فضای شهری عنصر اساسی ساخت شهر است و از بین فضاهای شهری، فضای سبز شهری نقش مهمی در حفظ تعادل محیط‌زیست و تعدیل آلودگی هوا، کاهش تراکم و پرورش روحی و جسمی شهروندان دارد. فضای سبز شهری دربرگیرنده بخشی از سیمای شهر است و استقرار پارک‌های شهری تأثیری مثبت بر کیفیت زندگی و رضایتمندی شهروندان دارد و درک نادرست در مکان‌یابی و توزیع این‌گونه فضاها تأثیرگذاری آنها را محدود می‌کند. پژوهش حاضربا هدف بررسی توزیع مناسب پارکها و سنجش سطح رضایتمندی شهروندان ازوضعیت پارکها با استفاده از مولفه‌های مرتبط انجام شده است. پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و اطلاعات آن بر اساس منابع کتابخانه‌ای، بازدید میدانی و پرسش‌نامه محقق ساخته است. آلفای کرونباخ 933/0و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفره و محدوده جغرافیایی پژوهش شهر تهران می‌باشد. یافته‌ها نشان می‌دهد پوشش سبز مناطق 22 گانه منفی بوده و مناطق یک و 22 بیشترین کاهش و مناطق 2 و 19 بیشترین افزایش را بین مناطق داشته‌اند. بررسی شاخص‌ها با مدل (AHP) نشان داد که توزیع فضایی پارک‌ها مناسب نیست همچنین در سنجش سطح رضایتمندی شاخص سطل زباله با میانگین 07/4، شاخص روشنایی در شب با 33/4 و شاخص ایستگاه اتوبوس با 28/3 بیشترین امتیاز را کسب کردند و با توجه به اینکه میانگین پاسخ‌ها پایین‌تر از حد متوسط قرار دارد نتیجه گرفته می‌شود که این وضعیت در رضایتمندی شهروندان از فضای سبز تأثیر منفی دارد و شهروندان از فضای سبز شهری رضایت ندارند به همین منظور جهت بهبود وضعیت پیشنهاداتی ارائه گردید. تفاصيل المقالة

رشد هوشمند یک استراتژی جامع است که جنبه های مختلف توسعه شهری را پوشش می دهد، وبرنامه ریزی سناریو با بهره گیری از مقوله های کمی و کیفی میکوشد آینده های بدیل را در کانون توجه قرار دهد .اولین و مهم‌ترین گام،در این بین تعیین پیشران‌های کلیدی است تا بتوان بر پایه آن مسیر تغییرات را در جهت رسیدن به اهداف به درستی پیمود. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل تأثیر گذار وکلیدی برای توسعه فضایی شهر رشت در چارچوب الگوی رشد هوشمند شهری است. روش تحقیق از نظر ماهیت توصیفی – تحلیلی است . داده‌ها و اطلاعات موردنیاز به دو روش کتابخانه‌ای و پیمایشی (پرسشنامه) با استفاده از روش دلفی جمع‌آوری‌شده است. برای تحلیل داده از روش تحلیل اثرات متقابل متغیرها، واز نرم‌افزارMICMAC استفاده‌شده است. نتایج تحقیق حاکی است 55 عامل تأثیر گذار در روند توسعه آینده شهر رشت مبتنی بر رشد هوشمندانه می باشند که در سه بعد کاربری،حمل ونقل و تراکم تقسیم بندی شده اند . عوامل در بیش از 62 درصد بر یکدیگر تأثیرگذار بوده‌اند. آنچه از وضعیت صفحه پراکندگی متغیرهای موثر در آینده توسعه فضایی شهر رشت مبتنی بر رشد هوشمندانه نشان می دهد وضعیت ناپایداری در سیستم است. نتایج تحلیل های ماتریس وارزیابی پلان تاثیر گذاری وتاثیر پذیری عوامل با روش های مستقیم وغیر مستقیم 14 عامل را با بیشترین نقش در وضعیت توسعه فضایی آینده شهر رشت در چارچوب الگوی رشد هوشمند تعیین نمود . تفاصيل المقالة

توسعه شهری قرارگرفته‌اند. در کشور ایران برخورد مناسبی با این بافت‌ها نشده و اقدامات صورت گرفته تأثیر قابل‌توجهی در بهبود آن‌ها نداشته است. شهر رشت از نقاط شناخته‌شده گردشگری استان گیلان و کشور است. عدم توجه به ارزش تاریخی و پتانسیل‌های موجود، بافت تاریخی شهر را در معرض تهدیدات فراوان ازجمله از بین رفتن هویت، نابسامانی‌های بصری و فرسودگی آثار تاریخی قرار داده است. هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، تحلیلی بر وضعیت شاخص‌های بازآفرینی در بافت‌های تاریخی شهر رشت است. روش‌شناسی تحقیق: روش انجام این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از تکنیک پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش تعداد خانوارهای ساکن در محلات تاریخی شهر رشت بود. بر اساس سرشماری سال 1395 تعداد کل خانوار در جامعه آماری پژوهش، 26921 نفر است. حجم نمونه با توجه به فرمول کوکران و با خطای 05/0 و با در نظر گرفتن آمار جمعیتی محدوده موردمطالعه 382 سرپرست خانوار تعیین شد. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از آزمون‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS استفاده‌شده است هم‌چنین از تکنیک TOPSIS نیز برای رتبه‌بندی و تحلیل محله‌های تاریخی استفاده‌شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان رشت، استان گیلان. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد میانگین برای شاخص بازآفرینی شهر رشت برابر با 79/2 شد که نشان از سطح نزدیک به متوسط رو به پایین دارد. همچنین یافته‌ها بیانگر این است که وضعیت بعد اقتصادی با میانگین 196/3 نسبت به سه بعد دیگر در بافت‌های تاریخی شهر رشت بهتر است. بعد زیست‌محیطی با نمره میانگین 808/2 در رتبه دوم قرار گرفت. نهایتاً ابعاد کالبدی و اجتماعی نیز به ترتیب با نمرات میانگین 540/2 و 474/2 در رتبه‌های سوم و چهارم قرار گرفتند. نتایج: در نتایج تحقیق نشان داد شاخص‌های بازآفرینی بافت‌های تاریخی شهر رشت از وضعیت مناسبی برخوردار نیست و لازم است تا مدیریت شهری از طریق تهیه و تدوین طرح‌های ویژه بازآفرینی در این مسیر گام بردارد. نتایج تحقیق همچنین نشان می‌دهد که در طرح‌های ویژه بازآفرینی هر محله باید بر ظرفیت‌های درونی و پتانسیل‌های محلات تمرکز کرد و از ارائه الگوها و طرح‌های تیپ و یکنواخت و مشابه جلوگیری شود. تفاصيل المقالة

مقدمه: از دیدگاه زیست محیطی رایج‌ترین دلیل برای توسعه سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی پایدار، کاهش استفاده از اتومبیل و ازدحام ترافیک می‌باشد، که در نتیجه منجر به بهبود کیفیت محیط می‌گردد.هدف: تحقق پایداری زیست محیطی در سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی نیازمند شناسایی چالش‌ها و موانع آن است که در این مطالعه مورد توجه قرار گرفته است.روش‌شناسی تحقیق: رویکرد روش‌شناختی پژوهش از نوع کیفی مبتنی بر گراندد تئوری است و داده‌های مورد نیاز، از دو منبع اصلی بدست آمد که شامل مصاحبه‌های بارگذاری شده در فضای نت توسط مدیران بخش حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران و انجام مصاحبه با خبرگان و اساتید داتشگاه بود. نتایج با استفاده از روش گراندد تئوری و آزمون مقایسه میانگین تحلیل گردید.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه این پژوهش، کلانشهر تهران می‌باشد.یافته ها: نتایج بدست آمده در مجموع، 59 چالش را در قالب سه حوزه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری و تأمین مالی و حوزه اجتماعی و رفتاری نشان داد که در 10 قلمرو عمده و در قالب یک مدل پارادایمی دسته‌بندی گردیدند. همچنین تلفات ناشی از تصادفات جاده‌ای و تشدید انتشار آلاینده‌ها، به عنوان مهمترین پیامد این چالش‌ها شناسایی شدند. نتایج: مدیریت شهری تهران ابتدا بایستی بر رفع موانع مرتبط با حوزه سیاست‌گذاری و سپس حوزه سرمایه‌گذاری تمرکز نماید تا حرکت به سمت توسعه حمل‌ونقل سازگار با محیط زیست آغاز شود. همچنین بهبود شرایط علّی و شرایط زمینه‌ای می‌تواند حمل‌ونقل عمومی تهران را در بلندمدت به سمت پایداری زیست محیطی سوق دهد. اما در کوتاه مدت و میان‌مدت بهبود شرایط میانجی و شرایط راهبردی می‌تواند موثر واقع شود که نتیجه تمام این فرایندها، بهبود شرایط پیامدی و ارتقای کیفیت سیستم حمل‌ونقل عمومی کلانشهر تهران می‌باشد. تفاصيل المقالة

چکیدهمقدمه: در کشورمان، بخش قابل توجهی از بافت قدیمی شهرها که غالبا هسته‌ی اولیه و اصلی آن‌هارا تشکیل می‌دهند در روند شتاب آلود شهرنشینی و برنامه‌های توسعه شهری مورد بی‌توجهی قرار گرفته و به بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری تبدیل شده‌اند موضوع مورد بررسی این پژوهش بازآفرینی بافت فرسوده شهر ساری با رویکرد حکمروایی خوب شهری است و در آن تلاش شده است به این سوال پاسخ داده شود که شهر ساری به لحاظ شاخص‌های حکمروایی خوب شهری چگونه است و چگونه می‌توان با استفاده از این رویکرد به بازآفرینی بافت فرسوده شهری اقدام نمود. هدف: هدف این پژوهش،بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهر ساری با رویکرد حکمروایی خوب است.روش تحقیق: ترکیبی از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی است. در روش کتابخانه‌ای از ابزارهایی نظیر، مقاله‌ها، آمارنامه‌ها، جداول آماری و ...استفاده شده است و در روش میدانی از مشاهده مستقیم، و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. این اطلاعات وارد نرم افزار SPSS شده و به وسیله آزمون‌های آماری ( توصیفی_ استنباطی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین با استفاده از نرم افزارSmart PLS مدل معادلات ساختاری پژوهش تنظیم گردید.قلمروجغرافیایی پژوهش: شهرساری مرکز استان مازندران و شهرستان ساری است. این شهر با جمعیتی حدود 347 هزار نفر در میان 30 مرکز استان در رتبه بیست و سوم کشوری جای گرفته است (مرکز آمار ایران،1395). شهر ساری دارای چهار منطقه (بافت قدیم، منطقه یک، منطقه دو، منطقه سه) می‌باشد.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بیش از 50 درصد فراوانی پاسخ‌ها به وضعیت شاخص‌های حکمروایی خوب و بازآفرینی پائین‌تر از حد متوسط بوده که حاکی از وضعیت نامطلوب این شاخص‌ها در بافت فرسوده شهر ساری می‌باشد.نتایج: نتایج نشان می‌دهد بین حکمروایی خوب و بازآفرینی بافت فرسوده در شهر ساری رابطه معناداری وجود دارد و سه شاخص عدالت‌گرایی، قانون‌گرایی و اجما‌ع‌گرایی بیشترین تاثیر را بر بازآفرینی بافت فرسوده شهرساری داشتند. واژگان کلیدی: حکمروایی خوب، بازآفرینی، بافت فرسوده، معادلات ساختاری، شهر ساری تفاصيل المقالة

رشد هوشمند یک استراتژی جامع است که ‏جنبه های مختلف توسعه شهری را ‏پوشش می دهد و برنامه ریزی سناریو با بهره گیری از مقوله های کمی و کیفی می کوشد آینده های بدیل را در کانون توجه قرار دهد.مقیاس و شدت مشکلات شهری حاکم بر سرتاسر جهان نشان می‌دهد که روند برنامه‌ریزی موجود نتوانسته به‌طور مؤثر به هدف اصلی خود عمل کند. به همین دلیل شناسایی راه‌حل‌های پایدار مدیریت رشد شهری با اتخاذ روش‌های برنامه‌ریزی آینده، از اهمیت حیاتی برخوردار است، چرا که برنامه‌ریزان را قادر به پیش‌بینی و کاهش تضادها و همچنین آماده‌سازی شهرها برای شوک‌های احتمالی خواهد نمود. لذا پژوهش حاضر به دنبال ارائه و تدوین سناریوهای توسعه فضایی شهر رشت در چارچوب الگوی رشد هوشمند شهری است. هدف پژوهش حاضر کاربردی و نوع روش توصیفی تحلیلی است. داده‌ها و اطلاعات موردنیاز به دو روش کتابخانه‌ای و پیمایشی (پرسشنامه) جمع‌آوری‌شده است. فرایند تجزیه وتحلیل داده‌ها با استفاده از تکنیک دلفی چند مرحله‌ای، مبتنی بر روش تحلیل تأثیر متقابل با استفاده از نرم‌افزارهای میک مک و سناریو ویزارد است. نتایج وضعیت برای 13 سناریوی با سازگاری بیشتر حاکی است، 69/7 درصد (1 حالت) از وضعیت‌ها داری حالت مطلوب، 61/84 درصد (11 حالت) از حالت‌ها دارای وضعیت ایستا و 69/7 درصد (1 حالت) دارای وضعیت بدبینانه می‌باشند. 2 سناریو با امتیاز بالا و احتمال وقوع بیشتر در شرایط آینده هستند که سناریوی مطلوب شماره 1 با میزان تأثیرگذاری 359 و سناریوی وضعیت بحرانی شماره 13 با میزان تاثیر گذاری 227 را نشان می‌دهند. بنابراین برای تحقق الگوی رشد هوشمند در شهر رشت، از میان سه وضعیت فرضی پیش‌رو می‌بایست راهبرد برنامه‌ریزی آینده براساس سناریوی مطلوب شماره 1 مدنظر قراربگیرد. و در صورت تاکید بر عوامل سناریوی مزبور می‌توان به تحقق اهداف رشد هوشمندانه در شهر رشت امیدوار بود، چرا که در وضیت‌های حاکم بر این سناریو تمامی 14 عامل کلیدی از وضعیتی خوش‌بینانه و امیدوارکننده برخوردار هستند. تفاصيل المقالة

گردشگری شهری، عملکرد متقابل گردشگر- میزبان و تولید فضای گردشگری در رابطه با سفر به مناطق شهری باانگیزه‌های متفاوت و بازدید از جاذبه‌ها و استفاده از تسهیلات و خدمات مربوط به گردشگری است که آثار متفاوتی را بر فضا و اقتصاد شهری بر جای می‌نهد. زیباسازی فضاهای سبز شهری در زندگی شهری نیز بسیار مهم است. موضوعی که کاملاً در ارتباط با جنبه‌های زیباسازی و سلامت عمومی فضای سبز دارد، پیش زمینه فرهنگی جوامعی است که از این فضاها استفاده می‌کنند. فرهنگ‌های متفاوت، ارتباطات و سیستم‌های ارزشی متفاوتی در رابطه با طبیعت دارند. در نتیجه، نقش فضاهای سبز شهری ممکن است در ارتقای کیفیت زندگی محلی، هویت و شخصیت در بین گروه‌های فرهنگی مختلف درون یک شهر خاص و حتی در بین افراد، متفاوت باشد. درک اینکه چگونه گروه‌های فرهنگی و خرده فرهنگ‌های مختلف از فضاهای سبز شهری استفاده می‌کنند، در توسعه سیستم‌های مدیریت بهینه بسیار مهم می‌باشد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر تحلیلی بر فضاهای سبز شهری بمنظور توسعه پایدار گردشگری شهری با تاکید بر بعد زیست محیطی شهر نور می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و توسعه‌ای، بر حسب نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی تحلیلی و به‌صورت پیمایشی یا میدانی می‌باشد که در آن از ابزار پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان، مسافران و مراجعه‌کننده به فضاهای سبز شهری بوده که بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه انتخاب خواهد شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بوده که میان نمونه انتخابی توزیع گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از پرسشنامه از آزمون تی‌تک نمونه‌ای و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که به منظور ارزیابی و بررسی تأثیرات فضاهای سبز و پارک‌های شهری در توسعه گردشگری و رونق بخشیدن به صنعت توریسم در شهر نور بوده بیانگر این است که فضاهای سبز واقع در شهر تا حد زیادی می‌تواند در رونق بخشیدن به صنعت گردشگری در شهر نور موثر واقع شود. تفاصيل المقالة