-
المقاله
1 - تبیین متغیرهای زیست محیطی- کالبدی زیست پذیری با رویکرد آینده پژوهی (محدوده مورد مطالعه: بافت فرسوده منطقه 1 شهر ساری)برنامه ریزی و توسعه محیط شهری , العدد 13 , السنة 4 , بهار 1403عناصر زیست محیطی- کالبدی شهری هسته ی زیست پذیری را تشکیل می دهند که در صورت عدم مطلوبیت، آینده زیستی نسل های بعدی و کیفیت زندگی شهروندان را در وضعیت بحرانی قرار خواهند داد. از آنجایی که زیست پذیری شهری به معنای واقعی به مکان، زمان و به سیستم ارزیابی کننده بستگی دارد أکثر
عناصر زیست محیطی- کالبدی شهری هسته ی زیست پذیری را تشکیل می دهند که در صورت عدم مطلوبیت، آینده زیستی نسل های بعدی و کیفیت زندگی شهروندان را در وضعیت بحرانی قرار خواهند داد. از آنجایی که زیست پذیری شهری به معنای واقعی به مکان، زمان و به سیستم ارزیابی کننده بستگی دارد و کیفیت زیستی بافت فرسودهی منطقه یک شهر ساری که قسمت اعظمی از هستهی مرکزی شهر را تشکیل میدهد، رو به اضمحلال است؛ پژوهش حاضر با هدف تبیین متغیرهای زیست محیطی- کالبدی زیست پذیری در بافت های فرسوده با رویکرد آینده پژوهی انجام شده است، تا تحلیل روابط متغیرهای زیست پذیری در سیستم شهری از چشم انداز آینده نگرانه برخوردار گردد. در همین راستا روششناسی پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف گذاری کاربردی می باشد. جمع آوری داده ها و اطلاعات هم به صورت اسنادی و میدانی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل 50 نفر از خبرگان و متخصصان حوزه برنامه ریزی شهری بوده اند که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS ( برای تحلیل عاملی اکتشافی) و MICMAC (برای محاسبات اثرات متقاطع) بهره گرفته شد. یافتهها بیانگر آن است که؛ درجه پر شدگی برابر با (88/60) است که نشان از تأثیر نسبتأ زیاد عوامل بر هم بود. همچنین اثر گذارترین متغیرها از دیدگاه خبرگان به ترتیب؛ وجود فضای سبز و استقرار پارکها هر کدام با 1385 امتیاز و درجه دمای مناسب با 1235 امتیاز بوده اند. متغیر عدم وزش باد شدید با 936 امتیاز، پراکنش درختچه ها و بوته ها با 898 امتیاز، جمع آوری منظم پسماند با 861 امتیاز، سیستم مناسب دفع فاضلاب با 823 امتیاز، و دفع آبهای سطحی با 711 امتیاز به ترتیب رتبه های 4 تا 8 را به لحاظ اثرگذاری از دیدگاه خبرگان کسب کردهاند. با تحلیل ارتباط پراکنش معیارها ناپایداری سیستم نیز قابل تشخیص شد؛ که برای دستیابی به پایداری و سطح مطلوب فضای بافت فرسوده، تعاملات خاص بین زیر سیستم های شهری در عناصر زیست محیطی- کالبدی ضروری است.
تفاصيل المقالة -
المقاله
2 - توزیع فضایی کاربری فضای سبز با تأکید بر رضایتمندی شهروندان مناطق 22 گانه تهرانجغرافیا و مطالعات محیطی , العدد 51 , السنة 13 , پاییز 1403فضای شهری عنصر اساسی ساخت شهر است و از بین فضاهای شهری، فضای سبز شهری نقش مهمی در حفظ تعادل محیطزیست و تعدیل آلودگی هوا، کاهش تراکم و پرورش روحی و جسمی شهروندان دارد. فضای سبز شهری دربرگیرنده بخشی از سیمای شهر است و استقرار پارکهای شهری تأثیری مثبت بر کیفیت زندگی و رض أکثرفضای شهری عنصر اساسی ساخت شهر است و از بین فضاهای شهری، فضای سبز شهری نقش مهمی در حفظ تعادل محیطزیست و تعدیل آلودگی هوا، کاهش تراکم و پرورش روحی و جسمی شهروندان دارد. فضای سبز شهری دربرگیرنده بخشی از سیمای شهر است و استقرار پارکهای شهری تأثیری مثبت بر کیفیت زندگی و رضایتمندی شهروندان دارد و درک نادرست در مکانیابی و توزیع اینگونه فضاها تأثیرگذاری آنها را محدود میکند. پژوهش حاضربا هدف بررسی توزیع مناسب پارکها و سنجش سطح رضایتمندی شهروندان ازوضعیت پارکها با استفاده از مولفههای مرتبط انجام شده است. پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و اطلاعات آن بر اساس منابع کتابخانهای، بازدید میدانی و پرسشنامه محقق ساخته است. آلفای کرونباخ 933/0و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفره و محدوده جغرافیایی پژوهش شهر تهران میباشد. یافتهها نشان میدهد پوشش سبز مناطق 22 گانه منفی بوده و مناطق یک و 22 بیشترین کاهش و مناطق 2 و 19 بیشترین افزایش را بین مناطق داشتهاند. بررسی شاخصها با مدل (AHP) نشان داد که توزیع فضایی پارکها مناسب نیست همچنین در سنجش سطح رضایتمندی شاخص سطل زباله با میانگین 07/4، شاخص روشنایی در شب با 33/4 و شاخص ایستگاه اتوبوس با 28/3 بیشترین امتیاز را کسب کردند و با توجه به اینکه میانگین پاسخها پایینتر از حد متوسط قرار دارد نتیجه گرفته میشود که این وضعیت در رضایتمندی شهروندان از فضای سبز تأثیر منفی دارد و شهروندان از فضای سبز شهری رضایت ندارند به همین منظور جهت بهبود وضعیت پیشنهاداتی ارائه گردید. تفاصيل المقالة -
المقاله
3 - بررسی و تحلیل نقش برند در توسعة پایدار گردشگری (مورد مطالعه: شهرستان شاهرود)جغرافیا و مطالعات محیطی , العدد 4 , السنة 12 , پاییز 1402گردشگری یک صنعت پیشرو در جهان است که ضمن توسعه بسیار، تأثیرات زیادی در کشورها داشته و توجه به معیارهای توسعه آن میتواند وضعیت مقصد گردشگری را بهبود بخشد، در این بین برندسازی نقشی حیاتی برای رشد گردشگری ایفا میکند. برندسازی مقصد گردشگری شامل مجموعهای از فعالیتها و بر أکثرگردشگری یک صنعت پیشرو در جهان است که ضمن توسعه بسیار، تأثیرات زیادی در کشورها داشته و توجه به معیارهای توسعه آن میتواند وضعیت مقصد گردشگری را بهبود بخشد، در این بین برندسازی نقشی حیاتی برای رشد گردشگری ایفا میکند. برندسازی مقصد گردشگری شامل مجموعهای از فعالیتها و برنامههاست که به مقصد گردشگری ماهیت داده و آن را متمایز میسازد و ارتباط احساسی بین گردشگر و مقصد گردشگری را تقویت و مستحکم میکند. این تحقیق باهدف بررسی تأثیرگذاری معیارهای گردشگری از منظر شهروندان و تعیین برند گردشگری شاهرود از منظر نخبگان انجام شده است؛ پژوهش پیشرو از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی است. جمعآوری اطلاعات به دو شیوه اسنادی و پیمایشی با جامعه آماری 30 نفر بهعنوان نمونه از کارشناسان گردشگری است که پس از بررسی، معیارهایی در چهار بعد نمادهای فیزیکی، اقتصادی و زیرساختی، دید و منظر و فرهنگی و اجتماعی انتخاب و وزندهی شاخصها بر اساس AHP انجام شد. در بخش دیگر پرسشنامه محقق ساخته که دارای آلفای کرونباخ 893/0 و نمونه آماری 384 نفره بر اساس فرمول کوکران میباشد میزان تأثیرگذاری معیارهای گردشگری طبق نظر مردم با نرمافزار SPSS تحلیل گردید. محدوده پژوهش شهر شاهرود با مساحت 51419 کیلومترمربع است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که گردشگری در شاهرود از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده و در سطح قابل قبولی نیست و در بخش خبرگان شاخصهای اماکن رفاهی، امنیت و مهماننوازی به ترتیب در اولویت قرار گرفتند و معیار اماکن رفاهی و اقامتی بهعنوان برند گردشگری شاهرود انتخاب گردید. تفاصيل المقالة -
المقاله
4 - مدل سازی و پیش بینی خطر وقوع منطقه ای سیلاب حاصل از بارش تحت شرایط تغییر اقلیم (مطالعه موردی: حوضهی آبخیز گرگانرود)جغرافیای طبیعی , العدد 1 , السنة 15 , بهار 1401بدون تردید سیل بهعنوان یکی از مهمترین بلایای طبیعی شناختهشده است. تغییرات قابلملاحظه بارش در زمان و مکان از یکسو و کمی ایستگاههای هواشناسی در ثبت بارش از سوی دیگر ضرورت نبین مدلهای تخمین سیلاب را در زمان و مکان امری اجتنابناپذیر مینماید. روش پژوهش حاضر، با توجه أکثربدون تردید سیل بهعنوان یکی از مهمترین بلایای طبیعی شناختهشده است. تغییرات قابلملاحظه بارش در زمان و مکان از یکسو و کمی ایستگاههای هواشناسی در ثبت بارش از سوی دیگر ضرورت نبین مدلهای تخمین سیلاب را در زمان و مکان امری اجتنابناپذیر مینماید. روش پژوهش حاضر، با توجه به ماهیت مسئله و موضوع موردبررسی، از نوع توصیفی - تحلیلی است و از نوع مطالعات کاربردی با تأکید بر روشهای کمی است، در پژوهش حاضر تغییرات منطقهای سیلاب در حوضه آبخیز گرگانرود با بهکارگیری اطلاعات ایستگاههای سازمان هواشناسی (سینوپتیک) با دوره آماری 30 ساله (1368 تا 1397)، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، شاخص رطوبت توپوگرافیک، شیب، ارتفاع، لیتولوژی زمین، فاصله از رودخانه، تراکم رودخانه، فرسایش، خاکشناسی، رواناب، دادههای شبیهسازی شده میانگین بارندگی حاصل از مدل HadCM3 در LARS-WG تحت سناریو SRA1B بین سالهای 2011 تا 2045 برآورد شده است. پس از محاسبه فاکتور بارندگی برای ایستگاه موردنظر از طریق نرمافزار Excel، بهمنظور بررسی نقشه تغییرات منطقهای بارندگی در محیط نرمافزار ArcGis و کمترین میزان خطا از روش میانیابی کریجینگ بیزی با پراکنش (Expotntial) و جهت انتخاب بهترین روش درونیابی از شاخصهای آماری ریشه میانگین مربعات خطا RMS قدر مطلق خطا MAE استفاده گردید. نتایج نشان داد روش کریجینگ بیزی زمین آمار بهعنوان بهترین روش در میان روشهای مورداستفاده میتواند برای برآورد تغییرات بارندگی پایه و شبیهسازی شده جهت مدلسازی روند سیلاب در کنار پارامترهای دیگر مورد ارزیابی قرار گیرد. روش کریجینگ عام با پایینترین میزان میانگین خطای برآورد (004/0) و مربع میانگین ریشه خطا 23/82 بهترین روش برای درونیابی در این پژوهش است. همچنین در تلفیق روشهای تحلیل فازی با سلسله مراتبی برای تعیین میزان برآورد مورد انتظار هر دو روش دارای برآوردی بیشتر از حد انتظار بودند. یافتهها نشان داد که زیر حوضه نرماب در قسمت مرکزی به مقدار 800 میلیمتر زیر حوضههای مادرسو، یل چشمه و قرناوه در شمال شرقی حوضه آبخیز گرگانرود به مقدار 500 الی 700 میلیمتر و بخشهای شمالی حوضه محمدآباد و قورچای به مقدار 300 میلیمتر همچنین بهطور کلی حوضه آبخیز گرگانرود با بیشترین میانگین بارشی نسبت به حوضه قرهسو را در طی دوره 30 ساله دریافت کرده است که نشان از سیلابی بودن این منطقه از شمال کشور دارد. تفاصيل المقالة -
المقاله
5 - مکانیابی نیروگاههای بادی با استفاده از مدل Boolean در محیط ArcGIS (مطالعه موردی: استان مازندران)جغرافیای طبیعی , العدد 4 , السنة 15 , پاییز 1401استان مازندران در سالهای اخیر نیاز بیشتری به انرژی پیدا کرده است. با توجه به قابلیتهای این استان در تولید انرژیهای نوین، شناخت پتانسیلهای تولید انرژی پاک و مصرف آن، بهخصوص انرژی بادی، بایستی در اولویت برنامههای مسئولان و محققان قرار گیرد. روش پژوهش این مطالعه توص أکثراستان مازندران در سالهای اخیر نیاز بیشتری به انرژی پیدا کرده است. با توجه به قابلیتهای این استان در تولید انرژیهای نوین، شناخت پتانسیلهای تولید انرژی پاک و مصرف آن، بهخصوص انرژی بادی، بایستی در اولویت برنامههای مسئولان و محققان قرار گیرد. روش پژوهش این مطالعه توصیفی - تحلیلی میباشد که با استفاده از دادههای مکانی و کمی مرتبط با مسأله تحقیق در پی بررسی و ارزیابی قابلیت اراضی ستان مازندران برای مکانیابی نیروگاههای بادی است. در ابتدا بهمنظور برآورد اولیه انرژی قابل حصول از جریان باد در استان مازندران و قابلیتسنجی فضایی انرژی بادی، محاسبات لازم بر روی اطلاعات سمت و سرعت باد در یک بازه زمانی 12 ساله انجام گردید. در ادامه، بر اساس گروه کارشناسان خبره، مطالعات اسنادی و کتابخانهای، منابع علمی در این زمینه و اطلاعات موجود و در دسترس، چهار عامل اقلیمی، اقتصادی، محیطی - اجتماعی و توپوگرافی بهعنوان مهمترین شاخصها جهت تعیین پهنههای مناسب برای استقرار نیروگاههای بادی در گستره استان مازندران انتخاب شدهاند. این چهار معیار شامل 18 زیرمعیار است که پس از وزندهی، تعیین وزن معیار و همپوشانی، نقشه پهنهبندی نهایی با استفاده از مدل Boolean تهیه شده است. با توجه به نقشه نهایی، نوار مرکزی استان در محدوده شهرستانهای نور، آمل و بابل، قسمتهای شمالی شهرستانهای نور و ساری، جنوب شهرستانهای سوادکوه و قائمشهر و نیز قسمت مرکزی و جنوبی شهرستان بهشهر، پهنههای مناسبتری نسبت به سایر قسمتهای استان مازندران بهجهت استقرار یا ساخت نیروگاههای بادی هستند. تفاصيل المقالة -
المقاله
6 - تحلیلی بر نقش عوامل طبیعی در توسعه گردشگری پایدار مناطق جنوبی مازندران (مطالعه موردی: بخش بند پی شهرستان بابل)جغرافیای طبیعی , العدد 1 , السنة 16 , بهار 1402امروزه گردشگری یکی از فعالیتهای اقتصادی با رشد بالا در دنیا می باشد.متاسفانه گردشگری در کشور ما وبویژه بخش بند پی بابل علی رغم دارا بودن پتانسیل های متعدد منجمله طبیعی نتواسته در توسعه اقتصادی مردم نقش قابل توجهی را به خود اختصاص دهد. هدف این پژوهش تحلیل نقش توانمندی ها أکثرامروزه گردشگری یکی از فعالیتهای اقتصادی با رشد بالا در دنیا می باشد.متاسفانه گردشگری در کشور ما وبویژه بخش بند پی بابل علی رغم دارا بودن پتانسیل های متعدد منجمله طبیعی نتواسته در توسعه اقتصادی مردم نقش قابل توجهی را به خود اختصاص دهد. هدف این پژوهش تحلیل نقش توانمندی های طبیعی در توسعه گردشگری پایدار بخش بند پی بابل می باشد.روش تحقیق پژوهش حاضر از بعد هدف کاربردی واز نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی ومیدانی که با روشهای کتابخانه ای و میدانی و ابزاری چون فیش،نقشه،GPS و پرسشنامه اطلاعات جمع آوری شده است. اطلاعات حاصله از طریق نرم افزار(SPSS) پرداخته شده درنهایت از طریق آزمون Tتک نمونه ای، آزمون همبستگی پیرسون وآزمون فریدمن مورد تحلیل قرار گرفته شده است.در بررسی توانمندیهای طبیعی محدوده مورد مطالعه سه شاخص جاذبه های زمین شناسی و ژئومورفولوژی،جاذبه های گیاهی وجانوری،جاذبه های اقلیمی وآبی مورد سنجش قرارگرفته شده است..نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به مقایسه حد متوسط گویه های مورد ارزیابی در زمینه توانمندیهای طبیعی و توسعه گردشگری پایدار بخش بندپی با توجه به اینکه sig بدست آمده پایین تر از سطح آلفا 05/0 بوده، می توان استنباط کرد که بین توانمندیهای طبیعی و توسعه گردشگری پایدار بخش بندپی بابل رابطه معناداری وجوددارد و شاخص های جاذبه اقلیمی وآبی بامیانگین رتبه 85/3،جاذبه گیاهی وجانوری با 46/3و جاذبه زمین شناسی و ژئومرفولوژی با 98/2 به ترتیب رتبه یک الی سه را در توسعه گردشگری پایدار منطقه مورد مطالعه به خود اختصاص داده اند. کلیدواژه: توانمندی طبیعی،توسعه گردشگری پایدار، بخش بند پی شهرستان بابل تفاصيل المقالة -
المقاله
7 - پهنه بندی زمین لغزش در حوضه آبخیز خانیان تنکابن با استفاده از مدل ارزش اطلاعاتیWinfجغرافیای طبیعی , العدد 2 , السنة 10 , تابستان 1396بخش عمده ای از سرزمین ایران را مناطق کوهستانی فرا گرفته است.یکی از مخاطراتی که همواره این مناطق را تهدید میکند ناپایداری های دامنه ای است . مخاطره آمیزترین این ناپایداریها پدیده زمین لغزش می باشد که سالیانه خسارت های زیادی را ایجاد می کند.در این راستا این پژوهش با هدف ج أکثربخش عمده ای از سرزمین ایران را مناطق کوهستانی فرا گرفته است.یکی از مخاطراتی که همواره این مناطق را تهدید میکند ناپایداری های دامنه ای است . مخاطره آمیزترین این ناپایداریها پدیده زمین لغزش می باشد که سالیانه خسارت های زیادی را ایجاد می کند.در این راستا این پژوهش با هدف جلوگیری وکاهش خسارات مالی و جانی،حفظ و حراست از منابع طبیعی روستای خانیان در حوضه سه هزار تنکابن صورت گرفته است. روش این پژهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی و میدانی است.در ابتدا با بررسی منابع پژوهشی مرتبط با موضوع برخی از مهمترین عوامل مؤثر در رخداد این پدیده مانند طبقات ارتفاعی ،شیب، جهت شیب ، کاربری اراضی ، اقلیم، شبکه هیدروگرافی و زمین شناسی منطقه در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه و رقومی شدند،همچنین خاک محدوده لغزشی موردآزمایشاتی چون تعیین میزان آهک،شوری خاک،میزان اسیدیته،نوع کانی های رسی،نوع بافت خاک،آزمایش برش مستقیم و حدود آتربرگ قرار گرفت.جهت پهنه بندی زمینلغزش و تجزیه و تحلیل آن روش ارزش اطلاعاتی و وزن دهی به عوامل مختلف طبیعی و انسانی مورداستفاده قرار گرفت.نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که علاوه بر عوامل طبیعی، مهم ترین عامل در وقوع پدیده زمین لغزش در منطقه عامل انسانی و برداشت بی رویه از محدوده لغزشی مورد نظر می باشد. تفاصيل المقالة -
المقاله
8 - ارزیابی توانمندیهای ژئوتوریستی گل فشانها بر اساس مدل پرالونگ در راستای توسعه پایدار( مطالعه موردی: گل فشان های جنوبشرق دریای خزر)اکوسیستم های طبیعی ایران , العدد 5 , السنة 9 , زمستان 1397چکیده ژئوتوریسم نوعی گردشگری است که به حفظ یا تقویت ویژگی های جغرافیایی شامل فرهنگ، زیباشناسی، میراث زمین و غیره می پردازد. یکی از مهمترین مسائل در این خصوص،عدم شناخت جاذبه های ژئوتوریستی وبی توجهی به آنست.یکی از این جاذبه ها ،گل فشان های کرانه جنوب شرقی دریای خزر واقع أکثرچکیده ژئوتوریسم نوعی گردشگری است که به حفظ یا تقویت ویژگی های جغرافیایی شامل فرهنگ، زیباشناسی، میراث زمین و غیره می پردازد. یکی از مهمترین مسائل در این خصوص،عدم شناخت جاذبه های ژئوتوریستی وبی توجهی به آنست.یکی از این جاذبه ها ،گل فشان های کرانه جنوب شرقی دریای خزر واقع در استان گلستان بنام های گل فشان نفتلیجه، قارنیاریق تپه و اینچه برون می باشنداین تحقیق با هدف معرفی ویژگیهای ژئوتوریستی این گل فشان ها صورت گرفته که خود می تواند ارزش درمانی واقتصادی داشته باشد.روش این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی ومیدانی است. به منظور ارزیابی و رتبه بندی عیارهای موجود در مکان های ژئومورفولوژیکی گل فشان ها از روش پرالونگ استفاده شده است. جهت دستیابی به این منظور نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی، نتایج حاصل از بازدیدهای میدانی و پرسشنامه به عنوان داده ها و ابزارهای اصلی پژوهش مورد توجه قرار گرفته اند. نتایج حاصل از روش پرالونگ نشان داد که هریک از گل فشان ها(گل فشان قارنیاریق و گل فشان نفتلیجه و اینچه برون) به ترتیب با عیار گردشگری 46/0، 44/0، 43/0 از جاذبه گردشگری بالایی برخوردارند واز لحاظ اولویت بندی گل فشان قارنیاریق در اولویت برای گردشگری قرار دارد. براین اساس گل فشانها توان بالایی در زمینه جذب گردشگری دارا می باشند، نبود زیر ساخت های تبلیغاتی مناسب، نبود امکانات رفاهی برای گردشگران عامل اصلی گسترش نیافتن ژئوتوریسم منطقه است. کلمات کلیدی: ژئوتوریسم، گل فشان، روش پرالونگ، جنوبشرق دریای خزر تفاصيل المقالة -
المقاله
9 - تحلیل نقش صنایع چوب و کاغذ در جنگلزدایی نواحی پیراشهری و توسعه شهر ساری .اکوسیستم های طبیعی ایران , العدد 53 , السنة 14 , پاییز 1402جنگلها نقش مهمی در نگهداری آب و هوا و ثبات محیطی بازی میکنند. عوامل متعددی، با منشأ انسانی و طبیعی باعث جنگل زدایی میشوند. جنگلزدایی به عنوان یکی از بزرگترین مشکلات زیست محیطی جهان تشخیص داده شده است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل نقش صنایع چوب و کاغذ در جنگلزدایی نواحی أکثرجنگلها نقش مهمی در نگهداری آب و هوا و ثبات محیطی بازی میکنند. عوامل متعددی، با منشأ انسانی و طبیعی باعث جنگل زدایی میشوند. جنگلزدایی به عنوان یکی از بزرگترین مشکلات زیست محیطی جهان تشخیص داده شده است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل نقش صنایع چوب و کاغذ در جنگلزدایی نواحی پیراشهری و توسعه شهر ساری میباشد. پژوهش حاضر به لحاظ روش، توصیفی – تحلیلی و به لحاظ ماهیت، کاربردی است. اطلاعات جمعآوری شده در این پژوهش از روشهای کتابخانهای و میدانی حاصل شده است. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه و مشاهده بوده است. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS و آزمونهای مرتبط با تحلیل عاملی از جمله آزمون بارتلت و ضرایب همبستگی استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان داد که از بین شاخصهای پانزدهگانه نقش صنایع چوب و کاغذ در جنگلزدایی نواحی پیراشهری و توسعه شهر ساری، "دسترسی به حملونقل" با بار عاملی 0.874 بیشترین اولویت را از نظر کارشناسان و متخصصین کسب کرده است. پس از آن "فرهنگ زندگی" و "کیفیت منظر" دارای بالاترین اهمیت از لحاظ میانگین بار عاملی هستند. اما از زیرمجموعه معیارهای پنجگانه، معیار "اجتماعی و فرهنگی" با بار عاملی 0.861 دارای بالاترین اولویت، و پس از آن معیارهای "زیستمحیطی"، "دسترسی"، "کاربری اراضی"و "اقتصادی" به ترتیب قرار گرفته اند. نتایج نشان داد که برنامه ریزی استفاده از زمین که بر تکنیکهای توسعه سازگار با محیط زیست تمرکز دارند، همانند کشاورزی در شهرها و کاهش توسعه شهرک و شهرنشینی، می تواند باعث کاهش زیادی در جنگل زدایی شود. تفاصيل المقالة -
المقاله
10 - سنجش مشارکت اجتماعی در توسعه صنعت گردشگری ( مطالعه موردی: شهر ساری)اکوسیستم های طبیعی ایران , العدد 54 , السنة 14 , زمستان 1402گردشگری یکی از حوزههای مهم اقتصادی در جهان محسوب می گردد که با سرعت در حال پیشروی است و حجم قابل توجهی از درآمد، اشتغال و تولید ملی را به خود اختصاص داده است و به عنوان یکی از منابع اثربخش در راستای ایجاد درآمد ارزی یک کشور محسوب می گردد. مشارکت مردم در توسعه گردشگری ب أکثرگردشگری یکی از حوزههای مهم اقتصادی در جهان محسوب می گردد که با سرعت در حال پیشروی است و حجم قابل توجهی از درآمد، اشتغال و تولید ملی را به خود اختصاص داده است و به عنوان یکی از منابع اثربخش در راستای ایجاد درآمد ارزی یک کشور محسوب می گردد. مشارکت مردم در توسعه گردشگری بخشی از یک حرکت جهانی است و به همین دلیل هم در برنامه های جهانی مانند برنامه جامع گردشگری، بر توسعه گردشگری در سطح ناحیه ای و محلی با مشارکت مردم بومی و جامعه محلی تأکید شده است. اهمیت مشارکت در روابط وپیوندهای اجتماعی به گونه ای است که می توان آن را عنصر اساسی زندگی اجتماعی تلقی نمودکه زمینه همکاری و تعامل را در ابعاد مختلف گسترش می دهد. مقاله حاضر گردشگری را به عنوان صنعتی خدماتی و انسان محور می داند که نقش سازنده مردم به منظور گسترش و توسعه آن با اهمیت تلقی می نماید. نتایج و یافته های پژوهش حاکی از آن است که نگاه به مردم در صنعت گردشگری باید از نگاهی مصرف گرایانه به نگاهی تولید کننده و عرضه کننده تبدیل شود؛ همچنین مردم در توسعه صنعت گردشگری باید وارد بخش تصمیم سازی و سیاستگذاری شوند تا خود را موظف به حضور در بخش اجرا بدانند و با مشکلات و موانع احتمالی مبارزه نمایند. از این روی با توجه به عناصر و عوامل مختلف توسعه صنعت گردشگری راهکارهای پیشنهادی به منظور افزایش مشارکت اجتماعی و مردمی به عنوان محور و شاخص توسعه ارائه شده است تفاصيل المقالة -
المقاله
11 - پهنه بندی خطر زمین لغزش های کم عمق با استفاده از روش های آماری دو متغیره و GIS (مطالعه موردی: حوضه آبخیز گلندروداکوسیستم های طبیعی ایران , العدد 2 , السنة 6 , تابستان 1394امروزه زمین لغزشها بعنوان یک تهدید برای اکوسیستم های خشکی و ساکنان موجود در آن مبدل شده است که در منطقه مورد مطالعه بطور محسوسی مشاهده می شود. هدف از تحقیق حاضر دستیابی به مهمترین علل وقوع زمین لغزش های کم عمق در ارتفاعات شمالی البرز (شهرستان نور) است. ابتدا نقاط لغزشی أکثرامروزه زمین لغزشها بعنوان یک تهدید برای اکوسیستم های خشکی و ساکنان موجود در آن مبدل شده است که در منطقه مورد مطالعه بطور محسوسی مشاهده می شود. هدف از تحقیق حاضر دستیابی به مهمترین علل وقوع زمین لغزش های کم عمق در ارتفاعات شمالی البرز (شهرستان نور) است. ابتدا نقاط لغزشی با استفاده بازدیدهای میدانی مشخص و متعاقب آن نقشه پراکنش زمین لغزش منطقه تهیه گردید. سپس هر یک از عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش در منطقه مورد مطالعه در 15 لایه اطلاعاتی شامل عوامل ژئومورفولوژیک و عوامل خاکی در محیط نرم افزار Arc GIS9.3 رقومی گردید. جهت تهیه نقشه حساسیت زمین لغزش از 3 مدل شاخص لغزش، نسبت فراوانی و فاکتور اطمینان استفاده گردید. به منظور ارزیابی مدل از روش منحنی ROC استفاده شد. نتایج بررسی عوامل ایجاد لغزش های کم عمق در این منطقه نشان داد عوامل مربوط به هیدرولوژی خاک نظیر رطوبت خاک، نفوذپذیری خاک و بافت خاک، بیشترین ارتباط را در وقوع این نوع لغزش ها دارند. نتایج ارزیابی مدل نشان داد که نقشه پهنه بندی زمین لغزش با مدل نسبت فراوانی دارای بیشترین دقت و صحت در منطقه مورد مطالعه بوده است. تفاصيل المقالة -
المقاله
12 - بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی شهری با تأکید بر سیاستهای ملی و محلی دانشگاهها (منطقه 12 کلانشهر تهران)آمایش محیط , العدد 2 , السنة 15 , تابستان 1401در سالهای اخیر ارتباط دانشگاه و شهر بهطور فزایندهای تبدیل به یک موضوع فراگیر شده است. از جمله حوزه های مؤثر دانشگاه، نقشآفرینی آن در ارتقاء کیفیت فرهنگی بافت تاریخی شهرهاست. برای این منظور در این پژوهش به بررسی نقش دانشگاه در بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی کلانشهر ته أکثردر سالهای اخیر ارتباط دانشگاه و شهر بهطور فزایندهای تبدیل به یک موضوع فراگیر شده است. از جمله حوزه های مؤثر دانشگاه، نقشآفرینی آن در ارتقاء کیفیت فرهنگی بافت تاریخی شهرهاست. برای این منظور در این پژوهش به بررسی نقش دانشگاه در بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی کلانشهر تهران پرداختهشده است. هدف از این پژوهش شناسایی معیارهای عملکردی دانشگاه ها در بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی است. روش پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی است. محدوده پژوهش بافت تاریخی شهر تهران منطبق بر منطقه 12 شهرداری تهران است. جامعه آماری پژوهش، متخصصان و هیأت علمی رشته های برنامه ریزی شهری، شهرسازی و معماری است. حجم نمونه 35 نفر بوده و این تعداد بر مبنای اشباع نظر نخبگان انتخاب شده است. روش جمع آوری داده ها به صورت مشاهده، مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه بوده است. روش تجزیهوتحلیل داده ها با استفاده از آزمون T-Test و روش معادلات ساختاری بوده است. یافته های حاصل نشان میدهد که دانشگاه ها با مصادیق مختلفی می توانند در بازآفرینی فرهنگی نقش مؤثری ایفا کنند. در این خصوص ضریب مسیر بین متغیر عملکرد دانشگاهها در بازآفرینی فرهنگی به میزان 0.971 گویای این واقعیت است که سازوکارهای حاکم بر ساختار درونی دانشگاه ها در حوزه فرهنگی بهصورت نمودهای بازآفرینی فرهنگی در بافت قدیم قابل پیاده کردن است. همچنین سازه تأثیر سیاست های ملی و محلی بر عملکرد دانشگاهها نشان میدهد که این سیاست ها بهخصوص در حوزه ملی بر عملکرد دانشگاهها تأثیر مثبتی داشته و میزان این ضریب 0.978 به دست آمد؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که سیاستهای ملی بر عملکرد دانشگاهها تأثیر گذاشته و این عملکرد نمودهای خود را در بازآفرینی فرهنگی می تواند نشان دهد. تفاصيل المقالة -
المقاله
13 - تحلیلی بر تابآوری سکونتگاههای شهری در برابر مخاطرات طبیعی با تأکید بر سیل (مطالعه موردی: شهر چمستان)مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , العدد 1 , السنة 19 , بهار 1403مقدمه: امروزه، تغییرات چشمگیری در نگرش به مخاطرات طبیعی دیده میشود و دیدگاه غالب از کاهش آسیبپذیری به بهبود و ارتقای تابآوری در برابر مخاطرات تغییر یافته است. هدف: توسعه بیرویه و ناهماهنگ منطقه شهری چمستان بهعلت فعالیتهای انسانی برای توسعه شهر بهصورت مستقیم زمین أکثرمقدمه: امروزه، تغییرات چشمگیری در نگرش به مخاطرات طبیعی دیده میشود و دیدگاه غالب از کاهش آسیبپذیری به بهبود و ارتقای تابآوری در برابر مخاطرات تغییر یافته است. هدف: توسعه بیرویه و ناهماهنگ منطقه شهری چمستان بهعلت فعالیتهای انسانی برای توسعه شهر بهصورت مستقیم زمینهای زیادی از شهر را در مدت زمان بسیار کوتاه تغییر داده است که از آن رهگذر مخاطراتی مانند سیل ایجاد میشود. هدف پژوهش حاضر، تحلیل روابط بین شاخصهای مؤثر بر تابآوری شهر چمستان در مقابل سیلاب است. روششناسی تحقیق: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. برای رسیدن به این هدف، به تحلیل و سنجش میزان تابآوری شهر چمستان در برابر سیلاب بر اساس 5 بعد تابآوری کالبدی - زیرساختی، اجتماعی، نهادی، اقتصادی و زیستمحیطی پرداخته شد. این ابعاد 5 گانه به همراه شاخصها و زیرشاخصهای تعریف شده هر کدام از آنها بر مبنای ادبیات پژوهش، در قالب پرسشنامهای محقق ساخت طراحی شده تا وضعیت آنها در شهر مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. تحلیل مسیر و مدلسازی معادلات ساختاری جهت تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی مرتبه دوم، تحلیل عاملی تأییدی و همچنین تحلیل مسیر مؤلفههای مؤثر بر تابآوری شهر چمستان در برابر سیلاب، روشهای تحلیل دادههای پژوهش هستند. قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهر چمستان مرکز بخش چمستان در شهرستان نور است که در زمینهای کوهپایهای شمال البرز واقع شده است. بخش چمستان از شمال و غرب به بخش مرکزی شهرستان نور، از جنوب به بخش بلده شهرستان نور و کوهپایههای البرز مرکزی، از شمال شرق به شهرستان محمودآباد و از شرق به شهرستان آمل محدود میشود. این شهر از سمت شمال و غرب به نور، از جنوب به بخش بلده و کوهپایههای البرز مرکزی و از شرق به آمل منتهی میشود. یافته¬ها: با توجه به میانگینهای بهدست آمده از تحلیل آماری T تکنمونهای، شهر چمستان بهلحاظ تابآوریهای کالبدی- زیرساختی، اجتماعی، نهادی و اقتصادی در سطح تابآوری متوسط و در حال تابآوری قرار دارد؛ این در حالی است که تابآوری زیستمحیطی این شهر در برابر سیلاب نسبتاً ضعیف بوده و وضعیت مطلوبی را نشان نمیدهد. نتایج: جهت ارتقای تابآوری شهر چمستان در مقابل سیلاب، نیاز است که سازمانها و نهادهای مدیریتی و برنامهریزی در حوزه مدیریت بحران و مخاطرات شهری به این نکته مهم توجه داشته و جهت ارتقاء تابآوری اجتماعی، توجه ویژهای به آموزش و افزایش سطح دانش جامعه محلی داشته باشند. همچنین باید به این نکته اشاره نمود که گسترش بیمه از جمله راهکارهای بسیار مناسب برای دستیابی به جامعهای با سلامت پایدار و اساساً از جمله راههای تأمین و تحقق آرامش، آسایش و کاهش استرس افراد خانوادهها است. تفاصيل المقالة -
المقاله
14 - بازآفرینی بافت فرسوده شهری با رویکرد حکمروایی خوب (مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر ساری)مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , العدد 5 , السنة 19 , زمستان 1403چکیدهمقدمه: در کشورمان، بخش قابل توجهی از بافت قدیمی شهرها که غالبا هستهی اولیه و اصلی آنهارا تشکیل میدهند در روند شتاب آلود شهرنشینی و برنامههای توسعه شهری مورد بیتوجهی قرار گرفته و به بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری تبدیل شدهاند موضوع مورد بررسی این پژوهش بازآفر أکثرچکیدهمقدمه: در کشورمان، بخش قابل توجهی از بافت قدیمی شهرها که غالبا هستهی اولیه و اصلی آنهارا تشکیل میدهند در روند شتاب آلود شهرنشینی و برنامههای توسعه شهری مورد بیتوجهی قرار گرفته و به بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری تبدیل شدهاند موضوع مورد بررسی این پژوهش بازآفرینی بافت فرسوده شهر ساری با رویکرد حکمروایی خوب شهری است و در آن تلاش شده است به این سوال پاسخ داده شود که شهر ساری به لحاظ شاخصهای حکمروایی خوب شهری چگونه است و چگونه میتوان با استفاده از این رویکرد به بازآفرینی بافت فرسوده شهری اقدام نمود. هدف: هدف این پژوهش،بازآفرینی بافتهای فرسوده شهر ساری با رویکرد حکمروایی خوب است.روش تحقیق: ترکیبی از روشهای کتابخانهای و میدانی است. در روش کتابخانهای از ابزارهایی نظیر، مقالهها، آمارنامهها، جداول آماری و ...استفاده شده است و در روش میدانی از مشاهده مستقیم، و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. این اطلاعات وارد نرم افزار SPSS شده و به وسیله آزمونهای آماری ( توصیفی_ استنباطی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین با استفاده از نرم افزارSmart PLS مدل معادلات ساختاری پژوهش تنظیم گردید.قلمروجغرافیایی پژوهش: شهرساری مرکز استان مازندران و شهرستان ساری است. این شهر با جمعیتی حدود 347 هزار نفر در میان 30 مرکز استان در رتبه بیست و سوم کشوری جای گرفته است (مرکز آمار ایران،1395). شهر ساری دارای چهار منطقه (بافت قدیم، منطقه یک، منطقه دو، منطقه سه) میباشد.یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد بیش از 50 درصد فراوانی پاسخها به وضعیت شاخصهای حکمروایی خوب و بازآفرینی پائینتر از حد متوسط بوده که حاکی از وضعیت نامطلوب این شاخصها در بافت فرسوده شهر ساری میباشد.نتایج: نتایج نشان میدهد بین حکمروایی خوب و بازآفرینی بافت فرسوده در شهر ساری رابطه معناداری وجود دارد و سه شاخص عدالتگرایی، قانونگرایی و اجماعگرایی بیشترین تاثیر را بر بازآفرینی بافت فرسوده شهرساری داشتند. واژگان کلیدی: حکمروایی خوب، بازآفرینی، بافت فرسوده، معادلات ساختاری، شهر ساری تفاصيل المقالة -
المقاله
15 - مکانگزینی و تحلیل کاربریهای آموزش عالی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل تصمیمگیری چند معیاره (MCDA)(مطالعه موردی: شهر بابل)مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , العدد 2 , السنة 18 , تابستان 1402مقدمه: مراکز آموزش عالی یک عامل کلیدی در فرآیند آموزشی هستند. مراکزی که مکان مناسبی داشته و در یک برنامه سیستماتیک طراحی شدهاند، به شیوهای مناسب و کارآمد به توسعه جامعه شهری کمک میکنند. با این حال، انتخاب مکانهای مراکز آموزش عالی، از جمله دانشگاه آزاد، یک مسأله پیچی أکثرمقدمه: مراکز آموزش عالی یک عامل کلیدی در فرآیند آموزشی هستند. مراکزی که مکان مناسبی داشته و در یک برنامه سیستماتیک طراحی شدهاند، به شیوهای مناسب و کارآمد به توسعه جامعه شهری کمک میکنند. با این حال، انتخاب مکانهای مراکز آموزش عالی، از جمله دانشگاه آزاد، یک مسأله پیچیده است که شامل ارزیابی بسیاری میشود (فنی، سیاسی، اجتماعی، زیستمحیطی و اقتصادی). هدف پژوهش: با توجه به وجود تعداد زیاد مراکز آموزش عالی در شهر بابل و نیز حضور تعداد بالای دانشجویان، پیادهسازی الگوی صحیح و مناسب استقرار مکان مراکز آموزش عالی برای پیشبرد و اثربخشی آنها در سطح شهر ضروری است که خود ابزارها و تکنیکهای جدیدی را میطلبد. روش شناسی تحقیق: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی بوده که هدف اصلی آن، مکانگزینی فضاهای آموزش عالی، یافتن مکان بهینه برای ایجاد فضای آموزشی با در نظر گرفتن کاربریهای همجوار است. برای حصول به آن، 15 معیار مکانی در قالب 5 پارامتر برای مکانگزینی پهنههای مناسب ایجاد مراکز آموزش عالی در شهر بابل مورد استفاده قرار گرفتهاند. با استفاده از تحلیل تصمیمگیری چند معیاره سلسله مراتبی فازی، وزن نهایی آنها در تهیه نقشه مکانیابی محاسبه گردید. بر این اساس و با اعمال وزنهای هر یک معیارها در محیط ArcGIS، تناسب اراضی شهر بابل برای ایجاد مراکز جدید آموزش عالی با تأکید بر دانشگاه آزاد اسلامی مشخص شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهر بابل واقع در شهرستان بابل استان مازندران است که از شمال به شهرستان بابلسر و دریای مازندران، از جنوب به رشته کوههای البرز، از غرب به شهرستان آمل و از شرق به شهرستان قائمشهر و ساری مرتبط است. این شهر دارای بافتی نامنظم (بهویژه در قسمتهای مرکزی) بوده و از بعد کالبدی تنها در بخشهای توسعه یافته اخیر در پیرامون شهر، نوعی بافت منظم را میتوان مشاهده نمود. در این شهر 18 مرکز آموزش عالی (اعم از دانشگاه و مؤسسههای آموزش عالی) وجود دارد. یافته ها: بر اساس نظر خبرگان، معیار رعایت فاصله از پهنههای سیلخیز و یا سیلگیر با وزن نسبی 098/0 در اولویت اول و معیار ارزش زمین با وزن نسبی 035/0 در اولویت آخر تأثیرگذاری بر روی مکانگزینی بهینه مراکز آموزش عالی قرار گرفته است. با توجه به نقشه مکانگزینی کاربری آموزش عالی در شهر بابل، بیشترین تناسب اراضی برای ایجاد این نوع کاربری در بخش جنوب غربی و غرب شهر و در محدوده شهرکهای فرهنگیان، نیلوفر، آزادگان، طالقانی و اندیشه و همچنین موقعیت فعلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمای بابل میباشد. نتیجهگیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان گفت که سه نکته مهم در مکان گزینی واحدهای دانشگاهی با رویکرد توسعه پایدار حائز اهمیت است: اول) شناسایی اثرات مؤلفههای مکان یابی و توزیع فضایی مرکزآموزش عالی . دوم) شناسایی اثرات مؤلفههای رضایتمندی ذی نفعان از مرکز آموزش عالی. سوم) شناسایی اثرات مؤلفههای مکانی مکان گزینی مرکزآموزش عالی. تفاصيل المقالة -
المقاله
16 - تحلیل و ارزیابی خطر وقوع زلزله بهمنظور شناسایی محدودههای ایمن در شهرهای جلگهای (نمونه موردی: شهر بابل)جغرافیای طبیعی , العدد 1 , السنة 17 , بهار 1403با توجه به آمار از میان انواع مخاطرات شناختهشده، شاید زلزله مخربترین و جدیترین آنها باشد که کشور ما را تهدید میکند. علیرغم پیشرفتهای بشر در زمینه شناخت این پدیده تاکنون روشی جهت پیشگیری و یا پیشبینی آن یافت نشده است. طبیعت غیرقابل پیشگیری بودن زلزله، انسان را بر أکثربا توجه به آمار از میان انواع مخاطرات شناختهشده، شاید زلزله مخربترین و جدیترین آنها باشد که کشور ما را تهدید میکند. علیرغم پیشرفتهای بشر در زمینه شناخت این پدیده تاکنون روشی جهت پیشگیری و یا پیشبینی آن یافت نشده است. طبیعت غیرقابل پیشگیری بودن زلزله، انسان را بر آن میدارد تا بکوشد در رویارویی با آن خود را تقویت نموده و از حجم ضایعات و تلفات بکاهد. عملکرد شهر از مهمترین و بارزترین فضای تعامل انسانها، در صورت بروز سانحهای چون زلزله مختل شده و دیگر پویایی سابق را نخواهد داشت. هدف از انجام این پژوهش شناسایی محدوده¬های ایمن در محلات شهر بابل برای مقابله با زلزله است. روش مطالعه حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و میدانی است. جامعه آماری در این پژوهش شامل شهروندان ساکن در محلات دوازدهگانه شهر بابل بوده که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 322 نفر تعیین گردیده است. برای ارزیابی خطر وقوع زلزله و شناسایی محدوده های ایمن از نرمافزارهای GIS و SPSS استفادهشده است. یافتههای پژوهش نشان داد بر اساس 11 معیار کالبدی جهت شناخت درجــۀ آسیبپذیری شــهر، محدوده جنوب شهر بابل به دلیل نزدیکی بیشتر به گسلهای منطقه، قدمت بالاتر ساختمانها (متوسط 30 سال)، بالا بودن درجۀ محصوریت و سطح اشغال بالاتر از سطح اشغال استاندارد از آسیبپذیری بالاتری نسبت به سایر نقاط شهر برخوردارند. بر اساس نتیجه آزمون کای اسکوئر شاخص دسترسی با میانگین 3.71 دارای بیشترین تأثیر و شاخص اجتماعی با میانگین 2.71 دارای کمترین تأثیر در مکانیابی نقاط امن شهر بابل بوده است. از میان شاخصهای دسترسی، میدانها و ترمینالها با میانگین 3.91 بیشترین تأثیر را در مکانیابی نقاط امن داشته که با توجه به توزیع فضایی در سطح شهر بابل و ارتباط آنها با سایر شاخصهای دسترسی، بهینهترین مکان هفت میدان ولایت، بسیج، کشوری، اوقاف،17 شهریور، موزیرج و شهید بزاز تعیین شد. وضعیت ایمنی مکانهای امن شهر بابل در برابر مخاطرات از بعد کاربری اراضی شهری دارای شرایط مطلوبتر و از بعد ساخت شهر دارای وضعیت آسیبپذیرتری است. تفاصيل المقالة