متون عرفانی، گسترهای پهناور از کنکاشهای روانی برای شناختی هرچند ناچیز از مقام قرب الهی و در مرحلة بعد، شناخت زوایای پنهان و ناشناختة ابعاد روحی خود صاحباثر است تا پروردگار خویش را درک کند و تا حد توان، به وی تقرب جوید. در مکتب روانشناسی تحلیلی یونگ، فرایند تفرد تلاش چکیده کامل
متون عرفانی، گسترهای پهناور از کنکاشهای روانی برای شناختی هرچند ناچیز از مقام قرب الهی و در مرحلة بعد، شناخت زوایای پنهان و ناشناختة ابعاد روحی خود صاحباثر است تا پروردگار خویش را درک کند و تا حد توان، به وی تقرب جوید. در مکتب روانشناسی تحلیلی یونگ، فرایند تفرد تلاش ناخودآگاهانة بشر در دستیابی به تکامل روان است؛ اما در عین حال، همین مفهوم توضیح میدهد که بشر هیچگاه نمیتواند به تکامل روانی مطلق دست یابد، بلکه تنها میتواند با شناخت فرامن، به تجربهای فردی، فراگیر و درونی دست یابد. رسالة تمهیدات عینالقضات همدانی، عارف برجستة قرن پنجموششم هجری، این فرایند درونی روان را بازتاب داده است. هدف از این پژوهش، بررسی این سیر روانی در ناخودآگاه نویسندة تمهیدات و تحلیل آن در جستار حاضر است. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی بیانگر آن است که نویسنده در این اثر کوشیده با بهرهگیری از آموزههای عرفانی و کندوکاو ضمیر ناخودآگاه، سیر تکامل روانی را به صورت ناخودآگاهانه نشان دهد. تأثیر ناخودآگاهانة کهنالگوهای برجستهای همچون مسیح، پیر خردمند و درنهایت ادغام آنها با کهنالگوی سایه و رهنمونی به سوی نور و روشنی، تلاش عینالقضات برای دستیابی به فرایند تفرد و دسترسی بیپیرایه و ناب به فرامن است که نمایههایی از کنکاش ذهنی ناخودآگاهانة وی به شمار میآید.
پرونده مقاله