یکی از معماهایی که از دیرباز ذهن بشر را به خود مشغول کرده، مسأله خواب بوده است. این امر بر بسیاری از علوم چون ادیان، اساطیر، روانشناسی، ادبیات، عرفان و تصوّف تأثیر گذاشته است. عرفا و متصوّفه از خواب به عنوان منبع الهام، برای حلّ بسیاری از مسائل خود استفاده میکردند و ب چکیده کامل
یکی از معماهایی که از دیرباز ذهن بشر را به خود مشغول کرده، مسأله خواب بوده است. این امر بر بسیاری از علوم چون ادیان، اساطیر، روانشناسی، ادبیات، عرفان و تصوّف تأثیر گذاشته است. عرفا و متصوّفه از خواب به عنوان منبع الهام، برای حلّ بسیاری از مسائل خود استفاده میکردند و برای آن ارزش زیادی قائل بودند. عطار در تذکرةالاولیا بسیاری از خوابهای مشایخ و اولیا را بدون هیچ تردید و تزلزلی نقل کرده است. به دلیل اهمیت موضوع خواب از گذشته تعریف و تقسیمبندیهایی برای آن ذکر شده است، مانند: خوابهای صادقه، صالحه و... . در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی نخست خوابهای نقل شده در تذکرةالاولیا را از لحاظ کمی و موضوع مطرح در آنها یا شخصیتهای اصلی آنها تقسیمبندی و در پایان ارتباط خوابهای تعریف شده را با واقعیات زندگی شخصیتها مورد بررسی و تطبیق قرار میگیرد. نتیجۀ پژوهش آن است که بسیاری از خوابها ریشه در زندگی واقعی مشایخ و عرفا داشته و همچنین هدف مشایخ از تعریف و بیان خوابها و تأثیرگذاری آنها به این دلیل بوده که خواب جزئی از نبوّت و پیامی از فراسوی عالم ماده تلقی میشده است.
پرونده مقاله