شهر رشت
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ایمرتضی دولتی میله سرا 1 , علیرضا پورشیخیان 2 * , حسین اصغری 3 , صدیقه حسنی مهر 4
1 - گروه جغرافیا، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران
2 - گروه جغرافیا، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران
3 - گروه جغرافیا، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران
4 - گروه جغرافیا، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران
کلید واژه: شهر هوشمند, مدیریت شهری, حکمروایی, شهر رشت,
چکیده مقاله :
امروزه شهرها در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع، نقش بسزایی دارند. با رشد روزافزون شهرها و افزایش جمعیت ساکن در آن‌ها مشکلات و چالش‌های شهری بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته‌اند. این چالش‌ها در حوزه‌های مختلفی از جمله در مدیریت ترافیک، مدیریت پارکینگ، مدیریت خدمات شهری، زیرساخت‌های شهری، استفاده بهینه از منابع انرژی، حوزه زیست محیطی، آلودگی آب وهوا و در نهایت در بهبود کیفیت زندگی مردم و افزایش زیست پذیری شهری و نیز مسائل اجتماعی و فرهنگی قابل مشاهده‌اند. در این ارتباط شهر هوشمند به عنوان راهکاری بی بدیل جهت حل بسیاری از مشکلات شهری مطرح شده است. در این پژوهش هدف، ارزیابی شاخص‌های شهر هوشمند در جهت نیل به حکمروایی هوشمند شهری می‌باشد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده که از منابع کتابخانه‌ای – اسنادی، پرسشنامه و پیمایش‌های میدانی جهت گرد آوری اطلاعات مورد نیاز استفاده گردیده است. حجم نمونه شامل 384 نفر از ساکنان شهر رشت می‌باشد. روش تحلیل داده‌ها به دو طریق آمار توصیفی و استنباطی شامل آمار میانگین و انحراف معیار، آزمون T تک نمونه‌ای، ضریب همبستگی چندگانه و رگرسیون چندمتغیره در محیط نرم افزار Spss انجام گرفته است. پژوهش حاضر بر روش شهر رشت و شاخص‌های شهر هوشمند در وضعیت فعلی صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد وضعیت شاخص مدیریت هوشمند شهری در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. میانگین این شاخص در شهر رشت با میانگین 2.30 در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. وضعیت شاخص شهر هوشمند در رابطه با زیرشاخص اقتصاد هوشمند در وضعیت مطلوبب با میانگین 3.02 و در سایر شاخص‌ها در وضعیت پایین‌تر میانگین 3 قرار دارد. پایین‌ترین میزان رضایتمندی نیز مربوط به شاخص حکمروایی هوشمند می‌باشد که دارای میانگین 1.8 است. همچنین براساس نتایج آزمون T تک نمونه‌ای وضعیت شاخص‌های شهر هوشمند در تمامی شاخص‌ها معنی‌دار است. در ادامه آزمون رگرسیون چندمتغیره مهم‌ترین شاخص‌های تبیین‌کننده شهر هوشمند رشت را به ترتیب شاخص‌های مردم هوشمند، اقتصاد هوشمند، حمل و نقل هوشمند، زندگی هوشمند، حکمروایی هوشمند و محیط زیست هوشمند تعیین کرده است. نتایج بدست‌آمده از تحقیق نشان‌دهنده پایین‌بودن شاخص‌های شهر هوشمند در رشت و به طور مشخص پایین‌بودن شاخص حکمروایی هوشمند است. امروزه رویکرد حکمروایی هوشمند را می‌توان به عنوان اثربخش‌ترین، کم هزینه‌ترین و پایدارترین شیوه اعمال مدیریت شهری معرفی نمود.
Today, cities play a significant role in the economic and social development of communities. With the continuous growth of cities and the increasing population residing in them, urban problems and challenges have gained more attention. These challenges can be observed in various areas, including traffic management, parking management, urban services management, urban infrastructure, optimal use of energy resources, environmental issues, air and water pollution, and ultimately, in improving the quality of life for residents and enhancing urban livability, as well as social and cultural issues. In this context, the smart city concept has emerged as an unparalleled solution to many urban problems. The aim of this research is to evaluate smart city indicators in order to achieve smart urban governance. This research employs a descriptive-analytical method, utilizing library-documentary sources, questionnaires, and field surveys for data collection. The sample size consists of 384 residents of the city of Rasht. Data analysis was conducted using both descriptive and inferential statistics, including mean and standard deviation, one-sample T-test, multiple correlation coefficient, and multivariate regression in SPSS software. This study focuses on the city of Rasht and the current status of smart city indicators. The results indicate that the status of smart urban management indicators is not satisfactory. The average of this indicator in Rasht stands at 2.30, indicating an undesirable condition. The status of the smart city indicator related to the smart economy sub-indicator is satisfactory, with an average of 3.02, while other indicators are below the average of 3. The lowest level of satisfaction is related to the smart governance indicator, which has an average of 1.8. Moreover, based on the results of the one-sample T-test, the status of smart city indicators is significant across all indicators. Furthermore, the multivariate regression analysis identified the most important explanatory indicators for Rasht's smart city, in order of significance: smart people, smart economy, smart transportation, smart living, smart governance, and smart environment. The findings of this research indicate the low status of smart city indicators in Rasht, particularly the low status of smart governance indicators. Today, the approach of smart governance can be introduced as the most effective, cost-efficient, and sustainable method of urban management.
بیگلو، حسین؛ سرور، رحیم و نوری، علی. (1397). تبیین تحقق پذیری حکمروایی خوب شهری با تأکید بر هوشمندسازی مکان: موردکاوی شهر تهران. مدیریت شهری، 52، 189- 204. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=469231
پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامت الله؛ حاتمی نژاد، حسین و پارسا، شهرام. (1397). شهر هوشمند: تبیین ضرورت ها و الزامات شهر تهران برای هوشمند. فصلنامه علمی-پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی، 2، 12-1. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1325962
جمشیدزهی، محمداکرم؛ کریمیان بستانی، مریم و حافظ رضازاده، معصومه. (1401). تحلیل شاخص های شهر هوشمند در شهر زاهدان. فصلنامه علمی مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، 17 (2 (59))، 535- 546. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=570231
صالحی پناهی، محمد؛ درس خوان، رسول؛ سینگری، مریم و فرامرزی، مهسا. (1401). تحلیل و بررسی عوامل موثر بر هوشمندسازی شهرها (مطالعه موردی: شهر تبریز). ماهانه علمی جامعه شناسی سیاسی ایران، 5 (9)، 1440- 1456. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=579842
فروزش، وحید. (1400). بررسی شاخص های شهر هوشمند پایدار (مطالعه موردی: شهر شیراز). مطالعات جغرافیا، عمران و مدیریت شهری، 7 (4)، 80- 90. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=554321
نخجیرکان، پویا؛ درویشی، فرهاد؛ براتی، ناصر؛ زالی، نادر و محمدحسینی، بابک. (1401). آینده نگاری راهبردی شهرهای هوشمند در افق 1415، مورد مطالعاتی: شهر رشت. آینده پژوهی ایران، 2 (5)، 23-13. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=578912
Cellary, W. (2013). Smart governance for smart industries. InProceedings of the 7th International Conference on Theory and Practice of Electronic Governance, 91-93. https://dl.acm.org/doi/10.1145/2591888.2591901
Coe, A., Paquet, G., & Roy, J. (2001). E-governance and smart communities: a social learning challenge. Social science computer review, 19(1), 80-93. https://doi.org/10.1177/089443930101900107
Harrison, C., & Donnelly, I. A. (2011, September). A theory of smart cities. In Proceedings of the 55th Annual Meeting of the ISSS-2011, Hull, UK. http://journals.isss.org/index.php/proceedings55th/article/view/1713
Dmitriy, A. (2023). The “Smart City” concept and its implementation prospects, May 2023E3S Web of Conferences. https://www.e3s-conferences.org/articles/e3sconf/abs/2023/35/contents/contents.html
European Commission. (2015). Digital Agenda for Europe. European Ins titute for Gender Equality (eige). https://eige.europa.eu/publications/digital-agenda-europe
Farhadikhah, H., & Ziari, K. (2021). Social sustainability between old and new neighborhoods (case study: Tehran neighborhoods) Environment. Development and Sustainability, 23 (2), 2596-2613. https://doi.org/10.1007/s10668-020-00676-3
Gil-Garcia, J. R., Helbig, N., & Ojo, A. (2014). Being smart: Emerging technologies and innovation in the public sector. Government Information Quarterly, 31, I1-I8. https://doi.org/10.1016/j.giq.2014.09.001
Jiménez, C. E., Falcone, F., Solanas, A., Puyosa, H., Zoughbi, S González, F. (2014). Smart Government: Opportunities and Challenges in.Handbook of Research on Democratic Strategies and Citizen-Centered E-Government Services. https://doi.org/10.4018/978-1-4666-7266-6.ch001
Chourabi, H., Nam, T., Walker, S., Gil-Garcia, J. R., Mellouli, S., Nahon, K., ... & Scholl, H. J. (2012, January). Understanding smart cities: An integrative framework. In 2012 45th Hawaii international conference on system sciences (pp. 2289-2297). IEEE. https://doi.org/10.1109/HICSS.2012.615
Ibănescu, B. C., Pascariu, G. C., Bănică, A., & Bejenaru, I. (2022). Smart city: A critical assessment of the concept and its implementation in Romanian urban strategies. Journal of Urban Management, 11(2), 246-255. https://doi.org/10.1016/j.jum.2022.03.001
Kliksberg, B. (2000). Rebuilding the state for social development: towards ‘smart government’. International Review of Administrative Sciences, 66(2), 241-257. https://doi.org/10.1177/0020852300662004
Key, T., & We, C. (2009). Smart IT. IEEE IT Pro, 20–23. https://doi.org/10.1109/MITP.2009.31
Lewis, D., & Mioch, J. (2005). Urban Vulnerability and Good Governance. Journal of Contingencies & Crisis Management, 13(2). https://doi.org/10.1111/j.1468-5973.2005.00462.x
Cseke, L. (2016). Marvin, S., Luque-Ayala, A. and McFarlane, C.(eds.): Smart Urbanism: Utopian Vision or False Dawn?. Hungarian Geographical Bulletin, 65(4), 444-446. http://www.hungeobull.hu/index.php/hgb/article/view/65-4-444
Marzouk, M., & Othman, A. (2020). Planning Utility Infrastructure Requirements for Smart Cities Using the Integration Between BIM and GIS. Sustainable Cities and Society, 57, 102-120. https://doi.org/10.1016/j.scs.2020.102120
Nam, T., & Pardo, T. A. (2011, September). Smart city as urban innovation: Focusing on management, policy, and context. In Proceedings of the 5th international conference on theory and practice of electronic governance (pp. 185-194). https://doi.org/10.1145/2072069.2072100
Nguyen, Q. T., & Nhu, D. T. (2016). Smart urban governance in smart city. In IOP Conference Series. Materials Science and Engineering (Vol. 869, No. 2). IOP Publishing. https://doi.org/10.1088/1757-899X/869/2/022001
Scholl, H. J. (2012). Five trends that matter: Challenges to 21st century electronic government. Information Polity, 17(3, 4), 317. https://doi.org/10.3233/IP-2012-0279
Su, K., Li, J., & Fu, H. (2011, September). Smart city and the applications. In 2011 international conference on electronics, communications and control (ICECC) (pp. 1028-1031). IEEE. https://doi.org/10.1109/ICECC.2011.6066743
Sun, Y., Song, H., Jara, A. J., & Bie, R. (2016). Internet of things and big data analytics for smart and connected communities. IEEE access, 4, 766-773. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2016.2529723