تأثیر عوامل طبیعی در جایگاه اقتصادی و اجتماعی شهر لار در سلسله مراتب شهری استان فارس
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای
1 - استادیار گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان
2 - کارشناس ارشد جغرافیا
کلید واژه: رتبه‌بندی, شهر, سلسله مراتب شهری, کاربری اراضی, جایگاه اقتصادی و اجتماعی, عوامل طبیعی شهر لار,
چکیده مقاله :
شهر یکی از پدیده های ساخت بشر در محیط زیست به شمار می رود که به منظور اسکان، تأمین معیشت، داشتن روابط اجتماعی و اقتصادی و مانند آن ها به وجود آمده است. ولی این موارد اهداف شهری به شمار نمی روند. انسان خود محیط سکونتش را فراهم کرده و خود به ایجاد و نحوه زندگی در آن اقدام نموده است. شهرها باید بر مبنای نقش و وظیفه ای که در سطح منطقه دارد انجام وظیفه کنند و به نحوی در تمامی ابعاد توسعه یابند که اثرات منفی خود را به حداقل برسانند بنابراین لازم است برنامه ریزی های شهری به نحوی به اجرا درآیند که به سکونتگاه ها و الگوهای سازمانی و نوع فعالیت های انسانی به صورت یک جامعه بزرگ نگریسته شود بنابراین بیشترین هدف برا این اصل قرار دارد که برنامه ریزی های شهری همگام با هم پیش روند. سلسله مراتب شهری طبق یک تعریف عبارتند از: طبقه بندی شهرهای واقع در یک محدوده جغرافیایی براساس شاخص های جمعیتی و اهمیت و نقش عملکرد اداری آن ها به طوری که با یک محاسبه و نظم قابل سنجش بتوان شهرها را در گروه های مختلف دسته بندی نمود سلسله مراتب شهری در بسیاری از استان های کشور ما ناموزون است و اختلافات زیادی بین شهرها از لحاظ رتبه بندی آن ها بر اساس شاخص ها به چشم می خورد شهرهای استان فارس نیز دارای سلسله مراتب منظمی نیستند و علل و عوملی باعث شده که این سلسله مراتب مشکلاتی را ایجاد نماید. در پژوهش حاضر سلسله مراتب شهری استان فارس بر اساس سه الگوی متفاوت بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج حاصله با یکدیگر مقایسه و سلسله مراتب شهری آن تعیین و راهکارهایی برای بهبود وضعیت رتبه بندی آن ارائه گردیده است. یک سلسله مراتب شهری بسیار گسیخته و فاصله داری در سطح استان مشاهده می شود و شیراز با فاصله خیلی زیاد در مقابل 70 نقطه شهری قرار گرفته و شهر لار با جمعیت 65975نفر پس از شهرهای شیراز، مرودشت، جهرم، فسا، فیروزآباد، کازرون هفتمین شهر پر جمعیت استان می باشد. سلسله مراتب شهرستان های استان هیچ گونه شباهت و ارتباطی با الگوهای ذکر شده ندارد و شهرک هایی که در اطراف استان تأسیس شده صرفاً به خاطر کاهش فشار جمعیت و اسکان بخشی از این جمعیت می باشد بدون آن که قدرت خدماتی، رفاهی و اشتغال جامعه با رعایت فاصله و فواصل طبقاتی آن ها نسبت به مرکز استان وجود ندارد. در سلسله مراتب شهری استان فارس شهر لار از موقعیت اجتماعی و اقتصادی چندان مطلوبی برخوردار نیست و عوامل طبیعی در بین عوامل موثر در جایگاه اقتصادی و اجتماعی شهر لار و در سلسله مراتب شهری آن در استان نقش مهمی دارد
شهر یکی از پدیده های ساخت بشر در محیط زیست به شمار می رود که به منظور اسکان، تأمین معیشت، داشتن روابط اجتماعی و اقتصادی و مانند آنها به وجود آمده است. ولی این موارد اهداف شهری به شمار نمیروند. انسان خود محیط سکونتش را فراهم کرده و خود به ایجاد و نحوه زندگی در آن اقدام نموده است. شهرها باید بر مبنای نقش و وظیفهای که در سطح منطقه دارد انجام وظیفه کنند و به نحوی در تمامی ابعاد توسعه یابند که اثرات منفی خود را به حداقل برسانند بنابراین لازم است برنامهریزیهای شهری به نحوی به اجرا درآیند که به سکونتگاهها و الگوهای سازمانی و نوع فعالیتهای انسانی به صورت یک جامعه بزرگ نگریسته شود بنابراین بیشترین هدف برا این اصل قرار دارد که برنامهریزیهای شهری همگام با هم پیش روند. سلسله مراتب شهری طبق یک تعریف عبارتند از: طبقهبندی شهرهای واقع در یک محدوده جغرافیایی براساس شاخصهای جمعیتی و اهمیت و نقش عملکرد اداری آنها به طوری که با یک محاسبه و نظم قابل سنجش بتوان شهرها را در گروههای مختلف دسته بندی نمود سلسله مراتب شهری در بسیاری از استانهای کشور ما ناموزون است و اختلافات زیادی بین شهرها از لحاظ رتبه بندی آنها بر اساس شاخصها به چشم میخورد شهرهای استان فارس نیز دارای سلسله مراتب منظمی نیستند و علل و عوملی باعث شده که این سلسله مراتب مشکلاتی را ایجاد نماید. در پژوهش حاضر سلسله مراتب شهری استان فارس بر اساس سه الگوی متفاوت بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج حاصله با یکدیگر مقایسه و سلسله مراتب شهری آن تعیین و راهکارهایی برای بهبود وضعیت رتبه بندی آن ارائه گردیده است. یک سلسله مراتب شهری بسیار گسیخته و فاصله داری در سطح استان مشاهده میشود و شیراز با فاصله خیلی زیاد در مقابل 70 نقطه شهری قرار گرفته و شهر لار با جمعیت 65975نفر پس از شهرهای شیراز، مرودشت، جهرم، فسا، فیروزآباد، کازرون هفتمین شهر پر جمعیت استان میباشد. سلسله مراتب شهرستانهای استان هیچگونه شباهت و ارتباطی با الگوهای ذکر شده ندارد و شهرکهایی که در اطراف استان تأسیس شده صرفاً به خاطر کاهش فشار جمعیت و اسکان بخشی از این جمعیت میباشد بدون آن که قدرت خدماتی، رفاهی و اشتغال جامعه با رعایت فاصله و فواصل طبقاتی آنها نسبت به مرکز استان وجود ندارد. در سلسله مراتب شهری استان فارس شهر لار از موقعیت اجتماعی و اقتصادی چندان مطلوبی برخوردار نیست و عوامل طبیعی در بین عوامل موثر در جایگاه اقتصادی و اجتماعی شهر لار و در سلسله مراتب شهری آن در استان نقش مهمی دارد