Urban Environmental Planning and Development
,
Issue500,Year
1
,
Spring
2050
عناصر زیست محیطی- کالبدی شهری هسته ی زیست پذیری را تشکیل می دهند که در صورت عدم مطلوبیت، آینده زیستی نسل های بعدی و کیفیت زندگی شهروندان را در وضعیت بحرانی قرار خواهند داد. از آنجایی که زیست پذیری شهری به معنای واقعی به مکان، زمان و به سیستم ارزیابی کننده بستگی دارد و ک More
عناصر زیست محیطی- کالبدی شهری هسته ی زیست پذیری را تشکیل می دهند که در صورت عدم مطلوبیت، آینده زیستی نسل های بعدی و کیفیت زندگی شهروندان را در وضعیت بحرانی قرار خواهند داد. از آنجایی که زیست پذیری شهری به معنای واقعی به مکان، زمان و به سیستم ارزیابی کننده بستگی دارد و کیفیت زیستی بافت فرسودهی منطقه یک شهر ساری که قسمت اعظمی از هستهی مرکزی شهر را تشکیل میدهد، رو به اضمحلال است؛ پژوهش حاضر با هدف تبیین متغیرهای زیست محیطی- کالبدی زیست پذیری در بافت های فرسوده با رویکرد آینده پژوهی انجام شده است، تا تحلیل روابط متغیرهای زیست پذیری در سیستم شهری از چشم انداز آینده نگرانه برخوردار گردد. در همین راستا روششناسی پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف گذاری کاربردی می باشد. جمع آوری داده ها و اطلاعات هم به صورت اسنادی و میدانی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل 50 نفر از خبرگان و متخصصان حوزه برنامه ریزی شهری بوده اند که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS ( برای تحلیل عاملی اکتشافی) و MICMAC (برای محاسبات اثرات متقاطع) بهره گرفته شد. یافتهها بیانگر آن است که؛ درجه پر شدگی برابر با (88/60) است که نشان از تأثیر نسبتأ زیاد عوامل بر هم بود. همچنین اثر گذارترین متغیرها از دیدگاه خبرگان به ترتیب؛ وجود فضای سبز و استقرار پارکها هر کدام با 1385 امتیاز و درجه دمای مناسب با 1235 امتیاز بوده اند. متغیر عدم وزش باد شدید با 936 امتیاز، پراکنش درختچه ها و بوته ها با 898 امتیاز، جمع آوری منظم پسماند با 861 امتیاز، سیستم مناسب دفع فاضلاب با 823 امتیاز، و دفع آبهای سطحی با 711 امتیاز به ترتیب رتبه های 4 تا 8 را به لحاظ اثرگذاری از دیدگاه خبرگان کسب کردهاند. با تحلیل ارتباط پراکنش معیارها ناپایداری سیستم نیز قابل تشخیص شد؛ که برای دستیابی به پایداری و سطح مطلوب فضای بافت فرسوده، تعاملات خاص بین زیر سیستم های شهری در عناصر زیست محیطی- کالبدی ضروری است.
Manuscript profile
Journal of Geography, Urban and Regional Studies
,
Issue500,Year
1
,
Spring
2050
فضای شهری عنصر اساسی ساخت شهر است و از بین فضاهای شهری، فضای سبز شهری نقش مهمی در حفظ تعادل محیطزیست و تعدیل آلودگی هوا، کاهش تراکم و پرورش روحی و جسمی شهروندان دارد. فضای سبز شهری دربرگیرنده بخشی از سیمای شهر است و استقرار پارکهای شهری تأثیری مثبت بر کیفیت زندگی و رض More
فضای شهری عنصر اساسی ساخت شهر است و از بین فضاهای شهری، فضای سبز شهری نقش مهمی در حفظ تعادل محیطزیست و تعدیل آلودگی هوا، کاهش تراکم و پرورش روحی و جسمی شهروندان دارد. فضای سبز شهری دربرگیرنده بخشی از سیمای شهر است و استقرار پارکهای شهری تأثیری مثبت بر کیفیت زندگی و رضایتمندی شهروندان دارد و درک نادرست در مکانیابی و توزیع اینگونه فضاها تأثیرگذاری آنها را محدود میکند. پژوهش حاضربا هدف بررسی توزیع مناسب پارکها و سنجش سطح رضایتمندی شهروندان ازوضعیت پارکها با استفاده از مولفههای مرتبط انجام شده است. پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و اطلاعات آن بر اساس منابع کتابخانهای، بازدید میدانی و پرسشنامه محقق ساخته است. آلفای کرونباخ 933/0و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفره و محدوده جغرافیایی پژوهش شهر تهران میباشد. یافتهها نشان میدهد پوشش سبز مناطق 22 گانه منفی بوده و مناطق یک و 22 بیشترین کاهش و مناطق 2 و 19 بیشترین افزایش را بین مناطق داشتهاند. بررسی شاخصها با مدل (AHP) نشان داد که توزیع فضایی پارکها مناسب نیست همچنین در سنجش سطح رضایتمندی شاخص سطل زباله با میانگین 07/4، شاخص روشنایی در شب با 33/4 و شاخص ایستگاه اتوبوس با 28/3 بیشترین امتیاز را کسب کردند و با توجه به اینکه میانگین پاسخها پایینتر از حد متوسط قرار دارد نتیجه گرفته میشود که این وضعیت در رضایتمندی شهروندان از فضای سبز تأثیر منفی دارد و شهروندان از فضای سبز شهری رضایت ندارند به همین منظور جهت بهبود وضعیت پیشنهاداتی ارائه گردید.
Manuscript profile
Journal of Geography, Urban and Regional Studies
,
Issue4,Year,
Winter
2023
گردشگری یک صنعت پیشرو در جهان است که ضمن توسعه بسیار، تأثیرات زیادی در کشورها داشته و توجه به معیارهای توسعه آن میتواند وضعیت مقصد گردشگری را بهبود بخشد، در این بین برندسازی نقشی حیاتی برای رشد گردشگری ایفا میکند. برندسازی مقصد گردشگری شامل مجموعهای از فعالیتها و بر More
گردشگری یک صنعت پیشرو در جهان است که ضمن توسعه بسیار، تأثیرات زیادی در کشورها داشته و توجه به معیارهای توسعه آن میتواند وضعیت مقصد گردشگری را بهبود بخشد، در این بین برندسازی نقشی حیاتی برای رشد گردشگری ایفا میکند. برندسازی مقصد گردشگری شامل مجموعهای از فعالیتها و برنامههاست که به مقصد گردشگری ماهیت داده و آن را متمایز میسازد و ارتباط احساسی بین گردشگر و مقصد گردشگری را تقویت و مستحکم میکند. این تحقیق باهدف بررسی تأثیرگذاری معیارهای گردشگری از منظر شهروندان و تعیین برند گردشگری شاهرود از منظر نخبگان انجام شده است؛ پژوهش پیشرو از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی است. جمعآوری اطلاعات به دو شیوه اسنادی و پیمایشی با جامعه آماری 30 نفر بهعنوان نمونه از کارشناسان گردشگری است که پس از بررسی، معیارهایی در چهار بعد نمادهای فیزیکی، اقتصادی و زیرساختی، دید و منظر و فرهنگی و اجتماعی انتخاب و وزندهی شاخصها بر اساس AHP انجام شد. در بخش دیگر پرسشنامه محقق ساخته که دارای آلفای کرونباخ 893/0 و نمونه آماری 384 نفره بر اساس فرمول کوکران میباشد میزان تأثیرگذاری معیارهای گردشگری طبق نظر مردم با نرمافزار SPSS تحلیل گردید. محدوده پژوهش شهر شاهرود با مساحت 51419 کیلومترمربع است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که گردشگری در شاهرود از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده و در سطح قابل قبولی نیست و در بخش خبرگان شاخصهای اماکن رفاهی، امنیت و مهماننوازی به ترتیب در اولویت قرار گرفتند و معیار اماکن رفاهی و اقامتی بهعنوان برند گردشگری شاهرود انتخاب گردید.
Manuscript profile
بدون تردید سیل بهعنوان یکی از مهمترین بلایای طبیعی شناختهشده است. تغییرات قابلملاحظه بارش در زمان و مکان از یکسو و کمی ایستگاههای هواشناسی در ثبت بارش از سوی دیگر ضرورت نبین مدلهای تخمین سیلاب را در زمان و مکان امری اجتنابناپذیر مینماید. روش پژوهش حاضر، با توجه More
بدون تردید سیل بهعنوان یکی از مهمترین بلایای طبیعی شناختهشده است. تغییرات قابلملاحظه بارش در زمان و مکان از یکسو و کمی ایستگاههای هواشناسی در ثبت بارش از سوی دیگر ضرورت نبین مدلهای تخمین سیلاب را در زمان و مکان امری اجتنابناپذیر مینماید. روش پژوهش حاضر، با توجه به ماهیت مسئله و موضوع موردبررسی، از نوع توصیفی - تحلیلی است و از نوع مطالعات کاربردی با تأکید بر روشهای کمی است، در پژوهش حاضر تغییرات منطقهای سیلاب در حوضه آبخیز گرگانرود با بهکارگیری اطلاعات ایستگاههای سازمان هواشناسی (سینوپتیک) با دوره آماری 30 ساله (1368 تا 1397)، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، شاخص رطوبت توپوگرافیک، شیب، ارتفاع، لیتولوژی زمین، فاصله از رودخانه، تراکم رودخانه، فرسایش، خاکشناسی، رواناب، دادههای شبیهسازی شده میانگین بارندگی حاصل از مدل HadCM3 در LARS-WG تحت سناریو SRA1B بین سالهای 2011 تا 2045 برآورد شده است. پس از محاسبه فاکتور بارندگی برای ایستگاه موردنظر از طریق نرمافزار Excel، بهمنظور بررسی نقشه تغییرات منطقهای بارندگی در محیط نرمافزار ArcGis و کمترین میزان خطا از روش میانیابی کریجینگ بیزی با پراکنش (Expotntial) و جهت انتخاب بهترین روش درونیابی از شاخصهای آماری ریشه میانگین مربعات خطا RMS قدر مطلق خطا MAE استفاده گردید. نتایج نشان داد روش کریجینگ بیزی زمین آمار بهعنوان بهترین روش در میان روشهای مورداستفاده میتواند برای برآورد تغییرات بارندگی پایه و شبیهسازی شده جهت مدلسازی روند سیلاب در کنار پارامترهای دیگر مورد ارزیابی قرار گیرد. روش کریجینگ عام با پایینترین میزان میانگین خطای برآورد (004/0) و مربع میانگین ریشه خطا 23/82 بهترین روش برای درونیابی در این پژوهش است. همچنین در تلفیق روشهای تحلیل فازی با سلسله مراتبی برای تعیین میزان برآورد مورد انتظار هر دو روش دارای برآوردی بیشتر از حد انتظار بودند. یافتهها نشان داد که زیر حوضه نرماب در قسمت مرکزی به مقدار 800 میلیمتر زیر حوضههای مادرسو، یل چشمه و قرناوه در شمال شرقی حوضه آبخیز گرگانرود به مقدار 500 الی 700 میلیمتر و بخشهای شمالی حوضه محمدآباد و قورچای به مقدار 300 میلیمتر همچنین بهطور کلی حوضه آبخیز گرگانرود با بیشترین میانگین بارشی نسبت به حوضه قرهسو را در طی دوره 30 ساله دریافت کرده است که نشان از سیلابی بودن این منطقه از شمال کشور دارد.
Manuscript profile
استان مازندران در سالهای اخیر نیاز بیشتری به انرژی پیدا کرده است. با توجه به قابلیتهای این استان در تولید انرژیهای نوین، شناخت پتانسیلهای تولید انرژی پاک و مصرف آن، بهخصوص انرژی بادی، بایستی در اولویت برنامههای مسئولان و محققان قرار گیرد. روش پژوهش این مطالعه توص More
استان مازندران در سالهای اخیر نیاز بیشتری به انرژی پیدا کرده است. با توجه به قابلیتهای این استان در تولید انرژیهای نوین، شناخت پتانسیلهای تولید انرژی پاک و مصرف آن، بهخصوص انرژی بادی، بایستی در اولویت برنامههای مسئولان و محققان قرار گیرد. روش پژوهش این مطالعه توصیفی - تحلیلی میباشد که با استفاده از دادههای مکانی و کمی مرتبط با مسأله تحقیق در پی بررسی و ارزیابی قابلیت اراضی ستان مازندران برای مکانیابی نیروگاههای بادی است. در ابتدا بهمنظور برآورد اولیه انرژی قابل حصول از جریان باد در استان مازندران و قابلیتسنجی فضایی انرژی بادی، محاسبات لازم بر روی اطلاعات سمت و سرعت باد در یک بازه زمانی 12 ساله انجام گردید. در ادامه، بر اساس گروه کارشناسان خبره، مطالعات اسنادی و کتابخانهای، منابع علمی در این زمینه و اطلاعات موجود و در دسترس، چهار عامل اقلیمی، اقتصادی، محیطی - اجتماعی و توپوگرافی بهعنوان مهمترین شاخصها جهت تعیین پهنههای مناسب برای استقرار نیروگاههای بادی در گستره استان مازندران انتخاب شدهاند. این چهار معیار شامل 18 زیرمعیار است که پس از وزندهی، تعیین وزن معیار و همپوشانی، نقشه پهنهبندی نهایی با استفاده از مدل Boolean تهیه شده است. با توجه به نقشه نهایی، نوار مرکزی استان در محدوده شهرستانهای نور، آمل و بابل، قسمتهای شمالی شهرستانهای نور و ساری، جنوب شهرستانهای سوادکوه و قائمشهر و نیز قسمت مرکزی و جنوبی شهرستان بهشهر، پهنههای مناسبتری نسبت به سایر قسمتهای استان مازندران بهجهت استقرار یا ساخت نیروگاههای بادی هستند.
Manuscript profile
Physical Geography Quarterly
,
Issue500,Year
1
,
Spring
2050
شهر بابل بهواسطه قرار گرفتن چندین گسل فعال در اطراف و همچنین قرارگیری روی یکی از کمربندهای زلزلهخیز جهان موسوم به آلپاین، در برابر این پدیده بسیار آسیبپذیر است که ضعف کلی کالبد شهر و تراکم جمعیت بالا در سطح محلات شهری در هنگام وقوع زلزله احتمالی خسارات فراوانی را ایج More
شهر بابل بهواسطه قرار گرفتن چندین گسل فعال در اطراف و همچنین قرارگیری روی یکی از کمربندهای زلزلهخیز جهان موسوم به آلپاین، در برابر این پدیده بسیار آسیبپذیر است که ضعف کلی کالبد شهر و تراکم جمعیت بالا در سطح محلات شهری در هنگام وقوع زلزله احتمالی خسارات فراوانی را ایجاد میکند. در کنار این عوامل، نارسایی شبکه معابر، فقدان زیرساختهای مناسب و وجود بافتهای نامنظم خودرو و قدیمی مشکلات را تشدید کرده که ضرورت توجه به شناسایی محدودههای ایمن در شهر بابل را در برابر مخاطرات افزایش میدهد. هدف از انجام این پژوهش شناسایی محدوده های ایمن در محلات شهر بابل برای مقابله با زلزله است. روش مطالعه حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و میدانی است. جامعه آماری در این پژوهش شامل شهروندان ساکن در محلات دوازدهگانه شهر بابل بوده که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر تعیین گردیده است. برای ارزیابی خطر وقوع زلزله و شناسایی محدوده های ایمن از نرمافزارهای GIS و SPSS استفادهشده است. یافتههای پژوهش نشان داد بر اساس 11 معیار کالبدی جهت شناخت درجــۀ آسیبپذیری شــهر، محدودة جنوب شهر بابل به دلیل نزدیکی بیشتر به گسلهای منطقه، قدمت بالاتر ساختمانها (متوسط 30 سال)، بالابودن درجۀ محصوریت و سطح اشغال بالاتر از سطح اشغال استاندارد از آسیبپذیری بالاتری نسبت به سایر نقاط شهر برخوردارند. بر اساس نتیجه آزمون کای اسکوئر شاخص دسترسی با میانگین 3.71 دارای بیشترین تأثیر و شاخص اجتماعی با میانگین 2.71 دارای کمترین تأثیر در مکانیابی نقاط امن شهر بابل بوده است.
Manuscript profile
امروزه گردشگری یکی از فعالیتهای اقتصادی با رشد بالا در دنیا می باشد.متاسفانه گردشگری در کشور ما وبویژه بخش بند پی بابل علی رغم دارا بودن پتانسیل های متعدد منجمله طبیعی نتواسته در توسعه اقتصادی مردم نقش قابل توجهی را به خود اختصاص دهد. هدف این پژوهش تحلیل نقش توانمندی ها More
امروزه گردشگری یکی از فعالیتهای اقتصادی با رشد بالا در دنیا می باشد.متاسفانه گردشگری در کشور ما وبویژه بخش بند پی بابل علی رغم دارا بودن پتانسیل های متعدد منجمله طبیعی نتواسته در توسعه اقتصادی مردم نقش قابل توجهی را به خود اختصاص دهد. هدف این پژوهش تحلیل نقش توانمندی های طبیعی در توسعه گردشگری پایدار بخش بند پی بابل می باشد.روش تحقیق پژوهش حاضر از بعد هدف کاربردی واز نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی ومیدانی که با روشهای کتابخانه ای و میدانی و ابزاری چون فیش،نقشه،GPS و پرسشنامه اطلاعات جمع آوری شده است. اطلاعات حاصله از طریق نرم افزار(SPSS) پرداخته شده درنهایت از طریق آزمون Tتک نمونه ای، آزمون همبستگی پیرسون وآزمون فریدمن مورد تحلیل قرار گرفته شده است.در بررسی توانمندیهای طبیعی محدوده مورد مطالعه سه شاخص جاذبه های زمین شناسی و ژئومورفولوژی،جاذبه های گیاهی وجانوری،جاذبه های اقلیمی وآبی مورد سنجش قرارگرفته شده است..نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به مقایسه حد متوسط گویه های مورد ارزیابی در زمینه توانمندیهای طبیعی و توسعه گردشگری پایدار بخش بندپی با توجه به اینکه sig بدست آمده پایین تر از سطح آلفا 05/0 بوده، می توان استنباط کرد که بین توانمندیهای طبیعی و توسعه گردشگری پایدار بخش بندپی بابل رابطه معناداری وجوددارد و شاخص های جاذبه اقلیمی وآبی بامیانگین رتبه 85/3،جاذبه گیاهی وجانوری با 46/3و جاذبه زمین شناسی و ژئومرفولوژی با 98/2 به ترتیب رتبه یک الی سه را در توسعه گردشگری پایدار منطقه مورد مطالعه به خود اختصاص داده اند. کلیدواژه: توانمندی طبیعی،توسعه گردشگری پایدار، بخش بند پی شهرستان بابل
Manuscript profile
بخش عمده ای از سرزمین ایران را مناطق کوهستانی فرا گرفته است.یکی از مخاطراتی که همواره این مناطق را تهدید میکند ناپایداری های دامنه ای است . مخاطره آمیزترین این ناپایداریها پدیده زمین لغزش می باشد که سالیانه خسارت های زیادی را ایجاد می کند.در این راستا این پژوهش با هدف ج More
بخش عمده ای از سرزمین ایران را مناطق کوهستانی فرا گرفته است.یکی از مخاطراتی که همواره این مناطق را تهدید میکند ناپایداری های دامنه ای است . مخاطره آمیزترین این ناپایداریها پدیده زمین لغزش می باشد که سالیانه خسارت های زیادی را ایجاد می کند.در این راستا این پژوهش با هدف جلوگیری وکاهش خسارات مالی و جانی،حفظ و حراست از منابع طبیعی روستای خانیان در حوضه سه هزار تنکابن صورت گرفته است. روش این پژهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی و میدانی است.در ابتدا با بررسی منابع پژوهشی مرتبط با موضوع برخی از مهمترین عوامل مؤثر در رخداد این پدیده مانند طبقات ارتفاعی ،شیب، جهت شیب ، کاربری اراضی ، اقلیم، شبکه هیدروگرافی و زمین شناسی منطقه در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه و رقومی شدند،همچنین خاک محدوده لغزشی موردآزمایشاتی چون تعیین میزان آهک،شوری خاک،میزان اسیدیته،نوع کانی های رسی،نوع بافت خاک،آزمایش برش مستقیم و حدود آتربرگ قرار گرفت.جهت پهنه بندی زمینلغزش و تجزیه و تحلیل آن روش ارزش اطلاعاتی و وزن دهی به عوامل مختلف طبیعی و انسانی مورداستفاده قرار گرفت.نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که علاوه بر عوامل طبیعی، مهم ترین عامل در وقوع پدیده زمین لغزش در منطقه عامل انسانی و برداشت بی رویه از محدوده لغزشی مورد نظر می باشد.
Manuscript profile
Natural Ecosystems of Iran
,
Issue5,Year,
Winter
2018
چکیده ژئوتوریسم نوعی گردشگری است که به حفظ یا تقویت ویژگی های جغرافیایی شامل فرهنگ، زیباشناسی، میراث زمین و غیره می پردازد. یکی از مهمترین مسائل در این خصوص،عدم شناخت جاذبه های ژئوتوریستی وبی توجهی به آنست.یکی از این جاذبه ها ،گل فشان های کرانه جنوب شرقی دریای خزر واقع More
چکیده ژئوتوریسم نوعی گردشگری است که به حفظ یا تقویت ویژگی های جغرافیایی شامل فرهنگ، زیباشناسی، میراث زمین و غیره می پردازد. یکی از مهمترین مسائل در این خصوص،عدم شناخت جاذبه های ژئوتوریستی وبی توجهی به آنست.یکی از این جاذبه ها ،گل فشان های کرانه جنوب شرقی دریای خزر واقع در استان گلستان بنام های گل فشان نفتلیجه، قارنیاریق تپه و اینچه برون می باشنداین تحقیق با هدف معرفی ویژگیهای ژئوتوریستی این گل فشان ها صورت گرفته که خود می تواند ارزش درمانی واقتصادی داشته باشد.روش این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی ومیدانی است. به منظور ارزیابی و رتبه بندی عیارهای موجود در مکان های ژئومورفولوژیکی گل فشان ها از روش پرالونگ استفاده شده است. جهت دستیابی به این منظور نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی، نتایج حاصل از بازدیدهای میدانی و پرسشنامه به عنوان داده ها و ابزارهای اصلی پژوهش مورد توجه قرار گرفته اند. نتایج حاصل از روش پرالونگ نشان داد که هریک از گل فشان ها(گل فشان قارنیاریق و گل فشان نفتلیجه و اینچه برون) به ترتیب با عیار گردشگری 46/0، 44/0، 43/0 از جاذبه گردشگری بالایی برخوردارند واز لحاظ اولویت بندی گل فشان قارنیاریق در اولویت برای گردشگری قرار دارد. براین اساس گل فشانها توان بالایی در زمینه جذب گردشگری دارا می باشند، نبود زیر ساخت های تبلیغاتی مناسب، نبود امکانات رفاهی برای گردشگران عامل اصلی گسترش نیافتن ژئوتوریسم منطقه است. کلمات کلیدی: ژئوتوریسم، گل فشان، روش پرالونگ، جنوبشرق دریای خزر
Manuscript profile
Natural Ecosystems of Iran
,
Issue2,Year,
Autumn
2015
امروزه زمین لغزشها بعنوان یک تهدید برای اکوسیستم های خشکی و ساکنان موجود در آن مبدل شده است که در منطقه مورد مطالعه بطور محسوسی مشاهده می شود. هدف از تحقیق حاضر دستیابی به مهمترین علل وقوع زمین لغزش های کم عمق در ارتفاعات شمالی البرز (شهرستان نور) است. ابتدا نقاط لغزشی More
امروزه زمین لغزشها بعنوان یک تهدید برای اکوسیستم های خشکی و ساکنان موجود در آن مبدل شده است که در منطقه مورد مطالعه بطور محسوسی مشاهده می شود. هدف از تحقیق حاضر دستیابی به مهمترین علل وقوع زمین لغزش های کم عمق در ارتفاعات شمالی البرز (شهرستان نور) است. ابتدا نقاط لغزشی با استفاده بازدیدهای میدانی مشخص و متعاقب آن نقشه پراکنش زمین لغزش منطقه تهیه گردید. سپس هر یک از عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش در منطقه مورد مطالعه در 15 لایه اطلاعاتی شامل عوامل ژئومورفولوژیک و عوامل خاکی در محیط نرم افزار Arc GIS9.3 رقومی گردید. جهت تهیه نقشه حساسیت زمین لغزش از 3 مدل شاخص لغزش، نسبت فراوانی و فاکتور اطمینان استفاده گردید. به منظور ارزیابی مدل از روش منحنی ROC استفاده شد. نتایج بررسی عوامل ایجاد لغزش های کم عمق در این منطقه نشان داد عوامل مربوط به هیدرولوژی خاک نظیر رطوبت خاک، نفوذپذیری خاک و بافت خاک، بیشترین ارتباط را در وقوع این نوع لغزش ها دارند. نتایج ارزیابی مدل نشان داد که نقشه پهنه بندی زمین لغزش با مدل نسبت فراوانی دارای بیشترین دقت و صحت در منطقه مورد مطالعه بوده است.
Manuscript profile
در سالهای اخیر ارتباط دانشگاه و شهر بهطور فزایندهای تبدیل به یک موضوع فراگیر شده است. از جمله حوزه های مؤثر دانشگاه، نقشآفرینی آن در ارتقاء کیفیت فرهنگی بافت تاریخی شهرهاست. برای این منظور در این پژوهش به بررسی نقش دانشگاه در بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی کلانشهر ته More
در سالهای اخیر ارتباط دانشگاه و شهر بهطور فزایندهای تبدیل به یک موضوع فراگیر شده است. از جمله حوزه های مؤثر دانشگاه، نقشآفرینی آن در ارتقاء کیفیت فرهنگی بافت تاریخی شهرهاست. برای این منظور در این پژوهش به بررسی نقش دانشگاه در بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی کلانشهر تهران پرداختهشده است. هدف از این پژوهش شناسایی معیارهای عملکردی دانشگاه ها در بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی است. روش پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی است. محدوده پژوهش بافت تاریخی شهر تهران منطبق بر منطقه 12 شهرداری تهران است. جامعه آماری پژوهش، متخصصان و هیأت علمی رشته های برنامه ریزی شهری، شهرسازی و معماری است. حجم نمونه 35 نفر بوده و این تعداد بر مبنای اشباع نظر نخبگان انتخاب شده است. روش جمع آوری داده ها به صورت مشاهده، مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه بوده است. روش تجزیهوتحلیل داده ها با استفاده از آزمون T-Test و روش معادلات ساختاری بوده است. یافته های حاصل نشان میدهد که دانشگاه ها با مصادیق مختلفی می توانند در بازآفرینی فرهنگی نقش مؤثری ایفا کنند. در این خصوص ضریب مسیر بین متغیر عملکرد دانشگاهها در بازآفرینی فرهنگی به میزان 0.971 گویای این واقعیت است که سازوکارهای حاکم بر ساختار درونی دانشگاه ها در حوزه فرهنگی بهصورت نمودهای بازآفرینی فرهنگی در بافت قدیم قابل پیاده کردن است. همچنین سازه تأثیر سیاست های ملی و محلی بر عملکرد دانشگاهها نشان میدهد که این سیاست ها بهخصوص در حوزه ملی بر عملکرد دانشگاهها تأثیر مثبتی داشته و میزان این ضریب 0.978 به دست آمد؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که سیاستهای ملی بر عملکرد دانشگاهها تأثیر گذاشته و این عملکرد نمودهای خود را در بازآفرینی فرهنگی می تواند نشان دهد.
Manuscript profile
Journal of Studies of Human Settlements Planning
,
Issue1,Year,
Summer
2024
مقدمه : امروزه، تغییرات چشمگیری در نگرش به مخاطرات طبیعی دیده میشود و دیدگاه غالب از کاهش آسیبپذیری به بهبود و ارتقای تابآوری در برابر مخاطرات تغییر یافته است.هدف پژوهش : توسعه بیرویه و ناهماهنگ منطقه شهری چمستان بهعلت فعالیتهای انسانی برای توسعه شهر بهصورت مستقی More
مقدمه : امروزه، تغییرات چشمگیری در نگرش به مخاطرات طبیعی دیده میشود و دیدگاه غالب از کاهش آسیبپذیری به بهبود و ارتقای تابآوری در برابر مخاطرات تغییر یافته است.هدف پژوهش : توسعه بیرویه و ناهماهنگ منطقه شهری چمستان بهعلت فعالیتهای انسانی برای توسعه شهر بهصورت مستقیم زمینهای زیادی از شهر را در مدت زمان بسیار کوتاه تغییر داده است که از آن رهگذر مخاطراتی مانند سیل ایجاد میشود. هدف پژوهش حاضر، تحلیل روابط بین شاخصهای مؤثر بر تابآوری شهر چمستان در مقابل سیلاب است.روش شناسی تحقیق : این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. برای رسیدن به این هدف، به تحلیل و سنجش میزان تابآوری شهر چمستان در برابر سیلاب بر اساس 5 بعد تابآوری کالبدی - زیرساختی، اجتماعی، نهادی، اقتصادی و زیستمحیطی پرداخته شد. این ابعاد 5 گانه به همراه شاخصها و زیرشاخصهای تعریف شده هر کدام از آنها بر مبنای ادبیات پژوهش، در قالب پرسشنامهای محقق ساخت طراحی شده تا وضعیت آنها در شهر مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.قلمروجغرافیایی پژوهش : شهر چمستان مرکز بخش چمستان در شهرستان نور است که در زمینهای کوهپایهای شمال البرز واقع شده است. بخش چمستان از شمال و غرب به بخش مرکزی شهرستان نور، از جنوب به بخش بلده شهرستان نور و کوهپایههای البرز مرکزی، از شمال شرق به شهرستان محمودآباد و از شرق به شهرستان آمل محدود میشود. این شهر از سمت شمال و غرب به نور، از جنوب به بخش بلده و کوهپایههای البرز مرکزی و از شرق به آمل منتهی میشود.یافته ها و بحث : با توجه به میانگینهای بهدست آمده از تحلیل آماری T تکنمونهای، شهر چمستان بهلحاظ تابآوریهای کالبدی - زیرساختی، اجتماعی، نهادی و اقتصادی در سطح تابآوری متوسط و در حال تابآوری قرار دارد؛ این در حالی است که تابآوری زیستمحیطی این شهر در برابر سیلاب نسبتاً ضعیف بوده و وضعیت مطلوبی را نشان نمیدهد.نتیجهگیری : جهت ارتقای تابآوری شهر چمستان در مقابل سیلاب، نیاز است که سازمانها و نهادهای مدیریتی و برنامهریزی در حوزه مدیریت بحران و مخاطرات شهری به این نکته مهم توجه داشته و جهت ارتقاء تابآوری اجتماعی، توجه ویژهای به آموزش و افزایش سطح دانش جامعه محلی داشته باشند. همچنین باید به این نکته اشاره نمود که گسترش بیمه از جمله راهکارهای بسیار مناسب برای دستیابی به جامعهای با سلامت پایدار و اساسا‍ً از جمله راههای تأمین و تحقق آرامش، آسایش و کاهش استرس افراد خانوادهها است.
Manuscript profile
Journal of Studies of Human Settlements Planning
,
Issue5,Year,
Winter
2024
چکیدهمقدمه: در کشورمان، بخش قابل توجهی از بافت قدیمی شهرها که غالبا هستهی اولیه و اصلی آنهارا تشکیل میدهند در روند شتاب آلود شهرنشینی و برنامههای توسعه شهری مورد بیتوجهی قرار گرفته و به بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری تبدیل شدهاند موضوع مورد بررسی این پژوهش بازآفر More
چکیدهمقدمه: در کشورمان، بخش قابل توجهی از بافت قدیمی شهرها که غالبا هستهی اولیه و اصلی آنهارا تشکیل میدهند در روند شتاب آلود شهرنشینی و برنامههای توسعه شهری مورد بیتوجهی قرار گرفته و به بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری تبدیل شدهاند موضوع مورد بررسی این پژوهش بازآفرینی بافت فرسوده شهر ساری با رویکرد حکمروایی خوب شهری است و در آن تلاش شده است به این سوال پاسخ داده شود که شهر ساری به لحاظ شاخصهای حکمروایی خوب شهری چگونه است و چگونه میتوان با استفاده از این رویکرد به بازآفرینی بافت فرسوده شهری اقدام نمود. هدف: هدف این پژوهش،بازآفرینی بافتهای فرسوده شهر ساری با رویکرد حکمروایی خوب است.روش تحقیق: ترکیبی از روشهای کتابخانهای و میدانی است. در روش کتابخانهای از ابزارهایی نظیر، مقالهها، آمارنامهها، جداول آماری و ...استفاده شده است و در روش میدانی از مشاهده مستقیم، و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. این اطلاعات وارد نرم افزار SPSS شده و به وسیله آزمونهای آماری ( توصیفی_ استنباطی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین با استفاده از نرم افزارSmart PLS مدل معادلات ساختاری پژوهش تنظیم گردید.قلمروجغرافیایی پژوهش: شهرساری مرکز استان مازندران و شهرستان ساری است. این شهر با جمعیتی حدود 347 هزار نفر در میان 30 مرکز استان در رتبه بیست و سوم کشوری جای گرفته است (مرکز آمار ایران،1395). شهر ساری دارای چهار منطقه (بافت قدیم، منطقه یک، منطقه دو، منطقه سه) میباشد.یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد بیش از 50 درصد فراوانی پاسخها به وضعیت شاخصهای حکمروایی خوب و بازآفرینی پائینتر از حد متوسط بوده که حاکی از وضعیت نامطلوب این شاخصها در بافت فرسوده شهر ساری میباشد.نتایج: نتایج نشان میدهد بین حکمروایی خوب و بازآفرینی بافت فرسوده در شهر ساری رابطه معناداری وجود دارد و سه شاخص عدالتگرایی، قانونگرایی و اجماعگرایی بیشترین تاثیر را بر بازآفرینی بافت فرسوده شهرساری داشتند. واژگان کلیدی: حکمروایی خوب، بازآفرینی، بافت فرسوده، معادلات ساختاری، شهر ساری
Manuscript profile
Journal of Studies of Human Settlements Planning
,
Issue2,Year,
Summer
2023
مقدمه: مراکز آموزش عالی یک عامل کلیدی در فرآیند آموزشی هستند. مراکزی که مکان مناسبی داشته و در یک برنامه سیستماتیک طراحی شدهاند، به شیوهای مناسب و کارآمد به توسعه جامعه شهری کمک میکنند. با این حال، انتخاب مکانهای مراکز آموزش عالی، از جمله دانشگاه آزاد، یک مسأله پیچی More
مقدمه: مراکز آموزش عالی یک عامل کلیدی در فرآیند آموزشی هستند. مراکزی که مکان مناسبی داشته و در یک برنامه سیستماتیک طراحی شدهاند، به شیوهای مناسب و کارآمد به توسعه جامعه شهری کمک میکنند. با این حال، انتخاب مکانهای مراکز آموزش عالی، از جمله دانشگاه آزاد، یک مسأله پیچیده است که شامل ارزیابی بسیاری میشود (فنی، سیاسی، اجتماعی، زیستمحیطی و اقتصادی).
هدف پژوهش: با توجه به وجود تعداد زیاد مراکز آموزش عالی در شهر بابل و نیز حضور تعداد بالای دانشجویان، پیادهسازی الگوی صحیح و مناسب استقرار مکان مراکز آموزش عالی برای پیشبرد و اثربخشی آنها در سطح شهر ضروری است که خود ابزارها و تکنیکهای جدیدی را میطلبد.
روش شناسی تحقیق: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی بوده که هدف اصلی آن، مکانگزینی فضاهای آموزش عالی، یافتن مکان بهینه برای ایجاد فضای آموزشی با در نظر گرفتن کاربریهای همجوار است. برای حصول به آن، 15 معیار مکانی در قالب 5 پارامتر برای مکانگزینی پهنههای مناسب ایجاد مراکز آموزش عالی در شهر بابل مورد استفاده قرار گرفتهاند. با استفاده از تحلیل تصمیمگیری چند معیاره سلسله مراتبی فازی، وزن نهایی آنها در تهیه نقشه مکانیابی محاسبه گردید. بر این اساس و با اعمال وزنهای هر یک معیارها در محیط ArcGIS، تناسب اراضی شهر بابل برای ایجاد مراکز جدید آموزش عالی با تأکید بر دانشگاه آزاد اسلامی مشخص شد.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهر بابل واقع در شهرستان بابل استان مازندران است که از شمال به شهرستان بابلسر و دریای مازندران، از جنوب به رشته کوههای البرز، از غرب به شهرستان آمل و از شرق به شهرستان قائمشهر و ساری مرتبط است. این شهر دارای بافتی نامنظم (بهویژه در قسمتهای مرکزی) بوده و از بعد کالبدی تنها در بخشهای توسعه یافته اخیر در پیرامون شهر، نوعی بافت منظم را میتوان مشاهده نمود. در این شهر 18 مرکز آموزش عالی (اعم از دانشگاه و مؤسسههای آموزش عالی) وجود دارد.
یافته ها: بر اساس نظر خبرگان، معیار رعایت فاصله از پهنههای سیلخیز و یا سیلگیر با وزن نسبی 098/0 در اولویت اول و معیار ارزش زمین با وزن نسبی 035/0 در اولویت آخر تأثیرگذاری بر روی مکانگزینی بهینه مراکز آموزش عالی قرار گرفته است. با توجه به نقشه مکانگزینی کاربری آموزش عالی در شهر بابل، بیشترین تناسب اراضی برای ایجاد این نوع کاربری در بخش جنوب غربی و غرب شهر و در محدوده شهرکهای فرهنگیان، نیلوفر، آزادگان، طالقانی و اندیشه و همچنین موقعیت فعلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمای بابل میباشد.
نتیجهگیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان گفت که سه نکته مهم در مکان گزینی واحدهای دانشگاهی با رویکرد توسعه پایدار حائز اهمیت است: اول) شناسایی اثرات مؤلفههای مکان یابی و توزیع فضایی مرکزآموزش عالی . دوم) شناسایی اثرات مؤلفههای رضایتمندی ذی نفعان از مرکز آموزش عالی. سوم) شناسایی اثرات مؤلفههای مکانی مکان گزینی مرکزآموزش عالی.
Manuscript profile
Sanad
Sanad is a platform for managing Azad University publications