تبیین اثرات گردشگری رویداد محور بر دگردیسی کارکردی نوزاد شهرها در ایران (مطالعه موردی: گردشگری ایینی شهر ارمغانخانه زنجان)

محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای

محمد تقی حیدری ¹ , محمد رسولی ² , پروین رحمتی ³ , شراره سعید پور ⁴

1 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
2 - دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
4 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

تاریخ دریافت : 1399/12/29 تاریخ پذیرش : 1400/08/30 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: تحول اجتماعی, ارمغانخانه زنجان, گردشگری رویداد مبنا, نوزاد شهر,

چکیده مقاله :

آیین ها در یک شهر خصلت مغناطیسی دارند و می توانند در تبدیل، اتحاد و پیوندها موثر افتند و بامفصل بندی اجزا، تحرک، چانه زنی و در کل قدرت اتحاد را بیشتر می کند. از طریق پیشران های آیینی شهر به جای آنکه موجودی خاموش، تعریف ناشده و ناشناخته باشد، بدل به چیزی می شود که از قطعات بسیار و مفاصل بسیار بیشتری بر ساخت می شود. در این چارچوب نوشتار حاضر به سهم خود می کوشد به تبیین اثرات گردشگری آینی شهر ارمغانخانه و اثرات آن بر دگردیسی شهر یپردازد. نوشتار حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز پژوهش از روش کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده‌اند. در این چارچوب برای تجزیه و تحلیل از نرم‌افزار منتال مدل برای بررسی اثرات، از spss برای بیان شاخص‌های گرایش به مرکز، پراکندگی، آزمون kmo و بارتلت استفاده و در نهایت از نرم افزار smart pls برای بیان سطح معنی‌داری، عملکرد شاخص‌ها استفاده بهره‌برده شده است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر بیانگر اثری به میزان 66% درصدی گردشگری آئینی در دگردیسی شهر آرمغانخانه بوده است. در این چارچوب بیشترین اثرگذاری گردشگری آئینی در سرمایه‌گذاری نهادهای مختلف دولتی- خصوصی، بهبود فرصت‌های شغلی، بهبود جذابیت شهری، تصویر مطلوب گردشگری، بهبود خدمات و زیرساخت‌های شهری و تعریف هویت جدید شهری بوده است. در این چارچوب نوشتار حاضر به سهم خود می کوشد به تبیین اثرات گردشگری آینی شهر ارمغانخانه و اثرات آن بر دگردیسی شهر یپردازد. نوشتار حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز پژوهش از روش کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده‌اند. در این چارچوب برای تجزیه و تحلیل از نرم‌افزار منتال مدل برای بررسی اثرات، از spss برای بیان شاخص‌های گرایش به مرکز، پراکندگی، آزمون kmo و بارتلت استفاده و در نهایت از نرم افزار smart pls برای بیان سطح معنی‌داری، عملکرد شاخص‌ها استفاده بهره‌برده شده است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر بیانگر اثری به میزان 66% درصدی گردشگری آئینی در دگردیسی شهر آرمغانخانه بوده است. در این چارچوب بیشترین اثرگذاری گردشگری آئینی در سرمایه‌گذاری نهادهای مختلف دولتی- خصوصی، بهبود فرصت‌های شغلی، بهبود جذابیت شهری، تصویر مطلوب گردشگری، بهبود خدمات و زیرساخت‌های شهری و تعریف هویت جدید شهری بوده است.

چکیده انگلیسی:

Rituals in a city are magnetic, And they can be effective in conversion, alliance, and bonding, and by articulating components, they increase mobility, bargaining, and overall alliance power. Through the ritual propellants of the city, instead of being a silent, undefined and unknown being, It becomes something that is made of many more parts and many more joints.. In this context, the present article tries to explain the effects of ritual tourism in Armaghankhaneh and its effects on the metamorphosis of the city. The present article is descriptive-analytical and the information required for the research has been collected through library and survey methods. In this framework, to analyze the model mental software to examine the effects, SPSS is used to express the indicators of centrifuge, dispersion, kmo and Bartlett test, and finally smart pls software to express the level of significance. The performance of the indicators is exploited. The results of the present study show a 66% effect of religious tourism in the transformation of Armaghankhaneh. In this context, religious tourism has been most effective in investing in various public-private institutions, improving job opportunities, improving urban attractiveness, favorable tourism image, improving urban services and infrastructure, and defining a new urban identity.The present article is descriptive-analytical and the information required for the research has been collected through library and survey methods. In this framework, to analyze the model mental software to examine the effects, SPSS is used to express the indicators of centrifuge, dispersion, kmo and Bartlett test, and finally smart pls software to express the level of significance. The performance of the indicators is exploited. The results of the present study show a 66% effect of religious tourism in the transformation of Armaghankhaneh. In this context, religious tourism has been most effective in investing in various public-private institutions, improving job opportunities, improving urban attractiveness, favorable tourism image, improving urban services and infrastructure, and defining a new urban identity.

منابع و مأخذ:

ابرقویی فرد، حمیده؛ صابونچی، پریچهره و فرزین، احمدعلی. (1397). بازخوانی نقش مناظر آیینی در هویت بخشی به شهرهای ایرانی. ماهنامه باغ نظر، 15(65)، 12-5.

افراخته، حسن. (1399). فضاهای پیراشهری: الگوها، عوامل و پسایندها. مجله توسعه فضاهای پیراشهری، 2(3)،18-1.

بذرافشان، مرتضی. (1401). درآمدی بر صنعت گردشگری. تهران: انتشارات مهکامه.

اوجاقلو، مریم. (1395). امکان سنجی توسعه گردشگری مذهبی شهر زنجان با تاکید بر مراسم آیینی، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان.

بهرامی، زهرا؛ قاسمی، وحید و ربیعی، کامران. (1396). هویت و فضای شهری: مکان خاطره و بازتولید هویت جمعی در اصفهان. کنفرانس بین المللی توسعه پایدار و عمران شهری، موسسه آموزش عالی دانش پژوهان پیشرو (غیر دولتی - غیر انتفاعی)، 7، 13-1.

پاسدار شیرازی، مظفر و صادقی، علی رضا. (1394). تاثیر باورها و مراسم آیینی در پایایی و پویایی فضاهای شهری؛ موردپژوهی: تعزیه در پایایی حسینیه ها و تکایا در ایران. نشریه مدیریت شهری، 38، 332-301.

جوادی، شهره. (­1397). گردشگری آئینی بازخوانی باورهای اجتماعی در مراسم آئینی. مجله منظر، 10(42)، 21-14.

حیدری، محمدتقی و محمد، شهرام. (1398). تحلیل عوامل موثر برندینگ گردشگری آیینی بر وفاداری گردشگران به مقاصد (مورد مطالعه: عزاداری ماه محرم در شهر زنجان). فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی شهری چشم انداز زاگرس، 11(40)،  124-101.

خبرگزاری ایسنا. (1394). اینجا همه خانه‌ها میزبان عزاداران حسینی است. دوم آبان ماه.

خشک جان، زهرا و مسلمی مهنی، یوسف. (1395). نظام معنایی و کارکردهای سیاسی  اجتماعی عزاداری در تشیع. جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام، 5(1)، 80-61.

دادورخانی، فضیله؛ محمودی چناری، حبیب و سادات موسوی، سمیه. (1400). ارزیابی اثرات محیطی خانه­های دوم گردشگری (مطالعه موردی: دهستان روبار قصران، شهرستان شمیرانات، استان تهران). فصلنامه علمی مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی، 16(4)، 873-855.

درویشی، هوشنگ؛ پوررمضان، عیسی و مولائی هشجین، نصرالله. (1400). تبیین اثرات گردشگری در تحولات اقتصادی نواحی روستایی شهرستان رودسر در دو دهه اخیر. فصلنامه  برنامه­ ریزی منطقه ­ای، 11(44)، 185-202.

دویران، اسماعیل و احمدی، حسین. (­1399). اثرات نظام بخشی فضای شهری در بازتولید گردشگری مذهبی از طریق میانجی سرمایه اجتماعی (نمونه موردی: مراسم عصر تاسوعای شهر زنجان). فصلنامه برنامه و توسعه گردشگری، 9(33)، 228-209.

رحمتی، منصور. (1401). برنامه­ریزی راهبردی توسعه گردشگری شهر سرعین. فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی، 17(1)، 204-191.

علی الحسابی، مهران و پای کن، عصمت. (1392). تدوین چارچوب مفهومی تعامل شهر و آیین های جمعی و بررسی مصداق آن در آیین های عاشورایی. فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 12، 44-27.

قائمی­راد، طیبه؛ حاتمی نژاد، حسین؛ زیاری، کرامت الله و پوراحمد، احمد. (1401). بررسی اثرات زیست محیطی گردشگری شهری با استفاده از روش جای­پای اکولوژیک (مطالعه موردی: شهر رشت). فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی، 17(1)، 130-119.

قنبری، ابوالفضل و آدمی، معصومه. (­1397). نقش گردشگری در تغییرات زندگی ساکنین مقصد (نمونه موردی مطالعه: شهر تبریز). مجله آمایش جغرافیایی فضا، 8(28)، 22-1.

کریم­زاده, علی؛ شهریاری, سید کمال­الدین و اردشیری, مهیار. (1397). تحلیلی بر گردشگری شهری در بازآفرینی بافت‌های تاریخی از دیدگاه ساکنین محلی با بهره‌گیری از روش تحلیل عاملی (نمونه موردی: شهر شیراز). فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، 8(32)، 140-127.

گیویان، عبدالله. (1385). آیین، آیینی سازی و فرهنگ عامه پسند دینی. فصلنامه انجمن علمی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 2(5)، 211-179.

مظهری، محمدابراهیم و احمدپور، سیده مرضیه. (1395). نقش آیین های مذهبی در ساختار شهر سنتی(مطالعه موردی: شوشتر)، همایش ملی شهرسازی انسانگرا، قزوین - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، 17-1.

نظری، محسن؛ قادری، زاهد و فضلوی، سید فروزنده. (1394). بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر اجرای موفق رویدادهای فرهنگی از دیدگاه گردشگران. مجله مدیریت دولتی، 7(4)، 720-699.

یزدانی، احمدرضا؛ زیویار، پروانه و کارگر، بهمن. (­1398). نقش بازآفرینی شهری با رویکرد گردشگری در خیابان لاله زار تهران. فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، 11(40)­، 81-72.

یوسفی، جواد و شریفی تهرانی، محمد. (­1394). تحلیلی بر اثرات اجتماعی و فرهنگی توسعه گردشگری( مطالعه شهرستان بیرجند). راهبرد توسعه، 48، 155-137.

Bod, Mahdiye. (2019). Arbaeen super event, a manifestation of religious tourism.  Art and Civilization of the East in the seventh year of spring, 23, 5-14.

Crouch, D. (1998). The Street in the Making of Popular Geographical Knowledge; in Nicholas Fyfe (ed) Images of the Street: Planning, Identity and Control in Public Space; London: Routledge, 158- 172.

Kim, J., kim,B., & Park, S. (2013). The Effects of Tourism Ritualization, Ritual Performance on Tourist Satisfaction, Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 14(3), 246-260.