اثرات تغییرات بارندگی بر روی جریانات آبهای سطحی و دائمی استان تهران (مطالعه موردی رودخانه جاجرود)

محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای

علیرضا شکیبا ¹ , بتول باهک ² , زری منوریان ³

1 - استادیار، گروه GIS و سنجش از راه دور، دانشگاه شهید بهشتی
2 - استادیار ، گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری
3 - کارشناس ارشد، اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی

تاریخ دریافت : 1387/02/06 تاریخ پذیرش : 1387/12/25 تاریخ انتشار : 1387/12/01

کلید واژه: تغییرات اقلیمی, رواناب, روشهای آماری, باران, جاجرود, مدل رگرسیون,

چکیده مقاله :

یکی از اثرات احتمالی تغییرات اقلیمی، بررسی میزان تاثیر تغییرات بارندگی بر مقادیر رواناب های سطحی در یک منطقه مطالعاتی می باشد. بر این اساس در این تحقیق جهت مطالعه تاثیر این دو پارامتر، حوضه آبخیز جاجرود انتخاب گردید. ابتدا داده های مربوط به باران و رواناب از طریق روشهای آماری متداول مورد آزمون همگنی قرار گرفته، سپس دوره آماری مشترک مشخص گردید. جهت بررسی پراکندگی داده ها، متغیرهای آماری متعددی چون واریانس، ‌انحراف معیار و... محاسبه گردید. همچنین از طریق محاسبه میانگین متحرک، دوره های کم آبی و پرآبی و به تبع از آن میزان رواناب های حاصله در دو دوره مذکور، مورد بررسی قرار گرفت و نهایتا به واسطه برازش توزیع های مختلف مقادیر دبی و بارندگی در دوره های بازگشت مختلف محاسبه گردیده است. در بررسی میزان و شکل ارتباط بین دو متغیر بارندگی و دبی از معادله همبستگی مشترک رگرسیون استفاده گردید. نتایج این تحقیق وجود دوره های کم آبی و پر آبی را در منطقه مطالعاتی نشان داد، با این تفاوت که فاصله زمانی حاکمیت دوره های کم آبی نسبت به دوره های پر آبی بیشتر بوده است. همچنین در نتایج این تحقیق ارتباط معنی داری بین بارندگی و دبی در منطقه مطالعاتی مشاهده گردید. ضریب همبستگی و میزان برای حوضه رودخانه جاجرود به ترتیب 0.797 و 0.636می باشد.

چکیده انگلیسی:

One of the likely effects of climate change is to study the effect of rainfall variations in runoff values Accordingly, in this research catchment namely Jajrood was selected. First, rainfall and runoff data using homogenity test was studied. Then, a statistical period was chosen . To study the data distribution, many statistical indices such as mean, variance, standard diviation,…were calculated. Wet and dry periods was extracted based on a moving average method . Finally order in make a significant correlation between rainfall and runoff , the correlation coefficient and regression equation were calculated. The result of the research showed that there could be a some periods of dry and wet in the study area , with more lasting dry period. The result also indicated that there is a rather significant correlation between rainfall and runoff . The correlation coefficient and R2 for Jajrood catchment are 0.8389 & 0.7039 respectively.